IRIIRR| ÜU^usiu!» i»w
Sle JaarsaDS
Uit d@ Pers.
De Qroote Oorlog.
FEUILLETOM.
>r* »w»
Uitgave van
da Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO.
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes
LANGE VORSTSTRAAT 218
Bureau te Middelburg:
FIR3.1A F- F- D H U IJ L. BUR G.
asst...
Drukkers
uosterbaan Le Co int re, Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers -0.QB
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 et
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Het „poppetje".
In Friesch Dagblad lezen wij:
De koningin van Engeland bezocht de-
zer dagen een der groote Engelsehe ba
rakken voor de verpleging der oorlogs
gewonden.
Daar zag zy boven een der bedden
zoo meldt bet bericht „een klein,
koddig poppetje" hangen.
En dan gaat .het verhaal voort:
„Wat is dat?" vroeg de Koningin.
,,0, dat, Uwe Maejsteit, dat is mijn
schutsengel."
De Koningin lachte en zeide:
„Dan hoop ik dat zij in het vervolg
beter op U passen zal."
Laten we hopen, dat het van H. M.
heilige ironie geweest /.ijl!
En dat de arme kerel er nog door
tot nadenken en inkeer gebracht 'hroge
zijn.
't Is weer een sterk staaltje onzer mo
derne afgoderij
Erger dan de oujcL-heidensche
Want de fetisj-dienaars in 't donkerste
deel van Afrika, hebben dan nog de ge
woonte, als hun „helper en beschermer'
jzijn taak niet goed verricht, hem verder
alle eer en gave te weigeren 'en sma
delijk weg te 'gooien. Maar de moderne
afgodendienaar, als zijn, „poppetje" hém
niet voor kogel en granaat wist te be
hoeden, hangt het toch nog weer met
teederheid boven zijn ziekbed op.
Och, 't had nog erger kunnen zijn
Hij had gedood kunnen worden.
En daarvoor heeft de v,schuts
engel'' hem bewaard 't klopt alsi een
bus!
Beknopt overzicht van den tosstand.
Omtrent den strijd op het Westfront
Valt niets' bijzonders te melden.
Het weder blijft regen- en stormachtig,
zucht Reuter.
Het slechte, weer duurt voort, bromt
hij l'ater.
En Wolff constateert: In Vlaanderen
'duurt (le pauze i'n den strijd nog voort.
bobden heeft beweerd, dat de operaties
glechts eën. beperkte strekking hadden
en dat van een langdurigen strijd géén
sprake behoeft te zijn.
Maar niemand gelooft dit.
Had het offensief slechts het beperkte
jioel1, dat nu door de Engelschen en
JFranschen is bereikt, dan is de voorbe
reiding van dén aanval' en de krachts
ontwikkeling tijdens den strijd, wel van
een buitengewone intensiteit geweest. Iloe
zal die Voorbereiding dan moeten zijn
wanneer men een ruimer doel nastreeft?
Via Kopenhagen wordt gemeld, dat voor
de eerste maal" in dezen oorlog Amferi-
kaanstobei troepen in liet vuur zijn ge
weest. Bij den jongsten aanval moeten
ook Amerikanen aan het front werkzaam
geweest zijn.
De Russen trekken tusschen Dnjester
en Pruth nog steeds terug. Ze ontruim
den Kimpalung en de centralen bezetten
ook Falke-n. Van de ontruiming van C'zer-
nowitz reppen de Russen nog niet.
Galicië is thans bijna geheel en de
Boekowina voor liet grootste gedeelte be
vrijd.
Bijna veertien maanden is het geleden,
dat de Russen, dank hun geweldige over
macht, voor de' tweede maal de hoofd-
39)
Bewerkt naar het Engelsch van
EMMAJANE W ORB 01 Si.
TIENDE HOOFDSTUK.
Verward en verblind door het licht
sprong ik overeind, terwijl ik eenigen tijd
noodig had, om tot bezinning te komen)
en mij te herinneren, waar ik was. Dioch
ik vóelde mij zoo ziek en duizelig, datj
het mij onmogelijk was te blijven staan
ik zakte neer pp den vloer; terwijl ik
moeite deed mij achter de plooien van
het tafelkleed te verbergen.
De scherpe, gebiedende steun yan miss
Judith wekte mij spoedig geheel uit mijn
verdooving, „Chrystabel hoor eens even".
Lk ging rechtop zitten en streek mijn
awnlartie1 llaren "it mijn gezicht en zei
Wa^?1'S)aU: "Ja' miss Judith",
in "ie herf e^ceat.riat? Waarom lig je niet
twallf uV?sr'le Wel< dat het al b«na
„Ik kón niet, want hij hier maak
1e ik een beweging naar mijnheer Porren,
stad van de Boekowina binnendrongen,
nadat hun op het einde van den winter
19141915 de stad' voor het eerst ont
nomen was.
De bevolking van Czemowilz. dat dicht
bij de Russische en de Roemeensche grens
gelegen is, bestaat uit verschillende na
tionaliteiten. Van de 85.000 inwoners,
welke de stad vóór den oorlog lelde,
bestond "de helft uit Duitschers. Behalve
dézen, trof men er 20.000 Ruthenen,
ruim 10.000 Roemenen en een even groot
aantal Polen. Ook Armeniërs doden 'zich
in déze handelsstad (gelden. Voor een'
derde gedeelte bestaat de bevolking uit
Joden, deels Duitschers, deels Roemenen
en Polen. 1
Omtrent de plannen, die de centralen
op dit front hebben, vallen nog geen
bepaalde aanwifzigingen te vinden. Wol
zeitten de centralen hun opmarsch op
Russisch gebied in de richting van Cbo-
t.in nog voort, maar hieruit valt nog geen
bepaalde gevolgtrekking te maken. Die
.opmarsch hoeft nog niet het begin ie
zijn van een groot offensief op Russisch
grondgebied, maar kan ipok alleen ten
doel ^hebben de ontruiming van de Boe
kowina door do .Russen verder te for-
oeeren en het inneinen van geschikt#
en voldoende zekerheid -biedende verde-
■digings-stelliiigen aan de igrens, maarpp
.Russischen bodem.
Korts Oorlogsberichten.
In Duisburg zijn tof nu toe 282
gevallen van dysenterie geconstateerd,
waarvan 20 met doodelijken afloop. Deze
ziekte komt in .het geheele industriege
bied den laatsten tijd veelvuldig voor en
breidt zich meer en meer uit.
In Duitschland wordt aanbevolen
heidebloesem te verzamelen en te dro
gen om alls' thee gebruikt te worden.
Niet alleen is dit een heilzaam middel
tegen asthma en borstkatarrh, maar ook
als thee. is .het een smakelijke drank.
D-enys Cochin, de Fransche onder
staatssecretaris van buitenlandse he za
ken. is afgetreden.
Keizer Karei verleende Michaëlis'
het grootkruis van de St. Stephan-orde
en stelde hem de insignes persoonlijk
ter hand.
Huysmans stelde telegrafisch aan
de Fransche socialisten voor het congres
te houden te Stockholm en den datum
tei bepalen op 3 September. Het zou 14
dagen duren.
Tusschen 21 en 31 Juli hebben
Fransche vliegers 41000 K.g. bommen op
verschillende plaatsen geworpen, o.a. op
Belgische steden in Vlaanderen.
Het Grieksche Staatsblad maakt
een besluit openbaar, waarbij het leger
en de landweer op voet van oorlog wor
den gebracht.
- De.Galicische p©troleumbronnen zijn
onbeschadigd gebleven bij' den terugtocht
der Russen.
Gedurende de drie oorlogsjaren heb
ben de centrale mogendheden mieer dan
3 millioen gevangenen gem-aakt. Aan buit
werden binnengebracht 12.516 kanonnen,
8.352 machinegeweren, 1.655.805 geweren.
10.640 munitiewagens, 3216 vervoermid
delen en ongeveer 5 millioen granaten.
Het door de centrale mogendheden be-
izette gebied bedraagt 548.800 vierk. K.
M.47 veistingen werden veroverd.
In Europa heeft de entente sléchts
15.900 vierfc. K.M. van der ceatralèni
gebied bezet.
die op veiligen afstand stond hij heeft
mij opgesloten".
Mijnheer Ferren's dunne kin beefde
meer dan ooit, z!oo had de schrik hem nog
te pakken, en zijn gezicht was letterlijk
onzichtbaar van de vele pleisters en pleis
tertjes, die hij op zijn wonden had ge
plakt. Zijn linkerarm hing in een doek
en zijn hand was met een rood foulard
omwonden.
„Haar opgesloten?" „Ja, dat heb ik ge
daan!" zeide mijnheer Perren, zich tot
zijn zusters wendende. „Het zou niet vei
lig in huis zijn geweest, als ik zulk een
wild schepsel er vrij door had laten lappen.
Ze was zoo woedend, dat ik bang* was,
dat ze ieder zou hebben aangevlogen.
vDie kat, ik wil er nooit meer mee alleen
gelaten worden en ik geloof, dat het
maar het beste zou zijn, als we haar
haar een verbeterhuis stuurden".
„Maai' wat is er dan toch gebeurd,
zeg dan toch wat er gebeurd is I" riep
miss Judith bijna wanhopig uit. „Toen
wij vanmorgen weggingen, was alles nog
in orde en was Chrystie in de beste
stemming. Jij was aam je schilderijen
bezig en daar zij vacantia had, dacht ik,
dat je geen last van. elkaar zoudt hebben.
Je vertelt mij, dat liet kind je heeft aan
gevlogen, en gekrabd en als ik naar je
De ster van Kerenski is bij 'de
Russische boerenbevolking sterk dalende.
Het verlangen naar den Tsaar wint steeds
meer veld.
De afsluiting van liet. goederen- en
postverkeer bij de grensovergangen wordt 1
als de eerste nanwijzigingen beschouwd
voor een aanstaand Italiaansch offensief.
De Fransche minister Ribot hand
haaft het Fransche oorlogsdoel inzake
Elms-Lotharingen. Met 392 tegen 61 stem
men werd een motie van vertrouwen in
de regeering aangenomen.
De geallieerden zijn met de terug
gave der Grieksche vloot begonnen door
de teruggave van den kruiser Helle.
De Temps meldt, dat de vlieger lui
tenant Favre is neergeschoten en dat de
in hel Fransche stafberieht herhaaldelijk
genoemde vlieger, kapitein Augier in den
luchtstrijd boven de linies van Ypjeren
den dood heeft gevonden.
In Denemarken is een nieuwe vred.es-
vereeniging opgericht.
- Het gezamenlijk aantal arbeiders van
de firma Krapp in Duitschland bedraagt
tegenwoordig 145000 man. In de fabriek
voor gegoten staal werken 27000 vrou
welijke arbeiders.
Ergens aan de Zuid-kust van En
geland zal een conferentie plaats hebben
van politici'der Entente.
Aan de Köln. Ztg. wordt van de
Zwitsersche grens geseind, dat de corres
pondent van de Corriere della Sera te
Parijs in zijn blad mededeelt, dat een
nieuwe slag aan de Aisne onmiddellijk
op .handen is.
Een officiéél Russisch legerblad deelt
mede, .dat Kerenski zich opnieuw genood
zaakt heeft gezien, een aantal 'hoogge
plaatste officieren, waaronder zestien ge
neraals en admiraals, te ontslaan, omdat
deze weigerden het commando over de
troepen weder op zich te nemen, wegens
de tuchteloosheid, die zich van het frönt-
ieger heeft taeester gemaakt. Deze ont
slagen officieren werden alle gedegra
deerd.
Een Londensche correspondent van
de „Manchester 'Guardian" bericht, dat
het kort geleden opgerichte Joodsche re
giment, dat het schild van Koning David
tot regimentsteeken krijgt, aan het front
in Palestina gebruikt zal worden. Dus
Joden zullen het Heilige Land gaan ver
woesten! Ja, verwoesten, want hoe zien
de streken, waar gevochten wordt, er na
den strijd niet uit? Is het niet diep
treurig
Volgens den correspondent van het
„Berl. Tageblatt" opj 't oostelijk oorlogs-
tooneel, hebben de Duitsche en Qosten-
rijksche troepen op het elfde Russische
leger, dat wegens lafheid door de opper
ste legerleiding ontbonden is, 270 stuk
ken geschut buitgemaakt.
De Non endeNieuweZ.eeu^gsc he.
De redactie van De Nieuwe Zeeuw-
s c h e Courant schrijft een en ander
naar aanleiding van eene recensie in ons
blad van „Dej Non van Dobbertin." Uit
haar wel wat hoiog gestemde critiek blijlkt
dat zij dat boek niet eens gelezen heeft,
zoodat zij eigenlijk onze beoordeeling ook
niet kan beoordeelen. Om maar één voor
beeld te noemen: zij constateert dat de
non uit den! bewusten roman „het ver
kijk, moet i k het wel gelooven, maar zieg
dan toch, hoe het komt. Hèb je haar
soms geplaagd?"
„Ik plaagde haar volstrekt niet, ik wilde
alleen, dat zé haar gewone Fransche les
izou leeren. Maar dat verkoos de juffrouw-
niet en zé weigerde het pertinent op de
onbeschaamdste manier. En toen ik haai'
tot gehoorzaamheid wilde dwingen, vloog
zé mij aan als een dolle kat".
„Leugens, allemaal leugens", riep ik
uit, weer ophieuw driftig wordende. „Je
hebt mij dooreengeschud en geslagen en
dat verdraag ik niet, dat verdraag ik van
niemand, ik laat jxiij niet slaan. Als .je
me met rust had gelaten, zou ik ook
niet begonnen zijn,".
„O, wat ben je een ondeugend schepi-
sel, ik heb je niets gedaan, voor je die
scherpe tanden in mijn hand zette, dat
weet je ook wel", antwoordde mijnheer
Perren met eën houding, van beleedigde
onschuld.
Nu was het inderdaad geschied, zooals
ik heb verteld; mijnheer Perren had mij
zoo hevig door elkaar geschud, dat ik mijn
beheersching over mij zelf verloren had.
Ik geloof nu, dat mijnheer Perren dat
vergeten had, want (Zijn geheugen was
bijzonder zwak en herhaaldelijk betrapte
ik hem erop, dat hij uitentreuren dezelfde
pandë woord ontrouw wordt, de gedane
belofte -verbreekt." Hier is niets van
waar. Bedoelde „non": Margaretha von
Wangeli. een wereldsch kind, een wild
zang, is na berooving van haar goederen
(door haar goddeloozen broeder, door dezen
jnet behulp van een 'haar vijandige abdis in
het 'klooster gebracht, en heeft, toen een
poging van haar geliefde om haar daar
uit te verlossen mislukt was. na veler
lei mishandelingen, van. haar vriend af
stand gedaan en ide kloostergelofte ge
daan, en is als abdis gestorven.
Ziedaar in hoofdzaak den inhoud van
het hoek, na lezing waarvan wij schre-
vën (hetgeen echter d°01' De Nieuwe
Zeenwschc niet overgenomen Is)
„Wanneer het ons mogelijk was de
historie uit den roman te onderkennen,
dan zouden wij ons schamen moeten
over zooveel ongerechtigs ids er in
de 16e eeuw in sommige Meoklenburg-
sche zielen kan opkomen. Toch ge
waagt dit verhaal-van veel zegen door
de Hervorming, ondanks Rome's niet
■altijd verdedigbaren tegenstand, over
dit goede land gebracht."
Ons dunkt dit nogal tamelijk objectief
gezegd. Het verdient heelemaal niet de
schrikbarende uitweiding waarmee de N.
'Z. C r t. den recensent te lijf gaat. Ook
behoeft de redactie ons, die reeds meer
dan 30 jaren -de z.g. protestanten, bijv. van
den Protestantenbond weerstaan hebben te
verleden, dat dit zulke rare kinderen der
Hervorming .zijn. Alsof 'die in de ge
wraakte recensie bedoeld waren! Trou
wens de redactie van de N. Zeeuw
se h e Courant weet van die „pro
testanten" welke zij terecht verfoeit, toch
nog aardig gebruik te maken, blijkens
een aanhaling van den „protestantschen,"
sociaal domoeratischen predikant Bruins
van Idaard, ('dé N. Z. Crt. vindt 'teen
kernachtig woord!), over het verval
yan hot protestantisme, en een tweetal'
veroordeelingen door protestanten(l) om
trent Luther en diens werk. Gelukkig
zijn dit Duitsche protestanten, zoo dat
de (Roomsche) lezer van de N. Zeeuw-
S c lie- Courant zichzelf kan wijsma
ken dat het echte kinderen der Her
vorming geweest zijn, zooals wij ze be
doelen, die onder anderen schreven dat
Luther was „een volksmenner die een!
kunstwerk stuk sloeg, waarvan hij de
heerlijkheid en de diepte niet doorzag",
en niet was een hervormer, maar „een
verwoester van het geloof en de kerk."
Wij kunnen het best hebben dat Room-
sdhe bladen, gelijk de N. Z. Crt. in
haar no. van heden doet, de Reforma
tie betitelen als Luthers „revolutionaire
daad." Een Roomsche kijkt daar nu een
maal anders op dan wij. Doch waartoe
OiO'eist zij daar nu juist op komen, het
is yiLog zoo ver van 31 October! En
waarom betitelt zij éns, die 'kerkelijk
niet „afgescheiden" en .politiek „antire
volutionair" zijn als „afgescheiden broe
deren"?
D'e lezer vergeve ons zoo wij wat lang
bij' dit weinig beduidende standje hebben;
verwijld. Wij deponeerden heden „Die Non
van Dobbertin" op de schrijftafel van de
redactie van de Nieuwe Z e e u w s' c h e
C ou ra nt.
Misschien komt zij na de lezing tot
de overtuiging dat. op dezen roman niet
van toepassing .is de qualificatie van
antipapistische lectuur, „bedervers van
het gezonde oordeel," „struikelblokken"
en dergelijke.
Trouwens, De Zeeuw heeft, al der
tig jaar de antipapistische t e n d e n z-
schiedenissen verhaalde. Maar op dat
oogenblik was ik geneigd alles, wat mijn
heer Perren deed of zeide, verkeerd uit
te leggen en dus zeide ik, dat hij zijne
zusters leugens op de mouw spelde. Wat
mijzelve betreft, ik was ondeugend en on
handelbaar, wat trouwens in deze ge
schiedenis al meermalen gebleken is,
maar ik was te waarheidlievend, om een
leugen te kunnen ,zeggenen ik ge
loof, >d(at ik er ook te hooghartig voor
was.
Ik was weer opnieuw uitgevaren over
de leugenachtigheid van mijnheer Perren,
toen miss Judith mij op gebiedenden toon
verzocht mij' stil te houden:
„Stil, Chrystie. Houd dadelijk je mond,
ik wil zulk een geschreeuw en getier niet
langer aanhooren. Al bèn je misschien
uitgetart, je gedrag is niet (e verontschul
digen. Een jonge dame, die vecht met
een ouden heer, wel foeil 'tis schande,
je hebt mijn vertrouwen verschrikkelijk!
teleurgesteld en ik ben bang. dat ik je
nu nooit meer vertrouwen kan. En ga
nu dadelijk naar je kamer".
ik wilde- a.an haar bevel gevolg geven,
-maar ik beefde en waggelde alsof ik dron
ken was, en het was niet zonder krach
tige hulp, dat ik mijn kamer bereikte. Daar
•gekomen, verviel ik in een staat van be-
litteratuur bestreden, en zal dan ook
niet meer op dergelijke breed opg -zette
afstraffingen als van de Nieuwe
Zee uw sche Courant ingaan.
Het politiek accoord.
Door den voorzit! er der drie vrqzin-
nige partijen is een uitvoerig schrijven
gericht ter beantwoording van den brief
van do drie voorzitters der rechtsche
kamerfracties, inzake het politiek accoord,
waarin zij uiteenzetten, waarom zij de
houding der linkerzijde op Dinsdag "24
Juli j.l. volkomen logisch en plichtmatig
achten. I
Besprekingen met H. M. de Kö-
- -n i n g in
H. M. de Koningin is voornemens bin
nenkort uit te noodigen tot. een onderhoud!
,over eenige onderwerpen, die Haar be
langstelling inboezemen de heeren Bak
ker, secretaris van den Ned. Bond van
Neutrale VakvereenigingenHazevoet, Se
cretaris van het Bureau voor R. K., Vak
organisatie te Utrecht; Kruithof, voorzit
ter ra'n het Christelijk nationaal vakver
bond voor Nederland, en Van den Tem
pel, bestuurslid van het Ned. Vakverbond.
D e N o o r d a m opeen m ij n
geloopen. 1 t
Bij de directie van 'de HollandAVne-
rikalijn is gisteravond telegrafisch be
richt ontvangen, dat het stoomschip Noor-
dam (12531 ton) bij Teixel op een mijn
is geloopen. Alle passagiers zijn gered
en aan boord van Nederlandsche torpe-
dobooten op weg naar Nieuwediep. De
kapitein heeft 'geseind, dat bij oninid-
dellijfce assistentie het schip misschien
behouden kan worden.
De Noorda'm is' 14 mijl dwars van
Eierland op een -mijn geloopen. De be
lli anning ïs aan boord gebleven. Het
stoomschip wordt opgesleept. Sleepboo-
te'n, het pantserdekschip Holland en vier
torpedoboolen en het stoomschip Amster
dam zij'n ter assistentie vertrokken.
Te 11 uur 15 gisteravond seinde de
gezagvoerder draadloos dat zijn schip
onder stoom en dat de Thames in de
nabijheid was' met alle passagiers aan
Boord. 1
Aan boord van de Noordam. bevonden!
zich 237 passagiers.
Schoeisel en sajet. i
Aanvankelijk is! het de bedoeling Voor
bet verkrijgen van deze artikelen tegeni
lagere li prijs in aanmerking te brengen
.personen, die behooren tot een gezin;
,dat in het afgetoopen jaar geen grooter
jnkomen heeft, gehad dan: f2000 in de
gemeenten, genoemd in de le klasse van
de tabel der personeele belasting; f1850
in de gemeenten, genoemd in de 2e kil.
van die tabel; f1700 in de gemeente,
f' jnoemd in de 3e klasise van die tabel;
1550 in de gemeente, genoemd in de
le klasse van die tabel; f1400 in de
gemeente, genoemd in1 de 5e klasse van
'die tabel; f1300 in de gemeente, ge
noemd in de 6e klasise van die tabel j
f1200 in de gemeente, genoemd in dé
7e, 8e en 9e klasse van die tabel.
Het zou dan de bedoeling z.ijn; voor
,elk lid van zulk een gezin in één jaar
tqgen verminderden prijs één paar schoe
nen en één paar klompen en 3/4 K.G.
s'ajet of breiwol' ter beschikking te stellen.
In overweging woffit genomen, de:n
prijs van één paar volwassen mansschoe
nen te stellen op "f6, die van een paar
Volwassen mansklompen op f0.60 en dié
van een K.G. sajet op f6.
Het Schoeisel voor jeugdige personen
wusteloosheid, half uitputting, half slaap.
Ik geloof, dat iemand mij uitgekleed en
mij gewasschen heeft, want den anderen
morgen ontwaakte ik helder, schoon em
in mijn bed liggende. Het eenige, dat ik
mij herinnerde, is, dat ik een poeder moest
innemen, wat ik "half onwillig deed, ter
wijl Dobbs er bij stond en heele rede
neeringen oplzette over slechte, ondeugen
de en in de zonde verharde kinderen,
waarvan ik, zoo ik haar gelooven mocht,
het allerondeugendste was. Het zou, zeide
zij, dan ook wel heel slecht met mij
aflooipen.
Heel den volgenden dag moest ik in
bed blijven, want ik was wakker gewor
den met hoofdpijh en koorts. Eetlust hatf
ik niet en alleen 's middags at ik een;
weinig soep; 'savonds moet ik nóg e«n
jpoeder innemen.
In edn doffe onverschilligheid lag ik
daar heel den dag, soms een weinig slui
merend zonder dat de slaap mij verkwikte.
Soms dacht ik even na over de straf,
die ik wellicht krijgen zou, maar ik was
te ziek, om 'mij ongelukkig te voelen
etol van de eentonigheid van den dag
merkte ik daardoor ook al niet veel.
Ik zag dien dag niemand bij mij' dan
Dobbs, die nog knorriger was dan anders.
(Wordt vervolgd.)
