happïj hout. No. S76 Maandag Augustus 101? 31e Jaargang PEN. (KENS, 1 >p :n. te GOES. Ischrijving n peren, De Groote Oorlog. F n of bij ten bij het Be vela net CKX, Aaotheker, [op 'aars, eesmiddelen EO ER. Sering der Spijever- in mate gebruikt ico per post f 1,00, ■oor Nederland en Ie ii H a a 2. 'I@lf Vtucssching fn goedkoop doos kost \ten en is pr si L iter, nooit hoofdhuid nrein, maakt j g/anzend tus-nt breken \tten en is j behoud UW t GEBRs. MUL- DEN HERDER ndijke; v. d. PEUL; BERG, Han8weert re, M. DE WAARD, E, Nieuwdorp, Wed. JansteenL. DEN Belle, V AN DAMME [OFFAU te Rilland. Jennen Haard- en per 100 K G. per 100 K.G. f3 per 100K.G.. AAD, 1/205, Middelburg, 13 Sept. of een .oopvarkens, bij krke. OP Meliskerke van Knolrapen, ÏBR. v. d. SMAN'S, IP R Z E Ml, L bij P. DE VIS- BOONE Pz. Sr. te ïgsbil jetten in te nsdag 29 Aug. 1917, IE in ruil tegen een IHOUD, groote lerrie-Ponny,_ enstraat,tJMiddel- rarkens, |te Zoutelande. Geiten, ntergeit, bij )RTE, Domburg. Uitgavevan Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGQ. gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: .LANGE VORSTSTRAAT 219 Bureau te Middelburg: FIRMA f. p. dhuij l. burg. Drukkere Dos ter baan Le Co int re, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Losse nummers -0.00 Prijs der Advertentiën. 14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 cX. 3-maal wordt 2-ma al berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaard®*. Bewijsnummers 5 cent. R - Achteruitgaand West Europe. Het kwaad va.n het neo-malthusianis- me woekert nu al meer dan eon halve eeuw in West-Europa voort. Wat vroeger het monopolie van zekere diep gevallen vrouwen was, wordt nu door fatsoenlijke, zedelijke menscben met voorliefde gebezigd, en zoowel door da mes uit de hoogste standen als door vrouwen uit de volksklasse zonder de daarbij vereischte schuchterheid, onbe wimpeld besproken en schaamteloos ge- "prezen en aangeprezen. Dit leidt tot versterking van liet ze delijkheidsgevoel, lot verzwakking der ge slachten, en tot Ontkrachting van de na tiën. Het kwaad heerscht ernstig in Frank rijk, doch ook in Nederland treft men het vrij algemeen, tot zelfs ten platte- lande, aan. Terecht zegt De Stan d a a r d er van: Het. aantal der, volken maakt den rijkdom der Staten uit, heeft reeds Fre- derik de Groote gezegd. Men wist het echter beter in zijn modernen egoïsti- schen waan, tot deze oorlog weer bij vernieuwing kwam aantoonen, wat machtigen invloed liet. geestelijk be staan van een volk oefent niet alleen op zijn historie, maar op heel de wereld geschiedenis. De moreelc standaard is gewis ook van overwegenden invloed op cie uitkomsten van dezen oorlog. Zei men niet reeds in Frankrijk, dat als de bevolkingsverhoudingen nog wa ren als vóór vijftig jaren terug, toed Duitschland evenveel inwoners had als Frankrijk, de oorlog nu al stellig door de Republiek zou gewonnen zijn? En zoo zal deze booze zweer der moderne cultuur, als niet alle teekenen bedrie gen. voor een zeer belangrijk deel dc geschiedenis der toekomst beheersclien. Volken waaronder het Nieuw-Malthusia-. nisme al meer gaat voortwoekeren, ko men ook in den economischen wed strijd hoe langer hoe zwakker te staan. In dit opzicht kan met name ook het Franse he voorbeeld reeds meespreken. En dit klemt nog te "sterker, waai- het airneer in de geschiedenis der mensch- heid uitloopt op een strijd tusschen het Westen en het Oosten, en de nog. ongebroken macht der Aziatische mach ten met hun ontzaglijken bevolkings aanwas Japan ziet zijn bevolkings cijfer nog altoos stijgen allicht den doorslag zal geven in den toelcomstigen, beslissender] kamp oin de wereldheer schappij. Vooral dit laatste gevaar diende meer in het oog gevat te worden. Japan doet niet aan deze nieuwighe den, en wint aan volkskracht. Straks is hij West-Europa de baas. Doch wat geeft de moderne huismoeder daarom? En ook: verzwakking van zedelijk, gods dienstig leven tast ten slotte ook de stof felijke welvaart aan. Doch de moderne huisvader roemt dat het zijn tijd wel zal uit duren. En zoo gaan de volken van West- Europa, langzaam maar zeker, hun on dergang tegemoet. Beknopt overzicht van den toestand. V an de gevechtsfronten weinig nieuws van belang. In Vlaanderen bij Lens en F£UÊLL£TON. Bewerkt naar het Engelsch van EMMA JANE WORBOISE. 57) Toen ik een paar dagen op Elmwood was had ik dien naam voor het eerst gehoord en omdat ik dien naam leelijk vond, gevoelde ik al dadelijk een grooten afkeer voor dat huis en voor de familie, aan wie het toebehoorde. De eigenaar van Cuppage had ik nog wooit gezien en als de praatjes, die men over hem had, waarheid bevatten, dan was er inderdaad niet veel kans op, dat ik hem ooit zou leeren kennen. Dobbs vertelde mij eens, dat de familie huiteais- Unds was gegaan „wegens financiëele Moeilijkheden" en dat dit al Zestien jaar geleden gebeurd was; sinds was heit huis gesloten geweest en de tuin en het plant soen geheel verwilderd. Daardoor zag huppage er buitengewoon ongezellig uit, eet had precies het uitzicht gekregen van alle huizen, die jaren lang onbe loond hebben gestaan. Alles zag er triest en spookachtig uit, de helderste zonne- op den Oostoever van de Maas artille rievuur van afwisselende sterkte." Bij St. Quentin Ioopgraafgèvechten met wisselend succes. Op den linker-Maa.soever zonden de Franschen weer vorderingen gemaakt heb ben ten N. van hoogte 304. Ze verover den drie versterkte stellingen ten Z. van Bethincoürt, en melden nu, dat ze in 't (geheel 8100 man gevangen genomen hebben. De kamp op het Oostenrijksch-Ilaliaan- sche front duurt voort, doch niet meer met de verwoedheid, welke het begin van den elfden Isonzoslag bemerkte. Sinds Vrijdag wappert de Italiaansche driekleur op den top van den Monte Santo. De activiteit in de lucht is vaak Zeer levendig. Weenen meldt, dat het aantal sinds hel begin van den slag tot op 23 Augustus binnengebrachte gevangenen 250 officieren en meer dan 8000 man bedraagt. Tot slot nog enkele politieke mededee- lingen. Michaëlis, de nieuwe rijkskanselier, heeft zich in de hoofdcommissie van den Rijks dag nogmaals eon voorstander verklaard van een nauwere voeling tusschen regee ring en groote partijen en evenals den 19en Juli voegde hij er aan toe, dat dia voeling tot stand moest komen zonder dat hel karakter van den bondsstaat er onder zou lijden. In dezen geest had hij gehandeld toen hij mannen in de regee ring riep van wie hij geloofde, dat zij in het. algemeen met zijn program eens Waren. Uit het verslag van de huidige zitting van de hoofdcommissie blijkt voorts, dat een „hulpraad" gesticht is. Deze hulp- raad is het lichaam, waardoor de jpar- lenlenta risee ring in het Duitsche Rijk ge schapen en de nauwere voeling verkre gen moet worden. De eerste taak is, gelijk de lezer reeds Weet, medewerking te verieenen bij het opstellen van het antwoord aan den Paus. Om daarna behulpzaam te zijn bij de uitwerking van het Pruisische kiesrecht en andere vraagstukken van urgent belang. Verder houdt de regeering zich druk bezig met de vraagstukken der vredes voorwaarden, met de regeling van het overgangstijdperk tusschen oorlog en vrede en met de financ iëele hervormin gen. Deze mededeeling is ongetwijfeld van verblijdend karakter. Uil Rusland komen weer ongunstige berichten. Savinkof, die de functie van minister van oorlog waarnam, heeft we gens geschillen tusschen hem en Kerens- ky gerezen, ontslag gevraagd. Dc opperbe velhebber, generaal Kornilof. moet het met Savinkof eens zijn. Kornilof zal de zitting van den Oekrainschen landdag bij wonen ,doch weigerde deel te nemen aan net Nationale Congres te Moskou, waai' immers alle leidende persoonlijkheden van het rijk zouden beraadslagen en waar hij dus moeilijk gemist kon wor den. De secretaris-generaal der Oekrainö vroeg ontslag wegens een geschil met de regeering. Dit alles duidt op zeer groo te binnenlandsche moeilijkheden en wij gelooven generaal Broessilof gaarne, wan neer hij in de „Birsjewya Wjedomosti" schrijft, dat geheel Rusland op het oogen- blik 'een zware ziekte doormaakt. straal maakte de oude, vochtige muren nóg niet vroolijk. Tochgethieel onbewoond was het goed niet. Er woonden namelijk een oude tuinman en zijn vrouw, die beiden bij. de familie, die het huis dat tweeanaal zoo groot als het onze was bewoond had, in dienst waren .geweest. Het wa ren stille), terugtrokken lieden, weinig spraakzaam, en in het dorp daardoor ook maar weinig gezien, want gelijk op vele dorpen hield men te Stanbridge nog al veel van een praatje, en voor praat jes waren de tuinman en zijn vrouw niet te vinden, tenminste niet voor de praatjes, die de dorpelingen gaarne met hen wil den beginnen. Sinds lang hadden de bab belaars in Stanbridge dan ook, de hoop opgegeven torn Roger en Sarah Thexton te kunnen „uithooren", beiden waren to- taai onbruikbaar om voor onderwerp* van dorpsnieuwtjes te dienen. Als do oude man Zaterdags in de herberg zat hij scheen het noodig te achten tor voorbe reiding van den Zondag iederen Zater dagavond in de dorpsherberg zijn kruik bier te gaan drinken dan" Zat hij stil, in zichzelf gekeerd., achter zrjtn tafeltje zijn pijp te rooken,'als in diep gepeins ai en toe een slok nemende tusschen twee zware halen aan zijn pijp. En dan zat De Pauselijke boodschap aan de hoof den der oorlogvoerende volken heeft den Koning van België bereikt door tusschen- komst van-den Belgischen Gezant bij het Vaticaan. De ontvangst van het Pauselijk docu ment bevestigend, heeft de Belgische Re geering hulde gebracht aan de verheven gevoelens, waardoor het is ingegeven en haar dankbaarheid gitgedrukt voor de bijzondere belangstelling, welke de Paus koestert voor het Belgische volk, dat zoo wreed en zoo onrechtvaardig is getroffen door den oorlog. De Belgische Regeering zal met de grootste welwillendheid do in de bood schap neergelegde voorstellen bestudec- ren. Hoe Frankrijk, met name de Fransche geestelijkheid, over 's Pausen voorstel denkt, kan trien nog maar niet te weten komen. 8 Januari 1918 vrede? Een „bijbelvast" lezer van de Deut sche Nat. Ztg. heeft in Dan. 12:11 en 12 en in Openb. 135 twee wonderwel met elkaar overeenkomende voorspellin gen gevonden, waaruit blijken zou, wan neer de oorlog eindigen zal. In Daniël 12 wordt gesproken van een groot oor logsleed, dat over de wereld zal komen en 1290 dagen duren 'zal. Gerekend van den moord le Serajewo af, zou dc oorlog dus 8 Januari 1918 moeten eindigen, ge rekend van het eerste bloedvergieten op 2 Aug. 1914 af zou de vrede den 12 Febr. 1918 moeten gesloten worden, fn den genoemden tekst uit de Openbarin gen Wordt gesproken van een groot zee monster met 'tien konklijkë hoeden en een naam van Godslastering op zijn hoof den. (De „Nat. Ztg." meent Engeland, dat voor Reuter's agentschap spreekt, hier met het zeemonster te mogen vergelij ken I), welk monster berenvoeten had, (hier vindt de „Nat. Ztg." overeenkomst met Rusland). Twee en veertig maanden lang bracht dit monster onheil over de wereld. (Het spreekt vanzelf, dat wij deze be schouwing niet voor onze rekening ne men. Op de bijbelvastheid .van bedoel den Duitscher is veel af te dingen. Hot lijkt ons, met het oog op Openb. 138, al heel ongerijmd om 'Engeland met het zeemonster te vergelijken. Een Engelsch- man zou denkelijk wel een andere uit legging bij de hand hebben. Red. „De Zeeuw".) Gérard's boek. De voormalige Amerikaansche gezant te Berlijn. Gerard, heeft een boek over de voorgeschiedenis van den oorlog ge schreven, waarin hij belangrijke beschou wingen ten beste geeft. In den beginne is dit boek door de Entente-pers met vreugdegehuil ontvangen, er waren im mers sensationeele onthullingen beloofd!, maar aandachtige lezing stemt velen in Engeland en elders tot nadenken. Het gaat hier voornamelijk over de conclusies, welke Gerard maakt ten opzichte van het Duitsche uithoudingsvermogen. De Daily Mail" zegt ervan: „De opmerkzaamheid moet evenzeer ge licht worden op de algemeene gevolgtrek kingen. waartoe Gerard in de voorrede Van zijn boek komt. Deze zijn van hoogst emstigen aard en stemmen tot nadenken. Volgens Gerards nauwkeurige inlichtingen over den toestand, waarin Duitschland izich bevindt, bestaat daar om te be ginnen geen hoop op revolutie, vervol gens geen uitzicht, dat de oorlog door de blokkade van Duitschland beëindigd hij langen tijd stil zonder een woord te zeggen, slechts een enkele maal zich latende verlokken, zijn meening over de marktprijzen te zeggen of over een of ander ongeluk, waarvan in het week blad van Nortborougli melding was ge maakt, maar als men met hem over Cuppage begon, was er geen woord uit hem te krijgen, dat den vrager eeniger- mate bevredigen kon. „Verwacht je de familie van den zo mer terug, Thexton?" vroeg soms iemand, die zeer nieuwsgierig was, waar de „familie" zich bevond, en deze kor te, reehtstreeksche vraag het doelmatigst achtte. Het kan wel wezen, dat ze komt, maar 't kap ook wel van niet", was het ant woord, dat de onverstoorbare Roger hem dan gaf. Meestal was den vrager dan alle lust tot verdere onderzoekingen ver gaan en zweeg hij dan maar stil. Maar een enkele maal verstoutte hij zich dan nog weleens tot nóg verder vragen. En dan luidde de tweede vraag bijvoorbeeld: „Zijn ze nog altijd in die vreemde stad, in Italië?" Dat was da* een vraag, zoo maar ia het wilde weg, want niemand in heel Stanbridge wist, of de familie Cather- vvood zich ia Europa, Azië Öf Amerika kan worden, en tenslotte heeft Duitsch land nog negen millvoen manschappen on der de wapenen. Al is liet mogelijk, dat deze uitspraken van Gerard niet in alle deelen juist zijn, zij blijven in ieder ge val van het grootste gewicht, en geen man van inzicht zal licht denken over de 'taak, die voor ons ligt". Dat klinkt voor de Entente, vooral uit dezen mond, heel weinig bemoedigend, maar ondanks talles willen de Geallieer den, thans dapper geholpen door Ameri kanen, den strijd voortzetten. Korte Oorlogsberichten. Bij de electrische train te Boeda pest, zijn thans 940 vrouwen in dienst. Gen. Botha deelde onlangs in-don Volksraad van de Unie van Zuid-Afrika mede, dat in de Zuid- Afrikaansche havens 220.000 balen merinoswol, d.vV.z. onge veer 50.000.000 K.G., te vergeefs op scheepsgelegenheid voor vervoer naar flngeland liggen te wachten. Te Johannesburg worden verzektet- rinigen gesloten tegen schade, veroorzaakt door plundering bij opstootjes. De pre mie is 2 pet. voor een tijdvak van zes maanden. In Oostenrijk wordt 'n tabakskaart in gevoerd worden. Het verbruik zal beperkt worden tot 10 sigaren of 25 sigaretten per week. De hoeveelheid rooktabak is nog niet vastgesteld. In Londen is herhaaldelijk pressie uitgeoefend op generaal Smuts om het opperbevel over de troepen der geallieer den in Palestina op zich te nemen. De Deensche schoener Alberta met potasch van Liverpool naar Kopenhagen is in den "Atlantischen Oceaan tot zin ken gebrach. De Porte heeft de benoeming van (graaf: Bernstorff tot Duitsch gezant te Konstantinopel goedgekeurd. Michaëlis, die Vrijdag bij keizer "Wilhelm was in het groothoofdkwartier, hield des middags besprekingen met. von Hindenburg en Ludendorff en keerde 's avonds naar Berlijn terug. Het Duitsche1 bestuur in België heeft besloten 50 pet. in beslag te nemen voor eigen gebruik, van den 'oogst van aard appels, ooft en groenten. Van de andere helft worden o.a. bijrantsoenen gegeven! aan arbeiders, die Werk verrichten voor de bezetters. De heer van Kol is Zaterdag te Stockholm aangekomen. Hindenburg wordt 2 October a.s. 70 jaar. Het plan bestaat, hem op dien (dag een „Hindenhurg-Gabe für Kriegs1- wolilfahrt" ,te overhandigen. Het „Wolffbureau" seint ,dat Lem- bitch, de oorlogscorrespondent van de „Roeskoje Slowo" onder dagteekoning van 17 (30) Juli aan zijn blad mededeelde: „Een onzer garderegimenten overrompel de den vijandin een tegenaanval en maak te daarbij gevangenen. Nadat de Duit- schers van de Oostenrijkers gescheiden waren, werden de eerstgenoemden allen doodgeschoten". Zoo ziet men, hoever de haat, gaat! Een Engelsch getuige voor de waarheid! Zoo goed als er tijdens den Boerenoorlog Engelschen waren, die voor de waarheid waren en tegen de meerderheid van hun volk dorsten ge tuigen, zijn er ook nu; z ij't "ook slechts enkelen. Wij noemen Morel, Russell en Snowden. Laatstgenoemd parlementslid verklaarde 26 Juli ih het Lagerhuis: vol- IIM'WWIIMIWI I I IM» IM'MW r»JIT~~-Tr~-T~TTr<-T» I I 1 bevond; de meest raadselachtige verha len waren er over in omloop, en het was even waarschijnlijk, dat zij een tocht in Palestina deden óf spoorwegen aan legden in Kamschatka' als dat zij een, schapenfokkerij hadden in Australië of op de Fidji-eilandeii bezig waren kan nibalen hun leelijke gewoonten af te lee ren. Eindelijk, en tot groote teleurstelling van Roger, kwam men tot liet tilriiiM, dat hij zelf even onwetend was als ieder ander en de tallooze vragen hielden lang zamerhand op totdat men na verloop van tijd zelfs niet meer om Cuppage te den ken scheen, noch aan de afwezige Ca- therwoods en waar die uithingen. Precies als de man was ook vrouw, ze was even ondoordringbaar, voor geen enkele verleiding bezweek zij, zelfs niet voor een lekker kopje tliee, waarmede bijzonder nieuwsgierige dorpsbewoonsters haar aanvankelijk wel eens binnenlokten. Integendeel, zij gebruikte haar doofheid om haar nieuwsgierige kennissen te pla gen. Wanneer zij bijvoorbeeld heel pret tig bij elkaar zaten, zij en hare nieuws gierige vriendinnen, en een harer over viel haar dan plotseling met de vraag: „Is mijnheer Catherwood nu al zijn moei lijkheden te boven gekomen?" dan ant woordde Sarah: „O mensch, praat me. gens de uitspraak van de leiders der ar beiderspartij (ouder anderen minister Hen derson) na het begin van den oorlog lag de oorzaak van den oorlog in liet. feit., dat de Engelsche regeering achter den rug van het Engelsche volk met Frankrijk en Rusland geheime afspraken had gemaakt, die vooral er op gericht waren Duitschland in te sluiten en zijn oeconoinische ontwikkeling tegen te hou den. Dat was de oorsprong van den oor log. Kerenski Co. Een Fin,,Dat is het geheeie onderscheid, vroeger kregen we met don knoet van ons Russisch Vadertje, thans met dien van de Russi sche broedertjes." („Ulk") In Duitschland bereidt men de be volking er reeds op voor, dat ook de eerste jaren na den oorlog schaarschte aan voedsel zal heerschen en rantsoenee ring noodig zal blijven, omdat Duitschland en zijn bondgenooten het geheel zullen moeten hebben van hetgeen die landen zelf voortbrengen en op invoer uit de andere landen vooreerst niet .valt te re kenen omdat deze alles zelf noodig zullen hebben en er bovendien niet voldoende vervoermiddelen (vooral schepen) en werkkrachten zullen zijn. Een ontvluchting uit krijgsgevangenschap. Een bizondero corr. van het Hbld. had te Stockholm een onderhoud met twee uit Russische krijgsgevangenschap ont snapte Hongaarsche officieren en vernam van hen het relaas hunner avontuurlijke vlucht. Bij het voortdringeu van het Russische leger in Galicië, nu alweer een jaar ge leden, waren de beide officieren een eerste luitenant van de huzaren, die bjj de honveds was ingedeeld, en een tweede luitenant van de honveds ernstig ge wond geraakt. De huzarenofficier had een hoofdwond, een hals wond en een buik wond gekregen, was bewusteloos, vond zichzelf, vier, vijf weken later, in een Russisch veldlazeret terug. De jongste, versch van de Militaire Academie, had een ernstige hoofdwond, een schot in schouder en bovenarm, een schot in het been hij kwam in hetzelfde veldlazaret van het Russische Roode Kruis terecht. Daar vonden ze elkaar. Toen ze, hersteld, uit het lazeret waren ontslagen, gingen ze als krijgsgevangenen naar een Oostenrijksch-Hongaarsch kamp, 400, 500 werst zuidelijk van Moskou. De oudste officier legde zich daar ijve rig op het Russisch toe, kon na' een jaar die taal spreken. Toen rijpte in zijn hoofd het plan te ontsnappen. Och, het klinkt heel eenvoudig, maar denkt u even die oneindige Russische vlakte in; 400,500 werst (mijl) van Mos kou, dan naar Petrograd, dan door heel Finland, eindelijk de Zweedsche grens, daarachter de lieve vrijheid, vervolgens Stockholm, heel in het verschiet Boeda- Pest! En dan geen reisgeld, geen pas sen, ieder oogenblik het gevaar ontdekt te worden. Dat alles alleen om voor Hon garije weer opnieuw de revolver ter hand te nemen. Op een lente-avond, nu al weer maan den geleden, ontbraken de twee Hongaren op het avondappèl, ginds, ver weg, in het kamp van de Oostenrijksch-Hongaarsche krijgsgevangenen. Er zal wel een behoor lijk rapport van zijn opgemaakt, dat bij andere rapporten te vergelen ligt. Maar tijdens het schrijven van die eerste rap porten wandelen de twee manmoedige ke rels de eindelooze wersten. Tot ze er gens een landsman treffen, ook krijgsge- daar niet van ,heb je ook zoo'n last van dien noordenwind, het is meer dan erg met die rheumatiek". „Ik vroeig naar de familie Catherwood!" toeterde de tet- leurgestelde vraagster haar dan in het oór, waarop vrouw! Thexton haar dan verontwaardigd verzocht "toch niet zoo te schreeuwen, ze was niet doof, dat moesfc ze vooral niet denken, ze kon best de menschen vera taan, als ze maar langzaam en duidelijk spraken en niet door al kaar heenschreeuwden. En herhaalde men de vraag dan op nieuw, dan knikte Sarah toestemmend en gaf zij weer een antwoord, 'dat niets met het onderwerp te maken bad. Maar opmerkelijk vonden ha n kennissen die wijze van doen wel, want zioodra w;as het gesprek niet op eem ander onderwerp gebracht, of Sarah ratelde mee, even hard em even vurig als de rest en gaf geen blijik van doofheid meer. „Wat ig dat toch eigenlijk met dia familie Catherwood?" vroeg ik eens op een dag aan mijnheer Perretn, teirwijl wjj samen in het prieel onder den appel boom zaten. (Wordt venolgd.) -L SI

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1