J*o
Dinsdag 14 Augustus 1917
31e Jaargang
feuilleton.
fc? r T', m-aar nos steeds had de
De Groote Oorlog.
Binnenland.
Uitgave van
de Naami. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
•LANGE VORSTSTRAAT 219
Bureau te Middelburg:
FIRMA F- P. DHÜIJ L. BURG.
Drukkers
Qosterbaan Le Cointre, Goes.
De Glindhorst.
(Ingezonden.)
Als men Amersfoort aan de Oostzijde
verlaat en bij den eersten driesprong
rechte afslaat voert een straatweg a
naar de stille, landelijke kerkbuurt Ach
terveld. Wilt ge liever den gro-oten straat
weg houden, ga dan rechtuit tot even
voorbij! Hoevelaken en rijd of wandel
dwars door de heerlijkheid Stoutenburg,
met zijn mooie bosschen en lanen, die
tocht zal' li niet berouwen.
Ge fietst of wandelt de kom! van Ach
terveld door, vijf minuten later valt uw
oog op een wit hek. waarop met zwarte
letters: „De J. P. Adolf-slicMing.". Dit'
hek 'doorgaande, volgl ge den rijweg,
voorbij de gebouwen dezer stichting en
weldra ziet ge voor u jerrijzen da ge
bouwen van 'liet opvoedingadorpDe
Glindhorst, toebehoorende aan de Vor-
eeniging tot duurzame verzorging vam
minderjarigen.
Wie hier vóór een viertal jaren ook
geweest is, kan zijn oogen niet gelooven.
Toen een uitgestrekte heidevlakte, hie/t'
en daar -afgewisseld door kreupelhout en
dennebosch, zonder behoorlijke afwate-
tering, met, enkele smalle voetpaden, thhns
in cultuur gebrachte grond; slooten rijjn
gegraven, wegen, electrisch verlicht, aan-
gelegd, land- en tuinbouwproductenbloe
men en boomvruchten bewijzen, wat
krachtig initiatief en vaste leiding irt
korten tijd vermag,
We herinneren ons, dat de bekende
en geliefde Ds. Rudolph bestemd was
als directeur en geestelijk verzorger dezler
stichting op te treden. Slechts het begin
heeft hij mogen zien. Hij heeft alleen
kennis kunnen nemen van het bouwen
van de woning voor den directeur en
van twee paviljoenen. Toen werd zijn
levensdraad afgesneden. Doch de Heere
zorgde, dat de ledige plaats spoedig ver
vuld weid door de benoeming van Ds.
Vogelaar.
Zij, die hem van nabij kenden, juich
ten de benoeming van harte toe, ieder
erkende: „'tis the right man in the right
place." "En de uitkomst heeft dat ook
bevestigd, want met reuzenschreden is
het gebied der stichting uitgebreid en
zijn dientengevolge de werkzaamheden!
vermeerderd.
Nul reeds behooren 200 H.A. gronds,
tot haar. En om zulk een uitgestrekt
heid te ontginnen, daar isi, behalve ka
pitaal1, heel wat energie voor noodig. Bost-
schen moeten uitgeroeid, ongelijke grond
geëffend, wegen aangelegd, slooten gegra-
en, heideplaggen en turf gestoken en
verkocht, boomgaarden geplant, bouwland
bezaaid, weide aangelegd, alles gere
geld en bestuurd worden. En nu moge
de arbeid, gelijk in elke goede organi
satie behoort, verdeeld zijn, er is toch
een spil, waar alles om draait, een "ver
antwoordelijk persoon, die de hoofdlijnen
ontwerpt, /richting en stuur geeft, de
vraagbaak bij elke moeilijkheid "is!, en
dat isl de Directeur Ds. Vogelaar, in en
kele takken van werkzaamheid krachtig
door zijn echtgenoote en ziijtn oudste doch
ter bijgestaan.
M at de stichting beoogt zegtreeds de
naaml: Duurzame verzorging van minder
jarigen. De opvoeding wordt in talrijke
gezinnen dermate verwaarloosd, dat de
voogdijraad moet ingrijpen, de ouders van
de ouderlijke macht ontzet, de voogdij aan
een of andere vereeniging of diaconie
opdraagt, meestal na een daartoe strek
kend verzoek, en'deze vereenigingien zen
den nu- die arme stumpers, over wier
Bewerkt naar het Engelsch van
EMMA JANE WORBOISE.
47)
„Wat is er nu aan de hand", vroeg
miss Judith, die het eerst haar spraak
vermogen terug kreeg miss Mona kon
nog isilechts kleine gilletjes geven van
louter ontsteltenis. „Waak of droom ik?"
„Wat?" nep miss Judith ontzet, „ligt
Matthias daar? GauAr roep dadelijk Dobbs
de meisjes, dadelijk! hij is dood of
stervende, vreeselijk! Wat is er toch met
hem gebeurd?"
Up dit oogenblik, terwijl miss Judith
elkaar doodelijk ontsteld aanzagen,
hJt o t(?evaUig den kant uit, waar
'.P° ^eeld stond. Het licht van de
drie ^aarsen overscheen tamelijk wel den
schedel op het wit gedrapeerde voetstuk
voor iemand, die met op de „grap" was
voorbereid, -zijn verschrikking. Mona gaf
dan ook een luiden gil en viel, eventls
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers 0.05
Prijs der Advertentien.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 of.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaard®.
Bewijsnummers 5 cent.
ellende ik hier niet kan uitweiden, naar
deze stichting, waar ze liefdevol wor
den aangenomen en verzorgd. Een en
kel staaltje. Enkele kinderen, 2 a 3
jaar oud. hadden voor hun komst
op de stichting nooit kleeren aan
gehad, slechts één stuk vod. Een ander
paar werd aangetroffen in een koestal,
waar zij meestal verblijf moesten houden.
Anderen groeiden op te midden der
schandelijkste ongerechtigheid, of van on-
gelo-ofelijke onzindelijkheid, zoodat ze na
herhaald baden nog op verre na niet
schoon waren. 'u
't Ia aandoenlijk doms te zien, hoe die
kleinen, vroeger door moeder en vader
verwaarloosd of veriaten, thans met aan
hankelijkheid en dankbaren blik de lief
devolle zorgen beloonen, waarin ze mo
gen deelen. Neem maar eens egin van
die kinderen op uw arm. Dadelijk om
ringen U de anderen •en steken hun arm
pjes uit omi ook hun kopje tegen uw
schouder te vlijen. Natuurlijk piet alleen
kleinen zijn er, wiegbewoners, er zijn
meisjes en jongens van eiken leeftijd tot
23 jaar toe. Toen Ds. Vogelaar de direc
tie aanvaard had, 'kwam 31 Juli 1914
de eersteling en thans zijn er 128 ver
pleegden, terwijl over de komst van meer
deren onderhandelingen gevoerd 'worden.
Rechts en links van de mooie ruime
directeurswoning ('t. is tusschen twee haak
jes een genot in zoo'n woning, maar voor
al in zoo'n gezellig gezin te logeeTen)
verheffen zich twee paviljoenen, 'teeniei
voor kleine jongens en .meisjes en bij
elkaar en voor grootere meisjes in een
afzonderlijken vleugel, 't andere voor
grootere jongens bestemd, en aan het
laatste is sjinds Zaterdag 1.1. een flinke,
modern ingerichte winkel verbonden, waar
zelfs de registreerende cassa niet ont
breekt. Die winkel is- niet alleen voor
de eigenlijke .Glindhorsters, doch ook
voor de omgeving bestemd.
We hebben alles bezien, eet- rit- en
slaapzalen en onze conclusie was, er zijin
heel wat geduld, wijsheid en voorzich
tigheid noodig om als vader en moeder
bestuur en leiding te kunnen geven. Eén
ding viel' ons op, waar we kwamen: de
beleefdheid en de vriendelijkheid, waar
mee de verpleegden den directeur en 'de
zijnen begroetten. Dat bewijst genoeg, dat
de verpleegden niet als nummers, doch
alts kinderen behandeld worden.
En die besturende hand behoeft niet
hard, wèl' streng zijn. Ook hier moet
ik van het geven van bijzonderheden
afzien.
Met het uitsluitende paviljoenstelsel is
echter gebroken. De verpleegde, die straljjp
de inrichting verlaat, vindt in de maat
schappij geen paviljoenen doch gezinnen
en daarom geeft men den in den laat
stee tijd de voorkeur aan gezinsverple
ging. Voor dat doel. zijh er 15 boerde
rijtjes gebouwd, terwijl! er 4 in aanbouw
zijn.
Bij die boerderijtjes behooren 3 H.A.
tuin of 5 a 6 H.A. bouwgrond. Zij, die
deze boerderijtjes van het bestuur in,
pacht hebben, belasten 'zich niet alleen!
met de ontginning der nabijgelegen gron
den, doch ook met de opvoeding van
een 5 of 6-tal kinderen, waarbij zooveel
mogelijk getracht wordt de kinderen uit
éen gezin bij elkaar te honden. Zijn de
kinderen van school' af, dan worden ze
in hpt bedrijf opgenomen en leejjen zoo
den tuin- of landarbeid. Na eenige jaren
houdt de vergoeding, die vanwege de
stichting voor hun opvoeding gegeven
wordt, dan ook op.
De meeste producten worden op de
haar broer het een uur te voren had
gedaan, languit op den grond.
„Maar wat is dat toch?" riep miss
Judith in wanhoop uit, „zijn ze allemaal
betooverd vannacht?" Maar Mona was
niet Bauw gevallen, zooals wij eerst
dachten, maar lag kreunend en kermend
op den gladden eikenhouten vloer, die,
zoowel als de schrik, ertoe had bijge
dragen om haar te doen vallen. Mona
kon dus een verklaring geven van haar
ongeval- en wees, zonder een woord te
zeggen, naar de nis, waar de glinsterende
schedel zichtbaar was op het in het la
ken gehulde voetstuk. Toen begreep miss
Judith pok ineens, wat de oorzaak was
geweest, van het ongeval met haar broer.
Even beefde miss Judith toch ook Ze
was heelemaal niet zenuwachtig aange
legd, maar dit akelig spookbeeld maakte
toch ook op haai- een ontstellenden in
druk. Even liet zij, een kreet van schrik
slakende, de hand van haar broeder los-,
die ze bezig was te wrijven, maar da
delijk kreeg ze haai- gewone geestkracht!
terug en doorzag ze de geheele toedracht
van de zaak en hoe ik daar in dat late
uur op de galerjj kwam, terwijl ik in
bed behoorde te liggen.
Met strengen ontieils pel lenden blik zag
stichting zelve geconsumeerd en wat over
blijft naar de veiling te Amersfoort ver
voerd.
De veestapel, eigen aan de stichting,
telt aan paarden 11 en aan koeien 7
stuks. Kippen, kuikens en zwijnen heb
ik mij niet verstout te tellen.
(Slot volgt.)
Beferopt overzicht van dsn toestand
De stilte op het Westfront wordt nog
steeds verbroken door levendige artille
rie-acties. Partijen beijveren zich omi het
hardst ora elk voor zich het initiatief
te behouden. Docli tot ingrijpende da
den isl 'tnog niet gekomen.
Ten IV. iWi. van Focsani nameu Duitsche
regimenten stormenderhand het taai ver
dedigde Panciu. De troepen onder aarte
hertog Joseph staan aan weerszijden van
de hoofdstellingen van Ücna in gevecht.
De Russen verhoogen hun tegenstand door
verbitterde tegenaanvallen.
In Roemenië boeken de centralen tel
kens weer nieuwe successen, of beter
volgens de berichten, die op sterken
vijantlelijken tegenstand wijzen suc
ces j e s.
Henderson, de afgetreden Engelsche mi
nister, heeft nn gesproken, om zijn op
treden in 't belaag van de conferentie
te Stockholm te rechtvaardigen.
Men weet, dat zijin houding nogal dub
belzinnig was.
In het lagerhuis! heeft hiji thans ont
kend, dat hij ooit zijn bedoeling te ken
nen gegeven had om zijn libuding ten
opzichte van de Stockholmsehe conferen
tie te wijzigen of het plan gehad hadi
oim zijn collega's te misleiden.
Hij verklaarde, dat hij bij de uiteen
zetting van de redenen voor en tegen
de conferentie te Stockholm op de la
bour-meeting sterkere uitdrukkingen van
de' Russische meening tegen de confe
rentie aangehaald had, dan in de me-
dedeeling van de rijde der Russische re-
geeri.ng vervat waren. Hij; had 'geensizins
de bedoeling om der conferentie eenige
mededeeling te onthouden en hij! had de
conferentie ook medegedeeld, dat er een
Wijiziging in de houding der Russische
regeering gekomen was.
Henderson achtte verdere besprekingen
ongewenscht en bevestigde nogmaals zijh
verlangen, dat de oorlog tot een overwin
nend einde zou gevoerd worden.
Nog 'is met alles opgehelderd.
We begrijpen Henderson's houding nog
niet vclkomen.
Wanneer hij inderdaad zoo vol ver
langen is om den oorlog tot een succes
vol einde te bi-engen, waarom drong hij
dan zoo aan op het deelnemen aan de
conferentie. Om de Russen tevreden te
stellen en hen van het goede recht dei-
oorlogsdoeleinden te overtuigen? Maar uit
den brief van Lloyd George, blijkt, dat
Henderson wist, hoe de Russische re
geering op het laatste oogenblik nog had
doen weten, dat zij in het minst niet
op het zenden van Engelsche afgevaar
digden naar Stockholm stond.
Doch nu )e toekomst.
Waar zal "'top .uitloopen?
Bonar Law meende, dat het niet wet
telijk geoorloofd is., dat men zonder toe
stemming der kroon met een onderdaan!
van een vijiandelijken staat in conferentie
gaat, en hij voegde er de mededeeling
aan toe, dat geen passen zullen worden
gegeven Om de conferentie bij1 te wonen.
Uit het applaus, dat op deze verklaring
ze mij aan. Dan 'zeide ze verachtelijk:
Zoo, is dat jou werk, Chrystabel, jou
ondeugend, slecht kind? Loop dadelijk
naar Dobbs en roep de dienstboden, eer
het te laat is. Onmiddellijk moet de dok
ter .geroepen worden. Maak dat je weg
kcftnt!"
Miss Judith was bleek van ontstelte
nis en miss Mona zat recht overeind op
den'gladden vloer, zachtjes te kermen..
naderhand bleek, 'dat ze haar voet ver
zwikt had. Zoo hard ik kon liep ik naar
de slaapkamers van het personeel en be
gon met op de kamerdeur van Dobbs
te bonzen, met zooveel kracht als maar
mogelijk was. Toch kostte het mij heel
wat moeite de oude dienstbode wakker
te krijgen ,zoo vast sliep- zij. Toen ik haar
echter zoover gekregen had, vorderde het
nog heel wat tijd, om haar tot bezinning
te krijgen.
Met wijd geopende oogen staarde zij
me aan, of niet ik het was/ die voor
haar stond, maar mijn spookbeeld, dat
mijnheer Perren zoozeer had doen schrik
ken. „Opstaan?" bromde zij' gemelijk,
„waarvoor? het is immers nog geen dag,
ib heb nog maar even geslapenWat
zeg je kind, wat, zijn er dieven
Neien, geen dieven? Maar wat is er dan?
volgde, is op te maken, dat in het par
lement maar geringe vredesbegeerte is.
Waar Rusland nu maling heeft aan;
de conferentie en het gevaar groot is.
dat de Engelsche socialisten op hun
eiland moeten blijven .staan de kansen
van de Stockhol'msche conferentie mo
menteel niet zeer gunstig.
Korta oorlogsberichten.
Generaal Biebuyck, adjudant van
koning Albert, is bevelhebber geworden
over de 6e divisie, ter vervanging van
generaal de Ceuninck, die tot minister
van oorlog is benoemd.
Onderhandelingen van een fusie van
twee Amerikaansche chemische maat
schappijen, die zich ten doel steden stik
stof uit de (dampkringslucht vasit te leg
gen, zijn zoo goed als voltooid.
De Japansche Kamer heeft beslo
ten een studiecommissie naar Amerika!
te zenden.
Volgens een bericht van de Tribune
de Genève is de Fransche grens Zater
dagmiddag gesloten. Men brengt dit in
verband met eën bericht van het BeT-
ner Tagblatt, dat Poincaré weldra zou
aftreden.
De leiding inzake den duikbootoorlog
is jni Frankrijk in andere handen over
gegaan. Salun is itot directeur-generaal
daarvan benoemd.
Ter herinnering aan den moord
aanslag op den aartshertog en de aarts
hertogin van Oostenrijk te Serajewo zijn
herinneringspostzegels verschenen van 10,
15 en 40 heller.
Den Franschen minister Thomas,
werd gedurende zijn laatste verblijf in
Rusland, voor een gewoon paar schoe
nen 350 francs, en voor een eenvoudig,
reiscostuum 1500 francs gevraagd.
In Noorwegen, waar de oorlogs-
winstbelasting op inkomens van meer dan
Kr. 50.000 wordt geheven, heeft zij in
het afgeloopen jaar Kr. 54.5 millioen op
gebracht.
De totale zijdeproductie van Italië
die in 1914 5.75 millioen' kilogram be
droeg, is in 1916 tot 3.25 millioen K.G.
gedaald.
Een groote Duitsche samenzwering
wordt te San Francisco thans voor de
rechtbank behandeld. Er is omkooperij
van ambtenaren op groote schaal be
proefd.
Ook is aan het licht gekomen een uit
gebreid complot, door de officiëele per
sonen der Duitsche diplomatie op touw1
gezet, om opstanden in Engelsch-Indië te
veroorzaken, een jaar vóór den oorlog.
Het Fransche blad de Figaro heeft
een tweede aanbod van 5000 frank ge
kregen voor den vlieger1, die den eers
ten bom in Berlijn werpt.
De Spaansche regeering heeft bet-
sloten den staat van oorlog in geheel
Spanje af te kondigen. Te Madrid wer
den enkele incidenten onderdrukt.
Het vliegtuig, dat bomaanvallen op
Frankfurt ondernomen heeft, is neerge
schoten. De inzittenden zijn gevangen ge
nomen.
De Manchester Guardian geeft een
droeve schets van hongersnoodgevaar, dat
over de Russische vlakte zweven zou. In
Noordelijke provinciën plegen reeds hoe
ren zelfmoord en dooden zij de kinderen.
Het' Amerikaansche tankstoomschip
Compana is 6 Aug. ter hoogte van het
eiland Ere gezonken. 47 der opvarenden
Is miss Judith erger geworden? ,Of
o, lieve tfijdis er brand?Ja,
ik ruik het al, er is brand, het huis staat
zeker in lichte laaie".
En zonder iets meer te zeggen, spTong
zij, veerkrachtig voor haar leeftijd, wat
vermoedelijk zijn oorzaak vond in haar
ontsteltenis, het bed uit, greep haar dik
zilveren horloge, dal aan een spijkertje
boven haar waschtafel hing en begon
haar overige kostbaarheden uit een Jade
te grijpen, waarna zij de deur uit wilde
snellen.
Maar ik hield haar staande: „er is
geen brand, Dobbs, hoor dan toch even
naar me, er is geen brand. Maar miss
Judith heeft naar je gevraagd, ze is op
de -galerij".
„Wiat", galmde Dobbs met holle stem,
„op de galerij in 't midden van den
nacht?"
„Ja, mijnheer Perren is ziek en nu
moet de dokter gehaald worden".
„Wel! fheb ik van mijn leven
maar ik wist het wel, dat er iets ge
beuren zou, ik heb 't wel -gezegd
vanmorgen nog zag ik drie raven tegelijk
vliegen en even later tikte de beddepan
tegen den muur, zoo maar uit zichzelf,
zonder dat iemand ze had aangeraakt,
zijn geland. Men gelooft, dat de kapi
tein en vier man, die de kanonnen be
dienden, door den onderzeeër als krijgs
gevangenen zijn medegenomen.
In. Juli bedroeg het verlies aan.
luchtstrijdkrachten van de geallieerden 34
kabelballons en minstens 213 vliegtuigen,
waarvan 98 achter de Duitsche linies en
115 aan gene zijde der vijandelijke linies
door luchtaanvallen en afweervuur bran
dend tot dalen werden gebracht. Die
Duitsehers verloren 16 vliegtuigen en
geen kabelballons.
Vrijdag zijn de spoorwegarbeiders
aan het Noorderstation te Madrid in sla
king gegaan.
Ook de Vei-. Staten, Frankrijk em
Italië zullen geen passen geven tot het
bijwonen van de Conferentie te Stock
holm.
Het recht van vergaderen in Ruis-
land is aan banden gelegd.
Vanaf 16 Augustus woa-dt in Duitsch-
land het bedrag der broodkaarten per
dag van 200 gram op 250 gram gebracht.
De reiziger kTrjlgt van hetzelfde oogen
blik af vijf in plaats van 4 reisbrood-
coupons.
In Pruisen zullen de 25 Pfeuningi-
stukken, welke aan het verkeer waren
onttrokken, weer in circulatie worden ge
bracht, ten einde in het gebrek aan pas
munt te voorzien.
Neutraliteit schending.
(Officieel.) Het departement van Marine
deelt med,e: Met betrekking tot de neu-
jrali feit-schending door Duitsche water
vliegtuigen en een Duitsche torpedoboot
op 7 Augustus j.I. in den mond van de
Westerschelde, wordt het volgende me-
gedeeld
De eerste aanhouding van het zeilvaar-
tuig VI. 59 door het Duitsche watervlieg
tuig 938 moet plaats hebben gehad on
geveer op of nabij' de tonnenlijn, die in
den mond van de Westerschelde de grens
aangeeft van het gebied, waarbinnen de
Nederlandsche regeering de onzijdigheid
handhaaft.
Door den inkomenden vloed, was in
verband met den zwakken wind, de VIL
59 naar binnen gezet, zoodat, toen het
Nederlandsche onderzoekingsvaartuig
„Donau" in de nabijheid kwam, het
scheepje zich, blijkens het gehouden on
derzoek, binnen de tonnenlijn, dus in het
evengenoemde gebied bevond. Eveneens
was dit het geval met de Duitsche Itor-
pedoboot, die even later uit N.N.O. rich
ting aankwam, en het verongelukte Duit
sche watervliegtuig aan boord heeft ge
nomen.
De Vli. 59 is met zijh bemanning jiaar
Vlissingen teruggekeerd.
Vrouwelijke notarissen.
De vraag, of de wet het toelaat en of
het Wenschelijk is, dat vrouwen tot no
tarissen worden benoemd, zal een punt
van bespreking uitmaken op de algemeens
vergadering der Broederschap van Can- j
didaat-Notarissen, 27 Aug. a.s. te Utrecht
te houden.
Korenmolens.
Men meldt aan de N. R.C. dat het
in het voornemen der regeering ligt, de
korenmolens onder haar rechtstreekschie
controle te stellen, ten einde helt malen
van graan voor particulieren onmogelijk
te maken.
Als dat geen voorteekens zijh, zfeide ik
tegen de keukenmeid, weet ik het niet;
let maar eens op, of ik geen gelijk heb.
Daar hèb je 'tnu al!"
Ik luisterde niet verder meer naar bet
zinledig gepraat van de bijgeloovigei
Dobbs ,die nu begon met kalm haar klee
ren aan te doen. Ik rende langs de an
dere vertrekken en wekte alle dienstboden
van de keukenmeid af tot den kleinen
staljongen toe. Allen waren even ver
schrikt over dit ongewone, nachtelijke ru
moer en binnen weinige minuten waren
ze opgestaan en naar de galerij gegaan,
waar ik zeide, dat ze allen moesten ko
men. Gelukkig was miss Judith zoo wijs
geweest het tafellaken over den schedel
heen 'te werpen, daar er anders nóg; meer
tegen den grond zouden geslagen zijn,
zoodat de dokter dan wel den halven
nacht werk zou gehad hebben. Mona
werd nu met vereende krachten door da
dienstmeisjes op de heen geholpen en
naai- haar kamer gebracht.... haar voet
was verzwikt en deed haar erg pijn, maar
haar kiespijn was over. Mijnheer Perren
werd nu ook niïar zijn kamer gedragen
en op zijn bed gelegd, waar hij geluk
kig spoedig eenige teekenen van levenl
gaf. (Wordt vervolgd)