Mo. «97
Donderdag|«Ö September 1917
31e Jaargang
De Groote Oorlog-
Binnenland.
Statan-Generaal.
Uitgave van
fts Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau, te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg
FIRMA F. P. DHUIJ
L. BURG.
Drukkers
öooterbaan Le Cointre, Goes.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
ABonnementsgrq»:
Per 3 maanden fr. p. post fl.öd
Losse nummer* -Q.Ofi
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 Oï.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaardiwt.
Bewijsnummers 5 cent.
Zij, die zich met ingang van 1 October
op „DE ZEEUW" abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers kosteloos.
C ost a, R i c a.
Gelijk reeds' in ons vorig nommer werd1
gemeld is! "tuit San José, de hoofdstad
van Midden Amerika's meest zuidelijken
staat, Costa Rica (Rijke Kust) bericht
gekomen, <|at vriendschappelijikie di
plomatieke betrekkingen tussch-en genoem
de Republiek en Duitschland als afge
broken worden beschouwd.
De president, Tinoeo, heeft namelijk
ontdekt i.dat Duitsche ingezetenen zich
gevoegd hadden bij de volgelingen van
den vorigen, dezer dagen afgezetten pre
sident, Alfredo Gonzalez', en een samen
zwering tegen de regeering op touw Zetten.
Alle Duitschers in de haven van Cos
ta Rica zijn geïnterneerd geworden. Daar
zal het wel alleen om "te doen geweest
zijin. Eerst de raenschen en dan hunne
goederen, met name hun schepen met
dezelver inhoud.
Intusfcchen heeft Duitschland er alweer
een vijand bij. Het zijn er nu 26, te
weten: fRusland, Servië, Japan, Enge
land, Montenegro, Frankrijk, België, Ita-
lië, Portugal, Roemenië, Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika, Brazilië, China,
Bolivia, Haïti, San Domingo, Cuba, Gu
atemala,, Panama, Siam, Honduras; Li
beria,, Marokko, Costa Rica, en misschien
straks Argentinië.
Dat wil' zeggen: schier de heele we
reld tegen Duitschland en zijn drie bond-
genooten
Costa Rica grenst aan Panama _en
Nicaragua, die eveneens' Duitschland kwa
lijk gezind zijn. Het heeft een opper
vlakte van zestigdud'z-end vierkante kilo-
meter en telt ongeveer 320 duizend in
woners), onder wie een groot aantal Duit
schers.
De republiek wordt bespoeld door de
golf van Mexico en de Stille .Zuidzee,
en ligt niet ver van het Panamakanjaal.
Zij bestaat uit een bergvlakte van 1070
vierkante geografische mijl, ter hoogte
van 1300 a 2000 meter, van welke een
mienigte kleine, meestal onbevaarbare
bergstroomen naar zee vloeien.
Het land ia vooral aan de kusten zeer
vruchtbaar, doch ook vooral da,ar zeer
ongezond, zoodat zijn vruchtbaarste g&-
deelten onbebouwd blijken.
Aan de westzijde is de kustvlakte zeer
uitgestrekt, en deze omsluit de schoone
Golfo Dulce en de haven Nicoya, met
de haven Puntasi Arenas,
De hoofdvoortbrengselen zijn koffie, sui
ker, cacao en rijst. De handel'„is
geheel' in Engel s-che handen.
Costa Rica heeft zijn aanvankelijke ont
wikkeling grootendeelsi te danken aan:
den /eersten president Juan Mora,, die
van 1824 tot 1832 regeerde.
De hoofdstad, San José, in een heer
lijk dal gelegen, aan de westzijde van
den Andes-keten, werd in 1879 door een
aardbeving verwoest, doch is te schoo
ner herbouwd geworden.
In 1842 .schudde zich Costa Rica van
de unie der Staten van Centraal Ame
rika af en richtte zich in April' 1848
alöonafhankelijke staat in.
de 8 eerste maanden van 1916 slechts
1341/i miljoen; derhalve een vooruitgang
van ruim 21 miljoen!
Tweede Kamer.
Ons Lagerhuis kreeg in de gisteren
gehouden vergadering haar voorzitter en
zal zich heden verder installeeren door
afdeelingen te vormen. Zoowel jhr. !mr.
De Savornin Lohman, de tijdelijke voor
zitter, als mr. Focfc, de blijvende; hald-
den weinig goede verwachtingen voor den
komenden winter. In alle toonaarden heb
ben zij den ernst dez'er tijden geschetst
om .van dien ernst te besluiten tot de
noodzakelijkheid .0111 eendrachtig en geest
krachtig te wezen. Mtr. Fock had gele
genheid om .voor het zoo, bijzlomder ai-
gemeene vertrouwen, waarmee hij' vereerd
is geworden, te danken en, merkt !de Msb.-
overzichtschrijver op, hij toonde nog' al
vertrouwen, dat hij die Kamer Wel baas
zou blijven.
Van devoornemens der 'Kamer is nog
niets gebleken. Zal zij' niet het eerst met
de grondwetsvoorstellen beginnen./ Waar
schijnlijk is dat wel, te meer daltetcl&e voor
stellen weinig tijd zullen vorderen en in
vliegende vaart passeeren kunnen.
Beknopt overzicht van den toestand.
Rijksmiddelen.
De opbrengst der Rijksmiddelen was
in de vorige maand weer circa een mil
joen hooger dan in Augustus 1916. Tot
deze goede uitkomst hebben vooral mee
gewerkt de directebelastingen, die geza
menlijk een half miljoen hooger klommen,
en de accijnzen die bijna een miljoen
naar boven gingen. Ook de registratie
rechten gaven een hoog cijfer, gevolg na
tuurlijk van de registratiewet; de op
brengst verdubbelde ongeveer: zij klom
van ruim 7 ton op eenmaal tot 14 ton.
Maar die van de hypotheekrechten en
successierechten verminderden succes
sievelijk met 22 en ruim 4 ton. De totaal
opbrengst der middelen was f 19,715,526
tegen f 18,943,486 in Augustus van het
vorige jaar.
De oorlogswinstbelasting bracht 38 mil
joen op; de verdedigingsbelastingen te za-
men ruim '2 miljoen. De gezamenlijke op
centen ruim 3 miljoen, tegen anderhalf
miljoen in Augustus 1916.
De opbrengst over de 8 eerste maanden
van 1917 was 155V2 miljoen, en die van
De strijid aan de fronten, die volgens
Painlevé tot groote, maar nog niet beken
de, in hun verband niet begrepen re
sultaten leidde, doch volgens de „Temps"
geleidelijk bij d'e politieke ontwikkeling
in belangj moet achterstaan, is op ''t 00-
genblik van weinig beteekenis.
We verwijzen dus' maar weer naar de
losse berichten, die ons van de slag
velden geworden, en gaan ,nui even na,
welk politiek nieuws er is.
Het ministerie Painlevé heeft zich in
tie Fransche Kamer voorgesteld. De in
druk is gewekt, dat het kabinet op aller
steun kan rekenen.
Painlevé heeft duidelijk verklaard, dat
de vleroveringsplannen van Ribot niet
bestaan. Frankrijk strijdt slechts om vrij
heid en onafhankelijkheid.
Painlevé eischt slechts, wat sedert '71
geëischt is, dat Eïz as -L othari ng en terug
gegeven worde. Daarnaast wenscht hij
vergoeding voor schade en verwoesting,
door den vijand aangericht, en vraagt hij
het sluiten van een rechtvaardigen vre
de, waarbij! geen volk wordt onderdrukt
en waarbij krachtige waarborgen worden
verkregen voor de gemeenschap der vol
ken, 'die beschermd moet worden tegen
eiken aanval.
Maar moet daarvoor zoo lang gestreden
worden?
Terecht dringt zich de vraag, bij ieder
weldenkend mensch op, of deze oorlogs
doeleinden thans> na ruim drie jaren
waanzinnigen strijd, niet door samienspre-
king kunnen worden verkregen. Of moet
de worsteling zoolang worden voortgezet,
tot er geen miens'chen meer zullen zijin
om van den vrede te genieten?
Het antwoord der 'Centralen aan Sen
Paus', dat reeds naar Rome is verzon
den, en dat Zondag) tegelijk in Rome
en Berlijn, in Weenen en in Sofia zal
worden gepubliceerd, zal er -toe lijdra-
gen, om de mogelijkheid van zulk een
vrede te doen nader komen.
Mocht men maar meer en meer tot
het bewustzijn kooien, dat hoe langer
deze oorlog duurt, des - te minder de
kwesties door de militaire strategie kun
nen worden opgelost.
De Belgische kwestie is niet de minst
belangrijke, welke om oplossing vraagt.
Doch we hebben hoop; dat de centralen
op een bevredigende oplossing willen aan
sturen.
Zelfs wanneer hun antwoord over Bel
gië zou zwijgen, zooals enkele bladen ver
onderstellen, dan zou dit met een af
wijzing van het Pauselijk voorstel gelijk
.staan. En daarop rekenen wij vooralsnog
niet.
Met welk een groote spanning wordt
uitgezien naar de opening van de Pan-
dora-doos van het antwoord der centra
len, kan wel 't beste misschien daaruit
blijken, dat, vóór de inhoud van de doos
het daglicht gezien heeft, een hlevige on-
eenigheid er over onder de politieke gor
den is uitgebroken.
Toen de Pando ra-doos, volgens een Hei-
densche overlevering, door de eerste
vrouw, tot straf van de menschen door
de goden op aarde gezio-nden, opengemaakt
werd, vlogen er alle denkbare rampen en
narigheden voor de werelld uit en bleef
alleen de hoop op den bodem achter.
Men mag hopen, dat het antwoord der
centralen bij de openbaarmaking' een gun
stiger effect hebben zal en dat, inplaats
van allerlei onaangename dingen, de glan
zende hoop er het eerst uit mag opstij
gen.
De geallieerden beschouwen de Belgi
sche kwestie altijd nog van een ander
standpunt.
Men meent, dat de wapenen, hier nog
iets kunnen uitvoeren.
Althans, volgens de Duitsch Tel. Union
zou oud-minister Colijn in een onderhoud
met een vertegenwoordiger van het blad
„Visage" het volgende gezegd hjebben:
„De Engelsche admiraal Jellicoe ver
klaarde voor korten tijd, dat een aanval
op de Belgische kust door de Engelschen
technisch mogelijk was.'De Fransche bla
den hebben deze verklaring met gejuich
ontvangen, maai' voegden er aan toe, dat
een groot marine-offensief alleen toet de
hulp van Amerika en Japan Zou kunnen
worden ondernomen.
Als de Engelschen werkelijk over sche
pen beschikten, die de Bielgistóh|e kust
tot op 20 K.M. konden naderen, is het
onbegrijpelijk dat aanvallen van ztee uit
nog niet hebben plaats gehad. Het is
mogelijk, dat Engeland wil wachten tot
het front bij Yperen wankelt. Zeker is;
da,t Engelsche deskundigen het denk
beeld van Jellicoe voor onmogelijk hiel
den. Groote schepen met 24 en 38 c.M.
kanonnen kunnen bezwaarlijk de kust op
een afstand van 20 K.M. naderen. De
Engelschen zouden dus voor een aanval
op België speciale schepen moete.n heb
ben gebouwd.
Een aanval op de Duitsche kust zou,
ook met de hulp van Amerika en Japan
nooit gewaagd worden. De Entente kan
echter met recht van Engeland verwach
ten, dat zijn machtige vloot eindelijk iets
onderneemï- en ten minste bepiroeft de
Vlaamsche kust te zuiveren".
Mo,ge de samenspreking spoedig alle
militaire plannen in duigen doen storten.
Da vooruitzichten van Kerenski.
Naar uit Stockholm; "aan de Frf. Ztg;
wordt geseind, beschouwt het te Ilelsing-
fors verschijnende „Hufvudstadsbladet",
dat over de Russische toestanden gewoon
lijk goed ingelicht is, den toestand te
Petersburg, niettegenstaande de oog-en-
blikkelijfce overwinning van Kerenski, nog
steeds als z'eer onzéker. Bijzonder opu
vallend is het verschijnen van Miljoe-
fcoff en Alex-ejeff in de politieke arena.
Het blad meent zonder overdrijving in
één dezer beiden een a.s. Minister-Pre
sident en in den ander een Minister van
Oorlog te kunnen zien. Terwijl de Rus
sische bladen over de botsing fusschep.'
de troepen van Kerenski en Korniloff het
stilzwijgen bewaren, ontvangt een Finsch
blad van particuliere zijde de me-dedee-
lingj, dat de vörige week Maandag te
Petersburg duidelijk kanongebulder der bij
het kruispunt Tosna aan den spoorweg
naai' Moskou staande artillerie van Kor
niloff hoorbaar was. Petersburg had in-
tusschen het aanzien eener belegerde
stad. De bevolking der omstreken vlucht
te in groote scharen naar Petersburg,
ter-wijl andererzijds de stad in N. en O.
richting door vluchtelingen verlaten\werd.
0h vredespogingen van den Paus.
Korrespondenz Norden meüldt:
Met betrekking tot het bericht van
Reuter, dat de geallieerden het vredes.-
voorstel van den paus niet eerder wen-
;schen te beantwoorden dan wanneer fcfe
midden-Europeesche mogendheden hun
antwoord zullen hebben ingestuurd en
dat de houding van Engeland over het
algemeen in volkomen overeenstemming
is met het antwoord van. Wilson aan
den paus, merkt de Vorwarts op: Reeds
eenmaal weid enkele dagen geleiden het
bericht verspreid, dat het antwoord .van
Engeland in hoofdzhak z,ou overeenko
men met dat van den president der Ver
eenigde Staten. Als dit juist is ten als
verder juist is, wat over den vermoede-
lijken inhoud van de Duitsche antwoord
nota weid verspreid, blijkt daaruit, dat
de oorlogvoerende partijen met betrek
king tot hun materieele doeleinden in
derdaad nader tot elkander zijn gekomen
dan ongeveer negen maanden geleden ten
tijde der bemiddelingspogingen van Wil
son hel geval was. Ongetwijfeld beweegt
deze toenadering zich in de richting van
een vrede door vergelijk zonder annexa
tie en schadeloosstelling zooals die floor
de socialisten al sedert jaar en dag werd
geëischt en als eenige mogelijkheid oiö
een einde aan den volkenmoord te ma
ken beschóuwd. Of nu werkelijk de toe
nadering reeds zoo ver is gevorderd, dat
de vrede naar optimisten meenen voor
de deur staat, is nog een groote vraag,
want gegeven de dubbelzinnigheid ider
voorzichtige diplomatetaal is het best mo
gelijk, dat beide partijen met overeenkom
stige uitdrukkingen hier en daar toch nog
zeer verschillende dingen bedoelen.
Korte oorlogsberichten.
Volgens het Londensche weekblad
„Truth" heeft een woedende volksmas
sa het groote historische museum van
den Grootvorst Michael Nikolajewitsj ge
plunderd, waarbij' voor een waadde van
niet minder dan vijf milliard' roebel aan
kunstschatten geroofd werd. Dat een dér-
gelijke hoeveelheid voorwerpen uit het
hart der Russische hoofdstad' Zonder ont
dekking der (daders kan worden mede-
gesleept, is kenschetsend voor de te Pe
tersburg heerschende toestanden.
Naar uit Milaan via Zwitserland
wordt vernomen, hebben de Japanners
in Italië bevel ontvangen, naar hun land
terug te keeren.
De officiëele Engelsche verlieslijst
van 13 dezer vermeldt de namen van
95 officieren en 4800 manschappen.
Reuter meldt uit Baltimore, dat Gott-
hold Prusse, een Duitscher, die een van
de ontwerpers van de handelsduikboot
„Deutschland" was en op de eerste reis
met dat vaartuig in Amerika was aan
gekomen, door zich te verhangen, zelf
moord gepleegd heeft.
Volgens Parijsche bladen verlangt
Renandel wegens vervalsching van de
nota van Wilson een officiëele controle
over de vertaling van documenten.
In het blokkadegebied van Engeland
hebben U-booten weer 1.9000 ton vernie
tigd. - i'::§ mm Ma
Eenige kostbare vliegtuigen, die te
Londen gestolen waren, zijd door de po
litie aan een station ingepakt terugge-
vonden. Een Grieksch onderdaan, van den
diefstal' verdacht, is in hechtenis geno
men.
De „Morning Post" meldt uit Rome
dat de regeering de vervolging heeft ge
last van signoi' Lazzari, secretaris van
de pacifistische socialisten, wegens het
uitgeven van -een rondschrijven, waarin
hij' een vrede vóór het begin van den]
winter bepleit en de gemeenteraden op
wekt af t,e treden om] 'zoo de voortzet
ting van den oorlog te belemmeren.
Naar uit Stockholm aan de „Frf.
Ztg." wordt geseind, vernam de Voor-
loopige Russische Regeering, dat aan het
Westelijk front 200 officieren hun posten
verlaten hebben, toen het bericht van
het oproer van Korniloff bekend werd.
Een veertigtal dezer voortvluchtige officie
ren zijn gearresteerd, de overigen wisten
te ontkomen.
Volgens de Petersburgsche „Beurs-
courant" is Generaal Gurko, die door de
Voorloopige Russische Regeering verban
nen is, doch zich nog te Petersburg in
huisarrest bevond, kortelings op een wan
deling spoorloos - verdwenen.
Naar uit Stockholm aan de „Frf.
Ztg." geseind wordt, waarschuwt het
Zweedsche Generaal Consulaat t.e Helsing-
fors de Zweedsche onderdanen zich naar
Helsingfors te begeven, wegens de oogen-
blikkelijke moeilijkheden op het gebied
der levensmiddelenvoorziening in Finland.
De -artilleriestrijd in Vlaanderen duurt
Voort.
Op den O. Maasoever ondernamen;
de Franschen heftige aanvallen over een-
front van 3 K.M. Ze mislukten, echter
smet wederzijdsche, 'z-ware verliezen.
Op het Oosterfront herhalen de Roe
menen telkens hun aanvallen.
Het vermoeden, dat lord Kitchener
niet dood is', is in Engeland zsterk
verspreid, dat er, vólgens- de Daily Mail,
bijl de Lloyds-iruaatschappdj weddenschapt-
pen worden aangegaan over de mogelijk
heid dat Kitchener nog leeft. De ver
zekeringspremie bedraagt vijf shilling voor
100 .pond sterling:
Duitsche berichten uit Lugano mel
den, dat sinds Zondagnacht de Ital'iaan-
sehe grens is afgesloten. Er komt geen
trein uit Italië meer aan en de Itali-
aansche waggons, die nog in het inter
nationale station stonden, zijn Zaterdag
naar Italië teruggebracht. Ook het ge
ringe plaatselijke personenverkeer over
de grens biji Chiasso is geheel gestremd.
Post en kranten z'ijn uitgebleven. De oor-
Zaak en de duur dezer grensafsluiting
zijn niet bekend.
In een fabriek nabij' Keulen heeft
een ontploffing plaats' gehad, waarbij 34
personen gedood en 24 gewond werden.
Te Batavia is! bericht ontvangen, dat
de Oos-tenrijksche wetenschappelijke on
derzoeker Soltesz in het Nederlandsche
gedeelte van Nieuw-Guinea vermoord is.
De vroegere Duitsche stoomschepen
Valësia, Gunther, Siegmund, Prussia en
Palatia_ die te Santos lagen waren vol-
del'en, wol en huiden voor Engeland en!
Frankrijk.
De Oostenrijksche gezant, de Oos-
tenrijksche en Duitsche consuls te Shang
hai en hun personeel', te zamen 56 man,
zijd 'op het Nederlandsche stoomschip
„Oranje" naar San Fransisco vertrokken.
Tienduizend arbeidsters in de wol-
kammerijen van Bradford en Yorkshire
zijn heden in staking gegaan. Zij; eischen]
dezelfde loonen als' de mannen.
Eerst weigerde de mannen-vakverae-
niging deze staking der vrouwen te er
kennen, doch 'later werd een sympathie
staking geproclameerd. De geheele wol-
kammerij ligt nu stil.
4000 dokwerkers van Rng-elsche,
Fransche en Hollandsche Trans Atlanti
sche Maatschappijen in Amierika hebben
het werk neergelegd, omdat geweigerd
werd een strengen opzichter te ontslaan;
De arbeiders' verklaren, dat de staking
zich over 50,000 mian zal uitbreiden.
Voor de eerste maal onder Duitsch
bestuur heeft de landdag van Koerdische
ridders -en landbezitters zijn zittingen ge
houden.
In 't weekblad „World" -schrijft de
bekende politici de Wends-FentonDaar
de Duitschers België beheerschen, zich
op Fransck gebied bevinden, het Oos
ten tot bijna Bagdad domineeren, Polen]
bezitten en dreigen op een dozijn plaat
sen -Rusland binnen te dringen, is het
onzinnig 'te verklaren: „Engeland isi èeni
volkomenl ^verwinning nabij." Bij het
tegenwoordige gemiddelde vooruitgaan
kunnen wij hopen, de Duitsche légers
omtrent jjet jaar 1925 achter den Rijn
terug te dringen.
gens een bericht dato 8 Augustus spoe
dig rejsklaar, beladen inet voedingsmid- handhaaf-:! te zullen blijven.
Staatshegro-oting 1918.
'Op de marinebegrooting 1918
worden aangevraagd als eerste termijn
f 1.000.000 voor drie nieuwe onderZeeërs,
f 200.000 voor een mijnenlegger voor den
Nederlandschen dienst en f2.400.000
wordt aangevraagd, waarvan f 1.000.000
voor drie onderzeeërs voor In'iië; voorts
voor aanschaffing van vliegmaterieel ter
bescherming -onzer marinestellingen en
ter voorbereiding van een marine-lucht
vaartdienst in Indië.
Blijkens de o 0 rlo-gshe g r ooti ng
i918 is een nieuwe luchtvaartorganisatie
ontworpen met 116 jachtvliegtuigen, 132
verkenningsvliegtuigen en 40 leervliegtui-
gen, benevens, een groot aantal verschil
lende auto's en 76 motorrijwielen. Voor
vernieuwing en aanvulling van het aan
wezige luchtvaartmaterieel zal 18 a 19
rnillioen no-odig zijn. In de 'naaste toei-
komst Zal voor de luchtvaartafdeeling
jaarlijks rond millioen noodig Zijn.
Ook de moto-rafdeeling', het regiment ge
nietroepen, de Generale Staf en de Staf
van het "Veldleger worden uitgebreid^
Blijkens de financiëele nota wor
den de uitgaven der geheele staatshe-
grooting geraamd o-p f334.551.290.00,
waarvan buitengewoon f 47.308.388.Het
tekort op den gewonen dienst wordt ge
raamd op f2.414.892.44, waarbij; gere
kend is op f3.400.000 en f 800.000, resp,
als opbrengst van de nog bij' de Twedde
Kamer aanhangige Effectenbelasting en
de wijziging der vermogensbelasting.
In verband met de onzekere factoren,
welke jin verband met de buitengewone
tijdsomstandigheden bij de samenstelling
der begrooting in het spel zijn worden]
maatregelen tot dekking van 'het tekort
tot later uitgesteld.
De si-g'ar enprijs
zal binnenkort weer verhoogd "worden.
Spoorwegtarieven.
De „Tel." heeft te bevoegder plaatse
geïnformeerd hoe het staat met de spoor
wegtarieven van de .passagiers. Er liep
n.l. een gerucht, dat de verhooging van
50 p-Ct. welke Was vastgesteld en door
den minister van Waterstaat goedgekeurd'
van 1 Juli tot en met 30 September,
ook daarna zou worden gehandhaafd.
Het blad kan mededeelen, dat dit ge
rucht onjuist is.
De verhooging van de tarieven met
50 pCt. zal zooals wij reeds eerder
mededeelden op 1 October weer wor
den teruggebracht op 20 pCt. Wel Zul
len vermoedelijk na 1 October de kilo
meterboekjes en de buurtverkeerkaarten
komen te vervallen. Speciaal dit laatste
(het intrekken van de buurtverkeerkaar
ten) zal door het publiek met weinig in
stemming worden vernomen, aangezien
het in vele gevallen toch weer een nieuwe!
verhooging der tarieven beteekent. Alleen
bij de Nederlandsche Centraal Spoorweg
maatschappij schijnt het buurtverkeer