;\o 119 Dinsdag 30 Februari I9IV isle Jaargang De Gr©@t© Oorlog» Uitgave van de Kaaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes; !,AN sE VORSTSTRAAT HSt Bureau te Middelburgs FIRMA F. P. DHUiJ L. BUU®, Drukkers: 3o(idrbaan Le Coiritre Goes» VERSCHUDT CLKEft WERKDAG Abonnementsprijs Peï 3 maanden fr, p. post losse *"V - .38 ,0.£» oer Advertetiiiën s 1—regels f0.50, iedere regel meer 10 ©L S-maal plaatsing wordt 2-maal bcrekenci- ï?ij abonnement voordeelige voorwaarden Familieberichten van 110 regels f 1.— iedere regel meer 10 et Beiden schuldig. De Geallieerden wraken het dat Tur kije door uithongering de Armeniërs tot onderwerping heeft willen, dwingen. Maai de Geallieerden zeiven passen reeds sedert j ruim twee jaren deze zelfde uithongerings- i taktiek toe pp Duitschland. De Geallieerden klagen, en terecht, dat Duitsche duikbooten zonder voorafgaan de waarschuwing hun schepen torpedee- ren. Maar afzetten van zeeën door mijnen en bewapenen van koopvaarders met mu nitie om zoodoende 'de zoo kwetsbare duikbooten in den grond te boren is uit 't'oogpunt van volkenrecht en mensche- lijkheid evenmin te verdedigen. Tegenover de neutralen zijn beide par tijen even schuldig. Wij stemmen in met hetgeen wij la zen in de „N. R. Ct." Het eene lokt het andere uit, doch tegenover de neutralen gaan geen van beiden vrij uit, de eene niet door het torpedeeren, de andere niet door zijn mij nen (denk o.a. aan „Emma" en „Juliana") en door het misbruiken van neutrale vlag gen en namen van neutrale schepen, het Onrechtmatig vasthouden, doen lossen en verkoopen en laten bederven van neu trale ladingen, o.a. regeeringsgraan vara ops land. Zou dat waar zijn? In zeker tijdschrift wordt nagegaan Waarom de Veréenigde Staten zich ver zetten tegen "den verscherpten duikboot- oorlog. Vermoed wordt zekere vrees dat do levering van munitie aan Engeland, welke reeds voor milliarden heeft plaats gehad, gevaar loopt te verminderen. Maar ook wordt vermoed een voorge voel dat de duikboot een geducht wa pen kan worden in de handen van Me xico tegen den Amerikaanschen handel; en van Engeland eveneens, vanuit Canada en Britsch West-Indië. Indien dit zoo is, mag Nederland wel goed opletten hoe deze duikbootoorlog af loopt. Slaagt hij dan is daarmede ook in handen van dezen kleinen staat het wapen gegeven om zich tegenover groote vijanden in de toekomst te verweren. Na melijk door afsluiting, hetzij van het En- gelsche Kanaal, of van de Duitsche Bocht, al naar de zijde is van waar het ge vaar "dreigt. Natuurlijk zien wij allerliefst dat dit wapen niet noodig is, dewijl wij in vrede met onze naburen wenschen te blijven leven. Wij doelen slechts op onverhoopt oor logsgevaar. föiat eenstemmig Het is nog niet 'zeker of de Ameri- kaansche president oorlogsplannen koes tert. En het is reeds wel zeker dat niet de gansche Senaat door oorlogszucht jvordt geleid. Senator Gore, vriend en geestverwant van den President, heeft een wetsont werp ingediend, strekkende tot schuldig verklaring en straffing wegens hoogver raad, van allen die op het schip eener 'oorlogvoerende natie reizen, nadat zij on der eede verklaard hadden dit te zullen na laten. Senatoren Stones, Works, 0'Gorman en Owen sloten zich in woorden, voor geen tweeërlei uitlegging vatbaar, hierbij aan. Zij veroordeelden zoo het standpunt van hunne medeleden en van Wilson zelf, die voor iederen Amerikaan het recht opeischt om op Engelsche schepen, ook ïn oorlogstijd, te reizen. Oprichting A R. Prt-gapandsclubs nu vsreischt. Wie mennen mocht, dat de politieke partijstrijd door het invoeren van stem plicht en evenredige vertegenwoordiging minder ernstig zal gevoerd worden dan onder de huidige omstandigheden, vergist Zich, kent den politieken toestand niet en zal gauw ontnuchterd worden. Weliswaar redeneert men „door de stemplicht moet elk naar de stembus, en daar ieder naar zijn inzichten kiest, is Olke stembusstrijd overbodig", doch deze redenoering houdt geen steek, immers zijn or duizendtallen kiezers, die óf thuis blij ven öf nu eens Jinks, dan weer rechts stemmen en die absoluut niet naar in zichten kiezen, eenvoudig omdat ze geen inzicht hebben! Ieder begrijpt dus, dat elke partij- straks er op uit zal zijn, die „schommelende massa" op haar hand te krijgen en we gelooven niet .mis te tasten, wanneer Wo als onze meening uitspreken, dat de kiezers, en vooral de middenstof, meer en beter dan tot heden zullen ingelicht Worden wat of anti-revolutionairen, chris- telijk-hislorischen of oud-libera'.en eigen lek zijn, wat unie-liberalen, sociaal-demo craten of vrijzinnig-democraten als doel en streven hebben. Waar 'tmaar eenigszins mogelijk its, zullen kiesvereenigingen opgericht en het zal een wedstrijd wezen welke partij haar kiezers het best onderlegt en daarnaast de meeste twijfelaars voor zich weet te winnen. Gelijk ik in een vorig artikel„De Antirevolutionaire partij en de politieke partijstrijd in de toekomst" aantoonde de antirevolutionairen mogen in dien strijd niet achteraan komen, integendeel, moe ten eerst en vroeg het offensief nemen, opdat ze, gelijk één der oorlogvoerende Staten in den gruwzamen wereldoorlog, van die tactiek goede vruchten plukten. Brj een vreedzamen en eerlijken strijd, zooals de stembusstrijd is, of althans moet wezen, mag met voldoening op een over winning gezien worden. i I [Jjlj Eilacie voor ons, antirevolutionai ren, is de toekomst zoo donker. In dien zin althans spreken linksche politici zacht uit. Mr. G. van den Bergh, een sociaal democraat, zegt in zijn brochure: „De evenredige vertegenwoordiging en haar be- teekenis voor de arbeidersklasse". Voor de A.-R. bebeekent de evenredige ver tegenwoordiging een groote strop, al zullen zij natuurlijk slechts tot hun werkelijk© macht worden teruggebracht. Zij zullen zeker even sterk dalen als de Katholieken zullen rijzen". En ook de heer Roodhuyzen profeteert in „De Vaderlander", dat onze partij zal afbrokkelen. Waarde lezer, laat ons die uitspraken gelooven, heter nog, laten wij ze door daden te niet doen. Onze tegenpartij waar schuwt ons en 't zou onverantwoordelijk zijn als we bovengenoemde uitspraken onbegrepen voorbij gingen. Integendeel, twee zaken moeten ons hel der, glashelder zijn le. onze tegenstanders voorspellen, re kenen er op, dat de A.-R. partij straks in Kamers, Staten en Gemeenteraden een klein -aantal afgevaardigden krijgt, en 2e. de politieke partijstrijd zal in de toekomst meer, steeds meer gaan tus- schen de Christelijke partijen en de so ciaal-democraten, tusschen rechts: en rood. Wat het tweede punt betreft, reeds Groen van Prinsterer voorzag, dat de strijd steeds feller zou worden en straks niet gaan zou tegen liberalisme of ra dicalisme, doch tegen de bekoorlijke leer der sociaal-democratie. Heeft de snelle ontwikkeling der "S. li- A. P. deze uitspraak niet bevestigd? Schier iedere verkiezing van 1894 af bracht haar winste, tot zij in 1913 niet minder dan 18 Kamerzetels bezette. In de sociale actie zien we hetzelfde. In zes jaren tijds nam het aantal leden van het Nederlandsch Verbond van Vak- vereenigingen, staande op socialistisch standpunt, met 60.000 leden toe. En Mr. G. van don Bergh jubelt in zijn brochure over de evenredige verte genwoordiging „Voor onze partij (de S.D.A.P.) betee- kent de E. V. een ontzaglik© machtsvermeerderingDe E. V. beteekent voor de S.D.A.P. niet min der dan een haast onafzienbare rij van Kamer- en vooral van Staten- en Ge meenteraadsledenIn het Boven-Moer- dijksche (Nederland behalve Zeeland, Noord-Brabant en Limburg) zullen ge meenteraden zonder sociaal-democraten uitzondering worden". !s het duidelijk genoeg gezegd? Anti revolutionairen in Nederland, in Zeeland ook, verstaat gij dit? Dan kan het niet anders of ge zegt met mij„Alle 'krachten moeten aange wend, om onze A.-R. partij een goede plaats in te doen nemen onder de po litieke partijen, om minstens evenveel,; zoo mogelijk nog meer, A.-R. afgevaardig den te krijgen dan we thans hebben, om den strijd aan te binden tegen de S.D.A.P., die rusteloos, energiek propa- geerende en voortwerkend© partij, ook in districten waar voor hen schijnbaar niets te halen is, om Jegen de revolutie het Evangelie te plaatsen. Dat nu alle lauwheid eens wijké! Dat Zeeland nu pens in bespreken en bestudeeren van beginselen, in werken -en propageeren, in geven en actief han delen een voorbeeld voor geheel Neder land zij en kieskring XIJ straks schitte rend voor de A.-R. prijkt met hoven ver wachting groote getallen. Want deze strijd is van groot belang voor de toekomst van ons volk, voor huisgezin en school, voor kerk en staat. Velerlei middelen staan ons voor den strijd -der toekomst ten dienste. Allereerst zou ik' willen beginnen met het mobilise©- ren van jong Zeeland, met het oprichten van ^Anti-revolutionaire Propagandac 1 ubs, zoo mogelijk overal, doch althans: in de groote of geschikte plaatsen. Ik weet wel, tientallen jongelingen zijn lid eener Jongelingsvereeniging en bestu deeren of hooien de uiteenzettingen onzer beginselen, doch wie op de hoogte is met den arbeid onzer J. V. weet ook, dat vele .vakken behandeling vragen en dus! de A. R. beginselen niet zoo vaak 'een beurt krijgen. Neen, meer dan ooit is' het nu noodig dat A. R. propagandaclubs: worden opge richt, vereenigingen van jonge mannen, (en ook van oudere) die zich aansluiten bij den Bond van Anti-Revolutionaire Propa gandaclubs in Nederland, die het orgaan van dien Bond „Onze Gids" lezen, be studeeren en met elkander bespreken, die b.v. in den zomer eens of tweemaal per maand, in den winter elke week of al thans om "de twee weken samenkomen en a. Het program van beginselen bestudee ren, daar inleidingen over leveren en met elkaar bespreken; b. De beginselen yanj andere partijen leeren kennen en aan de hand van degelijke bronnen en onder goe de leiding het verschil met onze partij nader uiteenzetten en die beginsielen be- critiseeren; c. Zich oefenen om op over tuigende wijze te spreken over politiek© zaken en het pro der antirevolutionaire, het contra der andere partijen, uiteen te zetten; d. Om in de dagen van verkie zing met ijver en met alle energie en be schikbare middelen aan den stembusstrijd mee te helpen. Ik weet wel, vele jonge mannen zijn gemobiliseerd, doch als nu de hand aan den ploeg wordt geslagen, dan konden zij, die straks D.V. den 'dienst verlaten, onze gelederen versterken. Hoe bemoedigend voor onze oudere broeders in Zeeland, die jaren voor onze partij hebben geschreven, gesproken en ge werkt, zou het zijn, als- straks heel wat A. R. propagandaclubs- naast onze kies- vereen. kwamen werken en als. waardige en onderlegde leden 'dier kiesvereen. de gelederen versterken, als straks een Zeeuwsche aideeling van den Bond van A. R. P. C. kon gevormd worden, als bij den electoraten strijd onder de nieuwe omstandigheden de victorie eens van Zee>- land begon, waar met hard werken jiog wél winst te behaten is, gelijk in 1916 op Zuid-Beveland bleek. R e i n q u d. Baknopt ovarzieht van den toestand. Ten Z.-W. van Meenen schijnen de En- gelschen heftige aanvallen gedaan te hebben. Dit plaatsje ligt ten N. van Armen- tières. De actie behield echter plaatselijk jka- rakter, ook al gevolg van het nevelige weder, dat het ondernemen van grootere operaties schijnt te beletten. In het Oosten spreekt de strenge koude nog een woordje mede, doch in Mesopota- mië wordt nog vinnig gestreden. De Tur ken bijten er goed van zich af en wis ten den vijand zelfs te noodzaken z'n linkervleugel terug te trekken. Op an dere punten kwamen de Engelschen weer ietwat vooruit. Van meer belang is de duikbootooriog, die z'n invloed ook op ons, neutralen, geducht -doet voelen. Dank zij ook de houding van En geland. Nauwelijks is het onze regeering met veel moeite en zorgen gelukt, de door het bekende vasthouden door de Britsch© autoriteiten van een veertigtal Neder- landsche stoomschepen, onrustbarend ver minderde voorraden tarwe en voederarti- kelen weder eenigszins op peil te bren gen, ,of nieuwe moeilijkheden dreigen op dit gebied. Door de N. 0. T.. werd getracht om waar voortaan geheel Groot-Brittannië door een gevaarlijke zone zou worden omgeven van de Engelsche regeering vrij stelling te verkrijgen voor de Nederland- sche schepen om een Engelsche haven aan te .jioen voor het onderzoek der scheepspapieren. Onderhandelingen zijn dienaangaande gevoerd, -doch te oordeelen naar het laat ste communiqué van den kant der N. O. T. is nog slechts yoorloopige overeenstem ming op dit punt verkregen. En bij dit alles komt thans de mede- deeling, dat Engeland wel bereid is aan de piet. tarwe beladen schepen, in Brit- sche havens voor het het onderzoek der scheepspapieren gedwongen verblijf hou dend, toe te staan hun reis te vervolgen, doch dat alle met voederartikelen en de grondstoffen voor onze margarine-indus trie beladen Ned. stoomschepen voorloo- pig worden vastgehouden totdat vast staat, dat Ned. schepen zoowel landbouw producten als margarine naar Engeland zullen brengen. Door al deze gebeurtenissen wordt de j graanaanvoer belangrijk vertraagd. Reeds was op 1 Februari 1917 de aan- J voer der voedergranen tengevolge van de l machinisten-staking 13.000 tons en ten gevolge van de zeeliedenstaking 10.000 tons, totaal 23.000 tons, ten achter, waar bij dan nog komt de thans ontstane ern stige, doch nog bezwaarlijk te becijferen achterstand. Op het oogenblik is de toestand ten opzichte van de graanschepen aldus: le. 29 vrachtschepen liggen in Neder- landsche havens totdat met de Engelsche Regeering overeenstemming is bereikt ten opzichte van den te volgen weg; 2e. 25 vrachtschepen, beladen met vee voeder en kunstmeststoffen worden door de Engelsche regeering in Engelsche ha vens aangehouden 3e. 17 vrachtschepen liggen in Ameri- kaansche havens om reden onder le. ge noemd; 4e. 44 vrachtschepen zijn voor het graanvervoer op de uit- of thuisreis; of en wanneer deze schepen zullen binnen komen, is niet te zeggen. Waar reeds thans piet de beschikbare scheepsruimte nauwelijks eenigszins vol doende hoeveelheid granen ter voeding van mensch en dier kan worden aange wend, behoeft het, met het oog op het bovenstaande, geen verder betoog, dat de toekomst verre .van rooskleurig is. De toestand in Öuitschiand. G. Leufven, secretaris van de „Mal- miö Husamt", die een landbouwkundige studiereis door Duitschland maakt, doet verslag over zijn bevindingen in verschil lende deelen van hiet pijfc. 'De voorraden levensmiddelen, zegt hij, zijn krap, maar toch voldoende om de bevolking in het leven te houden en deze maakt ook ner gens den indruk ondervoed te zijn. Zij heeft zich weliswaar aan het gebruik yan meer plantaardig voedsel moeten gewen nen, de arbeidskracht heeft daaronder ech ter niet geleden, maar schijnt integendeel intensiever te zijn geworden. Merkwaardig is, dat de hoornvee stapel op het oogenblik .even groot is' als bij; het begin van den oorlog. De voedermethodeu zijn natuurlijk veranderd, maar het vee ziet er geenszins afgemagerd uit. Wat de bemesting betreft zijn zeer goe de 'resultaten verkregen en in het volgend© seizoen zullen de voorraden meststoffen) nog grooter zijn. Gebrek aan kali is er nooit geweest, maar thans zijn ook stik- stofhoudende meststoffen in grootere hoe veelheid dan vroeger voorhanden. En dat de productie verminderde als direct ge volg van den verminderden kunstmest is nooit aangetoond kunnen worden. Öa honger in Srlekeniacd. Uit Lausanne wordt gemeld aan de „N. R. Ct.": Het aantal slachtoffers van de blok kade van Griekenland door de mogend heden neemt eiken dag toe. Behalve het twintigtal dooden, dat reeds is gevallen, worden er nu weer twee gevallen van dood door honger gemeld uit het district Preveza, twee uit het district Janina, een in het district Kalamata, een te Lau- rium en tien in Acarmanië. De epide mie van ingewandsziekten breidt zich ge stadig onder de bevolking uit. Ofschoon de Grieksche regeering de eischen van het ulLimatum nauwkeurig is nagekomen, hebben de mogendheden niet d© .geringste verlichting in de blok kade gebracht. Talrijke visschersbooten, de laatste toevlucht voor de voeding van de bevolking, zijn öf met hun bemanning in den grond geboord, öf door de sche pen, die de blokkade handhaven, in be slag genomen. Alle kustvaart tusschen de havens van het 'koninkrijk is verbo den. Bij gebrek aan ander voedsel eten de minderbedeelden gras en heele bevolkin gen worden aan den wreeds ben hon gersnood prijsgegeven. Sirchts oogstvtirwachMrgan in Argentinië. Het regenen, dat voor de muis zoo goed is, heeft plotseling opgehouden, zoo dat men ook voor deze oogst weer vreest. De toestand is zelfs zoo erg, "dat 'de re geering van p'lan is, de landbouwers met voorschotten ten bedrage van 3 millioejn 'te ondersteunen. Een toeken, dat 'de toe stand er slecht uitziet, is wel, dat troepen Italiaansclie arbeiders Argentinië verlaten ©n .naar Brazilië gaan, waar de vooruit zichten beter zijn. De droogte heeft bui tendien het veevoeder zoo bedorven, dat de Export-slachterijen hunne aanvragen naar vee zeer verminderd hebben, daar het vee niet geschikt is om "geslacht te worden. Japanse?) eesnen?!se!i leva". Constantrjn Eclynow, de vertegenwoor diger van de „Nowoje Vremja" in Yoko hama schrijft vandaar aan zijn blad. „Het leven in Japan wordt iederen dag duurder; rundvleesch, steen- en houtsko len, visch, brood, enz., alles is in prijs gestegen en zal nog meer stijgen. De lezer, die Japan als een arbeidzaam landbouw;- land kent, dat trots den oorlog in een rustigen, voortreffelijken toestand verkeert ver van de verschrikkingen en ontberin gen van den oorlog, zal de handen bo ven het hoofd ineenslaan en vragen, wat dat te beteekenen heeft. De' duurte ligt hierin, dat Japan groot gebrek aan grondstoffen heeft. Reeds sinds 50 jaar is Japan ermee begonnen, een in dustrie-staat te worden, dié zijn goedkoope arbeidskrachten met alle middelen der mo derne techniek benut. Daar het echter! gebrek heeft aan grondstoffen, 'kon zijn industrie geen Europeesche of Amerikaan- sche afmetingen aannemen, maar heeft zij tot op heden eerder het karakter van een huisindustrie bewaard. Om vreemde markten te veroveren, be hoeft Japian geenerlei krachtsinspanning. De oorlog heeft het den weg gebaand. Maar wat nut het Japan, dat nu zijn industrie dag en nacht werkt? IJzerfa- brikaten, kolen-, wol-, technisch-chemi- sche producten worden eiken dag duurder, alle grondstoffen worden uitgeput, het lé ven wordt duurder en het arbeidsloon blijft een hongerloon. Voordat er gezonde ver houdingen in Japan komen, moeten nog vele ingewikkelde politiek-sociale en eco nomische vraagstukken opgelost worden. Korte Oorlogsberichten. Volgens ee;n mededeeling van vcwi Batocki heeft de tengevolge van de vorst gedwongen onthouding van aardappelen het goede gevolg gehad, dat van begin. Maart af weder geregeld 7 pond aard appelen per week en per hoofd verstrekt kunnen worden. In Luxemburg zijn bier en daar wol ven gezien, wat sedert menschenheuge- nis piet is voorgekomen. Een doodkistenfabrikant te Ludwigs- hafen leverde den laatsten tijd opmerke lijk veel nieuwe doodkisten aan perso nen te Mannheim, wat aanleiding gaf, de kisten eens te onderzoeken. Het bleek toen, dat ze met aardappelen gevuld wa ren, waarvan de uitvoer verboden is. De president van de Duitsche Rijks bank wekt de bevolking op; om alle gou den sieradiën, waarvan men afstand wil doen, aan de Rijksbank te verkoopen. Ver der moeten zooveel mogelijk juweelen door de diamantregie aan neutrale landen ver kocht worden. Op1 deze wijze versterkt men den goudschat van het rijk en verhoogt men het economische praestatie-vermogen. Alle passagiersverkeer tusschen Noorwegen en Amerika is Voorioopig ge staakt. De zeelieden vragen loonsverhoo- ging. - Een Amerikaansche jounalist be weert, dat in de eerste dagen van het conflict, toen de vliegeraanvallen juist be gonnen, Wilson aan den keizer en de Duitsche regeering een persoonlijke, niet- officiëele boodschap zond, waarin te ken nen werd gegeven, dat de Zeppelin- en vliegeraanvallen op de burgerlijke bevol king door het Amerikaansche volk ongun stig werden beoordeeld en de anti-Duit- sche gevoelens in de Vereenigde Staten aanstookten en vermeerderden. Wilson gaf te kennen, dat het wijs zou zijn, deze aanvallen niet voort te zetten. Het percent gewonden, dat in de Duitsche legers weer naar het front kan gaan, bedraagt 90 percent. De Duitsche sigarettenfabrikanten hebben besloten niet meer sigaretten onder de 2V2 pf. te vervaardigen. Lloyd George zal 22 Febr. in het Lagerhuis een verklaring afteggen betref fende beperking van den invoer. De Fransche correspondent van de Washington Post roemt de moeite, die Frankrijk zich getroost om ter wille van zijn .nijverheid eleetriciteit door water kracht op te wekken. Ze dient vooral voor de munitiefabrieken en die van schei kundige voortbrengselen. In het dal van de Durance bij Mocane is men bezig aan een groote fabriek voor d© ©iectro-che- mische nijverheid. Nog stouter is het plan om yoor Parijs electrischen stroom te verkrijgen. Daartoe stuwt een 75 meter hooge dijk aan de Rhone het water over een afstand van 22 K.M. tot aan de Zwit- sersche grens op. Daardoor zal 325.000 P.K. en 240.000 kilowatt worden gele verd. De leiding tot het overbrengen van den stroom1 zal 500 K.M. lang zijn. Daar door alleen zal 1.800.000 ton steenkool op de 20.000.000 ton, die Frankrijk jaar lijks moet invoeren, worden uitgespaard. Een Duitsteh luchtschip heeft in den nacht van 17 Febr. bom!)non geworpen op de stad en de haven van Boulogne.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1