stbode Donderdag 15 Februari $fe Jaargang Knecht idsknecht Staten-OesieraaS. raagd n Boomwagen n. Koopje P en9 eboden akkerij errïe's ngeSzaad. necht, nsthode, nstbode, Dagmeisje. agd, en een STEMBILJET voor de verkiezing van leden voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal, 26 Juni 1917. Kieskring XII. O G O Dun p- G G O O Bal A- O O O Pos D- O O O G G Pot K- O FEUILLETON. Een lisiosk aan den jonkheer Ven Geusau. De Groofe Oorlog. ureau van „De e koop: „paaltjes" te dezer Courant, den, 10 en 3 rrie, 2 Heng een Melkkoe, lphaartsdijk. populieren J Igen Klijfhout, rs Musters. 'en of voor latere ij E, Oostkapelle. E LJAARS Pz. te dorp in Zeeland, oplevert. Flink t groote bakkerij ven bureau „De otto „Bakkerij". P ECKHARDT, enden prijs E Az., Kloetinga nde landstorm stond of met Me en Hoefbeslag. Smid, Wemel- RAVE, Ritthem, of later LISSEN, Nieuw- Maart voornood- oog loon Adres: Ift. 1EK vraagt tegen br. v. g. g. v., egast, Gr. boerenstand. Langedelft A ,89 ïiddelburg. ERDINK, Kleine en Mei W 9 eren, bij JzOostkapelle. t 1 Mei Landbouwer^ m us I6r. Uitgave van ■te Naaml. Venn. LUUTOR El EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes; iLAK'SE V0S3STSTRAAT Bureau te Middelburgs *3MA F. P. DHU1J - L BUKü„ Drukkers: dosterbaan Le Colntro - Soes, VERSCHAT ELKEN WSRKDAft 2 3 5 6 Pik J. |3 Dan P. O Wijs A. Jas J. Sam S. Kat C. JjJ Zon G. Tas B. Fijn D. Cats A. Q Kaas R. Fles C. O Roun K. m Rijk P. Als M. O Gast J. MS0E3 .r> Eep D. 7 Vos G. [Qj Vijs M. Ram E. O Does M. Baan B. Jos D. 4 O Raas P. Arts A. Dane A. U Ros C. Los A. Maas G. Ido L. Efde C. Cok P. m Seis D. f5f de HaasC. Uil L. Haas P. O Ruis D. Ham B. Oom P. Nix D. jpf Mos A Ras E. O v. Es W. IJdo L. Het stembiljet. Hierboven staat in verldeind formaat een stembiljet afgedrukt. De candidatenlijsfcen, waar een Hommer boven staat, zijn van de verschillende* partijen. Bij 'tlot is het nummer aangewezen waaronder zij op1 de candidatenlijst voor komen. Wij veronderstellen dat er 7 lijsten zijn, en dat no. 5 de antirevolutionaire lijsft is. Er staan 'tien namen op. Die overige lijsten bevatten ook tien of minder na men. Wiij hebben, om ruimte te winnen, die namen heel klein genomen. In werke lijkheid zullen zij veel langer zijn. Denkt maar aan de namen als: Fokker van Craeijesfein van Rengerskerke, en derge lijke. In werkelijkheid zullen 't op 't stem biljet waarmee de kiezer in het stemhokje gaat, namen, altegaar namen van heusche candidaten zijn. Het stembiljet wordt derhalve geacht er zoo uit te zien als hierboven staat afgedrukt. - Wij beboeren tot den Kieskring XII (Middelburg), tot welken behooren de districten MIDDELBURG (gemeenten Mid delburg, Aagtekferice, Arnemuiden, Dom burg, Grijp-skerire, N. en St. J-oosland, Oostkapelle, Serqoskerke, St. Laurens, Veere en Vrouwepolder)VL1S.SINGEN (gemeenten Vlissingen, Biggekerke, Kou dekerk©, Meliskerke, O. en Wl. Souburg, Ritthem, Westkap©He,Zo-utelande)ZIE- RIKZEE (gemeenten van Schouwen en Duiveland)THOLEN (gemeenten van Tboilen en N-oord-Beveland)GOES (ge meenten van Zuid-Beveland)SLUIS (ge meenten van Z.-Vlaanderen O.-D.); en HULST (gemeenten van Zeeuwsch-Vlaan deren iW.DL) Wanneer nu de kiezer zijn stembil jet ontvangen heeft van den voorzitter van 't stembureau, gaat hij er mee in het stemhokje. Hij zoekt eerst de anti revolutionaire lijst. Dat is in ons voor beeld no. 5. En dan maakt hij in die lijst no. 5 een der witte puntjes zwart. Hij kan zwart maken wien hij wil, doch niet meer dan één puntje. Hij kan het bovenste nemen. Dan krijgt de eerste can- didaat, die 'toch de meest gewilde is, Want daardoor kwam hij immers boven aan de lijst te staan, in de eerste plants rijn stem. Blijkt nu straks bij het depouilliement, dat wil zeggen het tellen van de stem men die op elk der candidaten zijn uit gebracht, en het bepalen van het stern- cijfer en den kiesdeeler, dat die bovenste candidaat meer stemmen kreeg dan hij noodig had, dan gaan die stemmen over De volgende interessante beschrijving van een merkwaardigen tocht op1 de Zui derzee is aan het Handelsblad ont leend Men zal' zich de verschillende berich ten herinneren, aangaande het vastliggen in het ijs van de postboot der N. V. „Kamper Stoomvaart Maatschappij". Hieronder volgt het verhaal van de expeditie op 7 Februari j.l. door den di recteur der maatschappij uitgezonden om de post op Urk te brengen, doch boven dien voldoende voedingsmiddelen te ver schaffen, die de bemanning in staat zou stellen nog minstens een winter van zes weken, in het ijs door te brengen. Ue uitgezonden expeditie bestond uit -n kapitein Klaas Hof, een man, die het L., ®1 zijn sporen op het gebied van tjsloop'en heeft verdiend. Verder uit op de volgend© candidaten in volgorde van de candidatenlijst. Doch dat is van later ziorg. Daar heeft do kiezler niets mee te maken. Hij maakt alleen het witte puntje zWart voor den Inaam van den bovensten candidaat. Heeft de kiezer echter een voorkeur voor een der andere candidaten op lijst no. 5, dan mag hij dien zWart maken. Heeft hij bijvoorbeeld voorkeur voor Dun of Rouw óf Pot, dan maakt hij niat het bovenste puntje zlwart, maar het ptuntje voor dan naam Dim of den naam Rouw of den naam "Poit. Dian heeft hij Dun of Rouw of Pot gestemd, en wanneer dan die candidaat zijn vereisch.be getal stem men gekregen heeft, worden de stemmen, die dezie over 'had, geteld bij die van da overige candidaten, te beginnen bij den bovensten en in volgorde van de lijst. Die kiezler stemt zoodoende in de eer ste plaats den man zijner keuze en in de tweede plaats al de candidaten op de lijst zijner partij1 die kunnen gekozen Worden; terwijl hij zelfs door die eene stem door hem uitgebracht., ook nog stemt op candidaten van andere antire volutionaire lijsten in andera kieskringen: Hij brengt, door dat eene witte puntje zwart te maken, een voorkeurstem, een partijstem en een aanvullingsstem ;(supj- pletoire stem) uit. Doch hierover later. Heeft de kiezer zoo de partij zijner keuze en den man zijner keuze of, zoo 'them eender is, den bovensten candi daat zwart gemaakt, dan voiuwt hij zijn stembiljet „dicjht en laat het, als naar gewoonte, door de bekende gleuf in de stembus glijden. Hij is dan klaar en kan naar huis gaan. Hij doet derhalve precies wat hij tot nog toe altijd deed: zien of zijn stem biljet in orde is, een witte .stip ziwart maken, zijn biljet dicht vouwen, zijn bil jet in de bus Steken. De nieuwe kiezers, In 1916 bedroeg het aantal mannen van 25 jaar en daarboven anderhalf mil lioen. Precies was het 1,492,375. Feite lijk waren er daarentegen slechts 1,059,620 kiezers. 'Ren verschil alzoo van bijna! 440.000 man. Wij krijgen er alzooi (de vrouwen nu daargelaten) een 440.000 kie zers bij. Die moeten in den lande opgeZochtj en uitgezocht worden; drage een ieder in stad en dorp en gewest, er het zijne toe bij om deze nieuwe kiezers, voor- i iih in.ncmwju^ai den stuurman Jan Gillot, en de matrozen Marlen Bastiaan (bijgenaamd de mosterd) Kobus van Marie (de Duvel) en Jan Ple- ket; ten slotte als nieuweling Pe de Rode. Met den wagen werden de goederen over het Kamper-Eiland vervoerd naar het punt van vertrek (de Ramspol), waar alles in de vletten werd geladen. Het gezelschap! was in goede stemming, het weer mooi, en daar het ijs naar Schok land vrij goed is, werden de schaatsen ondergebonden. Om negen uur werd het commando tot den aftocht gegeven, en voort ging het. Het doel was Schokland rechts te laten liggen, en nauwelijks was men zoover gevorderd, dat men dit eiland dwars van zich zag, of 'daar begon de pret! Plof! de de vlet er door, ,en met een korten ruk stonden de rijders naast de boot en wip ten er in. Deze moest weer op het ijs gewerkt worden. De voormannen braken het 'ijs, terwijl van achter uit de boot met pieken werd afgeduwd. Eerst na l'Va uur werken werd steviger ijs bereikt, zoadat een paar man op het ijs gebracht konden worden, die zloover ze bij ons behooren, in de a.-r. Kiesvereeniging te krijgen. Zeeland staat niet ongunstig bekend voor wat 'kiezerskweek betreft. In pro centen bereikt het ztelfs het hoogste cij fer 78. Handhaven wij voor ons aandeel dezen goeden naam 1 Tweede Kamer. Allerlei. Verschillende zuinigheidsbegrippen. Co mité generaal. De ,Marinebegrooting heeft gisteren uiet veel tongen meer in beweging gebracht. Er is nog 'n weinig gebabbeld oVer loodstraclementen en over de gymnastiek- en sportschool te Willemsoord. Alles echter zonder dat de Minister veel toezeggingen kon doen hooren. Want waar 'niet is, daar verliest zelfs de Keizer z'n recht. Doch, weest dan ook uiterst zuinige vermaande de heer van der Voort van Zijp. Schrap b.v. 'n post als dien van f 150.000 voor den bouw van een over dekte zweminrichting te Willemsoord. 'n Luxe uitgave in dezen tijd. Doch neen, zóó zuinig wilde men weer niet zijn. Met 32 tegen 21 stemmen werd het aniendement verworpen. Natuurlijk geen partijstemming. Aldra 'was aan de orde de oorlogsbe- grooting, doch alvorens een aanvang werd gemaakt, moest behandeld worden 't voor stel van 10'rechtsche leden om pen comité- generaal te houden. 't Was van de heeren Ruys de Beeren- br-ouck, De Savornin Lohman, v. Sasse v. IJsselt, Duijmaer van Twist, v. Veen, v. der Voort v. Zijp, Schimlmelipenndnck, De Monté Verloren, v. Wijnbergen, Arts en v. Vuuren. Aanstonds gingen de deuren dicht. Natuurlijk is het algemeen 'beleid van minister Bosboom besproken. Men mag wel aannemen, dat hij ge duchte kritiek had in ontvangst te nemen. Vandaag zou het debat achter de ge sloten deuren voortgezet worden. Moge het een bevredigend verloop heb ben; mioge het maatregelen tengevolge hebben, waarmede 'slan-d^ belang ge diend is. Beknopt overzicht ven den toestand. ,,'t Zal zoo'n vaart niet loopen." Blijkbaar was dit veler meetning ten op zichte van de afkondiging van den on- beperkten duikbootoorlog. Want de Duitsche r^geering acht het nog eiens noodig. om de neutralen mlef kléta te waarschuwen, dat ©r geen par don meer gegeven wordt. „Uit het buitenland, zoo heet het, ko men wederom berichten, volgens welke men daar van meening is, dat de afslui ting der zee tegen Engeland met onder zeeërs en mijnen, met het oog op Ame rika of om andere redenen verz'wakt is of verzwakt zal worden. Met het oog op 'de neutrallen wordt daarom nogmaals 'met alle duidelijkheid verklaard, dat de onbeperkte oor log tegen het geheel© verkeer in het versperde gebied nu in vollen gang is' en onder geen omstandigheden verzwakt zal worden." Men mag dus nu gerust aannemten, dat het volle einst is. de vlet weer geheel op1 de vl'akte konden trekken. Dat voorgaan was gevaarlijk! Zakte men naast de vlet door het ijs, dan kon men vrij gemakkelijk in de boot komen, al' scheppen de laarzen water, doch die als trekker er door ging, kreeg een nat piak, en verwisseling van kleeding was bij de felle vorst niet mogelijk. De piek werd door hen dan ook dwars ge dragen, om tpnminste er weer vlug uit te wippen. Het sterke ijsveld, dat nu beklommen werd, bleek mooi glad, zoodat de schaats weer ondergebonden werd, en de vletten vlogen er .over 1 Vlak bij Schokland ont rolde zich een natuurtafereel, zoo Vreemd en zoo indrukwekkend, dat men zoo iets niet gemakkelijk .weer vergeet. 'tWas ,,-diezig", d.i. nevelig, het ijs zag loodblauw tot grijs, en bijna overal was de horizon begrensd met hooge ijsduinen, behalve vooruit. Daar lag een open wak van circa 70 M. breed, een gezicht ver lang, en daarom werd de boot te water gelaten, het zeil geheschen, en dan was het vaartuig toch eens weer even in eigen element. Tot ons leedwezen moet geconstateerd worden, dat nu alle hoop op een mildere bejegening van de neutrale vaart vrijwel vervlogen is. Het „ja" van Duitschland is „ja." De Duitsche regeering zet ook uiteen, dat er geen sprake van was aan Ame rika concessies te doen op dit punt. De briefwisseling van den Zwitserscbem gezant te Washington liep over andere kaken. De zaak zit zoo Aan de Duitsche regeering was door Zwitserland een telegram', van den Z-wit- serschen gezant te Washington overhan digd, waarin de gezant zich aanbood om in geval Duitschland met de Amerikaan- sche regeering over de afkondiging van het versperd© gebied kvilde onderhande len, als- bemiddelaar op te jredten, wijl alduisi het gevaar van een oorlog tusschen Duitschland en Amerika verminderd zou kunnen worden. Tot de 'Zwitsersche regeering werd daar op het verzoek gericht "haar gezant te Washington mede te deelen, dat Duitsch land steeds tot onderhandelingen mlet Amerika bereid was', mits de Jhandels- afsluiting tegen alle vijanden, derhalve niet alleen tegen Engeland, onb-eïnvloed bleef. Zooals vanzelf spreekt, zou Duitsch land 'zich slechts met dergelijke onder handelingen kunnen inlaten onder voor waarde, dat onmiddellijk de 'diplomatieke betrekkingen tusschen Amerika en Duitschland 'hersteld worden. Als onder werp van onderhandelingen kunnen slechts enkele consessies op het gebied van bet Amerikaansche personenverkeer ter sprake komen. Do door den onhe- perkien duikbootenoorlog over de vijan den afgekondigde versperring van Idem overzeeschen aanvoer zou, zelfs indielni de diplomatieke "betrekkingen -piet Ame rika hersteld worden, onder geen om standigheden verzacht worden. Ook deze taal is duidelijk en behoeft geen nadere toelichting. Jamlmer, dat de Amerikanen zich ge dwongen zagen, zich terug te trekken uit het werk van liefdadigheid ton opzichte van België en Noord-Frankrijk. De sympathieke rol, die Amerika tot leniging van den nood'van een der meest getroffen slachtoffers van den oorlog ge speeld heeft, is ten einde. Maar gelukkig bestaat er alle waarschijnlijkheid, dat de rol 'wel door een ander zal worden over genomen en voortgezet. De voorzitter van de relief-commission heeft reeds meegedeeld, dat de commissie gelden en voorraden zal blijven- verza melen, en een nieuw© onzijdige commis sie, wanneer die gevormd zal zijin, steuhen zal. In de pakhuizen van de commissi© in België en Noord-Frankrijk was .voor 25 millioen dollars, voedsel, genoeg voor zes weken. 'De voorraden stonden onder toezicht van Belgische autoriteiten, die gemachtigd waren "ze le verdoelen, tot een andere organisatie de controle zloui overnemen. Er was alle hoop, dat binnen deze zes weken een ander© onizijidige groep gevormd zou zijn en dan z'ou alles' weer geregeld loopen. Nederland zou hier ©en grootsch werk ku'nnen do-en. Op de slagvelden levendige- actie-, Idoch over algemeen in kleinen stijl. In het Oosten echter hebben de cen- tralen -een Vrij groote overwinning behaald. Aan den straatweg van Valeputna, (in de streek van Mestecanesti,) veroverden hun troep-en stormenderhand een Russi- s'che stelling. De vijand ondernam sterke tegenaanvallen omi haar te heroveren,, d-och te vergeefs, 23 officieren en 1200 man werden gevangen genomen, 12 machine geweren, 7 mrjnwerpers en 3kanonnen Toen de overzijde bereikt was, wer- ,den de booten opgetrokken, de schaatsen ondergebonden, en ^oorlam aan de klokl Dan ging het met frissohen moed ver der, totdat -de eerste vlet er weer door zakte. De schaatsen werden afgebonden, de ijs-sporen .aangegespt en dan begon weer het moeilijke werk, de boot er uit te halen. Het werd een -op-heffen, Weer doorzakken, weer breken en opheffen zon der einde, wat verklaarbaar was wan neer we het aantal postzakken en pro viand zagen, die was ingeladen. Ten slot te Inkte het echter, en na een tijdje ver der trekken was om 2 uur het eiland Urk goed in zicht! Kwart voor drie waren we dwars van Urk, en -dan komen een dertigtal stoere Urkers. Onder groot gejuich werd het gezelschap de Urker haven binnenge trokken. De post werd op Urk gelost, en na eenige verkwikking, werd besloten om drie uur den tocht naar de „Geusau" aan te vangen. Er bestond eenig Verschil', over de Abonnementsprijs Per S maanden fr. p. post ;s n'V m <=»rljs der Advertentiën s 5 regels fö.ó0, iedere regel meer 10 ©i S-m&al plaatsing wordt 2-maal berekend Bij abonnement voordeelige voorwaarden! Familieberichten van 110 regels ƒ1,--, iedere regel meer 10 ct. buitgemaakt. 1 j Blijkbaar begint met het verminderen van d-e koude weer een verhoogde pa trouille-actie. Een brief van Pa. De N. R, C. publiceert van tyd tot tijd „een brief' van Pa." Die „Pa" is een Atrikaander, die nuchtere- opmerkin gen over -den oorlog in de brieven aan zijn zoon neerschrijft. Uit den jongsten „brief van Pa" citeeren wij! hier het vol gende: j „Waar het di kleine naties geblij en waar 'is di hulp voor di kleine natiels geweest? Nu lees ons in di bladen dat di Duitser ook 'Roemenië binnetreken dat di Engelsman hulle een Engels ge neraal met een klompje officieren gesituur het. Oom- Daaie zeg, hij1 weet nu dat het met Roemenië ook niks word ni en het hij nu groot angst' voor ou Holland, zal England nu proneer hulle Ook in di oorlog te drijf. Die mensen ïn Holland wat zoo in di Maden raas en poppetjes teeken doet banje beter, een regiment vrijwilleg-ers op te richt en naar England te trek, kan hulle dan voor England vecht hoef hulle zeker ni© bang te jvees' dat hulle njet in de vuurlinie zal kom, zal di Engelsman wel voor zorg. Hulle mioet bedenk dat als 'Holland 'tegen Duitsland in di oorlog trek, di Engelslman 20 men sen stuur om als di Duitser ook in hulle land trek, di dijken in de lucht te blaas en kan dan di ou Hollander, voordat hulle verdrink friet hulle vrouw en, kin- der, als -di golven over 'di land spoel zing „Rule Britannia, Britannia rules the waves." Di laatste Hollander moet hulle regee ring -steun om buiten di oorlog te blij' en ons hoop- dat hulle koele koppen zal hou en hulle land niet ongelukkig zial maak. Hulli moet ni vergeet ni, wat nu krom' is ,'is later recht. Ons weet nog te goed uit di Boerenoorlog wat di Engels© bla den het geschrijf over al di oogen di ons -di Engelse gevangenen het uitgesteek en al die mpoie dingen meer. Over al di vrouwmensen en kinder wat in di Boerenoorlog vermoord 'is wil ons nu niet praat, -maar ons weet ook w,at nu in deze oorlog gebeur het. Ook hoor onis van di Ind-ise mensen hoe di Engelsman in Geylon h-e-t te keer gegaan én zal ons ook maar niet over Ierland praat. Hulle raas over onderzeeschep-en en Zeppelins, maar al die vrouwmensen en kinder in Duitsland -dood te honger, is ook nie miooi ni". Aardig is- ook de opmerking over het nieuwsbureau van Reuter, „generaarReu- ter" zegt „Pa": D-at is nu nog eens een generaal-, die eene oogenblik is "hij: in Rusland, di andere oogenblik in Frankrijk of op di Noordzee en waar hij' geweest het daar vlieg Spaanders. Neef Piet zeg alleen in Duits-Óost-Afrika kan di gen-e- raal niet veel maak ni, want die ou giraffen en olifanten maak hulle voor naamste wapen, ,die telegraafdraad en palen §tuk. Qd oorlogskosten. De „Neuenburger Kantonalbank" schrijft in haar bericht: „Volgens de berekening van oordeel kundige personen bedroegen dé oorlogs kosten o,p 31 December 1916 356 mil liard Fr." Het is' moeilijk van deze soml een voor stelling te maken. Om het met iets an ders te vergelijken, wordt er aan herin nerd, dat het tin de spoorwegen der we reld gestoken kapitaal voor 3 millioen kilometer ongeveer 300 milliarden Fr. is. juiste richting, die men te Volgen had. Wel had de kapitein deze op het kom pas aangegeven, doch men was op- Urk van andere meening. Het gevaar zou daar om! kunnen bestaan, dat men in cle duis ternis het schip- voorbij zou loopen. Dan komt om alle bezwaren opi te heffen, de Urker, Kramer, en heel' een voudig besloot hij op z'n klompjes de expeditie als 'loods den weg pe wijzen. Zoo'n daad teekent den man, en men kon hem niet genoeg daarvoor danken. De Urkers brachten de booten tot aan de grens van het vaste ijs, dat Urk omgaf, dan gingen ze terug, en de vletten werk ten zich verder I Men dacht water te vinden, maar ja wel1 niets als ijs, en dun ijs. Dan "begon het zware werk. Voorop twee mannen, die met de laarzen het ijs braken, terwijl de overigien achterin (waardoor de kop1 hoog lag) afstieten met de pieken. Toen het commando klonk: „Eén h-owl" wierpen de mannen zich opi den boom, en vorderde de boot één handbreedte, of hoogstens een voet! Dat werk duurde zoo vijf uren lang! De man-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1