No 137 Hie Jtiai^aiig Staten-OeneraaS. De Groote Oorlog. Binnenland. Zeeuwsche Stemmen. c. Uitgave van tie Naaml. Venn. LUCTOR El EMURGC? gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goess [LAN §E VORSTSTRAAT 216 Bureau te Middelburgs rtRfflA F. P. DHUIJ L. BURG Drukkers: ©osterbaan Le Golntre - Goes. Een flink redenaar. Arme, arme redenaar, Och, wat is uw rede naar! Woorden, woorden, van 't begin tot aan 't einde, zonder zin. Phrasen, .phrasen, leeg en hol, Veel geschreeuw en weinig woill Zoo is heel uw redevoering Een rede zonder voering! A. v. -W. Tweede Kamer. Het volkenrecht als nieuwe gast. Een kluifje voor }u- risten. Vragen en klagen. Gisteren hebben de juristen hun hart kunnen ophalen aan het wetsontwerp tot voorkoming van inbreuk op do volkeni- rechtelijke verplichtingen van den staat. 't Ging om de vraag of 'het volkeni- recht den Nederlandschen rechter' bindt. Ja, zegt onze regeering. Ja, 'Zeide de staatscommissie voor het internationaal privaatrecht, over deze zaak om advies gevraagd. Neen, zeide de Rotterdamse he recht bank. Tijdens de gevechten in België lag er- een schuit met steenkool in het kanaal van Mee helende schuit werd getroffen door een Duitsche granaat en zonk. Daar voor kende de Rotterdamsche rechtbank aan den benadeelde een recht op schade vergoeding toe ten bedrage van ruim 24 duizend francs tegen den Dui'tschen staat. In de handen van een deurwaarder had dat vonnis groo'te ongelukken kunnen te weeg brengen, als hij het op Duitsche goederen had ten uitvoer gelegd. Zulke vertooningen zijn eenvoudig ini strijd met het volkenrecht, dat wel de verhouding kent van staat tot staat, maai den ©enen staat niet voor de rechtbank van den anderen kan laten dagen. Dat is jn strijd met liet souvereini toi tsbë- grip. Daarom stelde de Itegeering voor in ile genoemde wet in te voegen een ar tikel 13bis aldus luidende: „Da regtsj- macht van den regter en de uitvoerbaar heid van regterlijke vonnissen en van authentieke acten worden beperkt door do uitzonderingen in het volfcenregt er kend". Vrij algemeen bleek men in de Ka mer met deze wijziging ingenomen. Het resultaat van de juristerij in het debat was dan ook, dat het ontwerp zLh.s. werd aangenomen. Laat op den dag kwam het. 80 mil- lioen-ontwerp weer ter sprake. Dhr. Duijs bepleitte uniforme distribu tie voor alle gemeenten uniform in technischen zin en vroeg, evenals Teen- stra, om een onpartijdig onderzoek inzake beweerde knoeierijen. \an Doorn klaagde, dat er geen voor raden steenkool gevormd waren en Van Best wilde eens weten, of er schaarschte is. Zoo ja, dan moeten er straffere maat regelen worden getroffen, dat er zuinig worde geleefd. Is de schaarschte er niet, dan behoeft er ook zooveel omslag niet - gemaakt te worden. Rij vroeg ook of 's ministers regeling een beperking van het broodgebruik zelfs tot beneden het normale bedoelde. Waar blijft de tijd toch?! Niet zoozeer pnr een antwoord te be komen dan wel om aan m'n verbazing uiting te geven, stel ik deze vraag als ik me zet om m'n honderdsten brief voor de Jezers van „De Zeeuw" te schrü- ven. J Meen niet, dat ik in de veronderstel ling leefde als zou de geheel© lezers kring belang stellen in mijn ongere geld verschijnende en over rij'p en groen handelende krabbels. 'kWeet wel beter; maar toch was het mij aangenaam te constateeren, dat er een, laat ons aannemen, ,zeer kleine kring is, welks belangstelling ziich tot mijn epistels uitstrekt en vaak aanlei ding gaf tot een nadere gedachtenwisse- ling. Het past mij hun, met wie ik naar aanleiding van sympathieke en/of vader lijk-vermanende uitingen pader mocht ken nismaken, hier mijn hartgrondigen dank te brengen, gelijk ik mij geroepen .gevoel dien vrienden, met wie ik briefwisselde vóór de verschijning van .een „Slem" en die mij jn staat stelden met feiten en aaroP gegronde beschouwingen tot m'n ezers te komen, m'n warmen dank te betuigen. ^Vftar blijft toch de tjjd V 't Was; als de dag van gisteren, toen jk y.oor 'teerst een beroep deed op uw welwillende aandacht, en als ik m'n ar chief raadpleeg, blijkt mij, dat het pp 20 Maart .1914 was, dus bijna drie jaren geleden. Ik besloot toen m'n eersten krabbel met deze woorden: „En alsoo wij niet en genegen sijjn, in rust te leven onsen tjjt, sullen wij niet en §wjjgen 1" Wie heeft toen kunnen vermoeden, dat we reeds aan den vooravond) stonden van een tijd van groote onrust, vol be roeringen Maar Gode gij dank, dat we nog niet behoeven te zwijgen, 'en dat we nog rustig kunnen schrijven en lezen van de dingen, die pos leven raken. Zoo geeft pok deze vluchtige terug blik weer groote stof tot danken Doch laat jk Khans nog even mogen schrijven, wat jne reeds enkele weken op het hart ligt. De "heeren, die zich in de politiek door een roode kleur kenmerken, groeien- in deze dagen. Allen, die pan «jen rossigen kant zijn, ze groeien. Immers, 'in duizelingwekkende vaart snellen wij den weg op, die 'tot het staats socialisme leidt. En er is niemand, die zich inspant, om die vaart te stuiten. De aanharigersi van de leer van het staats-socialism© doem het vanzelf piet. Zij lachen in hun vuistje en droomien van tijden, in welke het oude beginsel, door het revisionisme in de verachting geraakt, zal zegevieren. Ook zij1, die 'met diep leedwezen ge tuigen zijin yan den dollen jacht, vermogen niets er tegen, want de „tijdsomstandig heden" die alles op z'n kop zettende tijdsomstandigheden gedogen niet an ders. En zoo js 't gekomen, dat we aan 'de staatsbemoeiingen op gllerler terrein, ge woon geraakt pijn. liet individueele werken is naar ach teren gedrongen, het particulier initia tief op non-activiteit gesteld. De Staat is de drijvende kracht ge worden. De Staat vordert maar geld als aardappelen of hooi en het wendt het op allerlei terrein aan, om de taak van de enkelingen over te nemen. Ja, zelfs worden we reeds 'door den Staat gevoed, tegen betrekkelijk geringe vergoeding. We spreken dan ook schier dagelijks' van regeeringsgort en reg<_e- riugseieren, gelijk we spreken van van Houten's cacao en van Nelle's koffie en thee. Ik spreek nu niet eens over al de fa brieken, welke dienstbaar gemaakt zijn aan de vervaardiging van wapentuig en andere artikelen voor het leger. Hoe zal dit alles na den oorlog wor den? vragen we ons schuchter af. Zul len dan alle staatsfabrieken plotseling kunnen worden omgetooverd. in particu liere ondernemingen met een loonenden afzet? De oud-minister en het Eerste Kamer lid Colijn, die op den zoo uitnemend ge slaagden a. r. partijdag te Hoofddorp over al die dingen heeft mogen spreken, schijnt er bang voor te zijn. En als ik z'n klare beschouwingen na ga, moet ik inderdaad toegeven, dat de toekomst in dit opzicht zorg baart en dat ile roode broeders alleszins reden hebben om te juichen over de glanspe riode, die voor hen staat aan te breken. In Duitschland, aldus de groote staats man, spreekt men reeds van een graan- monopolie van den Staat; ook na den oorlog verwacht men van een dergelijk monopolie heil. Alle mogelijke bedrijven zal men onder leiding van den staat trachten te brengen. De Staat gaat dan vadertje spelen en wij, z'n kindertjes, zullen naar zijn oogen hebben te zien en zullen van hem alles ontvangen wat noodig is voor ons levens onderhoud, in den ruimsten zin des woords. Edochweliswaar is er thans nie mand, die het gevaar weet te keeren, noch iemand, die weet to bewerken, dat we van onzen gevaarvollen stormjaclit naar den socialistischen staat terugkee- remtóch is er nog iets, dat ons 'n sprank je hoop op. een keer ten goede doet be houden. Dat is 'het feit, dat in wijden kring het gevaar gezien wordt. Dit op zichzelf zegt reeds veel; het doet ons nog niet wanhopen aan de toe komst. Velen hoort men zeggen: We willen voorloopig wel de voogdij van den Staat aanvaarden, omdat 't moet, maar zoo spoedig mogelijk zullen we ons er weer aan ontworstelen, 't Zijn volstrekt niet alleen onze partijgenooten, die zoo spre ken. Wat ook hoop op inkeer geeft, ia de geest onder de socialisten, die met de practijk van het leven rekenen. Wie zouden nu harder moeten lachen dan zij, die door de abnormale practijk in dezen tijd bun oude idealea langza merhand zien verwezenlijken?! Toch schijnt men zelfs in dien hoek le huiveren. Zoo zeide de Amsterdamscihe wethou der Wibaut in een Zondag gehouden ver gadering ten aanzien van den eisch, om alle artikelen te rantsoeneeren, dat deze eisch heel mooi leek, maar geen rekening hield met de Werkelijkheid.. Men keurt het af zeide hij, volgene de couranten-verslagen dat de rijken meer kunnen krijgen dan de minder-ge- goeden. Dit is echter steeds zoo geweest; het is een gevolg van het kapitalisme, en spreker acht het niet mogelijk, nu zoo opeens het communisme in te voeren. Het is een ideaal' en daar is thans geen plaats voor, nu het allereerst op vervul bare eischen moet worden acht geslagen. Dit zijn inderdaad merkwaardige woor den in den mond van een cqciad-derno- craat. Gezonde tar', welke echter met het so cialisme niets gemeen heeft. Laat ons hopen, dat het communistisch „ideaal" altijd „vervulbare eischen" te genover zich zal vinden. KEES VAN DER MEER. Beknopt overzicht van den toestand. De rede yan den Duitsclien rijkskanse lier heeft natuurlijk velen teleurgesteld, omdat ze geen enkel nieuw gezichtspunt bevat. Tevergeefs zochten wij ook naar een concessie voor ons land, welke eenigs- zins' als balsem, zou moeten dienen op de geslagen wonde. Tevergeefs i3 ook naar een VLCiksaan wijzing gezocht. De grootste terughoudend heid was betracht. In het debat, dat volgde, bleek Inen minder terughoudend te zijtn. Met nam© ten opzichte van de ramp van den 22en Febr., spraken yele leden zich. frankl en vrij uit. Uit het debat is voor ons land wel eenige troost te putten, zij het ook uiterst schrale troost. Schiffer begon met de ramp te betreu ren, waarop Zimmerman namens de regeft- ring zich er bij aansloot. „Onzerzijds, sprak hij is 'niets verzuimd om de ramlp te voorkomen. In geen geval heeft de keizerlijke regeering schuld. De Hollandsche reeders weuschten natuurlijk hun schepen pit de Engelsche havens te doen vertrekken. Eerst had men hun den lOen februari voorgesteld, toen zij niet absolute veiligheid konden ver trekken. Zij Waren toon vermoedelijk nog niet reisvaardig. Dan werden hun de 22ste Februari en de 17de Maart voorge steld, de 22e Februari puet de uitdruk kelijke bemerking, dat hun op dezen 'dag slechts reLatieve veiligheid kon verzekerd worden. Eerst den 17en Maart was po sitieve veiligheid gewaarborgd. Relatieve veiligheid kon. slechts daar om gegeven worden, wijl mogelijkerwijs de onderzeeërs, welke onderweg waren, niet alle de instructie zouden ontvan gen om de Hollandsfche schepen te laten paspeeren. De marine-autoriteiten deden alles, na dat de Hollandsche reeders niettegenstaan de herhaalde waarschuwingen toch voor den 22en Februari besloten om de in structie aan alle onderzeeërs te doen toe komen. Dat schijnt echter niet ge lukt te pijn. Echter is nog geen vol ledig rapport uit te brengen over het geval, dat klaarblijkelijk aan torpedeering door een Duitsche duikboot moet toege schreven worden. Nogmaals druk ik, er mijn spijt over uit, dat de Hollandsche handelsvloot waardevolle schepen yerloor. Ddt feit be wijst hoe gevaarlijk het bevaren van het versperde gebied is. Ik druk nogmaals den wensch uit, dat de neutrale scheepvaart de vaart opgeve en zijn schepen oplegge. (Sic. Red. De Zeeuw). Zij pal daarbij haar belangen dienen en er belangrijk toe bijdragen, dat het gewenschte doelde vrijheid der zeeën snel bereikt worde. Afgevaardigde Merlin yan de Duitsche fractie sprak eveneens zijn spijt over het ongeval met de Hollandsche schepen uit." Spraken wij piet terecht van .een zeer schralen troost? Immers stop zetten van de scheep vaart beteekent piin ol meer hongerle den. 1 1 D© strijd pp de fronten is nog al niet van beslissend karakter. O De onlrujming der beinodderde stellin gen aan de Ancre door de Duitsche troe pen gaat nog regelmatig voort. De Engel schen, die blijkbaar mulder last hebben van den modder, rukken geregeld voor uit- Dat deze terreinwinst, door de Engel sche troepen pp deze vreedzame wijze gemaakt, volstrekt piet zonder beteeke- jjis is, kan worden afgelegd uit liet feit, dat door de bezetting van het dorp Ligny de Engelschen tot op ongeveer 2l[z K.M. ten Zuiden van Bapaume gevorderd zijn. Maartdag had te Calais een Fransch- Engelschc conferentie plaats, waaraan van Fransche zijde deelnamen Briand en do generaals Lyautcy pn Nivelle en van En gelsche zijde Lloyd George, generaal Ro bertson en maarschalk Douglas Haig. Dit wijst p.i. wel op een nabije acüe, met vereende krachten in te zetten. De scherpe achtervolging van do Tur ken in Mesopotamië werd Maandag door do Engelschen yoortgezet. De Turken werden op den linkeroever van den Ti er is van drie kanten over een front van (50 mijil1 ten Yv'N.W,. van Koet- el-Ainara aangevallen, en kregen weer ge ducht klop. Ze verloren o.m. een kanonneerboot en een Turksch schip. Lijdensgeschiedenis vaneen Belgischen soldaat In Engeland Worden de Belgen niet zoo goed behandeld als hier te lande. Vreemd genoeg, waar men alle reden heeft, dit kleine volk dankbaar te zijn, zonder welks dapperen tegenstand de mo gendheden der Entente waarschijnlijk den oorlog terstond zouden hebben verloren. De „Toorts" deelt mede, dat zelfs de om gezondheidsredenen afgekeurde Bel gische soldaten gedwongen worden in de Engelsche munilie-fabrieken te werken. Zij worden daarvoor van hun gezin geschei den, evenals de Belgische werkeloozen, die naar Duitschland zijn gevoerd. De Belg in kwestie, waarvan dit week blad de lijdensgeschiedenis mededeelt, ha.d verlof gekregen van de Engelsche munitie-fabriek, maar was drie dagen te laat van dit verlof in de fabriek terug gekeerd. Dit was voldoende hem als de serteur te doen veroordeelen. De gevolgen daarvan waren, dat voorlaan zijn vrouw en kinderen allen steun moesten mis sen, en dat hij, ofschoon afgekeurd, we der naar het leger werd teruggezonden. Meent men met dergelijke soldaten de Duitschers te kunnen verslaan? Korte oorlogsberichten. De Beiersche regeering heeft aan den Bondsraad voorgesteld, dat het Duit sche rijk 2 millioen mark bij zal dragen in de kosten voor het ontwerpen van de plannen voor den nieuwen waterweg van den Main naar den Donau. De Lokal-Anzeiger meldt, dat aan de stations te Berlijn een scherp toe- zich geoefend zal worden op reizigers, die naar de omliggende 'dorpen stroopi- toehten ondernemen ,om levensmiddelen vooral aardappelen machtig te worden. De levensmiddelen zullen hun, als zij geen uitvoervergunning hebben, afgenomen en zij zullen gestraft worden. Men neemt in Duitschland zeer kras se maatregelen tegen ieder, die de voor schriften omtrent de volksvoeding niet strikt nakomt. In een restaurant te Ber lijn werden pp Vrijdag op weiken dag het verstrekken van vleesch verboden is aan de gasten vleeschprijzen voorge zet. Het restaurant werd gesloten. Vijf gemeenten in de Marken leverden niet de voorgeschreven hoeveelheid boter af, waarop de landraad alle centrifuges en botermachines heeft laten verzegelen en een ruime levering van melk heeft be volen. f Opkoopers trachten in den kxeits Kleef aardappelen op te koopen. Zij bieden van 35 tot 50 mark per 50 kilo. Do fabrikant Dr. Rasching te Lud- Wigsliafen aan den Rijn, heeft aan. het gemeentebestuur zijner stad al zijn on belastbare stukken grond op het Munr denheimergebied geschonken, ongeveer 200.000 vierkante meter bouwgrond, on der voorwaarde, dat tot uiterlijk 31 De cember 1917 het gemeentebestuur bij zijn terrein van 150.000 vierkante meter noig 100.000 vierkante meter aankoopt, ten einde 400 mannen, die aan den oorlog hebben deelgenomen of 'invaliede zijn ge worden, 1000 vierkante meter bouwland ter beschikking te kunnen stellen. .15 pet daarvan mag worden bebouwd, de rest moet als teelttuin worden gebruikt. De Fransche bladen trekken uit de kalme reis van de „Orleans" de con clusie, tdat de Duitschers geen Ameri- kaansche schepen durven aanvallen, om - geen oorlog te doen ontstaan, doch dat VERSCHUDT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. postf IJl. Losse mar^r ïsOM s»rljs der AdverfentlSn 1—5 regels f 0.50, iedere regel meer 10 et 3-maal plaatsing wordt 2-maal bereken.', Bg abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f L— iedere regel meer 10 et. zij zonder gewetensbezwaar do aohepieai van 'liet kleine Nederland in den grond boren. Do Berlijnsche redacteur' Eichhom is tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij het vorige jaar vlugschriften o.a. een „Het tuchthuis voor vmtesar- beid" Ihad laten drukken. In de loopgraven, waar veel ratten zijn, komt sinds eenigen tijd een besmet telijke geelzucht voor. De oorzaak van deze ziekte is een klein levend wezen dat zich in het lichaam van de rat be vindt, maar daar weinig schade aanr icht, echter, in het menschel ijk organism© bin nengedrongen, daar' binnen een paar dagen de ziekte doet ontstaan. Tot dusver is nog geen middel gevonden om) don ziekte verwekker te bestrijden. In Japan moet weliswaar tegen deze soort geelzucht een onfeilbaar' serum bereid zijn, maar over do resultaten daarvan is nog niets be kend. Kapitein Tucker, commandant van het stoomschip „Orleans", dat te Bor deaux aankwam, werd door den cor respondent van het „Journal" geïnter viewd. Hij verklaarde dat hij geen enkel ogen blik öp weg verontrust is, ofschoon hij geen enkele wijziging had gebracht in het vaarplan. De admiraliteit deelt mede, dat ma rinevliegtuigen den 25en een aanval op de staalfabrieken van Brebach ten /luid- Oosten van Saarbrücken gedaan hebbben. Verscheidene luchtgevechten hadden plaats. Een yijandelijk vliegtuig is ver nield. Na den ondergang van het Pool se he rijk heeft een oude Roolsche boer eens voorspeld: „Wanneer de paarden der Turken weer uit den Djnester drinken, zal een nieuw Polen verrijzen". Die Turksche paarden hebben inder daad in dezen oorlog uit den Djnester gedronken en Polen is opnieuw pen ko ninkrijk geworden. Bezuiniging. De opperbevelhebber heeft bepaald: Jn verband met de moeilijkheden, welke worden ondervonden bij den invoer van koffie en van grondstoffen voor de be reiding van boter (margarine), is het no.o- dig om de hoeveelheden, welke per man en per dag van die artikelen weiden ver strekt, te verminderen. Mitsdien is door hem bepaald dat, met ingang Van 1 Maart 1917: lo. het ration boter (margarine) zal bedragen 0.03 K,G.<j j ju#) 2o. het ration koffie, hetwelk thans ,0.02 K.G. bedraagt, wordt vervangen door hoogstens 0.01 K.G. koffie en 0.006 K.G. thee. Reserve-officieren. De onderofficieren van oudere lichtin gen en van den landstorm, die alsnog in aanmerking komen voor opleiding tol verlofs-officier, zullen op 10 Maart ge dirigeerd worden op de 4de school voor reserve-officieren te Bergen op Zoom. Veldleger. De landstormplichtigen, die onder de wapenen zijn gekomen, zullen op 7 Maart a.s. overgaan van de depóts naai' het veldleger en uitsluitend worden inge deeld bij de regimenten der brigades. Ned schip gezonken. Volgens Fransche bladen is op 25 Febr. het Nederlandsche zeilschip „Maria Adri- ana" (88 ton) tot zinken gebracht. De „Jacatra'L Wolff meldt uit Berlijn d.d. 28 Febr. Een onzer U-booten heeft op ongeveer 30 zeemijlen Westelijk van de Sciliy- eilanden in het versperde gebied een Hol la,ndsch stoomschip, dat zich met graan voor de Nederlandsche regeering op Weg naar Rotterdam bevond, wijl de consi- deratietennijn voor de neutrale s diepen in de betreffende wateren nog niet was verstreken, vrijgelaten. Het schip Werd echter aangeraden terug te keeren' en het versperde gebied te verlaten en Noorde lijk en Oostelijk daarvan naar Nederland te koersen. Bovendien werd het schip het plan van het versperd egebied medege geven. Trots de dringende waarschuwing koerste het schip in de richting van het Kanaal. De „Jacatra" liep toen of dit vrijwillig of onvrijwillig is geschied ia niet bekend de Engelsche haven Dart mouth of Falmouth binnen. Het gevolg daarvan was, dat het schip zich late» op 22 Februari bij de uit de haven uit gevaren en bij de Scilly-eilanden getor pedeerde schepen bevond.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1