P en Erf egen. De Grooie Oorlog. ■t., R O 264 3'Iamidag 13 Augustus 191*/ 31e Jaargang m malijders rtSMOED ÏKX, Apotheker, Ie n Haag. ing te koop ng te koop iouwland, ngstveuSen. [3 Poeljen, Dl ÜI1FERS DID [EVENSVfMlW. FEUILLETON. ISTWIEISJE fTieisjir Uitgave van lie Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, waardoor de vorden. Een p lieei't reeds o verlangden, rgei'. V eel- genezend bij 1000 gr. f3.75. mdte.e kening jesmiddelen D E R. lering der Spijsver- in mate gebruikt ]ico per post f 1,90, oor Nederland en lom van en bewoond LiEREN, groot 3,50 bber 1917. karden liggen ter his W. HIOOLEN, beten worden inge- ■gustus 1917. ■i vrijland) Teute'Middelburg, aan 76 Aren 20 Centi- J Roeden. Ikomen ten kantore AUPOT TEN CATE Ir de biljetten moe- Ird vóór of op Don- la. s. joop N.- en Sr. Joosland. Tijving javotje Kool. Augustus. Adres ïelburg 7ERSTRAATE, relaat, Westkapelle. inschrijving ïiohorei-Paran. Boekh. FANOY, in/AARS, rekening AARNODTSE Az., [ge OOP 11, fcsingsche Weg. [O, Boekhandel firma lelburg. UUR: ïmetesn Leveer 200 roeden Ïï^Duinzicht", Kou- llissingen. I|eerniaker5knaeht Middelburg ot lis- nader letters WS. D. j Boekh. Middelburg, si] H. VAN PAGEE, |rke. gevestigd te Goes. Hoofdbureau ie Goes: LANGE VOR8TSTRAAT 219 Bureau te .Middelburg: FIRMA F. P. DII13IJ L. BURG. Drukkere öcsterbaan Le Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post fl.50 Losse nummers-0.05 Prijs der Advertentiën. 14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 ct 3-maal wordt 2-maai berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. Hoezeer door deskundigen reeds is be streden de juistheid van de door minis ter Treub, ter motiveering van zijn mo nopolie-plan, genoemde cijfers (op grond waarvan hij meende in het vooruitzicht Ite mogen stellen een jaarlijksch voordeel voor dén Staat van 15 millioen gulden), en hoezeer ingewijden voor reine fanta sie hebben Verklaard in het bijzonder 's ministers bewering dat zelfs in het on gunstige jaar 1914 de gezamenlijke Ned. levensverzekeringsmaatschappijen nog 4x/z millioen winst zouden hebben gemaakt! toch is het volkomen begrijpelijk, dat er ook nu nog, buiten de vakkringen,, aldus wordt geredeneerdWanneer een minister van financiën dergelijke dingen dn de Staten-Generaal verklaart en ze bovendien aan de Pers ter verspreiding in den lande toevertrouwt, zal die mi nister daarvoor wel zeer deugdelijke gron den hebben. Laat ons daarom eens zien, welke die gronden zijn. De minister .sprak van: ,,De vrij be trouwbare cijfers, waarover ik beschik". Welke waren die cijfers? De minister bedoelde hiermede de -ge gevens, welke te vinden zijn in de „Jaar cijfers voor het Koninkrijk der Nederlan den Rijk in Europa 1914, bewerkt door het Centraal Bureau voor de Sta tistiek". 'Over het tot standkomen dezer door hem gebruikte gegevens zeide minister Treub in de Eerste Kamer: „Er is maar één taan in het land, die al sedert ja ren zich bezighoudt met de statistiek van het verzekeringswezen. De eenige, die dat (gedaan heeft en uit dien hoofde is uitge- noodigd om mede te werken tot de cij fers in de „Jaarcijfers", is de heer Elink Schuurman". ■Over de overtuiging van den minister is het natuurlijk piet mogelijk in gedach- tenwisseling 'te treden. Maar wel kun nen wij het een en ander mededeelea omtrent het standpunt, dat de door den manster vooruitgeschoven „speciale des kundigen" in dezen heeft ingenomen. Mr. W. H. A. Elink Schuurman te Rot terdam in de vak- en dagbladen ter verantwoording geroepen kwam in de „Economisch-Statistische Berichten" ver klaren, dat de minister hem inderdaad /„vóór de aankondiging van zijn voornemen in de Staten-Generaal daarvan had in kennis gesteld", en voorts dat hij, naar aanleiding van door den minister tot hem gerichte vragen, op 9 Maart o.a. had ge antwoord: „Dat blijkens de Jaarcijfers de winst der gezamenlijke Nederl. Levens verzekeringsmaatschappijen in 1915 f4.185.000 bedragen heeft". Hij vulde deze mededeeling echter later aan met dc op merking: „dat vele maatschappijen van levensverzekering over 1915 geen winst en verliesrekening op de gewone wijze opgemaakt hebben, doch eenvoudig alle beschikbare saldo's hebben aangewend voor afschrijving op hun effecten". De heer Elink Schuurman, die erken de, dat de levensverzekeri 11 gstabV. 1 en op zijn initiatief in de „Jaarcijfers" een plaats te hebben gevonden, verzocht aan de „Econ.-Statistische Berichten" te ver melden, dat zijn aandeel in die tabel len, opgenomen in de „Jaarcijfers over 1915" waarom het in dezen gaat zich heeft beperkt tot overleg omtrent de inrichting. Die cijfers zelf zijn niet door' h'em bewerkt, doch zijn, volgens zijn mededeeling, door het Centraal Bu reau voor de Statistiek rechtstreeks ont- -raagd. Middelburg. sterdam, loo*1 f yen onder letter w Vd te Goes. Bewerkt naar het Engelsch van EMMA JANE WORBOISg. 46) Plotseling, toen hij bij de deur kwam. Stond hij stil) doodstilIk hoorde niets, ademloos zat ik te luisteren en het was of mijn hart stilstond. Dan hoorde ik een gil, een .vreeselijke angstkreet, dip niets menschelijks meer had, het klette ren van een kandelaar, waardoor het kaarslicht gedoofd werd, toen het geluid als' van het vallen van een zwaar lichaam;, een doffen zucht en dan niets meer toen was er niets dan een doodelijke stilte. Verschrikt over den loop der geschiede nis holde ik de boventrap op en de vier zolderkamertjes door naar mijn eigen ka mer. Daar gekomen, sprong ik in mijn bed en verborg mijn gelaat zoo diep mo gelijk onder de dekens. Maar ik kon niet rusten, een ontzet tende angst beving mij. Ik had wel eens leend aan opgaven en verslagen der maat schappijen. Op een desbetreffende, pertinente vraag, door de redactie van de „Nieuwe Cou rant" tot hem gericht, antwoordde de heer Elink Schuurman dan ook: „Ik heb de jaarcijfers niet bewerkt". De direc- tiën der maatschappijen, die meenden, dat hij wel de bewerker was, zoo merkte hij verder op, hadden zich vergist. En „ook Z.llxc. heeft die vergissing gemaakt", zeide de heer Elink Ijchuur- man, en inmiddels beklaagde hij er zich over, te zijn betiteld als „de eenige man, die het weet". 's Ministers „speciale deskundige" heeft dus, zoover als het ging, de verantwoor delijkheid voor de cijfers, die het uit gangspunt van den lieer Treub vormden, van zich afgeschoven. Inmiddels was mr. Elink Schuurman benoemd tot lid van de commissie, wel-- ker taak het is den minister van ad vies te dienen in zake de levensverze kering, en in die kwaliteit heeft hij nu andermaal den minister voor te lichten. Zooals uit het bovenstaande blijkt, nam minister Treub het jaar 1914 als punt van uitgang, doch sprak mr. Elink Schuur man, toen hij als winstcijfer f4.185.000 noemde, over 1915. Vandaar dat prof. J. G. de Jongh, hoogleeraar aan de Ned. Handels-Hoogeschool, die in de „Econo misch-Statistische Berichten" den heer Elink Schuurman over het genoemde be drag a faire nam, een onderzoek instel de naar de cijfers van 1915. In de eerste plaats wordt den heer Elink Schuurman er een verwijt van ge maakt, dat wat door hem aan den mi nister omtrent de g e z a m e n 1 ij k e maat schappijen is medegedeeld, slechts op een gedeelte daarvan betrekking heeft. De ergste grief van Prof. De Jongh is echter, dat de gepubliceerde cijfers zijn bru to-wi nstcijfers. In zijn uitvoerig betoog vestigde de heer De Jongh voorts nog de aandacht op tal van fouten, die gemaakt zijn bij de bewerking van de gegevens der maat schappijen. Maar buitendien heeft hij nog een ander bezwaar, n.l. dat ook de winst, betaald door de onderlinge maatschappijen die z.i. met het inonopolieplan-Tieub niets te maken hebben hier in be schouwing zijn gebracht. Nadat al deze verschillende onjuisthe den. langzamerhand tot hem waren door-, gedrongen, stelde prof. De Jongh zich tot taak nieuwe cijfers, en dan over de jaren 1912, 1913, 1914 en 1915, samen te stellen. Behalve den uitslag van het toege zegde onderzoek van prof. De Jongh, wachterwwiji thans nog de resultaten van de onderzoekingen, ingesteld in de eer ste plaats door de ministerieele commis sie en, in de tweede plaats, door de accountants, welke de door de directiën van de verschillende maatschappijen ge vormde „Commissie voor de Bedrijfsvrij- heid der Levensverzekering" aan het werk heeft gesteld. Deze onderzoekers zullen hebben "in het gelijk te breien, wat tot dusver is ver broddeld. En op die wijze zal men dan komen tot een juist inzicht, en tenslotte kun nen beoordeelen, of de alsdan verkregen cijfers van dien aard zijn, dat zij in ge- moede kunnen geacht worden het voor uitzicht te openen op een versnelde af lossing der ooriogsleeningen, bij mono poliseering, ten behoeve van den Staat, van het Levensverzekeringsbedrijf. f hooren spreken vain menschen, die door den schrik waren gedood, welnu, dat zou ook met mijnheer Perren het gevat kun nen zijn. O, als hij toch eens stierf, daar alleen op die akelig-donkere gang en als men hem morgenochtend zou vinden, dood en stijfIk durfde er niet aan den ken en toch moest ik er onophoudelijk aan denken. Als dat. gebeurde, dan was het mijn schuld, dan had ik hem ge dood. jk besloot dan öofc om1, als ait mocht gebeuren, mij zelven onmiddellijk ate de oorzaak van alles aan te Jdagen liever dan voort te leven met een moord op mijn geweten. Radeloos van angst zat ik overeind in bed, .ik durfde mij niet bewegen en stil liggen kon ik ook niet. En naar het to-o 11 eel mijner mis daad terugkeeren, durfde ik al evenmin. Maar toch werd het mij duidelijk, dat ik mijnheer Perren niet aan zijn lot mocht Overlaten. 1 k had hem in dien toestand gebracht, i k 'had dus- al mijn best te doen, dat de zaak zach nog ten goede keerde als dat nog mogelijk was. Neen, ik mócht hem daar niet alleen laten pp de donkere gang. als ik dat deed, ver ergerde ik mijn misdaad nog. Maar het was moeilijk daartoe te besluiten en ik leerde, dat de weg der overtreders hard Nog een beproeving. Onrustbarend breidt zich de aatdap- •pelziekte, peronaspera infestans, uit Waar de staf des broods ten onzent zoo ernstig bedreigd wordt, is deze ramp dubbel te betreuren. Immers, naast het brood is de aard appel het voedsel voor den weikman, ja zelfs!, naarmate 'andere producten schaarsch worden, voor heel de natie. Ontferme zich de Heere onze God over ons in menigerlei opzicht van Hem af gedwaalde volk, en worde alsnog de drei gende roede ingehouden. De overheid waakt en werkt, wat zij kan, om het kwaad te keeren, doch het volk verledige zich in het stille en open baar gebed om afwending van liet kwaad. Een onwaarheid. Onze driestar inzake de wegruiming van veertigduizend kilo rogge te Tete- ringen berustte op een in ongeveer da heele pers verbreide onwaarheid. Naar De Zoom' verneemt, heeft er nergens in ons land een dergelijk schul dig verzuim 'plaats gehad. De bedoelde rogge ligt nog in de pakhuizen en wordt behoorlijk verzorgd. Natuurlijk vervalt hiermee onze opmer king. Laten inlusschen alle buitengewone rijksambtenaren, in dezen drukkenden tijd, buitengewoon hun best doen, dat er niets bederve of verdwijne wat ons volk ten goede had kunnen komen. 'Jf. Vroeg naar kooi. Onze vaderen zongen: Vroeg naai- kooi, en vroeg er uit, Wijsheid, gezondheid en rijkdom beduidt. Nu de avonden lengen, en het al moei lijker wordt zonder kunstlicht den dag door te komen, zij dit gulden rijmpje allen menschen onder de aandacht ge bracht, in de hoop dat zij er hun voor deel mee doen. Velen kunnen best een uur vroeger opstaan. Wanneer de dag aanbreekt, onze gezonde en levenslustige boerenkinderen zeggen het met ons, behoort een gezond mensch, niet onder de wol, maar aan zijn arbeid. Beknopt overzicht van (Een toestand. Op het Westfront wordt de strijd met giroote verwoedheid en hardnekkigheid voortgezet en wel voor de geallieerden met meer succes, dan de Duitsche staf wil eikennen. Zoo melden de Franschen, dat zij ten N. van St. Quentin „aanmerkelijke vor deringen" gemaakt hebben. Ook ten Z. van Ailles moeten zij een Duitsche stelling veroverd hebben. In Champagne echter was het initia tief aan de Duitschers, eveneens ten N. van den Comiilet, waar zij erin slaag den de vooruitgeschoven Fransche 'linie! binnen te dringen. Ten O. van Yperen hadden de Engel- schen de handen vol door het onophou delijk aanvallen der Duitschers. Ten N. van Foscani ondernamen de Russen en Roemenen qpmieiuw hevige massa-aanvallen, welke volgens het ges- tuigenisi der Duitschers zelven, hier ën daar twintig golven diep waren. Men be is. Ook leerde ik het gevoel kennen, dat zich van Kaïn liad meester gemaakt, toen hjj jreideMijn misdaad is grooter dan dat ze vergeven worde. Langen tijd zat 'ik overeind in mijn bed, bevende over al miijm leden, met in mij de vreeselijke beschuldiging, dat ik misschien iemands dood op mijn ge weten had. O, wat had ik er 'niet voor over gehad, alshet eens niet was ge beurd, alk ik mijn vreeselijfe werk nog (Cngedaan kon maken. Maar dat was nu eenmlaal' gebeurd. Daaraan was niets meer te veranderen. Maar eindelijk isltjond ik op, ik ver- taande mij naar de galerij! terug te gaan, zij bet pver alle leden bevende en ziek van angst en opwinding. Boven aan de trap vond ik mijn kaars en de l'uciferg, die ik op mijn overhaaste vlucht had achtergelaten. Langzaam kroop ik de trap af, alles om mij heen was duister, slechts door het venster kwam de flauwe schemering van licht. Maar ik zag, dat mijnheer Per- ren's kamer nog 'openstond evenals een uur geleden, hij bevond zich dus nog altijd op de galerij' en vond ik hem nog altijd bewusteloos of misschien was bij welmaar neen, neen, daaraan wilde grijpt, dat de centralen hier een zware taak hebben. Toch beweren zij' nog en kele vorderingen gemaakt te hebben. Onder deze omstandigheden zal het niet te verwonderen zijn, wanneer de Roe menen en Russen op het Moldavische front langzamerhand achter de Sereth I terugwankelen. Mogelijk isi dat ook de strategische opzet van de centralen, daar zij, wanneer de Roemenen en Russen achter die rivier zouden zijn terugge worpen, een uiterst sterke defensieve po sitie kunnen innemen, die slechts een minimum! van troepen ter bezetting zou eis'chen. i Op het Italiaansche front aan de Isonzo o.a. wordt het geschutvuur weer levendiger, maar nog niet in die mate, dat men den spoedigen inzet van een nieuw offensief kan verwachten. De voornaamste leider der Britschei arbeiderspartij, Henderson, heeft zijn por tefeuille neergelegd, zooals men weet. Hij imtaersl blijkt het vertrouwen van Re overgroote meerderheid der partijconfe- iient.ie te hebben, en hij wil als partij man verder gaan dan hij als minister kan. Hij wenscht n 1. een gedachtenwisseling met de vijandelijke partijgenooten, zonder echter van eenige volmacht, voorzien te zijn Hij gielooft dat de internationale bijeenkomst een welkome gelegenheid biedt 0111 den Russen, den neutralen en ook den vijanden aan het verstand te brengen, waarom) de arbeidersklasse der Entente in het algemeen en die van En geland in 't bijzonder den oorlog blijft steunen In ieder geval moet de geheele actie der Arbeiderspartij beschouwd worden als een ernstige waarschuwing voor de En- gelsche regeering, om de vredeskwestie niet op haren en snaren te zetten. Ze is de oorlog moede en wil vrede. Hoe hard de gele pers, de bladen van de Northcliff-cómbinatie, ook aandringen op het voortzetten van den strijd, de Engeteche werklieden wenschen den vre de En geen regeering kan op den duur tegen de overtuiging van een steeds toe nemende groep barer onderdanen hande len Hiet is te verwachten, dat de zeelie den, die het vertrek naar Stockholm dreig den te zullen verhinderen, zich bij het besluit der meerderheid zullen neerleggen De Britsche regeering kan ook moeilijk anders doen dan passen verstrekken. Men kan er van overtuigd zijn, dat Henderson zich daarvan van .te voren reeds heeft verzekerd. Uit Parijs verneemt het Berner Tage- bLatt, dat Poincaré den minister-presi dent Ribot. heeft medegedeeld, dat hij! voornemens! is af te treden. 'tls niet voor 'teerst, dat een derge lijk gerucht de ronde doet. We geven het dus onder het noodige voorbehoud. Toch is. 'tgeen geheim, dat Poincaré eigenmachtig de buitenlandsche politiek leidt en vaak in botsing komt met zijn regeering. Naar den vrede. Gelijk is gemeld, heeft de Anti-Oorlog- Raad dezer dagen in een uitvoerig tele gram een beroep gedaan op de Engeteche pacifisten, opdat dezen zouden bevorde ren dat na het vredesbesluit van dein Duitschen Rijksdag ook van Engeteche zijde woorden van toenadering zouden worden geuit. De Anti Oorlog-Raad heeft thans tele grafisch bericht ontvangen van den .se cretaris van de National Peace Council, ik niet denken en in mijn angst klampte ik wij aan de gedachte vast, dat hij nog wel leven zpu. Ik waagde het om' mij heen te zien, en daar zag ik [Opeens, nu zelf onvoor bereid, het afschuwelijk spook, dat ik ver vaardigd had, en ofschoon het schijnsel van de phosphor zeer verminderd was, zag het er nog verschrikkelijk uit. Ik had het in mijn gejaagdheid geheel' ver geten en ik schrikte nu z,oo van mijn eigen werk, da,t ik' een gil .uitsltiet, die door het huis weerklonk en oek door M-ona géhoord werd, die met vreeselijke kiespijn wakker lag. Bevende stak ik mijn kaars aan daar lag mijnheer Perren bleek en koud was hij dood? Ik knielde bi) hem heer en raakte 'henii aan, eerst voorzichtig, toen wat hardervergeefs, hj verroerde zich niet. Ik sprak tot hem dringend^ vleiend, staeekend, ook dat bleef zonder resultaathij hoorde mij niet. Was hij dan tóch dood? joeg het door mijn hoofd, terwijl ik mijn gezicht in de handen ver bergend, in 'tranen uitbarstte. Terwijl ik weer was opgestaan, om'te bedenken, wien ik te hulp zou roepen, want ik was overtuigd, dat spoedige hulp zeer noodig was, hoorde ik iemand aan dat deze centrale Engelsche vredesorga nisatie .krachtig in de gewenschte rich ting werkzaam is. - 1 i Korte Oorlogsberichten. Men schrijft, ons uit Middelburg: Het schieten was hier en op geheel Walcheren Zondag weder bijzonder goed te hooren en dit wijst op een met kracht voortzetten van den artilleriestrijd in Vlaanderen. Door een decreet van Venizelos werd bepaald, dat in de Grieksche pro vincies Attika en Boeotie de militaire rechtspraak de burgerlijke zal vervangen. Het berichtje klinkt simpel, maar een verstandige lezer kan er uit op maken, hoe weinig enthousiast, ja misschien wel opstandig, het Grieksche volk staat te genover 't regime van Venizelos. In Oost-Duitschland zal, naar de „Köln. Ztg." van bevoegde zijde verneemt, de aardappeloogst waarschijnlijk omstreeks 10 September kunnen beginnen. Indien zich geen buitengewone weersomstandig heden voordoen, belooft hij dit jaar goed te worden. In Pruisen zal een bijzonder mi litair commando worden ingericht, dat ten doel heeft tegen de toenemende dief stallen van goederen, ook militaire, ten plattelande te waken. Te Cleef heeft de politie de vrouw van een papierhandelaar in arrest ge nomen, die een smokkelhandel en gros dreef en 4000 Mark aan zeep, en cho colade, uit Holland gesmokkeld, in haar huis had. Ook in Engeland klaagt men over aardappelziekte, gevolg van het natte we der. Uit Havre meldt men aan de „N. R. Ct.", dat het Belgische comité voor den oorlog en den herbouw van het. land, dat onlangs werd benoemd, voor 'teerst onder voorzitterschap van den koning heeft vergaderd. In de volgende week beginnen de geregelde wekelijksche sa menkomsten. De gezagvoerder van een schip, tij delijk te Havre, heeft verteld, dat, naar Huysinans hem zelf heeft gezegd, deze tot na den oorlog te Stockholm blijft. In den Atlantischen Oceaan en het Eng. Kanaal zijn door Duitsche onder zeeërs weer 23000 bruto ton scheeps- ruiinte vernietigd. De regeering te Washington zal geen paspoorten verstrekken voor de conferen tie te Stockholm. Het bijwonen van een dergelijke conferentie wordt als ontijdig beschouwd. De directeur van den national en! dienst in Engeland, Neville Chamberlain, is afgetreden. 1 1 Tarathee kost in Engeland meet dan f2 per Engelsch pond (4i/2 ons.) Te Wladiwostock ligt op het oogen- blik niet minder dan 600,000 ton lading, hoofdzakelijk oorlogsmateriaal, aange voerd uit Japan en Amerika, dat niet weg kan wegens gebrek aan goederenwagens! op de Transsiberische lijn. Volgens een genomen proef doet een telegram een reis om de wereld dn' 16 minuten 30 seconden. In Bulgarije werkt men ijverig aan den aanleg van nieuwe spoorwegen. Bij de bestaande lage loonen ver wacht men, dat de Chineesehe steenko len de buitenlandsche kolen uit de markt zullen verdringen. de deurknop draaien van 'de nabijzijnde kalmer, die de ,oude heer altijd gewoon was! af te sluiten. Ik boorde miss Judith's stem', want Mona was te bevreesd om zelve de zaak te onderzoeken. Zij wast bij "haar zuster gekomen en had haar gewekt met de mededeeling, dat zij eeB vreeselijke gil had gehoord aan den kant van het huis!, waar Matthias sliep. Miss Judith geloofde haar wel niet, maar zij was toch opgestaan. „Is hier iemand?" hoorde ik miss Ju dith zeggen. „Ja, ja," antwoordde ik, „ik' zal de deur openmaken." In andere omstandigheden zou ik Sze- ker gelachen hebben, toen ik de deutr geopend had en de dames toegang tot de galerij verleend had, maar nu stond daar natuurlijk mijn hoofd niet naar. Van verbazing stonden zij daar sprakeloos mij aan te staren, den mond wijdopen en de oogpn groot van ontzetting, dat Zij mij daar, uren nadat ik naar bed 'wad gegaan, op de galerij zagen aan de kw- dere zijde van het huis, en dat met een gezicht, bleek als dat van een doode. (Wordt vervolgd.) 1 1 fJiH

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1