m 107
Marie Evans ee de Hgmelwacht.
31e Jaargang
De Oroote Oorlog»
Staien-Osneraal.
Vrijdag 25 Mei 1917
FEUILLETON.
De Zeeuw
monieel van ieder jaar. Onder dezelfde, 1
geringe belangstelling, welke het pu-
bliek pleegt te betoenen, wanneer er
slechts eén Minister in gala-kleedij van
het Paleis naar het Binnenhof rijdt.
Krijgt men niet weinige dagen later de J
„opening", met een veel fraaieren stoet,
waarbij Hare Majesteit zelve de hoofdper
soon is?
En isi dan ook die „sluiting" niet eigen
lijk slechts-een vorm, omdat de Kamers
nueempaal gesloten moeten zijn geweest,
om ze weer te kunnen openen?
Toch had de „sluiting" van g'steren een
ander karakter dan die van ieder jaar
en zelfs een heel ander dan die in andere
verkiezingsjaren.
In een „gewoon" verkiezingsjaar
neem 1913, 1909, 1905 en zoo teruig; om
de vier jaren beteekende de sluiting
gewoonlijk het begin van een felle ver
kiezingscampagne in den. lande, waarbij
de leden der verschillende partijen scherp
tegenover elkaar stonden, beteekende de
sluiting tevens de laatste Kamer-gang van
verscheidene leden, die vrijwillig heen gin
gen of de gunst van de meerderheid der
kiezers in hun district zouden verliezen.
Dan drukten vele leden elkaar de hand
met een gevoel van: zullen we elkaar
hier weerzien?
Heel anders ditmaal. Gisteren ging men
uiteen, bijna zeker dat men elkaar den
28en Juni (opening der nieuwe Kamers)
in Wakenden politieken welstand zal aan
treffen. Want er mogen in Juni verkiezin
gen komen niemand neemt ze au séri-
eux, nu alle politieke partijen voor de
Grondwetsherziening stemden.
Te klokke 3 uur trad de Premier de
zaal van de Tweede Kamer binnen en
ook nu weer trok zijn eerbiedwaardige
figuur zeer de aandacht. Z.Exc. die het
oranjelint droeg van het Grootkruis van
de Huisorde van Oranje, werd geleid dooi
de lieeren Staal (in generaalsuniform) en
de heeren 'Patijn, De Monté Verhoren, Ter
Spill, Bongaerts en Gillesen).
De tribunes waren slechts matig' be
zet, de Kamer iets sterker dan gewoonlijk.
De sluitingsrede was ook ditmaal zeer
kort. Minister Gort van der Linden pleegt
niet 'zooate zijn voorganger 'een
lange lijst afgedaan werk voor te lezen,
doch ditmaal was: er reden om één num
mer te memoreeren, het pièce de milieu
van deze parlementaire periode, de oor
zaak van de ontbinding van het Parlement,
de Grondwetsherziening. En de Premier
mocht naar waarheid getuigen, dat „in
zeldzame overeenstemming yan Regeering
en Sta,ten-Generaal" het drietal wetten
tot het in overweging nemen van veran
deringen in de Grondwet tot stand was ge
komen.
De voorlezing van de rede duurde nog
geen halve minuut, waarna de Premier
op dezelfde wijze, waarop hij was: binnen
geleid, werd uitgeleide gedaan.
De voorzitter, de generaal Van Voorst
tot Voorst, sloot daarop de vergadering.
Het Parlement was: gesloten.
Behoudens onvoorziene omstandigheden
zal er tot 28 Juni a.s1. rust zijn op het
Binnenhof.
5 Juni, den eersten Dinsdag van
die maand, moeten de candidaatstellingeü
overal plaats: hebben voor de Tweede
Kamer. 15 Juni wordt er dan gestemd
en zoo noodig op 22 Juni'herstemd.
14 Juni kiezen de Prov. Staten de
nieuwe Eerste Kamer.
27 Juni treedt de ontbinding der Ka
mers in "en den dag daarna heeft de
opening van het nieuwe Parlement (dat
vermoedelijk heel weinig van lief oude zal
verschillen) plaats.
Tusschen heden .en 28 Junivergaderen
de Kamers dus niet, tenzij de Kroon een
buitengewone zitting noodig oordeelt of-
bij overlijden des Konings of afstand van
de Kroon, in welk geval het Parlement
vanzelf bijeenkomt.
Beknopt overzicht van den toestand.
Als men balans gaat opmaken is de
strijd, gestreden. Zoo op het Westerfront,
van waar slechts bericht komt van ver
hoogde artillerie-activiteit in W. Cham
pagne en patrouille-ontmoetingen elders.
De Franschen beweren sedert 1 Mei
8600 ongewapende Duitschers in de wacht
gesleept te hebben tusschen Soissons en
Auberine.
Van, meer belang is momenteel de strijd
op het Oostenrij'ksch-Italiaansche front,
waar de tiende Isonzoslag opnieuw met
buitengewone heftigheid woedt. De storm
loop der Italiaansche troepenmassa's
richt zich nü tegen bet geheele 40 K.M.
breede front van P'lava tot de zee.
Italië vierde gisteren den tweeden oor
logsjaardag.
Zou het op dezen gedenkdag tot het
besef gekomen zijn, dat het eigenlijk nog
niet veel gepresteerd heeft in die twee
jaren en dat het zonder meer te doen
niet op den naam van krachtig bondge
noot der Entente aanspraak mag maken?
Hoe het zij, ze hebben, nu met succes
een aanval gedaan.
Ziehier het belangrijkste gedeelte - uit
het Romeinsche communiqué van giste
ren
„Gisteren vielen na een zeer hevig bom
bardement van tien nur de dappere troe
pen van het derde léger op het K'arst-
plateau aan en veroverden de sterke li
nies van Kostanjevica tot de zee.
„Terwijl op den rechtervleugel ten-
Noorden van Kostanjevica onze infanterie
den vijand doorkrachtigen druk be
zighield, trokken het centrum en de rech
tervleugel vastberaden door de achter-
waartsche linies van den vijand en be
zetten den sector t>en Zuiden van den
weg KostanjevicaBoscomalo. Zij dron
gen dan achter Boscomalo en Lncali
verder door en veroverden Jamiano en
de zeer versterkte hoogten 92 (een K.M.
ten Oosten van Pietra Rona), hoogte
77,78 en Bagni ten Oosten van hoogte 21.
„De vijand was eerst verrast en uit
het veld geslagen door den plotselingen
en verwoeden aanval, doch tegen den
avond reageerde hij 'krachtig door tegen
aanvallen T4n buitengewone verwoedheid.
Hij werd echter met zware verliezen te
ruggeworpen.
„In den Joop van den dag maakten
wij meer dan 9000 gevangenen,
onder wie meer dan 300 offi-
ci eren".
De tweede oorlogsverjaardag wordt dus
wel met een belangrijk wapensucces op
geluisterd, al moet er aanstonds aan toe
gevoegd worden, dat de doorbraakpoging
als zoodanig mislukt is.
Weliswaards de O.-H. muur bij Jamiano
ernstig afgebrokkeld,doch van een door
braak is geen sprake.
Met blijdschap mag geconstateerd, dat
allerwege een krachtig besef ontwaken
de is, dat de oorlog hoe eerder hoe lie
ver beëindigd moet worden, en wel door
vreedzame schikking, rede en mensche-
lijkheid.
Van verootmoediging voor God rept
men helaas nog niet.
Thans heeft de Paus weer beslolen een
vredespoging te doen, ditmaal in samen
werking met den apostolischen keizer van
Oostenrijk, die zeer vredelievend gezind
moet zijn en onder wiens invloed Duitsch-
land zich zoo handelbaar tegenover Rus
land toonde. Volgens den Romeinschen
correspondent van de „Secoio" wordt in
Vaticaansche kringen verteld, dat de nieu
we „nuntius fe München, mgr. Pacelli,
in het bezit is van een handschrijven
van den Paus, bestemd voor den koning
van Beieren en voor keizer Wilhelm.
Wanneer zich bij de macht der sociaal
democraten de macht van de Roomsch-
Katholieke eenheid z'ou voegen om voor
den vrede te werken, stijgt de hoop.
Moge God elke vredespoging, van wel
ke zijde ze ook komt, met zegen achter
volgen.
Het permanente Ned. en Scandinavische
Socialistische Comité hield op 21 en 22
dezer te Stockholm een beraadslaging,
met de vertegenwoordigers der Bulgaar,
sche sociaal-democratische "partij. -Het
voornaamste punt der beraadslagingen
vormde de Balkan-kwestie, inzonderheid
de Macedonische kwestie. Het comité
sprak zich nit voor een nationale ver-
eeniging van alle deelen van het Bulgaar-
sche volk, waardoor een vaste regeling
van toestanden en een blijvende rust op
den Balkan wordt geschapen.
Op dezen grondslag zal ook een toe
nadering der Balkan-volkeren mogelijk
zijn. Het comité eischte herstel van Bel
gië, Servië, Roemenië en Montenegro. Het
gelooft, dal het grondbeginsel van natio
nale onafhankelijkheid en het vrije zelf-
bestemmingsrecht tot alle volkeren, .die
zelfs hun lot willen bepalen, zooals Ar
menië, Polen, enz. moet worden uitge
breid.
Het comité hoopt,- dat de Elzas-Lotha-
ringsche kwestie volgens deze grondbegin
selen bevredigend kan worden opgelost
en eischt dringend de indiening van on
middellijke vredesvoorstellen en wenscht,
dat daarom overeenkomende stappen in
'de parlementen van alle oorlogvoerende
landen zullen worden ondernomen. 'Het
beveelt als het hoofdmiddel om dezen
vrede duurzaam te maken, aan een vol
komen democratiseering van Europa, een
oprichting van scheidsgerechten, het in
het leven roepen van een internationale
rechtsverordening met dwangmiddelen en
dergelijke.
Tweeërlei honiierbiokkade
De Engelschen hebben een poging ge
daan Duitschland uit te hongeren, en de
Duitschers trachten nu op hunne beurt
•hen met gelijke munt betaald te betten.
Of dit aan de eene of andere partij ge
lukken zal, is! minstens genomen twijfel
achtig. Een jnensch kan veel ontberen,
wanneer het er op aankomt. Toch treft
ops een groot verschil in het einddoel
der "beide hongerblokkades. Terwijl En
geland op het oog heeft Duitschland als
concurrent onschadelijk te maken, het te
veadeelen, het stukken grondgebied af te
nemen, en yan de wereldmarkt te ver
drijven, is Duitschlands voorwaarde geen
andere dan een eerlijke vrede. De Duit
schers hadden de keus tusschen den hon
ger of de eer, welke keuze hun niet
moeilijk viel. Bij de Engelschen 'is het
de vraag tusschen honger en een beetje
inschikkelijkheid voor den tegenstander,
die van hetzelfde bloed en hetzelfde
maaksel is, en met wien het veel logischer
zou zijn op yriendschappelijken voet te
verkeeren.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG:
Drukkers!
Qosterbaan Le Cointre, Goes.
De propaganda.
In het Mei-nummer van „Onze Gids",
het maandblad van den Bond van A. R.
Prop: Clubs trekt een prtikel van den
heer van der Deure te Edam over de
Antirevolutionaire 'Propaganda zeer de
aandacht.
De schrijver richt een ernstige Verma
ning tot het a,.r. volk, om toch niet te
verslappen in de propaganda van onze
beginselen.
Vooral door de Evenredige Vertegen
woordiging is een propaganda-regeling ur
gent geworden.
In afwachting nu van het rapport over
deze regeling, uit te brengen door de
commissie van drie personen, daartoe van
wege het Centraal Comité aangezocht,
wil de geachte schrijver nu reeds enkele
lijnen aangeven, waarlangs z.i. die pro
paganda moet worden opgezet.
Gaarne willen wij een en ander aanstip
pen uit jhet serieuse opstel.
Eerstens dan voert de schrijver een
pleidooi voor geregelde cursusvergade
ringen.
Ook wij hebben steeds aangetoond, dat
de verbreiding der beginselen, het kwee
ken en opleiden van flinke, zelfbewuste
a.r. burgers het beste gebeurt in cursus
vergaderingen.
Verder wijkt hij; op de taak van het
Centraal Comité en geeft hij1 een plan
van actie, dat wij gaarne hier willen
afdrukken en in, ernstige overweging ge
ven
Allereerst moet de propaganda worden
ter hand' genomen door het Centraal Co
mité, zooveel mogelijk in overleg met on
zen Bond. Door het Centraal Comité worde
een bureau gevormd (met minstens één
bezoldigden propagandist), vanwaar alle
actie als van 'een centraal punt geleid
wordt. Besliste voorwaarde voor dit bu
reau is1, dat het niet te grootscheeps
worde opgezet. TMoet niet de bedoeling
zijn, iemand .een .„goede positie" te ver
schaffen, bestuurder yan dit bureau mag
geen sinecure zijn. Integendeel, deze
„opper propagandist" zou ?elf óók voor
de Rie.svereenigingen moeten optreden en
altijd weerbaar moeten zijn. Zijne positie
en werkkring zou trekken van overeen
komst vertoonen met den arbeid der vrij
gestelden onzer jonge Christelijke Vak-
Vereenigingen.
De taak yan dit bureau zou- onder an
dere zijn
lo. het kweeken van gewestêTijk'e en
plaatselijke propagandisten,
'2o. de zorg voor eene goede partij-biblio
theek
3o. de anti-revolutionaire brochuren-
h and el
4o. de zorg voor de financiën.
Eerste en Tweede Kamer.
De sluiting der zitting.
De komende verkiezingen.
Gisteren zijn onder voorzitterschap van
den heer Van Voorst tot Voorst de Kamers
in vereenigde zitting bijeengekomen, om
na enkele plichtplegingen gesloten te wor
den.
Over- deze plichtplegingen schrijft het
Vaderland
Als ieder- jaar en toch weer niet als
ieder jaar!
Als iedér jaar kwam de Minister van
Binnenlandsche Zaken, jia.mens de Konin
gin de zitting sluiten. Met hetzelfde cere-
door J. A. VAN NOPPEN,
Oud-hoofd eener Chr. School,
8)
Het was ons niet ontgaan, dat uw va
der. een dag vóór we hier op de hof
stede kwamen, dat is dan, naar ik meen
te herinneren op uw tienden jaardag ge-
weesj, een koe had verkocht en vermoe
dende, dat hij met een gedeelte van zijn
gezin 's Zondags wel naar de kerk zou
zijn gegaan, besloten we het ontvangen
geld en wat v*erder van onze gading was,
te komen stelen. Ontmoetten we tegen
stand, dan stonden we onzen man, want
i was 'behendig en sterk en ook mijn
makker was van een klein geruchtje niet
vervaard.
W e namen een vergiftigd stuk paarden-
"vieescn mee, om den hond onschadelijk
te maken.
Zoo kwamen we -dan met die booze
voornemens hier, en het deed ons genoe
gen, dat de hond spoedig toeneet en stierf.
Maar hoe verbaasd -stonden we te kij
ken, toen we daar in de deur uw vrien
delijke verschijning opmerkten en uw min
zame uitnoodiging vernamen. Vooral op
mij maakte dat indruk en daarna nog hoe
langer hoe meer „zoowel door uw gul
onthaal en uw gebed, als door uw kinder
lijk geloofsvertrouwen, dat vooral door
et opzeggen van dat schoone psalmvers
over Gods bewaring in gevaren bij u
uitkwam. Ik was getroffen en beschaamd
en ik dacht aan mijn lieve moeder, die
ik slechts als kind gekend heb, maar
naar wier vermaningen ik -nooit geluis
terd had, ook helaas, door den .invloed
van mijn vader, die van den godsdienst
niets wilde weten, en later, toen het met
mijn gedrag geheel misliep, zijn fout niet
meer kon herstellen.
I k ben het geweest, die Jack, mijn
makker, hier toen verhinderde den roof
te plegen en u eenvoudig ergens hier
op te sluiten, gelijk hij van plan was.
Daar ik gespierder was dan hij en hij
mijn vriendschap niet missen kon, liet
hij zich eindelijk overreden, hopende op
een andere gelegenheid.
Die gelegenheid scheen zich eenigen tijd
later ook op te doen, maar ergens aan
hst inbreken zijnde, werden we overval
len door de politie, die ons al een tijd
op het spoor was, en nu was het met
onze euveldaden gedaan.
Het vonnis der rechtbank luidde: „De
portatie naai- Australië, met twintigjari
gen dwangarbeid".
„Ach", dacht ik, „had ik maar beter
gehandeld naar dat schoone gebed van
Marie en ook gebeden: „Leid ons niet
in verzoeking, maar verlos ons van den
Booze".
Inplaats daarvan had ik me opnieuw
in de macht van den Booze gesteld en
moest nu de droeve gevolgen dragen. Ook
het mooie versje over den Engel, die de
genen bewaart, die Gods wil betrachten,
kwam me gedurig in de gedachten en
kracht er toe bij, om mij stil te laten
blijven onder welverdiende straf, mij op
gelegd. Mijn makker bleef evenwel ruw
en onverschillig en vervloekte zijn lot..
Na een tienjarige gevangenschap kre
gen we onze vrijheid weer, bij gelegen
heid van het huwelijk van den Prins van
Wales
We besloten voorltoopig in Australië te
blijven en vonden werk aan een scheeps
timmerwerf, waartoe ik oorspronkelijk ook
was opgeleid. Naar ik Vernam, was mijn
(x) Spreek uit Weels.
vader toen reeds overleden, anders zou
ik wellicht als een berouwhebbende zoon
tot hem zijn wedergekeerd.
Jack, mijn makker, wiens verkeerd voor
beeld mij veel kwaad had gedaan, raakte
den geregelden arbeid op de werf ai spoe
dig moe, ging zich op het goudzoeken
toeleggen en daarmee weinig fortuin ma
kende, nam hij zijn oud rooversbedrijf
weer ter hand. Eerlang deswege in hech
tenis genomen, werd hij weder tot lang-
durigen dwangarbeid in de mijnen ver
oordeeld, waaronder hij eenige jaren ge
leden is bezweken, zonder dat ik van
eenig oprecht berouw over zijn misdadig
leven iets heb vernomen.
IX. Het zaad draagt veel vrucht.
Rob rust even en vervolgt daarop zijn
verhaal .aldus
„Door vlijt en spaarzaamheid legde ik
intusschen een aardig kapitaaltje over,
werd zelfs tot meesterknecht bevorderd,
maar wat ik miste was: Vrede met God
door het geloof in Christus. Maar ook
daartoe zou het eenmaal onder 's-Hee-
ren genadig bestuur komen.
De ontmoeting, die ik eens met u, Ma
rie, hier heb gehad, bleef als met onuit-
wischbare letteren in mijn geheugen en
mijn hart gegrift. Een inwendige onrust,
VERSCHIJNT ELKEH WERKDAG,
Abonnementsprijs!
Per 3 maanden fr. p. post f 1.50
Losse nummers -0.05
Prijs der Advertentiën.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 15 cL
3-maal wordt 2-maaJ berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Bewijsnummers 5 cent.
Daarom is' het waarschijnlijk, dat het
Engelsche volk wanneer het goed de ont
beringen gaat voelen, zijn gezond verstand
(krijgt, en aan het broedervolk (zijd zij
niet alle Germanen?) de hand reikt, in
'het belang van de geheele wereld.
Een Franmhe voorspelling.
In 1909 verscheen te Parijs een werkje
over de onderzeeboot in den loop der
eeuwen, geschreven door luitenant Del-
peuch. Daarin staat o.a. te lezen:
„De natie, die van de duikbooten het
meest zal te lijden hebben, is Engeland.
Een bepaald aantal pantserschepen heeft
dit land steeds een nog grooter aantal
kunnen tegenoverstellen. Ook een aantal
torpe-dobopten beantwoordt het met een
niet minder groot aantal. Maar tegenover
de onderzeebooten kan-hij geen grooter
aantal stellen, en er is ook niets, dat
als duikboot-jager aangewend kau wor
den. De heerscheres der zee ziet aldus
haar ster verbleeken en Groot-Brittannië
heeft zonder twijfel door deze nieuwe
uitvinding in zijne machtsprestatie een
geduchten knak gekregen".
Zoo werd geschreven in 19091
Korto Oorlogsberichten.
Een bericht uit Madrid meldt, dat
de geheele Spaansche visschersvloot aan
Frankrijk verkocht is.
Minister Kerenski is naar Finland
vertrokken, vanwaar hij "tich naar het
front zal begeven.
Amerika heeft door bemiddeling van
Spanje bij' Duitschland geprotesteerd te
gen het vasthouden van Amerikanen in
Duitschland.
Het Engelsche Lagerhuis heeft de
kiesrechtontwerpen met 329 tegen 40 stem
men goedgekeurd.
Uit .een vraag en antwoord in het
Lagerhuis blijkt, dat schepen, die met
levensmiddelen op weg naar Engeland
zijn, een eind van de kust af door wa
tervliegtuigen worden opgewacht en naar
de haven geleid.
1 In het Lagerhuis heeft Pembealon
Billing gezegd, dat de Engelsche vlieger
kapitein Ball 42 Duitsche vliegtuigen had
geveld, terwijl hij bijna in alle gevalleini
vloog in een vliegtuig van eigen vinding,
en de eerste maal, dat hij1 bevel kreeg
op te Mijgen in een soort vliegtuig, waar
hij bezwaar tegen had gemaakt, niet te
rugkeerde.
He Times van 17 dezer heeft het
over de groote sichaarschte aan suiker
in Engeland. De voorraad is nog nooit
zoo klein geweest, zegt het blad. De ver
deeling van suiker berust op een.rantsoen
van ongeveer jp/4 ons: per hoofd in 'de
week.
De verlieslost in de Times van 17
Mei geeft de namen van 220 officieren en
vermeldt, dat volgens een lijst van het
legerbestuur de verliezen aan minderen'
4850 bedragen en bovendien volgens een
Jijst van de admiraliteit 400 man.
Eergisteravond koerste een yloot van
10 Zeppelins uit noordelijke richting ko
mende, langs de kust tot hij: Petten, waar
zij zwenkte en in westelijke richting ver
dween.
Het Amerikaansche stoomschip Har-
pagus, met lederwaren is voor Marseille
ijl den grond geboord.
Berlijn heeft de Spaansche nota no
pens de territoriale wateren beantwoord.
Duitschlands antwoord is bevredigend. T
Erkent de rechten van Spanje in zijn
territoriale wateren.
dat mij iets nntbrak, wat mij voor dit
leven en voor hier namaals werkelijk ge
lukkig kon maken, dreef mij er toe om
in de wereld verstrooiing te zoeken, tot
dat Hij, die gedachten des vredes over
mij had, mijn weg eens op een Zondag
naai' een 'bedehuis richtte, waarin ik an
ders nooit verscheen.
De deur stond open en uit bloote
nieuwsgierigheid trad ik binnen. De leer-
aar had tot tekst: „De Engels des Heeren
legert zich rondom degenen, die Hem vree-
zen en rukt ze. uit. Smaakt en ziet, dat
de Heere goed is, welgelukzalig is de
man, die op Hem vertrouwt".
Welk een indruk dit op mij maakte,
kan ik niet beschrijven en ik smolt in
tranen weg, toen de predikant de pre
diking besloot met het „Onze Vader, die
in de hemelen zijt", en het laten zingen
van het heerlijke psalmvers, dat u 'op
dien bewusten Zondag voor mij opge
zegd hebt:
„Des Heeren Engel schaart
„Een onVerwinb're herUefwacht
en hetgeen er verder volgt,
(Wordt vervolgd.)