i\o 148 Maandag 20 Maart 190 ieder), ikken, enz. ïsmiddefen |rijders. LEN. ANDEN. De Groote Oorlog. k te Goes (VELD. rietschoten, (X, Apotheker, DIG: Emaille- en kelen, Binnenland frencJijke. OER. [•ing der Spijsver- mate gebruikt per post f 1,90, Jr Nederland er. In H a a g. is*, BfilO", Piuto- m partij prima iza in Uitgave van de Naaml. Venn. LÜCTOR ET EMERGO gevestigd te Goej, Hoofdbureau te Goess lanüe vorststraat Bureau te Middelburg* TRIVIA F. p. DHoiJ - L. BUS®, Drukkers: ^osterbaan Le Cointre - Goes tiie tinui^uiig VERSCHLriHT EC.XEÏ1! WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse I*"-- is fl& n 0.06 /rijs der Advertentiën 1—5 regels f0.6P, iedere regel meer 10 eü 8-m-aaü plaatsing wordt 2-maaI berekend, Bij abonnement voordeelige voorwaardem, Famiïïeb erichten van 110 regels ft. iedere regel meer 10 ct Zij die zich met ingang van I April op Zeeuw" ebonneoren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers kosteloos. Abonnementsprijs f 1.50 per kwartaal. Prof. Rutgers in de politiek. In hel „Friesch Dagblad" geeft U i t k ij k eene interessante herinnering aan Prof. Rutger's optreden in de politiek. Hij schrijft als volgt: Ons1 Christenvolk kende tot nu vóór enkele dagen drie Van do „tachtigers" stoere oude, knoestige eiken, dio stor- iiioii hebben doorstaan en er de litlee* kenen van dragen, maar die hadden stand gehouden, volk en vaderland ten zegen. Kuyper. Rutgers, Lobman. 'n Drietal, dat we zoo graag als één drievoudig snoer verbonden hadden go zion, wat niet zoo heeft mogen zijn. Ver bonden, zooals ze niet hun drieën, naar Kuyper's keurige, meesterlijke beschrij ving in het, 'tjongste geslacht helaas! slechts bij na;me bekende „Conflict geko men", opgingen naar de kosterijl van Am sterdam's kathedraal, om er in de veelbe wogen dagen van '8(5 liet „Vrij behoor" der gemeente te handhaven. 'I Jaar '94 bracht de scheiding. In geestelijken zin tusselien Kuyper en Lohmau; straks in aardrijkskundigen zin tusschen Kuyper en „Rut", als de stu denten zeiden. Op een Deputaten-dag te Utrecnt in 't „Gebouw" gingen in beginsel de wegen dezer drie uilieen. Loilman's weg leidde naar een eigen partij; dio van Kuyper naar,het parlement en straks naar liet To rentje; Rutgers alleen zou levenslang blij ven waar hij was en wat hij1 was; wat ook zijn hoogste eerst.itel vormde„prof aan de „Vrije"» 'k Zio hem nog staan, wat achter in {le zaal. Een van die heel enkele keorevi, ge loof ik, toen Rutgers zich zóó met do politiek hóeft ingelaten, dat het groote publiek dit merkte. Hoe vér de „stille kracht", die van hem! uitging in dio vroegere jaren ook op politiek gebied Kuyper beïnvloed heelt, is moeilijk te zeggen. Aan te nemen is niet, dat twee collega's en vrienden, dio samen aan één taak arbeid'den, die gloei den van ijver om tot des Hoeren eer de wederopleving van het calvinisme in deze landen te leiden en te bevorderen, - twee ainbtgenooten, die elkaar dagelijks noodig hadden en gedachtig aan het „ijzer scherpt men met ijzer" in eikaars gezel schap wel behagen moesten scheppen, dat zij zouden gez,wegen hebben over de ook in die jaren zoo beroering wekkende politiek. Lobman oordeelde wel anders! Toen hij hel van de „Standaard" in een politiek debat over Calvijn en het calvinisme eens niet winnen kon, wees hij er in doorzichtige termen op, dat ook niet ieder 'het voorrecht had een zoo kundig in de historie van bel calvinisme doorkneed hoogleeraar „achter de hand" le hebben, als de hoofdredacteur van de „Standaard" Maar ik keer naar Utrecht terug, anno 1894. 't. Debat was er op zijn hoogst en op zijn felst gekomen. Lokman zat daar, rechts van de ta- fel van 't Centraal Comité, te midden der -Mackay's, Van Wassenaars en anderen met bekende en geliefde namen, doen d.o thans méé het „manifest' ge toekom! had den, dat de breuk onvermijdelijk maakte. Scherp had bij Kuyper's tacliek inzake Tak s kieswet aangevallen en de voorge stelde motie, hoewel voorzichtig in Groc niaansche termen gesteld, beslis! verwor pen. Uit de vergadering was hij aange vallen óók scherp soms, zelfs ging hel toen Seret sprak op 't persoonlijke af. Onbewegelijk als- ©en marmeren beeld had Kuyper alles aangehoord, tenslotte stond hij langzaam op en hield aan één duk door, eerst beangstigend kalm, s'raks 'net steeds stijgende passie een rede, die hoe men ook övèr den inhoud denke, als een meesterstuk van klassieke welspre kendheid zou worden geloofd als de stenograaf er geweest ware, die ze uit rijn mond had kunnen opleekenen. Toen, in 't moment der hoogste span- "ing, trad Rutgers op kón '1 zjjn, nóg vredestichter. Rij: stond aan Kuyper's zij;, maar hij wou '©liman niet verhezen. En zoo echt teeder deed hij dézen uit- "'•g aan de hand, dat Lobman zich voor i korten tijd uit het politieke leven zou ''"rugtrekken, ziende dat de partij niet la«t hem ging en hij in de kiesrecht- ^'«stie niet met de partij kon gaan. Im "*3 deze storm zou overwaaien en dan, 'l^Wen we V(^r ajjes Loliman weer noo- e" de eonheid bleef bewaard Het heeft zoo niet mogen zijn. En ik zie nu wel in, dat iemand als Loliman op dat moment zoo min zich terugtrekken kou, als b.v. Oldenbarneveld gratie kon vragen 's Avonds van dienzélfden dag, aan 't diner, kwain weer Rutgers naar voren. Van alle kanten hield irmn er bij, Kuy per op aan. dat hij in de Kamer zou te-- rugkeeren en (leze ïregou le weifelen. Rut gers zag dit „gevaar" en hield een wel sprekend pleidooi voor de „Vrije", waar van 'men Kuyper niet vervreemden mocht dóór was zijn werk op zijn plaats Ook dit optreden 'had geen succes. En de Utrechtsche Deputal omlag -heeft in beginsel Lobman van hem vervreemd en Kuyper van hein verwijderd. Hij' bleef op zijn post. Met eere! Even vast en recht als de lijn der beginselen, trok hij ook de lijn zijns levens door. Tot den einde toe Thans is hij in de heerlijkheid De Elia's gaan heen, mogen de Eliza's iniaar gevonden worden, die- elk met zijn eigen talent, hun arbeid voort zetten wij hebben er behoefte aan in der tijden nood.' Bbknopt overzicht van den toestand. Uil Rusland bereiken ons nog belang rijke tijdingen, welke er op wijzen, „dat de tegen-revolutie, zoo nog niet bezworen, met den dag minder gevaarlijk is. De sociaal-revolutionairen maken 'tder nieuwe regeering inlusschan nog aardig lastig. Zoo moeten ze verlangen, dat de tsaar in staat van beschuldiging zal worden gesteld. Wat de gevolgen zouden zijn van een dergelijken stap, is niet te over zien. jyet Centraal Comité en de parlementaire fractie der constituiioneele democratische paftij,- die den nieuwen regeoringsvorm, hebben overwogen, spraken zich uit ten gunste eener democratische repu bliek. In dien zin zal op de algemeen© ver gadering der partij, wélke op 7 April te Petrograd zal bijeenkomen, rapport worden uitgebracht. Merkwaardig is zekJer dat do regee ring binnenkort reeds een regeling zal treffen met betrekking tot de beschik king over de landgoederen, welke het eigendom zijn van den Tsaar én van de Keizerlijke familie. Tal vaii boeren zouden reeds naar de dorpen zijn opgetrokken om toch vooral tjjdig bij de verdeeling aan wezig te z'ijn. Dit zou stellig aanleiding geven tot agrarische onlusten, die de re geering wil voorkomen, daar zij oen bo- roovin'g van particulier eigendom natuur lijk' niet dulden kan. De oplossing dezer urgente vraagstuk ken houdt de regeering ernstig bezig en de aanstaande komst van 'n dertig-duizend politieke gevangenen uit Siberië, die zijn bevrijd, zal ongetwijfeld tot sociale moei lijkheden leiden. Men ziet, dat de nieuwe regeering er nog niet is, al verklaarde de minister president ook, dat de revolutie als ge ëindigd kan worden beschouwd, en al verwacht hij geen ernstige me-eningsver- schillen meer. Intusschen kan niet ontkend worden, dat het feit, dat de Heilige Synode der Russische Kerk zich bij de nieuwe regee ring heeft aangesloten, van het grootste belang is. De jongste berichten over den strijd, op hel westerfront, met name den „te rugtocht" der Duitschers, maken molding van kleine successen der Franschen in het centrum van .het front. Op de Engelsche linies is do actie ma tig. Hier is het eigenlijke steunpunt, waar om heen bet overige front draait. In den driehoek St. Quetnlin HamLa lère yerkrijgt de strijd lusschen Fran schen en Duitschers groote hardnekkig heid, doch hij schijnt nog niet te moe- len worden beschouwd als de inzet van een grooten slag. Veeleer poogt de Duit sche achterhoede, zeer krachtig versterkt evenwel, den Franschen opmiarsch te yer- tragen, terwijl hier -en daar krachtige tegenaanvallen worden gedaan. Die Fran- sche troepen hebben het Crozatkanaal overschreden en staan ten Oosten van de dorpen Clastres en Montescourt, aan den spoorweg Fargniers—Sl. Queintin. Iets Zuidelijker zijn zij den Westelijkten pse- oever genaderd, ten Noorden van het fort van La Fère, dat ten teele onder wa ter is gezet. Omtrent Amerika's oorlogsplannen wordt nog gemeld, dat op den 2en April Wilson niet alleen aan bet Congres zal vragen om officieel den staat van oorlog met Duitsehland al' te- kondigen, maar- levens- de toestemming zal vragen voor een crediet van 2'/s milliard francs voor de nationale verdediging en liet recht om de gewapend© macht van de Vereen. Sta ten óp dezelfde wijze te gebruiken als Président Mae KinLey in 1898 in den oorlog tegen Spanje. Verklaard wordt, dat stappen zullen ge daan worden welke verder reiken dan al leen de poging om "koopvaarders te be schermen. Ofschoon, voor zoover bekend, geen politiek verbond met de Entente in het plan ligt. is toch militaire samenwer king mogelijk, terwijl de regeering de En tente van al het noodig© zal voorzien. Gelijk tot- dusver het- geval was, tot ergernis van alle weidenkenden. Hiermede is opnieuw bewezen, welk een flink zakenman de „vredesvriend" Wilson in werkelijkheid is. Business is business! (Zaken zijn zaken). Van Duitsche zijde wordt vervolgens een nieuw blokkadegebied aangegeven, waardoor men zal trachten den toevoer naar Archangel af te strijden. Voortaan zal in het gebied van de Noor delijke IJszee, ten O. van 24 gr. 0. L. eir ten Z. van 75 gr. N. B., met uitzon dering van de Noorsche territoriale wa teren, tegen elk verkeer ter zee zonder meer met alle wapens worden opgetre den. 'Onzijdige schepen, die dit gebied be varen, doen zulks op eigen risico. Echter heeft men den voorzorgstoaat- regel genomen, dal onzijdige schepen, die reeds onderweg zijn rraair havens in dit afgesloten gebied of zulks havens verlaten willen, tot, 5 April niet zonder bijzon dere waarschuwing zullen worden aan gevallen. De Amerikanen der Relief-commissie gaan België verlaten. Hun vertrek is of ficieel aangekondigd. De Amerikanen zullen vervangen wor den door een gemengde ommissle, groo tendeels onder toezicht staande van Ne- derlandsc'he militaire overheden. Witlock gaat naar Havre als Ameri- kaansch gezant in België. De Roltcreiaiusche afdeeling, onder di rectie van Hoover; zal den Relief-arbeid blijven leiden. Korte oorlogsberichten. IGrootvorst Nicolaas is van zijn post va.n opperbevelhebber van het Rus- siche leger ontheven. Generaal Alexjeff heeft dezen post aanvaard totdat er een opvolger is benoemd. De Engelsche regeering heeft be sloten den zomertijd weer in te voeren op 8 April 2 uur voormiddag. In Hongarije zal de zomertijd wor den ingevoerd 1.6 April 2 uur 's nachts en eindigen 17 September 3 uur 'srnor gens. De commandant van de Möwe, kor vetten-kapitein graaf zu Dohna-Schlodien, is door den Duitschen keizer tot vleu gel-adjudant benoemd. Naai- uit Genèvc gemeld wordt zou ook de paus de nieuwe Russische regee ring erkend hebben. De onderwijizer van den Duitschen rijkskanselier, de geestelijke Müllensiefen, is op 74-jarigen leeftijd te Kleef over leden. De Kreuz-Zeitung te Weenen meldt, dat in Grieksche kringen aldaa.r groote bezorgdheid heerscht, dat de Entente thans zou kunnen besluiten tot de onttroning van koning Constantij'n, hetgeen Sarraii reeds langen tijd geleden had aanbevolen. Koning Constantijn werd tot dusver te gen den wil van Sarraii door Frankrijk en Engeland op den troon gelaten om dat de tsaar uit dynastiek- en familie overwegingen een groote steun is ge weest voor koning Constantijn. Met de onttroning van den tsaar zijn deze over wegingen vervallen. Het passagiersvervoer per spoor is tusschen Parijs en Soissons hersteld. Weensche bladen weten te vertel len van ernstige onlusten, die in veel Italiaansche plaatsen zouden zijn uitge barsten. Honger zou daarvan de oorzaak zijln geweest, maar daarna hebben de men- schen tegen den oorlog en voor den vre de gemanifesteerd en zelfs zouden de troepen menigmaal tusschenbeide hebben moeten komen. Te Konstantinopel is een school ge sticht ter africhting van officieren en minderen voor den dienst op duikbooten. In de commissie van geneesheeren uit Berlijn en voorsteden is meegedeeld, dat de pokkenepidemie daar tot stilstand schijnt gekomen. In de laatste week zijn iüthans nog maar drie nieuwe gevallen opgegeven. Het gerucht gaat, dat 'Briand als gezant naai- Petrograd gaat. Het Zweedsche stoomschip Victoria en het Noorsche Pollux zijn in den grond geboord, het eerste hij- de Spaansche kust, 't tweede op weg van Engeland naar Bergen met passagio re en een lading steenkool. De Russen hebben Kerind in Per- zië bezet. Het was door de Turken ver nield en in brand gestoken. Prins Friedrich Carl van Pruisen is blijkbaar in, Engelsche gevangenschap geraakt. De moeilijkheden van de thee-ver schaffing in Rusland stijgen met den dag. Het zal nauwelijks .gelukken thee in hoe veelheden ,die eenigszins in aanmerking kunnen komen, uit AVladiwostok te krijgen. De voorraden van de grootste thee-firma's zijln voldoende voor de behoefte van 2 tot 3 weken. Zoo was de toestand méér dan een maand geleden. Nu zal er dus wel in 't geheel geen thee meer zijln in Rusland. Wat dit zeggen wil voor den Rus, kan blijken uit het streyen, om de alcohol geheel door de thee te vervangen. Thee was de drank van den Russischen soldaat. Het Parijsche blad „l'Evènement" meldt uil Kaapstad, dat een expeditie te gen den machtigen inboorlingen-hoofdman Mandume in N.W. Duitsch-Oost-Afrika uit gerust moest worden. Mandume heeft n.l. talrijke plunderingen en overvallen uit gevoerd. Den 6en Februari is het tot een gevecht gekomen, waarbij er aan Engel sche zijde 9 dooden, aan den anderen kant 30 tot 40, w.o. Mandume, gevallen moesten zijn. Vermoedelijk gaat het over een opstand in het groote landschap tin- gamwessi, welks middelpunt Tabora zicli sedert eenige maanden in het bezit der Belgische koloniale troepen bevindt. Bladen te Lyon melden uit Parijs dat de leger-commissie ,yan den Senaat de nieuwe regeering verzocht heeft, uit het binnenland en uit de oorlogswerk- plaatsen alle voor het front geschikte man- men met uitzondering van de specialis ten zoo snel mogelijk daarheen te sturen en door vrouwen te vervangen. Broodkaarten voor militairen met verlof. De minister van landbouw zegt in een circulaire'aan de burgemeesters: Ik heb de eer er u op te wijzen, dat, betreffende broodvoorziening van leger en geïnterneerden, aan militairen, aan wie een verlof van minder dan 4 weken is verleend, op de plaats, waar zij- hun ver lof doorbrengen, een broodkaart m oei worden uitgereikte In velband met herhaalde klachten, dat militaire verlofgangers in verschillende gemeenten na het sluitingsuur van liet plaatselijk distributiebureau geen gelegen heid meer hebben, een broodkaart te ver krijgen, geef ik u in overweging, deze voor verlofgangers zoo mogelijk bijvoor beeld op het commissariaat van politie ol' een politiepost beschikbaar te stellen Op den verlofpas zal moeten worden aan geteekend -dat de verstrekking van een broodkaart heeft plaats gehad. De grondwetsherziening. In een vergadering van de vooruitstre vende kiesvereeniging Velps Belang, is met gro-meerderheid een motie aange nomen, waarin wordt uitgesproken, dal het gewenscht is ,dat de voorgestelde grondwetswijziging niet wordt aangeno men. Er zal een comité worden gevormd, tot het stellen van een candidaat voor de Tweede Kamer. De „Amstel stroo m". De Amstelstroom was Donderdagavond uit IJmuiden vertrokken. Om L uur des nachts werd het schip zonder waarschu wing plotseling aangevallen door drie Duitsche torpedojagers. De stuurman, die de wacht, had, ging onmiddellijk den ka pitein waarschuwen en daarop- werd eerst gepoogd te ontsnappen, maar deze poging mislukte. Men stopte dus en zette de beide booten uit. Intusschen waren de Duitsche torpedojagers „als razend" gaan schieten. Zij1 lanceerden twee torpedo's, waarvan er een voorlangs de Amstel stroom ging en een onder het schip en de reeds gestreken reddingsboot door. Ook vuurden zij' met hun geschut. De leer ling-machinist kreeg eenige splinters in den rug. De kapitein meldt, dat een der man schappen, die gewond was, daarna waar schijnlijk verdronken is en van den kant van de bemanning wordt ook medegedeeld, dat een der opvarenden bij' het verlaten van hot, schip in hel water is gevallen en verdronken. In het geheel worden nog 4 personen vermist. Elf kwamen aan te IJmuiden en 9 aan den Hoek van Holland. Waar het schip slechts over twee booten beschikte en de 20 bovengenoemde opvarenden van die twee booten gebruik maakten, vreest men, dat de vier leden dei- bemanning die nog vermist worden, zijn omgekomen. De Amstelstroom was het eigendom van de HolLandsche Stoomboot-Maatschap pij' te Amsterdam, gebouwd in 1910' en 1413 ton groot. Het s.s. had, behalve stukgoederen, ook medegenomen ter vervoer naar Engeland, 800 manden visch van de Export-Mij. te IJmuiden en 300 ton margarine. Volgens mededeeling van de te Hoek van Holland aangebrachte schipbreuke lingen, werd de „Amstelstroom" Vrijdag nacht te 1 uur hevig besclioten door Duit sche torpedojagers. De kogels floten den menschen om de ooren, terwijl verschil lende leden der bemanning werden ge wond. Een paniek ontstond aan boord en ieder voor zich zocht een goed heenkomen in de booten. Na op korten afstand van het schip te zijn weggeroeid, hoorde men een zware ontploffing, waaruit men afleidt, dat het schip op het laatst werd getorpedeerd. Het s.s. Parkhaven, dat verleden- week van Rotterdam ver trok om graan uit Ajnerika le halen, js gisterochtend te Rotterdam teruggekeerd'. Onze Graanschepen. Zaterdag liepen den Nieuwen Water weg binnen de Nederlandsclie stoomsche pen „Veerhaven", uit New-York en „Wou- drichem", uit Buenos-Ayres, met een la ding graan voor de Ned. Regeering. Deze stoomschepen zijn op eigen risico door het Kanaal naar Rotterdam gekomen. De he er 1de nburg de oud-gouverneur-generaal van Ned.-ln- dië, houdt wegens lichte ongesteldheid zijln kamer. Beschikbaarstelling van mest. Naar de N. R. Ct. verneemt, zal, in overleg met het Departement van Land bouw, liet legerbestuur maatregelen nemen om ten behoeve van land- en tuinbouw organisaties de aanwezige stal- en an dere mest op billijke voorwaaiden ter be schikking dier organisaties te stellen. Kolen dist rib u tie. Minister P-osthuma zal nu reeds maat regelen nemen voor een behoorlijke ver deeling van brandstoffen voor het seizoen 1917—1918. De nieuwe regeling zal ook de klein- industrie omvatten en zal zich uitstrekken tot steenkolen briketten, mijn-cokes, gas- cokes, bruinkolenbriketten en turf. In de betreffende circulaire aan de bur gemeesters beet het verder: Deze distributie dient te geschiede» plaats- of districtswijze, door een brand stoffencommissie, welke ik u verzoek, on verwijld in het leven te roepen. Ik merk hierbij- op, dat het uit een oogpunt van practische regeling en ten einde de be staande verhoudingen in den brandstof- fenhandel zoo min mogelijk te storen, noodig zal zijn, dat èn kleinere gemeenten, welke gemeenlijk van uit een grootere gemeente van brandstoffen worden voor zien, zich bij deze laatste aansluiten, èn kleine gemeenten, die niet in de nabij heid van een grootere zijn gelegen, zich zooveel mogelijk vereenigen. Ik verzoek u, vóór 1 April a.s., aan den directeur vim de Rijkskojendistribu- tie mede te deelen de samenstelling van de door u benoemide brandstuffencommis- sie. De voorwaarden, waaraan de commis sie dient te beantwoorden, zijn: le. Aantal leden ten minste 3, ten hoog ste 5; 2e. Het voorzitterschap is door u of door een door u aan te wijzen persoon, te bekleeden 3e. is in uwe gemeente een gasfabriek aanwezig, dan dient een vertegenwoordi ger van die fabriek in de commissie te worden opgenomen; 4e. in de commissie moet ten minste één zaakkundige worden opgenomen, waarbij echler in het oog is te houden, dat in geen geval de plaatselijke detail handelaren de meerderheid mogen uit maken. Teneinde aan den directeur van de Rijkskolendistributie de gegevens te ver schaffen welke hem in staat stellen aan de brandstoffen-commissies de voor haar taak noodige gegevens en voorlichting te verstrekken, verzoek ik u, hem vóór 13 April a.s. een opgave te willen doen toe-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1