Dinsdag 10 April 1917 31e Jaargang No. 159 De Groote Oorlog. Zeeuwsch Jongelingsverbond. Polder Walcheren. Uitgave ran de Na&ml. Venn. LUCTQR ET EMERGO, gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219 Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers Dosterbaan Le 'Cointre, Goes. VERSCHIJNT ELKEM JffERKDAG, Abonnoments Per 3 maanden fr. p. post £1.50 Losse nummers -Q.Q& i A. i P r ij s der A d v e r t e a l i nv 14 regels f 0.60, iedere regel meet oL 3-maal wordt 2-maal berekend. J Bij abonnement voordeelige voorwaarden Bewijsnummers 5 cent. Provinciale Landdag van den Christelijk Nationalen Werkmansbond. In de kleine zaal van het Schutters hof to Middelburg werd op Tweeden Paaschdag te 12 uur een Landdag ge; houden, uitgeschreven door het Provin ciaal Comité van Zeeland van den Chris telijk Nationalen Werkmansbond. Nadat de „gemeenschappelijke koffie tafel was algeloopen, opende ds. J. de Visser de samenkomst en werd op kijn verzoek gezongen Gezang 23. De voorzitter ging hierna voor in het gebed en heette vervolgens de broe ders van harte welkom. Het is zoo ge woonte geworden de landdagen te hou den in verband met een feestviering van een der afdeelingen. Thans is er voor feestvieren geen aanleiding, maar dat toch de opkomst groot is, verheugt spre ker; de beide belangrijke onderwerpen, die behandeld worden, zijn daar zeker mede de aanleiding toe. Men vergete daar niet bij, dat de statuten van den Bond 'zeggen, dat bet bovenal gaat om de geestelijke belangen, maar niet om de stoffelijke. En dit laatste geeft ook het recht thans bijeen te komen. (Ware het alleen het bevorderen van stoffe lijke belangen, dan zullen er anderen zijn, die zeggen dit beter te kunnen, maai de sterkste afdeeling van den Bond zal dié zijn, waarvan de leden zijn samen gekomen, omdat zij zich voelen ver- eenigd als broeders in den Christus. Na oen opwekking vooral het geeste lijk leven in de afdeelingen te bevor deren, deelde de voorzitter mede, dat de heer Snoeck Henkemans eerst te half vier zou komen, en wekte hij op aan de sprekers vragen te stellen, op dat men niet later zegge: had hij dit of dat nu ook nog maar eens toege licht. V ak organisatie. De eerste spreker, prof. dr. J. R. Slo- temaker de Bruine, behandelde boven staand onderwerp en begon met da vraag wat organisatie is; dit is het tegenge stelde van het alleen staan der men- schen. Het verschil in wereldbeschaving is te begrijpen, als men de vraag stelt: is de menschheid een organisme of staat ieder in de samenleving' op zich zelf? Als de samenleving een organisme is, ■dan heeft zij ook organen noodig. Bij een menschenlichaam zijn die organen duidelijk aan te wijzen; bij1 de samen leving moet dit ook zoo zijn, en er moe ten dus gezonde organen zijn. Een de zer organen is de Vakorganisatie. De vakorganisatie is noodig, omdat er van onze samenleving een orgaan is af genomen; spr. bedoelt de gilden, die zéér terecht ,zijn afgenomen. Het verschil is echter, dat de gilden zoowel patroons als arbeiders omvatten, maar de tegenwoordige vakorganisatie der arbeiders staat naast de organisa tie 'der patroons. In den tijd der gilden sprak men van meesters en van gezellen; en had men de bedoeling, dat de gezellen eerst van leerlingen op zouden klimmen tot mees ters. Thans denken de arbeiders er niet aan patroons te worden. Spr. betreurt niet het verdwijnen dei- gilden. Verder herinnert spr. aan de groot© vergroeiing der maatschappij van 1200 tot 1800; de stoom, die kwam; het geld als ruilmiddel, als middel om weer geld te maken; waren eenige der fac toren. In 1200 waren bijna allen meester of gezel. In 1800 waren er geen meesters ©n gezellen meer. Maar naast de nuch tere feiten, was er een geestelijke oor zaak, ©n dit zegt voor den Christelijken Werkmansbond alles. In 1791 werd nog geschreven, dat ban delaren, werklieden of anderen als zij bijeenkwamen geen bestuur mochten ma ken, omdat zij geen gemeenschappelijke belangen hadden. In Engeland begon men in 1825 eenigs- zins het recht van vereeniging te her stellen, in 1874 was het eerst weer ge heel hersteld. In Nederland was dat in 1848 reeds gebeurd. In Frankrijk kwam het eerst in 1884 ten deele in orde; in Duitschland word in 1869 ten deele het recht van vereenigen hersteld, maar nu spreekt men nog over het geven van dit recht aan de landarbeiders. In Engeland zorgde men direct, dat er samenwerking tusschen de organisa ties van patroons en arbeiders moge lijk was. Spreker heeft niet gewaagd van klas sen, maar van groepen van patroons en arbeiders, omdat de benaming van klas sen is gekomen van Marx, die meende, jat men over de dingen denkt zooals 'Jé maatschappelijke positie medebrengt, daartoe men behoort, of waaruit men afstamt. Als een der te behalen voordeelen noemde spreker hel collectief arbeids contract, waarmode in den oorlogstijd zich vele tegenstanders onder de pa troons hebben verzoend, o.a. omdat de. typografenpatroons in deze dagen den koning te rijk zijn, dat er een collectief contract bestaat. Spr. wijst zelf op twee moeilijkheden. Als men niet meer handelt met iederen" arbeider afzonderlijk zal men niet meer kunnen betalen naar bekwaamheid. Het nadeel hiervan is, dat de sukkels wor den gehouden en de goeden zich niet voldoende kunnen ontplooien. Hiervoor is echter het stukwerk een uitvlucht, maar daar is weer een bezwaar aan, namelijk het gevaar voor afjakkeren. Er moet een overeenkomst gesloten worden voor den minderen man. Spr. ontkent, dat men van een arbei der in 12 "Uur tweemaal zooveel werk krijgt als in 6 uur, en dat een arbeider van f 6 voor een patroon tweemaal zoo veel waard is als een van f 12dit be grijpen thans reeds vele patroons en Zij stellen een normalen werktijd en een normaal loon boven alles. Hierop zijn natuurlijk uitzonderingen mogelijk, maar ze moeten uitzonderingen blijven. De kortere werktijd is voor een Christen een zekerheid, dat hij zich voldoende aan zijn gezin en zijn geestelijk leven zal kunnen wijden. De patroons juichen het collectief con tract toe, want nu is de concurrentie voorbij, nu is er nog concurrentie in af werking, stiptheid en vlugheid. Besprekende de staking en de uitslui ting, wijst spieker erop, dat de staking is de tijd, dat een patroon een niet- werkenden arbeider toch als zijn arbei der beschouwt, en een niet-werkende ar beider zijn patroon als zijn patroon blijft beschouwen. Een staking en een uitsluiting moe ten het laatste middel zijn, als recht, en arbitrage niet meer een oplossing kunnen brengen. Staking en uitsluiting moet men ech ter even lang uitstellen als het voeren van een oorlog, die ook door arbitrage moest kunnen worden voorkomen. De vraag stellende hoe de vakorgani satie zou moeten staan tegenover po litiek: en godsdienst, zegt spreker, clat dat neutraal zou moeten zijn, maar sinds een der groepen begonnen is de vakorganisatie voor den klassenstrijd te gaan gebruiken, heeft men de verschil lende soorten van vakorganisatie gekre gen. Spreker ging na de verschillende vak organisaties, de vrije, die niets wil we ten van het collectief contract; de mo derne, die dit wel wil, maar die te vens klassenstrijd aanbeveelt. Waar nu neutrale arbeidersorganisa tie niet mogelijk is, moet ook beginsel tegenover beginsel geplaatst worden. De Christelijke vakorganisatie ontkent den klassenstrijd, maar wil werken in christelijk-sociale richting. Spreker is voor een confessioneele vakorganisatie, dat wil zeggen, dat men de Protestanten en de Katholieken ieder afzonderlijk organiseert en dan waar noodig samenwerkt. Trouwens men heeft de interconfes- sioneele federatie voor het land, dat is voldoende. Maar strijd over deze kwes tie keurt spreker af. In Groningen vecht men tegen den Christelijken Bond van Landarbeiders, en dit betreurt de heer Slotemaker de Bruine. Naast de vakorganisatie behoudt de Christelijk Nationale Werkmansbond vol komen zijn recht van bestaan voor de verzorging van het geestelijk leven, om te voorkomen, dat men in de vakorga nisatie in het stoffelijke zal ondergaan. (Wordt vervolgd.) Afdeeling van den Ned Bond van J on geling.sveir. op G e r e f. Grondslag. Als1 naar gewoonte werd ook dit jaar weer door de Zeeuwsch© Gereformeerde Jongelingschap op Paaschmaandag haar Bondsdag gehouden. Ondanks het ongun stige weer was de opkomst zelfs nog grooter dan 't vorige jaar zoodat reeds hij' de morgenvergadering het Gereformeer de kerkgebouw gróotendeels gevuld was. De voorzitter, dhr. A. S. J Dekker, open de |de vergadering op de gewone wijze en las Pis. 133:815, waarna hij een kort openingswoord sprak, w.i. hij zij'n verbazing er over te kennen gaf, dat zoo- velen wind en regen getrotseerd hadden. De notulen der vorige vergadering wer den vervolgens gelezen en goedgekeurd en door secretaris en penningmeester de jaarverslagen uitgebracht, waarop nog eenige bespreking volgde. De heer Hel der van Middelburg kreeg nu het woord om oen referaat le houcjen over ,,Jong© krachten". Hij besprak hierin de plaats 'der jonge leden op onze vereenigingen, wees den, ouden leden op hun plicht dezen zooveel- mogelijk tegemoet te komen en hun dik wijls moeilijke taak te verlichten. Het re feraat werd imet onverdeelde belangstelling, aangehoord en verdiende waarlijk wel een uitvoeriger bespreking, maar daarvoor is, jammer genoeg, onze plaatsruimte te be perkt. Na afloop der bespreking werd do vergadering geschorst, om 's middags te hall' twee weer te worden hervat. Het pu bliek had van zijn recht, deze openbare vergadering bij te wonen een rui'mi gebruik gemaakt, zoodat het kerkgebouw tot op enkele plaatsen na bezet was. Die boe ken van den penningmeester warein on- dertusöchen nagezien eu in orde bevonden. Van de 's> morgens gehouden stemming werd verslag uitgebracht, waaruit bleek dat dhr. J. P. Kögeler met bijna alge- meene stemmen herkozen was tot be stuurslid van deii Bond. De voorzitter gaf hierop het woord aan Professor Noordtzij tot het houden van zijn rede over Problemen". 'Zeven eeuwen voor de geboorte van onzen Heiland, aldus spr., brak in W.est- Azië een groote volkerensltrijd los, ge richt legen het Assyrische rijk, na den dood van Koning Sardanapalus. Temidden van dien krijg was Israël geroepen de vraag te beantwoordenwelke moet onze houding zijn in dien wirwar der volken? Immers, er buiten blijven was niet moge lijk De Egyptenaren drongen door Palesti na naar den Eufraat. Koning Jozia trachtte hen tegen te houden maar werd bij Mo- gidido verslagen en gedood. Zijn zoon Joa- haz regeerde slechts drie maanden, ter wijl zijn andere zoon Jojakimi mede om gekomen was.. In de vlakte van Sineal komen nu de problemen (vragen) onder Israel op. Im mers; Jozia's regeering kenmerkt zich door een Reformatie. Ei zie, juist na die reformatie gaat Israel achteruit. Zoo staat Israel voor het probleem: Hoe laai zich dit rijmen met het Godsbestuur? Jechonia,, met een'deel "van het volk gaat in ballingschap, terwijl een ander deel te Jeruzalem blijft. Vandaar de problemen: Is' Israels God nog de verbondsgod, en zoo ja., bij welk gedeelte van dit volk, te Jeruzalem of aan den Chebar, woont 'Hij dan en bij wie van hen worden de ver- hondslzegeningen aanschouwd? De oor zaak van deze verwarring ligt bij' de voor geslachten van Joz.ua en nu gebruikt God twee imannen om! deze bekte proble men te belichten miet het woord van zijn openbaring: Jereiuia, den zachtmoedige, die met zijn teeder-bezwaard gemoed de roeping heeft om Gods oordeetefi aan te kondigen en Ezechiël, die aan den Chebar het volk leeren mioest dat de God des Verhonds niet gebonden is aan den tem pel en dat, wanneer Hij zich losmaakt van Jeruzalem, Hij zich niet losgemaakt heeft van de ballingen, en anderzijds!, Waar Hij Zijn troonzetel te Jeruzalem heeft, Ilij daarom met Zijn wezen bij hen is. Djt wordt Ezechiël duidelijk gemaakt, in het visioen van den troonwagen, waar op Ide heerlijkheid' Gods rust, en in volgen de visioenen, o.a. waar de engel hem brengt in den tempel te Jeruzalem! 'en hem daar allerlei onreinheid en afgoderij doet ontdekken. Die prediking van dezfo twee mannen geschiedt niet zonder tegen stand. De tegenstander van Jeremia is llananja. Ezechiël wordt weerstaan door Achafc en Maasea. Erger nog dan- Je remia die alleen naar den geest leed, moet Ezechiël ook naar het lichaam die nen tot een prediking van het oordeel, dat over Jeruzalem komen zal100 dagen op de rechter-, en 90 dagen op de lin kerzij onbeweeglijk liggende, moet hij het beleg van Jeruzalem typeeren, die stad, waarvan zijn lotgenooten aan den Chebar verwachten, dat de Ileere vandaar uit en van uit 'Zijn tempel, Zijn miacht aan den Koning van Babel zal laten zien. Van het koningshuis heeft hij hun aan dacht af te trekken. Hij doet dit door het beeld van den ceder en de twee stek jes en dat van de leeuwin en haar bei de welpen. (Slot morgen.) In de Zaterdag gehouden voorjaarsver gadering van 'den polder Walcheren werd het jaarverslag goedgekeurd. Vervolgens werd behandeld de jaarwed- denherziening. Het Dag. bestuur had het volgende voorgesteld le. Aangezien de jaarwedde van den griflier hij de herziening der jaarwedden in 't jaar 1913, om welke reden dan ook, niet werd verhoogd en deze functionna- ris Jihans een geringere bezoldiging ge niet dan de commies ter griffie, hetgeen inet 'toog op de veraiitwoordelijklieicl en het prestige van eerstgenoemde door het Diag. bestuur billijk noch wenschelijlk wordt geacht, steil, dat bestuur voor diens salaris te bepalen van f 1400f 1700 (thans f 1200—f 1500). 2e. De jaarwedden der navolgende amb tenaren stelt het Dag. bestuur voor te verhoogen |met ongeveer 10 pet. (afgerond) met behoud nochtans; van den- ten vorigen jare aan enkelen hunner toegekendein tijdelijlken duurtetoeslag en deze als volgt te herzienvoor den ingenieur f 2750 13250 (i 2500f 3000)opzichter 'Noord- watering f1450f 1750 (f1300f1600); andere opzichters f 1100f 1.100 (f 1000 f 1300)adjunct-opzichters eerste kl'. f950f1150 (f850f 1050) en tweede ld. f725f925 (f650f850); s'luisimées- ter dijkwachter f500f600 (f450£550) sluismeester f200 -f 300 (f 175 —f275), kaptonniers der wegen f 500f 600 (f 150 f550), adjunct commies, ter griffie £550 f 700 (f 500f 650), klerk hij. den ont vanger f 500f 650 450f 600) en de bode-concierge f 475f 550 (f 425f 500). Betreffend© de jaarwedde van den op zichter der Noordwatering merkt het dag. bestuur op, dat deze in '1908 is aange steld op f 1300 en eene persoonlijke toe lage van f 500, maar met de bepaling, dat het gezamenlijk bedrag niet hooger werd dan f 1800. Om; hein nu ook in de verhoo ging te laten deelen stelt het Dag. be stuur voor dit maximum op f 1900 te brengen. Daar het Dag. bestuur verhooging van de jaarwedden van den ontvanger en den commies ter griffie thans niet noodig acht, maar toch gaarne de tegenwoordige titularissen in de verhooging wil doem deelen, stelt het voor heiden een per soonlijke toelage toe te kennen van f100. De heer de Rijcke vindt het maxi- Wujm van den klerk bij' den ontvanger Wel wat laag. Na toelichting maakt hij geen voorstel in dezen. De commissaris Kodde verdedigt ech ter verhooging van deze jaarwedde. De heer Tak zegt, dat deze betrekking er een ia, die juist den geheelen miansch in beslag neemt; hij is om/ drie uur steeds klaar en makkelijk kan do betrokkene bij- verdiensten hebben. Commissaris Kodde stelt verhooging voor van hel maximum tot f750. De heer Tak wijst er op, dat men door de schaal der verhoogingen te wij zigen, tgt onbillijkheden komen zal. De heer van de Putte is1 voor het be stuursvoorstel, nu hem- nogmaals is ver zekerd, dat de duurtetoeslagen intact blij ven. Het voorstel van commissaris Kodde iwordt verworpen met 19 tegen 2 stem men Na nog enkele toelichtingen werd het geheel© voorstel aangenomen met 19 te gen 2 stemmen, die van den raad Kodde en den commissaris Allaart. -De nieuwe jaarwedden zrrllen gerekend zijn in te gaan met 1 Januari. De begrooting zal later in dezen geest worden gewijzigd. Begrooting 1917. Volgens' het ontwerp wijst deze in ont vang en uitgaaf aan een bedrag van f 466.171.05 'met een post voor onvoor zien ad f 4522.611/2 Onder de inkomsten wordt geraamd voor gewoon dijkgesclrot f275.424.30. De begrooting werd aldus1 aangenomen 'met algemeene stemmen. Als vervaldagen voor het dijkgeschot werden de volgende data vastgesteld: 1 Mei, 2 Juli, 1 October en 1 December. Alsnu kwam aan de orde de kwestie der afwatering. Op grond van de in verschillende an dere polders met bemaling opgedane gun stige ervaring en de door landbouwkun digen uitgesproken meening, 'dat een te hooge waterstand in 't algemeen een zeer nadeeligen invloed heeft op de producti viteit van den bodem en derhalve de land bouw in het westelijk deel van Walche ren, dat door den gebrekkigen wateraf voer ongetwijfeld belangrijk wordt bena deeld, meent het Dag. bestuur, dat niet langer mag worden gewacht met de op richting van een gemaal voor dat gedeelte van den polder. Het stelt mitsdien voor, te hesluiten tot de oprichting van een stoomgemaal, waarvan de oprichtings kosten op f 211525 en de jaarlijksch© ex ploitatiekosten, daaronder begrepen de rente en .aflossing ©ener 41/2 pet. leening, op f 24664 zijn geraamd. Bovendien stelt het Dag. Bestuur voor, het besluit te 'nemen, tot het aangaan van eene in hoogstens 40 jaar af te los sen 41/2 pet. geldleening, te stellen op f241.525 of izooveel noodig als, in ver- band 'met de nog steeds stijgende materieel- prijzen, de oprichtingskosten van het stoomgemaal eventueel meer dan het ge- raamde bedrag zullen bedragen, en "hein te machtigen tot 't sluiten dezer leen tig op de voor den polder meest voordeelige voorwaarden 'en tot 't nemen van alle maatregelen, die met de oprichting van het stoomgemaal verband houden. Volgens het plan van den ingenieur zal een stoomgemaal worden opgericht tus schen den Vlissingschen singel en het ka naal door Walcheren, ongeveer bij. Poe- lendale. In 'zijn memorie van toelichting wijst de ingenieur- er o.a. op dat het plan gebaseerd, is; op den kunstmatigen afvoer van 24 to.M.. regenval in 5 dagen als maximum, overeenkomende nneL een afvoer van 467 M8 per minuut, voor een oppervlak van 14000 H.A. De totale begrooting komt op een be drag van f 241.525, waarvan f 120.000 voor de installatie der stoommachines en pompen, f 121.525 voor de overige wer ken. Bij een rentevoet van 41/2 pCt. en amortisatie in 40 jaar van f 121.525 wordt de annuïteit f6261. De jaarlijk- sche lasten aldus sluit de ingenieur zijn rapport beloopen een bedrag van f 24664 bij een installatie met stoom machines en f25349 bij het gebruik van Dieselmotoren. De voorzitter stelde het eerst aan de orde de algemeene vraag of de meerder heid voor een bemaling is. De heer Lantsheer zeide, dat als het voorstel van het Dag. Bestuur het eeni ge was, dat een oplossing kan brengen, hij niet zou twijfelen om voor te stem men. Spr. herinnert echter aan het be staan van de commissie, die ook een rapport opmaakt© en een goedkooper plan ontwierp; maar spr. denkt, dat dit ge daan is omdat men vreesde, dat het duurdere te veel zou afschrikken. Spr. brengt echter hulde aan het Dag. Be stuur, dat geen half werk heeft gewild, maar in eens heeft willen mogelijk ma ken, dat Walcheren op' landbouw en tuinbouw zal kunnen wedijveren met de meest bewerkte streken op dit gebied. Hij zal gaarne voorstemmen. Ook de heer Ileijse verdedigt het voor stel en acht een meerdere uitgave per jaar van f 25.000 op een polder van 1700 II.A. geen bezwaar. De heer J. de Visser is tegen het voor stel, omdat het laatste jaar het water reeds heter weg is gevloeid, omdat thans de kosten zoo onzeker zijn en wellicht tweemaal zoo duur zijn als anders, en omdat men de polderschulden met zulk een bedrag moet vergrooten. De heer Tak verdedigt het voorstel en 'zegt ook, dat deze plannen afdoende zul len zijn. Nu juist moeten afdoende maat regelen genomen. De heer De Rijcke is principieel voor bemaling van een stoomgemaal, maar weet niet of hij wel voor het thans ingediende voorstel zal stemmen. De heer G. van de Putte is ook voor bemaling, maar vreest nu voor een stoomgemaal te stemmen, omdat het zélfs niet zeker is, dat men nu de ma chines kan krijgen, wel voelt hij iets voor de verbeteringen in de watergan gen en vesten. De heer Minderhout vreest ook voor de verhooging der kosten. Het principe van bemaling werd aan genomen met 17 tegen 4 stemmen, die van den raad Allaart en die van de com missarissen Cevaal, Allaart en De Visser. Thans stelde de heer Van de Putte voor de zaak verder aan te houden en eerst ook rapport over het minder kost bare plan af te wachten. De heer Lantsheer vraagt of men niet kan besluiten alvast het grondwerk aan te vangen en in principe tot de oprich ting van het gemaal, als voorgesteld, te besluiten. Het bestuur nam dit idee over. Vervolgens werd met 15 tegen 6 stem men besloten, dat het voorstel-Van de Putte den voorrang heeft. Het voorstel-Van de Putte tot uitstel werd aangenomen met 15 tegen 6 stem men. Daarop is z. h. s. besloten afwijzend te beschikken op een verzoek van B. en W. van Vrouwepolder om een subsi die uit de polderkas te verleenen ter bestrijding der kosten van aanleg van een klinkerbestrating op den Gapingscheix grintweg. Een groote slag aan den gang. Zij, die meenden, dat op het Wester front de Duitschers er in zouden sla gen het iniatief aan zich te houden, zul len wel verrast zijïi door de tijding, dat- de gealliëerden het offensief hebben ge nomen en den vijand teruggedreven heb-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1