31 e De Groote Oorlog» So, 285 Ilonderdaj» -<J September I It IV I Binnenland. Uit de Provincie, en Uitgave van rü« Naarol. Venn. LUC-TOR ET EMERGO. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219 Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkere Sosterbaan Le Cointre, Goes Beknopt overzicht van den toestand. Aan het noordelijk deel'van het Oost front zijn de Russen deze week al heel ongelukkig. Naai- zij zeiven toegeven zijn fcij na de vlucht uit Riga, ook ten N.-O. van Riga 'over de Jaegel geworpen, en hebben de Duitschers zich van. meerdere plaatsjes, o.n. Waidenrose meester ge maakt. De Duitsche namen van de meeste veroverde plaatsen wijzen terug op de vroegere bezitters, dit gebied is oorspron kelijk Duitsch geweest, doch in den loop der jaren onder den Russïschen knoet geraakt. Wat er nu mee gebeuren zal? Wanneer het waar is dat behalve Oekraï ne en Finland, ook Siberië om losmaking roept, dan zal her. niemand verwonderen, wanneer te- avond of morgen ook Lijfland zich -onafhankelijk verklaard. Van de zee uit hééft Rusland blijk baar niels kunnen doen. Zijn vloot schijnt daar zoek te zijn. Een dubbel voordeel voor de Duitschers, wier vloot wel de gelijk daar op den loer ligt. Aa.n het Isonzo-fr-ont schijnen de Ita lianen een groot voordeel te hebben be haald do-or aan de Oostenrijkers ein delijk een hunner belangrijkste steun punten te ontwringen: den Monte San Gabriele, waardoor het doel. de verove ring van Görz, weer wat genaderd is. Oosfenrijksche duikbooten haalden in middels onverwacht velerlei stoutigheden uit in de Middellamlsche Zee. In het Westen blijft het aanvallen en afweren, eiken dag en eiken nacht. Men bewondere den moed en het uithoudings vermogen van beide partijen; jammer ech ter voor beide, dat zij er geen van beide bij opschieten. Slotsom van alles is veel actie, wei nig winst aan beide zijden. Riga. De n-aani Riga zweeft op aller lippen. Wel een bewijs boe mooi een overwin ning de verovering van deze stad voor de Duitschers geweest is. Riga is eigen lijk een Duitsche stad wat de meerder heid barer tweehonderdduizend inwoners betreft. Tot 1581 behoorde zij tot,Prui sen, daarna kwam hij onder Poolsche heerschappij, werd in 1621 door de Zwe den veroverd, en viel in 1709, na den slag van Pultawa in handen van Rus land, die Erthland, Lijfland en Koerland, aan Zweden ontrukt, inlijfde. De stad werd gesticht in de twaalfde eeuw door Bremer kooplieden, die hier aanvankelijk een „Rige" (pakhuis) voor hun graan hadden. De stad vereenigt dan ook in haar schild de wapens van Bremen en Hamburg. Zij heeft een menigte, vooral protestantsche kerken. Haar voorhaven is Dunamünde, dat tevens een vesting is, Welke eveneens door de Duitschers is veroverd, doch waaraan zij weinig zullen hebben,, want het is een vesting in het ouwerwelsche genre van de Belgische for ten de vestingwerken zijn in de laat ste jaren geheel verwaarloosd. In ieder geval Dunamünde is geen Verdun. Met haar nauwe stra.ten en aardige trapgeveltjes heeft Riga nog altijd een echt middeleeuwsch aanzien. De Russen begonnen 1 Sept. de stad te ontruimen, gepaard met plunderingen. Men noemt de (Duitschers Hunnen, doch veel-eer past deze naam op de Russen, wier moorden en brandstichtingen spreekwoordelijk begin nen te wérden. Toch bleef er veel ge spaard, dank zij den haast, waarmee de Russen gevloden zijn. Doch tal van win kels zijn leeggeroofd, kazernes, stapel plaatsen en stations in brand gestoken, maar particuliere huizen en bouwwerken van kunstwaarde bleven voor de vlammen gespaand, zoodat behoudens de grondig vernielde militaire werken de stad bijna onverlet den Duitschen bevrijders in han den gevallen is. De bewoners juichten. Een -ooggetuige schrijft in de „N. R. Ct." dato 'Woensdag: Vandaag zijn de straten vol feestelijk gestemde menschen. Onze soldaten voe len zich hier thuis, waar ieder Duitsch voelt ©n spreekt. Vanochtend trok de-op perbevelhebber in het oosten de stad bin nen» Vóór zijn kwartier speek, een Duit sche militaire kapel „Ueutschland, Deutschland über alles". Den mooisten groet hoorde ik echter ,van twee jonge vrouwen „welkom in Duitsehland". Het gaat -als een geluk- en zegewensch van den nieuwen tijd door Riga, waarboven de Duitsche vlag waait. |e Kanselier over het Russische schandaal proces. Dr. Michaëltó heeft aan dr. Mantler van het Wolffbureau enkele nieuwe bij zonderheden medegedeeld, die het ge kuip der militaire kaste in Rusland nog meer brandmerken ein de val'sche ver moedens, trouwens door een vredesperi- ode van "43 jaar reede .gelogenstraft, wei- De Zeeuw VERSCHD Abonnem*, Per 3 maanden tr. p. p» Losse nummers Prijs der Advertentiën. i4 regels f 0.60, iedere regel meer 15 et, 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Bewijsnummers 5 cent. he aangaande Duitsehland Lepen, op ver rassende wijze beschamen. Wij zullen hij gedeelten dagelijks het voornaamste uit dit belangrijke gesprek mededeelen. Wij beginnen met de vol gende uitlating van den Rijkskanselier: „Noch de Duitsche regeeiïng, noch hot Duitsche volk dat het hoofd zijns rijks in wederzijdsche, onverbrekelijke trouw is: toegedaan, waren toen (Juli 1914) of welken anderen tijd ook, bezield door de hun toegedichte machts- en veroverings,- begeerte. Indien het tegendeel waar was geweest, dan zou Duitsehland zich. in de 43 jaar, die tusschen den laatster, oorlog met Frankrijk en bet uitbreken van den huidigen wereldoorlog waren ver- loopen, zeker niet de meer clan eens geboden gelegenheid hebben laten voor bijgaan om den strijd te beginnen onder minder moeilijke omstandigheden. Er zijn in dat tijdvak gunstige oogenhl'ildken ge weest, waarop Frankrijk, zoo goed jds onmachtig waser zijin ook oogenblik- ken geweest, dat Engeland en meer andere, dat Rusland door krijgsver richtingen huiten Europa was verlamd. Niettemin greep onze hand niet naar het zwaard Tot zoover de Rijkskanselier. De bil lijkheid van deze redeneering, aldus de N. R. 'Ct. werd tot voor eenige jaren, althans' in Rusland in gezagheb bende kringen ten volle ingezien en zelfs' onomwonden erkend. O.a. door generaal' Koeropatkin ,den 'minister van oorlog bij 't uitbreken van den Russisch-Japanschen oorlog en lateren opperbevelhebber van de Russische legers in Montsjoerijb. Deze publiceerde in begin 1909 in een A'mie- rikaansch tijdschrift een artikel over het vredesverdrag van Portsmouth, waarin hij o.m. opmerkte. .Maar de recente oorlog tegen Ja pan heeft ons één belangrijken troost ge bracht in het besef, dat onze Weste lijke buren, geenerlei veroveringsplannen koesterden voor zoover 'het Rusland be treft; want indien de Europeesche mo gendheden de huidige Westelijke grens van "het Russische rijk hadden willen wij zigen dan zouden de jaren 1905 en 1906 het gunstigst zijn geweest om dat oog merk te bereiken." Maar in 1914 heette de Russische mi nister van oorlog niet -Koeropatkin, doch Soechomlinof. Oö Japansche hulp De Fransche pers houdt zich denlaat- sten tijd weer eens bezig met een mo gelijk ingrijpen van Japan in den Euro- peeschen ooxlog. Men spreekt weliswaar niet meer, zooalte bij het begin van den oorlog, van het transport van een reui- zenleger naar de Middellandsche Zee, maar men laat nu de mogelijkheid van Japanschen troepen-aanvoer langs den Transl-Siberischen spoorweg nog eens dui delijk uitkomen. In het Parijsche „Jour nal" zet Saint Bricé uiteen, wat Japan als bondgenoot voor de Entente waard kan zijn „Het ingrijpen van China en de Ter. Staten heeft de Oost-Aziatische kwestie een geheel ander karakter gegeven. Tot begin 1917 heeft Japan zich alleen door zijn Oost Aziatische belangen laat lei den. De Geallieerden moesten zich tevre den stellen met datgene, wat Japan him aanboodDe verdrijving der Duitschers uit Kiautschau en de levering van oor logsmateriaal aan 'Rusland. Japan denkt er nu nog slechts aan, de voordeelen, die het gedurende 'den oorlog heeft weten te bemachtigjen', en wel in de eerste plaats z;ijn 'machtspo sitie tegenover de concurreerende ham dels'mogendheden van Europa; ook na den oorlog te behouden. Het land wil troepen sturen, maar alleen onder deze» voorwaarde, dat de Mandsjoerije-kwestie tusschen Rusland, Japan en 'Noord,-Ame- rika wordt opgelost." Uit dit officieuze artikel laat zich dui delijk lezen, dat Japan vast besloten is, den noodtoestand van Rusland en fle AmeHkaansche oorlogspositie te gebrui ken, om voor zichzelf Mandsjoerije in te Mjven. Kr»» te oorlogsberichten. Branden in Rusland. In de munitie- en landverdodigings-fabrieken in en omi St. Petersburg nemen de branden toe op schrikbarende wijze. Men ver moedt, dat er een systematisch plan bestaat omi de munitiefabrieken te Ver hinderen te werken. Engeland en de Duitsche kolö niën. Naar aanleiding van 'het voorstel Van Lloyd Geprge omi de in boorlingen der Duitsche koloniën er zelf over te laten beschikken, of zij in de toekomst nog bij Duitsehland wenschpn „le blijven met, heeft de Eng|elsche ^^ereëSimng tegen slavernij" te Londen een vëïgaderifff'gehouden, waarin deze kwestie werd besproken. De heer Char les Buxton, die tegen het voorstel van Lloyd George was, zeide onder meer: „Wij Engelschen moeten ons laten welge vallen als huichelaars te worden uitge kreten, als wij de Duitsche koloniën an- nexeeren, met het argument, dat het de wensch der inboorlingen is. Zouden wij bereid zijn, in Egypte of in Indië een hoofdelijke stemming onder de inlanders te houden?" De Duitsche kroonprinses heeft gis termiddag bet leven geschonken aan -een prinses. Moeder en kind zijn beiden wel varend. Het Congres van trade unions te Blackpool heeft gisteren een motie aan genomen waarin sterk wordt aangedron gen op de invoering van de 48 uren week onmiddellijk na den oorlog. Volgens de „Corriere della Sera" is een nieuw type luchtschip in het Ita- liaansche hoofdkwartier aangekomen. Van dit luchtschip koestert men 'groote ver wachtingen en het werd vervaardigd vol gens de plannen van dsn ingenieur Var- lanini. Het kan tot 6000 M. hoogte stij gen en dit even gemakkelijk doen als het dalen. Keizer Karei vertoefde gisteren aan het front van aartshertog Josef. 's Avonds kwam de keizer te Gsik-Szereda aan. Engelsche maiinevliegluigen wier pen met succes bommen op het station en de brug van Adrianopel. Een Duitsche duikboot loste een 30-tal ischoten ter hoogte van Scarbo rough (Engeland). Drie menschen [wer den gedood, vijf gewond. Naar aanleiding van het vaagstuk betreffende de mogelijkheid of de nood zakelijkheid van een ontbinding van den Rijksdag schrijft de „Gennania"De re geering alleen heeft te beslissen "of een ontbinding zal plaat,* hebben. Wij voor ons zien geen enkele aanlei ding om aan te nemen, dat de regeering den lust heeft om, dergelijke experimenten te doen. 'n Twintigtal Duitsche vliegtuigen hebben bommen geworpen in het district Londen en op het kustland. Een machi ne werd neergeschoten.' Volgens het En gelsche persbureau zijn 11 -personen ge dood en 62 gewond. De leden van den Duitschen Rijks dag zullen deze maand gelegenheid krij gen de Duitsche fronten te bezoeken. In Petrograd zou slechts brood zijn voor twee of drie dagen. De toestancji is zeer ernstig. Naar het Londensche weekblad „World" mededeelt, heeft de bekende En gelsche voorvechtster voor Vrouwenkies recht, Miss Sylvia Panic hurst met hare aanhangsters kortelings in de omgeving van het Engelsche Parlement een demon stratie ten gunste van den onmiddellijken vrede gehouden. „Sjofarts Tidende' 'meldt, dat in de maand Augustus 20 Noorsche stoom schepen tot zinken zijn gebracht. Sedert het begin van den oorlog wer den 129 Noorsche stoomschepen met een gez,amenlijken inhoud van 91.883 'ton tot zinken gebracht. Keizer Wilhelm beeft Ludendorff naar aanleiding van de inneming vdF Riga het Grootkruis van den Rooden Adelaar met Eikenloof en zwaarden ver- verleend. De „Kölnische Volkszeitung" raadt aan in alle vergaderingen én volksbij eenkomsten een resolutie aan te nemen, waarin als antwoord op Wilson's nota den Keizer trouw gezworen wordt. De „Kölnische Volkszeitung" meldt uit Genève: De Fransche ministers Tho mas, Viviani en Painlevé brachten een optentatiéf bezoek bij Malvy. Een alge- meene Kabinetscrisis is dus mogelijk. De inname van Riga maakt grooten indruk. De „Temps" schrijft volgens heü Keuische blad: „Rusland levert niets dan teleurstellingen op. De Radicale pers betreurt het verlies van de Golf van Riga, "waardoor Petrograd bedreigd .Wordt. De „Matin" zegt, dat Rusland neigingen toont zijn lot aan anderen toe te vertrouwen, omjdat het den sociaal-democraten niet gelukt is, het vaderland te redden. Naar aan de „Tagliche Rundschau" uit Konstantinopel wordt gemeld, is aldaar een Duitsch soldaten-tooneel opgericht, dat binnenkort zijn voorstellingen zal aan vangen. Een geweldige boete van 5500 Pond werd opgelegd aan een landbouwer te Spalding in Lincoln Shire Wegens het verkoopen van aardappelen boven den officiëelen maximumprijs. De landbouwer had meer dan 1300 ton aardappelen ver kocht tegen 15 pd.st. per ton, terwijl de maximumprijs, die geoorloofd was 111/2 Pond bedroeg, zoodat hij een onwettige winst maakte van meer dan 5000 pd.st. De Ver. Staten leenen aan Enge land en Frankrijk elk 100 millioen dollar. Steenkool. Te Rotterdam zijn 8000 ton Engelsche steenkolen voor de Scheepvaart- en Steen kolen Mij. aangekomen. Vaa rd ig hei dsjdip lorna. Naar wij vernemen hebben zich onge veer 10.000 militairen opgegeven voor het te 'sGravenhage te houden examen voor liet vaardigheidsdiploma waaraan een ex tra verlof verbonden is. Paarden voor 1 a n d b 0 u w w e r k. ■Naar men aan de „N. R. Ct." meldt, overweegt het legerbestuur de mogelijk heid, paarden van het leger beschikbaar te stellen voor landbouw werk. „Niet roeken". In verschillende treinen op de lijnen der H. IJ. S. M. zal het aantal rook- compartimenten worden verminderd, om meer plaatsruimte beschikbaar te krijgen voor „niet rookende" reizigers. Voor de zen waren de laatste dagen dikwijls plaat sen tekort. „E ff at ha." Van den penningmeester van „Elfatha," den 'heer W. L. B. den Blaauwen te 's-Gravenhage, Ant. Duyckstr. 49, ont vingen wijbericht, dat hij de volgende legaten met dank beeft ontvangenvan wijlen den heer H. "Bos je Rotterdam) f1000; van wijlen Mevr. de Wed. Spier te 's-Gravenhage f100; van wijlen mej. H. F. H. Miedema 'te Enkhuizen Ï3Ó0. Dit is1 voor deze Vereeniging, die geen kapitaal' bezit, een groote uitkomst. Naar 0 o s t-I n d i 1 Re Kftwi, van den Rotterd. Lloyd, en de Grotjus, van de maatschappij Neder land, zullen a.s. Zaterdag naar Oost-In, dië vertrekken. De heide schepen zullen ter hoogte van IJmuiden elkaar ontmoe ten en dan verder gezamenlijk de reis voortzetten. Koffie. De minister van landbouw heeft be paald de prijs, tegen welke koffie in den tusschenhandel ten hoogste zal mo gen worden verkocht d.i. de prijst, door branders' en handelaren aan „detail listen in rekening te brengen voor ge brande koffie wordt vastgesteld op ,83 c't. per K.g. tos en 85 ct. per 1/2 'K.g. v.erpakt; de aflevering van ruwe koffie is' verboden, behoudens vooraf ver kregen toestamlming van het Thee-koffieh Distributiekantoor en met inachtneming) van de voorwaarden bij die toestemming door dat kantoor te stellen. Bloem, meel en rogge. De minister van landbouw heeft, on der intrekking^ van zijn beschikking van 20 Maart en *19 April, bepaald a. dat de verhouding van het gewicht, dat de ingeleverde bons vertegenwoor digen en het gewicht van de nieuwe) grondstoffen, dat naar aanleiding daar van 'zal' worden verstrekt, wordt vast gesteld als volgt: lo. voor 100 K.g. W.-bons wordt ver strekt óf 73 K.g. inlandsche tarwebloem óf 17,5 K.g. Anierikaansche tarwebloem óf 70 K.g. rogge; 2o. voor 100 K.g. B. bons wordt ver strekt 71,5 'K.g. tarwemeel; 3o. voor 100 K.g. R. bons wordt ver strekt 70 K.g. rogge b. dat zoodra in plaats van tarwe bloem (inlandsch of Amerikaansch) en tarwemeel zal worden geleverd, bloem en meel' van een bepaalde samenstelling, voor het vastgestelde sub a, lo. moet worden gelezen: voor 10Q K.g. W. 'bons wordt ver strekt óf "72 K.g. regeeringsbloemi óf 70 K.g. rogge, terwjjt voor het vastgestelde sub a 2o. alsdan moet worden gelezen: voor 100 K.g. B. bons wordt verstrekt 67 K.g. regeeringsmeel c. dat zoodra ia plaats van rogge euillen worden geleverd regeeringsgronfl- 'stoffen voor grof roggebrood, voor het vastgestelde sub a Lo. moet worden ge lezen: voor 100 K.g. R. bons wcirdt verstrekt: 70 K.g. regeeringsgi'ondstoffeö voor grof roggebrood. Deze bepafing treedt ia werking mot ingang van 12 dezer,, met dien Ter- stand», dat zjji voor het eerst van toe passing zal zijn op de bon» der brood kaarten gemerkt 26ste weet Een geval als zich dezer dagen in den gemeenteraad te Vlissiagen bij 5 de behandeling van de geloofsbrieven) van den heer M. Laemoes voordeed, heeft zich Dinsdag te Purrnerend voor- gedaan; daar heeft de gemeenteraad met 8 yan de 9 stemmen besloten tot niet- foelating van het in een vacature geko zen candidaat-raadslid Drost, op grond dat hij, "bij de periodieke aftreding óm- langs. niet herkozen zijnde, toch zich eenige dagen daarna in een vacature ter stond weer herkiesbaar stelde en gékozenj werd. „Hij wa.s dus destijds in strijd miet de wet. raadslid." Dit laatste is natuurlijk onjuist. Iemand wordt pas raadslid bij zijn beëediging. Doch het bezwaar tegen de toelating als! raadslid in de vacature mocht wel (de gelijk gelden, schoon minder dan des tijds te Vlissingen. Immers het is nul September, dus de uitgevallen wethou der Drost te Purrnerend staat op het oogenblik buiten den Raad. Laat onsl de beschikking van Gedep. Staten van! Noord-Holland afwachten. In de Dinsdag 'gehouden gemeente raadsvergadering te Vlissingen werd (wjj wezen er reeds op) een voorsteLTichel- man om den heer v. Niftrik te schorsen, wijl hij als directeur- eener particuliere gasfabriek gas levert aan de gemeente met 10 tegen 7 (onze berichtgever meld de abusievelijk 9) stemmen verworpen. De heer v. Niftrik hield zich bij die stemming onzijdig; de heer Merokens! had zich verwijderd en de heer M. Laer- noes, stemde met de meerderheid1. (Of schoon het ons spijt dat de linksche par tijen om zijnentwil den antirevolutionairen) wethouder van zijn 'zetel wierpen, moe ten wij verklaren dat de heer v. Niftrik enkele feiten op zijn hand heeft. [Wij lazen toch dat een lid van den rand van Zaandam in hetzelfde geval verkeerd heeft, en nimmer' deswege is geschorst geworden; terwijl wij als voorbeeld uit de eigen omgeving zouden willen wijzen op de verkiezing van den heer Wi. dé Liefde, a.r., te Goes, tot lid van den gemeenteraad omstreeks 1870. Genoemde heer was directeur van de gasfabriek te' Goes, en verkeerde in hetzelfde geval als nu de heer v. Niftrik. De liberale gemeenteraad van Goes heeft blijkbaar tegen de toelating van den heer Re Liefde geen bezwaar gehad; trouwens ges noemde heer is al kort na zijn verkie zing uit Goes vertrokken. W ethou dersbenoemingen. Veere J. W. 'Götzke in de vacature de Bree. 'sHeer Arendskerke. J. Zan- dee (a.) in de vacature wijlen A. Zam- dee met 6 st. tegen 5 op Jacs. Nijsse(l'.) Zierikzee. mr. H. Polvliet. Br ui nis se. L. v. Meurs na loting met M. Jumelet aftr. die ieder 2 st. bekwamen. Brouwershaven. N. van Sluis in palats van C. v. Schelven, aftredend. Biervliet. Herkozen A. de Groote, die 50 jaar raadslid en 25 jaar wet houder is; van den Raad ontving hij bij deze gelegenheid een gouden horloge met inscriptie, en van het schoolperso- neel' twee gravures: in lijst; „de 'Har monie" bracht hem een serenade. (Midd. Ct.) Drei,schor. J. J. Klompe, in plaats van J. M. Klompe, die niet meer in aan merking wenschte te 'komen. Nieuw erker k. J. v. d. Zan.de, in pijaats van D. D. Labrijn, die bedankt had. De douane-beambten te Hansweert hebben aan boord van het schip Gauri- sankar een partij zeep, s£ek, enz. ont dekt, bestemd voor uitvoer naar Antwer pen. De vróuw van den schipper ie ge vankelijk naar Middelburg gebracht. (N.R.Ct.) De nachtstoker van de tram in den Annapolder, L. K., zou Maandag morgen na afloop van zijn dienst naar Bruinisse over roeien. Daar hij lang ovai tijd niet thuis: was, dacht men dat hij verdronken was. Na ingesteld onderzoek bleek echter, dat hij door den sterken stroom is meegesleept en nog gelukkig op een zandjj&ak terecht gekomen, waar men hem toen spoedig van verloste. Ala hjj daar niet terecht gekomen was, was hjj zeker d© zee ingedreven!. M. G- Maandag had te Brouwershaven een eigenaardige inbeslagname plaats. Eefl der mfolenaars, die als j:ewoonli|k met den meefwagen het gemalen meel bjjj Brjx klanten bracht, moest tot rijn schade dl zijn meel aan hot gemeentehuis afleve ren, waar het door d»ni burgemeester kt Aac genomen, we*d. Z-ooaie men weet,

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1