\o. 189
Dins?'
Mei «1917
31e Jaargang
Merie Evans en i RunMl
FEUILLETON.
De üroota Oorlog.
Binnenland
Uitgave van
ie Naaml. Venn. LUCTfiR ET EMERGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Gees:
DANGE VÖRSTSTRAAT 219.,
Bureau te Middelburg:
IRMA E. E. DHUIJ Li. BURG.
Drukkers
HosterBaan Le Cointre, Go
Juist.
In ,r.»ze t id jaar
j ver
:l' meer:
van een coalitie als thans
zal er dan (bij E. V.) "natuurlijk geen
sprake meer zijn. Die tijd is voorbij. Maar
het maakt toch een groot verschil of
men de verschilpunten opzoekt en aan- j
dikt, dan of men op elkander aanstuurt, i
om elkaar zooveel mogelijk te steunen en 1
in de hand te werken. En dat laatste j
zal toch wel moeten en wel kunnen ge- j
beuren. Wij hebben te veel gemeenschan-
pelijks, ook te veel gemeenschappelijke j
belangen; denk maar alleen aan het on- j
derwijs. Het is dan ook te wenschen
dat alle drie de coalitiepartijen er dus
van doordrongen zijn. Het schoonste zou
wozen als de antirevolutionaire en chris
telijk historische partijen elkander weer
konden- vinden en weer als van ouds
saam te wonen in hetzelfde gebouw. Dan
zouden wij een macht kunnen vormen,
waarvoor links wel bevreesd mocht zijn."
Juist, tot dit laalst© moet het komen.
Toch zal er nog heel wat water door
de Schelde moeten loopen, eer het ge
beurt.
Een niet minder juiste opmerking is
die van dr. Beumer in zake de jongste
(maar nu niet eens meer de jongste)
crisis.
Do Vaderlander (de heer Rood-
huijzen) schreef 3 Maart 1917 n. a. v.
Treubs terugkeer in verband met diens
val
„De Rechtsche pers zit met het ge
val verlegen; zij is zoo hevig te keer
gegaan tegen Links, die Treub heeft
-doen vallen wat niet juist is, want
als de heeren Aalberse c-.s. hunne stem
niet aan de motie-Schaper hadden ge
geven, zou deze verworpen zijn dat
zij nu niet recht weet wat te zeggen.
Zoo wreekt zich haar- politiek gedoe"..
't Is niet onvermakelijk. De heer R.ood-
huijzen verwijt een ander: politiek ge
doe
In zijn blad van 5 Februari 1916 schreef
deze staatsman
i
„Van meer dan één zijde werd ons
de- vraag^ gesteld, of de heer Treub
zijn val 'feitelijk niet dankt aart de 9
man van de coalitie, die onder lei
ding van den heer Aalberse, hunne stem
voor de motie-Schaper uitbrachten.
Wij moeten verklaren, dat dit een
misverstand is. Natuurlijk zou, als de
heeren Aalberse c.s. hunne stem tegen
de motie-Schaper hadden uitgebracht,
deze verworpen zijn met 51 tegen 36
stemmen, maar het zou in de betee-
kenis van het votum absoluut niets
hebben veranderd. Want de beteekenis
daarvan is, dat 2/3 van de Regeerings-
partij verklaard heeft, niet meer met
den minister te willen samenwerken,
waar hij op de wijze als hiji deed, onze
constitutioneele instellingen met voeten
trad".
Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
u 1 J»
Abonnementsgr jjsi
Per 3 maanden fr. p. post fl.50
Losse nummers •CLQfil
a
Prijs der AdvertentïSa.
14 regels f 0.60, iedere regel meer 19 ÉL
3-maal wordt 2 -maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaard®.
Bewijsnummers 6 cent.
Het is toch eigenaardigzoodra er j
maar sprake was van tabaksbelasting, j
met name in 1905 is er, bijzonder in-j
vrijzinnige kringen, tegen een dergelijke
belasting geprotesteerd dewijl de werkman
er door gedupeerd werd.'
Ook wij zeiven zijn, met name reeds
in 1900, herhaaldelijk tegen de belasting
van hel pijpje van den arbeider opgeko
men. j
Doch vooral de vrijzinnigheid schreeuw
de in heeten toorn, en rekende, denk aan
1913, uit op hoeveel miljoenen, zegge
miljoenen! verlies met name de Ta
riefsherziening, onzen huismoeders zou te
staan komen.
Tijdig en Ontijdig, te pas en te on
pas klonken de protesten tegen „Tarief-
wet" en Debietrecht op tabak.
Het bestuur eener vrijzinnige kiesver-
eeniging in onze omgeving verspreidde
destijds een circulaire, geteekend door zes
achtbare bestuursleden de zevende was
candidaat in welke circulaire een vrij
zinnig candidaat voor de Staten dus
niet eens voor de Kamer, neen, slechts
voor de Staten werd aanbevolen met deze
woorden„Steeds zalgaarne mede
werken aan eiken maatregel, die den min
derbedeelde ontlast, en nooit zal hij staan
aan den .kant van hen die den druk
dier kleinen nog zwaarder willen ma
ken onder welken mooien schijn
ook, zooals de- .rechtsche partijen met
hun Tariefwet en Debietrecht op tabak
op het oog hebben".
Zoo dacht, men er destijds over.
Thans zwijgt een iegelijk, ook zelfs al
weet men dat de levensmiddelen en de
tabak nu heel wat duurder zijn dan de
„Tariefwet" ze ooit had kunnen maken.
Op zichzelf is evenwel dit' zwijgen niet
te misprijzen.
De tijden zijn er niet naar om te pro-
testeeren tegen zwaardere belastingen.
Eerder vervulle dankbaarheid do har
ten, dat wij niet in den oorlog gewik
keld werden, waardoor heel wat groo-
te're verliezen zouden zijn te boeken ge
weest dan dure klompen en lioöger be
lastingen.
i! Jpi
'-ilï
I I
(lelijk men ziet, verandert de heer Rood-
huijzen ongeveer even gemakkelijk van
meening, als het departement van finan
ciën van hoofd. Wat natuurlijk zijne zaak
is, maar hem niet het recht geeft de
rechterzijde valschelijk te beschuldigen.
Aldus de heer Beumer.
*-
Talak belast.
Ook de tabak zal belast worden, ge
lijk ongeveer alles wat maar te belasten is.
Gevolg van de tijdsomstandigheden.
i)
door J. A. VAN NOPPEN,
Oud-hoofd eener Chr. School,
1. De pachthoeve en hare
bewoners.
Op een der Hebriden of Westersche-
eilanden, een eilandengroep, gelegen langs
de Noordwestkust van Schotland, stond
in een bekoor!it waardoor van de
naastbij gelegd u velen een beekje zee
waarts stroomde, een vrij eenzaam gelegen
pachthoeve.
John Evans had die hoeve met bij1-
behoorende gronden vele jaren geleden bij
zijn huwelijk betrokken en begluurde zijd
zaak met groote vlijt en onder biddend
opzien tot God uitnemend. Zijn gezin be
stond tijdens de geschiedenis, die ik u
ga verhalen, behalve uit rijn persoon en
een eveneens zorgz: -r. Godvreezen-
de huisvrouw, uit vi< aardige en ge
zonde kinderen: drie jongens boven de
12 jaar en een dochtertje van tien jaren,
B«ks opt overzicht van den toestand.
De besprekingen tusschen Von Beth-
mann H oil weg en graaf Czernin hadden
natuurlijk betrekking op de eventueele
uitingen omtrent het oorlogsdoel der cen
tral en.
Met spanning wordt nu' verwacht wat
de rijkskanselier vandaag zal zeggen.
De „Lokal Anzeiger" hoort uit parle
mentaire kringen, dat de rijkskanselier
vandaag in den Rijksdag zal beproeven
de interpellaties over de oorlogsoogmer
ken door het afgeven van een scherp
omlijnde verklaring af te sluiten. Het blad
betwijfelt evenwel, of hem dat zal luk
ken.
Verder is er naar het blad verneemt
onder de socialisten een sterke neiging
om den Rijksdag langer dan morgen bijl
een te houden. De praatbehoefte van de
linkerzijde is bij- de burgerlijke partij'en
echter niet in goede aarde gevallen.
Wanneer voor de belangrijkheid van
de verklaringen door den rijkskanselier
af te leggen, het aantal en de belangrijk
heid der conferenties, die hij te voren
hield, een aanwijzing zouden zijn, dan
zijn er ongetwijfeld verrassende dingen
in z'n rede te wachten.
Uit Rusland werden weer enkele din
gen gemeld, die den toestand 'daar ty-
met welk meisje we in het verhaal ons
in het bijzonder zullen bezighouden.
Voorts was nog bij hem inwonend een
knecht en een meid, die beiden aan het
gezellig en ordelijk gezin zich ten zeer
ste verbonden gevoelden.
Het tamelijk ruime erf werd bij1 den
ingang bewaakt door Turk, den grooten
karnhond, die over dag aan zijn draaiend
hok met een ketting vast lag, als hij
ten minste in den karnmolen geen dienst
moest verrichten; maar die 's nachts door
gaans in huis -werd genomen tot meer
dere veiligheid der familie. Gelukkig was
die voorzorg nog steeds overbodig ge
bleken.
Het vriendelijk woonhuis en de bouw-
schuur daarnaast hadden steenen muren
en rieten' daken. Op de plaats kon ilien
voorts alles opmerken, wat een boer voior
zijn bedrijf zoo noodig acht: een kippien-
en een varkenshok; een houtstapel' en
een hooischelf, henevens de niet
welriekende, maar toch zoo on
misbare mestvaalt. Ook een tuin met
bloemen, groenten en beziën ontbrak niet.
Achter de schuur bevend zich een kleine
boomgaard en ook voor de woning stomldën
een paai' vrucin) agsneii.
pceren.-De comn^andant van het garnizoen
van Petragrad heeft ontslag genomen, om
dat hij zich niet wenscht te onderwer
pen aan Tiet besluit van den Raad van
arbeiders en soldaten, om zijn orders ter
goedkeuring aan dien raad voor te leg
gen.
Van den toestand van anarchie heeft
een anarchistenbende gebruik pogen te
maken, om ook een deel van de macht
te krijgen.
Deze groep maakte zich gewapend
meester van het paleis van den hertog
van Leuchtenbui'g om daar haaf hoofd
kwartier op te slaan en waarschijnlijk
deel te- nemen aan het „bestuur" van
d.en Russischen staat.. Echter wilde de
meer besproken ïa&ci den heeren anar
chisten de rechten, die dézen Zich had
den wijlen aanmatigen en W'aftrvjtn zij
zélf zulk een ruim gebruik maakt, niet
toeslaan. Zij werden onder militaire bé-
waking gesteld. Hetgeen de anarchisten
zich wel niet zullen laten welgevallen.
De toestand van onzekerheid en ver
deeldheid wordt nu nog verergerd door
het aftreden van den minister van oor
log.
Een hevige jstrijd woedt nog aan het
gevechtsfront van Atrecht, zonder dal tot
dusver hier belangrijke wijzigingen zij'n
verkregen. De Duitschers weten op de
meeste plaatsen in verwoede tegenaan
vallen de vorderingen van de Engelschen
weer te niet te doen.
Op het Fransche front gaat 'tal even
zoo.
De aandacht verdient het bericht, dat
laan het Italiaansche "front en dan in
het bijzonder in de streek van Tolmein
tot de kust, dus in den sector van Görz,
de artilleriestrijd heviger is geworden.
Zal men hierin -de voorbode mogen
zien van het groote Italiaansche voor
jaarsoffensief, dat een nieuwe poging zal
brengen om den weg naar Triest voor
de Italiaansche troepen te openen?
Zoo ja, dan zou hieruit blijken, dat
ito cl a santen werking der geallieerden ver
betering is gekomen en zou men van!
een algemeen offensief der geallieerden j
kunnen spreken. Immers dan zou tege
lijkertijd in het Westen, aan het Italiaan
sche front en aan het Macedonische front
de strijd zijn ingezet en Zou dus van drie
zijden de aanval op de centrale vesting
zijn geopend.
Korio Om iogshsrichten.
De Engelsche verlieslijst in de Ti
mes van 7 Mei geeft de namen van
491. officieren en van 4300 minderen.
Te Kopenhagen is' het kolengebrek
zoo groot, dat de gasfabriek er voorloopig
eiken dag van 8 tot 11 uur in den voor
middag geen gas levert.
De VaderlanJsche Vrouwenvereeni-
ging te Solingen houdt van 21 Mei tot 2
Juni een aigemeene inzameling van vrou
wenhaar. Het lange haar wordt gebezigd
voor de vervaardiging van drijfriemen voor
fabrieken, 'het korte voor vilt ten behoeve
van duikbooten.
-Van 15 Mei af moeten in Duitsch-
iand ook op de Zon- en feestdagen de
.spoorwegwagons gelost worden. Geschiedt
da,t niet tdan is evenals voor de werkdagen
staangeld verschuldigd.
Naar dè „Vossische Ztg," uit Stock
holm verneemt, drongen eenige duizenden
vrouwen van soldaten te Petrograd het
Doemagebouw binnen en verkondigden
van het spreekgestoelte de volgende
eischen: Verhooging van de ondersteuning
voor die vrouwen der soldaten tot, op 20
De veestapel bestond uit twee paarden,
eenige melkkoeien, wat jong vee, een
paar' varkens, een dertigtal schapen en
een aantal 'kippen en eenden.
In Üe omgeving bevond zich eenig bouw
land, maar aanmerkelijk meer weiland,
door palen begrensd en tot het erf be-
hoorende.
Zoo op het oog zou men John Evans
dus geen onbemiddeld man kunnen noe
men, maai' de jaar huur ,die hij voor de
hofstede met f.oebelioören aan den pacht
heer moest opbrengen was hoog, de op'-
brengst der landbouwproducten, voorna
melijk bestaande uit graan en aardap
pelen, was .veelal gering en tegenslagen
met het vee wegens ziekte zijn bijl een
boer natuurlijk ook niet uitgesloten, zoo
dat er op schijnbare welvaart vaak nog
al wat vilt af te dingen.
Maar John had tot dusverre mei Gods
hulp het hoofd boven water kunnen hou
den en was tevreden met zijn bescheiden
deel. Eendracht, vlijt en spaarzaamheid
keerschten in zijn huis en voor den be
hoeftige had men ook gaarne iets ,-Qver.
Als huisvader vervulde John ook zijn
plicht door bij de maaltijlden in het ge
bed VOOl' te gaan en een gedeelte uit
Roebel per maand en dezelfde rechten
voor de vrouwen van soldaten als voor die
der officieren.
Te New-York heeft een congres! van
Joodsche arbeiders plaats gevonden, 390
organisaties, die meer dan 150.000 ar
beiders omvatten, waren door 440 gedele
geerden vertegenwoordigd.
Jes Willard, de wereldkampioen
bokser heeft aan president Wilson geseind:
„Ik zal vechten, wanneer hebt gij mij
noodig?" 'De Amerikaansche reerfitee-
rings-officieren hadden hem niet willen
hebben omdat hij te groot was, n.l. 6
Eng. voet en 7 'Eng. duim, dus: circa
2i/o meter.
Het geruclit gaat, <3.at de kroonprins
van Denemarken zich binnenkort zial ver
loven met. prinses Margaretha, oudste
dochter van prins Karei van Zweden,
De „Koln. Ztg." verneemt, dat in
Fliegensberg een krijgsgevangene op hee-
lerdaad werd betrapt, toen 'hij de kiemen
de;r pootaardappelen doodde. De man werd
gegrepen en naar het gevangenkamp Sal
tan gebracht.
Uit Saloniki wordt aan de Fransche
pers gemeld, dat de politie een samen
zwering heeft ontdekt tegen VenizeloiS,
9 personen werden gearresteerd; zij be
kenden dat het middelpunt der samen
zwering izich te Athene bevindt, waar zich
een comité van militairen en politie heeft
gevormd om een aanslag te doen op het
leven van Venizelos.
Een Duibsche U-boot heeft op 30
April in de Middellan|d!sche zee het Fran
sche transportschip Colbert (5394 ton) tot
zinken gebracht. Het was met troepen
op weg naar Saloniki.
Het Engelsche Koningspaar begon
gisteren de reis ter inspectie van muni
tiefabrieken in de N.W, graafschappen.
De Russische minister van oorlog,
Goetsehoff, is afgetreden, omdat hij1 wei
gert de verantwoordelijkheid mede te dra
gen van de „ernstige fout, die tegenover
het land wordt bedreven" en die hij nood
lottig acht voor de verdediging.
In de St. Nicolaas'keric te Keulen—
Sülz is een gedenkleeken voor gevallen
soldaten opgericht met de onderschriften:
„Zij waren bereid voor de wet en bet
vaderland te sterven"; „een grootere lief
de heeft niemand, dan Idle zijn leven geeft
voor zijn vrienden."
De uitbreiding van het regelmatige
Amerikaansche leger op volle oorlogssterk
te voor de aanneming van de oorlogswet
is door Wilson goedgekeurd. De organi
satie van nieuwe regimenten begint lieden.
Ongeveer 85000 van de 183.000 manschap
pen, die voor het regelmatige leger noodig
zijn, zijn reeds gereoruteerd.
Naar Havas uit Peking seini, heeft de
Chineesche Eerste Kamer beraadslaagd
over een ipotie ten gunste van een oor
logsverklaring aan Duitschland. Tot een
besluit is zij niet gekomen.
Zwitserland breidt den militairen
dienstplicht uit. De bondsraad heeft be
sloten, dat alle Zwitsers van 16 tot 60
jaar, die vaardig met het geweer omgaan,
tijdens de mobilisatie verplicht zijn, aan
eiken militairen oproep, die hen gewordt,
gehoor te geven.
Uit New-York is te Bern telegrafisch
bericht ontvangen, dat de daar gevestigde
scheepvaartmaatschappijen alle ladingen
met bestemming naar Zwitserland van
de lijst afgevoerd hebben.
Dezer dagen is aan de geweerfabriek
Thun voor een commissie van deskundi-
den Bijbel voor te lezen, terwijl hij ook
vóór het ter ruste gaan met zijn huis
gezin nederknielde, om den grooten Ge
ver aller goede gaven te danken voor
de weldaden gedurende den afgeloopen
dag genoten en Diens genadige bescher
ming voor den aanstaanden nacht af te
smeeken.
De winteravonden, die op de Hebriden
nog wat langer dan bij ons zijn, besteed
de hij om zijn kindereu te onderwijzen in
het lezen, schrijven en rekenen, want een
school was daar ver te zoeken. Moeder
leerde haar dochtertje ook nog naaien,
breien en stoppen, dingen, die in een:
huishouden zoo te „pas komen .en het
was aardig om te zien, hoe oplettend
en handig het kind daarbij was, -gelijk
ook in het aanleeren van het gewone
huiselijke werk, waarin zij: haar lieve moe
der al flink behulpzaam kon wezen. Daar
bij bezat zij1 een bescheiden en vriende
lijk karakter en bleek het van de kinde
ren niet het minst bij haar, dat de
recht christelijke opvoeding, die zijl van
hun ouders genoten, vrucht droeg, 't geen
deze natuurlijk met innige blijdschap op
merkten. Bij het voorlezen van Gods
Woord en by bet gebed was zij één en
gen een nieuw model machinegeweer ver
toond. Het mechaniek wordt gedreven door
een nieuwen snelloopenden motor, zoo
dat het aantal schoten, dal per minuut
gelost kan worden, ongeloofelijk groot is.
Van bizonder belang is, dat het gevaarlijke
ding geluidloos werkt, d.w.z. de schoten
knallen niet.
De Eerste Kame r i
ds gistermiddag aan de grondwetsherzie
ning begonnen. Slechts drie sprekers heb
ben het woord gevoerd, h.l. de heeren
Bosch van Oud-Amelisweöpl (r.-k.), v. d.
Feltz (v.-d.)' en Fokker (u.-l.)
Het aeirJ is »°S niet °P het vereiscllle
peil gekomen. IvuyP?1' lvas e.rZ1'6!Ja
Verband met z'n lichte ongëa-1 v
hem weliswaar niet allen arbeid uZ?.,"
maar toch een gang naar den Senaat
onmogelijk maakte. En prof. Woltjer, die
anders zeker met doorwrocht werk zou
gekomen zijn, is ernstig ziek.
In de korte rede van den eersten spre
ker deed hij de toezegging voor de geheele
revisie te zullen stemmen, trots de ge
wichtige bezwaren en trots het feit, dat
links zoo weinig inschikkelijk bleek. Ook
v. d. Feltz bleek te beseffen, welke offers
van ons gevraagd worden.
Fokker is tegen alles, maar zal stem
men vóór alles.
Postpakketten.
Met ingang van 16 Mei 1917 is op
de adreskaarten, behoorende bij post
pakketten, bestemd voor het binnenland,
soort en hoeveelheid der in de pakketten
gesloten goederen, door den afzender te
vermelden.
Bij voorkeur zijn die opgaven te stel
len in de ruimte onder het opschrift Stem
pelafdrukken.
i E u d o k i a.
Wij ontvingen "bet jaarverslag van de
bekende stichting Euaokia té Rottefdanb
Het verslag wijdt waaideerende woor
den aan: de directice mej. v. Iloytema,
den oud-voorzitter I. Würlz, thans eere-
voorzitter, den huisarts dr. v. Staveren,
den geneesheer-operaleut dr. v. Rhee, den
geestelijken verzorger Verhaar, de diena
ren des Woords, die de predikdiensten
in de stiehling vervullen, de wijkverpleeg
sters.
Het verslag eindigt:
Voorts heeft God ook in het afgeloo
pen jaar veler hart met liefde voor onzen
arbeid vervuld en vele bewijzen dier lief
de en waardeering ons doen toekomen.
De druk der tijden deed zich ook in
de verzorging onzer Stichting ten zeerste
gevoelen. Vooral door de stijging van de
prijzen der levensmiddelen en van zoo
vele zaken meer, die geregeld in een zie
kenhuis noodig zijn. Tegen het einde des
jaars meenden we dan ook de heffing
van een kleinen duurtetoeslag op de ver-
pleegkosten in de 1ste en 2de klasse niet
langer te mogen uitstellen. Jn andere ge
stichten was men trouwens daartoe reeds
veel" vroeger overgegaan. Onze patiënten
of hunne familiën hebben zich met ge
willigheid in dezen maatregel geschikt.
Eindelijk deelen we nog' mode, dat doör
het Bestuur ook besloten is tot stichting
van een Fonds voor hetgeen in de' toe
komst noodig zal' zijn tot Verbetering on
zer Inrichting. Zal Eudokia ook in do
toekomst aan alle eischen des tijds blij
ven voldoen, dan is het dringend noo
dig, daartoe ook vari te voren onze maat
regelen te nemen.
Secretaris der stichting is de heer J,
de Lange, Witte. Singel, Leiden.
al aandacht en als er samen een psalm
of eenig ander gewijd lied werd aange
heven voelde zij zich recht gelukkig en
liet zij haar klankvol stemmetje daarbij
ter dege booren.
II. Marie's tiende verjaardag.
De Dag des Heeren werd door de fa-'
milie, zooals men dat ook van eenvou
dige Schotsche landlieden kan verwach
ten, steeds in eere gehouden en als het
weder niet al te ongunstig was of de
dagen te kort waren, was het regel, dat
het gezin de veer- en de namiddaggods-
dienstoefening in het naastbrjzijnde vis-
schersdorp, dat wel drie uren van hen
verwijderd aan de kust van het eiland
lag, bij te wonen.
Wegens dien verren afstand werd de
reis daarheen steeds per as gemaakt en
werd de wagen, dien men daartoe ge
bruikte, reeds 's Zaterdags door den knecht
goed gezuiverd van stof en s(jjk en wer
den de paarden, in den stal terdege ge
roskamd, kregen het beste tuig den vol
genden morgen aan, terwijl bij1 regenachtig
weer ook nog een kap over het voer
tuig werd gespannen.
(Wordt vervolgd.^
