Vrijdag Juli 1017
31e Jaargang
*o. S50
_a
De Groote Oorlog.
FEUILLETON.
Staten-Generaal.
vo1-_
Binnenland.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO.
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 213
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oosterbaan Le Co int re. Goes.
<De Zeeuw
VERSCHIJNT, ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f l.SO
Losse nummers
-Ö.OS
Prijs der Advertentien.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 ct.
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Si am.
Dezer dagen heeft ook Siam aan
Duitschland en Oostenrijk den oorlog ver
klaard.
De Emgelsche pers beweert dat er van
Duitsche zijde in dat land een roerige
propaganda gevoerd werd. die zelfs tot
over de grens in Engelsch Achter-Indië
zich uitstrekte.
(liertegenover betoogt de Duitsche pers,
dat er betrouwbaar nieuws bij de hand
is over kuiperijen, waarmee Engeland en
Frankrijk met medewerking van Italië en
eindelijk ook van Rusland sinds lang met
staag stijgenden druk Siam trachtten te
bewerken, om een nieuw offer voor de
belangen der entente machtig te wor
den.
Wiji, neutralen, kunnen de juistheid van
geen dezer beweringen controleeren, en
zij boezemen -ons ook geen belang in.
Natuurlijk zat bij Siam ook wel gewo
gen hebben dat er Duitsche schepen in
beslag te (nemen waren.
Omtrent Siam kan het volgende her
innerd worden.
Siam (het inaleische sayam beteekent
bruin!) noemt zich met den inlieemschen
naam Myang Thay, hetwelk door „land
der vrijen" vertaald wondt.
Uit hunne schooljaren herinneren de
lezers zich de namen Anam, Siam en
Birmanië. Dit laatste is dan Britsch Ach
ter-Indië dat aan het noorden en wes
ten van Siam paalt, welks zuidergrens
door de straat van Malakka en de golf
van Siam bespoeld wordt, terwijl het land
ten oosten wordt begrensd door de Fran-
sche bezittingen Kambodja, Anaim en
'Iongking.
Het land is twintig maal zoo groot
als Nederland en wordt door bergketenen
doorsneden, welke rijk zijn arm kalksteen
en graariet. Doch ook metalen worden
ter in Siam veel gevonden; onder anderen
in de rivieren goud, en verder in bet
noorden antimonium, ijzer en koper.
De voornaamste stad is Bangkok aan
de golf van Siam. De huizen dezer stad
zijn grootendeels op palen en hamboevlot-
ien gebouwd.
Van de overs Dooming der rivieren
(hoofdrivier is de Menaml) hangt 's lands
vruchtbaarheid af; de voornaamste land
bouwproducten zijn peper en indigo;
voorts mais, suikerriet, rijst, tabak en
katoen.
De dierenwereld is gelijk aan die van
Voor-Indië. De olifant en de rhinoceros
leven er in 't wild. De witte olifant is
.er zeer in eere. De inwoners zijn buddhis-
ten en dooden, in gehoorzaamheid aan
de leer van Boeddha, geen enkeL dier.
Het aantal inwoners bedraagt vijf mil
joen. Vroeger werd het land door twee
koningen bestuurd. Sedert den dood van
-een dezer, in 1885, regeert er slechts één,
wien een strijdmacht van twaalfduizend
door Engelsche en Fransche officieren ge
oefende soldaten ten dienste staat.
In de zevende eeuw onzer jaartelling
wera uit Voor-Indië het Boeddhisme naar
dit land overgebracht.
Van de veertiende tot de zeventiende
eeuw stond het bloot aan de invallen der
Bewerkt naar het Engelsch van
EMMA JANE WORBOISE.
23)
Precies toen het nnr om was kwam
■miss Judith binnen en ofschoon' ik nóg
niet klaar was met mijn verhaal, was er
toch iets van trots in mij, dat ik haar
niet alleen de volgeschreven groot© lei
kon overhandigen, maar ook het kleine
porceleinen leitje benevens een half do
zijn velletje postpapier.
Miss Judith préés mijn opstel. Ik had
ffnj tamelijk goed uitgedrukt, zeide zij, .be
ter dan zij verwacht had, maar ik moest
beter acht gaan geven op mijn spelling
en voortaan ook om komma's en pun
ten denken, ik had er nu geen enkele
at n^et bevorderlijk was om mijn
it nü duideliïk te maken. Bovendien had
- „„m^ens een hoofdletter gezet, wat niet
vreema was overigens, daar Mantie, die
hoofdletters11 gebmfkte^^' °°k
algemeen scheen miss Judith
nogal ingenomen met mijn werk, .want
Bimianen. Van 1568 tot 1590 was liet
onderworpen aan Pegoe, een rijk aan den
benedenloop der Irawaddi.
Dit rijk kwam in den loop der jaren
aan Birma, doch mankt thans, sedert 1852,
deel uit van Engelsch Achter-Indië. Van
dat rijk is Rangoen de belangrijkste stad.
In den tijd toen Siam door Pegoe over-
heerd werd, telde de hoofdstad van dit
toenmalig machtige rijk, de stad Bagoh,
150 duizend inwoners. In 1757 weid deze
stad door de Birmanen geheel verwoest,
met uitzondering van haar grootschen
tempel (het gouden heiligdom geheeten).
In 1767 bezetten de Birmanen Siam
en verwoestten de oude hoofdstad
Ajoethia. Docli reeds twee jaren daarna
werden zij uit dit land verdreven door
de Chineezert; onder hun aanvoerder
Pliyatak.
Deze maakte Bangkok tot residentie en
maakte zich zelf koning, doch werd om
zijn groote wreedheid door zijn generaal
Chakri vermoord.
Deze laatste werd hierop koning in
zijn plaats. Zijn kleinzoon Maka Mo-ng-
koet sloot handelsverdragen met de
meeste zeevarende naties. Hij werd in.
1868 opgevolgd door zijn zoon Khoula-
lankorn die in 1853 geboren was, en
in 1873 zelfstandig begon te regeeren.
In 1910 slierf deze, en werd opgevolgd
dcjoï' zijn zoon Alalia Vajiraoudh, gebo
ren 1 Januari 1881.
Tweede Kamer,
Export-Centrale goedge
keurd. Ook goedkoope
levensmiddelen Vinnig
debat over Onderwijsbe-
belangen.
Mét 44 tegen 26 stemmen is het ont
werp Export-Centrale aangenomen.
Zonder ingrijpende wijzigingen, doch
niet zonder belangrijke toezeggingen.
De „centrale" zal bij voorkeur den han
del' laten in handen waar hij zich nu
bevindt. li I'll (Ml
Ze zal zich ten doel stellen zooveel
mogelijk gelijkheid te bereiken in de ver
deeling der lasten. Te waardeeren is de
vaste wil', welke bleek, om zooveel mo
gelijk allerlei belangen té wegen en bil
lijkheid te betrachten. Wij hopen, dat de
Minister zal blijk geven, dat het hem
ernst geweest is, toen hij toezegde de
instelling te zullen overwegen van een
commissie van advies, gevormd op den
grondslag der groote Organisaties van ar
beiders en landbouwers. Eveneens mag
de belofte worden ingelost, dat een per
manente commissie van beToep zal wor
den overwogen.
Dit zijn belangrijke zaken, welke de
inwerkingtreding van het'groote lichaam
met vertrouwen tegemoet doen zien.
Eén moeilijkheid bleef nog over.
Zullen wel de levensmiddelen goedkoo-
per beschikbaar gesteld worden?
Ministers Posthuma en Treub hebben
door zeer belangrijke verklaringen veel
vrees gebannen.
De1 belangen van den consument zul
len niet verwaarloosd worden, ja ze zul
len voorop staan. En een loonende pro
ductie isl verzekerd.
Zooal's gezegd, is met 44 tegen 26
stemmen het wetsontwerp ten slotte aan-
izij gaf mij een goedkeurend tikje op de
wang en glimlachte zoo vriendelijk als
zij vermocht.
„Ik zie, Chrystie", zeide zij, „dat "je
goede vermogens hebt, maar ze hebben
je totaal verwaarloosd. Eerlijk gezegd, had
ik gedacht, dat je méér zoudt weten,
maar misschien is het beter zoo, want
ik viiid het beter, dat ik zelf je de eer
ste beginselen onderwijs, dan te moe
ten voortbouwen op de grondslagen, die
anderen gelegd hebben. Je wilt toch graag
een knap meisje worden, Chrystie V".
Ik zeide haar, dat ik dat inderdaad
graag wilde. 'Mijn klein, onrustig hartje
was vol eerzuchtige plannen en zelfver
trouwen had ik genoeg ik twijfelde er
volstrekt niet aan, dat ik alle bekwaam
heden m:ij test zou kunnen eigen ma-
ken, als ik dat wilde. En op dat oogen-
bhk wilde ik dat inderdaad.
„Flink zoo", zeide miss Judith, „maar
dan moet je héél ijverig zijn, want je
hebt nog een massa in te halen. Toen
ik zoo oud was als jij, wist ik veel
meer. Maar dan is het ook noodig. dat
je heel gehoorzaam bent, heel gehoor
zaam, hoor je? Als ik je dus zeg, Chrys
tie, doe dit eens, of Chrystie, leer die
les eens flink uit je hoofd, moet je me
braaf gehoorzamen, want anders gaat het
genomen. De stemmen waren zeer ver
deeld.
Nadat «daarop een aantal andere wets
ontwerpen waren aangenomen, heeft de
Kamer z. h. s. het wetsontwerp-Limburg
inzake de Hoogeronderwijsw.et goedge
keurd na een korte verklaring van 'den
heer Nolens, die geacht wilde worden
tegengestemd te hebben.
VervolgtenS was aan de orde het voor-
stel-Marchant tot wijziging van art. 26
der Wet tot regeling van het lager on-
De heer Rutgersuitte zrjn bezwaren
en vreesde bet gevaar dat de finantieele
gelijkstelling straks op finantieele bezwa
ren zal stuiten; daarop zal men zich
dan later dus niet kunnen beroepen.
De heer Notens wenschte wederom te
worden geacht te hebben tegen gestemd.
De heer De Visser van LTzendoom
zeide, zich van de financieele gelijkstel
ling geen uitvoering te kunnen denken
waaraan de minimale verhooging van dit
ontwerp in den weg zou staan.
Bij stemming wordt het ontwerpvoor
stel met 48 tegen 6 stemmen aangenomen.
Beknopt overzicht van den toestand.
Als de geallieerden inderdaad van plan
waren in het Westen een grootsch offen
sief te beginnen, dan moeten zij wel te
leurgesteld zijn in hun verwachtingen, wijl
liet initiatief nog steeds' aan de Duit-
schers is.
Op verschillende punten hebben zij suc
cesvolle aanvallen gedaan, zoo bij Mon-
chy, ten Zuiden van Ailles, waar de
Fransche stellingen over een breedte van
-•1800 en een diepte van 400 meters wer
den genomen, ten Z.-W. van de Hurtebise-
hoeve en in Champagne.
.Havas geeft menig succes in ondubbel
zinnige bewoordingen toe.
In bet Oosten (Oost-öalicië) werden de
Russen gedwongen hun Karpathen-front
tot aan den Kirlibabasect-or op te geven.
Terwijl de Russen op het Noordelijk
deel van het front, ten Zuid-Oosten van
Wilna, hun afleidings-ol'fensief opgegeven
schijnen te hebben, tengevolge vooral van
de demoralisatie, die zich ook daar in
sterke mate onder de troepen openbaart,
en waardoor verschillende reeds behaalde
voordeelen weer verloren gingen, houden
zij, te zamen met de Roemenen op den
Zuidelijken vleugel de tegen-actie nog
i
Lit de belangrijke debatten in het En
gelsche Lagerhuis teekenen wiji enkele
punten aan. Men leze en herleze. En
men oordeele hoe thans de oorlogsbaro
meter staat.
Bij de debatten in tweede lezing over
de appropriation-bill diende Ramsay Mac-
donald in het Lagerhuis een motie in,
waarin verklaard wordt, dat de vredes-
resolutiê van den Duitschen rijksdag de
beginselen uitdrukt, waarvoor Engeland
den geheelen oorlog gestreden hééft. Daar
om wordt -een oproep tot de regeering ge
richt om te zamen met geallieerden de
vredesvoorwaarden in overeenstemming
daarmede te herzien.
.Maodonald verklaarde: De nieuwe toe
standen eischen een nieuwe politiek. On
derhandelingen der volkeren uit alle oor
logvoerende landen op een internationale
conferentie zouden tot een duurzamen vre
de kunnen leiden.
Trevelyan ondersteunde de motie.
King vroeg of de onlangs te Dublin
■giwrJin1.' liiii i n
niet. Je moet steeds mijn bevel opvol
gen "daar sta ik op, ook al vindt
je het misschien wel eens niet prettig
en al denk je misschien weieens: Hè,
die miss Judith wil ook zooveel van me.
Heusch, dat is noodig, en je bent nog
veel te klein, om zelf uit te maken, of
wat ik je laat doen, noodig is ïit niet.
Dusdenk er aan, altijd gehoorza
men".
Toen miss Judith haar toespraak ge
ëindigd had, die me nu niet zoo bijster
aanstond, wilde ik ook weieens weten,
of het daarmee nit was. en of ik alleen
aan haar te gehoorzamen had. Daarom
vroeg ik haar, of ik dan naar niemand
anders had te luisteren.
„Natuurlijk kind, hoe kom je er bij,
er zijn toch nog meer menschen in huis.
Allereerst moet je mijn broer en zuster
ook gehoorzaam zijn, daar hebben ze
recht op. "En in zekeren zin moet je
naar Dobbs evenzeer luisteren. Dobbs is
al Zóóveel jaren bij Ons in huis, dat ze
daar wel recht op heeft, zou ik zoo
denken".
Dat laatste beviel mij natuurlijk heele-
maal niet, maar ik was wel zoo wijs,
dat niet aan miss Judith te laten blijken.
Ik zou wel eens een beter© gelegenheid
afwachten, met t© protesteeren tegen de
door Carson afgelegde verklaring, dat de
onderhandelingen met Duitschland moe
ten voorafgegaan worden door bet terug
trekken van de Duitsche troepen achter
den Rijn, de meening der geallieerden
omtrent dit punt. weergeeft.
Bonar Law antwoordde: De verklaring
van Carson, dat Duitschland, indien liet
den vrede wil hebben, zich op de eer
ste plaats bereid moet verklaren om het
bezette gebied te ontruimen, wordt door
de Engelische regeering volkomen goed
keu I'd.
King vroeg daarop: Weten Bonar Law
en Carson, dat de beide oevers van den
Rijn over een flinken afstand aan Duitsch
land behooren, en dat Duitschland ijoor
ze te bezetten, geenszins vijandelijk grond
gebied bezet.
Bonar Law antwoordde: Cats on en ik
weten dit.
Asquith zeide, dat de geallieerden een
groep vrije naties zijn, die voor de vrij
heid strijden. Een vrede, welke die vrij
heid zou te kort doen, zou onzer on
waardig zijn. Hij wees er op, dat Bonar
Law gezegd had, dat de vredesresolutie
van den rijksdag geen waarde liad, wijl
de rijksdag geen macht bezit.
Betreffende Rusland zeide hij, dat de
revolutie veel .moeilijkheden gebracht had,
maar dat Rusland zijn laatste woord nog
niet gesproken had.
Asquith meende, dat de .uitslag van
den oorlog, tenzij de geallieerden den
(moed lieten zinken, absoluut zeker was.
De doeleinden, waarvoor Engeland ten
strijde getrokken is, zullen verwezenlijkt
kunnen worden.
Asquith verheugde er zich over, dat
in het begin van den herfst op uitnoo-
diging van Rusland een conferentie zou
gehouden worden. Deze kon niets dan
goeds voortbrengen.
Korte Ooriogsbarichtsn.
Vijftien duizend mannen, werkzaam
op de olievelden van Tampico (Mexico)
hebben de staking afgekondigd.
In de te Parijis begonnen Balkan
conferentie zal' ook Italië's oorlogsdoel
ter tafel komen.
Tusschen Frankrijk en Duitschland
zullen 4000 krijgsgevangen officierenywor-
den uitgewisseld.
De Russische regeering heeft aan
het (front de doodstraf wederom inge
voerd.
Het klooster der Eerw. Zusters Ur-
selinen te Hamomt (Belgisch gedeelte) is
uCCr ^i-tscha soldaten geheel ingesloten
en wordt binnen aail ?oa ?e0r streng
onderzoek onderworpen. De Duitscno,
schijnen te meenen, dat zicli verdachte
personen in dit klooster ophouden.
Keizer Wilhelm vergezelde gisteren
het zegevierend vooruitrukkend leger van
generaal graaf Bothmer bij zijn opmarsch.
Te Weenen worden de pverwinnin-
gen der een Dalen in Galicië met veel
vertoon gevierd.
Naar de Petit Parisien uit St. Pe
tersburg verneemt, heeft Kerenski de in
lijving bij het leger van alle mannelijke
Russen van 18 tot 46 jaar, zonder aan
zien van rang of positie, bevolen. Ook
de leden van het voormalig keizerlijk huisi
moeten afsi gewoon soldaat worden inge
lijfd.
In een beschouwing over de verde
diging van Londen tegen luchtaanvallen,
voorkomende in de „Sunday Times",
maakt Lord Montagu de opmerking, die
van mij verlangde gehoorzaamheid aan
Dobbs. Ik vergenoegde mij dus met dee
moedig te zeggen, dat ik mijn best zou
doen, om alles te doen, wat miss Judith
of miss Mona van mij .verlangen zouden,
maar wat mijnheer betrof, durfde ik niet
te beloven, dat ik altijd naar hem luis
teren zou. En van. Dobbs sprak ik hee-
lemaal met.
Miss Judith fronste de wenkbrauwen
bij dat antwoord.
„En waarom niet?" vroeg zij.
„Omdat ik niet van hem houd. Ik vind
hem zoo'n pare man".
Miss Judith fronste nog meer de wenk
brauwen. „Maar Chrystie", zeide zij, „wat
is dat nu voor praat, foei, mag een klein
meisje zoo- spreken over iemand, die zoo
veel ouder is?"
Ik zeide schuchter, er niets aan te
kunnen doen, doch dat ik hoopte, dat
het veranderen zou. Ik zei nóg eenS weer,
dat ik mijnheer Perren een onaardige
man vond.
„Chrystie", zeide miss Judith, „ik wil
er niets meer van hooren, versta je. Klei
ne meisjes mogen geen opinie hebben, en
zeker niet die opinie uitspreken, ol z©
moeten daarnaar worden gevraagd. In-
plaats van hun eigen gedachten te vol
gen, die gewoonlijk zeer' dwaas en ver-
bereids van meerdere zijden gehoord
werd: dat nagenoeg alle vliegtuigen die
Engeland tegen de aanvallen van den
vijand moeten beschermen, van oud mo
del zijn, terwijl bovendien als vaststaood
kan worden aangenomen, dat een deel
der luchtvaartuigen in Frankrijk het in
tal van opzichten tegen de Duitsche' ma
chines moeten afleggen.
In antwoord op een vraag, of de
heroepsvisschers van de Theems brood
zouden mogen gebruiken voor aas, heeft,
naar de „Morning Post" meldt, het mi
nisterie van voedselvoorziening in En
geland geantwoord, dat het niet kan toe
staan, dat brood ot artikelen, die ver
vaardigd zijn van. tarwemeel, voor -dit
doel worden gebruikt.
De Tabaks prij s
zal binnenkort weer met 25 ct. per pond
worden verhoogd.
Tot zinken gebracht.
Te Hellevoetsluis zijn aangebracht door
een visscherman 3 mannen van de Zee
tjalk „Spes Mea", tot zinken gebracht
door een Duitsche duikboot 8 mijl van
de Noord-Hinder.
De broodkaart
voor de 22ste week loopt van 28 Juli
tot en met 5 Aug.
Geen uitvoer van vee?
Een onzer correspondenten verneemt fit
igoed ingelichte bron, dat geen verlof tot
uitvoer van vee zal worden gegeven.
Het politiek accoord.
De heeren dr. J. Th. de Visser, ds.
C. van der Voort van Zijp en mr. A.
baron van Wijnbergen hebben den vol
genden brief gezonden aan de heeren
mr. TI. C. Dresselhuys, mr. P. Rink, prof.
Kohnstamm en W. H. Vliegen, die met
hen nemens den Bond van Vrije Liberalen,
de Liberale Unie, den Vrijzinnig-Democra-
tisclien Bond en de S. D. A. P. deelge-
nomen hebben aan de onderhandelingen
betreffende het politiek accoord.
Tot stand is gekomen tusschen de ze
ven in de Tweede Kamer vertegenwoor
digde partijen het bekend politiek accoord.
Van den eenen kant zou getracht wor
den geen wijziging te brengen in de be
staande partijverhoudingen van de Tweede
Kamer. De rechterzijde heeft zich daar
aan loyaal gehouden; nergens heeft zij
tegencandidaten gesteld met gevolg, dat
de linksche meerderheid in de Tweede
Kamer werd behouden,
Van den anderen kant werd uitdmkkei-'
lijk vooropgesteld, tuu uan ook gedurende
de nu aangevangen periode door alle par
tijen zou worden bevorderd, dat elke be
slissing zou worden vermeden over eenig
onderwerp dat tot politieken beginselstrijd
leiden zou. Niettegenstaande dat heett de
heer Schaper verleden Dinsdag een zui-
ver-politieke motie voorgesteld, die dan
ook bij een stemming van links tegen
(rechts is aangenomen, en zulks nog wel,
nadat minister Cort van der Linden had
gezegd, dat hij de regeering ernstige twij
fel bestaat, of de in de motie vooral
bedoelde ontwerpen, als zijnde politieke
ontwerpen, thans mogen worden inge
diend.
Al houden wij ons overtuigd, dat, ze
ker na het Dinsdag' voorgevallene, de re-
gee ring de bedoelde ontwerpen niet zial
indienen, zoo achten wfj een protest on
zerzijds toch noodzakelijk.
keerd zijn, behoorden kleine kinderen hun
vertrouwen te stellen in andere mienschen.
Aïs ik iets zeg, dan moet je altijd den
ken Iaat ik mijn mond houden, miss
Judith heeft gelijk".
„Hebt u altijd gelijk, miss Judith? Man
tie had heel vaak niet gelijk".
„Ik heb altijd gelijk in dingen, die jou
aangaan. Maar jij nqoogt mij, een welop
gevoede dame, niet vergelijken met eetn
onontwikkelde dienstbode. Ik heb mjf
voorgenomen, om een geheel plan voor
je op te stellen, een zorgvuldig voorbe
reid en overlegd plan, van opvoeding,
waarbij ik hoop alle physieke en mo-
reele bijzonderheden in acht te nemen".
„Een plan", dacht ik, wat zal dat we
zen?" en ik herinnerde mij tal van oude
teekeningen in mijn vaders studeerkamer
te hebben gezien, waarvan Mantie zei,
dat 't „plannen" waren. Wat „physiek"
was, wist ik niet, maar dat was een
kind van negen jaar zeker niet kwalijk
te nemen.
Dienzelfden avond werd „het plan" in
orde gebracht, netjes uitgeschreven, in
een lijstje gezet en opgehangen in het
kleine kamertje, dat voortaan mijn school
kamer zou wezen.
(Wordt vervolgd.)
I - IJ I
