ft*©. SiO
Maandag 11 Juni 1917
31e Jaargang
De Groote «Oorlog.
Binnenland
Uit de Pers.
Buitenland.
Uit de Provincie.
Uitgave van
te Naaml. Vena. LUCTÖR ET nEMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
BANGE .VQRSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
1IRMA F. P. D HU IJ - L. BURG.
Drukkers i
Bosïerbaan Le Cointre, Goes.
Het tweede vaderland.
In een Fransche propaganda vergade
ring in Diligentia te 's-GraVenhage, wa
ren' (voljgens de „N. Ct.v) „vele Hage
naars, wier sympathieën igaan naar ia
belle Franco, dat immers aller tweede
vaderland is".
Wij kennen hier slechts één vaderland
Nederland.
Een tweede kennen wij niet.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEH EIEEKDAO.
AbonQomen fsgsgsi
Per 3 maanden fr. p. post fl.6ö
Losse nummers -Mfi
SJ
Mog eens Lohman.
11. J. jvaln (Wjijlcn s'chrijltt in D e S c h en o 1
met den Bij b e 1 over Lohman.
Hij merkt a.m. het volgende op:
Hij was en is nog een strijdbaar man.
Een scherp debater. Krachtig en heftig
in zijn strijden.
Hebt gij hem nooit gezien, ah de toorn
in.hean oprees? Zijn oogen glinsteren, zijn
scherpe neus schijnt spitser te worden1,
hij buigt zich voorover, z'iju rechtervuist
balt zich, zijn onderkaak schijnt iets voor-"
uit te schieten. Al de heftigheid van zijn
bewegingen richt zicli op zijn tegenstan
der. dien hij zou willen bespringen met
zijn geest. Jammer genoeg, dat gaat niet
zonder woorden. Daar dringen ze voor-
!waarts, een heele stroom. Maar ze vinden
haast geen weg. Want de tanden zonden
liever op elkaar willen bijten, opdat de
oogen nog feller konden lichten en toor
nen. Maar de klanken hebhen toch ope
ningen gevonden. Tusschen de tanden
door, achter er langs heen, zoodat de wan
gen onderaan telkens iets opbollen. Snel
schieten ze voort en slaan hard neer
op de banken aan de Linkerzijde. Maar
dat dfirart maar even. 'tHokt. Men merkt
het zieden en koken onder de opper
vlakte. Zij sfchijnen het gevonden spoor
kwijlt te zijn. Even maar. Een Zacht schud
den van het hoofd, daar hebben ze nieuwe
gangen ontdekt. Sommige zijn verdwaald
geraakt, ze ontplooien roads achter te
gen 't zachte gehemelte of hoog hoven!
in liet mondgewelf. Maar de groóle stroom
golft voort, als gedreven onder een he
vige spanning van binnenuit, stootend
soms, poch welluidend. Met een mini
maal beweeg van 't gelaat, opdat stil,
strak en fel bleve het oog, de uitdrukking
van toorn tegen iliet onrecht en die het
onrecht dreef. En 't.getrofien auditorium
ziet en hoort dat bruisen en koken aan
en de man, die 't raakt, voelt de stooten:
en slagen van dien toorn in oog, gebaar
en knarsetandend spreken.
C' était Son beau geste. Uiteraard niet
de geste van in ,,De Twee Steden". Hoe
wel, die was ook schoon.
Zoo heeft Lohman dan voor ons1 ge
vochten met al de kracht van een ster
ken, heftigen geest, die "de onderdruk
king zag en wilde, keeren. Na veertig
jaar staat hij aan het eincl van een haast
geslaagd leven. Mogen zijn oogen nog de
volle victorie zien.
Politiek sccoord,
De Maasbode schrijft:
Het heeft de aandacht getrokken, dat
bij de samenkomst der voorzitters der
politieke partijen, dezer dagen gehouden,
de katholiek»?) niet vertegenwoordigd wa-
ren.'c
Toch behoeft daar niets achter gezocht
tei worden.
De zaak is heel eenvoudig.
De katholieke afgevaardigde was ab
soluut. verhinderd. Toch zou hij', ware
nj aanwezig geweest., geen vrijheid hebben'
■gevonden mede te werken aan een wijs
.-ia bolbiek accoord, zonder eerst
kennen, d e in het po
litiek accoord heelt toegestemd.
Afgesproken toch was de zittende lë-
'i hant 'te ,beS'triil4en negatief dus
rnZrïf t f voorgesteld de /oodanigen'
steunen, positie{ dug
Practisch zullen thans ook de katholie
ken .ongetwijteld vrijwel overal den Grond-
.^scandrdaa steunen, ook al behoort
hij' tot de politieke tegenstanders
Het blijkt reeds nu, dat in die rich
ting stuurt de Pers. dat de Besturen on
zer Katholieke luesVereenigingen er op
aandringen, zoodat overal de Grondwetss
r audi daten met overgroote meerderheid
zullen worden gekozen.
Maar deze zaa,k mocht niet eigenmach
tig worden heslist door de voorzitters
der politieke partijen.
Luriialistieke benepenheid v«n „Hef Volk."
..Telegraaf"
snonm- °lk" dat zijin nieuws over het
biinn \f gon8eluk, waarvan de Koningin
ver^ldli! /'\chtoffcr is geworden, aar,
dat naai-11*]6 ^en moet ontleenen, doet
naar de regelen der kunst. Alleen,:
alles wat op de sympathieke houding van
de Koningin betrekking heeft, is angst
vallig weggelaten.
Dit nu noemen we klein.
Uit den mond van onverdachte getuigen
ib onomstootelijk gebleken, dat H. M. blijk
heeft gegeven van zeer groole koelbloe
digheid en buitengewone hulpvaardig
heid. Men zou iedere andere vrouw, die
aldus' optrad de eer geven, die haar toe
komt. „Het Volk" zou dat zeker ook doen.
Nu het de Koningin geldt, moet het ver
zwegen worden.
Wij aarzelen niet dit journalistiek te
noemen van hekrompen benepenheid.
Is „Het Volk" bang, dat de republi
keinen zoo slecht in de leer zijn, dat ze
door1 het lezen van een sympathieke daad
der vorstin plotseling tot byzantisme zul
len overslaan?
Met kleine middelen als „Het Volk",
gebruikt, dient men toch geen groote prin
cipes?
Eigen potje koken.
In De Rotterdammer lezen wij
de volgende beschouwing:
Met de Centrale Keukens! loopt hel niet
naar wensch.
In Utrecht, Gouda, in tal van plaatsen
werden ze reeds opgeheven en van een
triomftocht ïs! geen sprake.
Het „eigen potje koken" blijkt ook nu
weer groote bekoring te hebben.
De ervaring, reeds herhaaldelijk opge
daan, i,wordt ook nu bevestigdin weerwil
van alle voordeelen, die het gemeenschap
pelijk verbruik oplevert, wordt aan eigen
gezinsvoorziening verre de voorkeur ge
geven.
Dei voordeelen van het gemeenschappe
lijk verbruik zijn niet te loochenen. Hon
derd personen kunnen veel voordeeliger
gezamenlijk gespijzigd worden, dan wan
neer elk .persoonlijk in eigen huis zijn
voedsel wil nuttigen.
Geen wonder dan ook, clat onderschei
denen, acht Maande op deze voordeelen,
groote verwachtingen koesterden van de
toenemende gebruiksveieeniging en in me
nig schitterend socialistisch toekomstplan
wordt 'aan deze hervorming groote betee-
kenisi gehecht. De Saint-Simonisten wer
den door deze gedachte bekoord, en
vooral Fourier en de zijnen waren haar
cinthousiastisch gezind. In den schoonen
droom' van de algemeene harmonie werd
ook het gemeenschappelijk verbruik met
nieuwen glans overtrokken. Rijk voorzien
was dei disch die in de bekoorlijke phalan-
stères de bewoners verkwikken moest:
aan tafels1 van twaalf zouden z!ij plaats
neimen, en twaalf verschillende kaassoor
ten, twaalf onderscheidene bouillons,
twaalf zouden lafenis brengen.
Het vooruitzicht op al deze heerlijkhe
den leverde niet voldoend krachtigen prik
kel om de komst van de vereeriigde huis
houding te doen slagen.
Opmerkelijk is het hoe de vermeerdering
van 'de verbruiksvereenig,ing allerminst ge
lijken tred houdt met de voordeelen, die
hierin van zuiver stoffelijke standpunt ge
legen zijn.
Het zoogenaamde „economische be
ginsel", dat gebiedt met zoo weinig mo
gelijk opoffering zooveel mogelijk stoffe
lijk goed te verkrijgen, erlangt geen on
beperkte'toepassing, maar wordt door an
dere overwegingen onderdrukt. Tegen
over het voordeelig.er gebruik staat als
nadeel'rhet te loor gaan van vrijheid, zelf
standigheid, huiselijk familieleven en dooi
de macht van deze factoren wordt de
voortgang dor verbruiksvereoniging sterk
belemmerd.
De'zelfde macht zlal ook op de ontwik
keling der cetrale keukens remmenjd ge
werkt hebben.
Huismoeders minnen haar eigen huis
houden, 'willen zelf de kost bereiden, met
potjes en pannetjes werken, bepalen wat
Ier gegeten zal worden.
Huis en keuken is een vorstendommetje
waaraan; (niemand moet raken.
Dat die trek om bet persoonlijke van
den familiekring hoog te houden moet
worden gelaakt, zouden wijl niet graag
durven beweren.
Beknopt overzicht var? den toestand.
Op he Italiaansche front zijn het nu
de Oostenrijkers, die het initiatief nemeu.
In de streek van Gorizia hebben zij
de stellingen bij Vodice en tusschen Yer-
toiba en Zuidelijk van den. Monte San
Marco aangevallen, na deze krachtig te
hebben beschoten. Het resultaat was ech
ter niet groot.
In tusschen kondigen de Italianen met
veel bombarie weer een nieuw offen
sief aan.
Het elfde dus.
Do militaire attaché's der Entente-mo-
gendheden zouden reeds uit Rome naar
het front vertrokken zijn.
„Wat zal ik van dat volk zeggen? Het
zijn nu eenmaal Romeinen... Zij hebben
geleerd met hun taal groote dingen te
zeggen, terwijl zij slechts kleine dingen
doen". (Wij zouden zeggen: Veel ge
schreeuw en weinig wol).
Deze woorden vindt men (in 't Latijn)
in „De' Consideratione' IV, hoofdst. li
van St. Bernhardus van Clairvaux (anno
1152).
De Italianen zijn sedert de 12e eeuw
niet veel veranderd.
Het Engelsche offensief in Vlaanderen
is tot staan gebracht.
Vrijdagavond hebben de Duitschers na
een hevige artillerie-voorbereiding (hevig
zelfs in de oogen des vijands) een gewel
digen tegenaanval gedaan op bijna het
geheele nieuwe front ten Zuiden van Ype-
ren van St. Yves tot ten Noorden van
het Yperen-Koomen-Kanaal over een af
stand van ongeveer 6 mijl.
De aanval werd gedaan met groote troe
penmachten, samengesteld uit versehe 'di
visies, uit de vijandelijke reserves, die
met groote hardnekkigheid onder het ver
nietigende vuur van onze artillerie en
machinegeweren werden gedrongen, aldus
het Londensche bericht, en dan laat het
er op volgen, dat de aanval totaal afgesla
gen werd.
Niettemin lijdt het geen twijfel, of de
Engelschen zullen hun pogingen tot door
braak om omtrekking hervatten.
't Is echter duidelijk, dat de aanvallers,
naarmate de artillerie-strijd zich ontwik
kelt, met steeds grooter moeilijkheden te
kampen krijgen. Daar het Britsche geschut
met zijn voorbereidend vuur alle Duit-
sche stellingen plat schiet, vóór dat de
infanterie tot haar aanval overgaat, ko
men de Britsche troepen bij hun voortruk
ken op een geheel naakt en omwoeld
terrein te staan, hetwelk door het Diyt-
sc'he .geschut wordt bestookt. Zij moeten
dus in allerijl nieuwe stellingen opwer
pen, deze versterken, hun artillerie er
in opstellen ën er zich zelf in nestelen.
Dit vereischt natuurlijk geruimen tijd en
het is daarom te verklaren, dat tot dus
ver na eiken stoot een gevechtspauze in
getreden is. Zonder dan ook de gebeurte
nissen vooruit te loopen, kan wel met
zekerheid worden aangenomen, dat van
daag of morgen een tweede Britsche aan
val zal worden ingezet.
Do ex tsaar en zijn gezin.
Daar er zoo buitengewoon vele zomer
gasten in Tsarskoje Selio vertoeven zijn
bijzondere maatregelen genomen om den
ex-tsaar en zijn gezin voor eventueel©
indiscreties te vrijwaren. De ex-tsaar mag
slechts eiken dag des ochtends en des
avonds twee uur lichaamsbeweging ne
men. Een militair escort volgt op 25 pas
afstand al zijn bewegingen. De kinderen
mogen afzonderlijk in de buitenlucht.
De ex-tsaar en zijn gemalin moeten
twee keer per dag voor het raam ver
schijnen en zich aan den officier, die
de Wacht commandeert vertonnen. Een
drievoudig troepencordon omringt het pa
leis.
De minister van justitie heeft de groot
vorstin Maria Paulowna toegestaan den
Kau'kasus waar zij gedurende zes weken
in haar eigen huis gearresteerd was te
verlaten en naar Finland te gaan.
Een oproep aan bet Russische leger.
De raad van afgevaardigden van ar
beiders en soldaten te Pet rog rad heeft
den volgenden oproep gericht aan het
Russische leger
De hoofdcommandant 'der Duitse lie lé
gers op het Oostfront heeft aan onze
troepen radiotelegram gericht van ophit-
sendon inhoud, dat hun den weg naar
een eerlijken vrede wil aanwijzen en het
ooigenblik om den oorlog te beindigen
zonder met de geallieerden te breken.
De Duitsche generaal spreekt aldus, om
dat hij weet, djat de Russische revoluti-
onnaire troepen met verontwaardiging elk
■openlijk voocistel tot een afzonderlijken
vrede hebben afgewezen.
Daarom noodigt de Vijandelijke hoofd
commandant onze legprs uit tot een af
zonderlijken wapenstilstand en stelt hij
geheime besprekingen voor met de Duit
sche militaire leiders op het Oostfront.
Korte Oorlogsberichten,
Do Lyonsche 'bladen berichten uit
New-York:'
„De nationale garde wordt opgeroepen),
om muiterijen tegen de militaire wet te
verhinderen. 10.000 man zijn in New-
York opontboden voor patrouille-diensten
in. de stad."
De Duiteche regeering heeft door
jniddel 'van de Nederlamdschc bij de Bra-
zil'iaansche regeeiing geprotesteerd tegen
de requisitie van de Duitsche schepen.
Uit Petrograd wordt gemeld, dat 4
regimenten Van liet 7e leger, die aan het
muiiten sloegen, ofgedankt zijn. De lei
ders der muiterij zullen voor den krijgs-
rajad tl erecht slaan.
Commandant William Redmond,
broeder van, den bekenden lerschen lei
der, is in den slag bij Meessen gedood.
Minister Balfour is van zijn reis naar
Amerika t e Londen teruggekeerd.
Beweerd wordl, dat de hervatting
van het Italiaansche offensief aan het
Isonzofront .heel spoedig te verwachten is.
In arbeiderskringen in Engeland wil
men' een conferentie van ententesocialis
tempte Landen bijeenroepen.
(De kolonel Erevberg is tot generaal
benoemd. Hij is; pas 22 jaar oud en
begiftigd met de hoogste Engelsche onder
scheiding „het Victoriakruis", voor de bui
tengewone dapperheid en bekwaamheid,
die hij te üeaucourt aan den dag heeft
gelégd. Hij' had. zich steeds onderscheiden,
dn op GaÜipoli, waar hij gewond was ge
worden.
Naar het „Berk Tageblatt" uit Lu
gano verneemt werden te Athene drie
kolonels, vijf majoors en twee kapi
teins gevangen genomen, lieschuldigd
van samenzwering om de Engelsche
officieren te vermoorden. Het Engefcchei
gezantschap te Athene zou het. gebeurde
zoo ernslig hebben genoemd, dat de ge
volgen onafzienbaar zouden zijn.
De'TimeS van 2 Juni geeft Engelsche
verliezen van 3580 man, o.w. 150 offi
cieren.
De „Frankfurter Zeitungi" verneemt
uit BernIn Buenosi Aires werd volgens
een Brazil'iaanisbh bericht met machtiging
der Argentij'nsche regeering een groot sta
tion opgericht voor draadlooze telegrafie
om Argentinië blijvend met Duitsehland
te verbinden.
Bij een verkooping te Eltville weid
voor wijn de fabelachtige prijs van
132.080 mark per 1200 liter besteed, zijin
de 110 mk. per liter. Tot nu toe' 'was: de
hoogste prijs, die betaald was, 80 mk.
per liter. -a
De stad Keulen drijft sedert eenigen
tijd een liandel in oude kleeren, d.w.z.
zij koopt ouide kleedingstukiken "Op, laat
ze herstellen en reinigen, en verkoopt
ze daarna weer tegen billijken prijs aan
de burgerij. Op friet oogenblik zijn in
de magazijnen voor iedereen ter bezich
tiging voorhanden 5000 he exen-, 1500 jon
gens- en 5000 damescostumesnog vele
duizenden zijn in bewerking.
Om schoenen uit le sparen, wordt er
in Diuitschland propaganda voor gemaakt,
olm er algemeen toe over te gaan de kin
deren tot 14-jarigen leeftijd gedurende het
warme jaargetijde blootsvoets te laten loo
pen. Het middel wordt als gezond en'
prettig voor de jeugd aangeprezen.
C o n 1. r a S' p i o n n a g e.
De 28-jarige Duitsche koopman Otto
Vogel uit Friederichstadt, wien het ver
blijf in zijn gezagsgebied door den com
mandant van dei stelling der monden der
Maas en der Schelde is ontzegd, wordt
verdacht belast te zijn met contra-spioni-
nage. Vogel spreekt Nederlandsch met
Duitsch accent, Duitscli, Fransch en
Engelsch. Hij is lang 1.80, flink en gezet,
heeft geen baard en knevel' en donker
blond baar.
Dankbetuiging van
de IC o n i n g i n.
De opperbevelhebber heeft de volgende
order gericht aan de land- en zeemacht:
Het (heeft II..M. de Koningin, beantwoor
dende een telegram van deelneming en
gelukwensch door den opperbevelhebber,
ook namens de land- en zeemacht, tot
Hoogsldezelve gericht naai- aanleiding van
den voor H. M. gunstigen afloop van
het spoorwegongeval biji Schalkwijk, be
haagd mij onder dankbetuiging voor die
gelukwenschen mede te deelen, dat H. M.
getuige mocht zijn van hel; reddingswerk,
waarbij de medereizende militairen zich
onderscheidden door hulpvaardige plichts
betrachting.
Heit is mij een voorrecht deze uiting van
II. M.'s tevredenheid ter kennis van de
land- en zeemacht le brengen.
Z. V.
De plaalskaarlen, die gedurende Ide
maanden Juli, Augustus en September
Prijs der AdverteniïiÏB. r
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 flfci
3-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaard*
Bewijsnummers 5 cent.
door de spoorwegmaatschappijen zulleiai
worden uitgegeven, zullen gemerkt zija
met de initialen Z. V. (zomarverhooging).
Glasscherven op den weg.
„De Kampioen" schrijft in zijn nuin
mer van 8 dezer:
Van verschillende zijden ontvingen wij
klachten over het veelvuldig voorkomen
van glasscherven op straten en wegen.
Ook wij hebben dit hier en daar kun
nen constateeren.
Wij doen een dringend beroep op onze
gemeentebesturen, op de rijks- en plaat
selijke politie, en verder op allen, die
het kwaad, vermoedelijk onbewust, vex-
oorzaakten, om geen glas onachtzaam weg
te werpen op straat en weg. 'De rijwiel
banden zijn tegenwoordig heel duur.
Rantsoeneering levens
middelen.
Do Minister van Landbouw heeft tele
grafisch aan de burgemeesters medege
deeld, dat de rantsoenen aardappelen en
rijst als in de circulaire van 2 Juni me
degedeeld, ook gelden voor de week van
11 tot 18 Juni.
Onze graanschepen.
Zaterdagavond is van New-York te Rot
terdam aangekomen het stoomschip
„Waaldijk" van de „Nederl. Amerik.
Stoomvaart Mij" met graan voor de re
geering. Bovfendien zijn van Rotterdam
naar Sandy Hook v.o. vertrokken jie
Nederl. stooxnschepen „Sassenheim" en
„Cornelis", teneinde voor onzè regeering
graan te halen.
Het s. s. „Eeindijk" gezonken.
Het Nederl. stoomschip „Eemdijk" van
Solleveld, v. d. Meer en T. H. van Hat-
tum's Stoomvaart Mij. te Rotterdam, is
op weg van Noord-Amerika naar Rot
terdam met een lading graan voor de re-
'geering, tusschen de Shetlandsche eilan
den en de Noorsche kust gezonken. De
bemanning heeft het schip in twee boo
ten /aflaten, waarvan er één te Balla
Sound op het eiland Unst van de Shet
landsche eilanden is aangekomen. In deze
boot bevonden zich o.a. de kapitein en
de 1ste machinist. Omtrent het lot vau
de tweede boot verkeert men nog in het
onzekere. De „Eemdijk" was groot 1869
netto ton.
De aardbeving 'in San Sal
vador-. Ofschoon de financiëele agen
ten va,n San Salvador vex-klaren, dat zij
eeii telejgi-am' hebbten ontvangen], melden
de galles wel", meldt de corx-espondent
van de „Associated Press" te San Juan
del Sur, de residentie Van den president
van Nicaragua, dat deze een telegram]
heeft ontvangen uit Salvador, waarin ge
meld wordt, dat San Salvador, Santa Au
en de steden en dorpen in deze streek
door een aardbeving verwoest zijn.
Het vei-lies aan menschenlevens zou
geinig zijn.
Ons feuilleton.
Wij hebben de beschikking gekregen
over een boeiend verhaal van Emma Jane
Worboise, dat nu als feuilleton in „De
Zeeuw" zal verschijnen.
De titel luidt: De jeugd van Chrystie
Tyndale.
Chrystie Tyndale is een meisje, wier
ouders beiden gestorven zijn. Haar moe
der heeft ze nooit gekend, haar vader;
stierf bij den aanvang van het verhaal.
Deze een oude, grommige professor, heeft
zich nooit iets aan haar opvoeding ge
legen laten liggen en liet de Zorg voor
zijn dochtertje over aan een oude dienst
bode, Mantie, dio de godsdienstige op,-
voeding van liet kind ten eenenmale vei'-
waarloosde. Daar de heer Tyndale den
laatsten tijd in berooide omstandigheden
verkeerde, ziet de toekomst van het klei
ne kind er treurig uit. Gelukkig is er
een familie, die zich over haar ont
fermt, de familie Perren, bestaande ui*
twee bedaagde zusters en een nog ouderen
broeder, zonderlinge lieden, die het goedl
met Het kind meenen, maar die geen
slag hebben van opvoeding en allerminst
van. do opvoeding van zulk een eigen
zinnig schepseltje. Den eersten tijd is
liet leven in 'het huis der gegoede Pler-
rens haar al tot last, maar door verschil
lende omstandigheden komt daar veran
dering in. Het kind leert, dank zij den oirir
gang met een oude dame, die ten liuize
der Perrens, haar bloedverwanten leeft,
den Heere kennen en nu wordt het ban r
