I*o. 245
Zaterdag SI Juli 191?
31e Jaargang
Staten-Speraai,
Eerste BSad
feuilleton.
Binnenland.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
- J
Uitgave van
de Naami. Venn. LUCTOR ET EMF.RGO,
gevestigd te Goes.
l i
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
■"BwttTWddteT
UKIUKWlMIIUJIllilW
fl R M A F. P. D H U IJ L. BURG.
Drukkers
ÖTsterbaan Le Cointre, Goes.
WiSSEKERKE
De Zeeuw steunt voor de a.s. ge
meenteraadsverkiezing de candidatuurvan
J. J. BUIJZE.
San Domingo.
Under de Zuid-Amerikaansche repu-
bliekjes, welke wel niet rechtstreeks tot
de oorlogvoerende mogendheden kunnen
gerekend worden, maar toch in een toe
stand van oorlog met Duitschland zeggen
of heeten te verkeeren, is ook San Do
mingo, de in 1884 van Haitï afgescheiden
republiek, welke ook Dominico genoemd
wordt.
Reeds in ons vorig artikel hebben wij
een en ander over deze „mogendheid''
•gezegd. I i i 1 '-■!
Wij kunnen derhalve met het onder
staande volstaan.
Zij is het grootste, oostelijk, deel van
Haitï, telt 300 duizend inwoners', en is
een en een vierde maai zoo groot als
Nederland.
De bevolking bestaat uit blanken, mu
latten en negers. Zij belijdt den R. K.
godsdienst, en leeft meerendeels van land
bouw en veeteelt.
Voortbrengselen zijn koffie, suiker, rijst,
maïs, welke in steeds grootere- opbrengst
verhandeld worden. j
In de laatste jaren is de '.handel daar
zeer veel bijgekomen,* het verkeer na'ni
toe, 'en het peil der beschaving werd
hooger.
Aan 't hoofd der republiek staat een
president, die voor vier jam gekozen
wordt. De tegenwoordige president, sinds
27 Augustus 1914, heet Ramotf Baez.
Ook dezen z'al wel de tegenwoordigheid
van Duitsche schepen in zifni havens par
ten gespeeld hebben.
Hoe het zij, de oorlogstoestand ius-
-chen Duitschland en Dominica is inge
treden.
De hoofdstad dezer repubMek is San
Domingo, in welker Cathedraal tot 1794
het gebeente van Columbus (overleden
1492) gerust heeft. Deze stad ligt aan
den mond van de Ozama en wordt -
door vestingwerken omringd. Zij is de
oudste Europeesche stad in Amerika, ge
sticht door Bartholomeus Columbus
in 1494, een broeder van den grooteïi
ontdekker van Amerika: Christoffel Co
lumbus.
Korte Oorlogsberichten.
^'Volgens de Agenzia Americana heeft
de Braziliaansche regeering besloten, de
■in Brazilië geïnterneerde Duitsche koop-
vaardeip in bezit te nemen, aangezien
de Duitsche regeering voor het verblijff
der schepen in Braziilaansche havens
mets betaalt.
D0 terugtocht der Russen uit Ka-
lusz was een verrassing en, kwam onver
wacht,. De reden van den terugtocht is,
Bewerkt naar het Engelsch van*
EMMA JANE WORBOISE
26)
Ik had mij volstrekt niet herinnerd,
•dat Northborough aan de zee gëlegen
was waarschijnlijk wist ik het nog niet
want de aardrijkskunde had nooit op'het
leerplan van Mantie geslaan. Mijn eenige
onderwijs in de geographie had bestaan
in het spelen met een kaart van Europa,
die^ tot legprent versneden was.
Spoedig ontdekte ik, dat Stanbridge
met geheel aan de zeekust lagJoch die
familie Perren bewoonde het uiterste go
vt!^6 van llet Plaatsje, dat algemeen be
vel" reS °nnrcler d®11 naam van „de Heu-
si.and vm }lvel laS VP eorl mijl af-
of de trrotnï t str-and en toch was het,
zoodat^hef mïi v*ail het slrand afglooide,
der maan fnel i'3 twijfelachtige licht
her maan toescheen, alsof de golven al
dichter bij kwamen en biina JL i
grond bereikte die onmiddellijk Set
-onzen tuin golegen was.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsgrija:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.59
Losse nummers-0.86!
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 ot
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
dat do uitspringende Russische stelling
ten westen van Kalusz uit vrees voor
een concentrischen aanval' op het laatst-
ste oogenbük werd ontruimd, ten einde
de Russische troepen voor een omsinge
ling te vrijwaren. De Russen zijn tot de
Siw'ka teruggetrokken, aan de oevers waar
van zij n'ieuwè sterke stellingen hebben
ingenomen, het Lomnicadal overlatende
aan de Duitsche en 0.-H. troepen.
Do Lithausche Landdag, die te Pe
tersburg vergadert, beeft zijne beraad
slagingen begonnen. Een voorstel tot ves
tiging van een Lithauschen omafhankelij-
ken staat is met algemeene stemmen aan
genomen. Een ander voorstel geeft den
weusch der Lithauers te kennen, dat de
nejutraliteit van dezen staat, door het
congres der mogendheden, waaraan de
vertegenwoordigers van Lithauen groeten
deelnemen, gewaarborgd zal worden.
jn den Duitschen Rijksdag is Donder
dag niet alleen gestemd over de vredes-
motie van centrum', vrijzinnigen en so-
ciaaMeanoeraten, doc.h ook over eene
van de onafhankelijke sociaal-democra
ten. "Ze is met algemeene stammen, be-
halve die der voorstellers, verworpen. Ze;
bepleitte een vrede zonder inlijvingen en
oorlogsschattingen op den grondslag van
het zelfbeschikkingsrecht der volken, het
hqrstel van België, internationale over
eenkomsten tot algemeene ontm-apening,
vrijheid van internationalen handel en
verkeer, onbeperkte internationale vrij
heid om zich te vestigen waar men wil,
erkenning van rechtsgelijkheid aller in
woners, bescherming der nationale min
derheden en stichting eener sociale repu
bliek.
Volgens de rapporten is in Rijnland
en Westfalen indien het weder verder
eenigszins medewerkt, een veel' beter
oogst te venvachten dan verleden jaar.
De wintergerst is reeds gemaaid, met de
rogge is' men bezig en het beschot is
rijkelijk. Ook gerst en haver zijn bevre
digend, al is het stro© door de droog
te korter dan anders. De opbrengst der
vroege aardappelen is) meer dan het dub
bele van verleden jaar en "de winter
aardappelen beloven eveneens een over-
vloedigen oogst.
Be New-York Times" weet mede'te'
deeien, dat de Europeesche neutrale sta
ten plachtige verklaringen hebben afge
legd betreffende hun uitvoerhandel, waar
bij zij protesteeren tegen de bewering
dat zij aan Duitschland goederen zouden
leveren, die ip Amerika waren gekocht.
Het zeegevecht bij Bergen.
De Duitsche directeur van het dep.
van buitenl. zaken heeft in den Rijks
dag op een desbetreffende vraag den aan
vat' der Engelsche vloot op Duitsche
schepen in Nederiandsche wateren als
stehending van het -volkenrecht gewraakt
eii er o.a. aan tfoegevoegd
Voorts' heeft de Duitsche gezant in
Den Haag volgens* opdracht aan de Ne
deriandsche regeering meegedeeld: Wij
twijfelen niet, of gij zult van Engeland
wegens de ongehoorde inbreuk in uw
gebied d.e passende verontschuldiging,
volle genoegdoening en een bindende ver
klaring tegen een herhaling van zulk een
schending van de neutraliteit verlangen
en verkrijgen. Als voldoening voor het
ons aangedane onrecht verwachten wij
de onmiddellijke teruggave van de in de
Nederiandsche territoriale wateren ge
roofde schepen, benevens van de lading,
en schadevergoeding voor de in den grond
gehoorde en beschadigde schepen en. voor
die gewonde Duitsche zeelieden en die
nabestaanden van de gesneuvelde zeelie
den. De Nederiandsche regeering heeft,
voordat onze gezant deze stappen had
ondernomen, haar diep leedwezen over
den Engelschen overval betuigd en ook
te kennen gegeven, dat zij de meest vol
ledige voldoening van Engeland verlangde.
Voorts, dat de Nederiandsche marine al
bef mogelijke doet oml herhaling van der
gelijke voorvallen te voorkomen. Op ons
officieele vertoog heeft de Nederiandsche
regeering geantwoord, dat zij vast be
sloten was de door ons verwachte vol
doening met alle energie door te zetten.
Ook heeft zij reeds, met nadrukkelijke ver
wijting naar da schending van de neu
traliteit door Engeland, een scherpe nota
aan de Britsche regeering gezonden.
Het geheele Duitsche volk. is veront
waardigd oarer deze nieuwe schandelijke
daad van Engeland, den beschermer dei-
kleine naties. Maar de Duitsche regie
ring is na de verklaringen van de Ne
deriandsche regeering er ook vast van
overtuigd ,dat deze laatste met den groot-
sten nadruk volledige voldoening voor
den smaad, haar land aangedaan, zal
eischen. (Levendige toejuichingen in den
geiheelen Rijksdag.)
Voortdurend bleef ik luisteren naar het
grootse he indrukwekkende lied, dat de
zee deed hooren onder dat schitterend
uitspansel en dien praehtigen maneschijn
en ik herinnerde mij' de heerlijke orgel
tonen, die mijn ziel van verrukking had
den doen trillen, toen ik, nauwelijks eeni-
ge maanden geleden, in de schemering
van een wintermiddag stilletjes met Fan
ny in de Abdijkerk was geslopen, even
nadat, de avonddienst begonnen was. De
geheimvolle schoonheid vanden nacht,
de verheven zang der eindelooz© ziee,
ze wekten in mijn ziel iets, dat ik niet
beschrijven kan. Ik wist niet of het
vieugde of droefheid was, toen ik me-
zelve afvroeg, wat er toch met mij om,-
gIng,; behoefte om te schreien
en tegelijk begreep ik, dat mijh gevoel
met in tranen te uiten was en terwijl
ik schreide, gevoelde ik me heel niet
ongelukkig, maar merkte ik juist een
groote blijdschap in me op. Ik begreep
me zelve niet. maar nü weet ik reeds
lang, dat dit alles kwam, doordat ik luis
terde naar een loflied, dat schooner was
dan men ooit van menschelijke lippen
kan vernemen.
Men zal wellicht de opmerking ma
ken, dat ik in mijn gedachten al even
vreemd en wonderlijk gestemd was, als
Tweede Kamer.
De Export Centrale zal er wel komen
maar de heeren Patijn en Beresteyn zijn
taaie tegenstanders van deze „Nu", zoo
als deze „Nederiandsche Uitvoeniiaat-
sehappij" verkort genoemd wordt.
Zij zien liever niet de Volksvertegen
woordiging mede de verantwoordelijkheid
op zich nemen voor dé nu voorgestelde
wijze, waarop de Regeering haar levens-
middelenpolitiek voeren wil. Anderen
vinden de voorgestelde maatschappij, een
slecht ding en keuren het af, dat de
Regeering haar verantwoordelijkheid min
of meer op een quasi particuliere maat
schappij wil 'afwentelen.
De heer Patijn vooral hekelde het ding
vrij scherp, Patijnsgewijs, met dikke woor
den'. Hij verwachtte een failliet, een de
bacle, boerenbedrog en nog veel meer
van dat jnoois.
Nu, de lieer Dresselhuis vond ook wel
eenige loutering van het ontwerp noo-
dig. 'Toch verklaarde hij zich een voor
stander. En de minister van financiën,
die met zijn collega van landbouw het
ontwerp te verdedigen had, trad, heel wij-
Iselijk, maar terstond in het krijt, om den
indruk der rede van den knappen Zïe-
rikzeeënaar wat te temperen. De rede
toch van den heer Patijn scheen slechts
dit dillemma te laten: de minister van fi
nanciën is een schurk of een idioot.
En toen heeft hij, scherp maar zake
lijk. nog eens uiteengezet de hoofdbe
doeling dpr export-centrale. De export-
bentrale zal niet dienen om den uitvoer
grooter te maken, om meer dan nu uit te
voeren, eerder zal zij de strekking en
taak hebben den uitvoer in te krimpen.
Immers hoofddoel zal wezen, dat zij den
uitvoer doet betaald worden door invoer;
waren tegen waren. Zoo mogelijk
een overeenkomstige import van artikelen,
waaraan wij behoefte hebben. Ten volle
kan dit doel helaas niet worden bereikt.
Wel zal de Export-centrale te dezen aan
zien een zeer gunstigen invloed kunnen
uitoefenen, maar niettemin zullen ook in
den vervolge wel meer goederen moeten
in mijn ongevoeligheid en koppigheid.
Maar dan vergeet men weer, wat ik al
méér gezegd heb, dat mijn leven nooit
echt-kinderlijk was geweest. En dan kan
veel verklaard worden, uit het feit, dat
mijn ouders zulke geheeL verschillende)
menschen waren en ik van ieder hun
ner wat geërfd had. Om te beginnen,
mijn vader was een buitengewoon be
gaafd man van groote geestkracht, maar
naar ik nu wel denken kan, zonder veel
natuurlijk of menschelijk gevoel. Mijn
moeder daarentegen was een zacht, ver
fijnd, gevoelig persoontje met een edele,
doch hartstochtelijke natuur, hoogst vat
baar voor indrukken en met een warm,
onzelfzuchtig en liefhebbend hart.
Hoewed Mantie mij' steeds verzekerd)
heeft, dat ik geheel mijns vaders kind
was, toch weet ik, dat ik verschillende,
zoo niet mijn sterkste neigingen van mijn
moeder geërfd heb. Evenals zij Tieb ik
behoefte aan liefde en die heb ik mijn
kinderjaren nooit ondervonden. Ik was
tegelijk brutaal en schuw, ik was trotsch
en minachtend, en tegelijk, ofschoon ik
het zelfv niet wist, gewillig om de
zachtste en nederigste van allen te zijn.
Maai- men had mij in mijn jeugd Sjt te
veel aan mijn lot overgelaten en daar
ik daarvan gebruik maakte, om rijp en
worden uitgevoerd dan ingevoerd De oor
logstoestand brengt dil. nu eenmaal mee.
Met andere woorden, het buitenlandscli
credietpapier zal blijven toevloeien. Im
mers, zoolang tegenover den uitvoer geen
gelijkwaardige invoer staat, zal het exce-
dent in goud en credietpapier moeten
worden betaald. Goudzendingen nu kun
nen niet tot in het oneindige voortduren,
dies rest slechts het huilenlandsch pa
pier..
En de minister gat toe: er is veel bui-
te,nlandsch credietpapier in het land' van
dubieuse waarde. Want helaas, er wordt
buiten de groote banken om verkocht
tegen lang zoo good niet georganiseerd
crediet als waarmee 'de groote banken
alleen van doen willen hebben. Kleine
banken, hoezeer ook gewaarschuwd (ook
de boerenleenbanken zoo vreesde de
minister) hebben haar ruimite van geld
benut voor het beleenen van waardepa
pier, dat geenszins van die waarborgen
omgeven is, als diende en mogelijk is.
Daarvan moeten de betrokken kleine men
schen eenmaal de slachtoffers worden.
Zoodra de export-centrale, voorzien van
een bank-afdeeling, alle betalingen heeft
gecentraliseerd, zullen dergelijke minder^
waardige crèdietgevingen, een einde mei-
men. Dan lijden noch grooten, noch klei
nen. Daardoor wordt de export,niet ge
makkelijker ,niet ruimer. Dat is ook het
'doel met. Dus ook 'de overströónïlng mei
huilenlandsch credietpapier zal niet ver
kerkt worden. T i f j j, j j
Want ,hóé hóogSi' de eischen worden,
die ten aanzien van bet credietpapier
gesteld worden en de uitvoermaat-
sfchappij zal hooge eischen stellen,
hoe minder van dat buitenl'anidsch pa
pier hier Komen zal. Ook deze omstan
digheid ,zaJ' de betaling in waren, in
hooge mate bevorderen.
Hoe nu echter te denken over de so
liditeit der Exportbauk zelve? Zeer zie
ken', het aandeelenkapitaal van 5 milli-
ben is verbluffend klein als men het
tegenover het' obligatiekapitaal van 125
milliöen stelt. Evenwel kan de garantie
'van 20 millioen, welke de staat aa'n de
Nederiandsche Bank verleent, in menig
opzicht met een verhooging van liet aaiv
deelkapitaal met eenzelfde som gelijk ge
steld worden. Dit nu verandert de ver
houding van aandeelen en schuldbrieven
'reeds ten eenenmale.
Da 'zakelijke 'verdediging zal nu wel
teii gevolge hebben, dat het ontwerp er
door gaat. Veel sfehijnt aan de aanneming
niet gelegen, en verwerping zal voor de
regeering ook wel' geen doodwonde zijn.
Laat ons) als leeken, er ons verder
buiten houden. De lezer weet er nu al
thans iets van!
De Zomertijd.
Op de desbetreffende vragen van het
Kamerlid Gerretson, heëft Je Minister
van Binnenlandsche Zaken verklaard,
dat verlenging van den voor den
zomertijd vastgestelden termijn niet ge-
wen.seht is.
jDe minister yan waterstaat heeft
goedgekeurd, dat in het '„Reglement
Dienstvoorwaarden 1917 (S.S.)" de na
volgende wijzigingen worden aangebracht
Artikel 21 (3) wordt gelezen als volgt:
„Het is verboden in dienst sterken
drank of andere alcoholhoudende dranken
tón geschenke aan te nemen".
Artikel 23 wordt gelezen als volgt:
groen te lezen, had dit aan mijn karak
ter een verkeerde richting gegeven, waar
door ik eigenwijs en eigenzinnig werd
en voor mijn leeftijd bovendien zeer on
natuurlijk. Nooit had ik eenigen omgang
met andere kindèren gehad, altijd had
ik omgegaan met bejaarde lieden en de
vijf-en-twintigste Fanny was het eenige
jeugdige persoontje, dat ik ooit gekend
bad. Was het dus wonder, dat ik in
mijn gedachtengang iets zeer onkinderlijks
had, terwijl ik daar dien eersten nacht
bij de Perrens voor het raam van mijn
slaapkamer naar het nog nooit aan
schouwde nachtgezicht van de zee stond
uit te zien?
Nadat, ik daar geruimen tijd had ge
staan, werd ik eindelijk zoo koud, dat ik
weer naar mijn bed ging, maar het gor
dijn liet ik opgehaald, opdat liet maanlicht
naar binnen kon schijnen en ik den mooi-
en, helderen maannacht-hemel kan zien
en de wijde, eindelooze zee. Hoe moe
ik ook was, ik' kon maar niet in slaap
komen en met open oogen lag ik de
helder verlichte rustige golven gade te
slaan.
Maar eindelijk dommelde ik toch zacht
jes in en een korten tijd vertoefde ik in
het land der droomen. Wat er met mij
gebeurde in mijn droom, weet ik niet,
„Aap het personeel is verboden:
a. het gebruiken of bij zich hebben
van sterken drank of andere alcoholhou
dende dranken gedurende den dienst! 'jd.
b. het gebruiken of bij: zich hebben van
sterken drank of andere aleoholhoudede
dranken in. de treinen, dienstlokalen,
werkplaatsen en stapelplaatsen en op) den
weg of. de emplacementen, alsmede het
zich doen verstrekken van sterken drank
of andere alcoholhoudende dranken door
de restaurateurs der stations of hunne!
bedienden".
Zooals men weet, werden hier te
lande paarden aangekocht, om te worden
uitgevoerd naar Zweden. Thans wordt
medegedeeld dat toestemming verleend is
tot den uitvoer van 100 twee-jarige stam-
'boekmerries en 6 stamboekhengsten.
IJ k e r voor het ij k w e z e n in N e d-
I ndi
„Het Christelijk Comité voor Lndië" ves
tigt de aandacht van belanghebbenden er
op, dat ten behoeve van het ijkwezen
in Ned-Indië wordt gevraagd een bij voor
keur ervaren gediplomeerd ijker, o|p' een)
aanvangsbezoldiging van f300 p. maand1.
Inlichtingen .omtrentuitzendingsvoor-
waarden, e.d.g. werdén gaarne verstrekt
door het Informatiebureau van voomoeimicl
Comitó, adres: den heer .1 J. Kraan,
LoQsduinsehe kade 80, den Haag.
Uitvoer van schajJS&Ylëesch.
De minister van landbouw heeft in
getrokken zijn beschikking van 12 Juli
1916, zooa'ls deze is aangevuld en gewij
zigd bij zijne beschikking van 16 Janu
ari 1917, voor zoover betreft het bepaal
de sub II j i
LI bepaald: 1
Art. 1. Uitvoer van schapenvleesch mag'
alleen geschieden op .vertoon van con
senten, afgegeven door de Rijkscommissie
van 'Toezicht op de Vleeschvereeniging.
Art. '2. Consenten worden afgegeven
door bemiddeling van het Nederiandsche
Landbouwcomité, aan 'de op grond van
de ministeriëele beschikking, d.d. 20 Mei
1916, no. 1152, Uitvoercertificatenbureau,
gevormde provinciale combinaties van
vereenigingen ter bevordering van diep
aanfok en de mesterij van varkens.
Art. 3, Gedurende de periode van heden
tot en met 31 Augustus 1917 zullen con
senten kunnen worden 'afgegeven tot eeflf
hoeveelheid van 4.000.000 K.G. schapen
vleesch. i i i
Art. 4. De schapenhouders kunnen scha
pen, die voor uitvoer in aanmerking ko
men, aanbieden aan de provinciale com
binaties. Deze nemen de schapen over
tegen .de getaxeerde bedrijfswaarde.
Art. 5. De taxatie geschiedt door com
missies van deskundigen, te benoemen
do-or bovengenoemde combinaties.
De rijkscommissie van toezicht op de
Vleeschvereeniging is bevoegd toezicht uit
te oefenen op de werkzaamheden, en .ver
anderingen in de samenstelling en in de
wijze van werken der commissies, van
taxatie voor te schrijven, behoudens het
recht van beroep van de provinciale com
binaties op den minister van landbouw,
nijverheid en handel.
Art. 6. Indien de voorziening in dé
binnenlandsche behoefte zulks vordert,
moeten de provinciale combinaties Op
aanwijzing ,van de Rijkscommissie van
toezicht op de Vleeschvereeniging aan de
door deze te noemen personen of instel-,
lingen van de overgenomen schapen de
noodige dieren tegen de geschatte be
drijfswaarde afleveren.
Art. 7. Het verschil tusschen den ta
xatieprijs en den buitenlandschen ver
maar ik weet wel, dat ik nog altijd dacht,
dat de maan haarvriendelijk licht op mij
neerzond, schoon de stralen veel helder
der waren dan ik ze ooit had gezien.
En pok hoorde ijc nog wel het wonder
bare ruischen der zee, maar nu gemengd
met het geluid eener groote kerkklok en
statige kerkorgeltonen. En plots hoorde
ik te midden van die prachtige harmo
nie een heldere stem zacht maar zeen-
duidelijk, tot mij zeggen: „die ons de
overwinning geeft door onzen Heere Je
zus Christus".
Dat woord maakte mij wakker. Waar
was ik, wat gebeurde er met mij? lb
wree fmijn oogen uit en even moest ik
bedenken waar ik was. O, ja, ik was
in bet huis van de familie Perren en
ik was er voor den eersten nacht. En
ik had er zooeven nog voor het raam
gestaan, om naar de ^prachtige zee te
kijken. Toch verwonderde ik mij, dat het
nu veel donkerder in de kamer was,
maar al spoedig zag ik, dat dit kwam,
doordat een, groote wolk voor de maan
Was gekomen op de zee -was de
zilveren lichtstreep langs de golven ver
dwenen.
(Wordt vervolgd.)
I
