\o 153
Vrij day 30 Maart
31e Jaargang
De Groote Oorlog.
H H. Adverteerders.
Sfaten-GeneraaS.
Binnenland
Uitgave van
■tïe Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goe.Jt
Hoofdbureau te Goesi
S.AN *E VORST STRAAT
Bureau te Middelburgs
(FIRMA F. P. DHiilJ - 1. Sltftg*.
Drukkers;
dosterbaan Le Cointre Goes
In verband met de verhoogde exploitatie
kosten vsn „De Zeeuw" heeft het Bestuur
besloten met ingang van I April a s. den
advertentieprijs te bepalen op 15 ct per
regel.
Oe prijs is dan van 1—4 regels f0.60,
elke regel meer 15 cent.
De bepaling, dat bij drie maal plaatsen
de advertentie slechts twee maal wordt
berekend, blijft van kracht.
In verband hiermede zullen ook de con
tractprijzen verhoogd worden,
Bewijsnummers zullen niet meer kosteloos
verstrekt worden, doch uitsluitend op aan
vrage tegen betaling van 5 ct. per nummer
Tweede Kamer.
Toenadering. De houding
der sociaal-democraten. Het
plan van de regiering ten op
zichte van Indië. Verworpen
moties. Een millioenen-
epeeeh van Treub De
Zomertijd.
Na een weinig toenadering tusschen de
twee uitersten inzake de verdediging van
Indië is het aan de orde zijnde wets
ontwerp z. h. s., zegge zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Dresselhuijs en Troelstra, beiden heb
ben zich gisteren veel gematigder uit
gelaten.
Iroelstra zou nooit, stemmen voor een
vloot van dreadnoughts.
Misschien nog wel eens voor een an
dere verdediging, maar dat Weet hij nu
nog met.
De S. D. A. P. moet er nog eens
over denken.
Maar waarom dan eerst zoo n noogen
toon aangeslagen?
I hans is duidelijk gebleken, dat ook
de heer- Troelstra niet gaarne de econo
mische voordeelen, welke Indië ons op
levert, zou verliezen.
Ook de minister was nu duidelijker.
De regeering is van plan over te
gaan tot
le. vorming van een militie-leger van
Europeanen; 2e. sterke bevordering van
het vrijwillig dienstnemen van inlanders;
3e. het opleggen van militieplicht aan
inlanders. Wat dit laatste betreft, is er
riog slechts sprake van voorbereiding der
voorbereiding. Berichten worden nog van
de Indische Regeering ingewacht. En in
het voorjaar kan de militieplicht der in
landers wellicht aan den Indischein
„Volksraad" worden voorgelegd. Zooi weet
men dan nu hoe de zaken staan en
kan men zich hoeden voor overdreven
verwachtingen.
De socialisten wilden geacht worden
tegen het w.o. te hebben gestemd.
De motie-Ter Laan, uitsprekende, dat
de verbetering van salarissen van kom
miezen der belastingen dringend verbe
tering behoeft, werd verworpen met 38
tegen 26 stemmen. De motie-Ketelaar, be
doelende de billijkheid uit te spreken van
duurtebijslag aan door het rijk gepen
sioneerden, werd verworpen met 40 te
gen 26 stemmen. De motie-Ter Laan be
treffende verhooging van den loongrens
en duurte-bijslag voor rijksambtenaren,
beambten en werklieden, onderging het
zelfde lot met 40 tegen 27 stemmen.
In de avondvergadering, waartoe des
middags besloten was, is een wijziging
in de Beroepswet goedgekeurd, en een
begin gemaakt met de bespreking van
de opcenten op inkomsten- en vermo
gensbelasting.
Treub vond reeds gelegenheid 'n paar
cijfers te geven en 'n tipje van den over
z'n plannen liggenden sluier op te lich
ten.
Hij deelde mede, dat de opbrengst van
de successiebelasting voor 1917 hoogst
waarschijnlijk beneden de raming zal blij
ven. Zij zal niet 141/2, doch 11 millioen
worden.
In de bestemming der opcenten voor
het leeningsfonds kan geen wijziging wor
den gebracht.
Binnen tniet te langen tijd zal inder
daad -een nieuwe leening noodig zijn,
waarvan het bedrag zal afhangen van
de omstandigheden binnen twee of drie
Maanden. Al zou in den loop van den
aomer de vrede komen, dan zal 'ttoch
*iet veel minder kunnen zijn dan 275
«illioen.
Met een opbrengst der oorlogswinstbe-
^mg van 120 millioen, waarvan 20
voor de gemeenten afgaan zou
preker uitermate tevreden zijn. De oor-
VERSCHUDT ELKEIC IVERKDA®.
Abonnementsprijs
Peï 3 maanden fr. p. post.
Losse i"1"" js
0.06
logsleening 1914 zal na 1 Januari 1918
geconverteerd moeten worden. Moet nog
een leening van 250 millioen gesloten
worden, dat wil spreker beide leeningen
laten samenvallen tot eene van 500 mil
lioen. De houders van obligaties 1914
zullen in de nieuwe leaning doel kun
nen nemen en daarvoor een zekere bonus
ontvangen. De aflossingstermijn zoude op
40 jaar gesteld kunnen worden. Met de
bestaande opcenten zou men daarvoor
kunnen volstaan.
De opbrengst van nieuwe belastingen
zal gereserveerd moeten worden voor so
ciale .uitgaven.
De Minister zal niet komen met een
tabaks- of alcohol-monopolie. Wel zal hij
dezer dagen een kleine commissie benoe-
•'men voor het plan het geheele lievensver-
ziekerings- en het brand verzekeringswezen
aan den Staat te trekken. D© opbrengst
daarvan zal ten goede komen a.an de
aflossing der oorlogsleeningen.
Zonder besprekingen was nog in de
middagzittiiig het ontwerp goedgekeurd
om half April weer den zomertijd in
te voeren.
Vandaag gaat de Kamer tot 26 April
op reces. Daarna begint ze met een la
wine vannieuwe belastingen.
Büloiopt overzicht van don toestand.
Ook al hechtte men niet te veel waarde
aan de groote verwachtingen, die men zich
in sommige kringen van von Bethmann's
verklaringen scheen voor te stellen, en
ook al nam linten ide geruchten etn veronder
stellingen niet al te zwaar, die in ver
band met de aankondiging zijner rode reeds
verspreid en geopperd werden, niet
temin werd de redevoering van den Duit-
schen Rijkskanselier met veel belangstel
ling tege'inoet gezien.
We zullen daarom liet debat in den
Rijksdag niet op den voet volgen,, doch
liever aanstonds liet woord geven aan
-3-X<- yr i
De Rijkskanselier begon met llusland's
revolutie te releveere-n, het betreurende,
dat de tsaar het offer van zijn „eigen
tragische schuld' 'is geworden.
Hij herinnerde aan de eens traditioneel©
vriendschap tusschen Pruisen en Rusiaind
en constateerde, dat de Tsaar, niet in
dachtig de banden, welke de naburige
landen een eeuw lang verbonden had
den; niet indachtig het feit, dat geen
vitale belangentegenstellingen de beide
landen scheidden, meer en meer in het
vaarwater der entente afgleed en 'ten
slotte in zulk een sterke afhankelijkheid
van het autocratische regime der over-
heerschende oorlogspartij geraakte, dat hij
in de noodlottige dagen van Juli 1914 het
beroep van den keizer op de langdurige
vriendschap ongehoord liet weerklinken.
De tsaar ging een anderen weg, die
noch met 't belang van zijn-, noch met
dat van ons,land overeenkwam. In een
zich volgens onze plannen ontwikkelend
Rusland zou nauwelijks plaats geweest
zijn voor onrustige uitbreidingsstrevingen,
welke ten slotte tot dezen oorlog geleid
hebben en het oude regime zoozeer be
lastten, dat het moeilijk is een natuurlijk
en menscbeiijk medelijden met het afge
zette heerschershuis tol zijn recht te doen
komen.
De rijkskanselier zeide vervolgens: Het
is duidelijk, dat wiji vasthouden aan het
grondbeginsel ons niet te wei-pen in dien
binnenlandschten toestand van andere
landen.
Het praatje, dat wij er aan dachten het
tsarendom weder op te richten, is een
ijdele leugen en laster. Wij leden onder de
zonden van het oude Rusland genoeg en
hebben slechts één wenschRusland een
veilig bolwerk te 'zien worden van den
vrede. Het Russische volk kan zonder
bezorgdheid zijn voor eenigerlei inmen
ging onzerzijds (bijval). "Wij begeer en
niet si anders dan een spoedig en
vr ede, op een voor beide partijs
en eervollen grondslag, (bijval)
anneer in de eerstvolgende da gein de
vertegenwoordigers van het Amerikaan-
sche volk over oorlog en vrede heslissen,
dragen niet wij Üe verantwoording voor
de ontwikkeling, die wij levendig betreu
ren. Het Duitsche volk koestert tegen
Ainerika geen haat en v ij a n d-
S oh a p, doch zal ook zijn ingrijpen in den
oorlog weten te verdragen en te overwin
nen.
Het afbreken der betrekkingen door Chi
na beteekent geen vrij besluit der Chi-
neesche regeering, maar is hel resultaat
van dwang. Voor onze vijanden gaat het er
om, ook onzen handel in Oost-Azië te
vernietigen, en zich de vruchten .van on
zen arbeid zonder moeite toe te eigenen.
Wij 'zijn intusschen er van overtuigd, dat
de vrede ons de mogelijkheid biedt, hei
vernielde op koslen .onzer vijanden weer
op 1e bouwen. Dan zar ook de oude
vriendschap met China herleven.
De rijkskanselier herdacht daarna de
gebeurtenissen aan do fronten, in 'tl>ijL
z-onder aan het Westerfront.
Den onderzeeërsoorlog in Maart noem
de hij even Succesvol als in Febraari.
De rijkskanselier besprak daarna de bin
nen landsche kwestie en verklaarde, dat
de huidige debatten hein- er niet van had
den, 'Overtuigd, dat de hervorming van het
Pruisische kiesrecht- thans aangepakt kon
worden.
Het was zeer 'bedenkelijk zulk een
kwestie te beslissen, terwijl millioenen
mannen in de loopgraven staan.
De rijkskanselier besloot mei zijn ver
trouwen uit te spreken, dat de boven
alle meeniingsverschillen staande eenheid
van het Duitsche volk helzelve onover
winnelijk zou makten.
We gelooven niet, dat deze redevoering
beantwoordt aan de bijzondere verwach
tingen, die velen reeds koesterden.
Inderdaad, veel nieuws houdt zo- niet
in. We vinden er slechts de bevestiging
in, dal Duitschland zeer zeker vurig den
vrede begeert.
Voor het eerst of bij vernieuwing wordt
er de nadruk op gelegd, dat men vrede
wil builen op een voor den vijand ©er-
vollen grondslag.
Voor zoover uil dit uittreksel van het
betoog blijkt, was de toon niet hatelijk.
Integendeel, het munt uit door nuchter
heid en bezadigdheid.
Van de fronten ditmaal niets van eenig
belang.
In Rusland gist het nog.
De fóestand schijnt .ernstiger te zijln,
dan we dezer dagen reeds veronderstel
den.
Oorlog en vrijheid wenschen de arbei
ders.
Een oproep, dien de -raad van afge
vaardigden uit de arbeiders en de rpili-
het juk der autocratie af te schudden,
volgens het voorbeeld van het Russische
volk en te weigeren als werktuig van
geweld te dienen, in de handen van ko
ningen, bezitters en bankiers en einde
lijk de geweldige slachting te beëindigen
die de mehschheid onleert.
Het uur heeft geslagen, waarop de vol
keren de kwesties van oorlog en vrede in
eigen handen moeten nemen.
Eergisteren hebbein den geheelen dag
manifestaties van verschillende regimenten
van v'h-el garnizoen te Petrograd plaats
gehad. De manifestanten droegen vaandels
met opschriften, waaronder het meest
voorkwamen de.ze twee woordenOor
log en vrijheid.
Bij een deel van het proletariaat komt
men blijkbaar tot het besef, dat deze tvNso
begrippen niet kunnen samengaan.
Er zijn teekenen, die- wijzen op een
voor llusland's positie zeer gevaarlijke
tegenrevolutie.
De berichtgever te Stockholm van de
„Berliner Lokal-Anzeiger" verneemt uit
PetrogradE-r is een scheuring gekomen iil
den raad -der arbeiderspartij, daar de meer
derheid der arbeiders en soldaten de
oorlogspropaganda der voörloopige regee
ring afkeurde. De arbeidersgemeenschap
koos een nieuw centraal comité uit de
arbeiderspartij, waartoe onmiddellijk de
'postbeambten, telegraaf- en spoorbeamb
ten toetraden, zoodat het comité de
meeste verbindingswegen, waaronlder do
spoorwegen naar liet front, bebeerscht.
Alle regimenten te Petrograd sloten zich
biji hel. nieuwe comité aan, hetwelk jn
het nieuwe socialistische blad Prawda,
het besluit publiceerde, dat een onmid-
dellijik einde aan den miisidadi-
g e n oorlog moet gemaakt worden.
Korte oorlogsberichten.
De „Echo de Paris" is tot een
schitterende ontdekking gekomen: geheel
Nederland is op het oogenblik' een groot
konijnenhok. De konijnenfokkerij, meent
het blad, is hier te lande op groote
schaal georganiseerd op verzoek van Duit
sche importeurs. De zaak heet sinds lang
voorbereid, en wij maken er volgens het
Parijsche orgaan reuzenwinsten mee op
de markt te Berlijn!... Hoe krijgt men
't bij elkaar.
Men meldt aan de „N. R. C-.":
Er is reeds meermalen, en, naar oins
voorkomt terecht, gewezen op het uit
houdingsvermogen en de energie, die de
Belgen in dezen tijd aan den dag leggen.
Wij zijn in de gelegenheid om daarvan een
treffend bewijs aan te halen. Naar ver
luidt, is te Brussel een comité tot stand
gekomen met het oog op het voorberei
den van een internationale tentoonstel
ling, die na den oorlog te Oostende zou
aangericht worden.
Een lid van dc Franse he Kamer
heeft bij de Kamer het voorstel inge
diend de Fransche regeering uit te noo-
digen zich te verstaan met de regee-
ringen der entente, ten einde de instel
ling van een hooggerechtshof der bond-
genooten voor te bereiden. Dat gerechts
hof zou tot taak hebben de verantwoor
delijke daders te vonnissen van misda
den en aanslagen van allerlei aard, (Re
er door de vijanden (der entente) in den
loop van den oorlog begaan zijn.
Een eigenaar van een der groote
Amerikaanse he stoomboot-maatschappijen
verklaarde omtrent het reizen naar de
slagvelden„Duizenden Amerikanen
zullen na den oorlog de slagvelden van
Europa bezoeken, inzonderheid de boor
den van de Yser. Er zijn reeds maatschap
pijen tot stand gekomen om zulke reizen
in te lichten. Speciale treinen en booten,
die voorzien zullen zijn van goede
restauraties, worden van nu af aange
maakt. Het is best mogelijk, dat voor de
me-nschen van de Yser, die zoo Wreed
leden, nog een gulden tijd komt".
Bonar Law heeft in het Lagerhuis
gezegd, dat, zoover de Engelsche re
geering weet, geenerlci reden is o-tn te
vreezen voor .de veiligheid van den
Czaar noch van de leden van zijn huis.
Nu er in 'Engeland, bij gebrek aan
aardappelen, veel rapen worden gegeten,
is daarvoor een hoogste prijs vastgesteld,
nl. H/2 stuiver het Engelsche pond van
41/2 ons.
Volgens een telegram van den Deen-
schen gezant te Washington zal de over
dracht der Deensch-West-Indische eilan
den aan de Ver. Staten den 31 Maart
plaats hebben.
Hel gezantschap te Londen seinde,
dat het Noor-che stoomschip „Marshall"
van Narvik volgens een mededeeling van
de 'admiraliteit' in de Noordzee tol, zinken
is gebracht.
De vice-consulte Aberdefjp meldt,
borg" 307 netto tons) en „Nora" (699
netto tons) gezonken zijn.
In de maand Februari zijn, zooals 17
Maart bekend gemaakt werd, in het geheel
368 "handelsschepen met 781.501 brulo
registerton door oorlogsmaatregelen van
de centrale mogendheden vernietigd.
Daaronder waren 292 vijandelijke Sche
pen, n.l. 169 Engelsche, 47 "Fransche, 28
Italiaansche, 8 Russische, 4 .Belgische,
2 Portugeesche en 1 Japansch. Bij 33
schepen konden 'de naam en de natio
naliteit niet vastgesteld worden. Minstens
20 daarvan moeten Engelsche geweest zijp,
zoodal hel Engelsche yerlies aan scheeps-
ruinile in Februari op ongeveer 500.000
ton moet geschat worden.
Van de 76 neutrale .schepen waren 38
Noorsche, 14 Nederlandsche, 8 Griek-
'sche, 7 Z,weedsc,he, 5 Sipaansche, 3 Am©
rikaansche en 1 'Deensch.
Met 432 tegen 39 stemmen heeft
de Fransche Kamer het regeeringsvoor-
Slel om de lichting 1918 tusschen 12
en 25 April op te roepen, aangenomietn.
Uit Sjanghai is Dinsdag aan de
Daily Telegraph geseindDe Chineesche
auloriteite'n leggen lijsten aan van alle
in China vertoevende Duit chers. Ver
wacht wordt dat China weldra den oorlog
aan Duitschland zal verklaren.
De mobilisatie van de militie duurt
in de Ver. Staten voort en is nu gaand©
in 34 van de 48 Staten. Deze miilitie
moet men niet verwarren mei hel slaan
de leger. De soldaten van de miiliti© ko
men eenigsizins overeen met de Fransche
territoriale troepen af "de oude Engelsche
militie.
Te Washington wordt nu een strenge
oorlogscensuur uitgeoefend.
De Duitsche Rijksdag nam de sup
plemented© begrooting in drie lezingen
aan. Alle socialisten stemmen tegen. De
beide sociaal-democratische partijen stem
den tegen, nadat Bernstein „"Soc.-Dom.
Arbeidersgemeenschap) namens zijn irac-
tie een afwijzende verklaring had afge
legd: „De ervaringen versterkten het wan
trouwen in het beleid der Regeering. Ame
rika werd tot onzen tegenstander gemaakt.
De neutralen zijn vervuld van ontstemming
jegens Dutischland. Zoo spoedig mogelijk
moet naar een goeden, oprechten vrede
gestreefd worden. De gebeurtenissen in
Rusland, idie onder leiding der sociaal
democraten plaats vonden, versterkten 't
vertrouwen dat de sociaal-democratie haar
oud, vredelievend program kan verwe
zenlijken." Alle belastingvoorstellen wer
den volgens de besluiten in tweede lezing
aangenomen.
Het Zweedsche kabinet trad af. De
Koning droeg de vorming van een nieuw
kabinet op aan den vroegeren minister
Schörtz
*»rijs dek Advertentiën
k-~S tegeis f O.oU, iedere regel meer IC cfc
S-]ao.>3«ri plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
iFwaïiseberichten van 110 regels 1—f
iedere regel meer 10 ct.
De grens nabij Turnhout naar Ne
derland is weer open en het personen
verkeer met Nederland gedeeltelijk her
steld. Alhoewel het lang duurt een pas
te verkrijgen, gaan toch velen naar ons
land. In Beerse worden loopgraven va*
beton aangelegd. Vele soldaten doen daar
bij dienst in burgerkleeding en werklie
den uit Arendonck worden gedwongen
aan dat werk te helpen.
Het Engelsche s.s. „Almuich" va*
de Castle-lijn ïs 19 Maart in den At-
lantischen Oceaan op 320 mijlen van de
kust getorpedeerd, nadat zij te voren de
geredde bemanning van een ander En-
gelsch schip opgenomen had. De passa
giers en bemanningen van bedde schepe*
verlieten de „Almuich" in vijf "booten-
Een er van is op de Spaansche kust
geland. De boot bevatte 29 man, onder
wie een stewardes en een kind; 8 van
hen waren overleden, de overlevenden
leden allen van de koude. Drie andere
booten zijn opgepikt, bevattende respec
tievelijk 27, 29 en 20 overlevenden en
5 lijken. De vijfde boot wordt nog ver
mist.
De Turksche Kamer heeft een ma-
rinecrediet van bijna "2 millioen pond
aangenomen voor den bouw van zes tor
pedojagers van groote snelheid.
Hofberichten.
Naar wij vernemen, heeft II. M. de Ko
ningin, wegens onzeker©' aflevering in ver
band met de tijdsomstandigheden, afgezien
van Ret doen bouwen van een landhuis
onder Scheveuingen.
Op hel daarvoor bestemde terrein, dat
van Hare Majesteit, en Z. K. H. den Prins
den naam ontvangen heeft van „den Ilui-
genboek", zal echter thans een tijdeljjltó
gebouw worden opgetrokken, dal slechts
aan" de meest bescheiden eischen zal vol
doen en tegen Juni gereed zal zijn.
deputatie van" "fier "eomue rnuie weer
baar ten paleize Noordeind© genoodigd
Lot hel bezichtigen van de Indische zaal,
die, ^ooals men weet, bij het huwelijk
van Hare Majesteit de Koningin door In
dië ten geschenke werd aangeboden.
De heeren werden in de Indische zaal
ontvangen door den hofmaarschalk en
eenige heeren van Hr. Ms. gevolg, die
hun de gelegenheid gaven de in (le zaal
aanwezige voorwerpen van kunstwaarde
te bezichtigen.
Terwijl zij hiermede bezig waren ver
scheen H. M. de Koningin met H. K. H.
de Prinses en gevolg in de zaal.
Id. M. onderhield zich achtereenvolgens
met 'de verschillende Jeden van de depu
tatie, die intusschen door den oud-gouver
neur-generaal Idenburg aan die Prinses
Werden voorgesteld. De Prinses sprak miet
veel opgewektheid en belangstelling miet
de heeren.
Pangeran Ariokoesoemodiningrat sprak
een Javaanschen heilwensch in dichtmaat
(panembromo) uit, door hem samenge
steld pn waarvan de beginletters de*
naaml van de Prinses vormen.
Gedurende deze ontvangst werden thee
en ververscliingen rondgediend.
(Rantsioeneering Petroleum.
Wij vernemen, dal de onderhandelingen,
welke tusschen de regeering en d© petro-
leumi-maatschappijen worden gevoerd be
treffende ide distributie van den pog in
ons land aanwezigen voorraad petroleum
nog niet zijn geëindigd. Binnen enkele
dagen zal men echter tot een oplossing
komen.
Beperking van het spoorweg
verkeer.
Naar wij vernemen heeft de America*
Petroleum Company aan de directie der
Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschap
pij bericht dat zij, door de torpedéering
der tankschepen builen staat is vooiioo-
pig petroleum te leveren.
Door deze omstandigheid Wordt ook bjj
de Spoorwegmaatschappijen groote zuinig
heid in het gebruik van petroleum ge
boden, hoewel de dienst van tractie, be
last met het onderhoud der talrijke sei
nen nog niet weet, op welke wijze die
bezuiniging moet worden gevonden-
Blijft de aanvoer van .petroleum nog
lang uit, dan staat een nieuwe beperking
van het spoorwegverkeer te wachten.
(Msb.)
Z o inert ij d.
De Tweede Kamer heeft z.h.s. aange
nomen het wetsontwerp tot tijdelijke afwij
king van de wet van 23 Juii 1908 tot re-
voering van een wettelijfcen tijd.
Haring voor het leger.
Haringhandelaars te Katwijk aan Zee
hebben den minister van oorlog, nu de
