Afaaiidag S3 Juli 191'/ 31e Jaargang D© Groote Oorlog. Binnenland, 's Heer Arendskerlte. Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERG©, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FI R Pd A F. P. D H U IJ L. BUR G. ■BMBM-tt Drukkers Oosterbaan Le Comtre. Goes. ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. I Aboncementsprq»: Per 3 maanden fr. p. post f 1.50 Losse nummers -0.05 Prijs der Adveftentiën. 14 regels f Ö.60, iedere regel meer 15 ct. 3-maal wordt 2-maal berekend. .Bij abonnement voordeeiige voorwaarden. Bewijsnummers 5 cent. De Zeeuw steunt voor de a.s. ge meenteraadsverkiezing, vacature wijlen ■den heer A. Zandee, gaarne de candi- datuur van diens zoon den heer JACOB ZANDEE Az„ oud-lid van den gemeenteraad van Oude- lande, die, evenais wijlen zijn uitnemen de vader, de antirevolutionaire beginse len van harte liefheeft. Cuba. Cuba., Jamaica, Haïti, Portorico. zijn de eilanden der Groote Antillen, van welke de twee grootste o>p voet van oor log verkeeren met de Centrale Europee- sche Mogendheden. Vraag niet naar de aanleidcnde oor- .zaak. Himne regeeringen zouden hel al licht zeiven niet weten. Maar de omstandigheid, dat de invloed der Vereenigde Staten groot is, de Geld duivel vooral de Amerikaansche volken 4e pakken heeft, en lest niet minst bij de groote aanstaande verdeeling van den beer ieder gaarne zijn deel zou heb ben van den geschoten buit, dit alles te zamen verklaart veel. Bovendien. Cuba is sinds den Spaansch- AmeTikaanschen oorlog van eenige jaren geleden geen Spaansche bezitting meer, -maar zoogenaamd onafhankelijk onder Noord-Anierika's invloed. Ook Cuba is greater dan Nederland, ruim drie en een half maal zoo groot. Het is in 'tzuiden bergachtig; tot 2500 meter hoog verheffen zich do toppen. Doch m net, midden is het slechts heuvelach tig, en aan de kusten laag en vlak. Tkl van koraalriffen omgeven bet eiland. De rivieren zijn weinig bevaar baar; doch wegens de vele regens be wijzen zij groóte diensten bij de irriga- I tie (besproeiing) van het eiland. De bergen bevatten kalk en metalen, vooral ijzer en koper, twee metalen waar aan Duifechland zoo groote behoefte heeft, doch waar nu geen aankomen aan is, ■ook jjit Cuba niet. (Ma's bevolking heeft, sinds Colum bus op zijn eerste ontdekkingsreis dit eiland ontdekte in 1492, en Velasque'z er in 1512 de eerste Spaansche volks planting stichtte, heel wat exwaren. De oorspronkelijke bevolking is door goddeloozfe Spaansche kolonisten geheel uitgeroeid. Nadat op het eind der zes tiende eeuw de' laatste van deze goed hartige, vredelievende volksstammen was uitgestorven, kwamen de Boekaniers als gieren op dit eiland aanvliegen, die het land uitmergelden. In 1762 veroverden de Engelschen Ha vana; doch gaven het bij den vrede' van Parijs in het volgende jaar, welke vredo aan den zevenjarigen oorlog tusschen Pruisen (en later Engeland) eenerzijds, en Oostenrijk met Frankrijk en Spanje anderzijds een eind maakte, aan Spanje terug. Het wanbeheer dér Spanjaarden ver wekte jn den loop der jaren een groo- ten tegenzin bij de bevolking, welke te genzin in 1868 overging in een opstand, waarin vele Spanjaarden het leven lieten! en welke slechts na een tienjarige worste ling kon worden gedempt. Sedert dien tijd trachtte de Spaansche regeering het beheer te verbeteren door het op Europeesche wijs in te richten. De slavernij werd afgeschaft; een mil dere omgang tusschen de Spaansche be zitters en de bevolking werd bevorderd. Toch bleef de verhouding van de zijde der Cubanen koel. Deze gezindheid werd in het. geheim aangewakkerd door Amerikaansche agen ten, terwijl ter andere zijde de regee- 'ring der Vereenigde Staten herhaaldelijk bij de Spaansche regeering pogingen aan wendde om dezen „parel der Antillen" van haar 'te koopen. Toen dit niet lukte, was het duide lijk dat het eenmaal op een oorlog moest uitloopen. Het zinken van een Amerikaanschen kruiser in Spaansche wateren, ofschoon de Spanjaarden hieraan geen schuld had den, was het sein tot een oorlogsverkla ring in 1899, en een krijg, welke van de zijde van Amerika ter zee, onder aan voering van admiraal Dewey met groe ten takt gevoerd werd, en met den af stand van Cuba aa.n de Vereenigde Sta ten eindigde. Hierdoor opende zich voor de Cubanen Oen sclioone toekomst. De bevolking, twee miljoen zielen sterk, waarvan de helft Spanjaarden, breidt zich uit; de steden worden versterkt; en alles wijst er op clat Cuba in een mogelijken veroverings oorlog aan Amerika uitstekende diensten bewijzen zal. Rijkskanselier Miehaelis aver Luther. Onder de bijdragen van de onlangs door het Evangelisch-Sociaal versverband voor de provinciale Saksen uitgegeven bundel „Wat Luther thans! nog voor ons is!" bevindt zich ook een opstel van den liuidigen Rijkskanselier Dr. Miehaelis waarin hij het volgende schrijft Over „Lu thers positie tegenover de wereld" „Voor mepschen. die zich beslist op Jezus' zijde stellen, hem onbepaald na volgen willen - vooral zij, die in het openbare leven op een verantwoordelijke plaats staan - is de „positie tegenover de wereld," naar in den Bijbel voorge schreven wordt, liet moeilijks.e probleem1. „Luthers leven is voor mij daarom zoo bewonderenswaardig, omdat hij. als nie mand voor hem en na hem, bewezen heeft, dat een jongere van Christus „in de wereld kan zijn en toch niet van de wereld.Zijn gehoorzaamheid tegenover God heeft hem niet vervreemd van den polsslag van het leven in volk en staat en aan den anderen kant heeft zijn wer ken „in de wereld" hem er niet van afgebracht, Jezus te volgen. „Hij is veel meer het lichtende voor beeld geworden daarvoor, dat de wer kelijk grooter in de geschiedenis niet zij zijn, die de wereld de grooten noemt, maar zij, die het heilsplan Gods met de menschheid aannemen en van zich uit nieuw licht in hun volk en vandaar in de menschheid verspreiden. „Hij' is de grootste, wiens geest het l'aïigst op de nakomelingen invloed uit oefent. Wie voelt nog| iets van den 'geest van Karei de Groote? Napoleons geest Is dood. De geest van Frederik de Groote is aan het verbleeken. Luthers geest werkt nog nu; nog, 400 jaren later na, omdat hij van goddel'ijken oorsprong en door goddelijk licht omstraald was." Beknopt overzicht van den toestand. Van het oorl'ogsitooneel weinig nieuws. Aan het Westfront een krachtige Vuur- actieaan beide zijden weinig voordeel. Aan het Oostfront belangrijke overwin ningen door de Centralen, dank zij 'denl onwil' van enkele Russische regimenten oim aan del gevechten deel te nemen. In Oost-Galicië staan da Centralen weer voor Tarnopol'. Dei Russen verbrandden; weder ouder gewoonte, op hun terug tocht, alia dorpen. Ten noorden van den Dnjester mislukte aanvallen hunnerzijds. Aan da beneden-Sereth houden! zij stand, doch met verliezen. Over den indruk 'der rede van demi Rijkskanselier schrijft men verschillend. In da bureaux van de Entente is hij onverdeeld ongunstig. Toch zal, wanneer het oogenblik van bezinning intreedt, het bezadigd woord van den man, die zegt waar 'top staat, het oordeel van man nen als Cui'zon, en anderen die er nu nog vijandig, tegenover staan, zich wel wijzigen. i Terwijl de Rijkskanselier de stekHenl iraent te steken voor den toekomstig,em vrede, is de Keizer bezig te beproeven de partijen, die voor de Duitsche eenheid gevaarlijk zijn, met zich en met malkaar tg verzoenen. Vrijdag ontving hij de afgevaardigden van den Rijksdag en sprak met hen; en zorgde daarbij dat groepen gevormd wer den uit de verschillende scherp van el kaar onderscheiden partijen. Vooral' met de sociaal-democraten onderhield hij zich lang en ongedwongen hartelijk. „Russische vrijheid". Een allermerkwaardigst staaltje van de wijze waarop het in 't „herboren" Rus land toegaat, deelt de „Times''' cor respondent te Odessa mede. Het betreft hier de zoogenaamde „vrijheidïsleening," waarvoor de gelden blijkbaar met bijzon dere vrijwilligheid worden saamgebracht. Om haar volteekend te krijgen, gaat men namelijk volgens den berichtgever aldus te werk: Er hebben zich Verschillende lichamen gevormd, die inschrijvingen op de Rus sisch® vrijheidsleening afdwingen. Een co mité te Odessa, dat uit een paar sol daten en .matrozen, een officier en een bank-employé is samengesteld, heeft zon der eenige machtiging de. rijke inwoners gedwongen voor groote .bijdragen te tee kenen. In enkele gevallen trachtten de slachtoffers te niarchandeeren, maar wecr- spannigen werden ruw behandeld. Het comité beschikte over opmerkelijk veel gegevens. Een bank heeft medegedeeld, dat er in een geval drie millioen en in twee andere gevallen een millioen roebel tegelijk was afgeperstVerder ver wacht men huiszoekingen." Dit is wel echt Russisch! De beschaving en de eerbied voor de rechten van anderen blijken Sinds de onderwerping van het oude régime toch nog maar geringe vorderingen te hebben gemaakt. En de waarheid van het oude bekende spreekwoord: Krab een Rus en 'teen Tartaar komt te voorschijn," dembn- streert zich opnieuw met frappante dui delijkheid. Op enthousiasme voor de met zooveel ophef aangekondigde vrijheidslee ning, wijst dit ,,Tim'es"-bericht overigens wel allerminst. Het Russische volk is Verstandiger dan men dachthet geeft zijn roebels liever uit. voor productieve doeleinden dan voor een oorlog, waar van de voortzetting het groote rijk nim mer voordeel, maar wèl onmetelijk nadeel intengen kan- Het verzamelen van brandnetels. Men zal zich herinneren, dat verleden jaar in Duitschland een begin is gemaakt met het verzamelen van brandnetels. Da vezels dezer in het wild groeiende plant leenen zich uitstekend voor verwerking in de s'pinnerijen en de nieuwe weefstof vormde een welkome aanvulling van de kleine voorraden linnen en katoen. Er werd een maatschappij1 opgericht, die 't verzamelen en verwerken der brandnetels organiseerde en, hoewel zij haar werk zaamheden laat begon, bereikte zij toch reeds verleden jaar alleszins bevredigende resultaten. De meeste Duitsche- lin nenweverijen en katoenspinnerijen heb ben haar aandeel gekregen in het werk en men is er zelfs in geslaagd, uit lou ter brandnetelvezels een garen van fij ner nummer te spinnen. Dit jaar is de organisatie nog breeder opgezet dan ver- lede njaar. Over het geheel© land zijn lieden, waaronder vele kinderen, bereid gevonden, brandnetels te verzamelenIn alle plaatsen zijn drogerijen opgericht, waar de verzamelaars, hun planten kun nen laten dreigen, omdat er anders, zoo veel bederven. Tevens zijn allerwegen ver- zamelbureaux gevestigd, waaraan de ver zamelaars hun buit kunnen afleveren. De maatschappij garandeert prijzen van 2 Mark voor 100 K.G. halfgedroogde brand netels met bladeren, en van 14 Mark voor 100 K.G. geheel gedroogde stengels zonder bladeren. Uit 4 K.G. gedroogde gezonde stengels kan één hemd worden vervaardigd. Het kapitaal van deze maat schappij (de „Deutsche Nesselanbau-Ge- sellschaft") is tot 5 millioen Mark ver hoogd. Deze kapitaalsverhooging bleek noodig, omdat de aanplant van brand netels, wier vezels een uitstekend surro gaat, van katoen, vormen, op grooter schaal zal geschieden dan tot nu toe het ge val was. Vooral zullen braakliggende lan den in cultuur worden gebracht. De brand- netelvezeis kunnen alleen, zonder eenige toevoeging van katoen of andere stof fen, versponnen worden. Men heeft daar toe reeds verschillende procédé's ont dekt, die zeer goed voldoen. Een oordeel van Carlyls. Wijlen Thamas Carlyle was een groot vriend van Duitschland ,em daarnaast een z'eer onafhankelijke geesit. Zijn scherp oor deel en vaak lang niet malscbe kritiek spaarde, waar hij dit noodig achtte, niets en niemand. Daarom loont heit wel de moeite nog eens op te slaan wat hij schreef toeq er einde 1870 sprake van was, dat Duitsch land, vrede sluitend met Frankrijk, eischte dat Elzas-Loitharingen door den tegen stander zioiu worden afgestaan. Van alle zijden werden daartegen pre testen vernomen en Carlyle achtte zich daar tegenover geroepen zijn gezagheb bende stem te laten hooren. In Novem ber 1870 verscheen in de „Times" een karakteristiek Carlyle-istisch artikel, waar in hij met klemmend betoog uiteenzette, dat, wat Duitschland wilde, volstrekt niet ta veel geëischt was. Carlyle zei het mis schien wat al' te forsch naar onzen smaak maar 'wie de geschiedenis kent, weet, dat hij rekening hield met de feiten. Het is' nu eenmaal' niet te gen--te spre ken, dat Frankrijk vier eeuwen lang den landen van het Diuit-che Rijk heeft dwars gezeten, of om Carlyle's woorden te gebruiken „er is in de wereld geen tweede voorbeeld te vinden voor zoo'n sléchten buurman als Frankrijk zich steeds tegenover Duitschland heeft betoond, Ge durende 400 jaar heeft het Duitsche volk te lijden, gehad van de Fransche verove ringszucht. Die conclusie schrijft "Carlyle na kort herinnerd te hebben aan den strijd' lus- schen Lodewijk XI en Maximiliaan, die tusschen Frans I en Keizer Karei V. aan Richelieu, die den 30-jarigen oorlog deed voortduren, om dan stil te staan bij de wijze, waarop Lodewijk XIV den Paltz heeft doen verwoesten en bij zijn stre ven om Duitschland te splitsen in vier koninkrijken. In den loop der tijden Zijn Elzas en Lotharingen aan Duitschland afgenomen, zoo noodig, gelijk met Straatsburg het geval is geweest, door verraad, door be drog, gelijk met Metz. is geschied. Car lyle, die met allen eerbied yoor dé be- teekenis 'der Fransche revolutie, van oor deel is', dat de Fransche natie van 1870 rijp is voor kastijding, betoogt ten slotte, dat het zelfs voor Frankrijk gewenscht is, dat men de annexatie van Elzas-Lo- tharingen doordrijft. Niet in Frankrijk aldüs! Het Va derland - maar in Engeland was men het vrij algemeen met deze beischou-* wing eens. Het mag wel herinnerd wor den, nu ongeveer alle Engelschen als voor waard© voor den vrede roepen, dat Frank rijk Elz'as-Lotharingen terug moet hebben. Hush en Hush Hush. Voor den strijd ter zee schijnt Enge land twee nieuwe typen van schepen te hebben, drijvende monsters, door de zee lieden Hush en Hush, Hush genoemd. Een correspondent van de „Manchester Guardian" zegt hieromtrent in een be schrijving van het jongste bezoek van koning George aan de groote vloot: „De journalisten mochten den koning Volgen naar de overzijde, waar de Hush lag. De honderden matrozen, die de be manning uitmaken, stonden in lange rijen op het geweldig breede achterdek en hie ven een daverend gejuich aan toen de koning .aan boord kwam. Ik kreeg den indruk, dat ik een fabriek bezichtigde. Het is een zeer zakelijk uitziend schip. De oude bekoring, die de schepen van meer gewonen vorm eigen is, ontbreekt hier geheel. De lijnen van het schip zijn ruw en treffend vreemd. De Hush maakt Wel een diepen indruk, maar zij bekoort niet. Deze mysterieuse schepen zijn eene schepping van het een of andere stout- moédige bouwgenié. Zij gelijken in het geheel niet op de gewone, bekende zee- kasteelen. De Hush, Hush doet niog vreem der aan. Ik mag misschien wel zeggen, dat in deze beide schepen alle lessen uit den slag bij Jutland belichaamd zijn, in practijk gebracht door de knapste con structeurs van de marine. Door elastici teit in hare methode, voortdurende ver andering en onophoudelijke proefnemin gen is de marine geworden wat zij is. Ditmaal hebben de droomers en zieners van het constrnctiebureau dingen gescha pen, welke'in eene nachtmerrie thuis be lmoren" Korte oorlogsberichten. Eene late besttaffing. Een verzoek tot in vrijheid stelling van ge neraal Rennenkampf, die in de Petrus ca Paulus-vesting gevangen zit, is door de voorloopige Russische regeering ge weigerd. De generaal werd niet in hech tenis genomen in verband met zijn ge dragingen gedurende dezen oorlog, doch tengevolge van zijn optreden bij gelegen heid der revolutionnaire beweging in Transbaikalië, die in 1906 plaats had. De koning van Italië heeft aan ko ningin Elisabeth van België de medaille voor militaire verdiensten doen uitreiken. De gehuwde Belgische mannen ger horen tusschen 1 Juli 1876 en 1 Janu ari 1885 zullen binnenkort onder de wa penen warden geroepen,. In Pruisen wordt in de kerktorens voor de koperen klokken, die voor oor logsdoeleinden werden afgestaan, een ijze ren klok aangebracht. Ruslandlseconomischetoe- stand. De economische toestand van Rusland 'is In de laatste maanden trots alle door de voorloopige regeering ge troffen maatregelen zeer verergerd. Het gebrek aan brandmateriaal en grondstof fen is zoo- groot, dat de geheele Russi sche textiei-industrie in den tijd van 14 tot 28 Juli (ouden stijl) haar bedrijf moest stil leggen. De arbeiders krijgen gedu rende deze onvrijwillige arbeidsstaking een derde van hun loon. Rijskanselier Miehaelis. Omtrent den nieuwbenoemden rijkskanse lier schrijft de „Niéuwe Courant", dat hij, wat buiténlandsche politiek betreft, een onbeschreven blad is. De hoedanig heden, die hem hebben gebracht tot de positie' die hij thans inneemt, zijn: Eer stens zijn groot organisatie-talent, en dan zijn niemand ontziende persoonlijke moed. De publieke opinie in Duitschland ziet in hem den man, ch'e de vredesonder handelingen zal leiden. De week, die aan de crisis voorafging, heeft geleid tot de formuleering van den volkswil in Duitsch land. Het volk wil een vrede door over leg. Alle avontuurlijke veroveringsplan nen zijn uitgesc hakeld. Maar toch i - het Duitsche volk vast besloten, zijn bezit, zijn positie in de wereld, en zijn ontwik- kelings vermogen te handhaven. Niet alleen Duitschland zal dus mati ging moeten betoonen, ook de andere partij. De hardvochtige Hoover. De ,,Nue Zurichter Zeitung" verneemt uit New-York: De levensmiddelencontroleur Hoover, is, naar de „New-York World" schrijft, van meening, dat de door de drie Scandi navische Staten en Holland gestelde, voor waarden over de levering van levens^ middelen aan de neutralen niet als van vitaal belang voor Amerika beschouwd kunnen worden. Hij vindt, dat het wen- schelijfc is, ter vermijding van het weer uitvoeren van Amerikaansche leverantiesi uit neutrale Staten naar Duitschland, alle export van waren naar Scandinavië af te snijden en de tegenmaatregelen van deze landen af te wachten. Een kruiperige Z o o n v a m een heldhaftigen vader. Koning Alexander van Griekenland zond aan pre sident Poincaré het volgende telegram: „Bij gelegenheid van het nationale feest van uw edel, dierbaar land verzoek ik u mijn alleroprechtste wenschen te aan vaarden voor de grootheid en den voor spoed van Frankrijk en voor den triomf van de zaak van recht, gerechtigheid en vrijheid. Waarvoor Frankrijk drie jaar heldhaftig heeft gestreden en waaraan Griekenland zich gelukkig voelt voortaan, te kunnen deelnemen". De bommen op Z i e r i k z e e. Het Ministerie van Buiten!'. Zaken be richt het volgende. i i De Britsche regeering heeft, onder dag- teekening van 20 dezer, aan Hr. Ms. ge- Zant te Londen medegedeeld, dat de Brit st ha Admiraliteit zich verplicht gevoelt de juistheid te erkennen van het standi punt der Nederlandsche Regeering teü aanzien van de op Zierikzee geworpert bommen. Zij1 erkent, dat deze zijn ge worpen door een Britschen vliegenier, die meende boven het door de Duitsche troepen bezette gedeelte van België ta zijn. Deze vliegenier was een van "de twee, die volgens het eerste antwoord der- Britsche Regeering Zeebrugge zou den hebben aangevallen die, naar thans blijkt, buiten zijn koers was geraakt. Be Britsche Staatssecretaris voor Buitenland- scha Zaken verzocht aan Hr. Ms. gezant aan de Nederlandsche Regeering. het ern stig leedwezen der Britsche Regeering over deze betreurenswaardige vergissing over te brengen, met de verzekering, dat aüé mogelijke voorzorgsmaatregelen steeds zijn en zlullen worden genomen om soort gelijke vergissingen te voorkomen. Da Britsche Regeering verklaart zich bereid om een schadevergoeding ta betalen, dia in overeenstemming met de Nederland}- scha Regeering zal worden vastgesteld'. Krachtvoeder voor Paarden. Door de Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren (V. D. R.) is aam den Minister van Landbouw een request gezonden, waarin d© resultaten worded medegedeeld van proefnemingen, door de ze Vereeniging op het gebied van vervan gend krachtvoeder voor paarden genomen;. In dit requesit wordt verzocht het daar heen ta leiden dat de voor de paarden beschikbare mais niet in onverwerklem toestand wordt gedistribueerd, doch on der toezicht van de' V. D. B. met gebruik making van andere grondstoffen (hoofd zakelijk afvalproducten) verwerkt wordt tot een paardenbrood, waarvan dé voe dingswaarde ongeveer tweemaal zoo groot is1, als die van de mais in onverwerk- ton toestand toegediend. Distributie regeling van borier. De Minister van Landbouw heeft eenf distributieregeling voor boter vastgesteld, waarbij1 o.a. wordt bepaald, dat da af levering en bet vervoer van boter ver boden is, doch dat dit verbod, niet van toepassing is: a. op personen of ver- eenigingen van personen, die al a produ cent of als grossier zijn ingeschreven bij de Rijkscommissie van toezicht op de Botervèreenigingb. op detaillisten, dié hunne boter uitsluitend betrekken van ingeschreven producenten of grossiers; c. op hoeveelheden van 1 K.G. of minder, Deze regeling treedt ia werking op een nader te bepalen dag, met clieh verstande, dat verzoeken tot instehrijving' als pro ducent of als grossier, tot de Rijkscom missie van Toezicht zullen kunnen wor den gericht van- 30 Juli af.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1