j*o IS
Zaterdag 13 October 191?
32e Jaargang
De Clr©€&f© Oorlog.
Binnenland.
Uit da Provincie
Uitgave van
is Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Gees.
Hoofdbureau te Gees:
LANGE VORST STRAAT 21S,
Bureau te Middelburg
?JRMA F. P. DHUIJ L. BURG
Drukkers
^osterbaan Le Cointre, Goes.
DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonae me n t s g r s
Per S maanden fr. p. post f 1.651
Losse nummers -Ö.Oë
Prjjs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 est
3-maaI wordt 2-ma«I berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaard®#.
Bewijsnummers 5 cent.
In verband met de wederom verhoogde
exploitatie-kosten van ons blad zal met
ingang van 15 October a.s. de advertentie
prijs gebracht worden op 2 0 cent per
regel.
Ook de contract-prijs wordt in overeen
stemming hiermede voor nieuw aan te
gane contracten verhoogd.
Ecuador beeft een rijken uitvoer. De
handel is er echter grootendeels in En
ge! sche- en Amerikaansche handen.
Het zal dan ook wel onder Amerikaan-
schen druk zijn dat ook Ecuador zich
bij de vijanden van Duitschlanid gevoegd
heeft. Het klinkt (schier belachelijk dat
dergelijke staatjes met onmogelijke namen
op eenmaal reden zouden gevonden heb
ben om boos te zijn op de Centralen.
Ecuador.
Aan weerszijden van den ecuador
(evenaar, evennachtslijn of linie) ligt de
republiek Ecuador. Ten westen begrensd
door den Grooten Oceaan dringt zij als
een wig tusschen Peru en Columbia in.
Vroeger maakte het deel uit van de re
publiek Columbia, doch bij de ontbinding
dier republiek, in 1830, werd het tot
een onafhankelijken staat verklaard. Overi
gens heeft dit land geen geschiedenis,
of het moest zijn dat het herhaaldelijk
door onlusten en omwentelingen werd ge
teisterd. en er telkens met verlies van
grondgebied af kwam. De laatste opstand
werd in 1886' onderdrukt.
'Oneeniglieden over de grensscheiding
hadden in den loop der jaren ook her
haaldelijk plaats. Naar het .oosten is de
grensregeling nooit heel zuiver geweest;
doch met. de noorder- (Columbia) en zui
derburen (Peru) is men tot overeenstem
ming gekomen. In het noorden is de
Napo, in het zuiden de Mason een
zijrivier van de Napo de grens. En
zoo kromp het grondgebied dezer repu
bliek in tot ongeveer achtmaal zoo groot
als Nederland.
Tot Ecuador behooren ook de Galapa-
goseilanden (galapago schildpad!), der
tien in getal, sommige met een weel-
deiigen plantengroei, andere, wegens de
honderden kraters met asch en lava be
dekt, saam ongeveer ter grootte van onze
provinciën Noord en Zuid-Holland samen,
met veel suiker- en katoenverbouw, en
400 inwoners.
De s'taat heeft deze groep in 1832 in
bezit genomen. Een der eilanden, het Char-
leseiland, was jarenlang eene strafkolo
nie, doch is nu, evenals Cha.tham-eiland,
een landbouwkolonie.
Het aantal inwoners bedraagt ruim een
miljoen, onder welke eenige honderddui
zenden wilde Indianen, afstammelingen
der oorspronkelijke, door de Spanjaarden
uitgezogen of vermoorde, bewoners.
De voornaamste steden zijn Quito, de
hoofdstad, de hoogste stad der aarde,
5'250 meter hoog gelegen, Guayaquil, de
voornaamste haven, Cuenoa. en Riobamba.
De Chimborasso (6310 M.), die lan
gen tijd de hoogste berg van Amerika
gold, is nu slechts de hoogste top van
Ecuador. Dit gebergte is zeer vulkanisch,
hetwelk vele aardbevingen ten gevolge
heeft.
Ecuador is arm aan mineralen. Een
weinig goud leveren de zijrivieren van
den Maranon. Zilver en andere metalen,
benevens petroleum komen in ruimer hoe
veelheid voor.
De bodem eigent zich overigens uit
stekend voor den landbouw. De droge
lucht van Afrika, over den Atlantischen
Oceaan, met damp bezwangerd, oostwaarts
binnen gekomen, en over de'besneeuwde
Ansdes-toppen heen strijkend, valt in dich
ten regen neer, en doet in het oosten
een weelderigen plantengroei ontstaan; ter
wijl in het westen de regenwolken van
den Grooten Oceaan op de hellingen der
bergen ware broeikassen en dichte wou
den veroorzaken.
Dank zij de toegenomen cultuur zijn
langzamerhand de suikerriet-hacienda's in
goudgele graanvelden herschapen; terwijl
Jnais, was, koffie, rijst, katoen, tabak,
kaoetsjoek, kina, ivoor, ruim vertegen
woordigd zijn. Jammer dat de kinaboom,
ten gevolge van min oordeelkundigen han
del dreigt te verdwijnen.
Het klimaat is er over 't algemeen zeer
gezond, met uitzondering van aan de west
zijde.
'De fauna (dierenwereld) is er niet min
der ischoon dan de plantenwereld. Het
is 'hier het paradijs voor vogels en in
secten. De condor, papegaai, patrijs, fa
zant, kalkoen, kolibri, met onze wester-
sche duif, gans, eend, snip bewegen zich
hier in veelheid en veelsoortigheid. De
schoonste vlinders, muskieten, schorpioe
nen, de tarentula-spini, de boa constric
tor, de jagoear, de poema, de lynx, het
hert, de tapir, velerlei apen en vleer
muizen, schildpadden, alligators, evenals
onze westersche paarden, en runderen,,
benevens lama's en muilezels, leven hier
in bonte verscheidenheid.
'Op de tafellanden troont do eeiiwige
lente.
Beknopt overzicht van den toestand.
De Duitsche rijksdag is naar huis.
Bij de behandeling van de aanvullings-
hegrooting voor den post van vice-rijte-
kanselier die intusschen tegen de stem
men der beide sociaal-democratische par
tijen werd aangenomen heeft het po
litiek onweer nog even nagerommeld. Het
was weer van socialistische §n onafhan
kelijk solialistischc zijde, dat de boven
toon gevoerd werd, om aan de ontstem
ming tegenover Michaëlis en zijn „rech
terhand" Helffericih lucht te geven.
Een motie van wantrouwen, door den
onafhankelijken socialist Ledcbour inge
diend, werd echter verworpen.
Intusschen is het vertrouwen niet bijs
ter groot.
De „Vorwarts" merkt op, dat de po
sitie van Michaëlis als Rijkskanselier on
mogelijk is geworden en eischt onmid
dellijk aftreden.
Door spoedig aftreden, aldus schrijft
het socialistische blad;, moet Michaëlis
de achting, die het land hem voor vroe
gere verdiensten schuldig is, herwinnen
en door een geschikten opvolger vervan
gen worden.
De Keizer heeft indertijd Michaëlis tot
Kanselier henoemd, omdat hij geen per
soon kon vinden, die meer geschiktheid
bezat. Naar men meent ,zou hij aan 'zijne
waardigheid niet te kort hebben gedaan,
indien hij in dit geval had gejhan'delidl
als bijv. de Koning van Zweden.
De tijden zijn niet van dien aard, dat
wij het eene experiment op het andera
kunnen hoopen en van crisis tot crisis
gaan. Heeft de tot nog toe gevolgde han
delwijze een mislukking veroorzaakt
en dit is zoozeer het geval als maar mo
gelijk was, dan moet zij door een andere
worden vervangen, die in de geheele we
reld erkend en beproefd is. Dat mioiet
Idoor de pers en ook door den Rijks
dag worden verklaard met een nadruk,
welke past hij den geweldigen ernst des
tijds.
Gok het Berliner Tageblatt treedt fel
op tegen den rijkskanselier en zijn staats
secretaris, die „de verdenking tegen en
kele afgevaardigden benut hebben tot eenl
banbliksem tegen honderdduizenden bur
gers en soldaten".
Het Rijksdagdebat heeft ook naar bui
ten ongunstig gewerkt. t
Men weet, dat door von Kühlmann's
verklaring over Elz'as-Lolharingen geen
wig gedreven is tusschen Frankrijk en
de Entente. i
Lloyd George heeft in een rede ver
zekerd, dat Engeland de Franschen zal
bijstaan „tot dat het hun een vreemd!
juk heeft ontrukt."
En Asquith herhaalde, dat geen vrede
mogelijk is zonder teruggaaf van Elzas-
Lotharingen.
Men weifelt aan gene zijde dus niet.
De toekomst ziet er wel zeer donker
uit. We vreezen, dat des 'Pausen vre-
dcisactie geheel mislukken zal.
Korte oorlogsberichten.
In Finland zijn twee wetsontwer
pen ingediend. Het eerste verklaart Fin
land tot een republiek en het tweede
regelt de verhouding tusschen de Finsche
republiek en Rusland.
"In de Middpllandsche Zee zijn 12
stoomschepen en 33 zeilschepen, 46000
ton metende, tot sinken gebracht.
In alle kerken van St. Petersburg
en overal in Rusland, zij'n in overeen
stemming met het besluit van de synode,
bedes tonden gehouden, om het einde der
beproevingen en de redding van het va
derland uit den oorlog.
Naar uit Lissabon gemeld wordt
heeft de staatscourant aldaar een be
sluit gepubliceerd, waarbij aan de stat}
Verdun de Orde van den Toren en Degen
is toegekend.
De Duitsche overheid heeft voor
Duitsche deserteurs, die den termijn van
15 Juli door onwetendheid hebben laten
voorbijgaan, andermaal de gelegenheid
opengesteld naar Duitschland terug te
keeren.
De gérant van het bekende café
Baue;r te Berlijn is tot 1000 mark boete
verooYdeel'd, omdat een kellner een be
zoeker 40 pfennig had laten betalen voor
een stuk taart, dat op de prijslijst voor
38 pfennig genoteerd stond, en zulke
stukken taart niet werden verstrekt zon
der koffie.
De Times meldt, dat de graanoogst
in Frankrijk, van welks onvoldoende op
brengst hier reeds melding gemaakt is,
de slechtste is, die er de laatste halve
ceu'w is voorgekomen.
De Engelsche levensmiddelen: egelaar
heeft een ernstige waarschuwing verspreid
aangaande de toekomstige wereld-
schaarschte van vleesch. Hij zegt daar
in, dat, als men aan het beroep tot
vrijwillige bezuiniging geen gevolg geeft,
hij zonder aarzeling' verplichte rantsoe-
neering in Engeland zal invoeren.
Een eigenaardig kenmerk' van de
nieuwe Rechtszitting te Londen, welke
gister gehouden werd, is de vermeer
dering in aantal van echtscheidingen;
682 huweiijksgevallen zullen behandeld'
worden, 216 meer dan het vorig jaar.
Deze groote vermeerdering is hoofdza
kelijk Je wijten aan het groot aantal
verzoeken door soldaten ingediend."
Gravin Hochberg' is door het Ge
recht te Faringdon in Berkshire met 10
Pond beboet wegens overtreding van de
beperkende bepalingen betreffende het rei
zen, waartoe zij toestemming had beko
men als vijandelijke onderdaan.
Volgens een bericht van de „Boezz-
koije Slono" houden de boeren-onlusten
in een geheele reeks van Zuid-Russische
gouvernementen met toenemende sterkte
aan. Vele landgoederen gaan in vlam
men op.
Naar Reuter uit Chariestown (Zuid-
Kar-olina) meldt, werden drie uit Kaap
stad afkomstige personen namelijk Klat-
ter en Hoff die deel uitmaakten van do
bemanning van den Duitschen stoomer
„Liebenfels", alsmede hun helper, ieder
veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf
en duizend dollars boete, omdat zij een
complot gesmeed hadden ten d[oel heb
bend de boot den eersten Februari t&
laten zinken.
j,Gentral News" meldt, dat te New-
York berichten zijn ontvangen uit Buenos-
Aires meldend, dat senor Irigoyen, presi
dent van Argentinië waarschijnlijk dez'er
dagen zal aftreden. Hij zou op den rand
staan van een geestelijke ineenstorting*]
zooals het telegram zegt.
De Tagliche Rundschau ontleent aan
een particulieren briefIn Italië staat men
voor een wisseling van stelsel a la rasse.
Ter inleiding heeft men het station van
Turijn in de lujcht laten springen, de
omliggende hotels in brand gestoken, met
uitzondering van dat waarin Giolitti
woonde en in de haven van Genua brand
in schepen gesticht. De deserteurs (zijn
niet meer te tellen"; de troepen worden]
'zonder wapenen naa.r het front vervoerd.
Het Russische communiqué meldt
Wij hebben de Turken van een hoogte
ten Z. van Urmia geworpen.
De admiraliteit meldt: Ondanks het
ongunstige weer werden gisterenmiddag
door onze marine-vliegtuigen talrijke bom
men geworpen op het vijandelijk vlieg
kamp te Sparappel'hoek. Al onze ma
chines zijn teruggekeerd.
De „Frankfurter Zeitung" meldt ,uit
Berlijn, dat staatssecretaris Von Cnpelle
zijn demissie zal' indienen.
Het stoomschip Orange" is in San
Fyancisco aangekomen met een groot aan
tal Duitsche en Oostenrijksche 'diploma
ten uit China. Beambten van den ge
heimen dienst gingen aan boord van het.
stoomschip. Geen enkel diplomaat mocht
aan land.
Naar Baker mededeelt, telt het nieu
we nationale leger der Ver. Staten, dat
thans geoefend wordt of in de 16 kan-
Ifonnementen isi ingedeeld, 431180 man.
Slecht weder belemmert de operar
ties op het Ooistenrijksch Italiaansche
front.
Het Duitsche avond-communiqué
meldt: De slag in Vlaanderen is pp het
aanvalsfront LangemarckZonneb'eke nog
in vollen gang. Ten Noorden van Foel-
capelle len ten Zuid-Westen van Pas-
schendaele wordt op inbraakplaatsen van
de Engelschten gevochten.
Sedert dien 4en October zijn, vol
gens een Havas-bericht 6700 gevangenen
door de Franschen ën Engelschen in het
westen gfemaakt.
De koning van Roemenië heeft aan
de generaals Pétain, Nivelle en Foch de
hoogste militaire orde verleencty welk|ei
tot dusver in 'Frankrijk slechts aan ge
neraal Joffre en Guynemer was geschon
ken.
In het Amerikaansche leger dienen
negen ministerszoons.
Verwerking vet en margarine.
De Minister van Landbouw heeft be
paald, dat verboden is bak- en braadvet
en margarine te verwerken; lo. in pro
ducten van bakkerij of banketbakkerij; 2o.
in hotels, restaurants, sociëteiten en daar
mede gelijkstaande inrichtingen bij het be
reiden van spijzen.
Stopzetten
van handelstelegrammen via
de Brits'che kabels.
Hel niinisterie van buitenlandsche zia-
ken heeft een lang officiéél communiqué
gepubliceerd betreffende den doorvoer van
zand, grint, steenslag, enz. haar België.
Uitvoerig wordt hierin ons standpunt uit
eengezet, gelijk we dit reeds gisteren me
dedeelden.
Tegenover de door de Britsche Regee-
ring geuite zienswijze,dat de voor de
•wegen in België gebezigde materialen
moeten worden beschouwd als voor mi
litaire doeleinden bestemd stelt de Ne
derlandsche Regeering het feit, dat al
zijn goede verkeerswegen voor een leger
van groot belang die wegen ook in een
bezet land hun natuurlijk karakter van
vredeswerken behouden. Bovendien var-
plicht artikel 43 van het Landoorlogs
reglement den militairen bezetter om in
het bezette g'ebied d© openbare orde en
het openbare leven zooveel mogelijk te
herstellen en te verzekeren en het z'ou
in strijd iziijn piet de onzijdigheid hem
daarin te belemmeren.
Aan den wensch der Britsche Regeerinj*
'om den doorvoer van zand grint en
steenslag' naar België te verhinderen, -zal
de Nederlandsche Regeering slechts kun
nen voldoen, wanneer de Britsche Regee-
rinjg haar aantoont, dat, in strijd jmet
de verklaringen der Duitsche overheden
en de bevindingen der Nederlandsche of
ficieren, de doorgevoerde materialen voor
oorlogswerken worden gebezigd.
Aan Hr. Ms. Gezant te Londen 'is op
gedragen de Britsche regeering te verzoe
ken om mededeeling van het bewijsmate
riaal, Hat zij dienaangaande mocht be
zitten.
Verplaatst bij de post en telegrafie
de telegrafisten 2e kl. mej. H. J. Nu-
boer van Rotterdam naai' Vlissingen en
'mej. A. (M. C. v. Grafhorst van Vlis
singen naar Middelburg. Eervol ontslagen
de telegrafiste 2e kl. inej. A. M. Jas-
perse.
Middelburg. In de vergadering van den
Raad op Woensdag, den 17 October 1917,
des .namiddags te 2 uur, worden behan
deld: 1. Notulen. 2. Stukken. 3. Be
noeming van Voorzitters en leden van
de vaste Raadscommissiën voor het jaar
1918. 4. Benoeming 2e onderwijzeres' N.
H. Schoot C. 5. Idem' Jid van het Be
stuur der Godshuizen (vacature Mr. F.
N. van der Bilt.) 6. Ontslag] A. J. Wijn-
veldt als! "Ambtenaar B. S. 7. Alsvoren
P. Wi. van Milaan als Hoofd van School
K. 8. Alsvoren 'Mej. A. G. Verschoor©
de Ia Houssaye als onderwijzeres Gein.
Bewaarschool. 9. Goedkeuring suppl. be
grooting 1917 van dén Arm'enraad. 10.
Goedkeuring van de begrooting 1918 van
het Burgerlijk Armbestuur. 11. Wijziging
van de Verordening op het Marktwezen.
12. Gratificatie-verleening Mej. 0. v. Her
culesde Vos. 13. Salarisverhooging bijl
Hooger en Middelb. onderwijs. 14. Instel
ling eener commissie ter bestrijding van
de werkeloosheid. 15. Verordening tot
heffing van, loonen voor keuren vee,
vleesch en visch 'enz. 16. Vaststelling]
primitieve kohieren nr. 1 en 2 van den,
II. KL, dienst 1917—1918. 17. Aanslag
v. 'd. forensen over .JanuariMei 1917.
18. Besluit tot opname van kasgeld. 19.
Centrale Keuken. 20. Gebruik terrein Wa
tertoren voor Sportterrein. 21. Rapport
omtrent innen van huur en. erfpaicht.
In de gisterenavond gehouden jaar
vergadering van de Vereeniging Voor de
Kunst werd het jaarverslag uitgebracht^
waaruit blijkt, 'dat de vereeniging 195
leden telt, namelijk 176 gtewone en 10
buitengewone leden en 9 donateurs. In,
den loop van het jaar vielen 9 leden af
en traden 14 nieuwe leden toe.
De vier tentoonstellingen werden ge
zamenlijk door 704 personen bezocht. De
rekening aanwijzende in ontvang en uit
gaaf f 4'20.58 werd goedgekeurd. De af
tredende bestuursleden mevrouw Evers
Keg en de heeren Jacq. Frank, en P. W.
Menalda van Schouwenburg, werden her
kozen, tei'wijl in de vacature ontstaan]
door het vertrek van den heer E. W.
Hcndi'ikse, gekozen werd de heer jhy.
mr. dr. W. A. J. Snouck Hurgronje.
Voor het aanstaande seizoen is Ixetti
volgende in voorbereidingLezing metj
lichtbeelden van Leo> van Doesburg over
moderne kunst, Brouwers Aardewerk en]
Carola Machotta.
De politie alhier nam hedenmorgen]
een wagen met blauwe aardappelen in]
beslag, die in strijd met de ministerieelé]
bepalingen werden vervoerd.
Op een ten stadhuize alhier g|&i
houden vergadering heeft de Centrale
Voedingscommissie nader haar werkzaam
heden geregeld.
Het doel der commissie is de leiding
op zich te nemen van de gansche gra,-
t i s uitdeeling van warm voedsel gedu
rende den komenden winter gelijk au*
dere jaren door verschillende vereeni-
gingen ieder zelfstandig geschiedde. 'Del
kaarten die vorige jaren door sommigen)
dezer vereenigingen werden uitgereikt
zullen vervallen, en vervangen worded
door kaarten van de Centrale Commis
sie. De aanvrage voor kaarten kunnerj
gericht worden tot de verschillende sub
commissie, waarover men nadere bij
zonderheden vindt in een advertentie inl
dit nummer. Doch de centrale commis
sie beoordeelt wie wel of niet een
kaart krij'gt.
Uitdrukkelijk zij,' er op giewezen, dat zij
die soepkaarten beschikbaar stellen, mieifi
name moetien vermelden aan wieu zij! diq
geven.
Goes. De Najaarsschouw over de voet
paden zal gehouden worden onmiddel
lijk na 21 October. i
Ons bereikt de gerechtvaardigde]
klacht, dat des avonds a,an den Ouden
Singel geen enkele lantaren brandt. Waan
de klagers verzuimd- hebben in de jong
ste [raadsvergadering hun grief te doen]
velrtolken, vestigen wij hier de aandacht
op <len toestand aan den Ouden Singel1,,
welke bij avond niet weinig gevaalrlijkj
is voof het verkeer. i
Vlissingen. De Stct. bevat de wijzigin
gen in de statuten van de Vlissingschq
Coöp. Volksbroodbakkerij en verbraikveir-
eeniging „De Broederband."
De Stct. bevat de statuten van de
dames-gymnastiekvereeniging Juliana, al
hier.
Hansweert. De douane-beambten hebben
op het schip Marie een groote partij smok
kelwaar ontdekt, bestemd voor uitvoer,
naar Antwerpen. De zoon van den schip
per is gevankelijk naar Middelburg ge
bracht.
Kruiningen. Op 24 Oct. zal voorzien]
worden in de raadsvacatuxc Ribbens.
Waarde. In .de Vrijdag gehouden zitting
vran den (gemeenteraad werd een veror
dening vastgesteld op de woionwagenfefc
,Ged. Staten hebben bericht, dat zij
eenige bez!waren hadden tegen de inge
zonden verordening', regelende de jaar
wedde van het onderwijzend persionteeli
D.e jaarwedde van het hoofd der school
werd dan bepaald op een minimum van
f 1200 en een maximum van f 1500. Van
elk der onderwijzers die het hoofd Idea
school bijstaan en een hoofdakte bezit
ten f200 meer, benevens twee periodieke
verhooigingen van f 100 om de 2 jaren',
na de 5 verhoogingen, welke elk der on
derwijzers geniet. De tegemoetkoming in
Üe huish]uur van den onderwijzer van
bijstand werd verhoogd van f 50 tot f 100
per jaar. Vervolgens werd besloten toel
te treden tot de regeling inzake het vefr
leenen van financiëelen steun tan behocvd
van werkloo'zenkassen, Kon. besluit 2
December 1916 no. 522.
Bitthem- Vrijdagmiddag vergaderde de
gemeenteraad. Alle leden, behalve J. J.
Mesu, waren aanwezig. Ingekomen: een
dankbetuiging van A. A. Geuze, gemeen
tebode voor salarisverhooging. Van Ged.
Staten de mededeeling! dat 't salaris van
den Burgemeester 1 Jan. 1918 f475 be
draagt. De Ged. Staten wenschten bij
de aanbieding der begtooting een afzon
derlijke opgave der distributiekosten ,era
met Welk 'bedrag de salarissen v,an 't on
derwijzend personeel zal verhoogd wor
den. De eerste opgave kon nog niet da
delijk gegeven worden en het twee(de
punt werd aangehouden. Aan de geiten-
fokvereeniging en aan het Groene Kruis
werd elk een subsidie van 15 gegeven.
De salarissen de'r wethouders werden ver
hoogd van f 10 tot f 20 en het presentie
geld der raadsleden van f 25 tot f 35.
De /secretaris kreeg voor de ectra-
(werkzaamheden ingevolge de distributie-
wet, een gratificatie van f 25.
Door Burgemeester en Wethouders
zullen eerstdaags de wegen en voetpa
den opgenomen worden.
Oostkapelle. Door den Brigade Comman
dant der Rijks'veldwacht alhier, en den
Brigadier titulair der Rijksveldwacht tel
Dombu'rg is "op den zolder in de woning]
van een arbeider alhier een partij .appels
in beslag "genomen. Deze vruchten zijn
