>o. 284 Woensdag 5 September 191? 31e Jaargang De Groote Oorlog. Uit rjg Provinci* Binnenland. Uitgave van At* Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 213. Bureau te Middelburg: e URM A F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkere Oosterbaan Le'Cointre, Goes. Engelsche verontwaardiging. Hoe kunstmatig de verontwaardiging over het geval Elzas-Lotharingen is, ont waart men het best, als men de Britsche pers van 1870 op dit stuk eens naleest. Die sprak toen heel anders dan nu. Maar tijdens den Fransch-Duitschen oorlog liad Engeland ook nog geen belang bij Duiits'ch- land'S vernietiging, wijl dit rijk toen vol strekt niet de wereldmacht van thans vertegenwoordigde. Integendeel, een halv3 eeuw geleden lag het Duitsche rijk nog in de windselen. Dat het kind, de Ger- niaangche baby, zich zoo spoedig ontwik kelen zou, dat heeft Brittanië bang ge maakt en een volkomen ommekeer teweeg gebracht. 5 September 1870 schreef de ..Daily News:" „Als Duitschland zegeviert, staat het dit land volkomen vrij, die materieele waarborgen te verlangein, die voor den toekonKstigeii vrede van belang zijn. Als een rechtvaardiging voor dezen eisch noodzakelijk was, dan zou die gemak kelijk uit de openlijke bedoelingen (en het voorbeeld van Frankrijk zijn te put ten. Frankrijk begon den strijd met het uitgesproken doel twee Duitsche provin ciën te nemen. Nu het de nederlaag lijdt, kan het moeilijk tegen de natuur lijke gevolgen vair die nederlaag protest- teeren. Dczel'Me rechtsgronden zijn op recht een gronjdsïegeling eischen, die pr Duitschland zoowel als op Frankrijk van toepassing. Duitschland kan met volle toe zal' bijdragen, in de toekomst nieu we aanvallen te voorkomen." Andere bladen oordeelden in'volkomen gelijken zin en vaak in scherper bewoor dingen dan de „Daily News". Thans schijnt de zaak anders te staan. Toen) kende de Britsche pers Duitschland een stemmig "het recht toe degelijke waar borgen te eischen, thans is het Rijks- land kortweg „een goed, door roof ver kregen." Men behoeft geen diep inzicht in politiek te hebben, om de reden vau die verandering te begrijpen. Die is een voudig een uitvloeisel van het eenige be ginsel', dat Engeland de eeuwen door ge huldigd heeft en nog steeds allen eer bewijstverdeel en heersch Vader an zoon. W,e rijden door Frankisch Beieren, waar een rijke oogst te velde staat te rijpen. Aan het station van een droomerig stadje stapten twee zwaarbepakte soldaten in, die naar het Westen reizen. Een jonge, ra-et frissche roode wangen en een oude met veel grijs haar. Ze praten zoowat, rustig, wat karig hun woorden, als strij ders, die zich in het onafwendbare schik ken. Toen zei de jonge„Kijk eens, hoe dat graan er bij staat, vader!" Alle reizigers in den coupé krijgen eeni schok, een paar minuten is het stil, heel stilvader en zoon. In hetzelfde veld- grijsi ,van hetzelfde wapen, aan 'één front. Dan begint men te vragen, te bemoe deren, eetwaren uit te pakken. Giftenj en medelijden. De beide krijgers bljjven gelaten. Ze Tooken, eten, nemen graag an dankbaar het gebodene en vertellen intusischen hun. eenvoudige geschiedenis. Ze zijn niet uit die streek geboortig. De jonge vrouw van den Zwabenscheiï bakkersgezel' is vroeg gestorven. Toen ïs hij met zijn armen moederl'oozen jongen] aan het reizen gegaan, isi in het Fran-, kische terecht, gekomen en heeft, toen de bakkerspatroon stierf, de doohtpr des huizes getrouwd. De 'brave vrouw hield veel van den jongen; ze hadden een vreedzaam leven in hun bakkerij en het ging hun goed. To,en de oorlog begon, wetrd eerst do vader opgeroepen; hijging met den land storm naar België. Het was hard, maar de zeventienjarige jongen deed het werk goed. Toen kwam de dag, dat ook hij werd opgeroepen. De moeder deed 'het veel' verdriet, toen hij het laatste brood uit den oven haalde en het vuur uitging. Het was, alsof ook in haar langzaam ietsl werd uitgedoofd. Meer dan honderd jaren had haar famil'ie de bakkerij be heerd en in het huis gewoonddan hecht men zich er aan. Ze werd zieker lijk. En nu wAren 'ze allebei met verlof geweest om haar de oogen toe te druk ken 'en de laatste eer te bewijzen. Huis en erf waren verkocht, het geld uitgezet en. pen testament gemaakt. De honderd jarige, goede bakkerij had Afgedaan. we nc!® maar meft z'n twee- en- Mijn jongen ligt voor A. en ik ben Ai- 'V .y^kakkeriji van dezelfde divisie, j, s, s nachts opsta, om te bakken en ■i ,(J0L kanonnen donderen, dan moet dentin eIk broöd' H ik bak' 7-, kan mijn zodtt Si handen tX\ dal het goed wordt. 3 iet aan het front eens bijzonder ee oegaat, maak ik stilletjes een kruis De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Losse nummers O.Ofll Prijs der Advertentiën. 14 regels f0.60, iedere regel meer 15 cl 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaard arm. Bewijsnummers 5 cent. in elk brood; ik dénk, misschien helpt 't wel mijn jongen en de anderen. En alsi hij Zijn brood krijgt, draait hij 't drie maal om: „Dat kan van mijn vader zijn," denkt hij en dan smaakt het beter. Dat is net als een groet. Vader en Zoon kijken elkaar aan. Een haast onmerkbare, oneindig trieste glim lach glijdt over hun gezichten. De reizi gers in den coupé zien stom voor zich; een paar hebben de handen gevouwen. Niet een, die niet hoopt, dat de kruisjes op de kommiesbrooden zegen mogen bren gen en dat 'ze dén braven, geloovigpu veldbakker en zijn zoon veilig thuis: mo gen brengen. Hand. Korte oorlogsberichten. Engelsche lu c h tkaj t e e 1 en. Aan het Londensche weekblad „World" wordt het navolgende ontleend: „Indien de Engelsche regeering werkelijk beslo ten is, Duitschland geheel te verplette ren, zoodat alle kans op herslel is uit gesloten, en indien zij dit willen vol brengen voordat het overige deel van Europa hartelijk moede is 'geworden, dan mioeten onze aanvoerders: eerst met wat meer plannen voor den dag komen en hun troefkaart uitspelen. Rusland moet als strijdende mogendheid uitgeschakeld worden. Men zou echter twee millioen Japanners door Rusland kunnen laten oprukken, die dan Duitschland en Oos tenrijk op: het Oostelijk front zouden kun nen aanvallen, terwijl de Fransche, En gelsche en Amerikaansche legers een ge- iijktijdigen aanval in het Westen zouden kunnen ondernemen." Ook Siberië verlangt 'zt e 1 fi st and ig|heid. Ér werd op eene te Tomlsfc gehouden Siberische territoriale vergadering eene motie aangenomen, waar in het verfeenen van zelfstandigheid aan Siberië bepleit wordt. De toestand in Finland. Ea' hebben te Helsingfors meer dan 500 pof litieke inhechtenisnemingen op bevel van! Kerenski plaats gelrad. Onder de gear resteerden bevindt zich o.a. de tweede President, der ontbonden Finsche lanidi- dag. Er heerscht dan ook te Helsingfors een. volslagen regeeringtoosheid. Een 'groot aantal winkels is gesloten uit vrees voor plunderingen. Uit Petersburg weid eene giroote troepenmacht, voorzien van artillerie, naai- Finland gezonden teneinde het bijeenkomen van de Landdag onder al'le omstandigheden te verhinderen. De Socialisten verklaarden, dat de gehetele arbeidende klasse legen deze indringers gemobiliseerd is, en dat geweld tegen over geweld zal worden gebruikt. Het Kamerlid Ankerman heeft tot den minister van Landbouw vragen ge richt betreffende de regeling door den minister vastgesteld om landbouwers ein handelaren in staat te stellen tot het koo- pen of verkoopen van zaaizaden, o.a. of het niet een mingewensc.hten toestand schept dat die controle en keuring zaai granen goeddeels aan landbouwmiaatschapj- pijen, concurrenten der handelaren, is toevertrouwd en niet aan onpartijdige door de regeering aangestelde deskundi gen? (O.a. in Zeeland is een coöperatief ver koopbureau opgericht voor kaaig.ranen der Zeeuwsche M. van Landb.) Aardappelen. Het Bureau voor Mededeelingjen" om trent de Voedselvoorziening deelt het vol gende mede: In den laatster tijd wordt uit ver schillende streken des lands aan 'dedagf- bladen gemeld, dat onder de aardappelen de bekende aardappelziekte voorkomt. Daardoor kan de indruk worden gewekt, als zou de aardappeloogst ernstig worden bedreigd. Tegelijk worden in 'de adver tentiekolommen door tal van aardappel handelaren aanbiedingen gedaan en wordt het publiek opgewekt zich au reeds van voorraden voor den winter te .voorzien. Voordeze onrust is in werkelijkheid geen reden. Inderdaad komt hier en daar ziekte onder de aardappelen voor, een op zichzelf geenszins ongewoon verschijnsel. Ondanks de bezwaren, die zich op som mige plaatsen voordoen, kan echter een ruime aardappeloogst worden Verwacht. Er bestaat dua geen aanleiding om thans reeds wintervoorraad in te slaan. Trouwens, de bestellingen, welke men nu doet, kunnen toch 'niet worden uit gevoerd, voor zooverre het de voor win- teropslag meest geschikte aardappelen be treft, waarvan het vervoer nog verboden is. Men heeft dua geen enkele zeker heid, dat de bestelde aardappelen ook geléverd zullen kunnen worden, terwijl! in verband met de weersgesteldheid der indien dit mogelijk mocht zajo, het juist laatste weken, allerminst zeker is. dat de aardappelen, welke geleverd zouden worden, ook de voor opslag meest ge- schikten zijn. De Ned. Bond van Han delaren in Aardappelen heeft op dien grond dan ook reeds gewaarschuwd niet in te gaan op aanbiedingen van z.g.n. winteraardappelen en nog wel tegen ab normale, dikwijls den maximumprijs ver te boven gaande prijzen. Ten opzichte van de aardappelen ne me het publiek dus een rustig afwach tende houding aan. Volkomen onjuist is voorts een.in som mige bladen voorkomend bericht als zou den te Maastricht regeeringsaardappel'dn zijn verkocht van zóó slechte kwaliteit, dat het publiek ze niet wilde hebben en liever andere, duurdere aardappelen kocht. Waarschijnlijk heeft een handelaar zijn klanten, die slechte aardappelen hadden gekregen, misleid, want op dit oogenblik zijn er geen regeeringsaardappelen. Nog eens: ten opzichte der aardappeldn wachte men vooralsnog rustig den loop der dingen af. De heer J. W, Albaida. die giste renmiddag tot wethouder van Den Haag is benoemd, is veertig jaar oud. In Zijn jeugd woonde hij te Leeuwarden, daarna trok hij naar Delft, waar hij in 1903 aan de toenmalige Polytechnische School tot- werktuigkundig ingenieur werd be vorderd. Nadien was hij leeraar aan ^de H B. S. en andere onderwijsinrichtin- gen te Almelo, in 1905 verhuisde hij als leeraar aan de H. B. S. m. 5-j. c. naar Den Haag, welken werkkring hij in 1911 opgaf om zich te wijden aan "het directeurschap van de gemeentelijke ar beidsbeurs te Amsterdam. Reeds in 1913 legde hij deze betrekking weder neer voor het lidmaatschap- van de Tweede Kamer, in welke hij voor Enschedé ver kozen werd. In hetzelfde jaar vestigldje hij zich opnieuw in Den Haag, kort daarna volgde zijn verkiezing tot lid van den gemeenteraad. In 191(1 werd'de heer AR barda bovendien in ee Provinciale Sla- ten gekozen. Antirevolutionaire w e t- houdè ra. Amsterdam herkoos mr. de Vries; Rot terdam v d. Molen, Dordrecht koos vani Schelt, Zwolle dl' Fransen (het eerste Kamérlid); Gouda van Galen; Zeist, Adri aans© (oud-missionair D. des W.) en Stoo- vé, ter vervanging van twee vrijzinnigen. SociaaMemokratische wet houders. Amsterdam herkoos Vliegen en Wibaut, Den Haag koos Albarda, Dor drecht dr. Stoop, Groningen Evertsiejtt, die echter bedankte, Leeuwarden Hierm- Stra, Zwolle Vogt. Roomsche wetho ud.ers. Den Haag herkoos vVuuren, Sneek koos Vis ser, Hilversum Reijmer met 11 (linksche) stammen legen 9 (rechts) op den c. h. aftredende v. d. Sunt, daarom bedankte Reijmer, waarop Hingst (vrijiZ.) gekozen In aï deze gemeenten zijn de gemeen teraden in meerderheid vrijzinnig. Aardappelen. De Minister van Landbouw brengt ter kennis ,dat het in 3e bedoeling ligt eer lang over te gaan tot de opvordering en distributie van winteraardappelen. Han delaren die plegen op latere lévering te koopen wordt aangeraden met het bo venstaande rekening te houden, "Voorts heeft de Minister bepaald, dat cLe in zijne beschikking van 21 Juli 1.1. vastge stelde ma xi mu m id ei u hand el p rijz en ook zullen géiden voor de z.g. Eigenheimers of Borger». Beperkingv andenver bouw van öluitkool-, koolrapen- en kfnol'- 1'enz:aad voor den oogst 1918. In aansluiting aan de in de „St.-Ct." van 13 Aug j.l'. no. 188,, gedane miede- deeling, brengt de Minister van Landbouw ter kennis, dat de verbouw van sluit- kool- koolrapen- en knollenzaad voor den oogst 1918 zal worden toegestaan tot ten hoogste 70 pet. van den gemiddelden verbouw in de jaren 1913, 1914 en 1915. Belanghebbenden wordt er nadrukkelijk op gewezen, dat meer verbouw onder geen omstandigheden zal' kunnen wor den toegestaan. Maximumprijzen voor bessen sap en appelsiroep. De Minister van Landbouw brengt ter tennis ,dat het in zijn voornemen ligt eer lang maximumprijzen voor bessensap ea appelsiroop Vast te stellen. Dopr de win kelier® ea huismoeders kan dus mét aankoop worden gewacht tot deze prij zen bekend, zijn. Gisterennacht achtervolgden comi- maezea te IJzendijjke nabij de Poule smok kelaars'/tot op het erf van Chr. R. Deze wordt wakker van hel gestommel en den kende aan kippendieven hij had er al meer last van gehad gaai hij kijken en neemt zijn geweer mee. Buiten ge komen wordt hen: toegeroepen: „Halt, commiezen." „Ja, 'k zal je commiezen," zegt hij en legt aan. Voor hij echter af kan trekken, werd hij zelf doodge schoten. M. C. Middelburg. In de gisteren gehouden raadsvergadering werd door den burge meester nog herdacht, dat de heer van dei' Harst thans ruim 25 jaar lid van den raad is. Ofschoon het geen tijd is voor feestvieren wil spr. toch even het feit in herinnering brengen en den heer van der Harst gelukwenschen. Wijzende op de gerestaureerde schil derijen in de raadzaal/ zegt spr., dat naar zijn meening de restauratie goed ge slaagd is. Bij jje mëdedeeling van een schrijven van het kolendistributiebureau, deelt dp voorzitter mede, da,t. Middelburg in Augus tus en Juli juist onder de toegezegde! aantal M3. gas is gebleven. B. en W. hopen nu geen scherpe maatregelen te moeten nemen, voor September is 143000 M3.. -toegestaan en als de inwo ners blijven medehelpen zullen die scher pe bepalingen achterwege kunnen blijven. Thans is bepaald, dat met ingang van morgen zoowel het branden van electriscb- als van gaslicht, in winkels verboden is na 8 uur en Zaterdags na "9 uur; in café's enz. ha 10 uur en Zaterdags en Zondags na 11 uur. Voor kappersalons is hetzelfde van toepassing als voor win kels. Voor vergaderingen en concerten moet iedere keer worden aangevraagd, waarop "13. en W. zullen beslissen hoe lang het licht mag branden. Daar de heer Onderdijk bang is, dat de winkeliers weer de dupe worden en des winters wellicht na zes uur geen licht mper krijgen, zegt de burgemeester toe, dat particulieren, die meer gebrui ken dan 75 pet. een waarschuwing zul len krijgen en anders zullen worden af gesneden. De heer Boudewijnse meent, dat men bij electrisch licht beter kan voorschrij ven weinig pitten te branden, een pit gedurende twee uur is voor de gemeente beter dan twee pitten gedurende een uur. Bij de behandeling van de vaststelling yan de gemeenterekening vroeg de heer de Veer of de igemeente-ontvanger en later ook B. en W. steeds controleeren of alle erfpachten en retributies zijn ont vangen. De burgemeester zeide van ja. De heer de Veer meent, dat de controle dan niet goed is en spoort aan tot be tere controle. Ook inzake de gemeente bedrijven meent de heer de 'Veer, dat de controle te wenschen over laat. De bur gemeester zegt verbetering van de con trole, desnoods met accountants voorlich ting, toe. Bij de vaststelling van het suppletoir kohier H. 0„ zeide de heer Sprenger, dat thans weder de Belgen daarop voor komen. Spr. heeft daar vroeger tegen ge protesteerd uit een oogpunt van gastvrij heid, thans doet hij het, omdat men geen goede basis van aanslag heeft en geen dwangmiddelen tegen wanbetalers onder hen kan gebruiken. De heer Adriaanse meende, dat er ook onder de Middel- burgsche aangeslagenen zijn, .tegen wien dwangmaatregelen niet kunnen baten. Het kohier werd goedgekeurd met de stem, van den heer Sprenger tegen. Bij de rondvraag betreurde de heer Gra- tama het, dat in deze vergadering woor den moeten worden gesproken als dit maal door den heer de Veer. De heer Boudewijnse vroeg of niet even als in groote plaatsen een deel der gas verlichting door electrische verlichting op straat kan worden vervangen, natuurlijk op bescheiden schaal, zulks om de duis ternis eenigszins te verminderen. De bur gemeester zeide ernstige overweging hiervan toe. Op een vraag van den heer Boasson raadde de burgemeester hen, die koffie zetten voor een ander, zonder bepaald caféhouders te zijn, die personen hun boonen of gemalen koffie zelf te doen medebrengen. De heer Sprenger vroeg of er reeds geds/ ht is wat er van den winter met de scholen moet gebeuren, vooral met het oog op hélt huiswerk. Do burgemees ter meent, dat het "beter is de uren ge woon te houden, maar soo weinig mo gelijk huiswerk op te ggven. Op enkele vragen van den heer Onder- dijk, zeide de burgemeester, dat ook hier gezorgd zal worden, cfat niemand meer aan 12 mud kolen krijgt, voor ieder zulk kwantum heeft; dat zoo noodig bij ge brek aan vet, dit zal worden besteld en dat hieB geen opgave van parceelen zon der gas of electrische verlichting is ge vraagd, c|mdat die reeds bekend is door de kaarsendistributie. Op een vraag van den heer Comelis- se zeide de burgemeester, dat de dis tributie van schoenen nog zeer vaat; is, maar als zij komt, zal er rekening ge houden worden met het verzoek hierin ook de arbeidersorganisaties te kennen. Goes. In de Dinsdag alhier gehouden vergadering van ingelanden van den ca- lamiteuzen Zimmemianp older werden de heeren J. C. B. Massee te Goes en A. •Blok Jz. te Rilland herbenoemd als ver tegenwoordigers in den Dijkraad voor het bestuur en beheer der Waterkoeling van genoemden polder. In de gisteravond gehouden alga- meene vergadering van Goesche bakkers werd met. algemeene stemmen besloten voortaan des Donderdags geen brood, groot noch klein brood, te bakken ibf te doen 'bezorgen, met het oog op die elfdaagsche perode der broodkaarten. Vtissingen. Bij de gisteren gehouden stemming voor wethouders werden die heeren M. Laernoes inet 15 en de heer Auer met 12 stemmen herkozen; niet herkozen werd de heer Tichelman, Bij de tweede vrije stemming werd de 'heer van Niftrik gekozen met 10 stemmen te gen 9 op den heer Tichelman. Van de overige benoemingen noemen wij die van den heer K. E. van Griethuijsen ie Bre da tot leeraar in de geschiedenis aan da H. B. S. en de H. S. Bij de rondvraag bracht, de heer P. G. Laernoes nog eens Iter sprake het samengaan van het lidmaat schap van den raad van den heer yan| Nitfrik met zijn betrekking van directjeu® der gasfabriek. Bij de hierop volgende discussie deed de heer Tichelman1 uitko men, dat het niet om den persoon gaat, maar om de vraag of de heer van Nif trik 'levert aan de gemeente of niet, dit dient te woiden uitgemaakt. De hoer dé Meij meende, dat, ala 'de heer v. N. aan deel in de winst heeft van de fabriek, hij geen raadslid kan zijn. De heer Sta- verman las een juridisch betoog voor, waarin wordt aanbetoond, dat de 'heen Niftrik recht heeft raadslid te zijn. Ten slotte deed de heer Tichelman het voor stel den heer Niftrik als raadslid te schorsen, dit voorstel werd met 10 tegen 9 stemmen verworpen. Aan dit bericht van onzen berichtge ver voegen wij toe, dat blijkens het raads- Ve'rslag in de Vlissinger de voorzitter, burgemeester Van Doorn van Koudekerke, tot den heer Tichelman gezegd heeft naar aanleiding van diens niet-herikie'zling tot wethouder Hij zag daarin geen bewijs van Wan trouwen in zijn persoon, doch wel ini de politieke richting, welke hij bekleedt, welke ook bij den gemeenteraad steeds meer op den voorgrond treedt. Hij bracht hem dank, voor wat hij als wethouder heeft gedaan, vooral bij de vaststelling van de verordening op de plaat selijke belasting, wat grooten deels zijn werk was. Onzerzijds zfij er nog aan toegevoegd, dat wij deze partijpolitiek van vrijzin nigen en sociaal-democraten ten zéérste laken. Zoo ergens dan behoorde in Vlis- singens dagehjksch bestuur minstens één man van rechts zitting te hebben, te- meer dewijl eir onder de rechtsche ge meenteraadsleden meerdere zijn, die dié geschiktheid en bekwaamheid hiebbea voor 't ambt, onder welke ook de heer Tichelman. Het Vlissingsche liberalisme, komt bij meerdere Hollandsche gemeenten vergeleken, wel wat heel erg achteraan, ook op het punt van E. V. en het waar- deeren van verdiensten. Krabbendijke. Dinsdagavond vergader de de gemeenteraad ter beëediging der gekozen raadsleden en ter verkiezing der wethouders. De voorz., burgemeester Wel- leman, legde als herkozen raadslid de vereischte eeden af, waarna ditzelfde ge schiedde door het nieuwgekozen raads lid A. Wesitstrate. Inplaats van het niet herkozen raadslid, wethouder J. P. Krij ger, werd tot wethouder met 4 tegen 3 öt. gekozen C. P. Vogelaar en inplaats van J, van Gorsel, die aan de beurt van aftreding was, ook met 4 tegen 3 stemmen A. Hirdes. Spoedshalve werd ook nog besloten om aan den Stationsweg voor het veilingsgebouw en de zouterij een paar boomen te rooien ter verkrijging van een goeden toegangsweg. Kattendijke. Dinsdag werden in de raadsvergadering de herkozen raadsleden P. M. v. d. Broecke, Joh. van Kleunen en G. M. Timmerman beëedigd en door den voorzitter met eenige welgekozen woorden gelukgewenscht. De geloofsbrie ven van den heer J. A. van der Kemp werden onderzocht en tot zijne toelating besloten. Tot wethouder werd in de plaats van den hear G. C. Slitters wijk benoemd de heer J. Schippér. De heer J. G. Cor- nelis.se te Wilhelminadjoirp werd benoemd tot gemeente-ontvanger en secretaris-pen-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1