ft O Woensdag 24 Januari IWI> isle Jaargang De Groote Oorlog. 13 Dec- 1916)- Sfaten-Generaal. Uigave van de Naarnl. Venn. LUCTOK ET EMERGO gevestigd te 6oes. Hoofdbureau te Goesi ^ANSE VORSTSTRAAT 2ï®c Bureau te Middelburgs FiRMA F. P. DHU,J L" Drukkers: ©osterbaan Le Colntro - Goes. De Zeeuw VERSCmJ.VT EZ.HZK WERKDA® Abonnementsprijs Per 8 maanden fr. p. post Losse w^sumb »o:o6 /vQs der AdvertentiSn IMS regels ƒ0.50, iedere regel meer lOct. Stamal plaatsing wordt 2-maal berekeDÜJ Kjabonnement voordelige voorwaardas, Famëüeb eriohten van 110 regels fh—t iedere regel meer 10 ct. Stembureau. Wai moeten .nog opmerken dat voor de Tweede Kamer bet geheel© land als één kiesdistrict geldt. Voor de Provinciale S laten geldt de heel© provincie als kies district.' Voor de gemeenteraden is die gemeente één kiesdistrict. Is het land verdeeld in kieskringen, 'de provincie is het ook, en de gemeente van boven de "20 duizend inwoners is dit ook. Zoo'n kieskring is weer verdeeld in stem districten. Deze verdeeling -wordt door den minister vastgesteld op advies van Gedeputeerde Staten. In een stemldistrict zullen in den re gel niet meer dan duizend kiezers! wo nen. Voor de leiding der stemming is aan gewezen een centraal-stembureau, dat ze telt, in Den Haag. Het bestaat uit vijf leden, die door de Koningin worden bet- noemd, en wiel voor vier jaar; eveneens drie plaatsvervangende ledein. Dien voorzit ter en den plaats,vervangend-en voorzit ter benoemt de Koningin ook. De werk zaamheden worden bij- algemeemea Maat regel van bestuur nader vastgesteld. Voor de verkiezing van do leden dier Tweede Kamer en der Provinciale Sta ten wondt in eiken kieskring (er Zijn 18 kieskringen!) een hoofd stem bu reau ingesteld. Voor den kieskring Zee land, wij herinnerden 't reeds', is dit Mid delburg. Dit boofdstembureau is samengesteld ,uit een voorzitter en vier andere leden Met 3 plaatsvervangende leden. Voorzitter is de burgemeester. Zij worden be noemd vöor vier jaar en houden zitting in het eerste stemdistrict. Iedere gemeente heelt dan nog eén of oneer stembureaus. „De vier andere leden" en de drie plaatsvervangende leden van bet hooid- s.te m bureau worden benoemd (en ont slagen): Wanneer het geldt de verkiezing van leden van de Tweede Kamer: door de Koningin. Geldt het de verkiezing voor de Provinciale Staten, dan worden zij benoemd -door Gedeputeerde Staten. Geldt het de verkiezing van leden van den Gemeenteraad, dan benoemt de gemeente raad ;ze. De 'gekofzen leden der Tweede Kalmer, der Provinciale Staten en der Gemeente raden hebben vier jaar zitting, en treden tegelijk af. De leden der Gemeenteraden met den eersten Dinsdag van September, de leden der Provinciale Staten dien eer sten Dinsdag in Juli, de leden der Tweede Kamer den derden Dinsdag in September. In verband biermede moeten de candi- daatstellingen plaats 'hebbenv,oor de Ge- meenteraden den tweeden Dinsdag in April; voor de Provinciale Staten1 den laats,ten Dinsdag in Februarivoor de Tweede Kamer den voorlaatsten Dinsdag in Mei. De gemeenten boven de 20 duiziend zielen worden voor de verkieizing van de leden van den gemeenteraad verdeeld, in drie kieskringen. De overige, ge nieenten vormen één kieskring. Men onthoud© ook wèl: Voor de ver kiezing van leden der Tweede Kamer is het centraal stembureau te Den Haag. "Voor de verkiezing van, leden der Pïo- vinoiale Staten is het centraal-stembureau te Middelburg. Dat is derhalve Wofdstem|- hureau en centraalstembureau. Voor de verkiezing van leden van den gemeente raad is de gemeente de voor ^et stembureau. Middelburg is derhalve, al naar gelang bet een verkiezing voor oen] der drie gem^mde colleges g,eldt: stem. bureau, pooidstemburean en centraal stembureau. Hierover later meer. Mr. Bomans. De Roomsch Katholieke „Nieuwe Haaa- leimlsche Courant" vat in een hoofdartikel 'de oordeelvellingen saami, waarmee het nieuwe Kamerlid van, Haarlemmermeer, Mr. Bomans; in de hem vjjandige pers ia begroet. Zjj geeft daarbij deze bloemlezing VaJ CË3 03 Deen dan de „Telegraaf s fragment van het „verslag" beëediging Tweede Kamer: „Nota beneien daar kwami :h!j| dan, de groote man, Schaepman en Troelstra bjji mekaar, dichter dus leca ge teerde en staatsman. „Wat viel hg" tegen 1Een gewoon, niet al te snugger gezicht. Een gewone gekleede jas. Eenjgewone scheiding in net stijf-geplakt haar. Een gewoon vel letje over een gewonen nsuei" „ao- ers met" (grootblad voor Nederlanjd (als m PDat)1 ,toJgt PaaJworrnJ iraaentr! ..Bet Anker"; IRoprttopisienaar met een Meesterstitel, hield in de geschiede nis, oproeper van alle kapelaans en het zwarte leger, kath. Hugenholtz, uit het lood geslagen candidaat-Kamerlid1 (voor den Helder), Vader der Bornan- netjee in de vloot. „Het Volk": Onze snoezige jongste, dot van een parlementaire Benjamin, Caesar, beminnelijke katholiek) jong© rnensch, Roomsch Haantje. „De Notenkraker": dappere heer Bo mans, nieuwe Hindenburg, Kletsma joor, een effectieve zwarte Bo-mian, hij rook rood menschenvleesch, Zwart cul- tnurwonder, Sinte-Troelsitra, ezel in eten leeuwenhuid (met plaatje), eerste baas in 't schelden en tieren (een en ander imie-t zie© plaatjes,) enz. j „De Volksstem"Langgewenscht© Messias der gemeente-politiek, politiek© ongeluksvogel, demokraat tusscben aan- lialings'teekens, lasterende tweedracht- zaaier, politicus van den kouden grond, David, groote man, verheven dicliterlijk© penvoerder, Held van Huisduinen, red der des vaderlands, didactisch-propa- gandist, onbeholpen sukkel, stakjserige demokraat, onverZoeklijke bestrijder der Poppeanen, Conservatief-liberale be- bestrijder der beginselen van de S. D. A. P., arme stakkert, verklerikaliseer- «3e grappenmaker, Haarlemsche Crom well ©n wiït verder z,al worden ter tafel gebracht. Die mi. Bomans schijnt, naar «3e ver slagen in d© Rechtsche pers te oordee- len, een hoogst bekwaam man te jziijin. Missctiien had hij beter gedaan te zwij gen, toen hij voor 'teerst een landbou- wersbelang ter sprake te brengen had in de Tweede Kamer. Eenige maanden zwifgeh én dei kat iuït den boom 'zien, schnijt onzen toekomstigein staatslieden niet ongeraden te "zijn. Edoch, het algemeen in de vrijzinnig© en socialistische pers zoo dadelijk op dezen volksvertegenwoordiger toegepaste afmaaksysteem, nog wel zonder schiet- masker, doet vermoeden dat zij in die toekomst toch wel iets van dezen j oog sten R. K. afgevaardigde vreeaen. Welnu, m|r. Bomans troost© zich hier mee dat een dergelijke behandeling in alle parlementen van Europa wel eiemsi Zal zijn voorgekomen. Uit onze Tweede Kamer herinneren we ons de behandeling die dr. Kuyper in 1874 ondervond toen hij zijn amendement dp artikel 1 van het wetsontwerp v. Hou ten ter breideling van den kinderarbeidj had ingedjmd. Na een herhaalde welsprekende verde diging zijner denkbeelden tegen de con servatieven, die hem, o.a. wegens zijin verwijzing naar Jacobusi V van heilig schennis beschuldigden, omdat hij den Bijbel in de Kamer bracht, en tegen do liberalen die van zijne anti-revolutionainei Christelijk Democratische nieuwigheden, welke rechtdraads, ingingen tegen de hun ne, niet gediend waren, trok dr. Kuyper :zijn amendement in. Hier heeft de gansche toenmalige libe rale en conservatieve p©Ts den draak miee gestoken. Wjj lezen het nog in de Kamerover zichten met het typeerend slot: „onder algemeen gelach der Kamer trok hij zijn amendementen in." Dat heeft dr. Kuyper ondervonden, de man die later „de nachtmerrie" zou wor den van meer dan ééne politiek© partij. Tweede Kamer. De Kamer heeft gisteren met 37 tegen 17 stemmen aangenomen een amendement van den heer De Monté ver Laren (antir.) om te bepalen dat de h uu rc ommi ssiewet zal vervallen zes maanden na den dag waarop door de Kroon zal zijn verklaard dat de buitengewone omstandigheden heb ben opgehouden te bestaan, die haar in voering noodzakelijk maakten. Een wijziging onder anderen mede on derteekend door de heeien Lohman en Patjjn; wij achten haar een verbetering van 't ontwerp, waarin (wij herinnerden het reeds) nogal eenige eenzijdigbeidjes voorkomen, bij welker behandeling menig ketterijtje is gedebiteerd geworden. De Kamer ging hierop over tot de be handeling van weer een andere Noodwet, welker slotbepaling insgelijks gewaagt van intrekking zoodra de omstandigheden Kul len hebben opgehouden te bestaan, welke de indiening dezer noodwet hebban noo dig gemaakt. Wij bedoelen de Schepenvorderingawet wjj vestigden reeds de aandacht op deZe wet, welke noodig was geworden ten ge volge van de staking der machinisten. Wel beetaajt er een Schepenuilvoerwel, doch aan deze heeft de minister in Zoo danig geval niets. Hij moet 't recht heb ben bij stakingen andere schepen en men- schen tot opvatten van de taak der sta kers op te roepen. In artikel 1 van het ontwerp staat dan ook dat Tde minister van den eigenaar van een Nederlandsch zeeschip vorderen kan, dat te zijner beschikking worde ge steld hetzij de geheele laadruimte van dat schip voor eene bij de vordering te bepalen -reis, hetzij zoodanig deel der laad ruimte als benoiodigd is voor het ver voer van eene aan te wijzen hoeveelheid goederen voor de reis, waartoe het schip bestemd is. De vordering kan,echter slechts gedaan worden ten behoeve van het vervoer naar Nederland van goederen, welke door de regeering zullen worden aangevoerd of voor welker distributie door deu minister een regeling is getroffen. Het is derhalve hoofdzakelijk de voe- dingsquaestie welke dezen maatregel be paalt. -Ook weer een socialistische maatregel. Maar wie zou 't in den minister niet toejuichen dat hij 't spreekwoord „in bui tengewone gevallen buitengewone reme dies" toepast. Zouden de burgers van Nederland ter oorzake van conflicten tusschen bevrach ters en zeevaarders zonder brood en steen kool moeten zitten, terwijl schepen mét graan en steenkolen geladen op lossing Eggen te wachten? De minister heeft bovendien toegezegd de 'Schepenvorderingswet niet al te streng te zullen toepassen, t In de avondvergadering werd de be groeting van Justitie behandeld, en le verde weinig bijzonders op. De Kamer heeft den oud-minister |mr. Dl Fock als no. 1 op de nominatie voor het voorzitterschap, geplaatst. Een com missie met den voorzitter aan het hoofd zal die voordracht aan H. 'M. de Koningin1 gaan ter hand stellen. Zal de heer Schaper bedoelde voorzit ter zijn Beknopt overzicht van den toestand Enkele gebeurtenissen die ons giste ren nog niet hekend waren, hebben sedert de verschijning van on© nummer van gisteren reeds verscheidene lezers, die ook de rubriek Telegrammen in ons blad volgen, bezig _gehiouden. Die aandacht wordt gespannen gehouden door drieërlei: de zeeslag bij Zeebrugge, d-e rede van Wilson en de overwinningen in Roemenië. Om met 't laatste te beginnen. Daar begint zachtjesaan de worsteling haar einde te naderen. Ondanks de buiten gewone belemmering door de weersge steldheid veroorzaakt, gaan de Duit-schers langzaam1 maar zeker voort de terug trekkende Russen in de val' te jagen. Die Roemeniërs zijn reeds! geheel' terug getrokken de Russen hebben overal1 bun jtaak overgenomen, doch mei bet voor uitzicht, dat 'het hun al' evenmin naar den vleesche zal gaan als den Roeme nië!®. Immersl door de inneming van Na- vesti beheerschen nu de 'Centralen alle rivierovergangen van 't bruggenhoofd Eundeni van drie kanten. Daardoor heeft thans dit krachtige centrale punt van de Serethlinie voor de Russen nog slechts defensieve heteekenis de basis voor een krachtdadigen aanval1 uit de lijn Brai- la-Fundeni-Focsani ie hun hiermede ont nomen. Galatz ligt onder zwaar vuur van de Bulgaarsche batterijen, de verdedi gingswerken ten westen van de stad zjjn reeds geheel vernield. !Wat betreft de mededeelingen van Wil son aan den Senaat der Vereenigde Sta ten, de bladen schrijven hieromtrenl ver schillend. Het Engelsche blad de Times steunt Wilsons idealen. Het blad denkt, dat de president met een forschen slag de be letselen voor den wereldvrede uit 'den weg heeft geruimd, door zijn aanbod om met de overige wereld een verbond aan te gaan, om vrede af te dwingen. Andere Engelsche bladen zeggen even wel ronduit dat zij geen verwezenlijking van 'zijn idealen mogelijk achten, zoolang niet het Pruisische militajrisme zal zijn stuk geslagen. Ook de Duitsche bladen verklaren pp 'taogenblik nog niet te kunnen begrij pen hoe door de uitingen van den Pre sident de vrede zou kunnen wordpn be vorderd» Zou Wjleon soms meer weten? Raat ons hopen en bidden I In ieder geval mag men dankbaar en hoopvol gestemd zijn dat een staatsman als Wilson zjjn vredesplannen nipt op geeft. T In zake den zeeslag verwijzen wij naar de voorloopige berichten. De V 69. De „N. Rott. Crt." schrijft: De V '69 is «iriemaal getroffen. De he vige vorst was oorzaak dat d© Ijken later uit het ijs moesten worden losgemaakt. Vreeselijk moeten die gowonden geleden hebben, ook tjdens het vervoetr „met de Eems naar IJmuidein. Men deed d'aar voor de ara» kerels' wat men kon, miaar alleen de ergst gewonden kondein in het vooronder geborgen worden. De anderen bleven in de snerpende koud© aan het dek, zo ogoed mogelijk toegedekt met zeilen en dekens:. D© ftetiefjeoomimandant Scliultz, wien beid© boenen waren afgeschoten, leefd© nog toen hij te IJmuiden was binnenge bracht, waar hij overleed. D© bejd© qftder© gwloode officieren, de luiteinanjtsi ter zee Faust en Hannover, schijnen reeds bij den eersten treffer gedood te zijn. Ook moet toen dadelijk de bediening van het kanon gesneuveld zijn. Ongedeerd "zjjn de gezagvoerder van de V '69 Bohm en. de officieren Jordan en Helmich. Aan boord van de V 69 zijn nog 47 man. Met de gewonden en de doodem vormt dat een totaal van 70 man bemanning. Wat den zeeslag aangaat, het Lönden- sche bericht luidt aldus Vannacht ontmoette ee.n marinepatroelj© een divisie vijand el jke torpedojagers na bij de Nederlandsch© kust. Een kort ge vecht volgde. Een vijandeljke torpedo jager isi in <3en grond geboord, de ove rige zijn verstrooid, na, aanmerkelijk ge havend te zijn. Door de duisternis konden de uitkom sten van het gevecht niet goed worden waargenomen. Denzelfden nacht is in de nabijheid van de Schouwetnbank 'een kort, scherp gevecht geleverd tusscben vijandelijke tor pedojagers' en Engelsche torpedojagers. Een onzer torpedojagers is door een tor pedo getroffen, waarvan Se ontploffing 3 officieren en 44 man doodde. De tor pedojager is later door onze eigen schie pen tot zinken gebracht. Onze schepen hebben geen andere .verliezen. Wat uit IJtaiuiden tot ons kwam, be vestigde dat de Duitsche torpedojager V 69 noodlottig uit den strijd gekomen is. Behalve bet tiental personen, die aan boord achterbleven, is de geheel© beman ning, ongeveer 70 man, aan land on dergebracht. Het schip ligt nu onder be waking van Nederlandsch© marine-sche pelingen. De lijken zijn gekist ©n aan land gebracht. Van de zwaargewonden zijn er nog twee overleden. Het isehip is, naar de -N. R. Ct. meldt, op verschillende plaatsen geducht bescha digd. De grootste der twee schoorstee- nem ligt omver. Men zegt, dat e©n Engel sche torpedojager hier bovenop is ge- loopen. De brug bij den anderen schoor steen hangt aan flarden neer. Aan stuur boordzijde is in de met ijs bedekte flankf een deuk veroorzaakt, wellicht door dei- zelfde aanvaring of door een schampschot, een z.g. „aanslag", zooals bet in, mari netaai beet, miaar de grootste verwoesting vertoont het achterdek bakboord achteruit. Daar is alles kort en klein geslagen. Men feidt hieruit af, dat de V, 69 vluchtend^ getroffen is. Men verhaalt dat de Duitsche torpedo- flotille bestond uit 12 vaartuigen!, van welk feier 10 gezonken zijn. Van Duitsche zij«te zijn nog geen be richten ingekomen. Het staat echter nu reeds vast dat, zij1 't allicht in niet zoo erge mate als de Duitsche, ook de Engelsche flotille averij1 heeft opgeloopen, waarbij" menschenlovensi verloren gingen. Dat er een aantal Duitsche schepen zijn .ontkomen leidt men af uit hef be richt, dat 9 Duitsche torpedobooten gisterochtend benoorden Ameland zijn ge passeerd. E«n heldin. Te Parijs is eergisteren in een samen komst gehuldigd de heldhaftigheid van' een meisje van ©en twintig jaar, Mar- celle Semmer genaamd. Zij werd gede coreerd met het oorlogskruis en het le gioen Van eer. Gedurende den terugtocht in Augustus 1914, nadat de Franschen de ïivier en het kanaal' overgetrokken waren en door den vijand achtervolgd werden, had Maroelle Semmer de te genwoordigheid Van geert djB sluisdeuren te openen ten einde de Duitschensi 4e- gen te houden, die op de Fransche troe pen en haar vuurden. Het vijandelijke le gercorps werd aldus tot den volglenden morgen gestuit. Daar zij in het dorp gebleven was, kon zjj zestien uitgeputte Fransche soldaten |n een onderaardsche schuilplaats verbergen en hen helpen om in bujgerkleeding te ontvluchten. Toen zjj door den vijand werd ontdekt, terwijl' zjj bezig was een verbolgen Fransteheo soldaat voedsel te verstrekken, werd zij ter dood veroordeeld. Bij het verhoor ant woordde zij: Ik ben een wees en heb slechts één moeder, namelijk Frankrijk. Men was ophet punt haar terecht te stellen, toen de Duits chefs door Fransch artillerie-vuur werden uiteengedreven. Den volgenden dag, hij de herovering van het dorpi, werd zij door de Franschen gered. Terwijl zij' een patrouille als gids diende, werd zij wederom1 gevangen ge nomen. Na in een kerk opgesloten te zijn, gelukte het haar gedurende den nacht door een granaat-opening te ont snappen en de Fransche linies te he reiken. Merkwaardige gezegden. In „Vrede door Recht" komen de vol gende typische spreekwoorden voor met betrekking tot den oorlog: Beter vrede met een bescheiden deël, dan oorlog -met de schoonste vooruitzich ten. Een Roemenië!!. Beter kwijt wat drijft, dan plat wat overend staat. Een Nederlander. li eter één koningin die den vrede be waart dan tien koningen die oorlogvoe ren. Een Nederlandsch pacifist. Betey tien protesten te schrijven, dan één kanon te laten spreken. Constantijn van Griekenland. Beter tien maanden nadenken, dan in één uur tot den oorlog besluiten. Geen diplomaat. Beter één vrede die duurzaam is, dan tien die da kiem tot nieuwe oorlogen bevatten. Lid van de N. A. O. R. Beter tien Duitscbers in Duitschland, dan één in België. Een Belg. Beter goedkoop vredesbrood, dan duur Kriegshrot. Een Duitsicher. In den helder is het ook niet plei- zieirig. Een Engelschman. Rusland en Zweden. „Stockholms Tidningen" bevat een scherpi artikel tegen Rustend, wp het de oud-Zweedsche kuituur in Finland met alle macht onderdrukt en dit land van zijn constitutioneele vrijheden beroofd heeft. Wij verdenken Rusland niet alleen, zegt de redactie van deze courant, maar wjj' weten, dat sedert tientallen van jaren in Zweden een geheel' leger Russische spionnen aan het werk is. Waarom? Wat beoogt Rusland daarmede? Wij willen gaarne gelooven, dat het Russische volk intrensiek goed is en een groote toe komst heeft. Maar wij moeten ons op het oogenblik houden aan de nuchtere werkelijkheid, en dan zien wiji een mi litaire mogendheid van den 'eersten rang, die alle nationaliteiten, over welke het den soepter zwaait, met ijzeren hanid onderdrukt, en overal' zijn macht zoekt uit te breiden. En die staat, die het grootste leger bezit, dat op' «ie wereld bestaat, grenst aan Zweden. Deze weten schap isi voor ons voldoende, om al wat Rusland doet met wantrouwen gade te slaan. De Roemeensche soldaat. De oorlogscorrespondent van de „Daily Mail", vertelt de volgende verhalen om trent Roemeensche soldaten De Roemeensche officieren zijn vast beraden en ondernemend, maar ook bijl de soldaten treft men die hoedanigheden! vaak aan. Mjj is een geval bekend van een sol daat, Idie In een bprgpas van fcjjne kamera den afgesneden was. en elf geweren van Beaersche soldaten op zich gericht zag. Hij had een der platte ronde broodeny die de Roemeensche soldaten als rant soen krijgen. Dit hield hij boven zijn hoofd, terwijl hjj riep: „Eet, ©etl" iZijj kwamen hongerig om hem heen staan. Het brood was veel beter dan zij in lan gen tijd gegeten hadden. De Roemeen sneed het voor hen in stukken, nadat hij hun eerst verzocht had hunne geweren aan rotten te zetten, als bljjk van vertrouwen. Terwp hij' de stuk ken uitdeelde en de Beieren het brood opaten, wist hjj steeds «lichter bij de gé- weren te komen. De weg was smal aan de gene zijde rees de bergwand omboog, aan de andere zjjde liep een steile helling naar beneden. De Roemeen greep één geweer en stootte de overigen naar beneden, waar zij rate lend in een ravjjn neervielen. De Beieren wilden hem aanvallen, doch keken in den loop van het geweer dat hjj gegrepen had. Zij keken elkander aan. Geen van hen wilden het wagen hens aan te vallen» „En nu", riep de Roemeen» „voorwaarts marschl" En hjj bracht hen clen pas uit, tot hjj de achterhoede van zjjn troep bereikt had en leverde hen daar als gevangenen af, tot groot ver- imaak eni genoegen van zijne vrienden. Een andere Roemeensche soldaat nam twee Dusjtschers gevangen door zjjn veld- fleech te grjjpen gn hun la bet Duitsch»

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1