No 135
Zaterdag 111 Maart 191?
31e Jaargang
Eerste Blad
De Groote Oorlog.
Binnenland
Uitgave van
4e Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goe3.
Oit nummer bestaat uit twee bladen
Staten-Generaal.
Fes 3 maanden fr. p. postfik.
1—5 regels ƒ0.50, iedere regel meer lOfiu.
S aaaal plaatsing wordt 2-maal berekewè
Bij abonnement voordeelige voorwaarde®
Familieberichten van 110 regels ƒ1.—,
iedere regel meer 10 ct.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Hoofdbureau t© Goess
LANSE VORSTSTRAAT 21®.
Bureau te Middelburgs
RRIVIA F. P. DKü'.J - L. BURS,
Drukkers:
idosterbaan La Cointre Goes.
Zes scheepsladingen graan.
Dat staking misdadig' kan zjjn in de
huidige tijdsomstandigheden, toont de
Maasbode in een asterisk, aan.
We willen de alleszins gerechtvaardigde
opmerkingen hier overnemen. Voor de
zooveelste maal wordt er weer aan her
innerd, dat ons land tusschen twee vu
ren zit, en dat het er zonder brandwonden
niet afkomt.
De nood knelt hier te lande zoo zeer,
aldus schrijft het blad, doordat Engeland
ons sinds October 1915 op rantsoen heeft
gesteld en aldus de vorming' van voor
raden voorkomen heeft, nu het spaak
loopt met den toevoer, ontbreken de re
serves, waarop wij zouden kunnen teren.
Sedert October 1915, zoo deelde de
Minister mede, „mag" Nederland invoe
ren: aan tarwe en meel 65000 ton, aan
mars en rogge 75000 ton, aan gerst 15000
ton, aan fiaver 10000 ton, aan lijnkoe
ken 20000 ton. Alles per maand. Met die
voorraden komt het Nederlandsche volk
juist toe. Maar van overhouden voor ma
gere maanden, als thans aangebroken zijn
door de woestheid ran den zeeoorlog,
geen sprake.
Ongetwijfeld voelt men bitterheid tegen
dengene, die ons den dwang1 aandoet en
rantsoeneert. Welk een verontwaardiging
is er niet gevoeld toen in Augustus 1916
onze graanschepen in Engeland werden
vastgehouden. Die vasthouding kostte ons,
zoo deelde de Minister mee, 50000 ton
graan.
Wat is men tenonzent niet verbolgen
geweest bij de „helden"-daden van Duit
sche onderzeeërs tegen neutrale (toeval
lig alle geen Amerikaansche) schepen.
En wat heeft men niet getreurd over
de duizenden tons graan en veevoeder,
die naar de diepte der zee zijn gejaagd.
Weer 4000 ton graan, weer 4000 ton vee-
roeder zoo zuchtte men 's avonds bij do
droeve berichten over de torpedeeringen.
Maar ook hier te lande zijn er graan-
ladingen getorpedeerd, ia een figuurlijken
zin.
Zes ladingen, elk van 4000 ton, zijn
ons onthouden door landgenoote'n, na
melijk door de staking der zeelieden. Daar
door lcreeg ons land namelijk minder:
25000 ton, volgens mededeeling des Mi
nisters.
Dat een staking de gemeenschap schaadt
ie altijd waar. Maar dat gold thans in
Verhoogde mate. En toch is het mogelijk
geweest, dat ons land, reeds zoo bezocht,
nog door een zoo schadelijke staking
werd geteisterd.
Moge ons land voor verderen strijd
binnen onze grenzen gespaard blijven.
i
Zuinigheid met vlijt.
Door de abnormale tijdsomstandighe
den in het nauw gebracht leeren wij
vanzelf zuinig zijn.
We moeten woekeren met onzien tijd,
woekeren met onze talenten en ook woe
keren met den grond waarop wij leven,
voor zoover wij onzen invloed eroip kun-
aanwenden.
De minister heeft 'tpas weer in de
Kamer gezegd, dat we met het oog op
de levensmiddelenvoorziening uiterst zui
nig moetan zijn, en dat we de productie
van onzen bodem zoo hoog mogelijk die
nen op te voeren.
De aanvoer van levensmiddelen wordt
vertraagd, en kan straks geheel ophou
den.
En ook de kunstmest blijft bijna ge
heel uit, hetgeen geen al te hooge ver
wachtingen omtrent den aanstaanden
oogst doet koesteren.
Bovendien, het winterweder heeft ook
veel op z'n geweten.
De arbeid op den akker wordt reeds
Zóózeer vertraagd, dat ook daaruit schade
Kioet voortkomen. Men is reeds een paar
weken ten achter bij verleden jaar ver
geleken.
De meteorologen verwachten nog niet
spoedig mild lenteweder, zoo dat als 't ware
omstandigheden ons toeroepen:
j.Zijt diligent".
Baten dus allen, die een tuin bezit-
n> 'tzij in huur of in eigendom, dezen
t°ot de voedselproductie inrichten.
Dat doen wij reeds lang! zal men ons
Wen.
gelooven dit gaarne. In onzle pro-
J1® ligt niet veel grond braak. Doch
hen °nze opwekking tot gevolg heb-
Wh'k* zij' n0,8 nvct de beschikking
(;j Pe" over een lapje grond, deze zien
hoid fl,i®en. De landbouwers en de ar-
p®rs kunnen in dit opzicht veel doen.
ook op de gemeenten rust een
ve Zeeuw
Het plan van de Ned. Hekle-
Maatschappij heeft onze volkoming in
stemming. Ze heeft zich beschikbaar ge
steld, den gemeenten, welke bebouw
bare gronden in bezit hebben, van ad
vies te dienen voor het productief ma
ken ervan.
Mogen de gemeentebesturen allerwegen,
voor zoover noodig, van dit aanbod ge
bruik maken, om op die wijze veel te
doen in het belang van onze volksvoe
ding.
Dp één ding willen wij hier nog den
nadruk leggen:
Deskundige grondbewerking is noo
dig.
Zij, die geen verstand van 'tvak heb
ben, laten zich dus voorlichten door des
kundigen.
Anders bedriegt de zuinigheid de wijs
heid!
Tweede Kamer.
Het 80-millioen-ontwerp.
Lof en onverdiende
blaam. Nog één wensch.
In de nabetrachting op de rede van
minister Posthunxa, waren weer allerlei
wenschen ingelascht.
Toch liad iedere spieker nog een woord
van lof over voor het degelijke betoog
van den eens zoozeer bespotten levens
middelen-minister.
De hoofdwensch was wijziging van de
distributiewet, om de kosten van de be
schikbaarstelling van levensmiddelen dooi
de gemeente beneden de maximumprijzen
ten haren laste te laten komen.
Sprekers van allerlei schakeering, hebben
den minister in overweging gegeven, om
zelf het initiatief te nemen, opdat, de zaak
niet spaak loope.
Patijn diende zelfs een motie in, om
de vrijheid van de gemeentebesturen te
beperken, indien zij in belangrijke mate
den verkoopprijs der goederen, bedoeld
in art. 1 der Distributiewet mochten be
palen beneden den prijs, door den minis
ter vastgesteld.
Nadat besloten was eenige ontwerpen
aan de agenda toe te voegen en het
voorstel-Rutgers oin ook de credietaanj-
vrage voor de samenstelling van de raden
van arbeid en het aanpassingswetje op
de agenda te plaatsen, Was verworpen met
36 tegen 18 stemmen, werd bij stemming,
links tegen rechts, een voorstel-Duys om
de motie-Patijn op een nader te bepa
len dag te behandelen aangenomen met
36 tegen 17 stemmen.
Op den algemeenen aandrang is de mi
nister niet geheel ingegaan.
Toch mogen we aannemen, dat hij ern
stig zal overwegen of hij al of niet tot
het Verlangde iniliatief zal overgjaan.
De heer Patijn, die bevredigd bleek door
de ministerieels verklaring trok zijn mo
tie in en alle beletselen om het wets
ontwerp aan te nemen waren weggenomen.
Dus zag de minister het 80 millioen-
onlwerp z. h. s. aanvaard.
We kunnen begrijpen, dat Troelstra Is
ministers dag nog vergald heeft.
De roode leider kon weer geen woord
van lof vinden. Hij vermocht zich niet
op te werken tot het standpunt waarop
men Weet te prijzen, wat inderdaad goed
is, en hij bleef schelden.
Beknopt ovorziciit van don toestand.
In het Westen zeer levendige gevechts
actie.
De Duitschers moesten weer veel ont
ruimen, van wat ze pas zoo duur gekocht
hadden.
Het Fransche communiqué van gister
middag meldt, dat. do aanval, door de
Fransche troepen tusschen den Butte de
Mesnil en Maisons de Champagne onder
nomen, schitterend geslaagd zijn.
„In weerwil van sneeuwstormen, die
den opmarsch moeilijk maakten, namen
de Fransche troepen de vijandelijke stel
lingen over een front van 1500 meter
ongeveer en tot een. diepte tusschen de
600 en 800 meter.
Tegen het einde van den dag onderna
men de Duitschers een hevig tegen-offen
sief op den linkerflank van den sector.
Na een hardnekkig gevecht met hand
granaten sloegen de Franscben den vij
and af, die zware verliezen leed. Hef
aantal door de Franschen gemaakte ge
vangenen bedraagt 136, waarbij drie of
ficieren".
Volgens een Havas-hericht gaat Hom
terrein, dat de Duitschers met moeite ge
wonnen hadden.
„De Franschen, zoo heet het, antwoord
den zegevierend op de Duibche verras
sing in Champagne, waarvan het Duitsche
opperbevel zooveel gerucht maakte. Bijna
al het verloren terrein werd met zeer
kleine verliezen heroverd. De vijand be
houdt slechts een kleine terreinstrook, die
in de Fransche linies vooruitspringt. Het
front is bijna geheel hersteld".
De strijd in het Oosten schijnt op of
fensieve plannen van de centralen te wjj-
zen, ofschoon de eerste pogingen nog niet
veel resultaat hadden.
Over het resultaat van de eerste maand
der Duitsche zeeversperring publiceert de
„Gothenburger Handelsschiffahrtzeitung"
een in bijzonderheden afdalende beschou
wing. Het slot daarvan luidt als volgt:
„Het is natuurlijk moeilijk voorspellingen
to doen, maar naar de resultaten der
eerste maand te oordeelen, moeten wij
toegeven, dat de door Duitscliland inge
slagen weg tot het doel kan leiden".
Minder gerust is men in Duitschland
ten aanzien van de le veïismiddeleUvoor ziet-
ning.
De redevoeringen in het Pruisische
Huis van Afgevaardigden gehouden, ge
ven althans den 'indruk, dat het moeilijk
zal zijn, om den nieuwen oogst te ha
len, zonder catastrophe.
Men leze er maar eens op na, wat
Michaelis b.v. zeide.
In Engeland is in verband met de
Home Rule-kwestie het verzet van de
Ierscho partij weer aanmerkelijk ver
scherpt. Deze partij zal wel is waar alle
krachten blijven inspannen, om den oor
log tot een goed einde te helpen bren
gen, maar zich overigens met alle mid
delen tegen de regeering kanten. Lloyd
George had in het Lagerhuis voorgesteld,
.dat het Huis elke regeling welkom zou
haeten, waardoor een betere verstandhou
ding tusschen Ierland en het overige deel
van het Vereenigd Koninkrijk bereikt
kan worden. "Hij achtte het echter on
mogelijk, door dwang in eenige provin
cie of gedeelte van Ierland een vorm
van regeering in te voeren, die daar geen
instemming vindt. In haar manifest noem
de do Iersche partij deze houding van
don premier een trouwbreuk, welke de
revolutionaire beweging moest versterken.
Volgens do Engelsche b'aden is de toe
stand in Ierland ernstig. De opstand te
Dublin heeft de breuk tusschen Home-
Rulers en Ulster-unionisten zeer verwijd.
Een journalist die kort geleden per auto
een tocht door Ierland maakte, meldde
dat de Sinn-Feiners weder het hoofd op
steken en hun beweging aan kracht go-
wonnen heeft. Rebellen van allerlei slag
nemen daaraan deel.
Overal twist en tweedracht, haat en
nijd, opstand en onderdrukking!
„Noodtoestand."
Dr. Michaëlis, de nieuwe Pruisische
staatscommissaris voor voedingsaangele
genheden heeft in een redevoering den
toestand besproken.
Hij sprak van een „noodtoestand" waar
in het land is geraakt, in de eerste plaats
door den ongunstigen oogst. Hij betwij
felde, of de optimistische verwachtingen
dat de nieuwe opneming der voorraden
gunstiger zal uitvallen dan de schattin
gen in October, juist zijn en deelde mede,
dat ook de voorraden broodkoren niet
zoo groot zijn als velen schijnen te den
ken. In het derde jaar van den oorlog
is men daarmee niet zoo spaarzaam te
werk gegaan als noodig was. Veel graan
is ook aan het vee gevoerd.
Als men wil uitkomen, moet met uiterst
krachtige liand worden ingegrepen en spr.
verzekerde, dat te zullen doen. Hij ver
klaarde daarbij op den volstrekten steun
van alle ministers te kunnen rekenen.
Ware het anders, hij zou zijn ambt niet
hebben aanvaard.
Korte Oorlogsberichten.
De Berliner Lokalanzeigwr meldt,
dat Dr. von Kühl'mann, de vroegere Duit
sche gezant te 's Gravenhage, van iden
sultan van Turkije ©en zeer bijzonder©
onderscheiding heeft ontvangen. Hij werd
namelijk benoemd, tot ridder le klasse
met ster in «ie orde van Osrnanie.
Milins Marbour, de president van de
„Linen Thread Company" verklaarde in
Glasigow dat de Iersche vlasoogst, waar
van de waarde do Waarde verleden jaar
op 31 millioen pond sterling geschat
werd, van den invoer van het zaad ge
heel afhankelijk wa-, daar er geen bevre
digende maatregelen genomen waren, om
het zaad te redden, hetgeen juist in tegen
stelling is met Holland, Rusland, en Bel
gië, die dit niet gedaan hebben.
Een Duitsche werkgever is tot 500
mark boete veroordeeld, omdat hij bij een
feestelijke gelegenheid den bij hem werk
zame Fransche krijgsgevangenen ieder van
hen koek, cigaretten en een flesch wijn j
had gegeven. De beklaagde voerde als i
verontschuldiging aan, dat hij door zijn
optreden de krijgsgevangenen tot groo-
tere inspanning bij het werk hoopte te
brengen.
In Carthagena (Spanje) zijn kisten
ontdekt, welke 1800 kilo trinitotuol en
500 bommen bevatten, waarin zich een
uurwerk bevond, hetwelk, na te zijn op
gewonden, de ontploffing der helsche ma
chines te Weeg moest brengen. Men schrijft
deze misdadige plannen aan de Duitschers
toe.
Woensdagnacht heeft aan de kusten
van Zuid-Frankrijk, vooral bij Marseille,
een versclirikkelijke storm gewoed, waar
bij de daken van de huizen werden gerukt
en de arbeid op de kade moest worden
gestaakt.
Van de Wadden-eilanden wordt ge
meld, dat een Duitsch eskader, bestaan
de uit 31 torpedojagers en een liniekrui
ser, daar gisternamiddag is voorbij geva
ren. Het smaldeel verdween in het Wes-
steni.
De Duitsche keizer heeft gravin
Zeppelin telegrafisch zijn deelneming be
tuigd met het overlijden van haar echt
genoot.
Het stoffelijk overschot van Zeppelin
woidt in den familiegrafkelder te Stutt
gart bijgezet.
In Engelsch-Inidië is wet geworden,
idat alle blanke Britten tusschen 16 en
50 jaar dienstplichtig zijn.
Een medewerker van het Petit Jour
nal heeft Roosevelt geïnterviewd. De
oud-president gaf als Zijn nieening te ken-
nen «lat de volken die aan dezen oorlog
deelnemen, mogen hopen op een duurza-
men internationalen vrede. Sprekende „als
Christen en als patriot", verklaarde Roo
sevelt alles van den oorlog te hopen1.
Hij stelde zich voor, een legioen voor het
Europeesche front te vormten.
De eenige dochter van den Duit-,
schen minister van marine von Capelle,
is in Japan vermoord. Zij woonde jn de
nabijheid van het concentratiekamp, waar
haar echtgenoot do geïnterneerde officier
v. Saldern vertoeft. Daar is zij vermoord
gevonden; in de woning was inbraak ge
pleegd. (N. R. Ct.)
Havas' meldt dat de toestand der
Turksche troepen in Jemen slecht is
Medina, sedert geruimen tijd belegerd, is
op het punt in handen der Arabieren
te vallen, daar de stad geen hulp van
buiten kan krijgen. De opstandelingen
houden den spoorweg naar Damaskus be
zet en hebben cLe spoorstaven en de
dwarsliggers meegenomen.
Renter seint aan de jN. R. Ct. dat de
zuster van lord' French is pverleden ten
gevolge van een hoofdwond, die rij 'te
Monastir had' .gekregen tijdens een be
schieting der stad door de Duitschers em
Bulgaren.
De Belgische grens te Vroenhoven is
tijdelijk geheel gesloten (naar men ver
moedt wegens troepenvervoer). Zelfs het
brood voor België werd daar gisterenna-
middag teruggestuurd.
René Puaux heeft voor de Exhange
Telegraph Company een artikel ge
schreven, waarin hij beweert, dat Duitsch
land aanvankelijk van plan was om niet
alleen in België, maar ook in Nederland
te vallen en het dat plan nog niet heeft
opgegeven.
In het voorjaar zal de dienst op de
Engelsche spoorwegen nog' verder wor
den ingekrompen.
Lord Rotschild heeft aan de En
gelsche regeering ruim 200 H.A. berken
ter beschikking gesteld.
Met het oog op de binnenkort te
verwachten ernstige oorlogsgebeurtenissen
heeft het Evangelische opperkerkbestuur
in Duitschland een algemeene oorlogs
biddag, te houden op 11 Maart, bevolen.
De aartsbisschop van Keulen heeft den
datum voor den in zijn diocees te hou
den bijzonderen oorlogsbiddag bepaald op
18 Maart.
In vele Duitsche steden heeft het
gemeentebestuur besloten de gouden
ambtsketen van den burgemeester af te
staan ter vergrooting van 's lands Weer
baarheid en haar te vervangen door een
ijzeren keten.
Een commissie uit den Franschen
Senaat voor de tijdregeling heeft het door
de Fransche Kamer aangenomen wetsvoor
stel onderzocht, dat strekt om óók na
den oorlog de vervroeging van den tijd
definitief te maken. De commissie heeft
zich tegen de strekking van de wet ver
klaard, die zij slechts wenscht toe te
possen zcfc> lang de oorlog duurt.
To Santiago de Cuba (Cuba) zijn
400 Amsrikaansche mariniere geland.
VERSCHUDT ELKEN WERK9A&
Abonnementsprijs
losse cv -.is.
,0 m
yrlfs der Advertentiën s
Volgens de ontvangen berichten is
de kolennood in Frankrijk nu reeds zoo
groot (g'e'worden, dat de oorlogsschepen
reeds van de voor den uitersten nood
gereserveerde kolen moesten nemen. Het
bestuur van de Orleansspoor besloot, zoo-
als de „Journal" mededeelt, om nog meer
treinen te laten vervallen.
Centrale keuken.
Te Groningen zal een centrale keuken
worden ingericht, beoogende in oorlogsf-
tijd hulp te verkenen aan gegoede arbei
ders en den kleinen middenstand door
spijzen tegen den kostenden prjjs beschik
baar te stellen. De inrichting zal geschie
den naar het Haagsche voorbeeld.
Mari ne-étab 1 i s sement te S oe-
r aba ja.
„Het Chr. Comité voor Indië" vestigt
er de aandacht op, dat hij bovenvermelde
inrichting kunnen worden geplaatst: één
scheepsteekenaar, drie scheepmakers, en
één draaier-bankwerker.
De scheepsteekenaar zal een bezoldi
ging genieten van-f 300 tot f 500 'sl nmands i
de overigen vermoedelijk eene bezoldiging
van f 225 tot f 275, doch zeker van
f175 tot f250 'smaands.
Voorts zal worden verleend vrije over
tocht naar Indië in de 2de klasse, zoo
mede eene tegemoetkoming in de uit-
rustingskoslen.
De scheepsteekenaar moet zich verbin
den voor vijf, de scheepsmakers en de
draaier-bankwerker voor drie jaien; deze
laatsten mogen voorts niet jonger zijn dan
22 en niet ouder dan 30 jaar.
Verdere inlichtingen en bijzonderheden
Worden gaarne verstrekt door 'het Infor
matiebureau van voornoemd Comité,
adres: |dlen heer J. J. Kraan, Loosduin-
sehe kade 80, Den Haag.
Soes. Wij vernemen, dat de Goesche
politie er in geslaagd is den dadeT van
een alhier gepJeegden rijwieldiefstal te
vinden. De man is in Kruiningen ge
snapt, waar ook de fiets gevonden werd.
Door de leerlingen der R. H. B. S.
alhier is, blijkens de „G. Ct.", een ver-
eeniging (opgericht, de „R. H. B. Si.
Bond".
Haar bestuur bestaat uit de heereh
J. C. de Looff, voorzitter, A. v. Leeu
wen, yice-voorzitter, tevens le commis
saris van materiaal, I. v. Sandick, le
secretaris, M. v. Bruggen, 2o secretaris,
J. Coenen, le penningmeester, J. Neer
voort, 2e penningmeester, S. A. Leopold
en J. Vermeulen.
Schore. Woensdagmiddag vergaderde de
dorpsvereeniging Schore en Viake te
Schore. Uit het jaarverslag bleek, dat het
ledental 27 bedraagt. In 1916 werden
45320 K.G. kunstmeststoffen aangekocht'
voor een bedrag van f 6979.63.
De voorzitter werd aangewezen als af
gevaardigde naar de districts vergadering
to Goes. (G. C.)
St-Anna! and. Door de Groentencen-
trale te 's Gravenhage is de heer J. Wl.
Elenbaas alhier aangesteld als contro
leur voor wijn- en paardenpeeën voor
de gemeenten St.-Annaland, Stavenisse,
St.-Maartensdijk en Oud-Vossemeer. Voor
de overige gemeenten Tholen, Poortvliet
en Scherpenisse is benoemd de heer D.
de Wilde van Tholen. (Z. N.)
Woensdagnamiddag is tusschen onze
gemeente en Oud-Vossemeer bij een bocht
een auto in volle vaart van den dijk
gereden en verbrijzeld. Een wonder mag
het heeten, dat slechts één van de vier
inzittenden daarbij ernstig letsel bekwam.
Deze had een lange snede over het hoofd.
Met een rijtuig hierheen gebracht, werd
hem door den heer Quakkelaar de noo
dige heelkundige hulp verleend, 't Was
een huur auto, thuisbehoorende te St.-
Maartensdijk. (Z. N.)
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Mastenbroek (toezl.), Dj,
Plantinga te Hoogeveen; te Leiden
(vac. Briët), dr. J. H. Gunning Jr. te
Haarlem.
Aangenomen naar Grijpskerke (toez.)
door J. H. Vaandrager te Pesse.
iDs. M. A. J. de Zwaan te Batenburg,
die het beroep naar Groede aannam, hoopt
Zondag 18 Maart zijn afscheidsrede te
Batenburg te houden.
