Uit dö Provincie.
Onderwp.
Kerknieuws.
zingen te doen plaats hebben in Mei
1918 en de verkiezingen zelf in Juni daar
opvolgende.
De „Nieuw Amsterdam".
Volgens een ontvangen bericht is de
„Nieuw Amsterdam" van New-York naar
Nederland vertrokken.
Een medaille.
HL M. de Koningin heeft ingesteld een
aan de huisorde van Oranje verbonden
Medaille in goud, zilver en brons, toe
te kennen aan personen uitblinkende in
voorvarendheid en vernuft.
Afval van granen enz.
De Minister van L., N. en H. heeft
verbodenstof, kaf of uitschoonsel uit
granen, peulvruchten en handelsgowas
sen af te leveren, te vervoeren of to
doen vervoeren, behalve voor afleverin
gen of vervoer op last van een Regee-
ringscommissaris, e. d.
Als maximumprijs is vastgesteld per
1000 K.G. geleverd franco naaste spoor
wegstation of groot vaarwater exclusief
baalvoor levering bij den producent
f 60 voor haverkaf, roggekaf, tarwekaf
en vlaskaJ (vlasdoppen, bladkaf en bol-
kaf) en f 30 voor vlasscheven.
Bij levering aan den consument hoog
stens f 5 daarboven benevens vracht en
ev. dekkleedhuur.
Haring en bokking.
De volgende max i mum -klein lian del p rij-
zen zijn vastgesteld: Engelsche bokking
6 ct., volle haring 4 ct, maatjesharing
4 ct., gemarineerde haring 7 ct., Zuider-
zeebokkingi 2 ct., id. harde zonder staart
vin 21/2 ct. Volle en maatjesharing
schoongemaakt 5V2 ct.
De anti-vloekverordening.
In de jongste Gemeenteraadszitting van
Zwijndrecht is liet voorstel van B. en
iW. aan de orde gekomen tot vaststelling
van een verordening tegen het misbrui
ken van Gods naam.
De heer Middelhoek mist naar wij
in het verslag van de Dordr. Ct. lezen
in de verordening de strafbepaling,
.waarop de voorzitter antwoordt, dat de
verordening het misbruik wil tegengaan
in de verschillende bestuurstakken en
door de school, niet op de publieke
straat. Er zal hij overtreding disciplinair
worden gestraft en B. en W:. zullen ze
ker de verordening met kracht handhaven.
De heer Rijers juicht de verordening
toe en voelt geen behoefte aan een straf
bepaling daar de Raad door deze ver
ordening moet werken op de consciëntie
der burgers. Spr. dankt B. en W. voor
hun voorstel.
Met het oog op het hooge karakter
der verordening wordt op voorstel van
den voorzitter staande over de ver
ordening gestemd. Zij wordt aangenomen
met algemeene stemmen.
Spoorwegtarieven.
Het bericht, dat bij de spoorwegmaat
schappijen een nieuw reizigers tarief in
bewerking zou zijn, is onjuist meldt de
Maasb. Het vindt wellicht zijn oorsprong
(hierin, dat de spoorwegen, nadat de fusie
is tot stand gekomen, begonnen zijn met
de bewerking van eenen zoogenaamden
afstandwijzer voor het geheele Nederland-
sche spoorwegnet zoowel Voor he,t rei
zigers- als voor het goederenvervoer.,
Geheimzinnig. Vrijdagmiddag
reed de heer De Ti. per rijwiel' in het
Zoogenaamde Bokkegat onder de gemeente
ftVissenkerke (N .-Beveland) toen hij. een
gro<mm steen op den weg vond. Hij ver
wijderde dezen, om na hem komende
wielrijders niet te dupeeren en ontdekte
toen. dat ér met potlood op geschreven
stond, dat Maandag of Dinsdag de l'amd-
bouwschuur van den heer J. M. Bom
te Wissenkerke zou afbranden. De 'heer
De K. dacht aan een flauwe grap en
wierp den steen in een sloot, maar nu
is Dinsdagmiddag werkelijk de. landbouw-
Schuur van den heetr Bom van twee zij-
Den in brand gestoken. Tevergeefs hoeft
de brandweer getracht het vuur te stui
ten alhet .hooi in de schuur is ver
loren. Het vee heeft men intijds kunnen
tedden. De steen met het opschrift is
teruggevonden, hoewel beschadigd; een
deel der letters ontbreekt. Naar een en
ander zal' een nauwkeurig onderzoek wor
den ingesteld. (Vad.)
Bij Koninklijk' besluit zijn benoemd
bij het reserve personeel der landmacht
bij hun tegenwoordig korps tot reserve
ile luitenant met 1 Dec. de reserve-twe©r
de-luitenants 0. A. Bouma, J J. Fanoy,
IWi. Anker, J. Erasinus, K. Dees, F. P.
Mesu, W. G. Dekker, L. -G. Salomé, J.
ft. de Hondt, M. C. Hack, J. Geemsfe en
M. (C. V. d. Bout, allen van het 14e,
Ei. O. T. ten Haaf van het 18eJ. J.
H. M. Verlinden en M. J. Smit, van liet
3e regiment infanterie.
Ring Z u i d - B ev el and
(Oost) van den Bond van J. (V.
op G. G. Deze Ring hield zijn eerste
vergadering van deze winler-campagnte
gisterenavond te Krabben dijke.
Nadat de voorzitter op de gebruikelijke
wijze de vergadering had geopend, sprak
hij een woord van welkom mede tot
den heer de Koning, hot hoofd der Chr.
school, die als bezoeker aanwezig was
wees op het voornemen om dezen win
ter den Ringarbeid eens met kracht aan
te vatten en te reorganiseeren en hoopte,
dat onze Ring goede vrucht voor hare
Verecnigingen zou dragen.
Eerste inleider was J. van Zetten van
de vereen, te Goes, met het onderwerp:
„Het nut der Ringvergaderingen voor het
Vereenigingsleven".
Inl. wees op het feit, dat in onzen tijd
bij allen groei en uitbreiding Otp het ter
rein van het christelijk leven toch door
wie daaraan leiding geven geklaagd wordt
over gebrek aan bezieling, over geeste
lijke inzinking en verslapping, niet lidt
minst bij onze jongere menschen.
Ook in onzen Bond wordt niet meer
zoo algemeen als vroeger gevonden,, die
hooge bezieling, dat heilig enthousiasme,
die hooge spanning en veerkracht, als
in zijn eerste levensjaren.
Daardoor ontstond er bij onzen vereeni-
gingsarboid een groote mate van opper
vlakkigheid cn formalisme, welke niet na
liet haar .schadelijken invloed bij ons als
personen èn als v e ree ni gingen te doen
gevoelen.
v Inl. stelt als eerste voorwaarde om
wezenlijk nut van al onzen arbeid, ook
van dien der Ringvergaderingen (welks
speciale karakter en doel hij inmiddels
uitwerkte) te kunnen hebben, een per
soonlijk, welbewust geloof, dat niet
slechts bezieling zal geven bij den ar
beid, maar ook een onwrikbare overtui
ging van de kracht onzer beginselen voor
elk levensterrein, waardoor wij oog heb
ben voor de geweldige kracht en tie on
vergelijkelijke pracht dier beginselen.
Ten slotte wees inl. nog' op de gewich
tige taak, welke ons als christen jonge
lingen wellicht wacht, gezien de gewel
dige omzietting der geesten, welke onge
twijfeld deze wereldoorlog met zich bren
gen zal en die ons alle reden geeft, 0111
oppervlakkigheid en zorgeloosheid bij on
zen voorbereidingsarbeid in de J. V. ter
zijde te zetten.
Na de pauze sprak Meeuwse van do
vereen, te Oostdijk over: „Do besprekin
gen in de J. V."-
Aangegeven werd het doel onzer be
sprekingen en de beste wijze, om dat
doel te bereiken. Niet biet minst wees inl.
op de noodzakelijkheid, voor onze leden,
om de onderwerpen steeds goed in te stu-
deeren .zoadat niet slechts de inleiders,
maar allen op een bespreking zijn voor
bereid. Zoo min mogelijk moeten bijzaken
worden besproken: onze kracht moei lig
gen in het doordringen tot het wezen
en den vorm der zaken.
'Op beide onderwerpen volgde een bui
tengewoon uitvoerige en geanimeerde be
spreking, welke bewees, dat met het plan
om een vruchtbare wintereampagne te
hebben, emsl wordt gemaakt. We heb
ben goede hoop. Laat nu echter een
volgende maal het aantal bezoekers ook
wat grooter zijn: dan gaat alles, zooals
't gaan moet.
Middeiburu. De rechtbank heeft met 30
dagen verlengd den termijn van gevangen
houding van P. M., 17 jaar, wonende
te Oostburg en thans gedetineerd te Mid
delburg, verdacht van verschillende op
lichtingen, gepleegd in deze gemeente en
te Vlissingen. Tevens werd paar de te
rechtzitting verwezen de zaak tegen W.
T., 62 jaar, wonende te Koudekerk©, ver
dacht van verschillende diefstallen te Kou
dekerke en in deze gemeente gepleegd^
Ooh Th. bevindt zich in voorarrest.
Op klaarlichten dag is alhier bij een
bewoner van de Langedelft ingebroken
en heeft men door forceeren van heit
slot van een kast een bedrag! van f43
ontvreemd. De politie stelt een onder
zoek 'in.
Alhier worden pogingen aangewend
te komen tot de oprichting van een Chris
telijk Historische kielsvereeniging, welke
pogingen aanvankelijk succes hebben.
Goes. B. en W,. besloten tot de instel
ling van een Huurcommissiewet.
De besturen der afd. Goes van de
Bl. D, A. P. en van den Goeschen Be-
stuurdersbond hebben tot den raad een
adres gericht, waarin zij erop aandringen:
dat van gemeentewege aan verbruikers
van petroleum, die een zniver belastbaar
inkomen van ten hoogste £909 hebben
een toeslag' van 20 cent per Liter te
verleenen.
Van bevoegde zijde deelt men ons
mede, dat de berekening inzake het. los
sen van kolen mank gaat. Er had 11.1.
bij vermeld moeten worden, dat des Za
terdags slechts los werkvolk te verkrij
gen was, als men f5 per dag betaald
had. Deze hooge eisch was oorzaak, dat
met de lossing tot Maandag gewacht werd.
Men rekendo ons voor, dat de kosten
van lossing thans minder geweest zijln,
dan wanneer bedoelde dure werkkrachten
aangenomen waren. Alle distributiekos-
ten, zoo vernamen we verder, worden
door de verschillende gemeenten geza
menlijk gedragen.
De billijkheid eischt, dat we ook ideze
lezing onzen lezers moeten voorleggen.
Naar verluidt, Zal in den gemeente
raad voorgesteld worden, zulks in verband
met de verwerping door Ged. Staten van
de bekende leening, den gasprijs op 19
ct. te stellen (voor Kloetinge en Wilhel-
minadorp dus inet de gebruikelijke ver
hoogingen). Verder om den Goesenaren
met een Inkomen van niet meer dan f 1000
'sjaars, voor eiken Ms. verbruikt gas 4
ct. reductie te verleenen uit de gemeen
tekas.
Eindelijk om ten behoeve van deizlelf-
de categorie 10 ct. toeslag te verleenen
per Liter petroleum, zoodat men slechts
34 ct. per L. te betalen heeft.
ierseke. Door de Chr. Hist. Kies ver.
is de heer M. Mieras Nzn. en door de
vrijz jjriesver. de beer J. Hubrechtsp
candidaat gesteld voor den raad.
Krabbendijke. Dhr. A. Westveer, tol
heden telegrafist, werd al liter benoemd
tot stationsambtenaar, en zulks met terug
werkende kracht tot 1 Januari 1917.
Gisteren bracht mej. van Prooijen
een bezoek aan de zonterij van dhr. West-
strate en het veilingsgebouw met ceu 25-
tal liarer leerlingen. Om half elf vertrok
ken ze naar Bergen op Zoom.
Kapelle. Gisterenavond hield de Chr.
Jong. Ver. een vergadering met begun
stigers en Eereleden. Dr. J. D. Schmidt
sprak een inleidend woord. Spr. bepaalde
zich bij het onderwerp „Oorlogswinst in
geestelijken zin." Dhr. Louwerse, gods
dienstonderwijzer. refereerde over het op
werp: „Vredet" Het lid W;. Reniersle
had tot onderwerp: „Der goden men
schen." I)e oud-voorzitter Keim gaf de
levensgeschiedenis van Salomo weer.
Verschillende voordrachten, ernstige en
luimige, wisselden eikander af en ecu
samenspraak werd uitgevoerd. Dr. J. D.
Schmidt eindigde met dankzegging, nadat
de voorz. C. Glas het slotwoord had
gesproken, liet lokaal was overvol.
Cilljnsplaat Op een request, dat aan
den minister zal worden gezonden 0111
betere brandstoffenvoorziening, is door
218 hoofden van gez'nnen geteekend. In
2 uur tijd» waven alle 218 handteeikle-
ningen bijeen.
Ritthem. Woensdagmiddag vergaderde
Raad der gemeente in voltallige zit
ting. Van de Maatschappij ,,De Schelde"
was nogmaals een verzoek ingekomen
0111 .ondersteuning van werkloozen, met
de belofte later liet terug te geven. De
raad bleef bij haar eerste 'besluit om
niet te ondersteunen. Ook was ingeko
men een schrijven tot afkoop van den
tol aan den Sou burgschen weg. Ook hier
bleef de Raad bij 'teens' genomen be
sluit. Verder was van Ged. Staten een
schreven ingekomen over de salarisiege-
ling' van 't onderwijzend personeel. Met
5 stemmen voor en 2 stemmen tegcia
werd 't aanvangsalaris van 't hoofd der
school bepaald op f1150 en dat der on
derwijzeres op f 600, beide met 3 vijf-
jaarlijksche verhoogingen van f 100. Deze
ieigeling is ,nog f250 en f200 beneden
de door de Ged. St. voorgestelde rege
ling, terwijl deze bovendien 5 tweejaar
lijkse he verhoogingen voorstelden van
f 100. Dc 2 tegenstemmers hadden voor
gesteld voor 't hoofd der school 4 twee-
jaarlijksche verhoogingen van f75.
Een nieuwe melkverordening wei d vast
gesteld. Met 't oog op 't late uur werd
een schrijven van den Politiebond 0111
't salaris van den veldwachter te verhoo
gen, aangehouden.
N. er St. Joosland. In do gemeenteraads
vergadering van Woensdag, onder voor
zitterschap van den burgemeester, was
de heer Reijnoudt wegens ongesteldheid
afwezig. Tot gemeentewerker, voor wel
ke betrekking zich twee personen had
den aangemeld n.l. L. Meulmeester en
J. de Knijper Mz„ werd laatstgenoemde
benoemd. De benoeming gaat in 1 Januari
1918 en. is voorloopig voor een 'jaar. De
verordening regelende de jaarwedden van
het onderwijzend personeel werd opnieuw
vastgesteld en de jaarwedden bepaald als
volgt: voor het hoofd minimum f1000,
maximum f 1400 na 5 4-jaarlijücsche ver
hoogingen; voorde onderwijzlers(es) mini
mum f6 00, maximum f 1000 na 5 4-
jaarlijksche verhoogingen; gehuwde on
derwijzers f75 vergooding huishuur. Het
hoofd vrije woning en tuin of f 150. Bui
tengewone lesuren f 0.75. De ondfcrwij
zer met landbouwakte f50, hoven de
jaarwedde. Deze regeling kost de gemeen
te te beginnen in 1918, f650 meer datt
thans. Tol wethouder, in de plaats van
den heer J. Polderdijk, thans Burgemees
ter, werd na drie stemmingen bij lating
gekozen verklaard dhr. L. Wartel, wiens
tegen-candidaat was dhr. N. J. Nelisse.
Op de bekende circulaire van de Kon.
Mij. de Schelde te Vlissingen, om 'toe
slag voor de werklieden, die o.a. in dezb
gemeente wonen, werd afwijzend beschikt.
Naar aanleiding- eener mjissive van Ged.
Staten werd besloten aan dit college te
adviseeren de jaarwedde van den gemeen
teontvanger te verhoogen met f50 en te
brengen op bet minimum der 3e klasse
zijnde f300. Een paar ingekomen recla
mes H. 0. werden gewezen van de hand.
In het gemeentehuis zullen een tweetal
kasten aangebracht worden voor de ber
ging van boeken enz!. Een tweetal goed
geslaagde photo's van de installatie van
den burgemeester werden aangekocht voor
de secretarie. Behoudens hoogere goed
keuring werd een strook grond aange
kocht, 0111 te eenïger tijd bestemd te wor
den als doorgang van de kom der ge
meente naar de van Akenstraat. Een cir
culaire van den Politiebond in Zeeland,
betreffende herziening der jaarwedde van
den veldwachter werd voor kennisgeving
aartgenomen. Een voorstel van het lid'
.Nelisse om dien ambtenaar een toeslag
van f 25 voor bovenkleeding te geren wjerd
verworpen met op één na algemeene stem
men. Dc overweging gold bij dit besluit
dat Ihij een duurtetoeslag geniet van f50
per jaar.
Souburg. De uitslag 'der herstemming
voor een lid van den Raad was de vol
gende: Stemdistrict I aantal kiezer-s 5G0,
uitgebrachte stommen 293, van onwaarde
2. Dhr. W. N. Jobse, vrij-z, 175, dhr.
A. Pouwer, c.h. 116 stemmen.
Stemdistrict II aantal kiezers 183, uit
gebrachte stemmen 105, van onwaarde
3, dhr '\V„ N. Jobse, vrijz. 76, dhr. A.
Pouwer, c.h. 26 stemmen.
Gekozen de heer W. N. Jobse.
Grijpskerke. Dinsdag werd op het graf
van wijlen den Ed.AchLb. heer L. fkw-
selaar. Burgemeester en Se r. van Grijps-
en Metiskerké een steen gelegd met een
toepasselijk opschrift. De overdracht aan
de weduwe had, wegens het gure na
jaarsweer in het gemeentehuis plaats, in
tegenwoordigheid van de beide raden en
enkele ingezetenen der gemeenten, waar
bij onze tegenwoordige Burgemee-ter een
kort woord sprak, memoreerende wat do
heer Bosselaar voor de gemeenten en
hare inwoners heeft ge laan in Re ruim
32 jaren van zijn bestuur. Diep bewo
gen dankte de weduwe den Burgemees
ter, de raadsleden en de ingezetenen voor
de hulde haren overleden echtgenoot en.
(ook aan haar daarin bewezen. Daarna
ging men naar de plaats -der ruste om
den steen, die heel net is afgewerkt,
te bezien.
Zoutelande. Gisteren zijn op hel strand
alhier drie Engelsche mijnen aangespoeld,
Waarvan hedennacht ten half twee uur,
vlak voor de kom der gemeente een met
een geweldigen knal ontplofte, waardoor
de ingezetenen weer ec-n aanzienlijke scha
de ondervinden. In verschillende gebou
wen zijn al 'de ruiten vernield, alsmede
in de kerk en de school geheele rameini
stuk geslagen, schuren waarvan de plan
ken afsloegen, de pannen van de daken
op elkander geschoven, zelfs in som
mige huizen meubelstukken geruïneerd.
Persoonlijke ongelukken zijn n.et voorge
komen.
Veere. lieden zou de nieuw-benoemida
burgemeester, de heer Buijs Ballot be-
eedigd en geïnstalleerd worden. Er zou
den geen feestelijkheden plaats hebben.
Gemeenteraad van Vlissingen.
In den gemeenteraad werd Woensdag
avond door den hoer Henzei aangedron
gen om direct te beslissen over het
verkrijgbaarstellen van goedkoope petro
leum.
De burgemeester zeide, dat deze zaak
in overweging is bij B. en W. en het
.plan bestaat, dit te regelen gelijk met ile
gas- en electriciteitsvoorziening tegen bil
lijker prijs. Hier legde de raad zich bij
neer.
Een adres van de eilandbewoners, om
een voetpad te houden langs het kanaal,
voor hun eene verbinding met de Joost
de Moorstraat, lokte eene verdediging uit
door den heer J. Tichelman, die meende,
dat een dusdanig voetpad tot stand is te
brengen als de Maatschappij „de Schelde"
dit wil doen; het zal ook minder gaan
opleveren.
De heeren van Niftrik, van Raalte en
Laernoes wezen er op, dat dit onmo
gelijk is, met het oog op de noodzake
lijkheid, dat de nieuwe werken van „de
Schelde" aan het water liggen. Wel werd
toegezegd, dat de nieuw aan te leggen weg
goed zal worden verlicht.
Tot onderwijzer aan school E werd be
noemd de heer A. Mets, tot leeraar aan
de B. A. s. en Av. H. de heer J. Vader
cn tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
de heer J. Polderman-
Het verzoek van Vreemdelingenverkeer
inzake afkoop tollen, het voorstel tot het
verleenen van eene gratificatie aan den
heer Van Bakergem voor het waarnemen
van het directeurschap der B. A. s. en
Av. H., en dat om de jaarwedde van
den onderwijzer in stenografie en ma-
chineschrijven aan de- Herhalingshandel-
school gelijk te stellen met dat van andere
onderwijzers werden aangenomen.
Het voorstel tot subsidieverlening aan
de Christelijke bewaarschool lokte nog
vrij wat discussie uil, o. a. werd aan
gedrongen de oprichting van een ge
meentebewaarschool in ernstige overwe
ging te nemen.
Het voorstel werd ten slotte aangeno
men, evenals dat tot verhuren van voor
malige schoollokalen aan de algemeene
telephoonmaatschappij.
Bij het voorstel tot verhooging van den
electriciteilsprijs met 2Vs 'cent per K.W.TJ.
voor iedere f 10 die de kolen aan den
mijn per ton duurder worden, vroeg de
heer Vermaas of de directie de huur van
de meters zoo belangrijk heeft mogen
verhoogen.
De heer Laernoes zeide, dat dit niet
in strijd is met de concessie.
Het voorstel werd aangenomen.
Het voorstel om den canon van den
grond, waarop het tuindorp aan den Sin-
gelweg te verlagen met een vijfde en het
bemalingsgebouwtje over te nemen, even
als de exploitatie daarvan, was nu aan
de orde.
De heer Manse zeide zeker te weten,
dat de huur der woningen daar dan lager
zal worden.
De heer Tichelman wilde liever het ge
heele canon doen vervaljen en de be
maling aan de vereeniging over laten.
De heer de Meij is het geheel, met
B. en W. eens, alleen wil hij niet le
zen „waarschijnlijk" 15 cent verlaging van
de huur, doch „minstens" 15 cent.
De heeren Laernoes en van Niftrik ver
dedigden het voorstel eveneens. Het voor
stel werd ongewijzigd aangenomen.
Bij het voorstel tot het aangaan van
eene tijdelijke leening van f 155.000 voor
verschillende crisiszaken, kwam de hout
verkoop door de gemeente ter sprake en
keurde de heer Staverman het af, dat,
terwijl, een crediet was verleend van
f 25000, voor f 68000 hout werd gekocht,
terwijl de heer Lindeijer meent, dat er
te duur is gekocht.
De heer Laernoes zegt, dat het crediet
grooter moest worden, omdat er nog
niet veel is verkocht, en hij geeft toe, dat
de houtprijs iets is gedaald na het afslui
ten van het contract door de gemeente.
Ook kwam bij dit voorstel dé kwestie
van de centrale keuken weder ter sprake
en was het vooral de heer de Meij, lid
der commissie van de centrale keuken,
die er op aandrong, om uit te maken
of in het gestichte gebouw op stoom zal
worden gekookt of weer op dc primitieve
kookpotten te blijven koken. Dit laatste
zou spreker betreuren. De heer van Niftrik
wees op het weinige succes, dat tot nu
toe de keuken heeft gehad en is daar
om er voor voorloopig de oude .wijze
van voorbereiding te houden.
Besloten werd tenslotte, na een gerai-
men tijd geheime vergadering, geen be
paald besluit te nemen. -*'iS
Aangenomen werd een voorstel van den!
heer Laernoes om de 9e, 10-e, 11e en
12e klasse van de H. O. in de goedkoope
houtdistributie te doen deelen.
Het voorstel inzake de leen in.» wterd
nu aangenomen.
De voorstellen oin het fonds „de Schel
de" niet tot het werkloozenfonds toe te
laten, werden aangenomen; met 9 tegen
8 stemmen werd besloten geen commissie
van advies inzake de uitvoering van het
werkloozenbesluit 1917 in te stellen.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Rotterdam door B.
J. C. Rijnders te Doorn; naar Kethel
door G. A. den Hertog, cand. te Streef
kerk.
Dr J. van Dorp beveelt in de Ned.
Kerkbode de kerkelijke colleges aan ge
bruik te maken van het giro-stelsel op
de p ostkantoren. „De kerkvoogdij", zegt
hij, „kan dc traktementen op deze wijze
veel gemakkelijker voldoen dan thans, nu
de traktementen gehaald of gebracht
worden.
Maar hoe zal het gaan met de rijks-
tractementen
Het rijk zal teel betalingen ontvangen
door giro de belasting kan door over
schrijving voldaan worden maar zal
het ook zelf zoo betalen? Het zou zeer
wenschelijk zijn voor. tal van ambtenaren
maar zeker ook voor de predikanten,
waaronder er zijn, die soms op verre
afstanden hun traktement moeten halen,
als ze het zich niet laten thuisbrengen"!
Statistiek van het onder
wijs uit het Rijksverslag over
1915—16. Het aantal' openbare scholen
vermeerderde met 17, het aantalbijzon
dere met 26, totaal 43. Bijzondere scholen
zonder subsidie verminderden met 8, zoo
dat er 34 bijzondere scholen bijkwamen.
Er zijn 24 gemeenten zonder openbare
scholen; in Zeeland Aagtekerke en Ove-
zande. Van het herhal'ingsonderwijS maak
ten gebruik 32675 jongens en 18163
meisjes, een vermeerdering van 1411 jon
gens en 1369 meisjes, hiervan aan open
bare scholen 650992 en aan bijzondere
scholen 721 en 377.
Er kwamen 117 nieuwe schoollokalen,
n.l. 74 voor openbaar en 43 voor b-ij-
zonder onderwij-:, nog verbeteringeischen
310 lokalen, n.l. 246 openbare, en 64
bijlzondere.
Aan buitengewone subsidie verleende
het rijk aan Openbare scholen f 800,000,
aan bijzondere scholen niets. Het ge
tal leerlingen op 15 Januari 1916 tot de
dagschool behoorende, bedroeg 509,437
jongens en 484,939 meisjes, d.i. 5783
jongens en 7165 meisjes meer dan irï
1915. Het getal leerlingen der openbare
scholen vermeerdeidc met. 1250 jongens
en 1584 meisjes (2834 tot:ial), dat der
bijzondere scholen met 4533 jongens en
5581 meisjes, (10114 totaal.)
In totaal gingen er 15 Januari 1916
op do openbare scholen 573,625 leerlin
gen en op de bijzondere scholen 420,751
of in verhoudingsgetallen: 57:42 tegen
57:41 in 1915 of 25/7:2. Alle leerlingfen
te zamen vormden in 191615,42 pet
en in 1915 15,49 pet. van de totale be
volking. j 1 j
Geen lager onderwijs genieten: 17,591
leerplichtige jongens en 21257 leerplich
tig© meisjes, of per 10,000 leerlingen
416 jongens en 511 meisjes. Op 15 Ja
nuari 1915 waren die gjetallen 412 eS
536. Aan schoolgelden aan de openbare
scholen werd ovdr 1915 opgebracht
f 2,518,427,5üi/2, d.i. f 8431,10vl> meer dan
e#ver 1914. 267 (259) gemeenten heffen
evenredig schoolgeld.
Aan heit verstrekken van voedsel en
klëeding aan schoolgaande kinderen Werd
in 1915 door de gemeenten i 259,,698,73
besteed; in 1914 was dat 167,269,22. Het
aantal onderwijzers aan de openb ue scho
len vermeerderde met 306, aan bijzon
dere schoten met 485.
Het aantal' kweek'elingen vermeerderde
met 134 jongens en vermeerderde met
6 meisjes. Pensioen werd verleend aan
110 loofden van openbare scholen en
aan 133 onderwijzershij het bijzonder
onderwijs aan 19 hoofden en 19 'onder
wijzers.
Wachtgelden werden verleend aan 2
hoofden en 25 onderwijzers van open
bare scholen. Er waren 58 hoofdakte
cursussen, 12 gemeentelijke en 48 bajt-
zondere, 44 ldervan genoten rijk-subsidie.
Er waren 16 cursussen voor land'
bouw- en 11 cursussen voor tuinbouw-
onderwijzers, twee cursussen voor slöjd.
Er waren 21 scholen voor zwakzinni
gen; 1 school voor- min lerjarige idioten.
Aan het einde van 1915 waren er 1339
bewaarscholen; waarvan 185 openbareeü
1154 bijzondere. 1 l 1
In 108 gemeenten waren schoolartsen.
Verbodsbepalingen omtrent hel arbei
den van kinderen beneden 12 jaar be
slaan er in Zeeland te Colijnsplaat, Dui-
Vendijlke, Kats, Kloetinge, Kruidingen, Nis-
se; Ovezande en St. Phil'ipsland.
Beloon ngen en eereblijken tot bevorde
ring van schoolbezoek werden gegeven
te Brouwershaven, Haamstede. lersekei,
Nieuw- en St. Joosland, Koewacht, Kou-
dekerke, St.-Laurens, .Middelburg, Oost
burg, Ooslerland, Oostkapelle, Sas vafl
Gent, Seioos-kerke (W.) Vlis ingen, Vrou-
wenpokler, IJzendijke, Z-erik/eo en Zon-
j nemaire. (Profiteert bet bijzonder ondetr-
