T iode 1 279 Donderdag: SO Augustus 1917 31e Jaargang I koop irs? tuien, istbode leisje. De Groofe Oorlog. 11' 0/ er Ban i MINNE. erwagen llskar >t Schuur lijke [lak. J I» 'fOr i Heinkens- pleter van insdag 11 1 uur, op "de briefjes Pieter van Inlichtingen loop nkele jaren PAKHUIS, irarend dorp Meinden ge' 11917. bij Notaris is. /■ERSE Lzn. /"agenmaker, lODEN Ikt. Te bevra- lendijke. )ER te Arne- agd ive van prijs Toekomst", IrincheiB. a,r, in net bur- l bnitenshuis, ner maand, bij emgracht 104, September Veldzicht, Rilland. LARST, Goes, Uitgave van ale Naaml. Venn. LUCTOR El EMERbO. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LOGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: I'R M A F. P. D H U IJ L.B U R G. Drukkers öosterbaan Le Cointre. Goes. VERSCHLJAT ELREN WERKDAG, Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post fl.50 Losse nummers -0.0® Prijs der Advertentien. 14 regels f 0.60. iedere regel meer 15 «4. 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaard». Bewijsnummers 5 cent. Leve Koningin Wiihelmina! De 31 Augustus is de nationale dag bij uitnemendheid. Dan verheugt zich de Natie, in haar groote meerderheid, in Lpt bezit van haar Koningin, jubelt oud en jong, voor .zoover het den band jnet Oranje gevoelt, in het bezit hunner geliefde Vor stin, en (jankt elk Christen-huisvader in den kring der zijnen voor den zegen dat weer een jaar tót, het leven der geliefde Landsvrouwe werd toegedaan. De pers, de (Koningin der A arde, brengt dien dag aan de Koningin der Nederlanden haar eerbiedige hulde. Alzoo doen derhalve ook wij. en,wat gaarne. Neen, geen Klokketoren met Driekleur en Oranjewimpel, op verzoek der Konin gin nu reeds ten vierden male, wegens den ernst, der tijden,achterwege geble ven,. zijn noodig om deze blijde stemming er in te brengen. Geen parades in onze garnizoensplaatsen, geen kinderoptochten, geen openbaar gezang behoeven die Stem ming te verlioogen Dor kinderen jubel lied althans zal in alle scholen, waar Oranje in eere is, weerklinken, en in alle C'hristengeziniien zal bet orgel dié bede uit Psalm 72:1, berijmd en ge wijzigd, begeleiden: Geef. Keere! de Ko ningin uw rechten! Mochten liier en elders de bedehuizen geopend zijn lom te bidden om den vredief, en om een zegen voor de Koningin, vooral in deze zware tijden, verhoore de Heere dan die lieden; schrage Hij den Oranje- troon; en bestendige llij' in ons midden .iiet Oranjehuis tol in'lengte van dagen! Droöiiibeeldscheppende verwachtingen Wij lezen in De Neder 1 ander Vóór de Tweede Kamer ontbonden werd ter take van de Grondwetsherziening;, toen over het' karakter der eerstvolgende parlementaire periode overleg werd ge pleegd, en deze als een politiek-neutrale werd gekenschetst, meende de heet' Scha per daarover een aanmerking te moeten maken van dezen inhoud. Er is afgesproken dat de tijd, ge durende welken cle volgende Kamiei' zit, een meer kleurlooze periode zal zijin; maar dit wil ik zeggen: het zal geen periode zijn die super-militairisr tiSch is. Met alle respect voor de af spraak om uit te sluiten de politiek in de periode die nog' yerloopen Snoet eer de nieuwe Grondwet in werking treedt, zullen we niet kunnen dulden, dat er aan het hoofd van het Minis terie van Oorlog een Minister komt, die ons land verder zal drijlven op den weg van het militairisme. Dit is een waarsfohuwing, die ik tien tijlielijken voorzitter van den ministerraad bijl deze gelegenheid nog wil geven. Hij kon zich dan misschien beroepen op an dere groepen aan de overzijde, die hein dan daarbij van harte zullen steunen, maar' hij speelt dan va-banqne, want hij zal inemgen keer dezen kant. dep Kamer noodig hebben om zijin Kabinet in stand te houden tot het intreden van de nieuwe periode. De Nieuw e Minister van Oorlog1 is se dert gekomen en een dezer dagen heeft hij de gelegenheid .aangegrepen om te zieg- gen waf hij" met het oog op onze be wapening, van de toekomst dacht. Dit is, volgens de persverslagen, het volgende geweest Na de mobilisatie zullen we niet op den ouden weg kunnen voortgaan. Ne derland zal toch komen te staan voor de vraagwilt. gij u nog verdedigen of het niet meer doen? Ah inen daar op antwoordt met ja en ik geloof, dat men het doen zal dan kunnen we met een begrooting van 30 mik hoen niet meer toe, maar zullen we wel 60 mallioen noodig hebben. Tegenover hen, die roepen ,,weg met het mihtairiame," en (die de vraag stel len, of ons militairisme nog reden van bestaan heeft, stelt hij. de wedervraag: wat zou. Nederland thans zijn, als wij eens geen- leger hadden? Als we een volkomen anti-militairistische staat wa ren geweest, wat zou Nederland op .dit oogenblik dan zijn Het sociaatoemokratische hoofdorgaan i3 daarop aanstonds in de wapenen ge- gekomen we hopen dat althans deze militaire '{beeldspraak ons nog veroor loofd zij ea hee® den Minister van Oorlog de vraag voorgelegd, of hui niet de aandacht geves/tigd heeft op. de nieu we stroomiing int de wereld, op het besef „dat na dezen oorlog liel grootste deel van de menschheid niet zal willen, en het militairistisc-h deel niet zat kunnen voortgaan in de oude lijnen van den wed strijd iu bewapening." En liet heeft ver der gevraagd Is het .goed van een minister van een neutraal land, om de gedachte te wekken alsof de inenschheid na den oorlog in haar oude dwaasheden en zonden .zal terugvallen? Is. het niet juist de roeping der neutralen, om in dezen tijd de vredesgedachte, voor nu en voor de toekomst te versterken? A Wij .zouden hiertegenover aan H e t V o 1 k wel de vraag -willen stellen of het -de oogen en de ooren geopend ge had heeft in de laatste drie jaren,, dn of het niet gemeend heeft te zien wat het zoo gaarne hoopt, wat ook wij zouden begeeren te zien, maar wat wij juist helaas! over de geheele wereld vruch teloos zoeken: het' besef dat recht boveni macht de natiën verhoogt? O ja, mooie woorden genoeg. Woorden aan allen kant. Het demokra.tisch Ame rika kaatst ke heen en weer naar heft democratische Frankrijk, en! het democra tische Frankrijk caramboleert ze naar liet ultra-democratische Rusland, Doch hoe zijn de feiten, wat zien wij gebeuren? Wij zien dat Engeland, het welk nooit een leger onderhield, in drie jaren tijds een xnillioenenlegjer heeft inge richt en den dienstplicht ingevoerd heeft; dat Amerika dit voorbeeld volgt, gelijk het de Engelsche vloot navolgt in aantal1 van schepen en overtreft in kracht van bewapening; wij zien'dat de Centrale rijken hun militaire kracht tot op het uiterste gespannen hebben en voor de burgers den burgerlijken dienstplicht, tot steun van, den militairen hebben inge voerd; wij zien in het ul tra-democratische Rusland als eisch van democratie hef, krachtigste leger verdedigd; vvij: zien er de vrouwen in uniform, de vrouwen in bataljons, de vrouwen stervend op de slagvelden. Boven dat alles ziet men allet krachten der wereld in dienst der En tente gespannen; d.i. in dienst van het rmli'tairis'mealle koloniën, alle domini on^, alle verwante rassen, zelfs de vrefsim- de, Kaffers en Marokkanen gezwegen nog van de stille kracht die daar, langzaam maar zeker, werkt in Japan!, omi dit jonge'land in bewapening te stel len aan de spits aller „beschaafde" lan den Zeker, er zal reactie komen. Maar hef zou eene reactie moeten zijn. .die dit alles, deze geestelijke zoowel als mate-ri- eeïe krachten teniet'deed; die alle forten en alle kanonnen in den grond, alle slagschepen tot op den bodem der oce anen verzinken deed, als men zou willen blijven gélooven.aan de waarschijn lijkheid eener ontwapening nii, na dezen oorlog Gelooft men aan zulk een reactie? Gel- looft men dat. de volken hun bewapening zullen gaan beschouwen als een soort arfcLlleristisch museum, aardig om te zien, kenteekenend rudiment van een vervlo gen tijdperk, en niets anders? De stemming onder de volken, vooral van de meest democratische, heeft ons geleerd al zulke verwachtingen voorals nog als ijdele utopieën te beschouwen. Wij zeggen het niet zonder staart. Maar omdat wat wij. voor oogen zien onsi allerminst aan een gelukkige vreed zame toekomsf-aera doet gelooven. Dwaast die voor zulke realiteit de oogen sluit. Eerste Kamer. In de zitting van gisteren heeft de heer Lucasse gedaan gekregen, dat de minister het kapverbod niet meer zal doen gelden wanneer de oorlog uit is. Enkele andere leden, die ook op dit kapverbod vast zaten, stemden nu met den Zeeuwschen afgevaardigde voor, zoodat ten slotte met 32 tegen 10 stemmen, die van de heeren Reekers, Diepen, Van Lanschot, Haffmans, an Lamsweerde (r. k.), v. Wassenaer, de Gijselaar, de Vos (c. h.), 't Hooft en De V aal Male fijt (a. r.), het ontwerp Nood- I boschwet er door kwam. J Heden wordt beslist over de Export- j Centrale, tegen welk ontwerp de heer v. Nierop bezwaar maakte. Deze bekwame financier schijnt een man, die ook bij verschil en verzet zijn goed humeur weet te bewaren. De N. R. C. schrijft nu weer: De rede van den heer Van Nierop, (die geestig en opgewekt als altijd plots het saaie debat verlevendigde) werd door een paar grappige momentjes vervroolijkt. Opeens was hij een citaat uit de Hande lingen kwijt; na eindeloos gezoek wist hg zijn eigendom ten slotte uit den paperas- senbundel van den nienwen senator De Waal Malefrjt (die naast hem zat) op te diepen. „Dat hebt u zich toegeëigend", voegde hij lachend den ex-minister van koloniën toe, ,,een slecht begin!" Wat later, toen mr. Van Nierop met zijn bekende slagvaardigheid allerlei in terrupties beantwoordde en de voorzitter hem verzocht, op interrupties geen acht te slaan, antwoordde hij, na een paar ver- geefsche pogingen om deze vermaning te verstaan: ,,lk hoor niet wat u zegt, mijn heer de president, maar ik zal mij er toch naar gedragen." Dit is, ter loops gezegd, een voornaam verschil tusschen den sena tor Van Nierop en enkele strijdlustige Tweede Kamerleden; die verstaan hun voorzitter wel, maar gedragen zich er niet naar. Beknopt overzicht van den toestand. In Rusland staan de zaken nog lang niet zuiver. Het eene waagstuk schijnt niet opgelost of het andere duikt. op. Nu is het. weer Finland, waarmee de Revolutie het te kwaad gaat krijgen. Het begint daar te spannen. De Finnen zijn vast van plan den Finschen Landdag bij' een te roepen, en de Russische regeering. Kerenski voorop, schijnt niet. minder stel lig voornemens, dit met kracht van wa penen te beletten. Welk een inconsequen tie toch van de Russische Revolutionairen. Zij moesten veeleer de beweging der Fin nen toejuichen. Zijn dezen dan niet we derrechtelijk door het Tsarisme van hunne onafhankelijkheid beroofd! Doch ook hier schijnt de natuur hoven de leer te gaan. En dat het meenens is blijkt wel hieruit, dat te Helsingfors geheime besprekingen met hoofdofficieren van het garnizoen te Helsingfors en van de vesting Sveaborg hebben plaats gehad, en de bevelhebber der Oostzeevloot, Roswozof, uit Peters burg het bevel heeft medegebracht om dadelijk na de bijeenkomst van den Land dag over geheel Finland den staat van beleg af te kondigen. "Voor de Finnen is dit besluit een ern stige tegenvaller. Immers zij. hadden al hun hoop juist op diezelfde revolutionai ren gesteld, welke hen nu dreigen met vervolging. En waar blijft zelfs het Tsa ristische Rusland, dat immers evenzeer beweert dien strijd tegen Duitschland te hebben aangebonden, in het belang dei- kleine volken Met spanning wordt afgewacht of straks misschien de Russen met de punten der bajonetten de afgevaardigden van dien Fin schen Landdag uit het parlementsgebouw te Helsingfors zullen verdrijven, en wat er dan overblijft van de vrijheid en die democratie van het kleine Finsche volk, waarvoor Rusland nu al drie jaren be weert te strijden. Het antwoord van Wilson aan den Paus wordt in de Entente-pers luide toe gejuicht. Men acht 'taan die zijde zoo juist gezegd van eerstgenoemde„wij. kun nen het woord van de huidige Duitsch© bewindslieden niet aanvaarden, tenzij het door den wil van het Duitsche. volk zeil wordt geschoord". De slotsom van dit alles is dierhalve weer: de olijftak afgewezen, de verdwa zing houdt aan. De Amerikaansche blokkade der neutralen. De „Züricher Post" ontleent aan de „New York American", het voornaamste blad van den heer Hoarst, een artikel, waarin de redactie zich scherp kant te gen de irnperialistisch-kapitalLstische oor logspolitiek van Wilson. „Wij mogejn geen oorlog tegen de neu tralen voeren", heet het in dit artikel. „Wij mogen leven en gezondheid 'van vrouwen en kinderen niet in gevaar bren gen. Onze regeering is voornemens Neder land, Zwitserland en Scandinavië te boy cotten, om deze neutrale landen uit te hongeren en ztoodoende te dwingen, cle blakkade tegen Duitschland te steunen. Nog pas eenige maanden geleden toeken de de heer Lansing op gezag van pre sident Wilson protest aan tegen dezblfde blokkade va nde neutralen en Duitschland, met de motiveering, dat zij in strijd was met het volkenrecht, en daarom niet al lee ntegen de neutralen, maar in het al gemeen onwettig en onhoudbaar was. Deze woorden gebruikte Lansing in zijn pretest tegen de Engelsche blokkade van Duitschland en van de neutrale Neder- landsche en Scandinavisc he koninkrijken. Het is echter moeilijk te begrijpen, in hoeverre een blokkade legen neutralen in 1915 en 1916 ^.onwettig en onhoud baar" was, en waarom zij in 1917 - wet tig en mogelijk zou zijnHoe zullen wij de beschuldiging, dat onze regeering wederrechtelijk handelt, door Zulk een blokkade te steunen en te verscherpen, kunnen weerleggen, waar onze regeering haar vroeger zelf als onwettig heeft af gekeurd?" Het blad herinnert er dan aan, dat den neutralen in de Parijsche Declaratie, in de Haagsche Conventie en in de Lon- deusche Declaratie het recht is toegekend, handel te drijven met oorlogvoerenden, dat 'de Amerikaansche regeering voort durend gebruik heeft gemaakt van dit recht, en dat 'Engeland in den Russisch- Japanschen oorlog zelfs met een oorlogs verklaring dreigde, voor het geval Rus sische blokkadekruisers zouden probee- ren, Engelsche- handelsschepen met le vensmiddelen, fourage of munitie, be stemd voor Japan, aan te houden. Ter verdediging van dit recht dreigde Ame rika in 1.796 Frankrijk met oorlog en kwam het in 1812 met Engeland in conflict. „Indien wij als 'Amerikaansche politiek een blokkade trachten te voeren, die onze eigen regeering „onwettig en onhoudbaar" heeft genoemd, dan blameeren ivij ons niet alleen tegenover de geheele \yereld", zegt het blad, „maar dan tasten wij de grondslagen vaci het neutrale recht aan, waarop de vrrijheid der zeeën is geba seerd en die steeds doer onze nationale tradition en onze politiek zorgvuldig zijn geëerbiedigd. Wij verspelen hierdoor te vens alle aanspraken op schadevergoe ding voor vroegere of toekomstige inbreu ken op onze eigen wettenWij schen den hel volkenrecht!" soldaat aan het front, Baren v. Ardenne schrijft: Sedert den lsten Augustus 1914 zijn nu meer dan 1100 oorlogsdagen voorbij gegaan, die ieder voor zich tot bloedige botsingen hebben geleid. De groot© da gen van strijd telt men bij tientallen. Wat het beteekent drie volle jaren den po sitie-oorlog vol te houden, temidden van onafgebroken artillerievuur, zonder pen oogenblik van ongestoorde rust en vol komen veiligheid, dat kan alleen hij be seffen, die <Xen strijd heeft meegemaakt. Iedere soldaat voelt eiken dag het zwaard van Damocles boven zijn hoofd zweven, De ongebroken kracht van den Duitschen soldaat is nog eens op frappante wijze aan, het licht getreden bij den laatslten slag in Vlaanderen. „Men begrijpe, wat het zeggen wil, een aanvallend leger van verscheidene hon derdduizenden, ondersteund door 5000 stukken geschut, door een tegenoffensief tot over het punt van uitgang terug te werpen. Vier weken lang hebban zij het vuur van de Engelsche artillerie moeten doorstaan, dat tenslotte aangroeide tot een "vuurorkaan". Als eindelijk de roep weerklinkt: „Zij komen, riij komen", komt over de half verhongerde en van dorst versmachte sol. daten een gevoel van verlichting. Een urenlange strijd met bajonet, handgrana ten, messen, vuisten en tanden en tanden vergt het uiterste van de menschclijfce zenuwen. En toch doorstaat hun weer stand'vermogen ook deze beproeving. Dezelfde eigenschappen, die wij bij onze troepen in het Westen opmerkten, uiten zich ook bij hun kameraden in het Oos ten in den bewegingsoorlog. De weken lange machtmarsehen, die den strijders geen' tijd laten, zich van laarzen en kleu ren te oadoen, de strijd met de vreese- lijke vliegenzwermen en insecten, het ge brek aan onderdak, de dikwijls voorko mende onmogelijkheid om de veldkeuken, de veldpost en rijtuigcolonne ter rechter tijd te doen volgen, maken een leefwijze noodzakelijk, die in schril contrast staat met de behoefte aan luxe van den mo dernen tijd. Die ontberingen worden al- leew onderbroken door gevechten! De naam Hindenburg is bij elk gesprek over den oorlog' op aller lippen. De grootte leider is te benijden om het rotsvaste vertrouwen, dat hem ten deel valt, niet in de laatste plaats van de sitille strij ders 'in het vaderland zelf. Wir. hsbbsn den oorlog veroorzaakt? Be socialistische afgevaardigden Mou- tct e:i Cachin zijn uit Rusland terugge keerd met. volle handen. Hun revolutio naire kameraden in Petersburg hebben hun van kostbare dociunenten voorzien, omtrent de rol, welke voor den oorlog! gespeeld werd door Delcassé en. Paléo- logue ais gezanten, en omtrent de geheime bijeei komsten, welke plaats hadden tus schen Poincaré en Viviani, toen dezfe twee personen hun reis naai- Rusland .naakten in Juli 1914. De oorlog werd zachtjes gestoofd in een klein comité, door eeni ge Laatslieden der Entente, waarvan de voornaamste waren de twee Cambons, sir Edward Grey, ïswolsky, Sas'on. ff, Sou- chomlinoff en voorn! Viviani, welke toen tertijd Minister vru Buitenlandsehe Za ken in Frankrijk was, ,en eindelijk door preside-1 Poincaré. De geheime archieven van het Mini sterie v?.ü Buitenlandsche Zaken in Rus land hebben de tractaten en de bewijzen van de listen, welke, aangewend weidenl geleverd. De revolutie welke als een blik sem uit helderen hemel kwam, verhin derde deze geheime tractaten in veiligheid te brengen. Moutet en Cachin hebben be wijzen naar Parijs gebracht, waartegen niets in te brengen valt, en die derhalve zeer onaangenaam voor de "Enlente-re- geeringen moeten zijn. Ribot heeft, ora zijn vriend Viviani en den president tel beschermen, en den slag van hun hoofd af te wenden, beloofd, deze diplomatieke stukken te publiceeren. Maai' er ztijn be halve dat ook nog documenten "„apart",, proces-verbalen van de particuliere be sprekingen, vertrouwelijke nota's omtrent gedane beloften en wederkeerige hulp. Deze zal men weliswaar niet publicee ren, maar de waarheid zal toch niet ver donkeremaand kunnen worden. Men zal' toch vernemen langs den weg der pu blicatie, hoe met den wereldvrede een gewaagd spel werd gespeeld door eenige staatslieden, onwetend van de verschrik kelijke ramp, die zij ontketenden, en dia niets in het werk stelden om deze te voorkomenintegendeel Japan verdringt Engeland en Amerika uit China, Naar wij in de „Economist" van den 11 Augustus lezen, berichtte de heer Ito, eigenaar van een bekende katoenfirma in Osaka, die onlangs van een lange tour- ~née in China was teruggekeerd, het vol gende omtrent de positie van den Japan- schen katoenhnndel in dat land: „Eenige jaren geleden hadden de Ja- pansche kooplieden een harden dobber tegen de Amerikaansche goederen in Nooi'd-Cliina. Sedert dien hebben zij er vasten voet gekregen. In Zuid-China was de positie van den Britschen handel zoo vast, dat .iedere poging om daarin ver andering le brengen, van tevoren tot mis lukking bestemd was. De oorlog heeft de bordjes gelukkig geheel verhangen en thans exporteert Japan katoenen kleede ren. in plaats van de Engelsche goede ren. Men heeft i n den Jaatsten tijd kunnen_ waarnemen, dat de Engelsche goederen eenigszins mander aan de eischen der Chineezen voldoen dan zij deden voor den oorlog. De invoer van katoenen goe deren is zeer toegenomen. Zoo werden b.v. in het afgeloopen jaar 170 balen grijze „shirtings" uit Japan en 13.200 balen uit Engeland geïmporteerd, terwijl dit jaar resp. 6.350 en 10.008 laaien wer den ingevoeld". Korte oorlogsberichten. Een Nederlander gesneu veld. De familie Flick te Delft ontving van het Nederl. 'consulaat te Londen be richt, dat haar 25-jarige zoon, de heel' P. Flick .die in het Australische legier in Europa meestreed, in Frankrijk .was gesneuveld. De heer Flick ,die ruim 6 jaar geleden naar Australië vertrok en aldaar door den oorlog zonder werk was gekomen, nam in 1915 dienst in het Australische leger, en werd voor eenigen. tijd wegens zijn bijzondere verdiensten op het slagveld bevorderd tot sergeant. Roemenie's deelneming aan den oorlog. Bij gelegenheid van den verjaardag van Roemenie's deelne ming' aan den oorlog werpen de bladen een terugblik op de gevolgen van Roe- memië's trouwbreuk, die in plaats van den toestand dér entente te verbeteren, tot een groote jnoreele militaire en eco nomische overwinning voor de centrale mogendheden en haar verbondenen ge leid heeft. Het Roemeensche verraad is gebleken de ergste misgreep in de po litieke rekenkunst van de entente te zijn, wier redder maar al te spoedig de geal lieerden in groote verlegenheid bracht. Moreel en economisch gebroken, veracht door zijn verleiders, blikt de uitgeputte staat op den verjaardig van zijn trouw,- breuk na een jammerlijk verleden in een( weinig verblijdende toekomst. Geen Jodenvervolgingen i ir Palestina. Te Bern in Zwitserland, zijn 90 Joden uit Jeruzalem aangekomen, die voornemens zijn naar Amerika te gaan. Ze ontkennen ten stelligste dat er in Pa lestina Jodenvervolgingen hebben plaats gehad en toonen zich zeer tevreden over de behandeling, die zij van de Turken hebben ondervonden. Waarvoor Russische offi cieren gestraft worden? Volgens de „Birscheija Wjedomosli" maakt de commandant van de 4e garde-reserve-bri gade bekend, dat de vaandrig Selenoff, die tot het bewakingscommando der Cza- renfainiilie behóórt, gestraft is, „omdat hij den dochters van den ex-Czaar de hrtnd heeft gekust". Het was dan' ook een zware misdaad, dip de jonge man bedreven had! Japan en de duikbootoor log. Naar w|ij' in de „Economist" van

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1