f
m
n
A
22
Donderdag 25 October ill
I#
22e Jaargang
sl
Is
9
ng©ls3
Dü OPEN PGGÜT.
s
koop
ing 13, breed
de Wed. J.
tij wien brief-
of op 6 No-
Arnejmüden.
ZGiij
ling, bij W.
rg, V e er e.
m en
als, In-
mt3 Sj
fëS DfiJK,
ezeismge»
Biggekerke.
gevraagd
ijsopgaaf voor
>edig mogelijk
IJK,
olphaartsdijk
rcgels (groen-
rapen,
Oostkapelle.
t, Ter Hooge.
j
ragd
0!
Burg B 16.
f
'e bevragen bij
skinderen.
Fornuis (100
een Buks.
reg,Ylissingen.
aar te Melis
m
ar dl, oujï 18
bij
E, Meliskerke.'
ioodigd,
ersw. M'burg*
met paarden
tuin beschik-
rENHUIJZEN,
>cht
N Ni:
Knecht
m, bij Mi DE
sends Knecht
IE, St. Laurens..
sdkhecht
Nieuwe Vliss.
^0^
Veere
egen half Nov.
kan werken,
te Zoutelande.
Huisstraat
met 15 Nov.,
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUGTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre, Goes.
1517—1917.
Nog slechts weinige dagen scheiden;
ons van den dag', waarop herdacht wordt,
dat Maarten Luther de bekende vijf en
negentig stellingen aan de deur van Wit
tenberg's slotkapel hechtte..
Meent niet, dat op den 31en October
van den jare 1517 een grootsehe stich-
tingsvergadering plaats had van de Pi'o-
testantsche Kerk, wol luister en uiterlijk
vertoon, en dat van dien tijd af het Pro
testantisme een ongestoord leven leidtlie,
met al do voorrechten vaneen vrije ge
loofsuiting. Deze datum móge met gou
den letteren in onze kerkhistorie-rollen
opgeteefcend w! orden, wijl hij herinnert
aan den arbeid van den held des ge-
loofs Maarten Luther, die den Bijbel, het
heerlijke Woord Gods uit den schaduw
in het volle licht plaatste en hinderlijke
banden op het terrein der kerk lossneed,
deze datum moge bo-ekdeelen spreken,
niettemin was het feit. zelve der aan
plakking in die dagen volstrekt geen on
gewoon iets. Hoe lang waren niet reeds
de gemoederen in beweging gebracht door
het Mijmenid-scherpe en inslaande woord
van Luther
Toch moet hij zelf de beteekenis van
zijn daad niet onderschat hebben.
„Dr. Luther zoo lazen wij in een
bekend boek, dat hoofdzakelijk over zijn
leven en wierken handelt dr. Luther
was blijkbaar op weg naar de kerk. Hij
liep met een vasten doch haastigen tred
en er was in zijn houding iets onge
woons, dat in 't oog viel. Hij hield het
hoofd omhoog en 'zijn gelaat teakende eert
kalme vastberadenheid, alsof hij een kloek
besluit had genomen. Hij 'droeg een bun
del papieren onder den arm en was blijk
baar in diep gepeins verzonken, ofschoon
zijn houding eerder meer die vari een]
wakker veldheer dan van een diepdénv
lcend godgeleerde was".
Vele voorbijgangers, die voor de slot
kapel kennis namen van den inhoud der
stellingen, welke straks Rome's pilaren!
aan het" wankelen zouden brengen, haal
den de schouders op en spoedden zich
verder, én dachten het hunne ervan. Wei
nigen, zeer weinigen werden zich ervan
bewust, dat een nieuwe tijd zou aan
breken, een tijdperk van 'licht en vroo-
lijkheid na duisterinis en twijfelmoedig
heid. Maar Luther voelde1 't wel aankor
men. De wapenen van den strijder voor
het civiele recht, 'zijn werken over Ror
meinsche en andere rechtspraak, had hij
achter zich geworpen. Nu trad hiji op
als een strijder voor de rechten van
Christus' gemeente, en het was Gods
genade, welke hem in dien strijd dia,
macht van een veldheer verleende.
Hoe hebben wij nu tei staan tegenover
de Reformatie ©n wélke gevoelens dief
nen te overheerschien, als wij ons op
maken ooi het feest der Hervorming; te
vieren
De geestelijke en stoffelijke nooden,
waaronder schier de geheele wereld, ge
hukt gaat, nopen ons tot voorzichtigheid.
Had het ongeloof zich niet zoo1 duidelijk
en ondubbelzinnig!, afschuwelijk 'en ont
zettend geïllustreerd als in de dagen, die
wij nu doorworstelen, dan ware allicht
één juichkreet opgegaan over den steeds,
nog wassendén invloed der achttiend|e-
eeuwsche reformatie, alsof geen wolkje
meer den hemel bedekte. Maar is het
niet alsof de zon der vrijheid en blij
heid in. God is schuil gegaan achter zwar
te wojken van zonde, en geestelijke el
lende?
Dit bedenken wij als wij de herinne
ring aan Gods werktuigen, Luther, Zwing-
li en Calvijn en zoovele under© helden
des geloofs, trachten te> verlevendigen.
Hoe meer wij een begrip krijgen van de
duisternis, die z.ich 'in de 18© eeuw voor
het zielsoog vertoond©, des te hoopvoller
wij staan tegenover de, gebeurtenissen der
20 ste eeuw. Dan verwachten wij niet
v an manschen beil en uitkomst,doch la
ten ons onzen weg door God bepalein.
en roepen wij, als verleiders ons van dat
pad zoeken af te voeren, met Luther uit:
d nen niet anders. God helpe ons I
Geen verhoovaardiging over het bezit
van de erfenis c'iier mannen des gelooiEs
eziele ons, want de wereld geeft ©en
reung beeld van de wijze waarop met
fl 1 A ,r.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG*
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers-0.05
v„,
die erfenis is
omgesprongen. Het is een
gropte .schande onzer eeuw, dat, teïwijl
de RoomSche kerk bezig is den Bijbel
onder het volk te brengen, de kerken
der Heivorming in de „Protestantsche" i
landen bezig zijn aa nhet volk din Bij-
bel te ontrooven. j
En wat heeft ons de invloed der -re- i
formatie ,op ons staatkundig1 leven ga-
baat? Zeker, ook in de politieke geschie
denis is met gouden letteren geboekstaafd,
wat uil het streven der Hervormers, denk
slechts aan Calvijn's arbeid, is geboren
voor staat en maatschappij.
Helaas, hoe w|ordt ook met- die erfe
nis gesold.
't Is geen doiorvorschen me,er, maar
richten van het Woord des Hoeren, zoo
schreef- Da Costa in zijn meesterzang;
„Vijf en twintig jaren". En ,,'tis- uit het
Christendom den Christus weggenomen".
Is het. wonder, -dat zoo-'n eeuw, ver
zonken in haar droomen, den strijd der
heivormers vergat?
Maar Goeie zij dank, wij zien no-g een
open poort en kunnen zingen met den
dichter
Vier eeuwen gingen heen! En zie,
[nog' nimmer zweeg
De" stem van Ernst en Waarheid. Maar
[nog altijd voort
Roept zij de oprechte harten naar die
[open poort:
't Geloof alleen, dat weer zijn oude
[recht herkreeg;.
Blijve de stille en bescheidene viering
van het 400-jarig bestaan der Her
vorming ons wijzien op die open poort
en veivuile diet geest, die in de 15© eeuw
theologen en staatslieden en gewone bur
gers en boeren vervulde en die die her
vormers tot grooitschen arbeid in Gods
wijngaard bezielde, ook thans 'de harten
van vorsten, staatslieden en onderdanen,
opdat de vrucht der Reformatio niet lan
ger vertreden worde.
Bsrtimet's.
Op verzoek vestigen wij de aandacht
op de vereieniging met bovengenoemden
naam, tot bevordering van Chr. opvoeding;
en onderwijs voor blinde kindieren en
jongelieden, gevestigd te Utrecht. In het
bestuur heeft onder anderen zitting de
heer J. Donner te Goes; die heer J. Diens
te 'te Maassluis is penningmeester. Wij
noodigen allen, die sympathie hebben voor
het streven de,z,er vereeniging uit, dit te
bewijzen door lid te worden of begun
stiger. Niet alleen doofstommen, maar
ook blinden in onze kringen hebben aan
spraak op een Chr. opvoeding; dit
heeft 't bestuur van Effatha, van hetwelk
de actie tot stichting! dezer vereeniging
uitging, uitnemend begrepen. Maar laten
de bijdragen dan ook 'wat milder vloei
en; anders komt men er niet. Nog eens:
penningmeester is J. DIENSKE te MAAS
SLUIS.
(Ge kunt uw bijdrage ook ter hand
stellen aan den correspondent, die in
uw plaats voor (dézezaak arbeidt. Te
Goes is dit mejuffrouw J. J. DONNER.)
Maar ds. Wielenga te Middelburg schrijft
er over in Die Bazuin onder meer
het volgend©
Het kapitaaltje, [waarover te beschik
ken valt, is nu ongeveer f 8000.— groiot.
Maar men zal het gevoelen, hiermee zijn
we er nog lang niet. Alleen voor een
instituutsgebouw is meer noodig. Zal men
voorts tot 't benoemen van een onderwij
zer overgaan, van wien men vertrouwen
mag, dat hij voor z'ijh taak' zal zijn be
rekend, dan dient aan zulk een oudier-
wijzer ook een goed salaris te worden
uitgekeerd. En hoe kan meu dan nu be
ginnen, zelfs al is men voor hief. ka
pitaal van een instituutsgebouw klaar, zoo
lang het vaste bedrag der inkomsten jaar
lijks niet hooger dan f800 a f900 gaat?
Verstond men over 't algemeen meer,
hoezeer ook voor onze blinde kfhderenj
naar opvoeding en onderwijs', doortrok
ken van Christelijkein geest, wordt uitge
zien, we houden er ons van verzekerd,
dat de belangistelling in den. lande voor
de zaak der blinden g'rooter zou zijn.
Telkens komt de mededeeling en dfe vraag
tot onsik heb een blind kind, zijlt ge
er klaar voor om het te. ontvangen? maar
telkens moet worden geantwoord: w'el
z'ijn we werkzaam, maar klaar zijn we1 nog
niet. Stuur derhalve uw kind naar een
neutrale inrichting.
Hoe smartelijk telkens zoo te moeten
antwoorden I Voor allerlei ellendigleiï
wordt gezorgd, de blinden mcK men
aan hun lot overlaten, voor hen wordt
nog geen school en opvoedingshuis met
den Bijbel gevonden.
Hoe lang nog?
Zij, die wij ongeloovig noemen en het
ook zijn, omdat ,zij van de bijzondere
openbaring Gods in Zijn Woord niet wil
len weten, gaan ons in dei zorg ein in
den arbeid voor de blinden voor. Voor
beeldig is, wat er door hen voor >:lc
blinden, zoowel voor die kleinen a-ls voor"
de grooten wordt gedaan. Ook dia Roiom-
schen hebben hunne blinden reeds lang
onder dak gebracht en oefenen in diS
trouwe zorg voor hen het werk der barm
hartigheid. Wij, geloovigen, wij ook Ge
reformeerde Christenen zijn nog niet
klaar. Sommigen, ja wel, zijn bezig, wat
gedaan wordt, te bedillen. De een zegt:
men moet zus, de ander: men ,moet zoo
doen. Maar met al dat bedillen', schier
ten we niet op. Meld u liever als lid of
als contribuant van „Bartimeus'" aan; als
onze God het u gegeven heeft te kun
nen doen, zonder dan ook iets van uw
geld voor „Bartimeus" af: Wilt ge als
correspondent of als correspondente uw
hulp verleenen, meld het ons. Wat ge
in één woord in het belang der blin
den meent te kunnen mededeelen of wel
licht ook hebt op té merken, aangenaam
zal het zijn, hiervan kennis te ontvangen.
Tweede Kamer.
Met beperkte snelheid. Een
brug voor gewoon verseer.
De Tweede Kamer besloot op voorstel
van den heer Lobman, Vrijdagmiddag te
half vijf verschillende -wetsontwerpen in
de afdeeiingen te onderzoeken.
Voortgegaan weid met de behandèling
van liet ontwerp, houdende voorschrif
ten omtrent aanleg en instandhouding va,n
spoorwegen, waarop uitsluitend mét be
perkte snelheid wordt vervoerd 9p we
gen, niet onder beheer van het .Rijk.
Aan de orde was de stemming; over het
amendement v. Sasse v. IJsselt op ar
tikel I [wijziging van de definitie van
het woord wegen.
Het werd aangenomen met 46-tegen
10 stemmen. -
j Bij' art. 2 was aan de orde het amen
dement-Van Beresteyn, om te bepalen
dat beschikkingen van Gedeputeerde Sta
ten binnen zes maanden geschieden moe
ten.
Nadat dit door den minister was over
genomen en het artikel goedgekeurd was)
drong de a.-r. afgevaardigde v. d. Velde
op meer uniformiteit aan bij de regeling
van het beroep in bij art. 3 bedoelde
aangelegenheden.
Biji art. 8 (strafbepalingen) lichtte de
heer Rutgers (a.-r.) een amendement toe,
om ook strafbaar te stellen diegtene, die
niet gedoogt, dat spoorwegen op wegen
worden aangelegd met inachtneming eener
vergunning.
De Minister achtte een strafbepaling
niet noodig, want zoo sprak hijj, wie
zich verzet tegen een overheidsbepaling,
valt onder het algemeene recht, o.a. van
art. 284 Strafwetboek.
Doch na een breedvoerige discussie won
Rutgers het pleit, met 53 tegen '3 stem
men, waarna het ontwerp z.h.sL werd
goedgekeurd.
Hierop werden de algemeene beschou
wingen geopend over bet wets'ontwerp
betreffende het bouwen van een brug
voor gewoon verkeer over den Gelder-
schen IJssel nabij, liet Katervéer. Bijl de
artifcelsgewijize behandeling stelden Snoeck
Henkemans, Beumer, Smeenge en Mar-
chant voor om in art. 1 achter het woord
„brug" in te voegen de woorden: „met
een beweegbaar gedeelte."
Vandaag wordt hierover verder beraad
slaagd.
Nog werd gedebatteerd over de instel
ling van een centraal tëstamentenregister.
D® Qr@®fe Oorlog.
Beknopt everziehi van dsn feestand.
De Franschen hebben den van dien
zomer zho krachtig ingezettem aanval op
den Chemin-des-Daaii.es hervat en voor-
lonpig niet zonder groot succeis.
- Op een front van 8 'K.M. zijn ze na
een geweldige voorbereiding door de ar
tillerie tot den infanterie-aanval overga
gaan, die ben in het bezit stelde van
verschillende vijandelijke stellingen. En
fin, men heeft de telegrammen reeds kun
nen hestudeeren.
Reuter ztegt van den strijd op bedoeld;
frontgedeelte, dat ide (vooruitgang „met
methode" wordt voortgezet en dat bet
schijnt, dat de heela linie op hst W.-
deel van het plateau zal. moeten zwich
ten, nietteigeinsitaande de geweldige po
gingen van den vijand om hei te< be
houden.
„Hij bracht op het bedreigde front-
stuk niet minder dan zes divisies in dien
strijd.
„Het moreel van de Duitsche troepen
was blijkbaar erg geschokt door het vree-
selijke bombardement van de Franschen,
waarin zij het weken lang 'hadden moeten;
uithouden.
„Een deserteur van de Pruisische g.ar-
de vertelde, dat zijn bataljon dien avond
was afgelost, na feflechts drie: dagen aan
het front te z'ij'n geweest, daar het vuur
de, mannen in Zulk een staat van wezen
loosheid had gebracht, dat van hen niets
meer was te verwachten.
„Een merkwaardig incident in de eerste)
uren van den slag was, dat twee Duitsche
vliegers werden gevangen genomen, die
in den mist iden weg waren kwijt ge
raakt. De strijd woedde met name om
het plateau, ylat zich t.usschen de dalen
van Aisne en Ailette verheft en den toe
gang tot Laoin afsluit. Dit plateau is een
sterke natuurlijke vesting ien~ de hoek
steen v.qn de Hindenburglinis".
Renter's correspondent nu meent, dat
als de Duitschers wijken, zij alles moe
ten opgeven.
„Zij moeten dan; wijken in het dal
van de Ailette en daar kunnen wij hem
het verblijf feitelijk onmogelijk makefi.
Dus is er nu geen sprake van elastisch
terugbuigen.
„Gevangenen, die tijdens de overvallen
van de laatste dagen zijn gemaakt, hebL
ben trouwens gezegd, dat zij bevel haddjem
de posities tot eiken prijs te verdedigen!
en dat dagelijks versterkingen aankwa
men. In alle igeval is het zeker, dat dé
vijand de onldergrondsche holen met goe
de troepen had gevuld om dadelijk tegien-
aanvallen te kunnen doen en zoo krach
tig mogelijk te kunnen vechten. De voor
bereiding voor den opmarscli van- da
Franschen -was ontzaglijk moeilijk ge
weest. Voor honderden kanonnen, hadidfen
zij emplacementen moeten bouwen, nieu
we wegen en spoorwegen hadden moe
ten worden aangelegd.
„De vijand wist natuurlijk, dat er een
aanval dreigde, maar hij kon den tij«a(
van den .aanval niet gissen, noch de plaats
.Waar hij zo,u losbreken, want het bom-
bardement was" overal even krachtig ge
weest. Het terrein, waarover de Fran--
schen vandaag zijn opgerukt, is bezaaid
met putten en gaten, die voor deze streek,
kenschetsend zijn. Er zijn verschillende!
uitgravingen in den grond, waar honder
den mannen dekking' kunnen vinden".
Beweerd wordt, dat uit een artilleris-
ttsck oogpunt deze slag een van de be
langrijkste van den oorlog is. Noodt, be
halve dan bij enkele gelegenheden in
Vlaanderen dezen zomer, is er zulk een
ontzaglijke samentrekking van artillerie
vuur geweest.
Hoe het zij, de Franschen hebben een
belangrijk succes behaald, vooral ook in
moreel opzicht. Het blijkt steeds meer,
dat tegenover de gewehiigei artillerie dér
gealliëerden het vasthouden van de voor
ste Duitsche stellingen, ten ©enenmale on
mogelijk is. v
Dat het moreel der Duitsche troepen]
door deze en dergelijke echecjes, lijdt, staat
vast.
Een door de Engelschen gevangen ge<-
nomen onderofficier vertelde, dat 13 man
van zijn compagnie minder dan 14 dageln
geleden drosten, 'zeggend, dat 'zie: naar
huis gingen. Eén hunner heeft hiet inder
daad zioio ver gebracht. De anderen wer
den .onderweg gearresteerd. Allen op vier
na waren evenwel weer hij. d© compag|-
nie. De officieren deinzen er blijkbaar
voor [terug, de deserteurs naar Pruisi-
schen trant aan te pakken.
Verder leidt men uit het volgende voor
val af, dat de schaarse,hte aali mannen-
materiaal in Duitsehland nijpt.
Den laatste-n Zondagavond kwam' een
Duitsch soldaat binnen de Engelsche linie/si
bij den weg naar Meenen. Hij! was vier
voet lang; "(ongeveer 1 mieter 20), had
alle vijf jz'ijin zinnen niet bij elkaar ein
ide eenige inlichting, die hij over z'ijn;
militair karakter kon verschaffen, was,
4at hij vijf weken tevoren in "het depót
voor de recruten was uitgezocht.
Het spreekt vanzielf, dat wie 'dergelijke
verhalen niet zonder voorbehoud publi-
ceeren, doch ze hebben ons toch iets
te zeggen.
Intusschen zetten de Duitschers in het
Oosten hun actie voort. Het blijkt nu,
dat ze ook al kleine afdeeiingen hebber,"
geland op het vasteland van Lijfland.
Een vredes-program door de Sovjetó
Voor den afgevaardigde ter conferentie
te Parijs opgesteld, heeft bij' de centra-
len een. opmerfcelijken wieerklank reeds
gevonden.
„Het „Fremdenbla.lt" van Oostenrijlk-
sche en de „Norddeutschie" van Duitsche
zijde wijden min het program een couir
mentaar, waaruit duidelijk blijkt, dat op
den grondslag van dat program een op
lossing van het bloedige wereld-conflict
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 ct.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bjj abonnement voordeelige voorwaarde».
Bewijsnummers 5 cent.
mogelijk zou zijn. Zij spreken hun volle
instelnming uit met den geest, waardoor
het program bezield wordt en de wijze,
waarop in het algemeen een vreÜe-doon-
overeenstemiming er in wordt nagestreefd.
Zij erkennen volmondig, dat door dit proi-
j gram de deur tot den vrede wordt open-
i gelaten.
Een merkwaardige redding.
De „Daily Chronicle" vertelt Van een
merkwaardige redding, n.l. die Van deU
vlieger command. Edwin Rowland Moon,
die in het begjn van dit jaar in dei
officieel© verlieslijsten werd vermeld als
gesneuveld in Duitsch "Oost-Afrika. Later
[was echter gebleken, dat hij, in handeul
van de Duitschers was gevallen. -
„De plaats waar net voorval plaats
had," zegt het blad, „was maar 't schijint
de delta van de Rufigi. De machine, be
mand door de commandanten Bridgmaa
en Moon was genoodzaakt te dalen teirt
gevolge van een defect 'aan de ontsteH
kingsl-innchiing van den motor. Nadat
hun gebleken was, dat het defect niet
te herstellen was, verbrandden de offi
cieren de vliegmachine om zoodoende tel
ontsnappen aan de: vijanden, die haar
misschien hadden zien landen.
Moon zwom de rivier over, die zwermt
de van krokodillen, om te trachten een|
baot te vinden, wat hem echter niet gei-
lukte. Evenmin gelukte dit den vo-lgeili- -
den dag. De officieren hadden geen- ant
der voedsel gehad dan cocosnoten sei-
dert zij! tegen den avond "opgestegen waf
ren. Na langen tijd rondgezworven tel
hebben, ontdekten zij een 1'edigstaanJdi
huis. Zij braken een venster uit en maakt
ten met behulp daarvan een vlot.
Tegen den avond van den derden dag
waren beide officieren volkomen uit.g|eput
on was Bridgman volkomen buiten k'enj-
nis geraakt. Terwijl Moon hem verzorgt
de, dreef het vlot naar zee af. De sterkei
noord-ooslen-wind verhoogde nog de moei
lijkheden.
Het vlot stond gedeeltelijk pnder water
en Moon had de, dubbel zware taak tel
verrichten van te zorgen dat hijzelf drij
vend bleef, terwijl hiji tegelijk Bridgman's
hoofd uit het water 'hield. Telkens eni
telkens" weer werd Bridgman van
vlot af gespoeld en dan weder door Moon
geréd, maar tenslotte stierf y van uit
putting,
In den namiddag van den vierden dag
voerde de. stroom het vlot weer terug
naar land en gelukte het Moon, weder
aan land te komen. Toen zakte hij' ineen;
en had nog, slechts kracht genoeg .om
naar zijn mond te wijzen ten teeken, dat
hij behoefte had aan voedsel. ,Hij her
stelde spoedig en is nu weder volko
men in .orde."
Korte oorlogsberichten.
De regeering der Ver. Staten zal
beslag leggen op 200 millioen dollars
Duitscji geld. Dit zal geconverteerd wor
den in obligaties van de vrijheidsleening.
Bij den jongsten Zeppelin-aanval 'is,
naar Fransche en Engelsche bladen mede-
deelen, bijna geen geruisch vernomen en
men gelooft dus, dat het aan Duitschland
gelukt is, geruischlooze motoren te ver
vaardigen.
In Toulouse heeft een brand gewoed,
waardoor de gebouwen van de intendance
met de helende perceelen zijn afgebrand.
In de „Financial Times" trof men
de volgende advertentie aan: „Te huur
een villa met vijf slaapkamers, drie woon
kamers en een ontbijtzaal in het souster-
rain, die tegen luchtaanvallen een schuil
plaats bieden".
Naar aan het „Berliner Tageblatt"
uit Lugano geseind wordt, verneemt de
„Secoio" uit Londen, 'dat men ieder-
oogenblik de tijding van de overgave of
de vernietiging der geblokkeerde Russi
sche Qostzee-vloot tegemoet ziet. In Pe
tersburg is een ontzettende paniek uitge
broken. De bevolking vlucht met alle be
schikbare middelen, waardoor de paniek
zich ook van het binnenland meester
maakt. De regeering schijnt Moskou tot
hoofdstad te willen maken.
De „Neuè Zürcher Ztg." deelt mede,
dat volgens een telegram aan de „Stam
pa", het hoofdkwartier der Russische
maximclisten naar Kopenhagen is over
gebracht.
Te Manchester werden Deensche
booten verkocht tegen den recordprijs van
500 p. st. per ton.
Berichten uit Johannesburg schijnen
er op te wijzen, dat er een sterke ge
neigdheid bestaat den handelsboycot van
Duitschland na den oorlog voort te zet
ten; alle belangrijke Zuid-Afrikaansche
Kamers van Koophandel namen resoluties
aan tegen het hervatten van handels
betrekkingen inet Duitschland en naar
men verneemt zal in het vervolg bij
het verpachten van mijnen aan clen Rand
'•-1
1
