mi Maandag 30 Juli 1917 31e Jaargang De No. 353 ijving De Groote Oorlog. jachten Etgras, Seme, de Meid van Os rUÜ skoecht Binnenland. liglak. Roeden Roeden Roeden 33 van de tolembaix" san de Hof- rlijk 9 Au- an Notaris tere inlich* kosjeswegje ferke, samen |en. u of op 10 J-an Notaris lurg, alwaar lnen zijn. JPPEJAN Lz. St. Laurens. Iwaar werk. St. Laurens. bkendam. Roeiaakje te Zoute- ^kening 4 en LN, Vrouwe- 1 dito Kort- |leden, een en Wieion loskerke (W.) jaqd bij de Veer- adres hard Spaanders S E Jz, Tol, stonden aan jdknecht {GEM, Oost- |c. M. v AN Infeetbakkerij, [te Kortgene, ithoüe. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 218 Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DIIUIJ L. BURG. Drukkere Oosterbaan Le Co int re, Goes. Honduras. Ook de republiek Honduras is een van de Midden-Amerikaansche staten. Het land is in 1502 door Columbus op diens vierde reis ontdekt, doch eerst in 1523, na diens dood, door een anderen ontdekkingsreiziger, Ferdinand Cortez, in bezit genomen, die er de geelroode Spaan- scha vlag plantte. (De Spaansche vlag is namelijk geel. met twee roode banen.) In 1825 maakte Honduras zich vrij van het Spaansche juk, en nam den repu- bfikeinschen regeeringsvorm aan. De re geering werd geheel op Europeesche leest geschoeid. De president wordt voor vier jaar gekozen, en wordt bijgestaan door een wetgevend lichaam, een Senaat en een raad van state. De naam Honduras' beteekent ondiep ten. Het land ontving dezen naam van de ^Spanjaarden, vvegtens' "Je vele ondiep ten zijner zeeën en wateren. Deze zijn de Eonseca-baai, de golf van Honduras en de Caraïbisehe Zee. Het land is viermaal zoo groot als Nederland en telt slechts 400 duizend inwoners, meest Caraïben en andere In dianen, en zeer weinig blanken. Het klimaat is heet en ongezond. De rivieren zijn slecht 'bevaarbaar. Alleen op de kuisten heerscht vrucht baarheid, hetwelk daar een. lovenidigen handel veroorzaakt in katoen, rijst, sui ker, tabak, indigo, vanille. Honduras is bok het vaderland van den braakwortel (ipecacuanha.) Voorts' drijven de bewoners van Ide zeer boischachtige gedeelten een uitge- breiden handel kostbaar mahoniehout en caoutchouc. In de bergen vindt men vele, ook edele, metalen. Dank zij de voltooiing van den Transt oceanis'chen spoorweg tusschen Puerto Cortez (haven van Cortez') en Amapal'a zijn handel en verkeer zeer toegenomen. In de vruchtbare dalen worden land bouw en veeteelt beoefend. Vanuit Omoa aan den Atlantischen Oce aan, en Amapala aan den Grooten Oce aan wordt een levendige handel met Eu ropa gedreven. Duiltschland zal daarin echter voorloo- pig niet deelen p.fschoon het nog wel een [en ander, met name caoutchouc, koper, zink en tin, zou kunnen gebruiken. Drie verliezen. De vorige week was voor ons'Christe lijk volksdeel een ongeluksweek van groote beteekenis. Eerst bereikte het de mare van het overlijden van ds. Van Eeghen, den man die als prediker van het Evangelie in het moderne Zeeuwsch-Vlaanderen Oos telijk Deel het Ongeloof tot de orde riep, en met zijn geld allen Christelijk phi- lantropischen arbeid, niet het minst op het terrein der school zoo rijkelijk steunde. Daarna kwam de onverwachte tijding van het plotseling overlijden van het Twee de-Kamerlid Oosterbaan, die zich ook onder ons Zeeuwen, zoo verdienstelijk-had gemaakt, wegens zijn kloek belijden van den Christus Gods, ook op het staat kundig erf. Eindelijk trof het de grootste slag door het openbaar worden van het heengaan na langdurig lijden van het Eerste-Ka- merlid prol', dr. J. Woltjer, van de Vrije Universiteit. Zoo drie onzer grootste en beste man nen in één week dat heeft ons veel te zeggen. Niet alleen dat wij ons huis heb ben te bereiden, dewijl de dood haastig komen kan, maar ook om den tijd uit te koopen dewijl de dagen boos zijn; •en wat wij te doen hebben, op ieder levensterrein, dit te doen met alle macht. Dit hebben deze drie gedaan. Van Eeghen, gesproten uit een ge slacht van Stoere werkers en ootmoedige belijders, heeft al de hem van God ge schonken gaven gewijd aan .Zijn. dienst. Zelfs toen lichaamszwakte hem dwong Zeeland te verlaten, waar hij het mo dernisme in zijn hartader had aangetast, trad hij te Amsterdam nog telkens op om het Evangelie te verkondigen aan die Doopsgezinden, welke van de moderne prediking hunner eigen leeraren niet ge diend waren. Tot eindelijk de moderne predikers door rechtzinnigen vervangen waren en hij derhalve zijn taak kon We derleggen. Oosterbaan, de vroegere Christe lijke onderwijzer, de man met 't geopenid oog voor de sociale nooden zijns volks, die als Graphoo het noorden in opschud VERSCHUNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Losse nummers -o.os Prijs der Advertentiën. 14 regels f0.60, iedere regel meer 15 ct. 3-maal wordt 2-rnaal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden; Bewijsnummers 5 cent. ding bracht met zijn onthullingen omtrent de wanverhoudingen op landbouwgebied, fen in het zuiden de onderwijswereld sticht te door zijn wekelijksche brieven in „De School mei den Bijbel"; de wakkere pro pagandist die door woord en geschrift het socialisme bestreed, en de vrijzin nigheid in haar uiterste schuilhoeken te rugdreef, de geharnaste strijder in het politiek debat, die in zoo menig district de rechtsche kiezers ter overwinning wist te voeren, en eindelijk tegenover niemand minder dan den oud-minister Goeman Bor- gesius, dien hij' met een meerderheid van vierhonderd stemmen sloeg, het district Enkhuizen veroverde en vier jaar later met een flinke meerderheid wist te be houden; ook deze krachtige persoonlijk heid heeft gewerkt met steeds verdubbel den ijver, totdat een hartkwaal hem sloopte. ,W o 11 j e r, man van groote kennis en innige godsvrucht, die als Christelijk on derwijzer te Groningen zijn loopbaan be gon; door dege studie het te brengen wist tot doctor in de philologie, en in die qualileit zelfs door buitenlandsche hooge- feeholen als hoogleeraar begeerd werd; die zoo principieel was dat hij herhaaldelijk aanzoeken van een onzer Rijks-universitei ten afwees, doch zich verbond aan de destijds zoo gesmade Vrije Universiteit; en in 1886 met de kerkelijk uitgeworptr- nen meegegaan, zich niet schaamde den post van voorlezer te vervullen in de samenkomsten der gemeente in de loka len. Een man van groote werkkracht, die jarenlang voorzitter was van Christelijk Nationaal Schoolonderwijs, en door veler lei geschriften en redevoeringen tot in de hoogste Landsvergadering hij was ook lid der Eerste Kamer het goed recht van dat onderwijs bepleitte. Voor al in hem wordt zooveel verloren, gelijk in den oud-prof. Rutgers, kort vóór hem heengegaan. Inderdaad, het was voor ons Christen volk een droeve week. Het doet ons on willekeurig- terugdenken aan 1876, toen daar in ongeveer even korten tijd de oude Mackay en de jonge Doedes en Groen van Prinsterer henengingen, en Kuyper in liet buitenland ernstig krank lag. Wie denkt er ook nu niet aan, nu onze dr. Kuyper weer in het buitenland herstel zoekt van een pijnlijke kwaal! Beknopt overzicht vsn den toestand. Van liet Westerfront vernemen wij niet veel' meer dan het stereotiepe: „In Vlaanderen duurt de ariillerie-slag vriort." Met welk succes? Wö krijgen daaromtrent niet veel te hooren. \Vel gèeft. Berlijn nu een s'tatis- tiekje betreffende het resultaat der be schieting van St. Quentin door de En- gefechen en Fïanschen. Da beroemde kathedraal kreeg onge veer 300 voltreffers^ het paleis van ju stitie kreeg er ongeveer 250, de k'erk van St.. Martin 100, het lyceum en de keric van St. El'oi ieder 80, het raad huis en de botanische tuin ieder 50, het postkantoor en de beurs ieder onge veer 30, het theater en de bank van Frankrijk ieder ongeveer 20. Een groot aantal huizen waaronder het museum van Lecuyer en twee groote magazijlneni zijn door het artillerie-vuur in brand ge schoten en geheel verwoest. Den 16en Juli nog berichtte een draad- los bericht uit Parijs, dat de Fransche artillerie uitdrukkelijk bevel had, niet op St. Quentin en vooral niet op de Kathe draal te schieten. Op het Oostfront zetten de Centralèn nog steeds hun zegevierenden opmarsch voort. De berg Tonmatic werd door Duitsche regimenten stormenderhand veroverd. n -?n ^u^en van den Dnjesfer in Oostelijke richting oprukkende verbon den strijdkrachten naderen, terwijl1 'zij den! wijkenden vijand op den hiel' volgen, ide Boekowina. Ten Noorden van den Driester Miitvefn. de Russen terugtrekken. De linie Jagiel- mcaZablotow is door de verbonden colonnes pversekreden. In Oost-Galicië naderen de Duitsche troepen den grensstroom Sbrucz, 't Wordt nu ernst met Siam's oorlogs plannen. De Siameesche gezant te Berlijn deed aan het ministerie van Buitenlandsche. Zaken mededeeling, dat Siam zich als in staat van oórlog met Duitschland be schouwt. Aan Nederland is verzocht de beharti ging van de, Duitsche belangen in Siam op zich te nemen. Bij de ontvatigfeifi te Weenen op 28 Juli van vertegenwoordigers van de - Oosten- rijk-Hongaarsche Pers hield do minister president graaf Czernin' een rede, waarin hij a.m. den algemeenen politieken toe stand besprak, en daaromtrent belang rijke verklaringen aflegde. Hij wees er op, dat rijkskanselier en rijksdag nadrukkelijk verklaard hebben, dat Duitschland een verdedigingsoorlog voert; dat het Duitsche volk een eer vollen vrede langs den weg van overeen komst zoekt, welke een grondslag voor een blijvende verzoening der volkeren biedt. Wö stippen de belangrijkste clausules uit het ministerieelebetoog -aan. bij voor keur die betreffende de oorlogsdoelein den der centralèn. Czernin zeide Wat de rijkskanselier en de rijksdag verklaard hebben, is dat, wat ik reeds maanden als een eervollen vrede aangje- gefven heb. De Weensche regeering is bereid dien le aanvaarden en sitreeft door dezen naar een 'duurzame verzoening der volkeren. Dbch ook over hetgeen over- deze grens ligt., bestaat tusschen Weenen en Berlijn volledige overeenstemming. Nooit zullen wij in vre.de toestemmen, welke voor ons niet eervol is. Wil de entente op dezen duidelijk ge noeg omschreven grondslag niet met. ons in onderhandelingen treden,, .dan zullen wij dezen oorlog voorteelten en tot het uiterste strijden. Mij is het onverschillig, of men in deze bekentenis een teeken van zwak heid of sterkte wil zien. Het geldt voor mij slechts als een teeken van verstand, en zedelijkheid, welke er zich tegen ver- ziptten om een oorlog te blijven voeren, waarvan de voortzetting nu reeds zinneloos blijkt;, daar ik vast overtuigd ben, dat de entente er nooit in slagen zal ons te verslaan en wij in onze de fensieve positie geenszins het plan heb- bem 'den tegenstander te verpletteren. Daarom zal deze oorlog vroeger of later op een vrede door overeenkomst moe ten uilloopen. Hieruit volgt echter voor mij de na tuurlijke gevolgtrekking, dat verdere of fers en het der geheele menschheid op gelegde lijden doelloos zijn en dat het in het belang van de geheele mensch heid noodzakelijk is om zoo spoedig mo gelijk tot dezen vrede door overeenkomst te g'eraken. Gelijk wij gemeenschappelijk met onze trouwe bondgenooten oorlog voeren, wil len wij met hen ook vrede sluiten, nu of later. En te zanten met hen zullen wij' dert oorlog voortzetten, als onze tegenstan ders' geen wil of gevoel hebben om dit standpunt in te nemen. Wij en onze bondgenooten hebben een recht op ons leven en op vrije ontwik keling, juist gelijk de andere volken. Er is geen macht' ter wereld, welke ons dwingen kan daarvan afstand te doen. Da Vlaag, wie de schuld van dezen! oorlog draagt, wil ik niet opwerpen, daar het in dezen samenhang geen doel heeft over het verleden te spreken. Maar over de toekomstwil' ik mijh gedachten uiten en den wensch uitspre ken, dat het "der wereld gelukken moge dien middelweg te vinden, welke duur zaam den terugkeer van zulk een ont- zettenden oorlóg zal verhoeden. Ieder moreel-denkend mensch heeft den plicht naar best vermogen aan dit gi gantisch werk mede te werken en alle staten der wereld, zullen in gemeenschap- peil'ijk'en arbeid moeten trachten waar borgen te verstrekken om een zoo ver schrikkelijke ramp als de tegenwoordige wereldoorlog is, in de toekomst onmo gelijk to maken. Moraal en verstand ei- sóhen dan ook, dat er middelen gezocht worden om de wereld van dezen druk te bevrijden. Er kunnen zich andermaal .toestanden voordoen, gelijk wij thans door leven. Deze weg kan moeilijk zijn, onmoge lijk is hij niet. Het zijn twee grondbe ginselen, waarop m.i. een vrede door overeenkomst tot stand kan komen, voor eerst zonder overweldiging, vervolgens het voorkomen van het terugkeeren van een porlog. Een waardig woord, voorwaar, dat ge tuigt van een ernstig streven naar den vrede. Of het weerklank zal vinden in de harten der geallieerde staatslieden Wij betwijfelen het vooralsnog, wijl tot dusver slechts hardheid des harten te constateeren viel. i1 Doch, bij God zijn alle dingen moge lijk Fransehs tanks. Warner Allen, de correspondent var» de „Daily News" bij het Fransche leger op het Westelijk front, zegt: „Dó Fransche tanks, of chars d' assaut, zooals' zij officieel genoemd worden, ver schillen zeer van de Engelsche landsche pen. De Fransche'tank is lichter, breeder en vlugger. HijUdeed mij denken aan een gepantserde sproeiwagen en manoeuvreert met verrassend gemak, ofschoon zij geen staart heeft en het vermogen schijnt te hebben om in! het midden om te buigen. Vandaag vertelde een' jong officier, die het bevel over eene afdeeling tanks; in den !s'lag van Carmine voerde, mij do volgende geschiedenis van een dier mon sters „Het gevoel, dat'fnen in een tank "heeft zal wel ongeveer overeenkomen met dat in een onderzeeër, omdat men, zoodra lnen er in is en alle luiken geslote»! zijn, (zich geheel van de buitenwereld afgesloten gevoelt. Het, oorverdoovend ge weld van den motor maakt het iemand onmogelijk, oveT andere dingen te denkelrt en belet tevens, dat men iets anders hoort. Ik zag eenmaal een grooten granaat op een meter afstand van een andere tank uiteenbarsten. Na den slag zeide ik tot den officier die erin gezeten was: „Dat was. ,op het. "kantje af!" „Vrat bedoelt ge|"? vroeg hij „er is een granaat dich ter dan op honderd meter van mij af neergekomen." Hij had er geen idee van, dat het gevaar zoo nabij! was geweest. Vrij ontweken do granaten zeer gemak kelijk en bereikten spoedig de eerste Duit sche loopgraaf. Mijn kanon en machine geweren zuiverden, die spoedig van vij anden, terwijl wij langs den rand reden. Wij kwamen bij pen machinegewearstel'- ling uit befon en gingen daarop zitten tot zij inzakte. De infanterie wasi intusr schen aangekomen en' ik besloot de loop graaf over te steken. De neus van mijn tank stak omhoog, toen wij de borst wering beklommen en dook toen de loop graaf in. Het lawaai dat de motor maakte terwijl de tractieband 'houvast zocht in den weeken grond, was ontzettend. En toen gingen wij weder aan de andere zijde naar boven met een beweging ate een boot, die op een golf rijdt. Zoo ont zettend was het 'geluid, aat ik niet eens de ontbranding van ons kanon hoorde, nadat ik het bevel' had gegeven om te vuren." Korte oorlogsberichten. De „Daily Mail" ontleent aan het „Financial News" het volgende „klei nood" van bureaucratische prestaties: „Een legerorder aan het Suez-kanaal beveelt, dat alle lasit-auto's met een kist zand voorzien moeten zijn, voor het ge val er brand uit mocht breken. Dade lijk daarop werden met zand gevulde kis ten van Engeland uit aan de troepen bij het Suez-kanaal verzonden." Er was te weinig zand' in de nabij heid, ziet ui Tot 15 Augustus zullen de Russi sche grenzen gesloten zijn. De generaals Roesky en Goerko zijn naar Pelrograd ontboden. Te Luik is men druk bezig ouni de -ruïnes1 van de in Augustus 1914 stuik geschoten huizen weg' te ruimen. Do nog rechtstaande en zwartgeblakerde muren stortten nu en dan in, wat gevaar op- léverde voor de omgeving. Naar het Hand. uit Stockholm ver neemt, heeft zich daar een comité voor een wereMvredecongres gevormd, waarin zitting hebben: Corsland Sandsted, Lind- hagen, Winberg, Larson en Sundblad. Het congres is voorioopig op 31 October be paald. Gent is Zaterdagmorgen weer door vliegers van de geallieerden gebombar deerd. Keizer Wilhelm bracht een bezoek aan de heroverde stad Tarnopol. Volgens bericht uit Russische bron, is Lenin gearresteerd. Wij berichtten reeds, dat de Voorloo- pige Regeering de doodstraf d-oor den kogel voor den tijd van den oorlog we den- heeft ingesteld. De straf zal, naar uit Petersburg wordt bericht, toe gepast worden op militairen, die zich schuldig maken aan hoogverraad, deser tie naar den vijand, vlucht van het slag veld, aanslporing van den plicht als mi litair te verzaken en eenige andere ern stige misdrijven. Te New-York beginnen vele Neder- l'andsche stoombooten met graan, reu zel. spek en andere levensmiddelen voor ons land, hun ladingen te lossen, omdat de uitvoervergunningen uitblijVen. AlduS een officieus bericht. In regeeringskrin- gen hier te lande is er nog niets vaiï bekend. Keizer Wilhelm heeft vanuit Ga- licië aan von Hindenburg een telegram van hulde gezonden voor dien prestaties in Vlaanderen. De Entente-conferentie te Parijs moet een Balkan-offensief voorbereiden. Op eenige Zweedsche spoorwegen is een proef genomen om de dennenappels als brandstof te bezigen, welke proef ge slaagd wordt genoemd. Men mengt ze- 'met steenkolen en cokes. Er worden nog altijd Chineesche koelies binnengevoerd. Tot burgemeester van Moskou ia verkozen -de socialist Roudnef. Uit Berlijn: In Vlaanderen woedde de geschutstrijd met groote hevigheid, n.l. ten Z. van Bixmuiden en aan beide zij den van Hollebeke. In den ochtend van 28 Juli werd vanaf Mers-ken tot Houten een krachtig roffelvuur ingezet. Mc Adoo verklaarde bij de indie ning van de oorlogsbegrooting bij het Congres, dat het eerste oorlogsjaar aan' de Yereenigde Staten waarschijnlijk 10.736 millioen dollars zal kosten, behalve de leeningen aan de geallieerden. Dtinsche razzia onder Scheve- ningsche visschers. De Scheveningsche loggers 136, 254, 134, 382, 23 en 170 zijn door Duitsche duikbooten tot zinken gebracht. De be manningen zijn te Scheveningen en te IJmuiden aangebracht. Vermoed wordt, dat nog meer schepen zijn gekelderd, men spreekt zelfs van tien. Indien de opgave der bemanningen juist blijkt te zijn en de vernietiging plaats had 19 mijl W.N.W. van IJmuiden, dan zou dit geschied zijn wel dicht bij da Duitsche sperlijn, doch nog binnen het veilige gebied, dat zich tot 20 mijl uit de kust uitstrekt. Er waren geen levens te betreuren jen gewond was niemand; dat gaf een heele gerustheid, maar in Scheveningen bleef de stemming zeer gedrukt. Het is de groot ste slag wat materieel verlies betreft, die Scheveningen treft, sinds het uitbreken van den oorlog en onder de gezonken schepen zijn er van slechts enkele ja ren oud. i i m In een onderhoud met schipper Wou ter Rog van de „Dirk van Duijnen" (Sch. 254) van de reederij' Jac. den Duik en Zonen, een der door een Duitschen on derzeeër tot zinken gebrachte Schevening sche visschersschepen, deelde deze nog verschillende bijzonderheden over het ge beurde mede: De bemanning had juist de netten in gehaald, toen te kwart voor 3 een on gemerkte Duitsche duikboot in zicht kwam, die te 3 uur een waarschuwings schot loste, dat 20 M. van den logger af in zee terecht kwam. Onmiddellijk werden de zeilen gestreken en werd de Nederlandsche vlag geheschen. Een kwar tier later was de duikboot in de nabij heid van de Dirk van Duijnen gekomen. Waarop schipper Rog zich met de scheeps papieren. aan boord van het oorlogsvaar tuig begaf. De scheepspapieren werden niet teruggegeven en de duikbootcomman dant sloeg geen acht op de opmerking van den schipper, dat men met een neu- jtraal vaartuig te doen had. Voor verdere opmerkingen (de schipper had er op wil len wijzen, dat hij zich in de vei lige vaargeul bevond), werd geen gelegenheid gelaten. Slechts werd 5 a 10 minuten tijd gegeven om de bemanning van boord te halen. Na 6 a 7 minuten was de uit 8 man, allen Scheveningers, bestaande bemanning in de sloep, en nauwelijks had deze zich 2 minuten roeiens verwijderd, of van de duikboot werden 12 kanonschoten, waar van 7 treffers, op den logger gelost, die na 3 minuten zonk. ue iremanning had 2 uur in da sloep; rondgevaren, toen zij door da Sch. 454 werd opgenomen. Aan boord van dit vaar tuig hoorden zij nog te 8 uur schieten uit de richting waar haar schip was tan gronde gegaan. Voordat de „Dirk van Duijnen" tot zin ken was gebracht, was haar bemanning getuige van de vernietiging der Sch. 170, terwijl zij daarna de Sch. 136 tot zinken zag brengen. Schipper Rog vermoedde, dat deze beide vaartuigen drijvende zijn gebleven. Aardappelen. Minister Posthuma heeft thans bepaald, dat de aflevering en het vervoer van alle aardappelen verboden is. Dit ver bod is niet van toepassing op: a. die soorten aardappelen, welke uit sluitend als vroege aardappelen in den handel komen; b. Eigenheimers of Borgers; c. de aardappelen, gedekt door een vervoerbewijs, afgegeven door de Rijks commissie van Toezicht op de Aardappel- vereeniging.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1