baandag 19 November 191V 33e Jaargiiüj» De stad Goes I4!7 1917. FEUILLETON. i 1 i I J IJGS felD O 43 m l. ESS Uitgave van de Naarnl. Venn. LUCTUR ET EMERGÖ, gevestigd te Goes Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: fIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre, Goes. Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.60 Losse nummers-0.06 Prjjs der Advertentiën. I4 regels f0.80, iedere regel meer 20.81» 3-maal wordt 2-inaaI berekend. Bjj abonnement voordeelige veorwaatdës, Bewijsnummers 5 cent. Os Rijksmiddelen. Steeds meer vooruitgang. Natuurlijk, zij'n er nog wel enkele bronnen, die minder opbrachtenbijvoorbeeld de invoerrech ten, die weer ruim vier en een kwart ton terugliepen (vorige maand öi/2 ton), de successierechten, die ook weer ruim 6 ton minder waren (vorige maand circa 2 ton), de loodsgelden en de domeinen, die respectievelijk ruim een halve ton en eön kwart ton achteruit gingen (vo rige maand elk ongeveer een halve ton); de hypotheekrechten, die in Oct. 1916 circa een ton opbrachten,, en nu onge veer niets en de^vermog.enbelasting, die een teleurstelling van twee en drie kwart ton opleverde. Hiertegenover staan 'ech ter meerdere opbrengsten, die vlot naar boven gingen. [Hoofdzaak is, dat te zamen over de tien maanden van dit jaar circa 30 mil- lioen meer is ingekomen dan in de eerste tien maanden van het vorige jaar. En dat nog wel terwijl de invoerrechten circa vijf millioen minder opbrachten. Maar dit zit 'mgroofendeels in de directe be lastingen, welke een accres van 17 mil lioen vertoonen, en in de indirecte belastin gen (op de invoerrechten na) dia 10 mil lioen naar boven zijn. Het statistiekrecht dal verleden jaar op den middelen- staat. nog niet voorkwam bracht ruim anderhalf millioen op. ,0m nu nog' ©enige posten te speci- ficeeren meiken wijl op; dat in "het g;e- heel over de1 afg'eloopen maand werd ontvangen f 17.904.811.49x/2 tegen f 13,543.542.57 in October 1916. Meer werd opgebracht door: hel per soneel en he;t bier alk anderhalve ton, inkomstenbelasting' circa een millioen, sui keraccijns 2 en een kwart millioen; zout èen halve ton; gés-lacht 3l/2 ton; zegel rechten puim 71/2 ton. De opcenten ten bate van het leeinings1- fonds 1914 bedroegen in October j.l. ruim 2!/2 millioen, dat is. .weer iets meer dan in September, en circa een milli oen meer dan in October van verleden jaar. Wij hebben daarvan in de eerste tien maanden ontvangen ruim 30 millioen teigen 22 millioen in hetzelfde tijdperk van verleden jaar; dus ruim 8 millioen meer. Bij den berooiden toestand van !s Rijks kas is een zoodanige uitkomst in dezen abnormaal gedrukten tijd een klein troostje. ui. Welvaart en tegenspoeden waren ook voor Goes de wisselingen van haar be staan. De bloeimaand van 1554 had juist haar 22en dag bereikt, en de nachtwacht riep door de straten „brand"; een hevige brand was uitgebroken in een der zout- keeten. Spoedig tastte deze brand het nevenstaande eener meestof aan. Het vuur deelde daarna aan nevenstaande huizen mede. Onze brandweer was niet opge wassen tegen zoo een grooten brand. Een NO. wind droeg het vuur over den wal en weldra stond de geheele Noordstraat in brand; de huizen, toen nog met riet gedekt, waren niet weinig de oorzaak van dit groote onheil. Bij den herbouw, enkele jaren later, verloor deze straat haar oor- spronkelijken naam. Ter gedachtenis aan dezen brand noemde men deze straat Nieuwstraat. Bewerkt naar Jret Engelsch van EMMA JANÈ WORBOISE. 116) ZES EN DERTIGSTE HOOFDSTUK. Een paar dagen na mijn bezoek aan mevrouw Trafford had ik het onverwachte genoegen zelve een bezoek te ontvan gen, schoon de bezoekster mij: gansch on bekend was. Ik zat juist- te schilderen en oom was over zijh boek in slaap gevallen, toen er plotseling een prach tige équipage voor ons huis stilhield,, naar zich denken laat tot mijn groote verwondering, w;ant ten eerste reden er maar zelden equipages, door onze neda- nge straat en ten vtweede hielden dié totnogtoe nooit voor no. 35 stil. Hat kan dut 'zijn, Chrystié?" riep oom, die wakker werd van het ongeduldig getrappel der nu stilstaande p'aardfen, als- 7an het luide overhalen van onze chel door den langen palfrenier. En jich (te oogen uitwrijvende, Voegde hij1 er aan °Tl- T ken die livrei niet, kind". Ik kon echter oom al niet wij'zér ma- en, maar dat het voor mij was, bleek Eén jaar nadat Karei V de stad Goes financieel had helpen herstellen, kwam Zeeland onder de regeering van -Philips. Nauwelijks was deze graaf aan de re geering of Alva was met 10.000 man Nederland binnengerukt. Nadat de Water geuzen in 1572 den Briel hadden ge nomen, verklaarden ook Vlissingen en Veere zich voor den Prins. Alva vond het nu veilig Goes van bezetting te voor zien; hij liet de vestingwerken aan de haven uitbreiden en de reeds bestaande verbeteren. Goes had het verzoek om een Spaansche bezetting binnen haar poor ten te leggen, afgewezen. Hiermede kwam men er echter niet af, want nu deed Alva het voorzichtiger. Men schreef, dat er schepen met soldaten aan het hoofd kwamen liggen, dat men deze tegen be taling van leeftocht moest voorzien. Men wachtte geen antwoord. Reeds den vol genden dag landden de soldaten, een groo te opschudding had er plaats in Goes. Alva deed allerlei listige pogingen om het krijgsvolk binnen de stad te brengen. Nu dit niet ging werd de drang ioo sterk, dat men wel besluiten moest om de Span jaarden te laten binnenkomen. De bak kers en vleeschhouwers sloten hunne win kels en moesten door de stedelijke re geering gedwongen worden om aan de Spanjaarden te verkoopen. Was het te ver wonderen, dat men in Goes niet gesteld was op de Spaansche soldaten. Nauwelijks waren ze binnen de poorten of de sol daten eischten van de ingezetenen wijn, waarvan in Goes geen voorraad was. Isi dore Pacheco, de aanvoerder, moest met zijn gevolg van alles worden voorzien door de ingezetenen. Onder at deze omstandigheden verliep de handel in Goes geheel, velen ver trokken naar elders. Verhaald wordt, dat er nauwelijks! vijf en twintig: 'personen in de .stad gevonden werden, die twee maal' daagsi de tafel konden laten dek ken. De Gouverneur van Vlissingen, TL Tsleraerts, kwam Goes eens beproeven; men had hem gezegd dat er velen in Goes! voor den 'Prins waren. Bijzijn! komst vond hiji de poorten gesloten, hij' trok terug om binnen weinige weken later weder te lceeren, om de sltad van de andere zijde te beproeven. Het was Augustus 1572 dat Tseraerts voor Goes landde. Een kleine bezetting Spanjaar den lag; in de oosterschans, deze werd gevangen genomen. Een uitval der be- leigerden ging samen met het in brand steken Van de zioutkeeten tusschen de twee poorten, opdat de vijand zich daar in niet nestelen zou. Het leger van Tse raerts schoot twee bressen in de wallen. De Spaansche soldaten hielden zich stil. De belegeraars verdeelden hunne man- Schappen, éen deel' zou de 's-Iieer Hen drikskinderen poort innemen, een ander deel' de Donkere poort en weer ande ren' de Keetpoort. Toen men voor ge noemde poorten kwam, bicken de storm ladders te kort, nauwelijks was men be gonnen met over den wal te klimmen, of een geducht vuur door de Spaansche soldaten werd op hen geopend. Met groot verlies vluchtten deze soldaten naar hunl schepen terug. Nu werd het nog erger voor dei inwoners van Goes, de schepen bleven voor de haven liggen. Hulp waisj wel1 beloofd 'door Alva, maar z;ei ver scheen niet. De vooruitzichten werden met den dag donkerder. De levensmiddelen waren geheel op, velen werden ziek. De Spanjaarden, dia mij onmiddellijk. Want ik hoorde den pal frenier aan juffrouw Retts v'raglen of miss Tyndale hier woonde. Nog voor ik mij hersteld had van de verbazing, kwam juffrouw Betts de 'kamer binnenstormen met den opgewonden uitroep!„Daar zijn groote lui met rijtuig voor u, mïsis", „Nog vóór ik een blik op mijin kle©- dinig had kunnen werpen, opende de huis juffrouw met veel onderdanigheid de deur van onze zitkamer. Een dame trad bin nen, slank en vain een bevallig'e hou ding, kostbaar, doch eenvoudig gekleed voor zoover ik mij herinneren kon, had ik haar nooit eerdér gezien. „Heb ik het genoegen miss Tyndale te spreken?" vroeg' ;z.ij met een innemend lachje. Ik dacht, dat de dame mij kwarn spreken over mijn advertentie, waarin ik mij voor privaatlessen aanbood en ik was dadelijk overtuigd, 'dat ik met haar wel goed zou kunnen opschieten, als zij de moeder van een leerlingetje was. Terwijl oom een der gemakkelijkste stoelen aan schoof, die wij van Elmwood hadden me degebracht, verzocht ik h aar, plaats te nemen.' „O, dank u mijnheer Perren, voor uW vriendelijkheid", zeilde de damle. „U is immers mijnheer Perren?" Oom boog, maar keek dan toch eenigs- zins verbluft de dame aan. Hoe kon zij zij'n naam weten Maar de oplossing'' volg de al spoedig, want onmiddellijk daarop men als vrienden en bevrijders had moe ten achten, werden nu de grootste vij anden der ingezetenen. Het leger eis'chte van de bewoners alles op, de burgers kregen niets. Dit beleg duurde 9 weken; op 21 Oct. 1572 kwam er uitkomst. Een Spaansch leger kwam hulp bieden. Het sloeg het leger der Nassauschen, die terugtrokken op hunne schepen en ver der gingen. Nu meende men, dat er betere tijden ziouden komen. Hot krijgsvolk zou ver trekken, dacht men, maar helaas, nu waren het niet alleen Spaansche troe- pem, maar ook een Duitsch léger bracht men te Goes onderdak. Het volk leed zwaar onder deze omstandigheden. Had men maar gedaan als Vlissingen en Vere, maar 'twas te laat. De 21 Febr. 1577 bracht verademing voor Goes, de laatste bezetting vertrok uit Goes. Was Goes hu gewonnen voor den Prinsi? Geens zins1. Maar wat de wapenen niet vermoi- gen, vermocht de politiek. De Algemeene staten bepaalden, dat Goes wel zöudee- len in het genot des vredes tusschen hen en den Prins van Oranje gesloten, maar Goes mocht geen stem hebben, zioolang het zich niet had gevoegd ondeT het stadhouderschap van den Prins. Dit wenschte men in Goes wel' te doen, maar men bedong, eerst en vooral be scherming varf den Roomschen Gods dienst. Hieraan werd toegegeven endoor de satisfactie van den 22 Maart 1577 werd Goesi met de andere steden van Zeeland vereenigd onder de regeering van den Prins. Een nieuw tijdperk trad er in; er waren nog eenige woelïngejij op kerkelijk gebied, doch die eindigden in 1578. "De" ruwe oorlogsstorm veran derde nu in rustige stilte. De industrie herstelde zich ditmaal bijzonder vlug, Vooral' de zoutbereiding en de pottenbak kerij, het Goesche aardewerk zond men tot in 'Keulen. Goes. J a c. de Kr. De Qro®te Oorlog» Beknopt overzicht van den toestand. De Italianen begjinnen nu geduchten ten genstand te bieden. „Hun troepen boden met groote taaiheid een krachtigten tegenstand aan den nu meriek sterke,rein vijand en viellen hem met een bewonderenswaardig élan aan", 'zoo 'heet het in het Romeinsche stafb©- richt. En uit Wieenen wordt dan ook na de z'egeberichten gemeld, dat men op1 leen enkel punt terug' moest: „In het gebergte ten Z.W. van Feltre werd hij sneeuw en vorst hardnekkig ge streden. Onze regimenten namen stormen derhand na overwinning; van taaien vij andelijken tegenstand den Monte Prasso- lan en den Monte Peurna, waarbij een Italiaansche regimentscommandant, 50 of ficieren en 750 man in onze handen vie len. Aan de beneden-P'aive moesten .op den westelijken oever staande verken- ningsafdeelingen, tegenover sterke tegenactie van den v ij a n d t - ruggenomen worden". Op het Westerfront) wordt de bedrijvig heid wederzijds levendiger. Het geschut vuur, dat in den sector van Yperen reeds enkele dagen met idie grootste het- vigheid woedt, is gevolgd door lokalen strijd. stelde de (dame: zich voor als Eleonor© Mowbray. „Uw vriend, mijnheer Lascelles", zeidie zij, „een goede vriend van mijn broer, heeft mij, pp mijn verzoek, uwt adres gegeven. Ik verlangde namelijk kennis met u te maken, miss Tyndale". Ik zag de vreemd© bezoekster vrij on- noozel aan. Miss Mowbray vervolgde ech ter: „U m,oet weten, miss, dat wij ver rukt zijn over uw prachtige teekeningen. Mijn broer wil nog meer teekeningent Van u koopen, hij zegt, dat uw; iwerk voortreffelijk is, en u moet weten, hij heeft er bijzónder verstand van, ik niet. Maar ik vind uw werk ook heel mooi. Kunt u wat voor ons schilderen, .Jniss Tyndale? Misschien hebt u wel iets in voorraad. Wat is dat, waar u nu tiiee bezig is?" „O, dat is een fantasiestukje, meer nieteen opening: in een heuken- boschje, 'n kleinen vijver miet waterlelies op den voorgrond en op den achtergrond, door hoornen heen zichtbaar de purper- kleurigte hei; een landschap bij herfst". „Het zal allerliefst zijn. Als het „af" is, mag ik het dan nog eens van U zien? O, daar is uw portefeuille, mag ik eens even een kijkje nemen?" Natuurlijk gaf ik haar daartoe mijn toe stemming en ik ontdekte nu al vrij spoe dig, dat miss Mowbray veel kunstgevoel bezat en in staat was degelijk werk te Ook in Champagne en op den rechter Maasoever neemt het geschutvuur in kracht toe. .Wederzijdse h artillerievuur in 'de streek van het Doiran-Meer en op hét Wardar- front. Palrouilleschermutselingen ten Zui den van Seres en in de streek ten Wieisi- ten van 'het Ochrida-Meer en van K.o- ritza, waar de Bulgaren een zeker pa- trouilleaotivilteit ontwikkelden. Generaal Allenhy zet zijh operaties in Palestina met succes voort. De Turken moeten bezig: zijn met het gereedmaken van een loopgravenstelling ten N. vanj Jaffa, ongeveer evenwijdig met de Auja- rivier. 1 Ook op zee is' er actie geweest. Londen 'meldt er van: Onze' lichte zeei- strijdkrachten, die in de bocht van Hel goland opereerden, zijh hedenmorgen in' gevecht geweest met vijandelijke lichte) z'eestrijdkrachiten. r Het eenigte bericht, dat tot nu toe is binnengekomen meldt, dat onze' schepen met vijandelijke lichte kruisers in ge vecht zijn geweest, die later met groote snelheid zijn teruggetrokken en dat. onze schepen den -vijand achtervolgen. De Duitsche marinestaf meldt: Voor het eerst sinds 'de eerste oor logsmaanden poogden sterkei Engelsch© zeestrijdkrachten de Duitsche Bocht bin nen te dringen. Door onze bewakinglssehepein werden zij r eeds op- de linie Hornsriff-Terschelling ontdekt. Door een onmiddellijlken tegenaanval onzer voorposten-strijdkrachten zijh zij zonder moeite en zonder eigen verlie zen teruggeslagen. Volgens berichten uit Finland over Haparanda is de burgeroorlog in Finland in vollen gang. Die socialisten kregen met behulp van Russische matrozen in Heisin,gfors diet overhand. Later veroverden eeinigle dui zenden manschappen der burgerwacht het politiebureau om pogroms te verhinderen. Ovorigens schijnen de stakers overal in Finland fle macht in handen te hebbent. Telegramhien worden niet verzonden. Slechts die treinen rijden, welke werk lieden vervoeren. Reizigers-, die zich over. Finland naar Petrograd wilden begeven, zijn onver richter zake naar Haparanda teruggekeerd. Als directeur van het telegraafbureau te Tornea- is een Finsch soldaat (I) aan gesteld, die slechts Finsch 'spreekt. Het g'eheel officierencorps te Tornea is aif- gieziet. De stakende soldaten heibeier-schen! de stad. Die stemming' in Noord;-Finland is- rust- tiig en afwachtend. Het Zweedsch telegraafbureau meldt: Finland staat nu geheel onder de con trole der socialisten, w;ier gevolmachltiigL den allle centrale en openbare inrichting g;en van het geheele land leiden. In Tornea zij'n vertegenwoordigers van den socialistisehen raad aangekomen, di© het graan h'ij de boeten in beslag namen. Er worden echter geen onlusten gemeld. De socialisten onderzoeken elke-n pas te Tornea. Zonder hun goedkeuring zijin de passen ongeldig. Men spreekt reeds van een compiro,* mis tusischen de burgerlijjk© en revolutio naire partijen, waardoor een einde aan de algemeene staking z:al komen. onderscheiden van wat slechts vertöori) maakte. Soms zei ze ter loops: „daar voel ik niet veel voor", maar twee mij ner beste (stukken, die ik zlelf ook bij- 'zonder goed geslaagd vond, brachten) haar in verrukking;. Toen misis Mowbray de portefeuille doorgekeken had, legde zij' dezte twee ter zijde en blozend e;n half verlegen vroeg ze mij: „Vindt u het niet onbescheiden, als ik vraag, deze twee te mogen hou den? Misschien wilt u ze niet missen en zeg y het dan maar gerust, doe# andersu noemt mij maar den prijs en'ik zal ze graag van u koopen voor mijn zitkamer". Ik 'haastte mij te zeg'gen, dat alles, wat in deze portefeuille z;at, „yoor ver koop bestemd was, maar daar ik jiooit gedacht had, ideze twee ^tukken te' zul len verkoopen, kende ik eigenlijk dei waar de er niet van. „Ja, hernam zij op zachten toon, „ik begrijp, h,oe vreemd het voor u is over uw werk als over een handelsartikel te hioeten spreken. Het zóu mij ook zoo g'aan, als ik mijn borduurwerk moest ver koopen, dat sommigen weteens Tiebben geprezen. .En toch ook mij kan zoo iets overkomen. Devereux en Mowbray kunnen Tailleeren en danof ik mij dan z'oo dapper er door zóu slaan als u? Maar laat mij! den prijk' eens even bei- rekenen". - Omtrent den toestand in Petrograd ver- keeren wij nog in onzekerheid. 'tls nog altijd de vraag wie er thans de baas is. Volgens uit Weenen hier ontvangen be richten, is er een overeenkomst tusschen Lenin en Kerenski tot stand gekomen., Naar gemeld wordt, staat het vast, dat Lenin de overhand behouden heeft enl dat Kerenski zich aan verschillende wen- schen der Bolsjewiki heeft moeten on der werpen ein daarom zeer opi den ach tergrond zal komlen. v I Doch ook deze berichten dienen met het noodige voorbehoud aanvaard. j - De Japonlsche minister van financiën heeft nog eens verklaard, dat het abso luut onmogelijk is Japansche troepen naar' Europa te zenden, en dat de Entente zich tevreden stelt met samenwerking op marine-, scheepvaart-, industrieel- en fi nancieel gebied. De financieele hulp-, di rect en indirect aan de geallieerden be liep tot nu toe 1000 millioen pond ster ling. Nu, 'tis al welletjes zoo. Karts oorlogsberichten. De Paps heeft de geestelijke over heden hevel gegeven, ook in geval vara een vijandelijke invasie, op hun piost te blijven. I i Op 't oogenblik werken 670000 En- geJsche vrouwen in de munitiefabrieken! en 632000 in andere re.geeringslichamen'. Cadorna heeft zich toch nog laten! bewegen om lid te worden van het ad- vi.seerende militaire comité van den op persten krijgsraad der entente, Officieus wordt medegedeeld, dat de verliezen der Italianen, zonder de bloediige, ver boven de 300.000 gevan genen bedragen en twee derde van da Italiaansche artillerie. In Zweden houdt men zich met héj plan bezig geleerden en universiteitsleer- aren, die zich in krijgsgevangenschap bevinden, in neutrale universiteitssteden te interneeren. Voor Zweden z;ou dap Lund als verblijfplaats worden gekozen, Naar aanleiding van de redding van keizer Karei 'is door de Evangelische ga- meenten te Weenen een plechtige gods dienstoefening gehouden, waarbij ook dei Ned. gezant tegenwoordig was. Volgens de „Washington Post" is het plan een korps te vormen van 10.000 legervliegers en minstens 1000 marine- vliegers, terwijl 20 tot 30.000 machines naar Frankrijk zullen worden gezonded tóet de noodige reservemotors. Binnen het jaar zal deze luchtvloot gereed' Eijin. In Zwitserland had een opstootje plaats. De sociaal-democraten hielden eien vergadering over de Russische revolutie. Na afloop trokken zij' naar een munitiefa briek en eischten dat de staking 'zöti Worden geproclameerd. De ruilen werden ingeslagen. De politie stond machteloos, Vervolgens trokken zij naar ©en araderel munitiefabriek en vorderden ook staking, Koning Konstantijn schonjk 10.000. francs voor de Joodsche slachtoffers van de ram{> in Salonika. Wij kunnen ons nogmaals, schrijft Vrij België verheugen in de oprichtinlg van een nieuw Ministerie. Het heet het Ministerie van Staathuishoudkundige Za ken. Diaartraee is het dozijn vol. Nogmaals bezag ,zij met kennersblik} mijin schilderwerk en toen noemde ziijLeeu. som, die mij1 het bloed naar de wan gen joeg, want ik voe'lder, dat idit veeli mjeer was dan ik 'mocht aannemen. Zij bemerkte mij' verlegenheid en on middellijk voegde 'ziji eraan toe: „Maar als het niet genoeg isen natuurlijk! is het niet genoeg, want de stukjes zijn bepaald juweeltjes Toen viel ik haar in de rede: „O neen, heuseh niet. Maar ik mag het nieit aan nemen, want een ander zou mij nooit ztilk een aanbod" doen". „Maar als' ik u nu eenmaal zooveel wil betalen", Izei zijl glimlachend. „Als je iets hebben wilt, per sé heb ben wilt, dan vraag je toch niet, hoeveel het kost. Laat ik u nu betalen". En tegelijkertijd ihaalde zij' haar beurs te voorschijn, „Miss Mowbray", hernam ik, „dat gaat niet; ik ben heel blij, als ik wat aan u kan verkoopen, maar ik wil geen stuiver méér hebben dan mij toekomt. Ik ben teen totaal onbekende artiste en ik krij'g öp het oogenblik van niemand deze som; later misschien wel, maar dan moet ik eerst naam hebben. Ik zal dit "bankbil jet van vijf pond gaarne aannemen, maar meer ook Tiiet, want het ovei'igje komt mij niet toe''. "5 lilfl (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1