rio 1S3 Zaterdag 24 Februari 19» Jaargang'
Eerste Blad
Staten-Oeneraal.
De Groote Oorlog»
Binnenland.
Bsolaifiss
Kerknieuws.
Predikbeurten.
Gemengd Nieuws.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Zes schepen getorpedeerd.
Uit da ProvinGia.
Nabstraghfimgtn ov@r
Uilige
Onderwijs-
Uitgave van
de Naam! Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes;
A N fx E VORSTSTRAAT 21».
Bureau te Middelburgs
TRIVIA F. P. DHUIJ - L. BÜRÖ,
Drukkers;
vosterbaan La Colntre - Goes.
VERSCHIJNT ELKEK WERKDAv
Abonnementsprijs
Pes 3 maanden fr. p. post'LX
Losëe nu*- - -ïsa.Oi
i»rlfs der Advertentiën
1—S regels /"O.BO, iedere regel meer 10 et
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend
Eg abonnement voordeelige voorwaarde»
Familieberichten van 110 regels ƒ1.-—
iedere regel meer 10 ct.
Tweede Kamer.
Plechtig oogenblik.
Posthuma's beleid.
'n Plechtige stonde was het, toen mi
nister Cort van der Linden .de Kamer
médedeelingen deed omtrent de merkwaar
digste crisis, die er ooit in. de parle
mentaire geschiedenis gehoekt is.
Bij de verklaring zaten met hem aan
de Ministerstafel de Ministers van Land
bouw, Oorlog, Justitie, Marine en Bui
tenlandsche Zaken.
In !de loge des voorzitters was aan
wezig mevrouw 'Cort van der Linden en
in de andere loges Staatsraad Mr. Heems
kerk en het Eerste Kamerlid Colijn.
We hebben dé strekking van de be
doelde Verklaring reeds aangeduid, dus
zullen er op deze plaats niet meer op
terugkomen, doch liever aanstonds de aan
dacht vragen voor het debat over de uit
voering van de Distributiiwet, waarom-
trent ide noodzakelijke eenheid van op
vatting tusschen de ministers ontbrak.
Sannes sprak van stelselloosheid, en
gaf aan, hoe hij zich de distributie ge
dacht had.
De minister, zoo sprak hij, houdt, er
aan, vast, dat de maatschappelijke orde
moet blijven zooals zij was, 'zich Ai et aan
passend aan de zoo totaal veranderde
omstandigheden waaronder wij levert. Do
vraag moet juist zijnhoe kan rtien thans
het beste in de behoeften voorzien zoo-
ate dat ook in Engeland geschiedt waar
men ook de spoorwegen nationaliseert.
Behalve z'n staatssocialistische be
schouwingen, was er echter veel goeds
in z'n betoog.
Ook van Beresteijn (v. d.) had 'bezwa
ren, welke hij rniet nog minder beschei
denheid te berde bracht.
Ken wild pleidooi voor de gemeentelijke
bemoeiingen volgde eerst. Hij wees er
op, dat de minister aan de gemeente een
belangrijke plaats had willen geve®, doch
dat zn poging geheel mislukt is.
Nu isi t zoo de gemeente is belast
met den administratieve® rompslomp en
Mag 10 in de kosten bijdragen.
Ten slotte betoogde bij', dat da Minister
buiten zijn boekje was gegaan, door den
Iroeron iwmstgevende prijzen te beloven
i oor allerlei Artikelen. D;at kon wei 300
ïiullioen worde®, had de heer Van Bere
steijn berekend. Maar bij de bierekeninfU
die hij de .Kamer eerst wilde wooridoen,
bleken alle om .hem heen staande leden
het met de berekening niet eens Te Zijn.
Zoo was de eindindruk', dat ook deze
afgevaardigde (het niet heter zou doen
dan Posthuma.
Centralisatie van den export ïs de oud©
idee van den heer Snoeck Henfcemansi,
die thans een groot aantal practisch©
wenken gaf. Hij wenscht, dat de Üistri-
butie beperkt blijft bij de artikelen, wel
ke étrikt noodzakelijk zijn; miaar daar
voor wil hij 'dan volledig© controle en
aïgeheele in beslagneming door de Re
giering.
Moge het deba.t in opbouwende® zin!
voortgezet worden, opdat de heer Posthu
ma er winst uit hale.
Beknopt overzicht van den toestand.
Ook nu weer kan ons overzicht door
groote beknoptheid uitblinken.
De Istrijd met het geschut en het ziwaard
bracht op gcon ider froateo. «©eau beslis-
sing.
Eii ook de papieren oorlog isi nog niet
in een andere phase gekomen, de iedleren
dat stijgend© spanning dan buiten bespre
king gelaten.
We vestigen dus de aandacht op wat de
grooten der aarde in de raadzalen hebben
gesproken.
Hoe lossen wij het probleem der ton-
nenmaat op? vroeg Lloyd George in het
Lagerhuis.
Door snelle en drastische maatregelen.
.,De regeering was' vol hoop,'-zteide jiij,
middelen te zullen vinden om afdoende
legen de onderzeeërs' op te treden, doch
zou schuldig slaan aan misdadige dwaas-
beid, indien zij hare politiek grondde op
een Tustige afwachting van in staat te
zullen zijn die hoop te verwezenlijken.
Eeu groote tonnenmaat was tot zinken
gebracht en meer zou tot zinken gebracht
worden, alvorens het_ gevaar zou zij® be>-
zworen. Daarom! moet de invoer beperkt.
D© kwe tie der binnenlandse!© produc
tie van levensmiddelen besprekende, wees
Lloyd George op de noodzakelijk!; id om
landbouwers er toe te brengen, voor het
entert van dit jaar den oogst te vermeer
deren. De regeering zou de tarweprijizem
tot 1922 waarborgen met een irBjiinium-
loon voor arbeiders en liet verbod van
verhooging der pacht.
Door al deze middelen zou veel tonnen
maat' worden gespaard, doch dit zou eerst
later van invloed zij®. De invoer van
papier moesit. met de heltt worden ver
minderd. Voor alle voorname yoedimgsl-
Imiddelen zou de invoer onbeperkt zij®,
doch ide import van bepaalde vruchten zou
of verboden of veel verminderd 'worden.
De invoer van minerale wateren en buii-
toniandsclie thee zou worden yerbodejm
en va® Indische thee tot zekere hoogte
worden verminderd. Er ware® grootp voor
raden koffie en cacao in het land en de
uitvoer zou voorloopig worden verboden.
'Het land zou meer gebruik moeten maken
van binnenlandse!, vleesch en voedings
artikelen.
Door al deze maatregelen hoopte de
regeering meer dan 9Ö0.000 tons pes' jaar
te besparen."
In den Duitscben Rijksdag sprak de
secretaris van de schatkist, graaf Rödern,
met vuur, onï z'n begrooting en belas-
tingontwerpen aannemelijk te maken.
Hij legde er den nadruk op, dat de
kracht van het Diuitsche rijk niet berust
op papier, doch op het onverbruikte volks
inkomen; op het feit, dat mte® niet in
knechtschap is geraakt wegens schuld in
bet buitenland.
Het crediet werd 'tenslotte met 18 stern-
men der soc. dein. arbeidsgemeenschap
aangenomen.
En tegen de volgende maand wend weer
een Teening aangekondigd.
Om 't te kunnen uithouden „to the bitter
end"
De stoomschepen „Eemland", „Gaas-
terland" (Kon. Hol! Lloyd), „Zaandijk",
„Noorderdijk" (Hol! Am'. Lijn), „Ban
doeng" en „Jacatra" (Rot! Lloyd) zijn
bij de Scilly-eilanden getorpedeerd.
Genoemde schepen waren van. Fal
mouth vertrokken, gedeeltelijk naar Ame
rika, gedeeltelijk ter voortzetting van hun
reis op weg naar Holland. r
De Duitsche Regeering, die eerst 8 Fe
bruari als uitersten termijn voor de vei
lige uitvaart voor neutrale schepen uit
Engelsche havens had vastgesteld, had
op verzoek van Nederl'andsche zijde, den
termijn verlengd en medegedeeld, dat 22
Februari een relatief veilige da,g zoude
zijn, en een nader aan te duiden dag
in Maart een absoluut veilige, daar voor
den laatsten dag niet met zekerheid kon
worden gegarandeerd, dat alle duikbooten
de hun draadloos meegedeelde instructies
zouden ontvangen.
Voor zoover bekend, waren de Zaan
dijk", „Noorderdijk" en „Jacatra" met
tarwe geladen, de „Bandoeng" met stuk
goederen uit Ned.-Indië op weg naar ons
land en waren de „Eemland" en de „Gaas-
terland" op weg naar Noord-Amerika om
graan voor de Regeering te halen.
(De „Eemland" was 3770 ton groot,
de „Gaasterland" 3900' de „Zaandijk"
4200, jde „Noorderdijk" 7100, de „Ban
doeng" 5800 en de „Jacatra" 5300.)
Volgens mededeeling van het ministerie
Van buitenlandsche zaken zijn de opva
renden der getorpedeerde schepen geland.
Alleen de Menado wist zich drijvende te
bergen.
(Zie telegrammen;)
Korte oorlogsberichten.
Het Amerikaanstelie Ministerie yan
buitenlandsche zaken erkende de ontvangst
der nieuwe Engelsche „order in .coun
cil" (de verscherpt© blokkade) en gaf te
kennen, dat deze voor de Amerikaansche
regeering niet tot grondslag eener offi-
cieele actie zou worden gemaakt.
De invoer in Engeland van kunstwer
ken, mandewerk, boeken en nieuwsbla
den (behalve in enkele exemplaren), rulwte
en bereide brandewijn, cacao, weelde
artikelen, versche en kunstbloemen, glas,
handschoenen, leder, linnen, garens, zijde,
manufacturen, pelswerk, alle soorten hout,
is! verboden. Het verbod heeft geen be
trekking op goederen, onder consent van,
den „board of tirade" ingevoerd.
De Russisch© minister van binnen-
landsche zaken bereidt een nieuw tre-
geeringsstelsel voor.
Voor de verdeeling van die perste 1<>
vensbenoodigdbeden zal ook in Turkije
het kaartenstelsel worden ingevoerd.
Op de lijn Celle-Soltau (Wesffalen)
zijn 14 soldaten, die op weg waren naar
een gevangenenkamp, door den trein over
reden en gedood.
Bij het openen der school voor
Oosterscbestudies te Londen, hield de
koning een rede, waarin hij o.m. zesde
te mecnen, dat de vredelievend© arbeid
van .dit instituut den geest van getrouw
heid en pal.riotislme zou bevorderen en de
vele naties van bet rijk nauwer zou ver
eenigen.
(Wilsui besloot een buitengewone
zitting van den Senaat voor 5 Maart bijeen
te roepen. i
Meel voor Banketbakkers.
Naar de „Balükersbonds Ct." bericht,
is er binnenkort een regeeringsbeshiit te
verwachten, waardoor hot. gebruik van
tarwebloem voor de banketbakkers ver
boden 'zal worden. De regeering zal dan in
plaats van tarwebloem; aardappelmeel be
schikbaar willen stellen.
Het. sis. „Ambon".
De „Arabon" is Donderdag in drijven
de® toestand te Plymouth aangekbmten.
De gestrande duikboot.
Men meldt uit Viissingen
De Duitsche duikboot, die bij Domburg
strandde, is te Viissingen binnengebracht.
Zij is kleiner dan die, welke voor eenige
weken ,bier binnenkwam en later weer
werd vrij gelaten, en is naar schatting
350 ton groot.
De bemanning' is grooter dan aanvan
kelijk uit Domburg werd bericht. Wij "tel
den reeds 25 personen.
De boeg van de boot is eenigszins
ontzet, De onderzeeër is in de binnen
haven gebracht in afwachting van de or
ders wat met boot en bemanning moet
worden .gedaan. 'De commandant is dooi
den verslperringscomimandant geboord.
I ndië weerbaar.
Volgens telegrafische mededeeling is <1
deputatie van indië Weerbaar, 'dia met
het thans te Gibraltar liggend s.s. „Sin-
doro" uit Indië vertrok, te Genève aange
komen.
U i tvoei' groente n.
De Minister van Landbouw heeft be-
paald, dat aan exporteurs; van grof®ten;
ingeschreven bij de Rijkscommissie van
Toezicht op de vereeniging „Groenten-
centrale", vergunningen zullen worden ge
geven voor den uitvoer van bepaalde par
tijen pastinaak, prei, selderij, en peter
selie.
Soes. Geëindigd is het faillissement van
W. Vroegop, alhier.
Eilewoutsdijk. Gisteravond hield „Het
Groene Kruis" alhier haar jaarlijksche le
denvergadering. Behalve de gewone pun
ten der agenda, welke vlug werden afge
handeld stond ook op de agenda ver
meld: Volksvoeding in .verband met de
tijdsomstandigheden, door Dr. Folmer. Het
Jraa dan ook voor de vrij talrijk opgeko
men leden een tegenvaller te moeten ver
nemen. dat Dr. Folmer yerhinderd was.
Door dhr. Kool©, secretaris der vereeni
ging, werd den vrijgekomen tijd benut
door eenige mededeelingen te doen betref
fende tuberculose en de bestrijding.
Temeusen. Failliet, verklaard A. iWiol-
fierts, wegwerker, alhier. Curator mr. Anne
Bolle.
Gapinge. Donderdagavond 'werd alhier
de laatste ringvergadering voor dezie win-
tercampagne van den ring Serooskerk©
en omstreken gehouden.
Wjegens afwezigheid van den voorzitter
openili de vice-voorzitter J. Janse deize
vergadering door Psalm 256 te laten!
zingen en vóór te gaan in gebed. Daarna
leest hij Psalm 103 voor en spreekt (een
kort openingswoord. Na bet voorlezten der
notulen krijgt P. Wattel van Gapinge het
woord om voor ons te behandelen: „tGe
bruik der bondsledddraden", waarin hjj
het doel ervan en de verplichting van
de leden onzer Jongelingsvereemgingen te
genover den Bond uiteenzet. Nadat hierop
een aangename gedachtenwisseling volg
de, bleek uit de presentielijst, dat alle
7 vereenigingen van den Ring vertegen
woordigd waren en wordt er eenige oogen-
blikkon gepauzeerd. In de pauze wordt
als j-ingsecretaris gekozen W. de Buck
van Serooskerke, die tot groot genoegen
der vereeniging de benoeming aanneemt.
Nu krjjgt A. J. Davidse van Vrouwen
polder het woord, die op duidelijke wijze
uiteenzet „de beteekenis der Jongelings-
vereen. voor de doorwerking der Geref.
beginselen".
Verder werd beslaten dezen zonaer een
'Zomerringvergadering te houden. D© voor
zitter geeft nog op Psalm 119:67 te zin
gen, waarna dhr. Verhage, hoofd der Cbr.
school, met dankgebed eindigt.
St-Laurens. Onder deze gemeente zijn
de buizen der waterleiding op 3 plaatsen
gesprongen. Men is druk aan de herstel
ling bezig.
Domburg. Wijlen Douairière Lants-
heerReigersberg Versluijs heeft bij testa
mentaire beschikking f 1000 gelegateerd
aan het Burger! Armbestuur alhier.
De maatstaf ter beoordeeling van de
krachtdadigheid van een middel heeft men
voor zich in de lijst zijner genezingen.
Men moet terecht van de Pink Pillen
zeggen, dat. zij in dit opzicht ruim ge
meten moeten worden. Telken male wan
neer hier iets over de Pink Pillen wordt
géschreven, komen een of meer voorbeel
den van genezing er bij getuigen. En men
lette wel op dat die getuigschriften nooit
twee malen worden gepubliceerd en altijd
vergezeld gaan van den naam, het adres
en zelfs het portret der genezen persoon.
Op die wijze zeggen de Pink Pillen„Ziet
wat wij kunnen doen", en de zieke Voegt
er aan' toej;Ziet wat de Pink Pillen
hebben gedaan".
Voor déze maal is het Mej. Claire Bour
geois, wonende bij den heer Darchy, te
Ouzouer-sur-Trézée (Frankrijk), die u zal'
zeggen wat 'de Pink Pillen voor haar heb
ben gedaan:
„Ik ben zeer tevreden over de behan
deling met de Pink Pillen en beveel ben
voor allen die aan bloedarmoede lijden
aan. Sedert langen lijd gevoelde ik, dat
mijne krachten met den dag verminder
den en aan zekere ongemakken bemerkte
ik we! dat er iets niet meer goed ging.
Ik Was zeer bleek, ik werkte met moeite en
de vermoeienis, die ik ondervond was
niet in verhouding tot het werk. Klom
ik een trap op pf liep ik wat snel', dan
was ik dadelijk buiten adem. ik had den
eetlust verloren en het weinige voedsel',
dat ik nam verteerde moeilijk. Voeg
daarbij dagelijksche sobelte hoofdpijhen,
slaaploosheid, oorsuizingen en ook een
voortdurend gevoel van koude, dat mij
deed denken, dat ik geen bloed meer
in de aderen had. Ik heb uwe Piiik Pillen
gebruikt, en al mijne ongemakken zijn
verdwenen. Ik heb mijne krachten voe
len terugkomen en ben weer geheel her
steld".
Mej. Bourgeois zegt de waarheid, wan
neer zij schrijft, dat het haar scheen geen
bloed meer in de aderen te hebben. Zij
had wel bloed maar te weinig en het
was van slechte hoedanigheid. Zij kon
niet beter doen dan zich van de Pink
Pillen bedienen, die juist met iedere pil'
bloed geven. Dank zij dit nieuwe, rijke
en zuivere bloed, zijn de organen ge
voed en hebben hunne goede werking
hernomen. Wanneer alle organen normaal
werken, dan is dat de gezondheid.
De Pink Pillen zijn onovertroffen tegen:
bloedarmoede, bleekzucht, algemeene
zwakte, maagpijnen, verschietende pijnen,
zenuwuitputting.
De Pink Billen sijn verkrijgbaar a fl.75 i<ei
loos en f9 per aes doozec, bij Kot Hoofddepöi
ter rink Pilfeu, Da Gcetakado 15, Amsterdam,
Verkrijgbaar ronr Zierikzee en omstreken bij
W, Guddo, te Goes, bij Gebr. Mulder, ie Tholoa
jij W. Poftar, Apotheker, Stoofstraat.
Kn verder bij veroohillande Anotbakers on
roede Drogisten.
Ned. Herv. 'Kerk.
Beroepen te Garijp, L. Moolhuizen te
Harich.
Bedankt voor Randwijk door G. van
Montfrans te Ouderkerk aan den, Use!
;üs. J. A. v. d. Scheer, emeritus
predikant te Venio: is op 88-jarigen leef
tijd overleden. Hij stond van 1856 tot
1861 te: Eilewoutsdijk en van 1861 tot
1869 te Koirtgene.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Urk, H. Woudstra te Woer
den.
Tot onderwijzer aan de Chr. School
te Koudekerke is fben©emd de heer J.
Potappef, thans als zoodanig werkzaam
te Zierikzee.
Geslaagd te Rotterdam Voor de nut
tige handwerken de dames M. V. d. Harst,
M. A. Hamburg, W. 'F. C. Plagge, allen
te Middelburg.
Zondag 25 Februari.
Ned. Herv. Kerk.
Goes, 9.30 u. Ids. de Vries', 3 u. ds. Steinz.
Hernkenszand, m ds. Warners, n.m. ds.
Kloek.
Te Amsterdam wordt overwogen om
in 'navolging van Duitschland centrale keu
kens op te richten.
E n r o e r d o m p gevonden. Bij
de Amisterdamsche Poort te Naarde® vond
een veehouder eeu vreemden vogel. Het
dier liet zich gewillig vangen. Bij onder
zoek bleek het een roerdomp te zijn,
die ook tengevolge van d© vorst, zonder
eten was, en waarschijnlijk uit het Naar-
dermeer naar meer bewoonde streken was
getrokken.
Jac. 3. Thijsse schrijft:
„Als het lang blijft winteren, dan onl
staat er onder de dieren bittere ellende
en ze verhongeren en bevriezen bij do
zijnen £elfs heeft in oen van onze
zeer strenge winters eenige wekten lang
de anders zoo schuwe roerdomp er een
gewoonte van gemlaakt, om! te komen be
delen bij den visscher".
Ook vertelt Thijsse, „dat er elk jaar
minstens vier roerrlompnesten in 'tmeer
mloeten zijn, maar de visscher is al blij,
als hij eens in de vier jaar er eentje
vindt."
Het „piktoortje", zooals de oude vis
scher Hoettmer den roerdomp uoemt, is
nu wel heel ver afgedwaald, om voedsel
te zoeken en nog wel tot vlak bij de stad.
Te Delden zijn Vrijdag weer 14
Duitsche kinderen aangekomen, welke
voor rekening van R. P. Baron van Hee-
ckeren van Wa.sScnaer tot Twickel ver
pleegd zullen worden in het familiehotel
„Carelshaven", aldaar.
Een Drentsch volksge-
br u i k. Uit Drente sc hrijft men aan „De
Te!"
Wjanneer een joinge man het in ons
oude landschap waagt een eens gedane
trouwbelofte te verbreken, treedt de jon
gelingschap van het dorp als rechter op
en neemt het treurende meisje in bescher
ming niet alleen, doch dwingt den „.be
drieger" zijn belofte gestand te doen.
Een treffend staaltje hiervan had Za
terdagavond in een klein dorpje van oais
gewest plaats. Een jongeling was vóór
vier weken in ondertrouw opgenomen met
©en vroeger dienstmeisje van zijn vader.
Maar toen hij bruidegom was geworden,
'koelde zijn liefde plotseling tot beneden
het vriespunt, hij het zijn bruid bij haar
ouders treurend achter en deed niets meer
van zich hooien of zien.
De jongelingschap van het dorp be
legde Zaterdagavond een vergadering en
na afloop daarvan trokken een paar hon
derd jongens naar het huis waar de brui
gom woonde. Hij werd uit het bed ge
haald, in een deken gewikkeld en in een
wagen gezet, die daarna door de jongens
naar de bruid werd gereden, 'i, Was een
geweldige optocht, die voorafgegaan werd
door een trommelslager. Bij bet bruidje
gekomen, moest de onwillige bruidegom
naast baar plaats namen en in tegen
woordigheid van de gansche schare plech
tig (beloven, dat hij nog deze weeik met
haar in 't huwelijksbootje te stappen. Wat
hij wijselijk deed.
Daarna ging de jeugd weder heen, den
bruidegom bij zijn braid achterlatende.
Een groote brand is ia den nacht
van Zaterdag op Zondag uitgebroken in
de fabriek van de Société Cockeril te
Seraing. Men verkeert nog in het onze
kere omtrent de .oorzaak. D© brand ont
stond in de bureaux van het administr a
tie-gebouw, dat geheel' vernield is, even
als de controle-gebouwen. Vervolgens
werden de gebouwen, waarin d© aftiee-
Inigen gevestigd zijn van de montage on
het fabriceeren van de machine® in de
asch gelegd. Doordat de waterleiding be
vroren was kon het blusschingswcrk
slechts uiterst langzaam gaau. De schade
wordt op meer dan 2 millioen francs! ge
schat. Men was Woensdagavond nog be
zig den brand te blisschen.
E en l okaas' vo o r s t o om!s cRe-
p e n D© bemanning van den stoomtraw
ler „Groningen", (V! 150), heeft hij aan
komst Uitluiden gerapporteerd, dal ze
op de Noordzee tusschen het "Maasvuur-
schip en het lichtschip Schouwenbank had
aangetroffen ee;n verankerd model van eaa
Walervliegmachine, waarin een 'als ylie-
ger verkleede pop wais; geplaatst.
Aan de machine, waarheen men zich
met .de scheepsboot had begeven, om
dat men van meening was' met een ver
ongelukten vlieger te doen te hebben)
weid een groot aantal koperen contact-
draden opgemerkt.
Een Duitsche onderzeeër, die op eenigen
afstand was waargenomen, welke had 'ba-
merkt, dat men van den trawler een be
zoek bad gebracht aan de nagemaakte
Vliegmachine, loste toen een aantal scho
ten op het toestel, dat bij het 5e schot
met een hevige' ontploffing in da diepte
verdween.