Ko. 23»
Zaterdag 14 Juli 10IV
Sle Jaargang
Eerste BSadi
De Qroote Oorlog.
Uit de Provincie
Oil numraer bestaat uit twee bladen
Middelburg III.
FEUILLETON.
Binnenland.
i j- f
Uitgave van
de Naand. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd.' te Goes.
Hoofdbureau te Gces:
L A N GE V 0 R S T S T R A A T 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers
Oost.erbaan& fie Cointre, Goes.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers -0.0?
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 ct.
3-maal wordt 2-maaI berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
De Zeeuw steunt bij de herstem
ming voor den gemeenteraad de candi-
datunr van
Jhr. P. J. BOOGAERT,
aftredend 'lid.
China. I,
Dit reusachtige groote rijk is in het
«oorden van Siberië gescheiden door de
Anioér (rivier) en het Altaïgebergteten
westen van Toe.ran door de Beloer-tagbi;
ten zuiden door de Himalaya en de Tibe-
taansche gebergten van Indië; en wordt
ten zuiden en oosten begrensd door de
Cliineesche Zee en Stillen Oceaan.
Het is groot 220 duizend vierkante geo
grafische mijlen; dus circa 400 maal zoo
-groot als Nederland. Het zou naar die
verhouding 2400 miljoen inwoners kun
nen bevatten. Het aantal inwoners is
evenwel slechts een zesde gedeelte van
dit cijfer.
De Chineezen behooren tot de oudste
volken der aarde. Het Chineesche Rijk
had reeds in de derde eeuw voor 'sIM-
Jands geboorte last van invallen van
vreemde 'horden, waarop de regeering
overging tot het bouwen van den Chi-
neeschen muur: een hoogen, van wacht
torens voorzienen wal, langs de Noord
en Noordwestgrens, om het Rijk tegen
de invallen dezer barbaren, met name
de Hunnen te beschermen.
In den loop der jaren heeft evenwel
zelfs deze stevige muur met zijn granieten
grondslag het Rijk niet tegen, nieuwe in
vallen kunnen beschermen, niettegenstaan
de de muur steeds trouw werd bewaakt.
De Mongolen en de Mandsjoe's wisten
den muur te overklimmen, en kwamen
zoo toch in het land.
De muur begint hij: de golf van Petsji-
li, loopt ten noorden van Peking west
waarts, soms over hoogten van duizend
meter, overschrijdt tweemaal de Hoangho
(rivier) en eindigt in de woestijn Gobi.
Zijn lengte is zóó dat men 36 jaren,
dag en nacht loopenide, zou noodig heb
ben can den heelen muur af te wandelen.
De hoogte van den muur wisselt af van
3 tot 10 meter.
In het Woordenboek voor Kennis en
Kunst leest men:
,.Er is bouwstof genoeg aan om een
matigen muur langs dén geheelen Evenaar
te leveren. Ten deele bestaat de muur
uit metselwerk, ten deele uit een grond
slag van graniet, waarop een aarden wal
met metselwerk bekleed'. De wachttorens
zijn vierkant, steken twaalf meter ho
ven den muur uit en zijn. 30 a 100
meter van elkander".
Nu heeft deze Muur de vijanden wel
niet^ buiten de erve gehouden, maar hij
heeft toch gemaakt, dat de Chineezen
vele eeuwen op denzelfden trap van be
schaving zijn blijven staan, omdat zij zich
van het verkeer met andere volken af
sloten.
Bewerkt naar het Engelsch van
EMMA JANE W0RB0ISE
22}
Dö laatste woorden deden de deur dicht
zij maakten indruk op mijnbeer Perren
want voor verkoudheid of jets dergelijks
niettegenstaande hij het bijna doorloopend
was. -Nadat hij nog een massa orders
gegeven had, vertrokken wij eindelijk,
Matthias en Judith gingen te zamen, en
Mona en ik volgden, terwijl ik bemerkte'
dat 'de beambten ons heimelijk uitlach
ten. Mona Louise was lastig en vervelend,
evenals een vermoeid kind, zij had kou
en h onger en was dood moe, klaagde zij,
en 3e gure wind bedierf haar teint. En
werkelijk, met haar gedeukten hoed, slap
hangende voile en ontkrulde lokken zag
ze er al heel onvoordeelig uit.
i .Wij Hadden een langen, vervelenden
weg te rijden naar Stanbridge, eerst dwars
door Northborough heen') door straten,
di eer somber en smerig uitzagen, pn daar
na langs een slijfcerigen straatweg, waar
aan gee neind scheen te komen.
Eerst tegen de veertiende eeuw bracht
een Venetiër, de reiziger Marco Polo, de
eerste betrouwbare berichten aangaande
C'hina naar zijn vaderstad over.
In 1522 vestigden zich de Portugeezen
te Marcao.
In 1604 knoopte onze Oost-Indische
Compagnie handelsbetrekkingen aan met
China.
Omstreeks dezen tijd overschreden de
Mamctsjoe-Tartaren den C'hineeschen muur
jen kregen snel de overhand.
In 1647 slaagde zelfs een der hunnen
Sjoenfcsi den troon te Peking te
stichten. Tot voor enkele jaren regeerde
zijn Huis over China, en ook nog in
1912 en daarna nog een paar dagen, der
vorige week zetelde er weer een telg
uit zijn Huis op den troon. Zijn naam
is Hoeantoeng.
In den loop der jaren hebben sommige
Europeesche staten natuurlijk Enge
land voorop begeerige blikken gewor
pen naar dit rijke, eenzelvige China, dat
maar steeds volhardde in zijn afsluiting
van alle handelsverkeer met Europa, be
houdenis dan met Rusland over Kiachta,
met Portugal te Macao, en met de overi
ge staten uitsluitend te Canton. Anders
dan op genoemde plaatsen mocht een
vreemdeling in China niet komen.
Engeland zocht ten laatste geschil. En
het strekt deze Christennatie niet tot eere
dat het ging - over verboden invoer in
China van opium uit Engelsch Indië. De
regeering van China verbood dezen in
voer, ja liet zelfs eenmaal ruim twintig
duizend kisten met opium, ter waarde
van 48 miljoen gulden in de zee wer
pen.
Deze daad der heidensche regeering in
het belang vair haar volk verdroot de
Christelijke regeering van Engeland. Een
oorlog brak uit, waarin China bet af
legde, Hongkong aan Engeland afstaan
moest, en vijf steden voor den handel
moest open stellen, 1842.
Dit was een groote slag voor China.
Nog gro'O'ter ramp trof dit land door
den opstand' der Taiping, welke opstand,
in 1856, hog aan den gang wa$, toen
Frankrijk en Engeland aan China den oor
log verklaarden.
In 1860 trokken Franschen en Engel-
schen zegevierend P'eking binnen, ver
brandden het kostbare zomerpaleis en
schreven den Keizer vernederende vredes
voorwaarden voor.
(Slot volgt.)
Bsknopt ovsrzicht van den toistar-d.
De Duitsche Keizer heeft op het ver
zoek van den Rijkskanselier Von Beth-
mann Holweg om ontslag, gunstig beschikt
en het gevraagde ontslag op de meest
eervolle wijze verleend. Het kon wel niet
anders, nu de Rijkskandelier beklemd zat
tusschen de twee partijen, van welke de
eene hem verweet dat hij te ver ging,
en de ander, dat hif niet ver genoeg
ging. De schaduwkant van den middel
weg I
Zijn opvolger is evenwel nog niet be
noemd. Althans er is op heden nog geen
bericht van gekomen.
- Het is overigens wel' opmerkelijk, dat
het voornamelijk natuurlijjk met de
Onafgebroken viel de regen neer enj
de nevel was oorzaak, dat men van de
villa's en huizen ter weerszijde van den
weg niets zien kon dan de vage vormen.
Welk een donkere wolken, dacht ik, zou
den die óók een lichtzijde hebben? En
zoo peinsde en jioesde ik verder voort,
in mijn gedachten weer in den trein,
in gesprek met de vriendelijke dame, die
mijldruiven, koek en een mooi Nieuw Tes
tamentje gegeven had.
Eindelijk schen wij er dan toch te zijn.
Het rijtuig had den steenweg verlaten en
was nu een donkere laan ingereden, on
der druipende hoornen door en door
groote plassen heen het geknerp van
het grint onder de wielen, zulk een ge
heel ander geluid dan het wielgeratel
op den steenweg, maakte mij er opmerk
zaam op.
Spoedig hield het rijtuig nu stil voor
een tamelijk groot huis, dat in mooie,
bijna zou men zeggen trotschen, stijl ge
bouwd wasik begreep, dat wij nu
„thuis" waren.
Men 'zegt weieens van iemand, die zich
slecht geluimd betoont, dat hij met den
verkeerden voet uit bed is gestapt. Van
ons kon men dat niet meer zeggen, nu
het al avo»d was, maar wel was er rreden
te denken, dat wij met den verkeerden
uiterste l'inksche partijen de rechtsche
partijen zijn geweest, die den Itijkskan-
sélier zoo scherp mogelijk hebben aan
gevallen. Zijn groote tegenstander was
Erzberger, een Centrum man, met
wien het heele Centrum (R. K. partij,)
89 man sterk, medeging.
Zou het waar zijn dat ook de partij
van den- Kroonprins, den mil'itairist, ,tot
zijn val heeft meegewerkt? In dit geval
helbben de partijen die „in vredes naam"
helm afgevallen zijn, waar zij geroepen
'wareln hem ter zijde te Slaan, een dwaas
heid op hun geweten; want dan s'taat
Duitschland, en met Duitschland Europa,
weer verder van den vrede af dan ooit. j
Niet onmogelijk, dat de vorderingen der
Russen in Gallicië enkelen beïnvloed heb
ben. Het staat er voor de Oostenrijkers
in het Zuidelijk deel van het oostfront
niet best voor. Te meer omdat de steun
van het Westfront moet uitblijven, we
gens' 'de gelijktijdige stormaanvallen der
Geallieerden.
Wat zooal in de Franache Kamer besproken is.
Bij de bespreking van het voorjaars
offensief in de Fransche Karper, zeide
Jobert o.a.
„Hot is afkeurenswaardig, dat de re
geering het gewaagd heeft het offensief
te ondernemen. Het is een eisch tegen
alle generaals op te treden".
Renandel stelde vast, dat het te be
treuren is, dat de regeering het offen
sief met hare verantwoordelijkheid gedekt
heeft.
Augageur berispte voor alles de wij'ze,
waarop het oppercommando heeft voorbe
reid. De soldaten aan het front moet
men geruststellen. Dat kan alleen ge
beuren, wanneer men hen laat zien, dat
men hen voor een nutteloos bloedbad
spaart. Fouten in de organisatie, zoo
als bij de laatste operaties zijn voorge
komen, moeten vermeden worden.
Abel Terry verlangde, dat de Engel-
schen meer troepen naar het front brach
ten.
Aecatobray zeide een brief te willen
voorlezen, waaruit blijkt, dat men het
meedoen der Ver. Staten benutte om
de gedaalde stemming op te wekken. De
geheele Kamer protesteerde hiertegen. Ac-
cambray werd tot de orde geroepen en
kon zijn rede niet voortzetten.
Anamitische soldaten.
Iemand uit het Fransche leger schrijft,
dat de Anamitiische troepen, de kleine
braine mannen vaq de Fransche koloniën
in, Indo-China, dezer dagen hun vuur
doop hebben ontvangen aan het Weste
lijk front. Zij zijn de kleinsten onder
de strijders, maar zij hebben zich op
een wijze onderscheiden, die hun gelijk
doet staan aan de troepen van krachtiger
fysiek. De Anamitische bataljons zijn ge
heel uit vrijwilligers samengesteld en of
schoon zij thans voor het eerst in de
vuurlinie kwamen, zijn zij reeds iets lan
ger dan 1 jaar in Frankrijk. Wat zij aan
lichaamsgraotte missen,, maken zij meer
dan goed door liun geest. Bijna zonder
uitzondering zijn zij leerlingen van de
Fransche scholen, colleges en universitei
ten in Indo-China, Waar de vraag naar
vrijwilligers in het begin van 1916 de
Fransche onderwijsinstituten bijna leeg
maakte. Ofschoon zij een volk zijn van
zeer strenge sociale klassenvoorschriften,
hebben de Anamiten het democratisch
leven van het Fransche leger aanvaard.
Onder hen, die dienen, zijn Anamiten met
den rang van graaf, mandarijn van de
le, 2e en 3e klasse en andere onder
scheidingen van kaste en adel en on-
voet uit het rijtuig waren gestapt, want
wij waren dien aivond alle vier even
knorrig. Wat mij' zelve betrof, ik had alle
moeite bedaard te blijven en ik was in
een stemming, <jm met iedereen om het
minste ruzie te krijgenhet liefst
zou ik .op mijnheer Perren aangevallen
zijn, om hein eens ferm te knijpen. Lief
lijk, izult ige wellicht zeggen, wat een
zacht humeurtje, maar ik heb het u al
meermalen gezegd: ik was geen lief kind
en niemand hield ooit van mij.
Het scheen mij toe, dat het huis groot
en ruim was, en al schemerde het reeds,
ik kon toch lzien, dat mijnheer Perren
in alle kamers zijn schilderijen opgehan
gen had. Wij' gingen naar 8e eetkamer
en gingen daar zitten, nog gheel ver
reisd en mopperig, zelfs werden er weer
scherpe woorden gewisseld tusschen het
drietal onderling, ik bepaalde mij1 er toe,
dat alles stilzwijgend aan de hooren.
Lang bleef ik er evenwel niet, jvant
(toen miss Judith even het twistgesprek
met haar broer staakte, zag ze mij bij
het vuur staan, moe en verkleumd, en
pogenblikkelijk trok ze nu aan de schel
even daarna kwam er een meisje binnen,
om mij andere kleeren aan te 'doen en
mijn toilet tin orde te brengen voor het
theeuur.
der hen worden alle plichtplegingen nauw
keurig nagekomen, die tegenover deze ran
gen bij hen gebruikelijk zijn, maar als
de bataljons voor het gevecht of anderen
dienst zijn geformeerd, worden de gra
ven en mandarijnen slechts gewone sol
daten.
Toen deze vrijwilligers voor bet eerst
in Frankrijk waren, was er geen plan hen
alis vechttroepen te gebruiken, tengevolge
van hun kleine lichaamsgestalte en zij
werden voor verschillende diensten in de
achterhoede gebruikt, zooals chauffeurs bij
eonvooien, voor den aanleg van wegen
en van bosschen, enz., maar hun voort
durend verkeer dicht bij; het front wekte
spoedig vechtlust bij hen op en thans
werd hum.: de gelegenheid daartoe gege
ven.
Korte Oorlogsberichten,
De Italiaansche succes
sen. Het Italiaansche militaire week
blad vermeldt, dat generaal Avata en Por-
ta in hun rang als generaal-luitenant zijn
teruggezet tot generaal-majoor. Vier over
laten van pionierafdeelingen zijn afgezet,
en acht oversten, die de functies hadden
van generaal-majoor, zijn deze functies
ontnomen.
Dan doen de Engelschen het anders.
Toen zij bij de Dardanellen den ne
derlaag hadden geleden, hebben zij' hunne
aanvoerders bevorderd eh «erekruisen uit
gereikt.
Noodlottige samenwer
king. Naar aanleiding van de maatre
gelen, die in de Vereenigde Staten te
gen de ongelukkige neutrale landen over
wogen worden, moet men een bijzondere
beteekenis hechten aan de versperring
der vrije vaargeul door Engeland. De Amie-
rikaansche maatregelen treden in wer-'
king den 15en Juli e.k. en dan zal waar
schijnlijk gedurende zestig dagen geen
schip meer uit de Amerikaansche havens
mogen uitvaren. Om nu echter te verhin
deren, dat de talrijke Nederlandsche sche
pen met regeeringsgraan en veevoeder
nog snel biet ruime sop kozen, voor den
fatalen termijn, verklaarde Engeland de
vrije vaargeul voor gesloten. Tot den 15en
Juli biedt Amerika dus _alle gelegenheid
tot uitvoer, maar Engeland verhindert het
binnenvaren. Na den 15en Juli zal En
geland waarschijnlijk gehoor geven aan
de vertoogen der Nederlandsche regee
ring, maar dan roept Wilson een ge
biedend halt toe aan de schepen, die
willen uitvaren. Deze noodlottige wissel
werking tusschen de beide groote mo
gendheden moet op verhongering van ons
land uitloop en,
Zal Perzië vrij komen? Vol
gens de „Dien", een te Petersburg ver
schijnend dagblad, heeft Rusland op ver
langen van Perzië van al zijn protecto
raatrechten op Perzië afstand gedaan en
zich alleen het recht voorbehouden in
bijzondere gevallen als beschermer op te
treden. En Engeland
De .tegenrevolutie in Chi
na, Volgens een bericht uit Shangai van
het republikeinsch hoofdkwartier werden
na een gevecht van twee uren 3000 man
der keizerlijke troepen gevangen genomen.
Géneraal Sha.ng Hsun vluchtte naar het
Oostenrijksche gezantschap. De strijd
wordt voortgezet met de overige imperi
alistische troepen in de verdedigde stad,
waar een hevige brand woedt.
De Engelsche kruiser „Vaguard" is
in den avond van den 9den, terwijl zij
voor anker lag, tengevolge van een in
wendige ontploffing, in de lucht gevolgen.
Blij als ik was, dat ik de kamer uit
kon, en nog blijder, wijl ik een erg jong
meisje in dit oude damesgezelschap ont
dekte, liep ik, vroolijk en vlug, het dienst
meisje achterna. Ze zag er lief uit en
scheen mij een goedhartig, vriendelijk
Smeisje toe met blozende wangen en
mooie, bruine oogen, die zeer levendig
en schalks keken. Toen wij boven op het
portaal waren gekomen, dat ook weer
vol hing met schilderijen van mijnheer
Perren,- zeide ik tot haar: „Och, breng
mij toch niet bij die Dobbs, ik kan me
zelf heel goed alleen helpen".
„Dat mag ik niet laten, miss", zeide
Jenny, het hoofd schuddend, „anders deed
ik het met genoegen. Wij moeten hier
precies doen, wat ons bevolen wordt.
Stel je voor, dat we eens niét deden,
wat miss Judith ons gelast, wat zou er
dan niet gebeuren 1 Neen, ik moet u bij
juffrouw Dobbs brengen en dan moet
ik voor het theegoed zorgen. Ik ben het
kapiermeisje, weet ul"
Zoo was er dus niets aan te verhel
pen en werd ik bij Dobbs gebracht, die
ik piet kende, maar voor wie ik hoe
dat wist ik zelf niet een zekeren schrik
gevoelde.
Inderdaad zag juffrouw Dobbs er niet
aantrekkelijk uit, vooral niet voor een
Het schip zonk onmiddellijk. Er zijn drie
overlevenden, '2 matrozen en 1 officier,
die op het oogenblik der ontploffing niet
aan boord waren.
Tarwebrood.
De minister van landbouw, nijverheid
fen handel; gezien zijn beschikking van
5 April j.l., Stct. no. 81; heeft bepaald,
dat de daarin genoemde maximumprij
zen voor tarwewater- en tarwemelkbrood
niet van toepassing zijn op kleinbrood,
waaronder wordt begrepen luxe en kren
tenbrood, voor zoover dit verkrijgbaar
wordt gesteld uitsluitend van een gewicht
van 50 gram per stuk.
Tarw e.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel maakt bekend aan allen, die
vóór 1 Augustus 1914 buitenlandsche tar
we importeerden of hunne bemiddeling
bij dezen invoer verleenden, dat de ter
mijn, waarbinnen de gevraagde opgaven
(zie Stct. Van 30 Juni j.l.) moeten wor
den ingezonden, zal worden gesloten op
31 Juli e.k.
vruchten.
Ongedo rschte granen en peul'-
De minister van landbouw heeft tot
de burgemeesters het navolgende rond
schrijven gericht
Onder verwijzing naar de beschikking
van 12 dezer, heb ik de eer u te mach
tigen ingevolge artikel 9, lid 1, der Dté-
tributiewet 1916, aan degenen van wie
met blijkt, dat zSji ongedorschte granen
en peulvruchten vervoeren of vervoerd
hebben van het Tand naar de opslag
plaats van dei verbouwers, bij1 schriftelijke
vordering te vragen hoeveel' granen zij
vervoeren of vervoerd hebben, waar deze
zich eventueel' mochten bevinden en om
deize granen en peulvruchten ingevolge
artikel 9, lid 2, der Dis'fcributiewet 1916
in bezit te nemen en ter beschikking te
stellen van den regeeringscommissaris
voor ide Rijksgraanverzameling in uw
provincie, nadat de waarde is geschat
door schatters, op aanwijzing yan den
retgeeringseoimmissaris door u te benoe
men, en nadat door u eene bon voor de
uitbetaling van het verschuldigde bedrag,
betaalbaar bij den regeeringscouimissar
ris, is afgegeven. 7
Beleefd verzoek ik u door middel van
rijks- en gemeentepolitie toezicht te doen
houden, dat geen verboden aflevering, of
vervoer plaats .vindt en waar zulks plaats
vindt, door inbezitneming onverwijld in
te grijpen.
„Zitten laten wat z,it".
In een berichtje uit Wissenkerke in
de Midd. Crt. krijgt de a.-r. Kiesver-
eeniging te Camperland een afstraffing
datzij van de afspraak bovengenoemd'
afwijkt, door in een ontstane liberale va
cature (de heer Van Hee heeft ontslag
genomen) een candidaat te stellen.
In hoever het stellen van een candidaat
in een vacature, waar dus niemand
zit, in strijd is met een afspraak la
ten zitten wat wel zit, laten wij in
het midden. Wij voor ons kunnen er
ons wel in vinden, een liberalen zetel
weer door een liberaal onbestreden
te doen bezetten. Maar dien regel kan
toen niet in alle gemeenten doorvoeren.
kind. Zij was van meer dan middelbaren
leeftijd en tamelijk 'lang en stijf. Dan
droog ze een zijden japon van een ouder-
wetsch model, die half versleten was en
een muts van een allerzonderlingst fat
soen. Haar gezicht was mager en had
scherpe trekken; pp iedere wang had ze
een hard-rood plekje en haar oogen wa
ren lichtbruin en keken koud en gevoel
loos iemand „aan. Om haar portret vol
ledig te makenzij droeg een gladde,
'zfwarte .ylecht van valsch haar en op
haar langen, gebogen neus stond een
groote, schildpadden bril. "Nauwelijks had
ik deze dame gezien, of ik gevoelde*
dat wij nu juist niet elkander's vrienden
zouden zijn.
Juffrouw Dobbs keek mij aan met oen
onderzoekenden blik, toen ik de deur ge
sloten had, en op het matje bleef staan.
Haar scherpe blikken namen mij: op van
het hoofd ïot de voeten, alsof ik een
houten p!op was uit een uitstalkast Ik
werd daar al dadelijk woedend over, maar
ik beheerschte mij en niets kon zie van
mijn boosheid bemerken, want het rood
op mijn wangen, dat eir het gevolg van
Was, kon Ze wel aan zien voor een
blosje van verlegenheid.
(Wordt vervolg 1.)