LE No. 190 Woensdag 16 Mei 1917 31e «laargang meelt ot halte, I I De Groofe Oorlog. IK in ij slijk Kosthuis. ]E TE KOOP, twee wielen, Hengstveulen, 38 "Wei vaarzen, MMERS, mende Knecht riecht gevraagd aankomende Knecht ildersknecht 3 Dienstbode, FEUILLETON. Miris te en tie iemeMl. 1 ,31 1 I lefoon 820 arijving: 2 Gsmet 252 ind, gelegen te Melis- penburgschen weg bij larden na het rooven 7. Briefjes in te leve- Mei a. s. bij den eige- te Serooskerke,waar te bekomen zijn. ndijke vraagt iditiën onder letter F Goes. vet varken, weg. pl.m. 1E N O U, Meliskerke. KOOP oedan staat zijnde J. HOVEIJN, Smid, Kamperland. KOOP West-Souburg. Oude Veerschesingel KOOP en 10 weken oud, bij lentjesweg, Vlissingen, ;en October WOUTERSE, Bigge DE PUTTE, Ritthem. DEKKER, Oostkapelle. igd liilder, Waarde H. KRAMER, Schilder, chter, G. G., 43 jaar, f Meid-Huishoudster onder letter K. aan het )lad te Goes. »de gevraagd, loon lOjj ;ld -25 Gulden. Wasc» even letter E Fhma 1 elburg. ugustus, van goede ge hoog loon. Adres Firm ;SE, Manufacturen, tavenstiaat, Middelhui Uitgave van ie Kaaml. Venn. LUCTÖR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Gees: EANGE VÖRSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: gIRMA F- P- DHUIJ L. BURG. Drukkers i Bo»terbaan Le Cointre, Goes. *DeZeeuw in verband mei den Hemelvaarts dag zal ,,0e Zeeuiw" morgen NIET verschijnen. Verantwoording. Onder liet opschrift „Twee instanties'' schrijfl „De Standaard": „De redactie van „De Zeeuw" liet zich in baar jongste nummer opnieuw uit op eer. w ijze, die zich in een Antirevolutio nair blad niet ten volle begrijpen laat. De eerste maal greep dit plaats naar aanleiding van de rede op den Unie dag te Utrecht gehouden. Terwijl toch, zoo aan onze als aan de overzijde, ge voeld 'werd, dat de redenaar op dén U'n e- dag, hoe degelijk ook zijn rede was, toch principieel inging tegen het unaniem be sluit. van de Antirevolutionaire Depula- tenveigadering, stelde zij 't aan haar le zers voor, alsof nu eerst in die rede voor 't eerst ons standpunt klaar en juist was uiteengezet, En ook nu weer hesprak zij de ko mende Stembus op een zoo zwevende wij"- ze, alsof 't bij die Stembus er ons om te doen moest zijn, toch vooral do Chris- telijk-Historischen in ons driespan le krij gen. Toch is er geen quaestie van, of ook in deze Uvee4^»-casus positie sloop bij haar vergissing in. Van saamwerking toch met andere par tijen kan, gaat de Revisie van de Grond wet door, slechts in twee instanties spra ke zijn. De hoofdinstantie zal dan intreden, niet hij de Stembus, maar hij de club in de gekozen Kamer. En de tweede instantie zal zich aan dienen, indien één of meer partijen stem men ovei'houden, die ze niet meer kun nen doen strekken om een eigen candi- daat er door te halen, daar men slechts zeg over 10.000 stemmen beschikt, maar om, 't te halen ,13000 stemmen noodig .zou bobben. Daar- nu, in den regel' althans, ook andere partijen met zulk een niet doel- treffend te plaatsen stemmenoverschot zullen blijven zitten ,zal er dan kans bestaan, om door onderling overleg, de wederzijdsche overschotten samen te voe gen, en door die combinatie nog een 5 a 6-tal leden voor Rechts binnen te halen. Maar hoe dit ook zij, het spreekt toch vanzelf en 't kan niet anders, of ook Wiji beginnen heel het land door met het uitgaan en aanbevelen van Antirevo lutionaire candidaten. Eerst als we het dan zelf niet kun nen halen, en andere partijen, verkeeïlen in gelijken noodstand, zal .men op 0n-_ devlinge schikking bedacht moeten zijn, doch dan door common aocoord over heel het land. Vooral voor Zeeland is die nieuw in tredende toestand een trouvaille. Zeeland liep zoo ongelooflijk hard ach ter uit, bij vroeger vergeleken. ooral Zeeland moet nu zijn oude tra ditie doen herleven. Voor heel Zeeland zit thans niet één Antirevolutionair man in de Tweede Kamer". Van deze twee aanklachten berust de eerste op eeneonvolledigheid onzerzijds, de laatste op een misverstand aan de zijde van De Standaard. Onze instemming betuigend met de ge wraakte U n i e-rede, hebben wij', die in dertijd ons met het gewijzigde '"Unie-rap port vereenigd hebben, uitsluitend Jiet oog gehad op de practische zijde van de .schoolquaestie, de momenteele bereik baarheid en uitvoerbaarheid. Wat de principieele zijde der quaestie aangaat, houden wij ons. natuurlijk in den vertieren loop van den schoolstrijd aan de wenschen onzer partij, gelijk die deels re,eds door Groen, deels idoor de cleputaten- vergaderingen zijn uitgesproken, oi in deu vorm van bestuiten zijn neergelegd. Inzake ons isolement hebben wij nooit anders gedacht en geschreven dan zoo als door D e S t a n d a a r d in de hier boven aangehaalde „driestar" geresu meerd wordt. Ingaan tegen iets wat „vanzelf spreekt" en „niet anders kan" heeft nooit op onzen weg gelegen. Onze herhaalde adviezen, waarbij in zwakheid de daad niet ontbrak, schijnen op dat punt aan het hoofdbureau niet al to geruststellend te hebben gewerkt. Dat straks de praktijk dan spreke! door J. A. VAN NOPPEN, Oud-hoofd eener Chr. Schooi. ■2) Om de beurt bleef evenwel één lid van het gezin thuis, daar men ook 's-Zon- dags en vooral op een boerderij alt trans één persoon moeilijk kan missen. Aan dieven of inbrekers dacht men zoo niet; daar hooide men in die streek zoo goed -als nooit van; maar men kon toch niet weten, wat er kon voorvallen, al was men in de eerste plaats steeds vertrou wend op Gods bescherming. Het spreekt van zelf, dat aan Marie die beurt nog niet toevertrouwd werd, hoewel zij er ai dikwijls haar ouders om gevraagd had. Zij achtten haar hiervoor terecht nog te jong. Maar een dag na haar tiende verjaring kreeg zij eindelijk haar zin. Vader was met zijn oudsten zoon "s- Zaterdags naar de markt geweest en had voor de jarige een mooi leesboek met Eerste Kamer, Voornaam debat over de Grondwetsherziening. De positie der vrouw. - Geen uitsluiting, omdat ze vrouw is. Gisteren heeft men in den Senaat een hoog debat kunnen beluisteren. Na de Vos van Slcenwijk (a.r.) sprak Bavinck (a.r.), na Reekers (r.K.) sprak v. d. Berg (a.r.)' en na hem nog Frans- sen (a.r.). Nu hebben we tenminste weer de over tuiging gekregen, dat de grondwetsherzie ning toch wel een zeer belangrijk werk is. Vooral prof. Bavinck heeft het debat op hoog peil weten te brengen. Hij maakte de beschouwingen over het kieisrechtvraagstuk los van de enge ziens wijze, welke zich tot eenige tientallen jaren beperkt, maar overzag het schouw spel van eenige eeuwen. Hij onderzocht ook aan welk beginsel de algemeen-Kies- recht-gedachte ontsproot. En al ging deze veralgemeening van 't kiesrecht niet met .zijn beginselen mede, hij1 ziet do historie niet langs één rechte lijn zich ontwikkelen, maar eerder met schommelingen en ver wacht daarom, dat ook het algemeen kies recht een phase zat zijn in de staatkun dige ontwikkeling, welke wij te boven zullen komen om tot een beter kiesrecht ■te geraken. Ook over het vrouwenkiesrecht heeft hij merkwaardige uitspraken doen liooren. Ware 'Iniet, dat wij niet plaatsgebrek te kampen hebben, we zouden zeker enkele brokstukken uit het belangwekkende be toog van dezen afgevaardigde overnemen. Slechts zij opgemerkt, dat er voor Ba vinck tweeërlei vrouwenbeweging be staat. Het vrouwenkiesrecht, begeerd op his torische basis, moet spr. afwijzen. Het onderscheid tusschen man en vrouw is niet de vrucht van de natuur, maar ligt in de natuur. Dit wordt erkend. Het alge meen kiesrecht wordt thans geëischl op grond vain de ongelijkheid van man en vrouw. De Heilige Schrift verzet zich niet tegen vrouwenkiesrecht. De Schrift plaatst de vrouw op een hooge plaats. Voor liet vrouwenkiesrecht pleiten: de verandering in de positie der vrouw, de verandering der maatschappij en de werk zaamheid van den, staat. Niet elke vrouw kan dadelijk trouwen. Zij' zoekt werk. De maatschappij vraagt arbeid. De Staat gaat zich bewegen op sociaal terrein, het ter rein der vrouw. De vrouw gaat belang stellen in en belang krijgen bij de politiek. plaatjes medegebracht, waarin zij 's Zon dags gaarne wat zou willen lezen. Vader stond het daarom eens toe, dat zij dit maal de thuiswacht zou hebben. .Ook Moeder wilde haar lieveling dat genoe gen thans gaarne eens gunnen en Marie verzekerde haar met een warme kus voor alles, gelijk men dat gewoon was, op perbest te zullen zorgen. Zij kon, gelijk te begrijpen is, haast niet slapen van blijdschap en was 's morgens al heel vroeg bij de hand. Nadat de meid eerst de noodzakelijkste bezigheden had verricht, zooals dë koei en melken, bedden opmaken, den hond vastleggen en wat te eten' en te drin ken geven, enz., zetten de huisgenootén zich aan tafel, om zich door de gewone huiselijke godsdienstoefening en een een voudig ontbijt naar ziel en lichaam .te sterken voor de viering van den gewij- den dag. De knecht spande vervolgens in, de kerkgangers in hun Zondagsge- waad, ieder voorzien van een bijbeltje en eenig proviand voor den middag, na men plaats en met een hartelijk: „Dag Marie, houd je maar goed!" reed men heen. Do vraag naar vrouwenkiesrecht is een niet te weerhouden stroom. Wel zijn er bezwaren. Thans hebben zich geen be zwaren nog in de praclijk geopenbaard. Medewerking van 'de vrouw op sociaal' terrein is van höogo waarde. Tegenover algemeen kiesrecht voor de vrouw zou spr. aarzelen. l)e vraag is thans: zal in de toekomst de vrouw van het stemrecht zijn uitgesloten omdat feite vrouw is. Z.i. is deze uitsluiting niet geoorloofd. Melden we tenslotte nog dat Polak (soc.) zich een groot bewonderaar van het al gemeen kiesrecht betoond heeft waar over niemand zich z!n.l verwonderen en dat we zoo spoedig mogelijk op een en ander uil dit hoogstaande Senaatsdebat zullen terugkomen. Tweede Kamer. Nog één dag, onderwij zers! De verzekerings wetten. Een verijdelde poging tot verzoening. Het eerst werd gisteren behandeld het wetsontwerp houdende pensioenregeling voor do weduwen en weezen van vóór 1 Januari 1906 overleden, gepensioneer de of op wachtgeld gestelde onderwijzers, dat na een opmerking van den heer Beu- mor zonder hoofdelijke stemming werd aangenomen. Dc stemming over het voorstel-Mar- chaut tot verhooging van de minimum salarissen der onderwijzers is op verzoek van don heer De Visser (C. H.), die wil weten, of de financieele bezwaren alleen bestaan voor den minister van binnen- landsche zaken of voor de geheele re- gcering, uitgesteld tot heden vóór de pauze. Vervolgens waren aan de orde de wets ontwerpen houdende verband tusschen de Invaliditeitswet en de Ouderdomsrente, tot wijziging van eenige artikelen der Ra- dpnwet en tót verschaffing van de noo- dige duiten voor ue voorbereiding van de invoering der verzekeringswetten. Het regeeringsvoorstel komt hierop neer, dat de Talma-wetten zooveel mo gelijk ongerept blijven; daarnaast komt voor ouden van dagen zonder genoegzame eigen inkomsten een gratisrente van f2. Loopt echter een invaliditeits- of een ouderdomsrente krachtens verzekering sa men met zulk een gratis-rente, dan wordt de eerste gekort met 3/4 van de laagste der beide renten. Van deze cumulatie van verzekeringsrente en staatspensioen zouden tal yan betrok kenen uiteraard profijt trekken; boven dien zal de nieuwe regeling ook op het punt van de premiën voor de verzekerden voordeeliger zijn. Door verschillende sprekers is dit voor stel een soort van verzoening genoemd. Toch zal blijken, dat het rechts niet weet te verzoenen. Voor rechts, zoo zette Snoeck Hen lee mans uiteen, zijn de wetten-Talma niet het onherroepelijk beste, maar een wij ziging door er de staatsbedeeling naast te zetten, gaat niet aan. Voor links, zoo betoogde Kooien, kan misschien het com promis bekooring hebben, doordat men daar clan de staatspensiomieering zou bin nenloodsen; echter heeft rechts zoo goed als voorheen juist tegen deze laatste prin cipieele bedenking. Ook de heer Rutgers heeft al zijn ga ven aangewend, om het staatspensioen te weren. Bij rechts voegde zich de v.-l. Drion, die eveneens meende, dat de voorstellen niet tot verzoening kunnen dienen. In een motie sprak Sannes het ver langen uit, om in de invaliditeitswet niet III. De kleine th'qiisWachtster. Marie oogde den wagen zoo lang mo gelijk- na, wuifde de vertrekkend en, die nu en dan nog eens omkeken, met de hand en den zakdoek toe en ook Turk verzuimde niet op zijn wijze door een luid geblaf zijn goede verzorgers een af scheidsgroet toe te roepen, tot zij uit het gezicht verdwenen waren. Nu was dan onze kleine meid alleen op de boerderij. Een oogenblik gevoelde zij wel, wat eenzaamheid beteekent, maar wilde daaraan niet toegeven. Zij achtte zieli nu groot en daarom ook gelukkig; want groot te zijn, dat is voor een kind haast wel het gelukkig ste, dat ze in 't minst niet beducht; immers ze Was toch eigenlijk niet alleen? O neen, de Hemelsche Vader was ,bij haar; tot Hem kon zij spreken en zich dus tot Hem begeven, als zij raad of hulp behoefde. Dit was haar door haar lieve moeder steeds voorgehouden en daaraan hield zij zich vol kinderlijk ver trouwen. Zij gaat in huis, knielt neder en bidt: „Lieve Hemelsche Vader, ik ben nu alleen thuis, geef, dat alles recht gosd eenige wijzigingen te maken aldus, dat de ouderdomsverzekering welke erin ligt opgesloten, zou blijven bestaan, maar het verlangen om die ouderdomsverzeke ring geheel uit de invaliditeitswet weg te nemen en daarin dus alleen de inva liditeitsverzekering te laten beslaan. Doet de Minister 'tniet, dan zullen de so- ciaaal-democraten hem niet steunen. Ook de heer Limburg liet zich in dien geest uit. Zoo wordt van links en rechts de po ging tot verzoening afgewezen. Bekiopt overzir.nt ven den tcestsnd. Wat den strijd op de slagvelden aan gaat, teekenen wij slechts aan, dat aan het Aisne-Marne-kanaal en in Cham pagne een levendige artillerie-actie wordt onderhouden, dat de Duitschers op som mige plaatsen van hot Fransche front met succes tegenaanvallen hebben gedaan, en dat het wegens het donkere weder deels rustig bleef. Verder, dat de Italianen na een driedaagsche artillerie-voorbereiding tot den aanval begonnen zijn. Den aan val, welken herhaaldelijk door Italië's bondgenooten geëischt werd, merkt, het Weensche bericht op. De Italianen bestormden over een front van meer dan 40 K.M., het hevigst in het gebied van P'lava, op den Monte Santo, op do hoogten ten Oosten van Görz in het gebied van Tolmino en bij Costanjevitza. Op v e 1 e punten braken de diepe aanvalsgolven der Italianen reeds in het vuur van de O.-H. machine geweren. Zoo b.v. op den Monte San Gabriele waar de vijand zijn uitrustingen en helmen wegwerpend, in totale wan orde terugtrokken. Waar de Italianen aan vielen werden zij door de infanterie der centralen ontvangen en in een gevecht van man tegen man teruggeworpen. ïn de zóne van Plava, op gedeelten van den Monte Cucco en Op i»e hoogten ten O. van Görz behaalden de Italianen eenig voordeel. Van een doorbraak 'is echter ook hier geen sprake. Schenken wij thans aandacht aan wat gisteren in den Duitschen Rijksdag is gesproken, met name wat de rijkskanselier gezegd heeft, want diens rede was na tuurlijk de hoofdschotel van den dag, al is het' niet van belang ontbloot wat Roesicke, de conservatief en zijn tegen stander de socialist Scheidemann te berde hebben gebracht. Die Rijkskanselier nu begon met te zeg gen, dat een programmatische verklaring, gelijk die in de interpellaties van hem geëischt werd, de belangen van het land niet dienen zou en dat hij dien eisch derhalve pertinent moest afwijzen. In zqo- ver zijn dus de verklaringen van den lieer Von Bethmann Holhveg wel van belang ontbloot, immers ze stellen ve len teleur, die werkelijk gedacht hebben een nadere uiteenzetting van het oor logsdoel te zullen hooren. Om mij tot spreken te dwingen, zei- do hij, werd gepoogd mijn zwijgen over het oorlogsdoel-program van sommige par tijen als een instemming uit te leggen. Daartegen moet ik opnieuw met beslist heid protesteeren. Bij het toestaan van de openbare bespreking van het oorlogs doel heb ik uitdrukkelijk doen verklaren, dat de -regeering niet kan en niet zal deelnemen aan den meeningsstrijd. Dit protest herhaal ik hiermede in den meest bondigen vorm. Wat ik ooit over onze oorlogsdoeleinden kon zeggen heb ik hier in den rijksdag openlijk gezegd. mag gaan. Ik dank U, Ileere, dat ik gis teren mijni verjaardag in gezondheid heb mogen vieren en dat mijn ouders en ook mijn broeders en allen zoo goed voor mij zijn. Bewaar lien allen op de reis, geef hun een zegen onder de prediking, en breng hen in welstand weer thuis. Hoor mij om Jezus' wil, Amen!" Nu gaat zij alles in de kamer en keu ken 'netjes aan kant zetten en voorts haar mooi boek bekijken waarvan de titel luidt: „Dien God bewaart „Is wél bewaard". Een uurtje daarmee bezig, staat zij' op, om te doen, wat haar was opgedragen, zooals kippen en eendjes voederen, de konijnen van haar broers van gras voor zien, ook de varkens wat spoeling geven, het eten- en drinkbakje van den hond en de poes vullen en vergeet daarbij ook de lieve tortelduifjes niet, die buiten aan den muur van het woonhuis in een kooi zitten. Al die bezigheden in de opgewekste stemming ter wereld verricht hebbende, doet zij een wandeling door den tuin en boomgaarden, verlustigt zich met 't hooren naai' 't gezang der vogejs, het eenigste ge- VERSCHIJNT ELKEH ffiERXDAO. 1 i .1 Abonnementsprjjsi 3 Per 3 maanden fr. p. post fl.50 Losse nummers - O.Ofl Prijs der AdvertentiSrU 1—4 regels f 0.60, iedere regel meer 13 e& 3-maal wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaardflBi Bewijsnummers 5 cent Het waren algemeene grondlijnen en kon den niet meer zijn. De onlangs aan den dag getreden opi nie als zouden er in de vredeskweslie eenigerlei meeningsverschillen bestaan tusschen ons en onze verbondenen be hoort tot het gebied der fabelen. Ik begrijp ten volle de hartstochtelijke belangstelling van het volk voor de oor logsdoeleinden en vredesvoorwaarden. Ik begrijp den roep om klaarheid, die van rechts en links thans tot mij gericht wordt: Maar bij do besprekingen mag liet richtsnoer slechts de spoedige en te gelijk gelukkige beëindiging van den oor log zijn. Daarenboven mag ik niets zeg gen, mag ik niets doen. Dwingt mij, zoo als thans het geval is, de gezamenlijke toestand tot terughoudendheid, dan zal ik deze terughoudendheid betrachten en zal ik mij door geen aandringen, noch van Scheidemann, noch van Roesicke van mijn weg laten afbrengen. Ik zal mij ér niet van laten afbrengen door het woord, dat Scheidemann ge loofde op dit moment, waarop het trom melvuur aan de Aisne en bij Atrecht weerklinkt onder het volk te kunnen slin geren de mogelijkheid van een revo lutie. i Het Duitsche volk zal met mij geen aandacht voor dit woord hebben. Verder betoogde hij, dat hij niet aan den leiband der socialisten loopt, maar dat hij slechts aan den leibaud van het volk wil loopen. Verdei', op de gebeurtenissen op de fronten zinspelende, constateerde hij, dat Engeland en Frankrijk nog niet bereid zijn vrede te sluiten, zelfs niet afzien van hun overdreven veroverings- en eco nomische vernietigingsdoeleinden. Hij vervolgde dan: Gelooft iemand bij een dergelijken stand van zaken door een program van af zien van schadeloosstellingen en an nexaties deze vijanden tot een vrede te kunnen brengen? 1 Daar komt het op aan. Moet ik dezen. Onzen Wéstelijken vijanden juist de ver zekering geven, Wélke hen in staat stelt zonder eenig gevaar voor eigen verlies- den oorlog in het onmetelijke te verleü- gen. Moet ik dezen vijanden zeggen: daar mag gebeuren wat er wil; wij zullen onder alle omstandigheden degenen zijn, die afzien van schadeloosstelling en an nexaties; wij zullen u geen haar kren ken, maar gij, die ons naar het leven staat, gij moogt zonder eenig risico uw geluk verder verzekeren. Moet ik het Duit sche rijk naar alle richtingen eenzijdig vastleggen aan een formule, welke toch van alle vredesvoorwaarden slechls een gedeelte bevat, welke eenvoudig de door onze zonen en broeders "met hun bloed bevochten successen prijsgeeft en alle ove rige rekeningen in het onzekere laat?. Neen zulk een politiek verwerp ik. Zij zou gelijk staan met het prijsge ven van de toekomst van het vaderland. Of moet ik omgekeerd veroveringspro gramma's opstellen? Ook dit wijs ik af, Wij zijn dezen oorlog ingegaan uitslui tend om ons bestaan te verzekeren en de toekomst der natie vast te verzekeren. Verder wordt weer op het gemoed van Rusland gewerkt (wie noopt niet, dat het succes zal hebben!): Wat den Ooistelijken nabuur Rusland betreft, zoo -heb ik reeds; onlangs daar over gesproken. Het schijnt, alsof het nieui- we Rusland gewelddadige veroverings plannen voor zich heeft afgewezen. Of Rusland in gelijken zin op de ver bondenen invloed wil uitoefenen en in vloed kan uitoefenen, kan ik niet overzien. Wanneer Rusland verder bloedvergieten luid, dat zij verneemt, en gaat de bloemen in den tuin wat begieten, want het be loofde dien dag heel warm! te gullen wor den. Maar, het boek trekt haar weer en daarmee in de hand zet ze zich in het prieeltje Op de bank neer, oral nog eens recht i,e genieten. Een poos gelezen en de mooie plaat jes bewonderd hebbende, valt ze evenwel ongemerkt in slaap; want als het zoo stil en zoo warm is en men 's nachts niet veel gerust heeft, overvalt een zoete sluimering een mensch en vooral een kind al heel licht. Het luid gekakel eener kip doet 'haar na een tijd verschrikt ontwakenzij be schuldigt zich aan den slaaplust te heb ben toegegeven en begeeft zich in huis, om] op de klok te gaan zien, hoe laat het al is. Gelukkig 't is nog niet ver over het middaguur; zij zal het vuur eens gauw aanmaken, en dan wat water ko ken voor de koffie, om daarbij een bo terhammetje te gebruiken. Een ander mid dagmaal kliear te maken was voor haar nog te moeilijk en werd 's Zondags ook zelden gedaan. (Wordt vervolgd.,.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1