No V
Vrijdag SS Februari III
Sle Jaargang-
De Groote Oorlog.
Éi#w
Stafen-föeneraal.
Uit de Provincie.
Uitgave van
de NaamL Venn. LüCTOR ET EMERGQ
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes,
Af4 '3£' VORSTSTRAAT
Bureau te Middelburgs
•siRSflA F. P. DHUU - L. Bܧêd
Drukkers:
jogterfoaars Le CeinSre ■- CSossl
Stemdwang.
Wij wezen er reeds op, dal volgens
artikel 74 der Kieswet iedere kiezer ver
plicht is naar 't stembureau te komen.
De uitdrukking „stemdwang" is derhalve
minder juist. „Opkomstdwang" ware beter
woord voor het door de wet bedoelde.
D© kiezer, die niet opkomt, ontvangt
binnen veertien dagen na den stemdag
een uitnoodiging van den burgemeester
zijner woonplaats, om zich binnen an
dermaal veertien dagen, schriftelijk of
mondeling, bij hem of bij een daartoe
aangewezen ambtenaar te verantwoor
den ter zake van zijn verzuim.
Oordeelt de burgemeester dat de in ge
breke gebleven kiezer geldige reden had
om van de stembus weg te blijven, dan
gaat deze vrij uit. Maar acht de burge
meester de door den kiezer opgegeven
reden van het .verzuim niet geldig, ,of
ontvangt hij geen antwoord, dan zendt
de burgemeester de desbetreffende stuk
ken aan den met de vervolging belasten
ambtenaar van het openbaar ministerie,
onder mededeeling dat de reden van ver
zuim van den delinquent hem niet gel
dig voorkomen.
Oordeelt nu de kantonrechter, in strijd
met de meening van den burgemeester,
die opgegeven reden wel geldig, dan gaat
de kiezer toch nog vrij uit. Maar blijkt
den kantonrechter dat de kiezer werkelijk
zonder geldige reden van de stembus is
weggebleven, dan wordt de straf bepaald.
Het begint met een mondelinge of schrif
telijke berisping; een mondelinge wan
neer de kiezer aanwezig is; in dat ge
val kan men bet een uitbrander noe
men; een schriftelijke wanneer hij 'niet
aanwezig is, in dat geval heeft het meer
van een vermaning.
Bij herhaling van het verzuim kan de
kantonrechter een geldboete opleggen.
Zijn tijdens het plegen der overtreding
nog niet fwee jaren verloopen sedert een
vroegere veroordeeling van den schuldige
wegens gelijke overtreding onherroepelijk
is geworden, of de deswe'ge opgelegde
geldboete vrijwillig is betaald, dan kan
een boete van 'ten hoogste tien, gulden
worden opgelegd.
Hooger beroep hiervan is niet moge
lijk.
Het strafbare feil; van het. wegblijven
van de stembus wordt niet als een mis
drijf maar als een overtreding beschouwd.
Men kan derhalve van de stembus weg
blijven, wanneer 'men voor elke stem
ming er tien gulden voor over heeft.
4J
Rijksmiddelen.
De eerste maand van dit jaar was
reeds dadelijk bijzonder gunstig. Zij bracht
ruim twee en een half miljoen meer op
dan die van het vorige.
Van de vier directe belastingen bleef de
opbrengst der grondbelasting ongeveer ge
lijk, steeg die der pcrsoneele belasting met
ruim een ton, liepen die der inkomsten
belasting en der vermogensbelasting saam
twee ton vooruit, zoodat in totaal een paar
ton meer uit de directe belastingen te
halen viel.
Ook de vier indirecte belastingen gingen
allen naar boven; de registratierechten'
ruim vijf (ton; de successierechten circa
twee ton; ook de zegelrechten en hypo
theekrechten bleken iets hooger. In totaal
bedroegen de accressen negen Itoin.
Eveneens gunstig bleek het te staain
met de opbrengst der accijnzen. Die op
suiker bracht meer dan een miljoen meer
op; die op het gedistilleerd ruim zies
ton meer (overigens een onsympathieke
verhooging, vooral in een tijd waarin wij
,ons graan, zelfs al is het minderwaar
dig, zoo slecht missen kunnen 1); die op
.^g «en kwart ton vooruit
(f246000 tegen f224000 in Januari 191.0
™rn® azijn ging f 18000 en geslacht
f28000 vooruit, deze laatste bracht
ruim 8 ton op. Alleen de wijnaccijns liep
iets terug. De zes accijnzen tezamen gin
gen circa [twee miljoen vooruit.
Dat de invoerrechten en loodsgelden
daarentegen nog steeds mieer teruggaan,
teekent het pijnlijke van dein toestand on-
zter scheepvaart. Hun gezamenlijk© terug
gang naderde mok nu weer bijna een
ton.
De opbrengst der belasting op gou
den en zilveren werken blijft bevredigen.,
die van de domeinen stelde grootehjks
te leur: f176000, tegen vier en een halve
ton in Januari 1916!
Alles bij eikaar genomen: vooruitgang,
doch al zuchtende!
Beknopt overzicht van des toestond.
Het geschil tusschen ,d© Ver. Staten
en Diuitschland over de bemanning van het
VERSCKE^T ELKEK WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 8 maanden fr. p. post
Losse *ra* t-'-js
flX
*o;06
W 4.
§f Jm jbk
*»rljs der Advertentie©
5 regeïs f 0.50, iedere regel meer 10 cl
3-saaal plaatsing wordt 2-maal berekend!
Bg abonnement voordeelige voorwaard ea.
Familieberichten van 1—10 regels 1,—
iedere regel meer 10 ct.
TasgBsaet^BajaawgagiWMMMiiiii 11 mi ifaai—
gehaperde schip „Yarrowdale" is einde
lijk bijgelegd.
De gewapende Yarrowdale was door de
Duitsche Müwe II buit gemiaakt en naar
een Duitsche haven op,gebracht.
Wijl het schip gewapend was, werd
bet als een hulpkruiser aangemerkt eni
werd de bemanning gevangen genotaen.
Maarer waren Amerikanen onder
en de regeering der Ver. Staten eischte
hun vrijlating.
Eindelijk, na herhaald vragen, kwam!
nu bericht al, dat de Duitsche regeering
besloten heeft bedoelde Amerikanen vrijl
te laten.
Maar daarmede is de toestand nog niet
verbeterd. Amerika bereidt zich nog steeds
ten oorlog, wachtende op het „feit".
De proefschepen schijnen eerst Zondag
uitgevaren te zijn, zoodat bedoeld „feit"
nog ©enigen tijd op zich kan doen wach
ten.
Op de gevechtsterreinen heeft zich geen
vera ndering voorgedaan
Niet alleen in het Westen, maar ook "in
het Oosten schijnt men groote dingen te
verwachten. Een correspondent van het
„Berl. Tagebl." maakt tenminste op op
merkelijke wijze melding van Russische
troepen vers ciui i v in,gen. en van een reor
ganisatie en hergroepeering van de Rus
sische strijdkrachten. Hiji stelt, een her
nieuwd 'Russisch, offensief in de Boeko-
wina in 't vooruitzicht, van niet minder
beteekenis, dan dat van den afgelöopen
herfst in Galicië.
Men is echter nog steeds aan de ver
wijderde voorbereiding van die groote din
gen bazig. Van belang, in verband met
die verwijderde voorbereiding is1 mis
schien ook het feit, dat de Duitsche auto
riteiten p,u eerst over zijn gegaan tot
bet in veiligheid brengen van kunstschat
ten uit steden in den Eizas, o.m. bet
bekende altaarstuk van Griinewald uit
Colmlar. Een nieuwe aanwijzing voor een
ernstige actie in den Elzas?
Een ridderlijke duikbootkapitein.
In de „Liverpool Daily Post" van 12
Febr. 1917 vinden wij een brief van een
koopvaardijkapitein, wiens schip getorpe
deerd werd door een Duitsche duikboot.
De bemanning verliet het schip, dat reeds
in zinkenden toestand was in twee booten,
en streed voor haar leven gedurende zes
en twintig uur, zonder in het gezicht
van land te komen. Opeens zagen ziji weder
dezelfde duikboot, die hen getorpedeerd
had, voor zich opduiken.
„Hoe schieten jelui op," riep de kapi-
teiu van de duikboot.
„Heel slecht", luidde het antwoord.
„Waai- willen jelui been", luidde de
tweede vraag.
Men noemde den naam van de plaats.
Toen nam de duikboot de beide opein
booten op sleeptouw gedurende meer 'dan
51/2 uur, tot zij vlak bij land waren. Zij
hadden reeds gemeend van kond© t© zul
len moeten sterven. Eere aan dien duik
bootkapitein, die harde beroepsplicht met
menscbenliefde wist te vereenigen.
korte Oorlogsberichten.
De krijgsraad te Keulen heeft een 30-
jarigien kellner uit Essen en een 26-j.a-
rigen controleur uit Lang ter dood ver
oordeeld. Deze mannen hadden 14 Dec.
1916 een agent uit Essen en diens 12-
jarigen ,zoon vermoord en beroofd.
Naar Fransche bladen uit New-York
vernemen, zijn de Atnerikaansch© stoom
schepen „Orleans" on „Rochester", die,
gelijk men weet, als proefschepen Zouden
dienst doen, wier vertrek om nog onbe
kende redenen was vertraagd, Zondag toch
uitgevaren met bestemming naar een Euro-
peesehe haven.
Als tegenwicht voor de tallooze ver
halen over de wreedheid van duikboot-
commandanten, wordt van Duitsche zijde
een uittreksel gegeven uit het journaal van
een duikboot, die een Noorsehe vier-
master torpedeerde, en aan de beman
ning ruimschoots gelegenheid gaf het schip
te verlaten. De kapitein werd miet vrouw
en kind aan boord yan den onderzeeër
ganomten, daar de duikbootkapitein die
vrouw en het kind bij den heerschendia
koude wind en hooge zee- niet m een
open boot wilde laten gaan.
De „Roe, koje Wo'lja" meldt, dat "bet
een voldongen feit is, dat .grootvorst Ni-
colaas is ontheven van Zijn post als vice-
k01 ring van den Kauikasiis. Hem| is een be
langrijke militaire taak toevertrouwd n.l.
het leiden van het groote voorjaaroffen-
sieif in. de- Boëkowina en Boemienië. Broes-
silof is n.l. nog steeds zoo zwaar ziek,
dat op zljin optreden in afzienbaren tijd
niet te rekenen, valt.
- Een Duitsche onderzeeër bracht op
17 dezer in de Middelland scha Ze© het
Italiaansche troepentransportschip Minas
tot zinken. Aan boord waren 1090 man
troepen, een groote lading munitie, als
mede goud ter waarde van drie millioen.
mark, voor Saloniki bestemd. Slechts 2
man zijn gered. De Minas werd reeds
in 'het bericht van 19 Febr. genoemd.
De onderlinge verhouding tusschen
Oostenrijk en Amerika, is nog onbeslist,
een breuk is echter zeker, tenzij; Oosten
rijk den nieuwen onderzeeërsoorlog des
avoueert, aklus bericht uit Londen.
De Amerika arische Minister van Oor
log Baker zal deze week in het congres
een wetsvoorstel op den algemeenen mili
tairen oefenplicht indienen. President Wil
son. is voorstander Van het principe der
algemeen© militairs oefening, zoo dit op
practisehe wijize uitgevoerd kan worden.
Twee terugkeerenda Duitsche cluik-
booten hebben 24 stoomschepen, 3 zeil
schepen en 9 visschersvaartuigen in den
grond geboord. Deze schepen hadden ge
laden 9100 ton kolen, 30.000 ton ijzer
erts, 3500 ton levensmiddelen, 2200 ton
tarwe en liooi.
Under de politiesoldaten te Soeka-
boomi is' nekkramp uitgebroken. Reeds
zijn twee lijders' overleden.
De Parijische doctoren Weinberg en
Seguin, van het instituut Pasteur hebben
aan de Academie Van Wetenschappen me
degedeeld, dat het hun is gelukt een serum
te vinden tegen den bacillus oedema Fi
cus, den verwekker van de wondkoorts.
Het serum is zoowel genees- als voor
behoedsmiddel
Volgens een bericht uit Bazel heeft
de marine-commissie van de Fransche
kamer zich vereenigd met het voorstel
van d'en afgevaardigde Lefèvre om de
regeering te vei'zoeken voor elke verniel
de of vermeesterde duikboot een premie
van 500.000 frs. aan id'e bemanning uit
te keeren.
Naar de Agencia Americana meldt
heeft de regeering van Paraguay aan de
Ver. Staten het bijeenroepen van een pan-
Amerikaansch Congres voorgesteld', ter be
raadslaging over een gemeenschappelijk
optreden van alle Amerikaa.nsche staten
in aangelegenheden van internationale po
litiek.
Politiken meldt, dat bij het onder
zoek van het s.s. Fredërik VIII te Halifax
de papieren van Bemstorff en zijn gevolg
zijn goedgekeurd, doch dat van 15 andere
opvarenden de piassen, als onvoldoende,
zijn. ingehouden. Het is jiog niet bekend
of zij de reis zullen kunnen voortzetten.
Moskou is volkomen van boter ver-
stoken. Het kóst geweldige moeite, een
enkel1 pond' te krijgenlang wachten voor
de winkels of van winkel tot winkel
loopen. De prijs gaat imophoudëlijk in
de hoogte: in enkele dagen is hij Van
twee tot 'drie roebel gestegen, maar bij
blijft niet op> deze hoogte, die eenigen
tijd nog fabelachtig scheen. Thans is er
reeds 3 roebel 20 kopeken, zelfs 3 roe
bel 40 kopeken betaald.
ïn geheel Frankrijk wordt aange
spoord' om bij de bebouwing van den bo
dem in het voorjaar geen lapje gronds
onverzorgd te laten.
De Italiaansche minister Bissolati
heeft een bezoek gebracht aan d'en citadel
van Verdun en daarna aan het fort Dou-
aumont.
De „Economista d'Ilalia" deelt me
de, dat de vleeschuilvoer der Vereenigde
Staten, die in 1914 ruim 455 millioen
pond omvatte, in 1915 reeds 850 millioen
bedroeg en in 1916 een geweldige hoogte
heeft bereikt. Het gevolg hiervan was een
stijging der vleeschprijzen. Daar komt ech
ter nog bij, dat de veestapel voortdurend
kleiner wordt. In 1907 bedroeg hij 52
millioen stuks, in 1914 nog maar 37 mil
lioen en thains moet hij, volgens het Ita
liaansche blad, nog veel sterker zijn ver
minderd.
Tweede Kamer.
Raadselachtig slotstuk.
Landbouwbelangen.
Zwart goud.
Zoioals men geconstateerd zal hebban
is 'tnog verrassend vlug gegaan met de
oorlogsbegrooting.
Negen en veertig leden gaven er hun
.stem aan, dertien stemden tegen.
Onder deze 13 bevonden zich de heer
Duymaer van Twist, de paar socialisten,
die present waren, en 8 katholieken.
Een merkwaardige uitslag, die niet in
ieder opzicht een weerslag was op het
debat bij de algemeene beschouwingen.
Enfin, laat ons aannemen, dat het
technisch-militair beleid, waarover in ge
heime zit ing is gesproken, er mee door
kan en dat de Kamer grond heeft aan
to neinen, dat 'tden minister ernst is
geworden imet de behartiging van de
geestelijke belangen der militairen.
Dat, dr. Nolens vóór stemde mag in-
tosscben 'n raadsel hee'ten.
Volgde Landbouwbegrooting.
Terwijl minister P'osthuma telefonisch
gewaarschuwd, over het Binnenhof snel
de, nam de Kamer alvast een paar laan-
vullingsbegrootingen aan en besloot z|ij
geen algemeen© beschouwingen over
„Landbouw" te houden.
Verschillende meer of minder onder
geschikte zaken zijn reeds te berde ge
bracht. .Zoo drong Teenstra aan op spoe
dige indiening van de wijziging der Jacht
wet, en betoonde Juten zich een vij
and van schadelijk wild. Duymaer had
het over verontreinigd vischw.ater en'
Schaper had o.m. aangeteekend ongeval
lenverzekering voor den landbouw.
De minister kon mededeeelen, dat de
Jaóhtw'etwijziging spoedig haar beslag zal
krijgen en dat de Arbeidswet voor den,
landbouw in een yergevorderd stadium
van voorbereiding yerkeert.
Bij de artikelsgewijze behandeling daar
na besprak de heer Duymaer van Twist
de vraag, waarom bij de bestrijding van
mond- en klauwzeer de toekenning vain
bedrijfsschade bij zoovelen is afgewezen.
Hij verlangde, dat de betrokkenen voor een
daartoe- in (tb stellen commissie alsnog
gelegenheid zullen hebben hun belangen
te bepleiten.
De heer Teenstra was het geheel met
den vorigen spreker eens. Ook hij zou
het betreuren als bij voorkoming van
'mond- en klauwzeer, de minister z; u vast
houden aan het afmaaksysiteem.
Minister P'osthuma zei.de, dat toeken
ning van bedrijfsschade voor ieder geval
afzonderlijk moet worden bepaald. W,or-
'den bepaalde gevallen genoemd, dan wil
hij deze nader overwegen. Voorts zeide
hij de motie Teénsfra-De Wijckerslooth
tegen het afmaalcsysteem te hebben ge
volgd.
Bij repliek diende de heer Duymaer
■een rnoitie in uitsprekend de wensche-
iijkheid voor gelegenheid tot een nader
onderzoek in gevallen van afwijzing van
verzoeken tot schadevergoeding bij de be
strijding van mond- en klauwzeer.
Beslaten werd de motie op ©en nader
te bepalen dag te behandelen.
Bij een volgende afdeeling pleitten Al-
barda en Groenendael voor opvoering van
dei productie van steenkool.
Niemand zal ontkennen, dat we het
zwarte goud nimmer zoo noodig gehad
hebben als nu.
Aardappelen.
Minister Pósthuma heeft bepaald:
De aflevering en het vervoer van aard
appelen is verboden, behalve wanneer het
geldt aardappelen, gedekt door een ver-
voerbcwijs afgegeven door de Rijkscom
missie van Toezicht op de Aardappelr
vereeniging; aardappelen bestemd voor de
behoeften van het leger en de aflevering
en het vervoer van aardappelen "binnen
de grenzen der gemeenten, waar de aard
appelen zich bevinden op den datum van
vaststelling dezer distributieregeiling
Art. 2. De aflevering van aardappelen
geschiedt niet dan ingevolge een schrifte
lijke opdracht, verstrekt door de Aard-
appelvereeniging of een harer vertegen-^
woordigers.
Opdrachten, als in het voorgaande lid
bedoeld, worden door de Aardappelver-
eeniging niet anders verstrekt dan over
eenkomstig de aanwijzingen van het Rijks
Centraal Administratiekantoor voor de
Distributie van Levensmiddelen (na te
noemen R. D. K.)
Art. 4. Bij liet geven van aanwijzin
gen als in art. 2 bedoeld, wordt door
hot R. D-. K. in het oog gehouden, dat,
behoudens het bepaalde in het 2de lid
van dit artikel en bet bepaalde 'in arti
kel 5, de aflevering in de ouders taande
volgorde zal geschieden
lo. ziand- en veenaa'rdappelen
'2o. eigenheimers, borgers en industries,
alle van de klei
3o. allo andere soorten van de klei,
zooals roode star, bonten, blauwen, fri-
sja's, de wetten en bravo's.
Ter voorziening in de behoeften van
het leger wordt terstond beschikt over
de in het voorgaande lid sub 2o. genoem
de soorten.
Art. 5. Hot R. D-. K. is bevoegd tot
liet doen van aanwijzingen als bedoeld
in ,art. 2, af te wijken van de volgorde,
in art. 4 voorgeschreven in de gevallen,
in het .volgend lid van dit artikel voor
zien.
Over de aardappeisoorten, in art. 4,
eerste lid, sub 2o„ vermeld, kan doer
het 11. D'. K. aanstonds worden beschikt:
a. ten behoeve van de gemeenten in
Friesland, voor zoover aardappelen van
die soort in Friesland;
b. ten behoeve van de gemeenten in
Zeeland, voor zoover aardappelen van die
soort in Zeeland, en
c. ten (behoeve van gemeenten pp de
Zuid-Hollandsche eilanden, voor Zoover
aardappelen van 'die soort op de Zuid-
Hollandsche eilanden voorradig zijn.
Crisis financiën.
Aan de „Nederlander" wordt medege
deeld, dat de oplossing van de crisis in:
parlementaire kringen met zeer weinig
instemming 'is ontvangen.
Beperkingvankaarsengebruiik.
De Gezondheidscommissie te 'sGra-
venhage heeft het gemeentebestuur ge
wezen op een groot nadeel, verbonden
aan het veelvuldig gebruik van kaarsen,
dat thans, wegens* hel verbod van an
der licht, des avonds in de winkels;
plaats vindt. Dit gebruik toch komt
neer op een ook verder aanspreken van
den vetvoorraad, die, ook in ons land,
reeds krap 'begint te worden. D© com
missie dringt er 'daarom op aan, dat
aan dit uit het oogpunt der volksge
zondheid bedenkelijke en door geen,
enkel maatschappelijk belang gevorderde
groote verbruik van kaarsen een edin.de
zal warden gemaakt.
Kolen uit D> u i t s c h 1 a n d.
Gistermiddag is het eerste schip met
kolen geladen, uit de Ruhr te Lobith
aangekomen.
D; i'. A. K u y p e r.
Naar het „Vad." meldt, Zal dr. A. Kuy-
pe.r eerlang een operatie hebben te on
dergaan.
Mail ontscheept.
Het s.s. „Krakaitau", 13 dezer van Ba
tavia 'te Amsterdam aangekomen, heeft
op last van de Engelsclie autoriteiten de
post te Falmouth moeten lossen.
Smeeroliën uit Amerika.
Van 1 Maart af zullen door de N. O. T.
weder consenten worden verleend voor
den aanvoer van smeeroliën van 'Noord-
Amerika.
Veldprediker Janssen.
Dis. II. Janssen is volgens de „N. H.
Crt." lijdende aan blindedarmontste
king Hem is volstrekte rust bevo
len.
Splitsing B o a z.
Op 5 Maart wordt te Utrecht een bui
tengewone vergadering van de patroons'-
vereaniging Boaz gehouden, waarin be
handeld zullen worden' voorstellen tot re
organisatie van de vereeniging. Voorge
steld wordt, dat Boaz zich splitsen zal
in een C'hris'telijkien boerenbond, een Ghr.
werkgeversbond én een bond' van Chr.
middenstand s vereen igingen
Apotheken.
Zondag a.s. zal te Goes geopend zijn
de apotheek van dhr. J. B. van Kalint-
hout;
te Middelburg die van dhr. J. W. v. d.
Garde.
Middelburg. Men schrijft ons: De bur
gemeester van Amsterdam achtte zich de
zer dagen verplicht onder de aandacht
der ingezetenen te brengen, dat velen van
hen, o.a. blijkens ingekomen aanvragen,
toit het houden van feesten, klaarblijkelijk
nog niet voldoende doordrongen zdjin van
den nood der tijden, weshalve hij d©
ingezetenen ernstig in overweging geeft,
zoowel in hun openbaar als in hun par-
ticulier leven meer soberheid te be
trachten.
Zou die vermaning ook elders niet va.11
pas zijn
Terwijl hier te Middelburg alle avond-
bijeenkomsten gestaakt zijn, zelfs de
avond-kérken op verzioek der overheid ge
sloten zijn, wordt Zondag 25 Febr.,
's avonds z' even u r e, alweder een groot
Hollandsch-Belgisch B,al in het Schut
tershof aangekondigd.
Is bet niet ergerlijk?
De zorg klopt aan de deur. We le
ven in mist en donkerheid. Aan de zuid
grenzen komen kinderen binnen uit het
bezette gebied oim verzlorgd te worden,
en aan de oostergrens uit Duitschland.
Van onze weinig voorraad wordt uit barm
hartigheid aan die arme kleinen gegeven.
Millioenen worden uitgegeven om hen,
die van have en goed beroofd zijn, onder
te brengen en ,te voeden.
En terwijl straks allen leven op rant
soen, schijnen er onder onze gasten te
zijn die ongestoord vermakelijkheden zoe
ken, zeifs zonder distributie.
Indien alle gevoel voor eigen nood en
ellende ontbreekt, indien respect voor hen
