No. 230
Woensdag 4 «luli 1017
31e Jaargang
Eerste Blad
De Groote Oorlog.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
FEUILLETON,
Binnenland.
Uitgave van
Sg Naam]. Venn. LUCT'ÜR ET EM1RG0,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Gees i
IANGE VöRSTSTRAAT 21g.
Bureau te Middelburg i
BIRMA E. P. DHUU - G. BURG.
Drukkers!
gosierbaan Le Cointre, Goes.
VERSCHIJNT ELKEH SZERKDAfl,
n
-Jt Jk
AbonaomentsgrS®!
Per 3 maanden fr. p. post f 1.6G
Kosse nummers -Q.QB
Prijs der Advertenïiës.
14 Tegels f 0.60, iedere regel meer 16 sd
3-maal wordt 2-maaJ berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarde».
Bewijsnummers 6 cent,
GEMEENTERAAD.
e Zeeuw steunt voor Middelburg
III de candidaten der antirev. Kiesver-
eenig'ing
Jhr. P. J. BOOGAERT.
Mr. A. A. DE VEER.
De stemming heeft plaats Vrijdag a.s.
van 8 tot 5 uur.
De aardappelrelleljes.
Verschillende bladen wijden een artikel
aan de jongste aardappelenrelletjes en
keuren alle uitgezonderd natuurlijk
„Het Volk" do houding der burgerij
ten sterkste af.
In De Rotterdammer lezen wij:
Hoewel de ongeregeldheden in Amster
dam en Rotterdam naar aanleiding van
het gebrek aan aardappelen niet onbe
grijpelijk zijn, geven ze toch geen be
wijs van passende zelfbeheersching onder
ons volk.
Het is natuurlijk onaangenaam, dat men
zijn gewone aardappelen mist, vooral als
men gewend is, voornamelijk aardappelen
te eten.
Toch is het ook dan niets anders en
meer dan eenige onaangenaamheid. Van
gebrek aan voedsel is geen sprake, men
kan voedsel krijgen, zooveel men noodig
heeft, met allerlei gratis voorlichting hoe
men het smakelijk kan toebereiden. Waar
bij dan nog komt, dat aardappelen een
buitengewoon onvoedzame spijze zijn, zoo
dat bijna alles, wat men er voor in de
plaats krijgt, hoogere voedingswaarde bezit.
Dat men alzoo, alleen omdat men niet
kan krijgen, wat men het liefste heeft,
gaat plunderen en stelen, maakt geen
aangenamen indruk, wanneer men daar
mede vergelijkt de eindelooze opofferin
gen, en dan op heel ander gebied dan
aardappelgebruik, die men zich in de oor
logvoerende landen gewillig getroost.
Er schijnt nu eenmaal aan den aardap-
peluitvoer niets te doen. Duitscliland le
vert geen kolen dan tegen aardappelen
en Engeland moet evenveel hebben als
Duitschland, zoodat wij om zoo te zeggen,
dubbel moeten uitvoeren. En brandstof
fen-gebrek is honderdduizendmaal erger
dan aardappel-gebrek. De aardappel is in
geen enkel opzicht onmisbaar, 'tis alleen
een kwestie van gewoonte en smaak.
Beknopt overzicht van den toostend.
Aan het Russische front woedt de voor
vier dagen ontbrande slag verder. Even
als in de Karpathen-gevechten, evenals
bij het offensief van Broessiloff in 1916
offert de Russische legerleiding, die thans
de bevelen der democratische regeering
heeft uit te voeren, ook in dezen slag
zonder pardon hecatomben om door het
front der verbondenen te breken.
Op een breedte van 50 K.M. werden
niet minder dan 20 divisies in den aan
val gebracht, die echter, ondanks haar
overmacht, bijna o veral teruggeworpen
werden.
Brandpunten van den strijd waren ook
Bewerkt naar het Engelsch van
EMMAJANE WORBOISE
14)
„Nu ja," mopperde ik terug, „ik ga
toch uit Londen weig en dan kan het je
toch immers niet meer schelen, hoe on
aangenaam en naar of ik ben."
Dat was echter te veel voor Mantie's
nieuwsgierigheid'zoo, ging ik dan
toch uit Londen weg, en was het mijnheer
Crabb dan toch gelukl! En nu, om toch
iets te weten te komen want onZe
Mantie was nieuwsgierig en daar had
ze nu wel reden voor zette ze een
vriendelijk .gezicht.
„Zoo, ga j - uit Londen weg," zeide
ze. „Kom, vertel me nu eens, Chrystie,
waar je neen gaau Hebben Ze ie toch
werkelijk aangenomen
„Ja," snikte ik, want ik kon me bij
dat hatelijke woord „aangenomen" niet
langer meer goed houden, „o Mantie, ik
vind het vreeselijk."
Mantie liet mij stil uitschreien, de goe
de ziel had het met zichzelf 'trouwens
eergisteren weer Konjuchy en Brzezanv.
Het terrein is hier een op en neer
golvend heuvelland, deels met dichte bos-
schen bezet en met diep ingesneden da
len, die eenerzijds den aanvaller dc ver
plaatsing zijner troepen mogelijk maken,
anderzijds zeer gunstige steunpunten bie
den voor de verdediging. Brzezany zelf
ligt in een dalketel omgeven door met
bosschen bedekte hoogten, waardoor in
vele kronkelingen de Zlota Lipa haar loop
neemt.
Op deze hoogten werd den ganschen
dag door verbitterd gestreden. Steeds
nieuwe aanvalsgolven deed de Rus aan
rollen. Hier en daar gelukt© het hem
de voorste linies van de centralen te
overgolven, doch tegenaanvallen neutra
liseerden het succes weer.
Reuter heeft draadloos weer eenige cij
fers opgevangen. De Russen zouden reeds
veel meer dan 10.000 man gevangen ge
nomen hebben. De Engelsche cijfers zijn
evenwel nog niet te controleeren.
Wel staat vast, dat de Russen 'tniet
hij' deze tegenaanvallen zullen laten.
Weenen, erkennende de „taaie energie,"
der Russische offensieven, verwacht
spoedig een nieuwe.
Belangrijke verrassingen zijn derhalve
niet buitengesloten, ondanks de ongun
stige omstandigheden, waaronder, zooals
men weet, de Russen het offensief be
gonnen zijn.
Een van de meest ongunstige omstan
digheden is het feit, dat de Russen met
hun offensief alleen zijn losgekomen en
niet door de bondgenooten worden onder
steund. Ook nu doen zich nog geen aan
wijzingen voor, die op zulk een sleun
wijzen en die op onderling overleg-duiden.
Uit de onmiddellijke omgeving van ge
neraal Hindenburg wordt gemeld, dat deze
zich als volgt over den tegenwoordigen
toestand heeft uitgelaten.
De oorlog is voor ons gewonnen, wan
neer wij tegenover de vijandelijke aan
vallen stand houden, totdat de duikboot
oorlog zijn werk gedaan heeft. Onze duik-
booten leveren goed werk. Zij belemmeren
's vijands levensvoorwaarden meer dan wij
dachten.
Binnen niet groote tijdsruimte zullen
onze vijanden tot den vrede gedwongen
zijn. Zij weten dat en daarom zullen
zij, niettegenstaande de zware nederla
gen, welke zij aan de Isonzo, in Tirol,
aan de Aisne en bij Atrecht in het voor
jaar geleden hebben, hun aanvallen moe
ten voortzetten, al mogen deze ook nog
zoo weinig kans van slagen bieden. Op
de hulp van de Amerikanen kunnen zij
niet meer wachten.
Onze verbonden legers zijn niet te ver
slaan.
Zij zullen den vijand zoolang terug
werpen, totdat hij inziet dat wij den oor
log gewonnen 'hebben. Dan zullen Oos-
tenrijk-Hongarije, Duitschiand, Bulgarije
en Turkije den vrede krijgen, dien wij
noodig hebben voor de vrije ontplooiing
van onze krachten. De vijand heeft ons
'overschat in het vertrouwen op de macht
van zijn. numerieke meerderheid en meen
de, dat ontberingen ons zouden kunnen
dwingen in een vrede toe te stemmen,
welke de toekomst van ons en onze kin
deren zou vernietigen.
Tot zoover von Hindenburg.
Trots alle beproeving nog rekenende
op de overwinning.
Wij verstaan die taal niet. Doch wel
begrijpen we, dat ze ingegeven wordt door
de hardnekkigheid van den vijand, die
ook te zeer te kwaad, om dadelijk troost
woorden te vinden. Toen ik was uitge
schreid, voelde ïk me inderdaad wat op
gelucht en ook wat zachter gestemd dan
te voren.
Toen begon Mantie pogingen te doen,
mij met mijn 'lot te verzoenen. „Kom,
lief kind, schrei nu maar niet, dat helpt
je toch niet en maakt je bovendien maar
van streek. Er valt toch ook al plets
aan te verhelpen en wij moeten beden
ken, dat het Gods wil alzoo is geweest.
Denk nu niet, dat ik het zelf took zoo
prettig vind, op mijn ouden dag naar
een vreemden dienst te moeten, ik had
hier ook liever gebleven, maar het had
toch nog veel erger kunnen wezen, denk
k maar zoo't had weieens kunnen Zijn,
<iat ik heelemaal geen betrekking gevon
den had en dat er niemand was geweest,
die voor jou wilde zorgen. Laten vve
dus beiden maar dankbaar zijn.
Ik was in een weemoedige stemming
gekomen en dus beloofd© ik Mantie, dat
ik dankbaar Zou zijn eaï ik voegde er
uit mij zelve bij, dat ik de familie Per-
ren zou probeeren lief te krijgen.
„Zijn het aardige menschen, Chrystie?"
vroeg Mantie nu.
Ik vertelde haar nu alles, wat mij we
dervaren was en spaart! e den heer Perren
verklaard heeft thans nog niet den vrede
te wenschen.
Mocht ook aan deze zijde meer neiging
tot den vrede komen. Of is het de harte-
wenscli der Entente-staatslieden, Duitsch
land geheel, militair en economisch, ten
onder te brengen
Luchtaanvallen als geneesmiddel.
„Er isl tenminste één Engelschnian",
zegt de „Daily News", „die van den lucht
aanval op Londen voordeel heeft gehad.
Hij tvas, na twee jaren dienst aan het
front, ernstig verminkt en stom ontsla
gen en Mjflivas! juist op weg naar het
recruteeringisbureau ,toen er plotseling een
hom in zijne omgeving neerviel'. Een jong
meisje werd .dichtbij hem getroffen en
hij 'ging haar helpen, toen hij tot zijn
eigen verbazing de woorden uits'prak:
„Wat scheelt er aan. kind?"
Ik geloof, dat hij aangenomen is voor
den dienst in het land.
Er zijn vele dergelijke gevallen bek'enld,
waarin oudsoldaien door opwinding de
spraak terugkregen. Zooals bijv. tie man
die weder spreken kon nadat het schip
waarop hij zich bevond getorpedeerd was,
terwijl hij le voren volkomen oorlogsstorm
was' geweest."
Korte oorlogsberichten.
Dc beweging in Rusland tegen Ke
renski is nu ook naar het leger over
geslagen.
Mevrouw Steiuheil, de befaamde
vrouw, die in 1908 te Parijs werd vrij
gesproken van de beschuldiging van
moord op haar echtgenoot, den schilder
Steiuheil, en haar moeder, is in het hu
welijk getreden met lord Abiager.
In Kief sluit de gemeentekas met
een nadeelig saldo van 30 millioen roe-
hel. Men overweegt een progressieve in
komstenbelasting in te voeren.
De aardappeloogst in Frankrijk biedt
goede vooruitzichten. Ook de andere jiro-
ducten staan er goed voor.
Keizer Karei verleende een groote
amnestie.
De „Times" meldt het sneuvelen
van luitenant-generaal R. G. Broadwood,
Broadwood diende o.a. onder Lord Ro-
berfeon in Zuid-Afrika. In 1913 had hij
zich uit den dienst teruggetrokken, doch
in September 1914 werd hij opnieuw aan
gesteld, ditmaal als divisie-commandant.
Volgens het Petit Journal heeft Ve-
nizelos de algemeene mobilisatie afgekon
digd. De Matin meldt, dat Romanos, Gen-
nadios en Kaklamanes tot Grieksche ge
zanten, onderscheidenlijk in Parijs, Lon
den, en St. Petersburg zijn benoemd. Het
zijn allen, zooals van zelf spreekt, Ve-
nizelisten. De troepen, die op den Pelo-
ponesus in garnizoen zijn, zullen over
de onderscheiden garnizoenen worden
verdeeld. Een groot aantal lieden, die on
derdanen zijn van de centrale mogend
heden, zullen worden geïnterneerd.
De negerarbeiders, die van de Z.
Staten (Ver. Staten) naar East Saint
Louis (Illinois) gebracht werden om er
de stakende blanke werklieden te ver
vangen, zijn aan het muiten geslagen.
De gouverneur moest militaire verster
king vragen. Een politieagent werd door
de negers gedood- De bevolking trachtte
den militairen hunne geweren te ontruk
ken om er de negers mee te lijf te
gaan die naar men beweerde, ook gewa
pend waren.
Bij die gelegenheid werden twee negers
gedood.
mijn kinderlijke critiek niet, evenmin als
zijn zuster Mona Louise.
Mantie luisterde aandachtig en toen ik
met mijn verhaal klaar was, zeide zij
,,'t Spijt me eerlijk gezegd, wel, dat je
nu juist bij zulke menschen komt, kind
lief, het zou juist wel eens goed voor
je ,zijn geweest, als je ergens gekomen
was, waar kinderen van je leeftijd zijn.
Maar je moet, z'ooals ik gezegd heb, maar
probeeren dankbaar te wezen. Maar an
ders, ja, 'tis wel jammer, je hebt nog
te weinig met kinderen omgegaan en
dat ireeft je een beetje ouwelijk ge
maakt."
Mantie's laatste opmerking deed mij
pijn, ik meende er uit op le moeten
maken, dat ze me dus niet aardig vond.
„Hou je dan ook al niet van me, Man
tie?" vroeg ik met zachte stem.
„Wel, kind, hoe kom je er bij. Natuur
lijk hou ik van je1, Zou ik niet houden
van het dochtertje van mijn lieve me
vrouw"?"
„Dus je houdt alleen maar een beetje
van me, terwille van mama?"
Ik zag aan Mantie, dat ze een beetje
verlegen werd met die vraag. Even zat
ze stil voor zich te kijken, daarna gaf
ze mij echter antwoord:
„Ja, dat is een vraag, daar ik niet Zoo
Een Engelsch correspondent geeft
een somher relaas van het landbouw
bedrijf in Rusland. Gedurende de laatste
drie maanden hebben de boeren en do
werklieden geluierd, onder het voorwend
sel, de moeilijke vraagstukken der nati
onale organisatie te bespreken. De lan
derijen zijn braak blijven liggen; do boe
ren hebben niet de minste moeite ge
daan om de velden, die zij door ge
weld hebben verkregen, productief te ma
ken.
In Pruisen mag per dag niet meer
dan 1 K.G. fruit aan denzelfden persoon
worden verkocht.
De Argentijnsche regeering besloot
a,an de Duitache regeering een ernstige)
klacht tie richten inzake de torpedeering
van de „Orcao" en den „Torch".
Overeenkomstig een miotie in den se
naat aangenomen, zul'len de schepen der
Amerikaansche vloot in de Argentijnsche
havens worden toegelaten.
In del haven van Havre, zijn groote
weaken uitgevoerd in verband met de
enorme uitbreiding; der scheepvaart. De
tonnenmaat der binnengekomen schepen
bêdroeg in 1913 per maand 450000 ton
terwijl dit cijfer in 1906 bedroeg 728000
Er werden nieuwe havenlijnen aangelegd.
Uit St. LoiuisiVijftien negers zijn
door blanken gedood, toen zij uit hun
brandende huizen wilden vluchten.
De slchade wordt op 3 millioen dollar
geschat. 'Verscheidene negers en 61 bllanjkelp
zijn in een hospitaal ondergebracht. De
politie heeft thans het gepeupel onder den
duim. Zij heeft 300 blanken gearresteerd.
Alfred Hagn, een Noor, is te Londen
gearresteerd, verdacht van spionnage voor
Duitschland. Do zaak wordt van jroot
belang geacht.
Van Engels'che zijde wordt ontkend,
dat bommen op Jeruzalem zijn geworpen.
Generaal Cheng Hrum is to:t onderko
ning van Dhihli benoemd en tot keizer
lijk-commissaris. Vice-president Fing Kuod
Hond is benoemd tot onderkoning van
Kbengsi en Zbangsi en tot keizerlijk com
missaris van Zuid-China.
Allo vroegei-e officicele titels en bena
mingen van regeeringsdepartementen zijln
hersteld.
De toestand in China, is zoo rustig
mogetijk, ofschoon onder een deel van het
gepeupel opgewondenheid heerscht. In de
heele ts-tad zijn overeenkomstig politie-be-
vel' de drakenvlag'gen uitgestoken.
De New-York World zegt: Enkele
regimenten zijn op Franschen bodem aan
gekomen. Zij vormen de voorhoede van
het machtige Amerikaansche leger, dat
in Europa zal komen.
In het 'lagerhuis! zeide lord Robert
Cecil in antwoord op een vraag betreffende
de voorgestelde conferentie der geallieer
den over de oorlogsdoeleinden: De Brit-
sche regeering is er van op de hoogte ge
steld, dat der Russische regeering wenscht,
dat er een conferentie der geallieerde)
mogendheden zal plaats hebben betreffen
de de eventueele vredesvoorwaarden.
De Brilsche regeering houdt .over dit
.puut voeling met haar geallieerden.
De torpedojager „Daxa", een
Griefcsch vaartuig met een Franschen staf
en een Fransche bemanning aan boord,
is op 28 Juni in de Middellandsche Zee
gezonken, tengevolge van een dubbele ont
ploffing. Negen en twintig personen wor
den vermist, waaronder drie officieren.
dadelijk antwoord op geven kan. Kijk eens,
Chrystie, ik wil nu eens ronduit met je
spreken en dan moet ik je tot mijn spijt
zeggen, dat je er zellfi wel een beetje
schuld aan hebt. Je bent niet gemakke
lijk om mee om te gaan, dat weet je
•ook wel, je bent driftig, ongezeggelijk,
onverschillig enfin je weet dat even
goed als ik, want ik heb 'tje vaak ge
noeg gezegd. Heelemaal je schuld is het
niet, je papa had je een betere opvoe
ding moeten geven en zich meer van
je moeten aantrekken, maar dat is nu
eenmaal niet gebeurd. Maar dat neemt
niet weg, dat ik "toch veel van je houd
en dat moet je maar nooit vergeten, als
je bij me weg bent. Denk dan maar al
tijd, dat er iemand is, die altijd voor
je gezorgd heeft, en dat deed, omldlat
ze zooveel van je hield. Ik zal aan mijn
heer Crabb om je adres vragen, als je
weg bent en dan zal ik je geregeld schrij
ven, al kan ik niet zoo goed met schrij
ven overweg, dan weet je altijd, waar
je me vinden kunt, als je me noodig
mocht hebben."
Met deze woorden sloot Mantie mij in
haar armen, terwijl de tranen haar langs
de wangen vloeiden. De goede Ziel had
bitter verdriet, dat wij spoedig zouden
moeten scheiden, en ik niet minder, want
Terwijl Jonnart aan Griekenland een
nieuwe vrijheid aankondigt, worden, vol
gens Wolft', de aanzienlijkste mannen van
hot land, O'.a. Lambros! pusmann, ettelijke
bisschoppen en vele officieren in balling
schap gezonden.
De aardag; pel nood.
Een arbeiders- en socialisten deputatie
uit Amsterdam liad een onderhoud met
ministers Cort en Posthuma.
De Minister van Landbouw zette, blij
kens mededeeling der deputatie, uiteen
hoe zeer de aanvoer van kolen voor de
industrie, om van huisbrand nog maai)
te zwijgen, afhankelijk was gesteld, vani
den uitvoer van nieuwe aardappelen. En
geland zendt nagenoeg geen kolen meer
en verlangt toch een deel van de aard
appelen.
.Op de vraag van de deputatie of 'de|
uitvoer niet 10 dagen later had kun
nen aanvangen of wel nu eenige dagen
kon worden stopigezet, antwoordde de Mi
nister van Landbouw, dat 'juist nu, waar
trien in Duitschland een e.vgn grootem
drang heeft naar nieuwe aardappelen als
in Holland, dit product als ruilmiddel
voor steenkool de hoogste waarde heeft.
Toen Tie deputatie nogmaals aandrong
op een definitieve toezegging, beraadslaag
den de heide Ministers geruimen tijd bui
ten het bijzijn der deputatie.
Toen deze daarna weder was binnen
gelaten, kreeg zij van den Minister van
Landbouw de .toezegging, dat. heden en
volgende dagen een 15 a 20-tal wagons
aardappelen naar Amsterdam gezonden
zullen worden, waarna de volgende week
gerekend mag worden op normale toevoe
ren, welke in de behoeften van de be:
volking zullen kunnen voorzien.
Omtrent den prijs had Z.Exc. reeds aan
Wethouder Wibaut toegezegd, dien voor
deze week te zullen verlagen tot 11
cent per K.G.
Do volgende week zouden door ruimen
aanvoer de prijzen vanzelf dalen.
Aan het einde van de conferentie, die
ruim een uur duurde, sprak de Minister
van Binnenlandsche Zaken den wensch
uit, dat de deputatie haar invloed op
de arbeidersbevolking van Amsterdam zal
aanwenden om de rtist te doen terug-
keeren en verder onnoodig bloedvergieten!
te voorkomen.
Woelingen opl Kattenburg.
De eilanden, in het bijzonder Katten
burg (Amsterdam) waren gisteravond,
weer het tooneel van oproerige >voelitl-
gen. Benden opgeschoten jongens en mei
den trokken rond en hadden het speci
aal gemunt op' pakhuizen waar menl
wist, dat voorraden lagen oplgeslagen.
Omstreeks half negen wist een dezer
roofpatrouilles er het pakhuis van den
heer Struve aan de Kattenburgkade open
te breken. Met zware keisteenen werden
de paneelen der deuren ingeslagen, waar
na men als katten naar binnen kroop. Een
zestal kisten stijfsel ,die vlak achter del
deuren lagen, werden naar buiten gesleept.
Dat man hier meer met baldadigheid!
had te doen, bleek wel toen de kisten
tegen ide straat werden stukgesmeten, zoo
dat de straat in een oogwenk wit ge
poederd was. Vrouwen en meisjes woel
den nu in de bergen stijfsel rond en
vulden voorschooten. De bewoners der
aangrenzende huizen scholden de rooven-
de meiden en jongens uit voor „dieven."
ik voelde, nu het er op aan kwam, dat
ik heel veel van onze oude dienstmeid
hield en dat ik "het verschrikkelijk zou
vinden, als ik over eenige dagen van
haar weg zou moeten gaan.
Na dit gesprek begon Mantie mijn goeid
in te pakken en ik stond "heel verbaasd
te zien, dat daar nog verschillende kof
fers voor .noodig waren, er was meer
dan ik 'dacht.
„Al deze dingen zijn van uw mama ge
weest," zélde zij, al maar ijverig inpak
kende, „en daar heeft dus niemand recht
op dan haar dochtertje, ik zou niet kun
nen uitstaan, dat een vreemde ze kreeg.'
Mantie liet mij toen verschillende va#t
die schatten zien, o.a. een ouderwetsch
juweelenkistje, waarin een granaten col
lier, 'twee broches, eenige ringen, een,
bracelet met een gouden slot, een bloed
koralen ketting, een gouden vingerhoed*
een medaillon met een portret van een
ouden heer erin, een Japansch visite
boekje van 'ivoor en nog eenige kleinig
heden van minder belang. Toen ik alles
bezichtigd had, sloot Mantie het kistje,
en gaf mij het sleuteltje met de ver
maning er goed op te passen.
(Wordt vervolgd 4.
