J*o. 5 Vrijdag 5 October 1917 32e Jaargang De Groote Oorlog. rsE&- Binnenland. Uit de Provincie Uitgave van Naami. Venn. LüCTüR ET EMERGO, gevestiad ie Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 213 Bureau te Middelburg: fIRMA F. P.'DKR IJ L. BURG. Drukkers aoaterfcaan Le Coin ire, Goes. De Zeeuw Verandering. Enkele staatkundige partijen hebben een. poging gewaagd orru zich aan te passen aan den nieuwen toestand welke staat geschapen te worden door de uitvoering der .grondwetswijziging in zake de uit oefening van het Kiesrecht. Van Links ging men reeds den boer op om de kiezers voor te bereiden. Van Rechts werden door de Christ.- Historische Unie in een buitengewoon congres de statuten gewijzigd en daarbij vastgesteld hoe voortaan de Unie zich bij do verkiezingen zal hebben te ge dragen. Ook de R. K. stelden een plan van reorganisatie vast, onder deze beperking, dat bij de verkiezingen van 1918 nog op den ouden voet zou worden gewerkt; doch daarna de nieuwe bepalingen blije vend zullen gelden. Hetgeen zeggen wil, dat de bestaande plaatselijke en centrale kiesverenigingen in 1918 nog op den ouden voet dia ver kiezingsactie bullen voeren; doch daarna het nieuwe .systeem in werking' treedt: in elke gemeente een plaatselijke kies vereniging; de plaatselijke kiesvereeni gingen 'in dezelfde Slaten-kies'kringen tot een centrale kiesvereeniging verbonden:; en de centrales in een Kamerkies|krin;g yereenigd tot een Opper-centraleterwijl deze ,118 Opper-centralen in een Alge- me enen Bond worden saamgevoegd. Bij de Christelijke Historische Unie is deorganisatie ©enigszins anders. Grondorgaan is de plaatselijke kiesver eeniging, veelal saamvallend met de ge- meenteraadskiesvereeniging. In gemeenten met meer dan 50 duizend inwoners1 kan de kiesvereeniging zich splitsen in drie doelen, naar de drie kieskringen waarin deze gemeenten door de wet worden ver deeld. Deze deelen worden dan beschouwd als plaatselijke kiesvereeniging. Elke stad of .dorp hebbe alk regel dus niet zonder uitzonderingen een kies'vereen. Deze kiesvereenigingen vormen de kies vereniging voor Gemeente, Statenkring of Kamerkring. En alle plaatselijke kies vereenigingen te zamen vormen de Alge- meene Vergadering. •Het (Hoofdbestuur, dat natuurlijk de algemeene leiding heeft, is, belast met de voorbereiding en uitvoering van de besluiten der Algiemeene Vergadering. Het telt 27 leden, waarvan negen dooi de Algemeene Vergadering worden geko zen; en de overigen door de 18 Kamer- kringVereenigingen. Voor de vaststelling en indiening der candidatenlijsten worden dé 18 Kamer- kringen tot vier groëpen saamgevoegd, waarbij elke groep zelfstandig de eigen candidatenlijst kan vormen. De eerste groep omvat de kringen 13; de tweede 4—7; de derde 811; de vierde 1218. De Kamerkringvereenigingen, gelegen in één groep, vereenigen zich bij de verkie zingen tot een groepsvereeniging, die dus- gevormd wordt door alle leden van alle plaatselijke kiesvereenigingen, gelegen bin nen de Groep. Organisatie, propaganda, indiening der -candidatenlijsten enz. berust onder voor gang van het Hoofdbestuur hij de ver- eenigingen in dorp, stad,' Staterikring, Ka merkring. Alles wat de verkiezing voor de ge meenteraden betreft is overgelaten aan de gemeentelijke kiesvereenigingen. - De organisatie is derhalve zóóPlaatse lijke kiesver.; Statenkringyereenigingen, gevormd door de plaatselijke in eiken provincialen kieskringKamerkringver eenigingen, gevormd door de plaatselijke vereenigingen in elk der 18 Kieskringen voor de Tweede Kamer. Vier Groepskringen die elk 10 candi- daten stellen, zoodat de Chr.-Hist. Unie met 40 candidaten uitkomt. Algemeene Vergadering die de eindbeslissing heeft. De plaatselijke vereenigingen dragen 20 cent af, waarvan de helft aan de Hoofd- bestuurskas, de helft aan de Staten- en Ramerkringkas se n Christelijk Vrouwenleven. „Christelijk Vrouwenleven," onder re dactie van Johanna Breevoort en ande ren, uitgever Bosch te Nijverdal, bevat ook in het Octobernummer weer velerlei aantrekkelijks. Geheel naar den tijd dien wij 'tlians beleven is de meditatie naar 1 Petr. 57. Hij! zorgt voor u. In de Kroniek wordt terecht groote aandacht geschonken aan Java, o.a. aan het Her vormingsfonds Pembaroean tot uitbrei ding van „Chr. Tehuizen voor studeeren den. Een breede plaats wordt ingeruimid aan Luther (fts opvoeder, waarbij ook de bekende brief van Luther aan zijn zoontje Hans in herinnering gebracht wordt. Het opstel over Mevrouw Necker, de groote Zwitsersche opvoedkundige, wordt voortgezet In 1 rubriek „Hand werken" heeft Marg. Verweij het ovter het ontstaan van kleuren; terwijl in de rubriek s,In en om, de ziekenkamer," mej. Joh. Kuyper een levendige beschrij ving geeft van ha,ar bezoek aan 's Hee- ren Loo en Lozenoord. Zoo vervult dit degelijke, echt Chris- telijke tijdschrift zijn roeping, brengt po,- ëzie in het Vrouwenleven, en wint steeds meerderen voor allerlei arbeid, waartoe de 'vrouw het meest geëigend is, en waarin het zwakkere vat uitkomt alsi sterk en krachtig. Beknopt overzicht van den toestand. Nu ;öf nooit! Graaf Czernin's rede kan genoemd wor den een officieuse eisch- der centralen tot de geallieerden gericht, om! zoo spoe dig mogelijk op omschreven voorwaar den aan het groote vredeswerk te gaan, daar anders de voorwaarden, met veel tegemoetkomendheid door de centralen gesteld, niet meer geldig zullen zijn. Wat de voorwaarden betreft, die graaf Czernin in zijn vredes-ultimatum aangaf, hij, weigerde geen omschrijving van het antwoord op het Pauselijk vredesvoor stel te géven. Integendeel, hij gaf ején zoo uitvoerige mogelijke uiteenzetting en stelde ©en breed vredes-program opi. Op vier pilaren wilde de Oostenrijksche minister ïde nieuwe wereld-orde geba seerd zien: le. verplichte internationale arbitrage, 2e. vermindering van de krijgs toerustingen te land en vrijheid en dus ontwapening ter zee, 3e. een nieuwe in ternationale rechtsorde, die alle territo riale waarborgen- overbodig maakt en 4e. geen oeconomische oorlog na het slui ten van den vrede. ~i, i Maar graaf Czernin ging nog verder en verzekerde ook dat hij de onvermijde lijke voorwaarden, door den Paus: gtesteld; aanvaardde. Oostenrijk wilde van geen veroveringen en annexaties weten en is dus: bereid het bezette gebied te ont ruimen. Men moet toegeven dat nu het woord aan de .Entente is. Of spreekt zij slechts door middel van de vuurmonden? Is de nieuwe aanval der Engelschen op het Yperenfront als een 'ondubbel zinnig antwoord op het vredeswoord dietr centralen bedoeld? We vreezen nóg. Zoo juist komt een officieel Londensch bericht binnen, dat gewaagt van een zegevierenden opmarsch, zij het ook, dat dezen een lokaal karakter niet ontzegd kan worden. We lezen: „Gisterochtend hebben de Engelschen een aanval ondernomen over een front, van 13 kilometer, vanaf To- werhamlets 'tot den spoorweg1 Yperen Sta'den. Alle doelen werden bereikt, en belangrijke stellingen veroverd. Meer dan 3000 Duitschers weiden gevangen geno men. De Engelschen zijn t'hans in 't be zit van den heuvelrug' bij Me enen tot een kilometer benoorden Broodseinden. Ook deze plaats werd; door ons vervoerdl." We vreezen, dat dit het antwoord van de Entente is. Hoe het zij, als het uitvalt in den geeslt, (zooals Churchill zich voorstelt, dan isi de hoop op een gpeiden vrede voorloopig geheel verkeken De fanatieke minister verklaarde, dat het nog geen tijd was om van vrede te spreken, dat men een „beslissenden" vrede af moest wachten, dat het Pruisisch militairisme nog niet vernietigd was, enz,. Intusschen .grijpt de oorlogsverwilde ring steeds verder om 'ziich heen. De herdenkingsdag van de Hervorming nadert snel. Maar nog is er geen ge neigdheid onder de staatslieden omi zich rie laten leiden door den Geest Gods, welke jde groote hervormers eens. be zielde. Zoowel te Stockholm als te Kopen hagen vreest mpn, schrijft de correspon dent van het „Hbld." te Stockholm, in kringen, die Ruslandgoed kennen, dat het Russische Rijk in tal van afzonder lijke groepen uiteen zal vallen. Men meent zelfs, dat slechts de per soon ,yan Kerenski nog in staat is het geheel voorloopig samen te houden, doch dat een feitelijk gevoel van slaamlhoorig- heid volkomen ontbreekt. Mocht Kerenski door zijn gezondheids toestand, door een staatsgreep, of door een aanslag, om het leven komen, of worden afgezet, dan schijnt het volkomen zeker, dat Rusland in minstens Vijf of zes afzonderlijke landen zal uiteenvallen. Of die landen dan ieder den republi- keinschen regeeringsvorm zullen aanvaar den, 'lan wel' of sommige een koning, vorst of prins zullen verkiezen, laat Zich voorloopig moeilijk vaststellen. Intern. studieconfcreEtie vaor een Volkeren bond te Bern. In aansluiting aan het bericht, dat de Oostenrijksch-Hongaarsche Regeering be reid is passen te geven aan de deellne- mers der conferentie, kan thans wor den medegedeeld, dat het Bestuur van den „N. A. O. R." telegrafisch bericht heeft ontvangen van Staatssecretaris Von Kühlmann, dat de Buitsehe _Regeering in beginsel geen bezwaar heeft aan de deelnemers der Conferentie toe te staan door Duitschland te. reizen. Uit Nederland jrijn de volg,ende perso nen voornemens' deel të nemen aan die Conferentie: Mr. J. H. Abendanon, Mevr. Mr. C'. Bakker-van Bosse, Dr. H. T. Co lenbrander, Mr. IJ. C. Dresselhuijs, Mr. Dr. Ant. van Gijn, Mr. Th. Heemskerk, F. \Y. N. Hugenholtz, Jhr. Mr. Dr. B. de Jong van Beek en Donk', Mevr. C. A. de Jong van Beek en Donk-Kluyver, Mr. Dr. B, A. P. N. Kooien, Mr. Limburg, Dr. M. S. Lingbeek, H. Ch. van der Mandere, Generaal' W. A. T. de Meester, J. H. Schaper, Mr. Dr. H. J. Tasman, Mr. Y. H. Rutgers, Prof. Mr. J. Wolterbeek Muller. Korte oorlogsberichten. F-ransche vliegers hebben bommen geworpen op Baden, Metz, Saarburg en andere plaatsen. Terestsjenko' heeft tegengesproken, dat Japan van plan is, de plaats van Rusland in den oorlog in te nemen. Volgens de- „Times7' zijn de oor logsinvaliden, die in de ter nagedachtenis van lord Roberts gestichte werkplaatsen werkzaam zijn, wegens een niet ingeiwil- ligden looneisch tot staking overgegaan. Gisternacht werd Keulen door vij andelijke. vliegers bezocht. Zij vlogen over het vestinggebied, doch wierpen geen bommen. Het afweergeschut trad in wer king. Duitsche marine-vliegtuigen hebben in den avond van 1 October vóór de Theemsmonding een groot Engelseh vlieg tuig neergeschoten en vernield. De betalingen op- de 7e oorlogslee- ning in Duitschland hebben reeds een grooten omvang gekregen, zoodat het tot dusver vastgestelde bedrag dat van de 6e leening aanzienlijk overtreft. Venizelos, die tot dusver zoowel minister-president als minister van oorlog was heeft de portefeuille van oorlog aan generaal Danglis aangeboden. Uit Havanna wordt bericht, dat in de provincie Pinar de Rio op Cuba een orkaan heelt gewoed, die groote schade heeft .aangericht. Volgens Reuters bijz. correspondent hij het Fransche léger hebben de Duit schers thans ook „tanks" in gebruik ge nomen. Zij bewegen zich op dezelfde wijze voort als de Engelsche' en zijn bewapend met een 77 m.M. kanon en twee mitrailleurs'. Zij ziijn voorzien met een soort snavel' om het oversteken van loopgraven te vergemakkelijken en een kleinen uitzichttoren aan den bovenkant. Het Turksche legerbericht maakt melding van een mislukte Engelsche po ging om aan het Euphraat-front met ge pantserde aulo's -de Turksche stellingten te naderen. Volgens een telegram uit Kopenha gen aan de „Frf. Ztg." deelt Utro Rossi mede, dat in Noord-Perzië een honger snood heerscht. Perzische opkoopers in het Russische grensgebied geven vier honderd gouden roebels voor vijf en twintig poed koren, dat dan langs smok- 'kel'wegen naar 'Perzië gebracht wordt. Uit Perzië komen dagelijks groote scha ren van vluchtelingen aan. De „Petit Journal" verneemt uit Petersburg, dat Generaal Korniloff te Pe tersburg is aangekomen, en in de Peter en Paulvesting ondergebracht werd. Niet minder dan 18 Generaals moeten Korni- loff's lot deelen en de krijgsraad waar voor Korniloff en zijn medeplichtigten te recht zullen .staan, zal half October ge houden worden. Naar de „Manchester Guardian" ver neemt, zal Asquith op 11 October een rede te Liverpool houden. De president van Cuba heeft het dooi' de senatoren Coronaio en fionüe voorgestelde plan tot het vormen van Cubaansche vlieg.ereskaders,welke naar Frankrijk zullen worden gezonden, aan genomen. De „Köln. Zeitung" verneemt uit Kopenhagen: Onder de door "de ontdek king van Engelsche spionnage in Scan dinavië tegen Duitstehland gecompromit teerde -offieieele personen bevinden zich o.a.: Kapitein Wade (Kopenhagen), mi litair-attaché eener Britsche gezantschap. Bovendien de volgende Engelsche con suls: Hudson (Kopenhagen), Whirsk (Aar- huus), Kolding Meatly, (Odense), Krepy, (Frederica.) Generaal Smuts hield te Londen een I belangrijke redevoering, waarin hij: de j absolute overtuiging uitsprak, dat Duitsch- i land verslagen is, dat de onderzeeërs- j campagne definitief 'mislukt is en dat i het duidelijk was, dat Duitschland's ge weldige verliezen op het Westerlront be- teekenden, dat het verslagen zal zijn, vóór de geallieerden den Rijn bereiken. I' Smuts kondigde onder groote geestdrift een politiek der regeering aan van kfach- tige vergelding tegen Duitschland1 voor 'zijn voortdurende 'aanvallen op Londen en andere burgerlijke centra in Engeland. Naar de Spaansche regeering mede deelt, heeft Costa Rica de diplomatieke betrekkingen met Duitschland afgebroken. Ook in Frankrijk gaat de openbare mieening weerwraak eischen voor de bombardementen van open steden door Duitsche aviateurs. Tegen de Beaufort.' Het Volk zegt, dat de blanco stemmen en de 3 liberale stemmen in' de Staten vergadering van Noord-Holland waren van vrijzinnig democraten. De bedoeling waS om1 de Beaufort buiten de herstem ming te houden. Dus niet va;n vrïji Libe ralen, gelijk wij dachten. De vrij Libe ralen, die voor niet zoovele jaren stem den op Roëll zijn nu allen op den soci aal' 'democraat gegaan. Dat is wel .je 'SmeiSte afloop. W. Thor be c k e t Te 'S-Gravenhage is overladen mi. W. Thorbecke, sinds 1874 opvolger van mri Gijs van d. Linden als 's Lands Advo caat, in den ouderdom yan 74 jaar. Mr. Thorbecke was een zoon van den minister van binnenl. zaken J. R. Thorbecke in 1848; en Mr. G. M. v. d;. Linden was de vader van den tegenwoordigen mi nister van binnenlandsche zaken Cort v. id. Linden. Vervoer bruinkolen. Wijl vernemen, dat 1 November a.s. met den regelmatigen afvoer van bruinkolen per spoor zal worden begonnen. Als plaat sen waar deze brandstof van den spoor wagen in het schip moet worden over geladen zijn aangewezen: Maastricht, Weert, Helmond, Veghcl, Rotterdam en Amsterdam. Directeur Export-Centrale. Nlaar de „Tel." verneemt, is de benoe ming te verwachten van den heer C. van Spronsen, gedelegeerd lid van de G r oenjten centra le, tot directeur der Ex port-Centrale. Kindermeel. De minister van landbouw heeft vast gesteld een maximum kleinhandelsprijs voor kindermeel, met uitzondering van buitenlandsche kindermeelen in originee- le blikverpakking, van 40 ct. per pakje van 1/2 K.G. en '21 ct. per pakje van 1/4 K.G. Beschuit. Naar men meldt, is er ernstig sprake van, dat er binnenkort geen bloem meer zal worden verstrekt voor de vervaardi ging van beschuit. D r. Kuyper. De Nederlander deelt omtrent het on geval den oud-minister overkomen, hef) volgende mede: Dr. Kuyper is te W.eiser Kirsch in zijn hotel van de trap gevallen, waarbij hij een ernstige wond aan het been hieeft bekomen, hetgeen opneming in een zie kenhuis aldaar noodzakelijk maakte. iOngeveer vier weken heeft dr. Kuy per daar doorgebracht. Het "Tweede Kamerlid van Vlijmen zijln Woensdag de laatste H. Sacramenten toegediend Apotheken. Zondag a.s. zal te Goesi geopend zijn de apotheek van G. v. d. Hoek, te Middelburg' diej van J. W. v. d- Garde en te Vlxsisingjen die van wed. v. Ockenburg'. De commandant der stelling; van de monden der Maas en der Schelde heeft het verblijf in zijn gezagsgebied ontzegd wegens 'het betrokken zijn bijl den smokkelhandel aan: Camiel Marie de Coninck, geboren 25 Maart 1885 tel Axel', wonende aldaar, van beroep her bergier, van nationaliteit Nederlander en Jaisipert He.ijnsdijk, geboren 25 Februari VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post Eoase nummers Q.Ogf Prijs der Adver'tentiën. I4 regels f0.60, iedere regel meer 15 ei. 3-maaI wordi 2-maal berekend. Bij abonnement voordeefige voortv&ardgSi Bewijsnummers 5 cent. 1869 te Axel, wonende aldaar, van be- roep arbeider en van nationaliteit Ne derlander. Aan P. B. Lantsheer, aan wiea 17 Juli j.l. het verblijf in Zeeland werd! ontzegd, is thans voorwaardelijk ver gunning verleend terug te keeren. Per advertentie wordt een directeur gevraagd voor een op te richten vrijzin nig nieuws- en advertentieblad voor Zie- rikzee en de Zeeuwsche eilanden, uit te! geven na den oorlogstoestand. Middelburg. Gisterenavond heeft voor het eerst dei el'ectrische straatverlichting^ idie ,met recht oen zeer goede verbete ring mag worden geacht, in deze fi guurlijk en werkelijk duistere tijden, ge brand. Op verschillende plaatsen is het verkeer hierdoor makkelijker en veiliger geworden en ook de al'gemteene nachten lijke veiligheid zal er bij winnen. Del voornaamste verbetering is aangebracht in de Langedelft, waar deze kruist miet oude Kerkstraat en Segeersteaat, een boog lamp van 600 kaarsen maakt het ter plaatse zoo licht als overdag. Maar ook andere belangrijke verkeerspunten zijn! veel verbeterd 'als de viersprong, Singel- straat, Spanjaardstraat, Molstraat- en Koe poortstraat, de Balans, de Groenmarkt, de Varkensmarkt, alles baadt in een Zeel van licht. Wij hebben hier maar Üe voor naamste punten genoemd, maar overall isi het lacht welkom en wij vernamen! dan ook, dat nog w,el meer lichgpuntehl zull,én worden aangebracht. Goes. Ontvangen voor de gemeente bibliotheek Van den Weled. Gestr. heer Kj. (Brants, „Leven van J. C. J. van Speijk" door J. Koning. Van mej. Swart- Oele: Historie van de Satisfactie, Goes en Z.-Beveland, door Mr. L. P. v. d. Spiegel. En voor de gemeente-oudheidkamer: Van dhrn. Wattez en Vos: Een gevel steen der vroegere bierbrouwerif de Gans. Een steenen paal met bierton en jaartal der stichting van bovengenoemde bier brouwerij. Met ingang van gisteravond' is dia straatverlichting aanmerkelijk' verbeterd. In plaats "van 4 lantarens branden er voortaan 23. Dat veiligheid e;n geriefe lijkheid hierdoor zeer bevorderd worden, behoeft geen betoog. Benoemd tot opzichter-teekenaar bijj de Centrale LimiburgSche Stoomtramweg- maatschappij de heer M. de Jonge Lz. waterbouwkundige alhier. Vlissingen. De dienst der penny-bootjes is' weer beperkt. De centrale keuken zal worden ge bouwd bij de gem. groente- en fruitvei ling. Rllland-Sath. Door den gem.-veldwach- ter is een groote partij bedorven spek in beslag genomen, dat aan verschillende ingezetenen was verkocht door den win kelier L. v. B. Colijnsplaat. De vrijz. kiesvereeniging „Algemeen Belang" alhier sloot zich aan bij de Liberale Unie. Nieuwdorp. Het acht jarig zoontje van' C. 'W|. K. had gistermiddag het ongeluk, nadat hij achter op een beladen wagtenl was geklommen, er af te' vallen, en tus- sch,en een de'r achterwielen te gerak'en. D,e geroepen geneesheer constateerde dat ,een zijner beenen was' gebroken. Wissenkerke. Op een daartoe gedaan verzoek vanwege de Duitsche legatie te 'sGravenhage is door den burgemeester alhier toestemming verleend tot opgraving, om het naar Duitschland te vervoeren, ten einde aldaar te worden begraven, vani 'het alhier voor een paar weken aange spoelde lijk van den Duitschen luitenant- vliegenier Tl. Pternet. Bedoelde persoon is familie van den luitenant-generaal Lu- dendcrf. Oomburg. Verscheiden gasverbruikers alhier zullen ontwaren, als ze hun rei- kening ontvangen, dat ze in Augustus ver boven hun rantsoen gegaan zijn, ©r zijn hooge boeten, één zelfs tot f 220. Stavenisse. Op de begrooting' posterijen, telegrafie en telefonie, dienstjaar 1918 isx f 25000 aangevraagd om in 1918 te kunnen beginnen met den bouw van een postkantoor annex directeurswoning enz). De uitvoering van het plan voor den ge- heelen bouw is geraamd op f 45000. Axel. Hier wordt met 1 Januari een locaal rijkstelefoonnet gevestigd. Temeuzen. Daartoe door den Milit. Commandant welwillend afgestaan, weid in de militaire cantine een vergadering gehouden. Als spreker trad op een lid van het Prov. Comité der N. C. G. O. V. en behandelde het onderwerp:' „De so ciale toestand en het drankvraagstuik." Het lokaal was goed geVuld mpt hoor ders; die den spreker aandachtig volg den omtrent hetgeen hij verhandelde. Spreker zette uiteen, dat er onder alle

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1