Zaterdag 33 September 1017 31e Jaargang No. 399 De Groofe Oorlog. HET VREDESVOORSTEL VAN DEN PAUS. Binnenland. FEUILLETON. Uitgave vaa da Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Dosterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Loose nummers -0.06 Prijs der Advertentiën. 14 regels 0.60, iedere regel meer 15 tft 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeefige voorwaard®», Bewijsnummers 5 cent. Zij, die zich met ingang van 1 October op „DE ZEEUW" abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende num mers kosteloos. HET ANTWOORD DER CENTRALEN. Be antwoorden van Duitschland en Oostenrijk-Hongarije zijn gepubliceerd. En aanstonds voegen wij er aan toe, dat ze op het Pauselijk .vredesvoorstel onvoor waardelijk ingaan. De inhoud is in weinige woorden weer te geven. Keizer Karei geeft uiting van zijn vredelievende gevoelens en van de vreugde 'door het voorstel van den Paus gewekt. Hij somt op wat hij voor 'heU herstel van den vrede heeft gedaan en wijst op de overeenslemming tusschen zijn en des Pausen streven. „Wij stemimen daarom in de opvatting Uwer Heiligheid toe, alsdus zegt hij, dat onderhandelingen der oorlogvoerenden tot overstemming moeten en kunnen leiden, hoe door het in het leven roepen van voldoende waarborgen, de uitrustingen te land en ter zee en in de luchten, ge lijktijdig wederzijds en methodisch, tot een bepaalde grens verminderd kunnen worden en hoe de van rechtswege aan alle volkeren der aarde behoorende zee- an, van de heerschappij of overmacht Vvan enkelen bevrijd ter gelijkmatig© benutti ging voor allen geopend kunnen worden. „Ten volle bewust van de vredestich tende beteekenis van het door U voor gestelde middel om de internationale strijdkwesties aan een verplicht scheids gerecht te onderwerpen, zijn Wij bereid ook over dit voorstel in onderhandelin gen te treden". „Door den geest van gematigdheid en verzoeningsgezindheid geleid.' zien wij in de gedane voorstellen een geschikte® grondslag voor het begin van onderhan delingen ter voorbereiding van een voor alles rechtvaardigen en duurzamen vrede En wij hopen vurig, dat ook onze hui dige vijanden door denzel'fden geest be zield mogen zijn." Keizer Kareis' antwoord is dus een eerlijk ,',ja" zonder "voorbehoud. Over de schuld-kwestie van den oorlog wordt gezwegen; het eigen standpunt, dat men in den oorlog inneemt, wordt niet verdedigd, of op den voorgrond gebracht. Gezwegen Wordt over alles wat zou kun nen Scheiden of.verdeelen, gezwegen over hetgeen men met de wapens wist te be reiken. Het Duitsche antwoord is iets uitvoe riger, doch overigens in denzel'fden geest opgesteld als het Weensche. 'tls een ee'rl'ijike verklaring, dat men vrede wil en dat in 's* Pausen voorstel een. gesChikten grondslag voor vredeson derhandelingen gezien wordt. Men hoopt, dat nu eindelijk de tegenpartij: hetzelfde standpunt zal' innemen. Het is' dus ook een onvoorwaardelijk „ja" met de gevolgtrekkingen, die daaruit moeten voortvloeieninstemming met den door den Paus''-, gestat den eisch tot „al- geheele ontruiming van België, met waar borging van zijn volledige, politieke, mi litaire en economis'che onafhankelijkheid 79) Bewerkt naar het Engelsch van EHMA JANÈ WOR3OIS0. Dom Matthias en tante Judith hoorden het zonderling© nieuwtje met verbazing aan. Tante Judith, hoe gewend zij ook Was aan Mona's lichtgeloovigbeid, kon rich deze zelfmisleiding toch niet begrij pen. En Matthias had. de onvoorzichtig heid te zeggen, dat hij dit huwelijk niet kon toestaan en dat hij zijn toestemming voor het engagement dan ook niet zou geven. ''Lieve tijd", zei Mo na, met een sma delijk lachje, „ik heb je toestemming met gevraagd, Matthias. Natuurlijk zou wel prettiger hebben gevonden, jr®.„i'J en Judith mijn aanstaande vrien- Oeljjk ontvingen, maar och, Zk>o heel veel hecht ik daaraan nu niet. Jullie beiden ent Iroogbejaard en zoo- ouderwetsch In gedachten ,en manier van doen en oo geheel anders dan de kennissen van ef' ,™sllw:ood' dat ik heusch niet weet, det wel zoo aanbevelenswaardig is, IHt r- dikwijls te zien. Ik behoor eigen- JK met tot jullie troepje en denk ook tegenover welke mogendheid ook," „ont ruiming van het Fransche grondgebied" en bereidwilligheid om .te onderhandelen wat betreft de territoriale kwesties, „dief tusschen Duitschland '.en Frankrijk zijn gerezen," gelijk ook Oostenrijk over de kritieke "kwesties met Italië wil onder handelen. Ziehier nog een enkele passage uit het Duitsche betoog: „Ook wij zijn er van doordrongen, dat het zieke lichaam van de menschelijfce maatschappij slechts door een verster king der zedelijke macht van het recht gezond kan worden. „Hieruit zou, volgens de opvatting van Zijne Heiligheid, de vermindering der strijdkrachten van alle staten en 'de op richting van een bindend scheidsgerecht voor internationale strijdkwesties volgen. „Wij deelen de opvatting dat bepaalde regels en zekere waarborgen voor eeln gelijktijdige en wederzijdsche beperking der bewapeningen te land, te water en in de lucht, alsmede voor de ware vrij heid en de gemeenschappelijkheid der hoo- ge zee die onderwerpen vertegenwoordi gen, bij welker behandeling de nieuwe geest, die In de toekomst in de verhou ding der 'staten tot elkander heerschen moet, de eerste, beloftenvolle uitdrukking zou moeten vinden. Dan zou zonder meer de taak volgen om zich voordoende internationale mee- ningisverschillen niet door aanwending van strijdkrachten, maar door vredelie vende middelen, in het bijzonder ook op den weg van het scheidsgerecht, te laten beslissen, welker groote vredestichtende uitwerking wij' ten volle erkennen." Mogen d'eze antwoorden een gunstig onthaal' vinden bij h'et Vatikaan, maar bovenal bij de geallieerden en de Ver. Staten. Zegene God elke eerlijke poging omi tot jden zoo vurig begeerden vrede te geraken. Beknopt overzicht van den toestand. Terwijl meer en meer de gedachten; uitgaan naar den vrede, is op het Ype- ren-front de strijd in yollen gang. Na een hevig© artilleriebeschieting, zoo meldde hej Engelsche legerbericht, werd tot een aanval overgegaan, bijLange- marckSt. Julien, aan den,weg Yperen Meenen, dus ongeveer ter zelfder hoogte, waar in het laatst van Juli de offensieve beweging plaats had. Daar liggen een aantal Duitsche stellingen,, waaraan de Engelschen zeer fraaie namen hebben ge geven, en waartegen de aanval in de eer ste plaats was gericht. Deze schijnen te liggen in de lijn LangemarckSt. Julien Zonnebeke. Het Engelsche bericht meldt, dat alle Engelsche bedoelingen werden bereikt, en dat daarbij 2000 man werden gevangen genomen, terwijl tevens eenigte kanonnen werden buit gemaakt. Tegelijkertijd deden de 'Franschen een1 aanval voor Verdun, die echter mislukte in het hevige vuur der Duitsche batterijen, zoodat de Franschen op g,een enkel punt de Duitsche linies bereikten. Overigens is de strijd op de verschil lende fronten van zeer weinig beteiefce- uis. Nieuwe berichten bevestigen de suc cessen der Engelschen in Vlaanderen, doch reppen tevens van hevige Duitsche aanvallen, welke den grootschen strijd weer tot, een schermutseling: terug brachten. niet, dat ik me veel in jullie kring Zal ophouden. En wat je toestemming be treft, Matthias, ik heb nooit over 'zbo iets gedacht; ik Zou net zoo goed helt oordeel van Chrystie kunnen vragen. Je schijnen beiden te vergieten, dat ik ouder dan een en twintig ben". „Ouder dan. een en vijftig ben je", riep tante Judith knorrig uit „Je bent al vier en vijftig", zei oom Matthias met nadruk. „Hoe ongèmaniend, hoe onaardig, hoe afgunstig zijn jullie toch", riep Mona uit, terwijl ze in tranen uitbarstte. „Goed, laat 'ik vier en vijftig zijn, maar je vergeet, dat menschen, zooaJs ik, men- schen, die lang jong en friscfa blijken, hun leeftijd niet rekenen naar de jaren, maar naar hun gevoelens. Trouwens, jul lie kunnen je mond wel houden, want Matthias is twaalf en jij', Judith, bent tien jaar ouder dan ik". „Ik schaam mij volstrekt niet om.mijn leeftijd"; merkte tante Judith kalm op. „Als ik gezond én in leven blijf, word ik de volgende maand vier en Zestig, maar ik zal niet de dwaasheid begaan met een avonturier te trouwen". „Met welk recht durf je dr. Danvers Dashwood een avonturier noemen.?" „Wel heel eenvoudig, een fatsoenlijk man züu nooit gehandeld hebben z'ooals hij. Je zegt dat hij. onder de veertig is We zeiden, dat de gedachten meer en meer naar den vrede uitgaan. Dit is zoo. Met spanning werd het antwoord der cen- tralen op des Pausen nota tegemoet ge zien en men verwacht er niet het slecht ste van. Duitsche bladen gewagen van een voordeeligen ruil van bezet land, ook door Engeland overwogen; Italië lijidt sterk aan oorlogsmoeheid. Al die teeke nen wijzen op een sterke vredcsbegeerte. Doch één factor is er, 'die alle hoop verduistert. Het feit, dat Amerika's oor logskoorts met den dag toeneemt. We le zen nu weer, dat 'tusschen Amerika en Japan een overeenkomst tot stand is ge komen, pm Rusland te helpen en op nieuw tot een strijdbare macht te maken. En de „Daily Mail" meldt uit Atlan tic City, dat volgens jprd "Northcliffe de geest in de bijeenkomst van de Ameri- kaansche Kamers van koophandel deze is!,, dat er geen vrede kan zijn met de Hohenzollern, ten dat het herstel van Frankrijk, België, Polen, Servië noodig is. Ook was ,er een .toenemende stem ming 'ten gunste van het "behoud der Duitsche koloniën door Zuid-Airika en Australië. Deze '.teekenen voorspellen niet veel goeds Korte oorlogsberichten. De „Pro.grès de Lyon" verneemt ,uit Parijs, dat de afgevaardigden Boret en Dariac zullen interpelleeren over dg maatregelen tgt zekerheidsstelling van de normale proviandeering van het land, in het bijzonder niet gezond en voedzaam brood, daar over de samenstelling van het brood 'ernstige klachten uit alle krin gen der bevolking komen. In Engeland is een houten zeilschip, 30 jaar oud en 215 ton groot, verkocht voor 3350 pond sterling. Een Zweed had gesolliciteerd naar een betrekking hij een Engelsche firWa. Deze bracht hem echter aan het Ter stand, dat het nutteloos voor hem was de vacature te willen vervullen van een man, die is uitgetrokken om tegen de Barbaarschheid te strijden. Het „Berner Tageblatt" bevat eenjge doodsadvertenties van particuliere perso nen, waaruit duidelijk blijkt, dat de daar in genoemde overledenen slachtoffers zijh geweest van de bloedige onlusten te Tu rijn. Ettelijke bataljons) zijn gebruikt om deze onlusten te bedwingen. Naar v.erluidt, heeft de koning van Beieren uit zijn particulier "bezit paarlen ter waarde van een half mïllioen Mark ten verkoop aangeboden in het neutrale buitenland. De Paus' zal een Geelboek uitgeven, bevattende zijn briefwisseling met staats hoofden. De .„Daily Mail" bevat naar Wolff uit Bern verneemt een hoofdar tikel, waarin geëischt wordt, dat tien jar ren lang alle Duitsche waren met vijf en twintig percent belast worden ,en de tienjarige termijn telkens één jaar wordt verlengd voor elke maand, waarin dej oorlog na den len October nog voort duurt! Volgens' de „Voss. Ztg." verzekert de „Nowoje Wremia," dat het bericht, dat da voorloopige regeering zich bij "het Londensche verdrag om geen afzonderle ken vrede te sluiten, aangesloten heeft, onjuist is. In opdracht van Kerenski heeft Tscheid- en als hij dezielfde is, dien ik laatst met jou én mevrouw) Bradburn 'zag wandelen, dan kan ik me dat zeer goed begrijpen, want die man was hoogstens zes en dertig". „En al is dit zoo, er bestaat geen wet, die yerbiedt, met een man te trouwen, die jonger Is dan zijn bruid. Sommige mannen verkiezen een rijpere schoonheid en .Danvers is net zoohij zegt, dat hij niet van jonge meisjes houdt en gis teren zei hij jme, dat hij' een roos in vollen bloei verre; verkoos hoven een klein, nietig knopje. Hij heeft nog nooit een andere vrouw lief gehad en hij Zegt altijdeen eerste genegenheid op zijn leef tijd is duurzaam. Heusch, Judith, ik ge loof, dat jij en Matthias mijn geluk be nijden". Judith antwoordde zeer-ernstig: „Mona, je bent vreeselijk onnoozel, dat wist ik, maar ik begrijp niet, hoe je pp .jon ja ren Zoo dwaas kunt. zijn, om geloof te hechten aan al de dwaasheden, die deze man je in het hoofd heeft gebracht". „Alweer mijn 'jaren'', riep de aan staande bruid onder een nieuwen tranen vloed. „Wat zijn jullie toch onvriende lijke lui. Altijd moeten jullie mijl mijn leeftijd verwijten. Natuurlijk weet hij niet, dat we niet ongeveer van denzèlfden leef tijd zijn en nu wil je het bem zeker gaan vertellen, Matthias: z'al daar wel voor se aan den raad van arbeiders en sol daten verklaard, dat geen nieuwe gehei me politieke verdragen met de "geallieer den gesloten zijn, ook niet over eten af zonderlijken vrede. Volgens een bij de reederij' te Stock holm ingekomen bericht is het s. „Ja mes J. Dickson" 8 September van Go thenburg naar Rotterdam vertrokken, door Engelsche torpedobooten aangehoudenen, naar Harwich gebracht. In den Atlantisehen Oceaan is weer 20,000 ton scheepsruimte door U-booten vernietigd. Op den linker Duna-oever braken de Duitschers door de Russische stellin gen ten N. W. van Jacobstadt. Tot dus verre zijn ruim 1000 gevangenen en meer dere kanonnen als buit gemeld. In een bespreking der kwestie van het herstel van België, zegt de „Vor- warts1": Verstandig is het standpunt: Wij geven België weer terug, doch wij den ken er in het geheel niet aan, Elzast- Lotharingen of een ander stuk rijksge bied af te geven. Het is noodzakelijk, klaarheid naar bedde zijden te scheppen na de jongste rede van Ribot is dit dub bel noodzakelijk. De Engelsche bladen vertellen, dat keizer Wilhelm over Boedapest naar So fia as gereisd. De stad Rio de Janeiro zal een gedenkteeken maken ter nagedachtenis van 'de heldhaftigheid der Belgen. Het zal in België worden opgericht. De Daily Telegraph verneemt Woens dag uit Rome dat de paus niet volko men bevredigd is over het Duitsche ant woord Hetzelfde blad verneemt Vrijdag uit Rome, dat in katholieke kringen ver luidt dat het uitstel bij het openbaar maken van het antwoord der nuddelrij- ken te wijten is aan het verzoek van! den Paus' ombepaalde punten inhet antwoord te wijzigen. Aan.-.dit verzoek is voldaan, zoodat het antwoord dermid- delrijfcen door den Paus' als bevredigend zal worden verklaard. De voorstanders van het vrije Vlaamsch in België laten zich zelfs te genover hun kardinaal Mereier niet on betuigd. Zondag hebben te Antwerpen de eer ste straatrelletjes plaats gehad- Kardinaal Mereier zou dien namiddag in de St. Joriskerfe alhier een preek houden. Er stond heel wat volk aan den ingang ge- sfchaard, pn. ook in de kerk' verdrong zich een dichte menigte tot in het por taal1. Toen de Mechelsche bisschop in volle ornaat uit de pastorie trad oml zich naar den tempel te begeven, juich te de menigte hem toe, toen plots! "van uit een groepje Vlaamische activisten, waarbij zich naar men zegt eenige jon ge priesters bevonden, gejouw en ge fluit opgingen. Er werden strooibriefjes geworpen waarop gedrukt stond: „Hei lig© Lutgardis', patronesse der Vlamin gen, geef Vrij Vlaanderen een Vlaam se hen bisschop." Dit alles' wekte de ergernis op van' andere omstanders, en er werabn al spoedig klappen uitgedeeld. Toen de bisschop de kerk verliet, be gon het spelletje opnieuw, ditmaal ech ter met grooter heftigheid, doordien die menigte ondertusschen sterk was aange gloeid Er vielen stokslagen, er weid met steenen gegooid, arrestaties hadden zorgen, dat weet ik heel goed, en dan hebben jullie je zin. Van het huwelijk komt dan niets en ik word ziek van ver driet". „Maak je daarover niet bezorgd, Mona"', hernam oom Matthias. „Judith poch! Ik zullen den man iets dienaangaande me- dedeelen. Maar al vindt je het onvriende lijk van me, Mona, toch moet ik je nog iets onder het oog1 brengen. Vindt jij zelf het waarschijnlijk, dat hij1 van je h'oudt komt het zóó vaak voor. dat een nog jonge man met een vrouw trouwt, die al over vijftig is? En als dat gebeurt, heeft het dan niet meestal om bijoogmerken plaats? Je hebt een aardig vermogen, Mona, dat weet ieder. Wij worden alle drie voor zeer rijk giehouden. Welnu 'tis dezen man om je geld te doen, geloof me, hij heeft niet jou, maar je kapitaal op het oog. Als je met hem trouwt wat ik je natuurlijk niet beletten kan dan zal het je bitter berouwen. De tijd komtt dan, dat je Feel dei wereld zoudt wil len geven, om als Mona Perron weer op Elmwood terug te kunnen komen. Ik behoef je niet te zeggen, dat ik zooveel mogelijk informaties zal zien Je verkrij gen". „Ja kunt informeeren, zooveelals je wilt", antwoordde Mona op hoogen toon, „maar Matthias, i!k zeg er bij; dat al je moeite tevergeefsch zal zijn. Ik .wil plaats ,en twee activistische betoogers moesten, zwaai' gekwetst, naar het na burige Ste Elisab'ethgasthuis worden over gebracht. Ten slotte werd de betooging door politie uiteengedreven. Een bericht uit St. Petersburg aan de (Parijsche) New-York Herald meldt, dat Kerenski heeft verklaard, dat gene raal Kornilof uit zuiver vaderlandslieven de redenen heeft gehandeld, zoodat (die regeering van de tegen Kornilof onder nomen gerechtelijke stappen zal afzien'. Men acht het zelfs mogelijk, dat er een verzoening tusschen Kornilof en Kerens ki tot stand zal komen. De „Voss. Ztg.'4 bericht, volgens het Hbld., dat de Spaansche regeering hare bereidwilligheid te kennen heeft ge geven om zich bij de stappen van den) Paus tot voorbereiding van den wereld vrede aan te sluiten. Uit Petrograd. De bladen gelden, dat Alexejef is afgetreden als Chef van den Generale Staf, daar Kerenski er ,op staat, dat alle generaals en officieren, verdacht van medeplichtigheid aan de Kornilof-beweging, verwijderd worden. Alexejef heeft zich daartegen verzet, we gens de moeilijkheid om plaatsvervangers te vinden. I De „Times'' vertrouwt niet recht op de vrijwillige zuinigheidscampagne ein raadt daarom de regeering aan, niet te lang met broodrantsoeneering te Wachten, daar deze toch noodig 'zal zijn. Rij een ontploffing in een fabriek van ontplofbare stoffen in Ierland zijh' 9 personen gedood. Het aantal gewonde®) is nog niet bekend. Onze levensmiddelen- voorziening. Omtrent den stand van onze levens middelenvoorziening verneemt de „TeL,J o.m. het volgende: Wanneer de broodkaart-periode van II dagen gehandhaafd blijft zullen we vol doende brood hebben tot Mei 1918. Aan aardappelen zal hoogstwaarschijn lijk geen gebrek komen. De vooruitzichten ten opzichte van rijst zijn zeer slecht. Het rantsoen van het oogènblik is feitelijk al te laag, miaar en is geen kijk op verhooging. Onze ge heel© rijstvoorraad, de fijne en dure kwa liteiten inbegrepen strekt slechts tot Maart 1918. j i j.-. Met de suiker daarentegen staat het er goed voor. Er is overvloed. De zuivelproducten geven weer een eenigszins <a«nder beeld te zien. Er is op alle mogelijke manieren getracht een eenigszins belangrijke reserve aan te leg gen. Die reserve bedraagt op het oogèn blik 7V2 millioen kilo kaas, 2 millioen kilo boter en 30 millioen kilo of liter melk, laatgenoemde voorraad in den vorm van gecondenseerde melk en melk-poe der. Onze 'aandacht werd er op geves tigd, dat deze voorraden niet zulten be hoeven te dienen voor voorziening Over het gebieele land. Daarvoor zouden zij veel te .klein zijn. Zij dienen als aan vulling op plaatsen waar een tekort dreigt). Een tekort aan (zuivelproducten au zaj zich op het platteland vanzelf niet voor doen, zoodat de reserve hiervoor al vast niet noodig is. Verwacht wordt, dat spe ciaal de prijs van de boter dezen winter met hem trouwen en alles is beslist. Hij 'is nogal vrpolijk geweest, dat weet ik, maar dit is meer het geval met jon gelui en het 'huwelijk brengt hen ge woonlijk tot andere gedachten. Ook heeft hij enkele dingen gedaan, waarvan hij nu spijt heeft,maar hij heeft mij, zijh afdwalingen alle eerlijk opgebiecht en Zoo doende weet ik alles wat zijn verleden betreft en alles; wat je nog te weten wilt komen, is mij zelf dus al bekend"1. Mijnheer Plerren stelde niettemin een onderzoek in, maar hij vernam al zeer weinig, hoewel dit .weinige nog al ten nadeele van dr. Dashwood was. Niemand) wist veel van hem af. Hij moest van een góede familie zijh en zelf beweerde hij' veel praktijk te hebben en eenig fortuin bovendien. 'Zijn diploma had hij gehaald! op een onbekende hoogeschool in de Vereenigde Staten. Op zijn karakter scheen niet veel aan te merken, noch in Eastfleet, noch in Nortborough, Imaar hij hield van een vroolijk leven. Kaart spelen was zijn geliefkoosde bezigheid en hij dronk meer wijn dan goed voor een dokter was. Sommigen hadden veel met hem op, anderen keken hem niet eens aan, het scheen dus, dat de een hernj bewonderde en de ander hem wantrouw;- de of minachtte. i i i II..i f Jli (Wordt voxvolga.i

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1