No 103 Donderdof 1 Februari 19IV 31e Jaargang bekend, dat lijverheid en iten, dus ook »n zijn afge- •iributie zul- icten de voor betaald heb- iber- en de »n, wanneer «verschillen rvoor zullen Rotterdam. te koop |inpaard, te pachten koop Knecht, IaRE, Nieuw- en (knecht, Knecht tbode, tbode mstbode, soudster, i IGE, Vrachtrijder Sop fport, prijs f 7.50 invraag, W. HOO- te 1 Mei 1917: juwepolder, groot Centiaren, verpachting lig- Itore van den No- >T te Middelburg, sbiljetten moeten 17 Februari 1917. IB 1.3 [ran haar 5e|kalf, Plompert, Aagtekerke. oe, ning 6 Februari, tkapelle. uin jaarling Hengst- E te Meliskerke. eider pikbaar, bij ïerke, Westhoek. liefst met aan- I ploegen wil lee st vrij woning en DER, Anna Pau- verken, bij wed. Ierseke. a.s. |E Az., Kloetinge. evraagd jer Arendskerke. met 1 Mei a. s. NOTEBOOM te benoodigd >E., Landbouwer, faagd Ted. J. BEEN- Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET LMERGQ gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goess iL&Nae VORSTSTRAAT M», Bureau te Middelburgs TRIVIA F. P. DHUIJ - L. BURO, Drukkers: Qoeterbaan Le Cointre - Goo«, De Zeeuw VERSCHAT ELKEN WERKDAG Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse m, .o:® xrijs der AdvertentiSn: 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ei, 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend» Bij-abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels f 1. iedere regel meer 10 ct. Da kwitantiën voor de abonnementsgelden evpr het le kwartaal 1917, ingegaan I Januari j,'., zullen In den loop dezer week per post worden verzonden. Ook de nota's aan Brie vengaarders en Boekhandelaren We vertrou wen dat allen door vlugge betaling zullen medewerken, om alles gsregeld te doen voortgaan. DE ADMINISTRATIE. Veranderd inzicht. Een der grootste Engelsch© staatslie den is openlijk van zijn gevoelen inzake den vrijhandel teruggekomen en "heeft ge broken met de1 politiek' van de open deur-. Hij is bekeerd tot de praktijk1'van het protectionisme, de bescherming. Dat heeft de oorlog en de haat tegen Duitschland hem' geleerd. Hiji zal voortaan den vrijen invoer, .natuurlijk in de eerste plaats den invoer van Duitsch© handels waren 'belemmeren. Een verstandig besluit. Maar nu komlt zachtjes aan óns huid in den strijd: vrijhandel o£ bescherming, alleen tegen allen te staan. Wat 'toch niet zoo behoefde te zijn. Wij zwijgen hui van de rechtsche par tijen, die altijd voor, verhooging van de bestaande invoerrechten gepleit hebben!- Dpeh er zijn- nfog enkele vrijlzinjnige handelsmannen, mannen van naaml, dio van puds' aan de zijde der rechtsche partgen gestaan hebben. Zelfs' in het vrijzinnige Rotterdam], de handelstad bij uitnemendheid, deden dit de Jacobsens, de Kochs en Van Stolks. Reeds bij de behandeling] in de Ka mer van Koophandel te Rotterdam, van het Tarief-ontwerp- van minister Hakte in 1902, was daar in genoemd Lichaam een minderheid, die 't ontwerp verde digde. Wij herinneren slechts' het advies- Jacobson. Zoo ook in 1909. Het rapoort van een commissie uit de K. v. K. strekte om per adres1 de Tweede Kamer te ver zoeken het ontwerp Tariefwet van mi nister Kolkman te verwerpen. Ook toen waren er twee leden, die zich niet met de pirincipiëel© strekking van dat rapport konden vereenighn, ni. ■de heeren Koch en Van Stolk. De heer Van Stolk vroeg1 o.m1., of het, in stede van betreuren, niet veeleer toe te juichen is, dat -een handelspolitiek; die ook tegenwoordig door de zooge naamde vrijhandelaars wordt toegegeven er een te zijn van matige bescherming uitgebreid wordt tot andere artikelen, die tot nogtoe yan die bescherming heeft kunnen profiteeren. De vraag "is, of in dien finantieele eischen Van de schat kist verhooging vragen, de bezwaren door de commissie opgenoemd niet te breed zijn uitgemeten en of niet onge straft tot een zeven of acht percentage recht kan worden overgegaan. Het concept-antwoord werd natuurlijk aangenomen. Maar het verzet van die zijde bewijst dat het gezond verstand ook in Rotterdamlsche handelskringen, althans toen nog werkte. Allicht doet 't dit nu; nog en wel in meerdere mate. Een walvenliend kompliraent. -h'rm07'0*1 4aSen spraken wij onze verwach- ?venals U'- 1903 het schepem- n gsontwerp ondanks „sociaal-de- aanseuoni u£Óthartigheid" zou worden hommi tv, i.13 ontwerp aange- Bic.hon tegen. Nlerstetöz> M Houden wij wel in 'toog dat de mi nister er eerst het aanstotelijke artikel uitgelicht had, zoodat de sociaal-demo craten voor tontwerp konden stemmen. toch neemt dit niet weg het vroote verschil in houding tusschen de sociaal democratische leiders van thans'en die van 1903. Dit komt des te sterker uit, wanneer men weet, dat het voornamelijk de heer vliegen, wethouder van Amsterdam, is geweest, die, de schippersstaking tot een goed einde gebracht beeft Hrj heeft zoo lazen wij in De Am sterdammer expediteurs en schip"- pers tot elkander gebracht. En de schipt- pers hebben hem daarop een ovatie ge wacht, waarbij de heer Vliegen van wal stat met een rede, waarin hij' zijn af keer uitsprak van daden van terrorisme v,aJA i§*nS> 1611 den schippers op het nart bond zich bij de beslissing der Re aring neer te leggen, ook wanneer deze aan hun wenschen tegemoet kwam. liik T'Vr>0rden zijn h(>e wonder- tt t0<"- door de schippers met een Zwoord.*11 Wn LeVe Vliegen! be" Een zoo vredelievende oplossing ver dient een eeresaluut, en getuigt van het tegendeel van luchthartigheid bij dezen leider en bij wie het met hem eens zijn. Tweede Kamer. Weg met Ede I Geen motie baatte.Verlangens op onderwijsgebied. De bijzondere gymnasia en de H. B. S. en de leeraren. Weer ging 'tgisteren over de vraag: Ede- of Nunspeet? Do pleiters voor het vluchtelingenoord te Ede zijn echter zfeer teleurgesteld go- worden. Van den beginne af legde de regee ring den nadruk op den eisch der zui nigheid. Daartegenover hebben verschillende af gevaardigden verklaard, dat er ook an dere factoren in 'tspel waren. Men vestigde b.v. de aandacht op de stemming der Belgen en op het door de regeering eenmaal gegeven woord, dat er verschil zon worden gemaakt tusschen Ede en andere kampen. Doch 'de minister was onwrikbaar. De motie-Hugenholtz, die de wensche- lijkheid van het behoud van het o-ord te Ede .uitsprak, moest 'hij sterk ont raden. Mocht de motie worden aangenomen, de Minister zou er niet voor uit den weg gaan. Aanneming der motie raadde hij niet aan, daar het den indruk ZOU maken, dat de Kamer een bezuiniging niet op prijs stelt, wat op de ambte naarswereld een slechten indruk zou ma ken. Slechts is hij bereid de gegevens nog eens nader te onderzoeken. Ziedaar al Z'n tegemoetkomendheid ten toon gespreid. Het is nu eenmaal zijn overtuiging, dat door verplaatsing een bezuiniging te verkrijgen is van f 16.000 per maand en bovendien bezuinigingen te verkrijgen zijn, die niet onder cijfers zijn te brengen. De motie was natuurlijk weer gauw van. de baan. Een debat over „onderwijs" volgde. Eén lijst van verlangens. Marchant pleitte voor ruimere subsi- dieering van het vakonderwijs. De heer Nolens betoogde, dat het met het onderwijs niet gaat zooals het gaan moet, en wees op het honger onderwijs, 't veeartsenijkundig-, 't landbouw- en vak onderwijs. i Er is (geen continuïteit genoeg. Hij drong er op aan, dat voor den goeden gang van zaken en voor de eenheid een ver antwoordelijk persoon of orgaan voor 't on derwijs wordt aangewezen. Vervolgens kwam hij tot een nadere bespreking van het vakonderwijs. Hij acht de uitgaven hiervan van den meest pro- ducüeven aard, dit is reeds in gewone tijden het geval, maar nog te meer nu en na afloop van den oorlog. De heer Van Veen bepleitte verhoio- ging van de subsidies voor bijzonder gym nasiaal en middelbaar onderwijs. De ver hooging is noodzakelijk voor de verbete ring der leeraarsalarissen. Anders bestaat inderdaad de mogelijkheid, dat bloeiende inrichtingen ten gronde gaap. De heer Gerhard uitte eveneens Zijn teleurstelling óver het feit, dat de regee ring zoo weinig heeft gedaan voor de uitbreiding van ©enige takken van on derwijs. Andere afgevaardigden sloten zich in hoofdzaak bij de gesproken woorden aan. Eerdmans, Limburg, IJzerman en Albar- da bepleitten de gelijkstelling van he(t gymnasiaal en middelbaar onderwijs. Lobman, Brummelkamp ©n v. Wijnber gen ondersteunden het betoog van Van Veen tot verhooging der subsidie voor 't bijzonder M. O. en Gymnasiaal onder wijs. Lohman wil den weg opgaan van de Onderwijs-Conimissie en een Onder wijsraad in het leven roepen, bestaande uit bekwame mannen van verschillende richting en drong aan op aansluiting van de H. B. S. bij de wis- en natuurkundige faculteit der universiteit. Ten slotte be pleitte hij pensionneering van de weduwen en weezen van leeraren bij het bijzónder gymnasiaal en M. O. De Groofe OorBog. Geknapt overzicht va« den toestand. Een verscherpte duikbootoorlog aan gekondigd. Duitschland moet de beperkingen la ten vervallen, welke het zich tot dus verre hij het gebruik der strijdmiddelen ter zee opgelegd heeft. Ziedaar een verpletterende mededee- ling uit een nota van Duitschland aait de Ver. Staten. Duitschland kondigt van 1 Februari af een onbeperkten onderzeeërs-oorlog! aan. Wat dit voor de neutrale landen, ook voor Nederland, beteekent, zullen wij binnenkort tot onze smart ervaren. Komt, laat ons enkele clausules af drukken, uit de bedoelde nota De keizerlijke regeering heeft van den inhoud der boodschap met die ernstige opmerkzaamheid kennis genomen, wel ke den door diep- verantwoordelijkheids gevoel bezielden verklaringen van den president toekomt. Het strekt baar tot glroote voldoening te kunnen vaststellen, dat de beginselen van deze belangrijke betooging in breeden omvang overeen kwamen met de beginselen en wenschen, welke Duitschland koestert. Des te dieper betreurt de keizerlijke -regeering het, dat de vijandelijke gezind heid harer tegenstanders tegenover den vrede het de wereld onmogelijk maakt reeds nu met de verwezenlijking van deze verheven doeleinden te beginnen. Duitschland en zijn bondgenooten wa ren bereid onmiddellijk vredesonderhan delingen te beginnen en hadden als grond slagen de verzekering van hun bestaan, hun eer en de ont.vvikkeli ngsvrijheid hunner volkeren aangegeven. Hun plannen waren, zooals zij in de nota van 12 December 1916 uitdrukkelijk verklaarden, niet op1 verplettering of ver nietiging der tegenstanders gericht en vol gens hun overtuiging met de rechten der andere naties goed vereenigbaar. Wat in het bijzonder België betreft, dat een voorwerp van warme sympathie in de Vereenigde Staten vormt, had de rijkskanselier eenige weken tevoren ver klaard, dat de inlijving' van België nooit in de bedoelingten van Duitschland ge legen had. Duitschland wilde in den met België te sluiten vrede slechts voorzorgs maatregelen, treffen, opdat dit land met de keizerlijke regeering in goede betrek kingen van nabuurschap wens ebt te le ven en door de tegenstanders niet ter vergemakkelijking van vijandelijke aan vallen gebruikt kan worden. Op de veroveringszucht der tegenstan ders ,die den vrede willen dicteeren, is de vredespoging der vier bondgenooten mislukt. Onder het uithangbord van het nationaliteitsbeginsel hebben zij hun oor logsdoel onthuld. Duitschland, Oostenrijk- Hongiarije, Turkije en Bulgarije verbrok kelen en onteeren. Tegenover den wensch tot verzoening 6tellen zij den wil om. te vernietigen. Zij willen den strijd tot het uiterste toe. Zoo ontstond de nieuwe stand van za ken welke ook Duitschland tot nieuwe besluiten dwingt. Iedere dag, dat de vreeselijke strijd voortduurt, brengt nieuwe verwoestingen, nieuwen nood, nieuwen dood. Ieder erf dag', dat de oorlog verkort wordt, be houdt aan beide zijden duizenden. Het leven der dappere strijders! is een weldaad voor de gepijnigde menschheid. De keizerlijke regeering zou het voor haar eigen geweten voor het Duitsche volk en voor de geschiedenis) niet kun nen verantwoorden, als ziji welk middel ook, onbeproefd liet om het einde van den oorlog te verhaasten. Met den president der Vereenigde Sta ten had zij gehoopt, dit doel door on derhandelingen te bereiken. Nadat de po ging tot overeenkomst door de tegen standers met een verscherpte aankondi ging Van den strijd beantwoord is, moet de keizerlijke regeering als zij in hoo- geren zin de menschheid wil dienen en zich niet jegtens het eigen volk wil be zondigen, den haar opnieuw aangedron gen strijd om het bestaan nu met vol len inzet van alle wapens voortzetten. Zij moet daarom de beperkingen laten vervallen, welke zij zich tot dusverre bij het gebruik harer strijdmiddelen tier zee opgelegd heeft. In de gisteren gehouden zitting van de hoofdcommissie van den Duitschen rijksdag heeft de rijkskanselier von Beth- miann Hollwegi in gelijken geest ge sproken. Hij heeft daarbij ook uiteengiezet, waar om hij in Maart en in Mei van het vorig jaar tegen den onbeperkten duikbootoor log! was en waarom de kwestie in Sep tember volgens overeenstemmende mee ning uit politiek en militair oogpunt nog niet rijp was voor een uitspraak. Zoo dra ik, zeide hij, in overeenstemming met het hoogste legerbestuur tot de over tuiging kom, dat ons de onverbiddelijke onderzeeërsoorlog den zegevierenden vre de nader zal brengen dan zal de U-boot- oorlog zoo tglevoerd worden. Dit tijdstip', zoo vervolgde de Tijkskan selier, is .thans gekomlen; in den vo- rigen herfst was de tijd nog niet rijp maar thans is het oogenblik aangebro ken, waarop wij, met de grootste kans op succes de onderneming kunnen wa gen. Een later tijdstip mogen wij dug ook niet afwachten. Wat is er dan veranderd? Op de eerste plaats het voornaamste: het aantal onzer onderzeeërs is Vergeleken bij het vorig jaar zeer belangrijk gestegen. Daarmee hebben wij een vaste basis voor suc ces. Het tweede punt, dat ook meetelt, is de slechte wereld-graanoogst. Hij brengt Engeland, Frankrijk en Italië reeds thairs in ernstige moeilijkheden. Wij heb ben de vaste hoop', dat 'deze moeilijk heden door een onbeperkten onderzee- ersoorlogi tot het ondraaglijke te doen toenemen. Ook het steenkolenvraagstuk is in den oorlog een levenskwestie. Zij is reeds thans, zooals' u weet, in Frankrijk en Italië kritiek. Onze onderzeeërs zullten haar nog kritieker maken. Daarbij komt vooral voor Engeland de aanvoer van ertsen voor munitie-fabricatie in den meest uitgebreiden zin en van hout voor de kolenmijnen. Nog grooter worden de moeilijkheden voor onze vijanden op dit gebied door de toeneming' van het gebrek aan scheeps- ruimte. Voor de bijzonderheden der voorgeno men oorlogsmaatregelen wordt in de Duitsche nota verwezen naar een bij gevoegd memorandum. Hieraan is Jiet volgende ontleend: Vanaf den lsten Februari 1917 zal in de navolgende versperde gebieden om Engeland, Frankrijk en Italië en in het Oostelijk gedeelte der Middellandsche "Zee elk verkeer ter ze© zonder meer met alle wapenen bestreden worden. Neutrale schepen, welke het afgesloten gebied bevaren, doen dit opi eigen risico. Ofschoon voorzorgismaatregelen getrof fen zijn, dat de neutrale sehepen, welke den lsten Februari op reis naar havens van het versperde gebied zijn gedurende 'n flinken termijn 'gtespaard worden, is het toch dringend aan te raden, dat zij; met alle beschikbare middelen een anderen weg nemen. Het regelmatige Amerikaansche -passa giersschip kan ongehinderd voortreizen: als: a. Falmouth als eindhaven genomen wordt. b. Opi de heen- en terugreis naar Sor- lys en een punt 50 graad Noord en 20 graad West gestuurd wordt., c. Op dezen weg moeten de stoomsche pen de volgens bijzondere in de Ame rikaansche havens hun alleen toegesta ne kenteekenen voerenop den romp van het schip en de zijstanden 3 meter- breede geverfde verticale strepen, af wisselend wit ,en rood; in eiken mast een vlag uit vierkante zwarte en witte vakken; op het achterdek de nationale Amerikaansche vlag. Bij; duisternis moeten de nationale vlag en de strepen op de schepen van verre zoo goed mogelijk zichtbaar en de schepen zelf zeer heidei verlicht zijn. d. Een stoomschip wekelijks in elke richting gaat, dat Zondag in Falmouth aankomt en Woensdag vertrekt. e. Waarborg door de Amerikaansche regeering gegeven wordt, dat deze sche pen geen contrabande (volgens de Duit sche contrabandelijst) vervoeren. Aan de regeeringen der andere neutrale staten zijn overeenkomstige nota's over handigd. i i r t Zoo is dus .een nieuwe periode inge luid, welke vreeselijke dingen te aan schouwen zal geven en een zee van ellende met zich. zal) brengen. Het is nu duidelijk, dat de worsteling op leven en dood niet meer te verijde len is door geruchten omtrent Wilson's plannen. De „New-York World" verneemt uit Washington, dat Wilson's eerstvolgende stap' zal zijn, óf een formeele uinoodiging tot officieele bespreking door de oor logvoerenden, van de beginselen, neer gelegd in 't vredesprogramma en ont vouwd in zijn redevoering aan den senaat, zonder daarin bijzondere voorwaarden ter sprake te doen komen, óf hen uit te noodigen vertegenwoordigers, naar Ame rika te zenden en de algemeen© be ginselen daar te bespreken op de basis van een wapenstilstand, zoolang de on derhandelingen loopende zijn. We gelooven nóg, dat Wilson's actie niet aan 't einde gekomen is, doch ze kwam te laat ,om de te verwachten ca tastrophe te voorkomen. Op' de fronten blijft het bij Moedige schermutselingen en bij groote aanvoeren van nieuw kanonvleesch. Korte Oorlogsberichten. De Engelsch© minister van Koloniën, verklaarde in een rede, dat geen deir Duitsch© door Engeland veroverde Ko loniën ooit weer .onder Duitsche over- heersching zal komien. Uit Derby wordt geseind, dat me vrouwt Wheeldon, hare dochter Hetty, haar tweede dochter mevrouw Masön en de echtgenoot van deze laatste Alfred Mason, die gearresteerd werden, gister morgen voor den rechter van instructie terecht gestaan hebben, onder 'beschuldi ging van sataenlzwering tegen Lloyd Geor ge en Arthur Henderson. Na het getuigen verhoor werd "de zaak verdaagd. De ge arresteerden zullen Zaterdag weder wor den gehoord. 1 Luitenant-generaal1 Hoskins heeft generaal1 Smuts als opperbevelhnebber in Oost-Afrika vervangen. Wegens kolennood hebben reeds zes van de grootste papierfabrieken in De nemarken het bedrijf moeten stop zet ten. Men 'verwacht een verordening op beperking van papiergebruik door de cou ranten. li I -Sïl' Zweden ontving reedsi .in een half jaar geen koffiaaanvoer, daar Engeland onverbiddelijk alle ladingen aanhoudt. Men verwacht spoedig volslagen koffie- gebrek. Het Engelsclhe s.s. Clan Shaw is op een mijn geloopen en gezonken. De SpaansChe Maden molden, dat de politie in verband met den aanslag op den koninklijken trein een individu heeft gearresteerd en onderzocht, dat cor rect Fransfcli en Engelsch' sprak en een brief bij zich had, die geschreven was jn niet te ontcijferen uitdrukkingen en gedateerd uit Barcelona. 'Verscheiden© an dere arrestaties zullen plaats hebben. De politie heeft twee stukken lood yan on geveer 50 K.g. gevonden, het éene op den 6poorweg en het andere daar dicht bij. Het DeensChe s.s. Daisy en het SpaansChe s.s. Punta Ten© zijn gezonken. Het Fransche transportscMp Ami- ral Magon (3582 ton) met 900 man aan boord 'is den 25 Januari door een vijan delijken onderzteeër getorpedeerd109 man zijn gered, j. Koning Gustaaf, die op het oogen blik te Schoenen, .verblijft, .zal Zaterdag een persoonlijk bezoek van ,éen dag bren gen aan den koning van Denemarken. Uit Parijs wordt gemeld: De koude neemt verder toe. De Sein© is bezig dicht te vriezen over haar geheel© breedte, zoo dat de scheepvaart stopgezet is. In het district JJssée zijn tengevolge van de koude wolven gezien en 'in La Carrèze, in de Alpen, is de thermometer tot 20 graden onder nul gedaald. Op het ka naal' naar Hasebrouck is de scheepvaart stopgezet. Over dit gebied woedden he vig© s neeuwstoTmieo;. i '1 Uit het Duitsche hoofdkwartier wordt glemeld: Aan den Oostelijken over van de Aa namen onze troepen stormender hand een stelling der Russen en sloegen verscheidene krachtige tegenaanvallen af. Er werden 14 officieren en 900 minderen gevangengenomen en 15 machinegewe ren buitgemaakt. Na een hevig vuur vie len de Russen de stellingen ten Z. van den weg van Valeputna herhaaldelijk aan. Twee herige aanvallen mislukten. Bij den derden gelukte het hun het steunpunt van een afdeeling binnen te dringen. Te Berlijn worden thans reusachtige ketels van het Hamburgerstation naar het tentoonstellingsgebouw bij het Lehrtersta- tion vervoerd. Weglens het gebrek aan transportmiddelen heeft Hagenbeek hier toe zijn geweldige trek-olifanten ter be schikking gesteld. De ketels, met eeni gewicht van 350 centenaar, die zelfs door twee vierspannen niet van de plaats! kun nen worden getrokken, worden door .de dikhuiden met het meeste gemak voort gesleept. I 1 j De koning) van Engeland heeft aan alle „lords lieutenants" der graafschap pen, een schrijven verzonden, waarin hun medewerking wordt .verzocht voor de uit breiding van de vrijwilligers-macht, die bestaat uit mannen boven den dienst plichtigen leeftijd, die in een burgerlijk beroep werkzaam zijn en verlangen de geregelde troepen af te lossien. In Weenen worden met 4 Febru ari petroleumkaarten ingevoerd. In Roemenië heerschen herige sneeuwjacht en, geweldige koude.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1