i\o. 19 Maandag SS October 191V SSe Jaargang (si het sociale hoekje. FEUILLETON. m h. Uit êd Pers. De Groofe Oorlog. Buitenland. Binnenland. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Gees Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Oosterbaau Le Coin t re, Goes. *DeZeeuw Aan pres Wüson. De „Amsterdammer", weekblad voor Nederland, bevat een open brief aan pre sident Wilson over den huidigen econo- mischen toestand van Nederland, van den beer C. J. K. van Aalst, president 'der Ned. Handel-Maatschappij;, tevens presi dent van de N. 0. T. De heer Van Aalst noemt zich een vriend van zij,n natie en zijn ras, wraakt ten sterkste Wilson's politiek van 'macht boven Techt, en protesteert tegen het vast houden van Ned. schepen. „Niemand in Nederland, zoo schrijft hij', had van. uwen kant zulk een poli tiek van „vreesaanjaging" ten opzichte van een klein volk verwacht. „Immers- hoe anders is het te noemen, waar 'u door het vasthouden van onze schepen en het afsnijden der verbinding met onze koloniale bezittingen in de rech ten treedt van een vreedzame en on schuldige natie, welke aan hare aanspra ken geen klein kan bijzetten door kracht van wapenen, doch die niettemin de eer biediging dier rechten met klem durft eischen". Hij wijst er verder op, dat Nederland op invoer is aangewezen, somt op, in welke gevallen Neerlands hulp en steun dankbaar aanvaard is"floor de Ver. Staten en vraagt 'tenslotte toepassing van een „billijke politiek". Moge dit waardige schrijven grooten in vloed ten goede uitoefenen. I. Een menachwaardigi bestaan. Met dezen eis'ch traden de arbeiders organisaties), en met name de Socialis tische, op. 'tls een leuze, zoo rekbaar als elastiek', tl och die, mits goed bezien, recht van bestaan heeft. Ze trekt aart, juist omdat ze niet nauwkeurig geformu leerd is. Toch moet ze, willen wij als Christenen ijveren voor de uitvoering, grenzen hebben, want ook een mensteh- waardig bestaan heeft een grens. De so cialisten die den onverzoenlijken klassen strijd prediken, eischen dat klassever- schil opgeheven Worde', zij gebruiken de ze leuze voor een o.i. verkeerde zaak, doch 'daarmede is .niet gpzieefl, dat recht op een bestaan als menseh. niet o,ok tloo'r Christenen zou morgen worden ge vraagd. Matthus' leerde, dat de miensch bijl zijn intre'de geen enkel1 recht had, dat del Maatschappij als zoodanig; geen bestaans recht waarborgt, daarom; zoo lderde hij, moet hij of zijl verdwijnen die niet in zijn onderhoud kan voorzien. De libe rale economie leerde, dat in vrijheid de beste waarborg lag voor hef; welzijn van de individuen, doch het is, zooals Prof. Quack het zoo teekenend schreef' in „de Socialisten." Ze vergat, dat de eene op kon treden: volkomen gewapend, of met andere woor den, hij1 had kapitalen en productiemid delen, terwijl de andere geen enkel mid del' had dan zijn arbeidskracht. Wanneer deze heiden hun eigenbelang moeten gaan dienen, dan is al' vooruit bepaald wie winnen moet. Juist de volkomen Vrijheid teidde tot groot onrecht. Uitbui ting der arbeidersvrouwen en kinderair- beid met hongerloonen was het gevolg.. Toen, als een eerste kreet van de hun lot bewust wordenden, klonk de kreet: Bewerkt naar het Engelsch van EMMA JANE WORBOISE. 96) „Welnu danik dacht, dat je me: wel begreepik zal het je zeggen,, ik:kan niet anders handelen. Je weet, roijn eigen positie is ongelukkig, ik piag wel zeggen, bijna wanhopig. Ik wou, dat het anders was en dat wij', Gather woods, met zoo chronisch leden aan geldgebrek. Geloof me, Chrystie, als ik een miilio- uair was, z!ou ik geen «ogenblik aar- iwi om jou tot vrouw te kiezen "i „maar omdat je maar Louis Trafford zoo viel ik hem. bruusk in de) m f' "(f1*. nmts anders hebt, dan een met -schuld hezVraard landgoed, kun je hoe zal ik het noieroen je geen grillen permitteeren". ?0l0l'> riep hij haastig, „ik 'dacht wel, dat je mie begreep, je bent verstan dig genoeg. Maar je moet niet van mijn e )°or jou als van een gril spreken, Chrystie, daarmee beleodig je mm, want et is een veel dieper en inniger gevoel", „net mag zoo diep wiezen, als het wil, „ook wij hebben recht op een mieiiseh- waardig beistaan." Hadden wij toen als Christenen onze ooren maar niet gestopt, deze schare van bewustwordenden mlaar in goede banen geleid, miaar helaasi ook wij Verzuimden onze taak. jVant, daar isl armoede en gebrek, 'dat niet door God is gewild, en wij' hebben tot taak, in iGoflis naam' daartegen te getuigen, want „ook den arbeider zult gijl niet maatschappelijk dooden." Daarom geen socialisten bestrijding met een negatief Üoel1, maar in goede bedding lei-den, dat is Christelijk Sociaal werken. Oolc wij mogen en moeten werken voor een be staan als menseh Gods, doch wijl doen1 het niet zonder te bidden: „Geef, O' onze Vader ons eiken dag ons dagelijksch brood", immers dan weten wij, dat ons brood zeker en ons water gpwis is. Ora et Labora, met deze leuze tot inzet, ijve ren ook 'wijl als' Christenen voor .een menschwaardig bestaan. Hervormings Congres. Dr. Kuyper schreef' in do Standaard het volgende, waarmede wijl van ganscher harte instemmen: Op 23, 24 en 25 Oct. zal te 'si-Gra- venhagia een generaal 'Hervormings Con gres worden gehouden, waaraan ook on zerzijds van harte een welslagen zijitoe- gewenscht. Dit Congres gaat niet van ééne Protestantsqhe kerk uit, miaar be doelt den geest aan het woord telaten komen, 'die geheel den Protestantschën kring, uit alle deelen van ons' land, in gelukkigp saam'werking vereenigen kan. Geheel' "hlijve hier dan ook de vraag buiten aanmerking, of de opzet van heel' dezta aangelegenheid uit den meest ge- wenschten hoek kwam. Vooral' in ons tot verdeeling zonder eind zoo sterk nei gend Nederland mag men reeds' dankbaar zijn, indien, hoe dan ook, Zulk een alles zins begeerlijke combinatie tot stand komt. Wel' verre van op den aanleg critiek te oefenen, danken we veeleer de on dernemende broederen die het plan aan dorsten, en het wisten door te ietten, en zij ook onzerzijds ten volte gewaar deerd de nobele zin, die in hun door zetten en uitwerken van het plan sprak. Van alle enghartigheid hielden ze zich ve-rre. Met open deur lokten zij een ieder, die ze met hun geroep bereiken kon den. En van dit geroep ging dan ook zulk een weerklank uit, dat er geen heu genis in die historie der laatste honderd jaren bestaat, van een ondernemen op kerkelijk terrein, waarbij zulk een. mild heid va,n opvatting, ruimheid van blik, en zioekende drang' tot gemeenschap aan het woord kwaitra. i Men mag op een gelukkig slagen van dit breed opgevatte plan dan ook zon der voorbehoud rekenen. Van een anti-Papistisch streven komt in 't rijke program niets aan het woord. Ook in dit opzicht zal' geen kwaad bloed worden gezet. Beknopt overzicht van den toestand. Op zee en in de lucht valt een le vendig^ actie te constateeren. Een Zeppelin-actie is! voor (de Duit maar het. kan toch niet op- dei proef ge steld worden, of het bezwijkt'*. „Chrystie, nu beoordeel je me te hard. Toen ik je vroeg om mijn meisje te wor den, was je cte erfgename van Elmwood. Welnu, al had ik nog! tien maal meer van je gehouden, als' je dat niét geweest was, zou ik mijn liefde voor je hebben! onderdrukt. Het was voor mij; noodzakelijk, een goede partij te doen, en na was het meisje, dat jk lief had, vermogend en dus was er geen reden, die neiging te on derdrukken. Ik heb iemand gekend, Chrys1- tie, die huwde met een meisje z'oncter vermogen, maar verbazend mooi. Ze zijn nu tien jaar getrouwd hebben een stuk of zes schreeuwende kinderen, die al tijd kinkhoest of mazelen hebben en! wonen in een huis, dat beslist benedon den stand van den man was. Ze zijn gaandeweg afgetakeld en Jack en ik lean het, me begrijpen wordt steedsj meer uithuizig. Nu is "dit e-en ding, dat ik niet verdragen kan, Chrystie, een man hééft geen recht een bekoorlijk, lief vrouw tje op die wij'zie op te offeren, het is afschuwelijk zelfzuchtig, als hij! zlooi han delt, Chrystie, in één woord'', zoo be sloot Lo-uis-, heel edelmoedig, „ik wil dat nimmer' doen en nooit Zal ik gedoogen, dat het meisje, dat ik liefheb, genood zaakt is mijn armoede te deelen'*. Even was ik na dezia verklaring sipra- s'chers ah bijzonder slecht afgeloopen, wat er voor d© zooveelste maal opwijst, dat de omvang en de on,behendigjheafli van dergelijke luchtmonsters deze niet doen uitmunten als practisch oorlogswa pen. In den omtrek van Saint Clément in' het departement Meurthe en Moezel heeft het Fransche afweergeschut Zaterdagoch tend drie Zeppelins naar den grond ge haald. Een ander bericht meldt, dat er bijl Rahervillers (aan de Mortagne in het dep. Vogezen) een, in vl.amimen gehuld, gedaald is. Reuter's correspondent in het Britsche hoofdkwartier weet te melden, dat een Zeppelinvloot, die naar men gelooft van Engeland terugkeerde, door de Fransche luchtverdediging verslagen is. Vier Zep pelins werden geveld of tot landen dn Frankrijk gedwongen, terwijl men meent, da't een vijfde Duitsche luchtschip bij BourbonlesBains werd vernield, doch dit is! nog niet bevestigd. Uit een en ander blijkt wel klaar, dat de Fransche af'weerdienst nu aan hooge eischen beantwoordt. De Duitschers hebben thans ook op het eiland Dago troepen ontscheept. Reeds esnige dagen geleden bereikte ons 'dit bericht, doch dit had betrekking: op de landing van eenige afdeelingen, die de punten moesten beschermen, waar la ter het landingsleger ontscheept zou wor- flen. Dit is thans .geschied. Het Russi sche stafbericht noemt den, toestand zeer ernstig en het wijst er op, dat de Duit schers ongpveer twee derden van hun gphpele vloot aari de verrichtingen lieten deelnemen, een overmacht, waai'tegen de Russische Oostzpevloot niet op kon. Het jongste Duitsche stafbericht meldt, dat da Duitschers op Dagö goede vor deringen maken. Uit Petroglrari' wordt ggseind: Door onze 'definitieve ontruiming van: Moon en de zuidelijke Moon Soht, is da toestand zoowel van den archipel als van de Oostzee-eilanden uiterst ge vaarlijk en h a c h e 1 ijl k geworden. Van Engel'sche zijde wordt de volgende l'ezing gegeven van het zeegevecht op 17 'dezer op de Noordzee, dat den En- gellschen een paar torpedojagers kostte: Twee zeer snel' varende zwaar bega pende Duitsche „raiders" vielen op ge noemden dag een convooi aan in da Noordzee ongeveer halverweg: tusschen de Shetland-eilanden en de "Noorsche kust. Twee Britsche torpedojagers, de „Mary Rosé" en „Strongbow" welke een escorte vormden tegen onderzeeërs, vie len onmiddellijk de: vijandelijke schepen aan en streden tot zij zonken', na eert kort ongelijk gevecht. Hun moedige actie hield de Duitsche „raiders" op voldoen den afstand om 3 handelsschepen in staat te stelten te ontsnappen. Te betreuren valt, dat vijf Noorsche schepen, één Deensch schip," drie Zweed- S'Che schapen, alle ongewap*end, daarna door kanonvuur tot zinken wierden1 ge bracht, zonder onderzoek of zonder waar schuwing van welken aard ook, zonder flat .acht geslagen werd op de lelvens van hun beniiannin'gm en passagiers. Vol' bezorgdheid om te kunnen ont- s'nappen, vóór de Britsche strijdkrachten ingrepen, werd er geen poging gedaan om] de bemanningen der tot zinken ge brachte torpedojagers! te redden. DeDuit- feelO'O'S. Toen ik echter mijn zelfbetaer- sching weer verkregen had, ..hernam ik uiterst kalm: „Laten we elkaar nu goed hegrijpen, ,zieg mij nu ronduit wat je meent. Je hebt je met jnij verloofd, in de verwachting, dat ik Elmwood zou er ven en als ik je nu 'g'oed begrijp', dart w.ensch je nu van dit engagement ont slagen te worcten, omdat ik géén rijke erfgenaam meer ben, maar slechts een arm meisje, dat voor zichzelf z!al moeten z'orgen, wil zij eerlijk door de wereld komen". „Chrystie, ik ;zal je altijd blijven lief hebben, het is evengoed om jou, als. om mijzelf, dat ik zoo. doe", „Wees z'00' goed en val mij' niet in de rede en maak geen onnoodige1 ver ontschuldigingen. Laat mij uitspreken: je bent vrij, zoo vrij als: een vogel in de lucht, ons engagement is verbroken en van nu af zijn we niets meer voor elkaar dan gewone kennissen, meer niet. Neem je ring terug en je medaillon en neem ook ieder wooru. van liefde terug, want je bent weer geheel vrij', Louis''. „Chrystie, je moest een prinses zijn, je hebt er al Me standvastigheid van; Maar wees nieit boos o.p mij, dat vind ik vreesielijk, ik kan het niet helpen, dat wij onze verloving verbreken moeten en als je wist.,...." Met 'deze woorden wilde Louis zijn arm schers lieten dé handelsschepen aan hun lot over, terwijl zij nog zinkende wa ren én stelden de Britsche patrouille- afdeeling, welke kort daarna aankwam!, in staat een 30-tal' Noren en anderei per sonen, over wie nog geen bijzonderheden bekend zijn, te redden. Tenslotte wordt ontkend, dat de aan val' plaatsl giepp in de territoriale wate ren bij /de Shetland,seilanden en be treurd, dat alle 135 officieren en mlan- schappen van beide vergane torpedoja gers omgekomen zljln. V,an de getroffen neutrale schepen zijn nog vele opvarenden opgepikt. Tenslotte nog wat politiek nieuws. Painlevé heeft een motie van vertrou wen gekregen, doch daarmede schijnt de dreigjende crisis nog niet voor goed af gewend. 't Zal ons niet verwonderen, als hij vandaag, of' morgen weer voor een moeilijkheid komt te staan. De sociaal-democratische partijdag te Wiiirzburg i.s> gesloten. Uit het door Ebert gesproken slotwoord valt op te irtaken, dat de soc. dera. partij in DuitschTanfl den strijd tegen het bestaande regeerings- stel'sel niet opgeeft en dat de partij nieit altijd haar goedkeuring aan 'de ooriogsr crediefen zal blijven geven. Korte oorlogsberichten. Volgens een Wolfflelegram werd het eiland ICunö in de golf van iTiga ver overd door een officier met 16 man, die cup drijvende watervliegtuigen daarheen ge bracht waren. Bij: de luchtraid boven Engeland zijn 27 menschen gedood, 53 gewond. Er werd schade toegebracht aan huizen en win kelgebouwen. In Frankrijk is een nationale in schrijving geopend' teneinde een monument op te richten ter gedachtenis' van den Franschen vlieger Ouynemer. In Keulen is gisteren een groote vredesdemonstratie gehouden van alle .par tijen. De ex-koning van Griekenland Kom- stantijin heeft te Zurich een borstopera- 'tie ondergaan. De toestand van den pa tiënt is bevredigend. In Duitschland worden alle voorwer pen van aluminium gerequireerd. Zij1 moe ten vóór 1 Nov. zijin ingeleverd. Het drogen van aardappelen om deze te vermalen en in het brood te bakken, zooalsi in Duitschland geschiedt, is zoo' duur, dat de prijs van aardappel meel h'OO'ger 'is da,n die van rogge- of tarwemeel. Dientengevolge zial de brood prijs in genoemd rijk weer worden ver hoogd. De petroleumprijs is in Duitschland verhoogd tot 36 pf. per liter. Een "Wolff-telegram, deelt meid,e, dat het door de Duitschers hezleittlei front in het Westen 685 K.M. lang is die Fran schen houden daarvan 545, de Engpl- s'chen 140 K.M. bezet. 'Duitschland houdt bezet 19.220 vierk. 'K.M., Frans'ch en; 28.1292 vierk. K.M. Belgisch gebied'. Al het door Duitschland bezette gebied heeft een oppervlakte van 482.000 vieirk. K.M. Frankrijk heeft 900 vierk. K.M. in hiet zuidelijk gedeelte van den Elzas' veroverd. Tot op 10 Aug. hadden de Duitschers 54.897 Engelse hen en 402.794 Franscihen, gevangen genoimiein. Tot 26 Juli veroverden de Duitschers 2413 Fransche en Engels oh© kanonnen. om! mij heen slaan, maar eip' koelen toon wees ik hem terug: „O neen, Louis houd je liefkoozingien nu, maar voor je, ik ziou mezelf verachten, als ik je dié nog! toe latend; ik vind het al erg genoeg, dat ik je daarin vroeger je gang hebt laten) gaan. Je hebt je maar wat met me ver maakt en nu ik dat weet, is 'het weer als voor jaren: miss Tyndale en inr, Trafford". „Maar het is: toch niet noodig, dat we stijf tegen elkaar gaan doen?'* i,,Ja zeker, juist wél noodig, Na van daag kunnen wij niet meer alleen samen zij'n, .al igeloof ik niet, dat er iets tegen] is'; dat we elkaar in gezelschappen mis schien nog wel eens zullen ontmoeten'*. „Je ontzegt me dus je "bijzijn niet voor .altoos)?'* „O neen, dat niet, het is nieit' de moei te waard''. Ik zag aan Louis', dat di|fc kalme antwoord zijn ijdelhiedd wondde'. „Nu, Chrystie, ik zal je mijn gezel schap ook niet opdringen en zeker niét Ivoor je je liefde voor mij' hebt over wonnen". „Die bestaat al ni-eit meer". „Je kunt met je liefde doen, wat je verkiest, schijnt het wel", merkte Louis op met schamperen glimlach. „Ik dacht altijd, dat, als een meisje eenmaal van! iemand hield, haar liefde onwankelbaar was", f VERsemjwr elke» toerkdag* Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Losse nummers- 0.05 Prijs der Advertentië». 14 regels f 0.80, iedere regel meer 20 öt, 3-maal wordt B-maai berekend. Bij abonnement roordeelige voorwaard en, Bewijsnummers 5 cent. De bezettende mogendheden zullen! binnenkort een algemeene politieke am nestie in het koninkrijk Polen afkondigen. In Franje rijk wordt de lichting '18891 binnenkort naar 'huis gezonden. Die 12.000 man dezer liclitinjg zullen dooir Senega- leez'en worden vervangen. Die transportmoeilijkheden in Rusi- land nemen met dien dag toe. Ongeveer 6000 locioimotieven moeten gerepareerd worden en Zijn daaroirn: buiten dienst gjep steld. Men (schat het aanltal onbruikbare) spoorwagens op niet minder dan 40.000 stuks. Het melfcgebrek in Engeland neie'mt toe. Op een dag zaten alle inwoners van) sommige plaatsen zonder melk. In Engeland iioet het gebrek aan thee zich niet den dag ernstiger gevoef- len. Zelfs in Londen kan mein nauwe lijks thee verkrijgen en dan nog alleenl tegen buitensporig hooge prijzen. Het D'eenSchiei sis. „Stella" (830 ton) is Woensdagvoormididag op reis vanl Noorwegen naar Engeland, tot zinken, get- bracht. Van de opvarenden ziijn er waar schijnlijk 7 'gered. 'Omtrent het lat' dier Overigen is niets bekend. Het Departement van oorlog 'te Wasl- hington meldt, dat het Amerikaanscihiej transportschip „Antilles" (6878 tan) dén] 17den (October op de thuisreis in del Eur.opeesche wateren tot zinken is gle(- bracht. Van een onderzeeër heeft m|ein| niets gezien. Dagö is geheel in Duitsch bezit. De „Petit Parisien" gelooft, dat dé „Zeppelins", die naar Engeland waren ge togen, bij hun terugkeer de gevangenen waren van wind en mist. Andere bladen gelooven, dat de Duitschers de streken wilden' bereiken, waar de fabricatie van kanonnen en munitie bijzonder druk is. Nergens werd echter ook maar een bom! geworpen, en schade is volstrekt niet aangericht. Do jacht-buit blijkt te bestaan uit vijf neergeschoten of buitgemaakte stuurbal- lons, n.l. bij Saint Clement, Bourbonne, Dammartin en Laragnomison, twee die verloren zijn en in Oostelijke en Zuid- Oostelijke richting worden vervolgd, en een achtste, die naar de „Petit Parisien" meldt, boven de Middellandsche Zee is verdwaald en door watervliegmachines wordt nagezeten. '(Havas). Aardbeving in Bulgarije. Naar het Ag, Buig. uit Sofia meldt, werd aldaar op 18 Oct., 's avonds om 8.18 het begin van een plaatselijken aard schok waargenomen, waarvan de kern lag op ongeveer 25 K.M. van de hoofdstad. De eerste schok werd! gevolgd door ver schillende andere, waarvan de tweede oim 8.58 de hevigste was; hier en daar start ten enkele kroonlijsten: en schoorsteenen1 naar beneden. Er vielen) geen slachtoffers. In het westelijk deel van Bulgarije werd' de schok slechts zwak waargenomen; hier werd geen schade aangericht. SS. Parkhaven getorpedeerd'. De N. R. G. meldt hieromtrent: Het schip schijnt, als cfe opgaven juist „Je hebt gelijk, ware liefde is onwan- klebaax. Maar nu weet ik, Louis, dat ik je nooit recht heb liefgehad, ik héb/ een ideaal :g;ehad en daarvan gehouden,, maar nu ik merk, dat jiji niet de per soon bent, die aan dat ideaal beant woord, nu voel ik pok van mijn liefde niets meer. Al zlou je me alle schatten aanbieden van de wereld, dan zlou. ik! nii geen huwelijk meer met je willen! sluiten". „Je bent wel vriendelijk, dat moet ik zeggen. Maar nog eens:: ik heb je nóóit jrnisJeid". „Opzettelijk nieit, dat stem ik toe ert mijn eigen gedrag keur ik al evenzleer af als dat van jou. Ik had dadelijk moe ten begrijpen, dat de jongen, die mij het eerste teerde mijn pleegouders- te bedrie gen, geen jongen voor mij! was; ik hadl je van af dat oogenblik moeten wantrou wen. Maar laten wa er nu niet verdein meer over praten we begrijpen elkaar, nu volkomen. Je hebt me verdriet aange daan, Louis, doch dat vergeef ik je, maar och, ik vraag het je met het oog op andere meisjes, neem voortaan niet meer zou gauw .den schijn ami alsof je van iemand houdt. En als je jezelf wroe ging hesparen wilt, vermaak je dan tochi nooit met iets it© verkrijgen, wat je niet waardig bent te bezitten". pVterdt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1