So. 181
Zaterdag 5 Mei 1917
31e Jaargang
De Groote Oorlog.
Dob ter baan Le 'Cointre, Goes.
I '11 2
Staten-Generaal.
FEUILLETON.
Binnenland
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTC.R ET EMgRGO,
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes
BANGE YÖRSTSTRAAT 319.,
Bureau te Middelburg:
BIRMA' E. P. O HU IJ - L'. BURG.
Drukkers
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELK EN ffiEJUEDAG,
Abonnementsgrgaï
Per 3 maanden fr. p. post fl.50
Losse nummers•O.Ofi
Prijs der Advertenfifin.
1—4 regels f 0.60, iedere regel meer IS efc
B-maal wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaard®^
Bewijsnummers 5 cent
Tweede Kamer.
Moties-dag. Geen wan
trouwen. Soldatencourant.
Huwelyksveibod. Land
weerinspectie. Militielich
ting 1918.
Terwijl de wijziging van de Inkom
stenbelasting 1914 z.h.s. is aangenomen,
verkreeg het wetje-Limburg tot wijziging
van de wet op het H. O., gisteren uit
voerig besproken en gewraakt, een groote
meerderheid van stemmen.
Behalve alle aanwrezigc leden van de
linkerzijde gaven ook de anti-revolutionai
ren van der Molen e'n v. d. Velde, de
chri slolijk-historischen Lobman, Anker
man on Gerretson en de katholieken van
Sasse van Ysselt, Engels, de Wajikerslooth,
van Schaik, Duynstoe en Bongaerls hun
stern aan 't kreupele ontwerp.
Na wat wij gisteren er over gezegd
Üebi on, kunnen wij nu gevoegelijk zwij-~~
gen. W© betreuren het zeer, dat 'tzoo
gelöopen is, omdat onze overtuiging ons
zegl, dat 't een bedenkelijke stap is.
De Kamer beeft z.h.s. het buitenge
woon crediet van 127 millioen toegestaan,
echter niet dan na een wild debat, waar
bij allerlei belangen ter sprake kwamen,
en meest in den vorm van moties wer
den ingeleid, zoodat met recht van een
molics-dag lean worden gesproken.
De Maasbode-overzichtschrijver schetst
aldus de stemming in het Lagerhuis:
,,Dcn gehoelen dag is de Kamer verder
mét Minister Bosboom doende geweest.
Nu en dan was er van wege het rumoer
nauwelijks een woord op te vangen, dan
weer was de toestand wegens de veler
hande zaken, die kruiselings besproken
worden, slecht te overzien. Zooals tot
nog toe bij belangrijke ontwerpen bewoog
de heer Bosboom zich aanhoudend langs
den afgrond, waarin hij ieder oogenblik
een ministerieelen doo-cl kan vinden. En.
zich onzeker voelende, nu eelns1 bang
dan weer overmoedig, trachtte hij zich
nu een® van diein afgrond te redden en
f maakte bij dan weer aanstalten om lie
ver pardoes met alle eer en statie zelf
in den afgrond te springen."
Toen het debat eenigen tijd gerumoerd
had, waren er niet minder dan 5 moties
aan de orde.
Vooreerst de motie-Scheurer, uitspre
kende, ÜEt er méér óriderdeelen zijn in
lands weerbaarheid die eéii meer af
doende verzorging vragen. Vervolgens 'de
motie-üuymaer van Twist, vragende in
trekking van hét subsidie voor de 'Sol
datencourant; Ten derde een motie-Duys',
eischende opheffing van het huwelijksver
bod voor Vrijwillig dienenden; ten vierde
e!en motie-Ter Laan gericht tegen de
la nd weeroef eningeb, welke tegen dezen
zomer ontworpen zijn; ten vijfde een
motie-Marchant, welke vroeg de oproe
ping der militie-lichting 1918 te doen
voorafgaan aan de landstormlichting 1908.
Wegens plaatsgebrek zullen we ons
van uitvoerige beschouwingen moeten ont
houden, en geven we slechts met enkele
woorden het verloop van het debat, aan
De motie van wantrouwen, die van
Scheurer, is gelukkig voor den mi
nister! met 48 tegen 12 stemmen ver
worpen. De motie Diuys met 37 tegen
22 stemmen. De minister kon ook deze
onmogelijk aanvaarden.
Die van Marchant, aangenomen met
39 tegen 21 stemmen zai <jen mii-
rister geen aanleiding geven zijn gedrags-
te veranderen.
De motie Ter Laan (geen 4-daagscho
oefening in 1917) is' verworpen met 39
tegen 19 stemmen, en de motie Duy-
maer met 33 tegen 19 stemmen aange
nomen, zoodat de kleur- en zoutelooze
Soldatencourant 't zonder subsidie teal
moeten doen ofniet doen.
Onze Christen-jongemannen verliezen
er niets aan.
door M. v. d. Staal.
ii)
„Dat heb 'k nie gewild! klonk,
bijna heftig, 't antwoord. „Ze heb-
be daar ginds je vader en mij niet wil
le helpe, tóe we in nood zate. En nu
was ik te trotsch, om hulp te vrage.
Ook wilde ik niet naar Duitsciüand te
rug, waar 'k zoo ongelukkig geweest
wasHier kwam bij, dat 'k in Rot
terdam bij Duitsche mensdien een dienst
aangeboden kreeg en door bemiddeling
van mijn mevrouw kreeg jij een tehuis
in een gezin, waai' ze zélf geen kin-
dere hadde. Jij was toen eve vier jaar.
Béste menschen waren dat! Ze wilden
in 't geheel geen geld voor je aannje-
'ne van me
„Ja, dót wéé 'k nog wel", viel
Johann haar in de rede. ,,'k Moest
°om en tante zegge. Jammer was 't, dat
z« uit Rotterdam verhuisden".
„Juist. Dat was heel jammer. Ze wil
den je wel meeneme naar Utrecht, maar
llc wou je niet misse, 'k Was toch al
Beknopt overzicht van dsn tws'and.
De afschuwelijke moordpartij op het
Westfront met een mooi woord lente
offensief geheeten duurt nog met on
verminderde wreedheid plaats.
Franse hen en Engelschen putten zich
uit in het toebrengen van zware stooten
en de Duitschers op hun beurt onder
nemen geweldige tegenaanvallen, die zelfs
hun vijanden met ontzag vervullen.
Het resultaat van den strijd is, dat
de Duitsche muur eenigermate afgebrok
keld, maar niet doorbroken is.
Verrassingen heeft het nieuwe Engel-
sche offensief niet gebracht, en van Duit
sche zijde zal men niet nalaten het ver
loop van dezen hernieuwden aanval als
een nieuw bewijs aan tg halen, dat de
poging der geallieerden om den Dili Isc-hen
muur aan het wankelen te brengen, tot
geen resultaat kan en zal leiden.
De noodzakelijke voorwaarde voor liet
trekken van zulk een conclusie, zoo wordt
opgémérkt, is echter, dat de operaties
der geallieerden zich binnen de grenzen
zullen blijven ontwikkelen, waarbinnen zij
tot dusver verloopen zijn. En wie zal
zeggen, of dit inderdaad het geval zijn
zal. Hebben de geallieerden geen andere
strategische pijlen op hun boog dan die
zij nu verschieten, geen andere plannen
in het Westen, in het Oosten of op de
Italiaansche grens, waardoor de mogelijk
heid van belangrijke -wijzigingen in den
toestand gegeven wordt?
Hier past voorzichtigheid bij oordeel.
Intusschcn hebben de Franschen aan
het Aisnefront tusschen Berry-au-Bac en
Brimont weer 'n aanval gewaagd, welke
echter afgeslagen schijnt.
Op de andere fronten .is niets gebeurd,
wat tot beschouwingen aanleiding zou,
kunnen geven.
Het Chineesche kabinet wil den oor
log, gelijk men weet.
China zal zich dus waarschijnlijk ac
tief, voor zoover daarvan sprake kan zijn,
aan de zijde der geallieerden scharen.
De poging van Tisza om door het op
nemen van enkele oppositie-leden in zijn
kabinet de gunst van de oppositie-partijen
weer voor zich te winnen, is mislukt.
De uitgenoodigde heeron hebben, na raad
pleging van de leiders der oppositie, mee
gedeeld, dat zij van de gedane uitnoodi-
ging geen gebruik kunnen maken.
Ondanks het vertrouwen, dat Koning
Karei in den Hongaarschen minister-pre
sident heeft uitgesproken, en ondanks de
concessies, die, op initiatief van den vorst,
op politiek en economisch gebied zijn
toegestaan, blijven de oppositiegroepen
hun verzet tegen Tisza volhouden.
De vredesactie geeft nog geen nieuwe
gezichtspunten.
Men weet nog niet van welken kant
de vrede moet komen.
Zooals wij reeds meldden, heeft de con
servatieve rijksdagfractie een interpellatie
ingediend, waarin de Rijkskanselier ver
zocht wordt zijn houding tegenover het
besluit van het sociaal-democratische Par
tijcomité, waarin de wensch wordt uit-
zoo ongelukkig! 't Vertrek van. die goede
menschen is een groote ramp voor me
geworde. Want ik kon geen ander ge
zin vinde, dat je óók kosteloos wilde
opneme. En daarom moest 'k een betrek
king zoeke .waarin 'k meer geld kon
verdiene'k Verliet toen m'n dienst
en werd kokkin in een druk restaurant,
want daar kon 'k veel, veel geld krijge.
Maar dat werk was veel te zwaar. Ik
kon 't niet volhoude, al probeerde ik
t nog zoo. Ja, daar heb 'k de ziekte be
paald gekrege, waarvoor 'k nu, morgen,
wég moetBinnen een jaar was 'k
op, moest 'k weg. Waar nu heen?, O,
toen is dat vreeselijk lijden begonne, dat
ik ziek en zwak, veel verdiene wilde
en met hard pieer werke kon. 'k Heb
werkhuize gehad en naaihuizedoch al
door gmg k achteruit. Eu zoo ben 'k
ten slotte hier mei. je terecht gekome
in dit kamertje, ik kon geen duurder
woning betale
Weer zweeg Johanns moeder een oogen
blik, doch toen besloot ze:
„Zie Bobbie, als je eeflmaal in Duitsch-
land mocht kome, zeg- T dan aan de
mensche, die mij vroeger gekend hebben,
dat 'k arnr ben geweest, maar eerlijk
ben gebleve. 'k Heb niet geatolé n niet
gesproken lot het sluiten van een vrede
zonder annexaties en zonder schadeloos
stelling, nader te preciseeren.
Naar verluidt, zou de Rijkskanselier nu
bij hel begin van de zitting doen ver
klaren, dat bij bereid is bij de derde
lezing van de begrooting op deze vra
gen in te gaan, maar dat hij geen juis-
ten ïermijn voor de beantwoording vnn
de interpellaties kan stellen."
De conferentie te Stockholm verkeert
nog in het stadium van eerste voorberei
ding.
Naar „Hel Volk" meldt, zal de voor
bereidende conferentie met de afzonder
lijke partijten der Internationale op 15
Mei beginnen. De algemeene conferentie
zal niet vóór 10 Juni plaats vinden.
Aardrijkskundige hutspot.
Een medewerker van de „Nieuwe Qmkrf
rant", L. Simons, wijst erop, drW-JJ^i
den Engelschen. vlieger het nieiMfio kwa
lijk kan nemen, dat hij Zieriklwe over
vloedig met hommen heeft bestrooid, want
hot aardrijkskundige' onderwijs in Enge
land is zoo razend slecht. Dan haalt hij
het voorbeeld aan van een jeugdig Ne
derlander, aan Wie op Ide béroemde school
te Eton onderwezen werd, dat Antwer
pen do hoofdstad van Nederland was;
van het departement van Binnenlandsche
Zaken te Londen, dat een brief adres
seerde naar Blearest in Turkije, en naar
Guernsey in Frankrijk, ofschoon dit eiland
tot Engeland behoort. Ook schijnen de
meeste Engelsche zakenlui in den waan
te verkeeren, dat Amsterdam in Zwe
den ligt. Wij kunnen hier nog aan toe
voegen, dat wij dikwijls adressen heb
ben gezien, met „The Hague" of „Rot
terdam Belgium!
Korte Oorlogsberichten.
De Engelsche verlieslijlst in de Ti
me® van 28 April geeft de namen van
165 officieren en 1950 minderen.
Naar de „Köln. Volksvtg." meldt,
is Etnilo Prüm, die destijds wegens een
brochure over de gebeurtenissen in Bel
gië door de Duitsche autoriteiten tot drie
jaar gevangenisstraf veroordeeld was,
door tusschenkomst van de groothertogin
van Luxemburg en den bisschop in vriji-
hëjd gesteld en in Luxemburg terugge
keerd. L
Kolonel-generaal von Falkenhauisen,
de nieuwe gouverneur-generaal te ,BruisL
sieil, is daar aangekomen.
In Duitsehland dringt men er nu
bij de vrouwen op aan om de haren,
die ze bijl het kammen verliezen en" die,
achteloos worden weggeworpen, op te
zamelen. Dit haar levert n.l. de nijver
heid met andere bestanddeeten vermengd,
een mooie stof in de plaats van andere,
die niet meer te krijgen zijn. De drijf
riemen in fabrieken worden b.v. tegen
woordig voor een deel daaruit samen
gesteld. i
De politie heeft te Berlijn een druk
kerij tot het maken van (vervalschte)
broodkaarten ontdekt. De eigenaar en
zijn vrouw werden gevangen genomen,
op de machines' en al het materiaal be
slag gelegd.
Het Deensche stoomschip 'Carbo II
van Noorwegen naar Engeland en het
Deensche zeilschip Hawthornbank van
Beunos' Aires met mais via Engeland naar
Denemarken, zijn in den grond geboord.
Te Petrograd schoolden voor het
paleis1, waarin de voorloopige regeering
'zeitelt, afdeelingen soldaten samen, die
gebedeld; 'k heb niet gedronke en 'k
heb niets gedaan, Waarvoor m'n brave
vader en m'n lieve moeder zich zouë
moete schameJa, 'k heb toch één
groote fout gehad", zei ze heftig nog
even. ,,'k Heb jou, mijn Bobbie, aan
de armoede en de ellende overgegeve.
'k Heb....."
„Nee, dat is niet waar, moeder!"
riep Johann uit.
„Ja, Bobl Stil, luister! 'k Heb toe 'k
kokkin af werd, een aanbod gekrege van
rijke nrensche, die je als eige kind
wilde aanneme. Maar dan mocht ik je
nooit meer zien, nóóit
Toen begaven haar de krachten. Ze
kon den zin niet voleinlden. Schreiend
liet ze liaar hoofd op de tafel rusten en
krampachtig klemden zich haar vingers
vast om de hand van haar jongen, van
haar Bob, dien ze niet had kunnen af
staan, van wien 't haai' onmogelijk was
geweest te scheiden.
En haar lichaam schokte bij 't zelf
verwijt, dat ze zich zelf liever had gehad
dan haar kind; dat ze meer haar liefde
had willen koesteren dan letten op. het
geluk van Johann'.
Maar deze, die door 't vertrouwen,
dat zijn moeder hem had geschonken,
roode vlaggen meevoerden en hot ont
slag van Miljoekol eischtcn.
Het Russische ministerie van oorlog j
maakt een ontwerp gereed voor de ver
mindering der salarissen van hooggeplaat
ste officieren, die onder liet ancienrégimc
ongelooflijke afmetingen aannamen. Zoo, j
ontving een generaal het fouragegeld voor
25 rijpaarden.
Volgens! berichten uil Amerika werkt
Edison met 75 andere deskundigen om
middelen te vinden tegen de duikboot-
actie. Hij tracht een middel te vinden
om aan bo.ord van schepen eleetriciteit
op te wekken, zoo dat torpedo's' uit den
koers worden gebracht of ontploffen voor
ze het doel bereiken.
Tijdens een voorstelling in een bios
cooptheater in Londen ontstond plotse
ling op onverklaarbare wijze een paniek.
-Onder het publiek waren vele kinderen,
wier moeders queue maakten om aard
appelen te koopen. In het gedrang wer
den vier kinderen doodgetrapt en 15 an
deren min of meer ernstig gekwetst.
In enkele Duitsche plaatsen zijh
volgens een waarschuwing, in voor liet
vee bestemde zemelen, tal van spijker
tjes, stukjes 'ijzer, spelden en dergelijk©
gevonden. Men gelooft dat krijgsgevan
genen schade pogen aan te richten on
der den veestapel.
De Pruisische slaatskonimisaris
voor de volksvoeding heeft bekend ge
maakt, dat er voldoende voorraad aan
graan is om het tegenwoordige brood
rantsoen tol; den 'nieuwen oogst te hand
haven en er van verdere vermindering
geen sprake is.
In de groote steden van Duitseh
land. worden voor (de jonge groenten
hoogo prijzen betaald. Voor een pond
spinazie b.v. vraagt men 1.40 tot 2 M.
Men schrijft uit den Haag aan de
N. R. C Iemand, die_ pasl uit Duitseh
land is teruggekeerd, toonde ons een
buisje, waarin een bruinachtig poeder,
bestemd om op brood te worden gege
ten en dat den naam droeg van: But-
terbrot mit Wiurstgeschmak.
De commandeerende generaal van
het 7e Pruisische legercorps heeft alle
personen, die aan de redactie van cou
ranten verbonden zijn, van ÜSïl Buranp
lijken dienstplicht vrijgesteld.
De Turk'sche grootvizier, Talaat
pasja, is té Sofia aangekomen.
De Belgische regeering heeft beslo
ten den braak liggenden grond in Bel
gië door soldaten achter het front te
laten bebouwen.
In Engeland zijn alle wedrennen
afgelascht, zulks op aandringen van het
Dep. van Oorlog.
De Zweedstehe regeering diende een
voorstel in tot invoering van den burger
lijken dienstplicht voor alle mannelijke
en vrouwelijke staatsburgers tusschen 15
en 60 jaar, die bij een besluit der re
geering kunnen wonden opgeroepen. Het
beginsel omvat den dienstplicht voor ge
heel' het economisch leven, zal echter
vo'orloopig alleen worden toegepast om
in liet gebrek aan hout te voorzien.
Een Engelsche torpedojager van het
oude type is Woensdag in het Kanaal
op een mijn geloopen en gezonken. Een
officier en 61 manschappen worden ver
mist.
Verschrikkelijke bijzonderheden om
trent het lijden der bemanning van het
getorpedeerde Amerikaansch© stoomschip
en dooi' 't verhaal van haar lijden zijn
liefde jegens haar nog sterker had voe
len worden dan ze reeds was, beurde
haar moede hoofd op en met zachte,
troostende woorden zei hij' 't haar, dat
ze zijn lieve moedertje was en bleef;
dat niets hem ooit van haar zou kun
nen afrukken; en ja, dat, indien nu die
rijken wéér met 't aanbod kwamen, hij!
zélf 't zeggen zou, dat hij niet rijk wilde
worden met hen, maar dat hij! arm wil
de blijven met zijn moeder.
Zóó troostte Johann zijn moeder.
En zijl, de arme, zwaar en diep be
proefde vrouw, voelde de weldadige warm
te dezer kinderliefde. Ze dacht niet meer
aan den dag van morgen, die hen schei
den zou. Ze miste op dat oogenblik niet
de weelde en welvaart, die ze vroeger
had genoten. Ze had hém, haar Bob.
Hij was al haar weelde. En aan lièm
had ze genoeg
Een mi slukt waagstuk.
Enkele weken waren verloopen. Decem
bermaand was reeds een eind. gevorderd.
De „donkere dagen vóór Kerstmis" wa
ren aangebroken.
't Had den nacht van den 20sten op
den 21sten aldoor gesneeuwd,, zoodat de
menschen, die in het vroege morgenuur
„Vacuum" worden verstrekt door over
levenden, die te Glasgow aankwamen.
Gedurende den eersten nacht stierven tien
mannen in de boot van den kapitein.
In een tweede boot stierven twee man.
Bij het aanbreken van den tweeden dag
werd een vuurtoren gezien en ten slotte
bereikt. Een derde boot met achttien
overlevenden landde enkele mijden ver
der naar het Zuiden.
Koning Albert, heeft de eerste me
dailles van Koningin Elisabeth, ter be
looning voor werkzaamheden in verband
met don oorlog, verleend aan Prinses
Clementine en de hertogin van Vendöme.
Ten derden male heeft de Engel
sche regeering eene verandering gebracht
in de versperring van de Noordzee, eni
wederom isi het eene verscherping. Merk
waardigerwijze komt dit bericht tot ons
door de Noorwéegstehe pers, via de Noor-
weegstehe regeering. Ptactiscli komt de
verandering hierop neer, dat de vaar
geul tusschen de Engelsche en Duitsche
zone wederom nauwer wordt, daar de
Engelsche zóne Westwaarts en Zuid
waarts uitgebreid is. Zoodoende zal de
scheepvaart in die vaargeul welhaast, on
mogelijk worden.
Landweer 4 dagen onder de
wapenen.
In antwoord op een Vraag, waarom de
landweer gedurende 4 dagen moet op
komen, heeft de Minister van Oorlog in
de Kamer geantwoord, dat het hier geen
herhalingsoefening betreft en evenmin een
mobilisatieproef. Het zal zijn voor een
inspectie, en tót ineenschakeling van de
elementen en kennismaking met de of
ficieren.
•Militie lichting 1918.
Op een vraag van mr. Marchant, heeft
Minister Bosboom meegedeeld, dat het
hem niet mogelijk is de landstormlieh-
ting 1908 op te roepen na de militie-
lichting 1918.
Inschrijving 30- tot 40-jarigen.
In de Kamer is meegedeeld, dat de
inschrijving van de 30 tot 40-jarigen al
léén geschiedt om gereed te zijn indien'
er ouTI"" ;pnf'5ó komen. Zoolang ei" vre
de blijft, is van oproepen geen sprafe.
Jonge boo me in, - n
Eerlang is een kapverbod van jonge
boomen te verwachten. Zulks tot be
houd zooveel mogelijk van het natuur
schoon.
Petrol eu m.
Gisterenmorgen is het tankschip „Ame
rican", van de American Petroleum Com
pany, uit Amerika te Rotterdam aange
komen met een lading, welke Voor het
grootste gedeelte bestaat uit petroleum
en voor een klein gedeelte uit benzine
De toewijzingscommissies voor petro
leum en benzine Verzoeken er de aan
dacht op te vestigen, dat deze geringe
Vermeerdering van voorraad, nauwelijks
aanleiding kan geven tot het toekennen
van grootere rantsoenen aan hen, die
tot nog toe voor toewijzing in aanmer
king kwamen, zoodat het dus overbodig is
te achten, hernieuwde aanvragen bij de
betrokken toewijzingscommissies in te
dienen.
Onze Graanschepen.
Het stoomschip „Magdalena", met een
lading tarwe van 2967 ton, van Balti-
naar hun werk moesten, er wérkelijk veel
last van -ondervonden. Op sommige plaat
sen zelfs had de wind de sneeuw tot
bijkans een meter opgejaagd. Sinds men-
schenheugenis was er niet zulk een „pak"
neergekomen. Geen Wonder dan ook, dat
de fabrieksarbeiders en bootwerkers en
al de anderen, die „er door" moésten,
zooveel' mogelijk haast maakten. Want
nóg duurde de buitengewone sneeuwval'
voort ,en joeg do wind de dwarrelende
vlokken in vaak wilde vaart voor zich
heen.
In de buurt van 't Maasstation haast
ten zich de menschen ook, al was er
in dit Vroege morgenuur nog niet veel1
beweging. Machinisten en stokers, con
ducteurs en stations beambten en witkie
len Waren zoo ongeveer de eenigen, die
de sneeuw trotseerden.
Neen, er was nóg iemand, die zich
niet om de hoog-liggende sneeuw scheen
te bekommeren; die, zijn slenterendén1
gang in aanmerking genomen, 't bijna
echt Weertje scheen te vindenJohann
Schil!'
(Wordt vervolgd.)
