Dinsdag 13 Januari 1911 31e Jaargang Soft De Groote Oorlog» Binnenland. Uit de Provincie. .V Uitgavs van Naam!. Venn. LUCTOR ET EME» gevestigd te Goee. Hoofdbureau te Goes; UN3E VORSTSTRAAT Is9. Bureau te Middelburg® pRMA P® ÖHU3J L. SUiis Drukkers: össterfoaan Le Coïntre - GoeSa Districten en Kieskringen. in enkele kleine stukjes wenschen wij eeniee inlichtingen te geven in betrek king tot de voorloöpig aangenomen grond wetswijziging, rakende het kiesrechtstel- S'GI Wij 'herinneren dat in de nieuwe Grond wet is' vastgesteld geworden de mogelijk heid van vrouwenkiesrecht, voorts alge meen stemrecht voor mannen, stemplicht en evenredige vertegenwoordiging. Eerst zullen wij eenige mededeelingeln doen in verband met de evenredige ver tegenwoordiging. ixoor de evenredige vertegenwoordiging zal worden bereikt dat geen of althans zeer weinig uitgebrachte stemmen in het vervolg zullen verleren gaan. In districten waar slechts een kleine minderheid was, die altijd te vergeefs ter stembustoog, of er van daan bleef, omdat het toch niets gaf, zuilen voortaan alle kiezers uit die minderheid hun stem op hun partij-candidaat ol' candidaten kun nen uitbrengen, met de zekerheid dat deze stemmen niet mleer zullen verloren z'ijln, 'maar effect zullen sorteer en. De Roomischen op Tholen; de anti revolutionairen in Zeeuwsch-Vlaanderen, Oost, de (jhristelijk-historischen op- Wal cheren en Schouwen; de'liberalen in N. Brabant en de socialisten in Limburg, zelfs de verspreide Christen-socialisten, in den lande weten van nu af dat mede idoor hun stem er kans is dat hun .part-ij-oan,- didaat of candidaten in Kamer, Staten of Raden zullen gekozen worden. Men onthoude hierbij1 echter dat de districten vervallen zijn. Daar is geen district Middelburg of Vlis- singein; geen district Goes of Tholen; geen district Oostburg of Sluis, geen district Hontenjisse 0f Hulst meer. liet heele land is nu geworden één kiesdistrict. Een kiesdistrict dat nu verdeeld wordt in achttien kieskringen voor de Tweede Kamler. Hier van daan komt het dat nu bijvoor beeld een kiezfer te Eysden in Limburg met zijn stem invloed kan uitoefenen op d>e keuze van een candidaat bijvoorbeeld te Zoutkamp in Groningen; een kiezer te Sluis saam kan gaan met een. kiezer •Uit Den Helder om de overwinning van denzelfden candidaat of candidaten te ver- izekeren. De 18 kieskringen voor de Tweede Ka mfer 'zijn de volgende: N.-Brabant I en II, hoofflstembureaux 's Bosch en Tilburg. Gelderland I en II, hoofdsfcembureaux Arnhem en Nijmegen. Rotterdam' (met uitzondering van Hoek van Holland, dat bij Delft behoort.) Den Haag. Zuid-Hollands Noordelijk deel, hoofd stembureau Leiden. Zuid-Holland Zuidelijk deel, hoofd&tem- bureau Dordrecht. Amsterdam. Noord-Hollands Noordelijk deel, hoofd- etembureriu Den Helder. Noord-Hollands Zuidelijk deel, hoofd- .stembureau Haarlem. Zeeland. i Utrecht. Friesland. Overijstel. Groningen. i Drenthe. Limburg. De hoofdsteden vaa laatst genoemde zeven provinciën zijn hoofdsteimbuxeaux. Dat zijn derhalve Middelburg, Utrecht, -Maa.sSt.n' Gr0Qi^. ^en en Teleurgestelde Vredesverwachting. Db Uitgestelde hoop krenkt het hart. Van de duizenden die de waarheid dezer spreuk de laatste weken ervaren hebben, en nog steeds pijnigend ervaren is Anpnymus in het 'Geïllus treerdj Volksblad de talk 'De vredesvoorslag 'der Ceatralen Vond bij de Entente geen gehoor; Zij vecht en moordt maar liever door En wil eerst dan. den vreê bepalen' Als zij, den vijand op de kniên En smeefcend om gena zal zien. Nog meerder bloed moet er dus stroomen, Nog meer verwoesting aangericht Nog meer ellende m'oet gesticht, Intdat _wrj tot vertwjjf'ring komen. Tenzij de Heer, Die 't onrecht wreekt, >,Tot hiertoe ©n niet verder!" spreekt. De Westerdijk. TOnn|elan^ gaf weer een treurig staaltje ..bescteS? de staten "Nieuwe Rotterdamse he Courant" VERSGKwfiT ELKSPi WERXDA&, Abonnementsprijs P®ï 8 maandan fe. p. post Lcsse bi" C' sa« flSL „o;os ««rijs der Advertenti'Sn 1—5 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ei. S-maal plaatsing wordt 2-maal berekend Bij-abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels v iedere regel meer 10 ct. S uit hare verontwaardiging in dit scherpe •stukje dat geenerlei aanvulling behoeft: „De „Westerdijk" kan de reis naar Ne derland niet voortzetten door gebrek aan steenkool. Maar het schip kan in de En- gelsche haven, waar het is binnengeloo- pen; geen steenkool verkrijgen, tenzij de eigenares van het schip 30 pCt. van haar laadruimte, aan de Engelsche regeering afstaat, of zich verbindt, elk van hare schepen een reis voor Engelsche reke ning te laten doen. Maar de schepen van de .reederij, waar de „Westerdijk" toe be hoort, zijn door de Nederlandsche regee ring gerequireerd, zoodat aan dezte' Engel sche voorwaarden reeds om die reden alleen 'niet kan worden voldaan. Mitsdien wordt nu de „Westerdijk" reeds 34 dagen lang opgehouden, en ligt het graan, waar mee bet schip geladen is, in de ruimen te rotten. Juridisch is tegen de Engelsche eischen natuurlijk weinig te zeggen. Engeland heeft geene enkele verplichting tot kolenlevering, en kan dus aan de levering de voorwaar den verbinden, die het wenscht enze delijk acht. Wat de reederij/ en de Nederlandsche regeering ten behoeve van haar graan en de scheepsruimte, die wij zeiven zoo bitter noodig hebben, vragen, komt dus neer op een vriendendienst, eene kleine tegemoetkoming, 'zooals men. ze onder goe de naburen pleegt te betrachten. Meer niet. En nu rekent de Engelsche regee ring uit, hoe zij uit den nood van liet schip te eigen behoeve een slaatje kan slaan. Als de reederij van de ongelegen heid, waarin het schip verkeert, voor En geland een flink voordeel wil maken, o ja, dan is Engeland bereid onze kleine natie in dezen ter wille te zijn „te beschermen", noemen ze dat in officieele stukken 'maar een beroep op vriend schap ten goede nabuurschap zonder meer, daarvoor blijft dit groote land doof. Ais het om een vriendendienst zonder flinke contraprestatie tegelijkertijd is te doen laat dan dat Hollandsche graan maar rot ten, en dat Hollandsche schip maar wer keloos blijvenDat laat de kampioen voor do kleinen volmaakt koud. Kort geleden heeft het Engelsche pers agentschap ons geseind, hoe verrukt de wereld wel .was over de belangeloosheid, door' Engeland ten toon gespreid bij de vaststelling van de vredesvoorwaarden der Entente. Men zal in Engeland wel willen gelooven, dat tegenover feiten, als dat van de „Westerdijk", niet overal steeds in de belangeloosheid van Engeland evenzeer vertrouwd wordt Doch het Engelsche pers agentschap zal wel niet verder seinen, hoe soms ook de nood der kleinen door Engeland ten eigen voordeel wordt mis bruikt." Tot zóóver de „N. Rott. Crt." Inderdaad met het volkenrecht is En- gelands houding jegens de „Westerdijk" niet in strijd; doch wel mfet de pischen van goede nabuurschap. Een goede nabuurschap, die juist 'je gens Nederland, als zijnde dit een kleine Staat, door Engeland met bijzonderé voor liefde behoorde betracht te worden. Beknopt overzicht van dasi toestand De strijd op de slagvelden bepaalt zich meest nog tot verkenningstochten, kleine uitvallen uit de loopgraven,, die gewoon lijk 'eindigen met terugkeer naar de eigen loopgraven, en artilleriebedrijvigheid. Voor zoover het weder het toelaat is er dus een merkwaardige bewegelijkheid te constateeren, zoowel in het Oosten als in het Zuiden en het Westen. Ook op het Wiesterfront. We herinneren aan het Duitsche com muniqué van Zaterdagmiddag, dat mel ding maakte van welgeslaagde verken ningstochten -door Wurtembergsche troe pen tusschen de Doller en het Rheirt Rhönekanaal ondernomen. En ©en Fransch legerbericht sprak van afgeslagen vijandelijke verkemiingspa- trouilles ten Z.-W. van Attkirch. Nu hebben ongetwijfeld deze teekenen van toenemende levendigheid hun bijzon dere beteekenis in het raam der omstan digheden, waarin 'Zij gebeuren. Men hoede Zich echter voor 'een voorstelling, alsof men in deze patrouille-schermutselingen zoo ongeveer den onmiddellijken inziet van het nieuwe krijgsbedrijf te zien beeft. Vergeet niet, dait de weersgesteldheid ook een woordje meespreekt. Dat er groote dingen staan te gebeu ren, staat wel vast. Men moet maar nagaan, hoe b.v. in de centrale landen de ministers heen en weer reizen, om met de respectieve staats hoofden te spreken. Nu lezen w© weer, dat de parlemjents- presidenten van den vierbond vanavond naar het groot-hoofdkwartier gaan, om met Keizer Wilhelm te spreken. Ze zullen ook gelegenheid hebben voor een onderbond met Von Hindenburg en Ludendorff. Dat -er nieuwe krijgsplannen gesmeed worden mag men dus gerust aannemen. Vandaar, dat de betrekkelijke stilte op de fronten ©enige spanning meebreng|t. Zullen kanonnen en mitrailleurs en zwaarden weer krachtiger taal gaan spre ken? Of heeft president [Wilson andermaal een boodschap, die de aandacht van den strijd te velde afleidt? Marshall, de vice-president der Ver- eenigde Staten, zoo lezen wij, zond aan den Senaat een schrijven van Wilson, waarin hij zegt, dat de president pen belangrijke mededeeling bad te doen be treffende de buitenlandsche betrekkingen, die hij het als zijn plicht beschouwde aan den Senaat voor te leggen, Wat de president gaarne in persoon zou willen doen. De Senaat besloot Wflson om "één uur te hooren De inhoud van het adres van presi dent Wilson heeft volgens Tumulty, Wil son's secretaris, betrekking op de hou ding der Vereenigde Staten jegens het blijvend behoud van den vrede. Naar ver nomen wordt, is het adres reeds in han den van alle buitenlandsche regeeringen. Wie beginnen wel eenigszins sceptisch t-e staan tegenover wat Wilson uitvoert. Maar toch bestaat er nog een sprankje hoop, dat bij partijen nader tot elkander zal weten te brengen. Daarom wachten we met spanning af, wat hij nu zal zeg gen met betrekking tot „het blijvend be houd van den vrede". Korte Oorlogsberichten. In Duitschland circuleeren valsche biljetten van 1 en 2 mark, die goed zijn nagemaakt. Voor het aanbrengen van de vervaardigers zijn premiën van duizend mark uitgeloofd. Tijdens den oorlog zijn in Duitsch land reeds 15000 ijzeren kruisen eerste en een half millioen ijzeren kruisen twee de klasse verleend. Engelsche vliegtuigen lieten Zater dag 6 bommen van 100 pond vallen in en rond de Turksche munitiefabriek, ge legen in de citadel van Bagdad. Een Russische onderzeeër bracht een s.s. en 9 schoeners in den [Bospo rus te zinken. In de laatste dagen van Januari en begin Februari zal de huldiging van keizer Karei door de Oostenrijksche kroon landen plaats hebben. De Fransche Kamer heeft besloten te verzoeken om de richting 1889 van het front terug te roepen en deze man schappen in den landbouw of in munitie fabrieken te werk te stellen. Er zijn' op het o ogenblik vijfduizend Chineezen werkzaam in de Fransche nij verheid, en er zullen binnenkort noig twin tigduizend bijkomen. Als onzijdig land wil de China geen diplomatieke overeenkomst voor de levering van arbeiders aangaan, maar de Regeering zorgt, dat in de con tracten, die de- Fransche arbeidscommis- saris te Peking met Chineezen sluit, hun belangen worden behartigd en hun geen ooriogsdiensten worden opgedragen. |Zij mogen alleen werken in openbare of par ticuliere landbouw of nijverheid. Tot voorzitter van den gemeenteraad te Warschau is dr. Adolf Surigowski, een bekend advocaat, gekozen. Een jaar voor bet uitbreken van den oorlog werd hij van de lijst der Warschausche advocaten geschrapt, daar hij' als getuige zijn ver klaringen niet in de Russische taal wilde afleggen. Hij is doctor juris honoris cau sa aan 'de Lembergsche universiteit, schrij ver van vele juridische en staathuishoud kundige geschriften en heeft naam ge maakt als voorstander van stedelijk zelf bestuur in Polen. In Warschau is prins Adam Cziar- toryski, een kleinzoon in rechte lijn van prins Adam 'Czartoryski, den voorzitter der Nationale regeering van Polen in het jaar 1830/31, (van moederszijde een klein zoon van den Franschen koning [Louis Philippe en ©en neef van koning Ferdi nand van Bulgarije) aangekomen. Vermoe delijk houdt zijn bezoek verband met een benoeming op een hoogen post. De „Frankfurter Ztg." deelt mede, dat Badewitz, bet hoofd der prijsbeman- ning, welke het buitgemaakte Britsche s.s. „Yarrowdale" in een Duitsche haven bracht, ©en matroos eerste klasse is, die wegens zijn verdiensten tot luitenant ter zee bevorderd werd. Hief aantal in Roemenië door Re centralen gemaakte gevangenen nadert thans het tweede honderdduizend. Van alle kanten duiken nu soldaten op, die zich in dorpen en bosschen verstopt en hun uniform afgelegd hadden. De rest van het Roemeensche leger wordt in Mol davië en Bessarabië opnieuw georgani seerd. Er zijn bijzonder zware verliezen geleden dopir artillerievuur. Het groote aantal dooden in verhouding tot het aan tal gekwetsten is treffend. Op "het slag veld van Campolung zijn op1 een vierkante kilometer, alleen 6000 Roemeensche ge sneuvelden geteld. Hofnieuws. Prins Juliana heeft gistermorgen 'een uurtje schaatsen gereden op de baan van de Haagsche IJsclub. D'e Koningin heeft gistermiddag een uur samen met haar dochtertje op de bovengenoemde baan gereden. S chap1 envleesch. •Die opperbevelhebber van land- en zee macht heeft de navolgende, prder aan de korpsen verstrekt Aangezien in de maanden Maart, April' en Mei nagenoeg geen schapen zullen te Verkrijgen zijn van de soort, welke Voor de voeding van het leger in .aan merking kunnen komen, wordt door mij, met wijziging van mijn aanschrijving van 3 November 1916 bepaald, dat in het tijdvak van 1 (Maakt to t 1 Juni 1917 slechts dan sohapenvleesch behoeft te worden verstrekt, indien dit verkregen zal kun nen worden in de hoedanigheid, welke voor het leger gewenscht wordt geacht. Bevordering van den verbouw Van voedingsgewassen. De minister van landbouw brengt ter algemeen© kennis, dat het voornemen be staat aan de maatregelen, genomen in gevolge artikel 7 der distributiewet 1916, met betrekking tot de beperking van' den verbouw van gewassen die voor de volks voeding geen of weinig waarde hebblen, verdere uitbreiding te geven. Bepaalden deze maatregelen zich tok nu toe tot de gewassten: vlas, suikerbieten, geel en bruin mosterdzaad, karweizaad, kanariezaad, blauw maanzaad, spinazie en zaai-uien, thans zijn maatregelen in voorbereiding om 'ook Men verbouw van cichorei, peen koolrapen, knollen, kool, spinazie, snjjboonen, spersiehoonen, ra dijszaad, Wesjterwoldsch Roygraszaad, sluitikool- en bloemkoolzaad, koolraap- en knollenzaad te bep'erken. Den land- en tuinbouwers wordt ..in overweging gegteven bij het opmaken van hun bouwplan voor. 1917 hiermede ernstig rekening te houden. Tevens kan worden opgemerkt, dat ril gevallen, waar het niet doenlijk is met behulp1 van de distributiewet den ver bouw van speciale gewassen te beper ken, waarvan de verbouw voor de volks voeding van geen belang is of waarvan belangrijk meer geleefd wordt dan .er in het land zelf noodig is, de uitvoer zoodanig geregeld zal worden, dat de teelt van deze z.g. exportgewassten niet winstgevender zij dan die van de voe dingsgewassen Middelburg. Als hedennacht de strenge vorst aanhoudt, zal morgen het ijs in de vesten worden gekeurd en indien het goed wordt gekeurd, zal de ijsvereeniging hare zorgen gaan weiden aan het deel tusschen Noord- en Koepoort; en haar baan aan de Nadorst, die voor het steeds klimmend aantal leden te klein wordt, ver laten. Hedenmorgen was het verkeer in de Segeerstraat eenigen tijd gestremd, door dat een paard van een vuilniskar gevallen was. Het kostte heel wat moeite het oude dier, d.at gelukkig niet verwond was, we.-. der op de pooten te brengen. Gaarne voldoen wij' aan een verzoek om namens de leden van de afdeering Middelburg van 'den Nederlandschen Bond van schilderspatroons er bij' hun klanten op aan te dringen thans reeds zonne blinden, tuinstoelen, tuintafels enz. te la ten schilderen en d*ar niet mede te wach ten tot het voorjaar, daar dit werk nu even goed kan geschieden en men daar mede de werkeloosheid bestrijdt, de opeen- hooping van werk in bet voorjaar voor komt en betere afwerking kan worden ver zekerd. Goes. Ook in onze gemeente worden de schaatsen opgezocht en wat meer zegt aangebonden. De jeugd vermaakte zich reeds op slootjes en plasjes eu| ouderen zoeken grootex terrein voor bun sport-operaties. Jammer, dat de vesten qp vele plaatsen, vooral op d© bochten, hooi lang door dein wind rijn opengehou- houden. Anders .zouden ze te spoediger een lange, betrouwbare baan bieden. Doch alle teekenen wijzen er op, dat de vorst nog wat aanhoudt, zoodat de liefhebbers nog wel gelegenheid zullen krijgen voor een „beentje over", Sr aks klaagt dan het ijs weer: Daer wordt mij soo veel toebetrouwt Als iemand hieromtrent Al ben ik pas drie dagen oud lek worde stracs berent. Van eersten a,f heb ik geen vree; Siet boe m'ijn saeckeu' staan, En leef ick dan ©en üagh of twee, Dan gaet liet harder aen- Men drukt mij met zoo' groote magt Dat alles scheurt en kraakt Dus Wordt ick haast te niet gebracht: *En t'eenemael misanaeckt. Verschillende gedeelten van de vesten boden, trots "de aanwezigheid van de bordjes „Gevaarlijk ijs", beden reeds een Ivroodijken aanblik. Behalve de jeugd, die natuurlijk goed vertegenwoordigd was, hebben ook de ouderen de gelegenheid te baat geno men. Het weerbericht van heden zal des lief hebbers noig goede verwachtingen doen koesteren. Vlissingen. Algemeen Belgisch y Inch teling en-comité „Troost in Nood", Jaarverslag. Aan het jaarverslag van de werkzaamheden van dit alom gekende comiteit, hetwelk in de vergadering 'Van Zaterdag 6 Januari aan de leden isvoorgelegd geworden, ontleen en wij de volgende bijzonderheden: 1. Inlichtingsdienst. 8.590 brie ven bestemd voor of komende van Bel gen in het bezette gebied, zijn langs dit bureel gepasseerd. 3.246 opzoekingten naar verdwenen personen, die voor den oorlog in België Vertoefden, zijn door deze afdeering behandeld. 2. Huisvesting. 676 Belgische en Fransche familiën meldden zich hiervoor aan. Hiervan waren 420 tot verkrijgen van pensioen; de overigen tot het be komen van een eigen woning. 3. Rechterlijk Bureel. Diit 'bu reel' heeft 605 zaken behandeld, waar van verreweg het grootste getal' op de meest voldoende wijze voor de cliënten. 4. Belgisch Athenae um. De prijsuitdeeling van deze instelling had den •4 Augustus plaats. Hef Athenaeum telt op dit oogenbrik 8 leeraars en 97 stu denten. i f 5. Hulp aan militairen. Door be middeling van deze afdeeling .werden 1.242 oolis verzonden naar 'krijgsgevan genen in Duitschland. Voor militairen aan het front hadden 345 verzendingen plaats. Dagelijks wordt lectuur bezorgd aan de Belgische' en Engelsche geïnterneerden alhier. Aan .de militairen in de inteb- neeringskauipen worden eveneens! Kegel- matig kr,anten verzonden. 6. Arbeidsbureau. Alhoewel nog maar sedert 26 October in werking heeft reeds verscheidene personen aan .eene bezigheid geholpen. Uit al die verslagen blijkt, dat pi de afdeelingen van het comiteit nog steedsi eene degelijke werkzaamheid aan: den dag leggen. Onze ongelukkige landge- nooten worden in de mate van het mo gelijke met raad en daad bijgestaan. Onze inlichtingsdienst trad in werking in de maand Januari 1915. Rond dit tijdstip' riepen hier nog duizenden land- genooten als verdoold rond of bevonden zich in Engeland of Frankrijk, geschei den van ouders en familieleden. Drink zij den heer Mardulyn, bijgestaan door Mme. Mardulyn en een tiental heteren, werd deze in den schoot van het comi teit ingericht.. En dat zij een ware be hoefte was, kan blijken uit het feit, dat korten tijd nadien het aantal' teruggevon denen tot de duizenden beriep. Op het oogenblik berusten bij deze 'afdeering nog ruim 50.000 fiches alsmede een groot aantal' getuigenissen van innige 'erken telijkheid en vurigen dank voor de be- wezene dieasten. Ook de afdeeling „Rechterlijke Raad plegingen", ingesteld, den 17 April 1915, en bestuurd door Mr®. Van den Broeck en Pels, heeft een ware1 leemte gevuld. Kosteloosl worden geholpen al1 de behoef tige vluchtelingen, die zich opt het bureau voor inrichtingen .aanbieden. Een bijzon der woord van hulde en dank dient hier gebracht aan den gansch verkleefden heer Gasinjet, Hoofdcommissaris van Politie, wiens 'welwillende bemiddeling aan ver scheidene ongelukkige uitgewekenen, ge wisse diensten heeft bewezen. Het hoofdoomiteit, onder eere-vooiTzit- terschap' van den heer Consul-Generaal, F. Goffaxt, en van Mevrouw Martin, be staat steeds nit 12 leden. Het verga dert eiken Zaterdag om Re verslagen te hooren aflezen van de werking der af- geloopen week en de beslistsing. te nemen

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1917 | | pagina 1