Dinsdag 16 Januari !ftt«r
liji
Dienstbode.
Ik, Schiedam, Lange
IEID
De Grooie Oorlog.
m en
?%o 89
Uitgave van
de NaamL Venn. LUCTOR ET EMEBGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau 'te Goes?
AM 3E VORSTSTS&fiT EïïL
Bureau te Middelburgs
(F!RMA F- DKUHJ SL, BUR@»
Drukkers:
;<josterbaan Le Gointee tasjes
i$Ie Jaargang
VEKiSGWiwifc r
LEK WERKDAG1
Abonnementsprijs t
Per S maanden fr. p, postf Li.
Ifiosse .3OM
yrijs der AdverJentlörc
I -5 regels f 0.5Ü, iedere regel meer 10 es».
3-msaI plaatsing wordt 2-maal berekend
Bij abonnement voordeelige voorwaarde®,,
FAardieb erichteu van 110 regels f L
iedere regel meer 10 et.
g
aSSe
ige.
Ivraagd
IWerkman
reed kunnende mel-
ïsponibel. E. MOER-
Anna Paulowna.
ISmidsksiacht
ag, bij H. P. BOONE,
lat.
rbeidei"
werkend gezin, bij
olphaartsdijk.
dienstplicht met
jaarden om te gaan
Zoutelaude.
irid© üïiecht
|a.s.,bij N. CiJSOUW
ouburg.
fcnstbode
DE DREU, Land"
le.
eden de 16 jaar, bij
's Heer Hendriks-
[yishoudster,
YN, rustend landbou-
HAVE, West wal,
iMei
nstSiode,
Ier tegenwoordige.
Dienstbode
J. VAN OEVEREN,
rseke.
Beknopt overzicht van den toestand.
Wij moeten ons overzichtje weer aan
vangen met het stereotiepe: „Geen nieuws
van belang".
N,och inzake de vredesactie, noch over
de ontwikkeling der gebeurtenissen op de
krijgsvelden hebben de telegrammen de
laatste uren eanig nieuws van beteeke-
nis' gebracht.
Wat de vredesbeweging aangaat, wordt
nog wat nagepraat, doch wat men uit
de oorlogvoerende landen te boo ren krijgt,
is niet in staat om de drukkende oorlogs
atmosfeer ©enigszins weg te hemen.
Alleen uit wat Washington loslaat is
nog iets moedgevends te halen.
Wilson schijnt den moed nog niet ge
heel op t© geven.
Nui de eerste stap gedaan is, wil' hij po
gen de zaak warm te houden.
Onze telegrammen van gisteren, heb
ben ia dien geest gemeld.
De Morning Post verneemt uit Was
hington:
„Ofschoon de grootste geheimhouding
door den president en bet kabinet aan
gaande den volgenden stap ten behoeve
van den. vrede in. acht wordt genomen,
is' er reden om aan, te nomen, dat Wil
son zoo goed als besloten is een nieuwe
poging te doen, teneinde Duitschland te
bewegen tegenover hem en do overige
wereld [diezelfde vrijmoedigheid aan den
dag te leggen als de geallieerden gedaan
hebben en zijn voorwaarden openhaar te
maken. i
Da president, zoo verneemt men, deelt
niet in de algemeens opvatting, dat door
de gedachtenwiseeling over den vrede
niets bereikt zou zijn, maar meent dat er
leen duidelijke vooruitgang bereikt is. Men
«tegt, dat hij gelooft, dat de .vredespartij in
alle oorlogvoerende landen, die totduis-
ver geen gelegenheid had gehad om hare
opvattingein bekend te maken, maar die
«ich thans, nu de regeoringen in de ver
schillende landen de gedachteinwisseling
over den vrede veroorloven, kan laten
gelden, veld wint. I
Er is nu, een atmosfeer geschapen, dio
gunstig is voor den vrede en hoe Meer
Men die strooming kan aanmoedigen, hoe
grooter de hoop op vrede zal worden."
Voor de opvatting van president Wil
son spreekt in ieder geval de brief van
keizer Wilhelm aan van Bethmann-Holl-
iwleg, welken brief wij hieronder afdrukken.
Deze brief toont toch, dat de Keizer
werkelijk bezield is niet het ernstige ver
langen, om de wereld te bevrijden van
het leed, dat de oorlog met zich brengt.
We blijven derhalve nog hopen op eien
spoedige ontspanning van de drukkende
oorlogsatmo sfeer.
J i
Opi het Oosterfront bleven alle ver
anderingen nog gieheel binnen de lijnen
langs welke zij: zich tot dusver ontwik
kelden.
Op het Salonikifront teekent zich iets
grooterc levendigheid af. Een Weensch
bericht meldt het afslaan van aanvallen
door Fransche troepen op de Oosten-
rijk-1tongaarsche stellingen bij den Zui
delijken hoek van het Ochridameer. De
Oosteanjksche troepen, die hier staan,
vormen vermoedelijk den linkervleugel
Tff front, dat de Oostenrijkeflsi dn
Albanië bezet houden.
Het wekelijkscbe Belgische bulletin van
8 U Januari meldt het volgende:
„Niettegenstaande het aanhoudende
Slechte weder is de wtiUerie-bedrijviff-
heid op het geheele Belgische front in
de afgeloopen week hevig gebleven. In
den sector van D'ixmuide heeft ons ant
woord op het vijandelijk vuur, dat op
onze werken gericht was, veelvuldigen
en langdurigen artilleriestrijd uitgelokt.
De beschietingen hebben in het Zuidelijk
gedeelte van het front een heviger ka
rakter gehad. De streek van Steenstraete
is dagelijks het tooneel geweest van be
zigen strijd van artillerie en loopgraven-
geschut. In de omgeving van het Sas
hebben zich bomgevechten voorgedaan,
welke telkens ten onzen voordeele ein
digden.
De doeltreffendheid van het Belgische
geschut was groot.
Zij heeft op ,,7 Januari de ontploffing
van een voornaam vijandelijk munitiede
pot voor gevolg gehad. Op talrijke punten
heeft onze artillerie groepen Duitschers
ton het werk onder vuur .genomen,
brim Meteorolgisohe gesteldheid
kelernme ^„^"jvigheid onzer vliegers
Loüdeti bij nacht.
Ehgefsebe weekblad „The
foehnm, MSmaa" eene: boeiende en
bii nllm ?,nd!e beschrijving van Londen
^g^jgrn^De^PrPy^ Zoat
eerste jaar van den oorlog lieden bei spre
ken, die een aesttotisch genoegen schep
ten in de duisternis op straat des avonds.
Zij zeiden, dat Londen nog nooit zloo
prachtig was geweest. Dkit was eigenlijk
niet hoffelijk. En het was ook niet ge
heel waar.
Misschien is de duisternis, van aesthe-
tisch standpunt gezien, in de laatste maan
den wat al te diep geworden, en wan
neer de maan niet schijnt gelijken wij
te veel op de schimmen van de Broeken,
als wij onzen weg zoeken in de duis
ternis.
D© tram, die vroeger voorbij gleed als
een ;schip met alle lichten aan, was ze
ker wel iets mooiers om te zien dan de
armzalige omnibus van deze dagen, vol
gepakt als een slaapstee, die in het half
duister verdwijnt.
Een lange rij taxi's kan iemand in eea
straat op een druk uur nog den indruk ge
ven van een stroom van sterren en op
een regenachtigen avond kon een reeks
vrachtwagens met hunne roode lichten,
die op het plaveisel weerkaatst werden,
den gewoonsten weg nog de bekoring van
een V'enetiaansch kanaal verleenen.
Maar de duisternis is nn lang ziooj mooi
niet meer als toen er nog enkele ven
sters verlicht bleven. Toen de eerste ver
ordeningen omtrent de verlichtings-beper-
king verschenen, kregen wij nog een ge
dempt licht in plaats van den hellen schijn
en de gebouwen, die vreemde verhou
dingen schenen aangenomen te hebben,
werden indrukwekkende massa's en de
lichtreclames verdwenen, maar wij kon
den in de bus tenminste nog de kianl
lezen. Nu echter hebben wij de phase
van echte duisternis bereikt. Het is, als
men uitgaat, alsof men in een kelder komt
zonder een kaars meegenomen te hebben.
Er .zijn stadsgedeelten, waar zelfs de
nuchterste man tegen boomen of lanta
renpalen kan loopen.
De Londenaars hebben misschien ééneS
vergoeding gekregen voor de duisternis,
in de heerlijke verscheidenheid, waar
mede de lichten in de verschillende dee-
lien der Stad gedempt zijn. In sommige
wijkelx zien de lantarens er uit alsof zie
smerig zijn gemaakt, als het gezicht van
een sloddervos. Elders dragen zij mas
kers met gaatjes er in en dan zijn zij
verschrikkelijk en zwart als inquisiteurs
of middeleeuwsche beulen.
Dan zijn er weer blauwe, en groene,
en bruine en flamingo'-kleurige lantaarns,
Londen, die wettelooze stad, was nooit
zoo bewonderenswaardig ongebonden als
in dit opzicht.
Er is niets vroolijks in heel dit fantas
tische mengelmoes van lichten. De licht-
bepalingen hebben het leven van Londen
versomberd. Zelfs de Australische en Ca-
nadeesch© soldaten, die zoo vastberaden)
de Strand op en neer wandelen en aan
iederen hoek 'in groepjes blijven staan,
hebben in de schaduwen iets onwezen
lijks gekregen.
De herbergen, duister gemaakt als ge
vangenissen, hebben niet meer de aan
trekkingskracht op de massa, die zij vroe
ger met hare helverlicht© vensters had
den. t
Maai' de maan maakt Londen verruk
kelijk in oorlogstijd. Het is de maan, die
de Noordzijde van Trafalgar Square in
haar witheid de bekoring eener Moor-
sche stad geeft en die South Kensington.
Museum doet uitzien alsof het onder be
geleiding van muziek gebouwd is. Lon
den in maanlicht is een tooverstad, oen
stad van mooie straten en mooie men
schen.
Hst Portugeesebe leger in Frankrijk.
De „Daily Chronicle" bespreekt een ge
deelte der Portugieesche strijdkracht, die
op het Westelijk front naast de geallieer
de legers: aan het front staat.
„Vandaag ben ik in gezelschap van
©enig© officieren .van het Portugeesch©
leger in Frankrijik geweest en ik 'verliet
hen zeer onder den indruk van de sol
dateske flinkheid en den merkWaardigen
ijver, zoowel als het uitmuntend voorko
men van alle leden der groep. Zij: behoor
den tot de artillerieafdealing en woonden
©en© lezing bij over de eigenaardigheden)
van den loopgravenoorlog op het weste
lijk front. De redenaar, die de stof ge
moedelijk pratend behandelde, was een
Engelsch liaison-officier, die: in 't Fransch
sprak teil men kon aan de wijze waarop
zij» hoorders, mist kaarten en aanteekon-
boekjes voor zich, telkens ophelderingen
vragend of opmerkingen wisselend, zijne
rede volgend, bemerken, dat zij die ge
makkelijk verwerkten.
Onze officieren, die m'st da Portugeezen
in aanraking zijn gekomen, hebben slechts
woorden van lot' voor hunne militaire
opleiding en hun optreden. Maar hot is
duidelijk, dat hoe goed de opleiding van
officieren in vredestoestand ook moge z:ij'n,
van hen, jdie ondervinding aan het front
hebben opgedaan omtrent de dingen, die
de nieuwelingen binnenkort zullen door
maken.
De Portugeesche uniform: gelijkt vaal
op die van het Fransche leger. De rang-
strepen, naar Fransch systeem, op de
manchetten van de tuniek gedragen en ik
Merkte roode biesjes pp aan de halskra
gen en epauletten. De jassen zijn van het
Engelsche khalutype en de pet gelijkt veel
op die van onze eigen troepen, behalve
dat de PortugeeBche pet blauw is.
De geheele uitrusting, zoowel die der
officieren als der manschappen, is ontwor
pen toet het oog op de toestanden aan
bet westelijk front.
Brief van keizer Wilhelm over een vredes
aanbod.
De „Norddeutsche Allgemeine Z.tg."
schrijft
Voor dei voorgeschiedenis van het vre
desaanbod der middenrijken, dat de vij
and als! een pnoprechte oorlogsmanoeuvre
voorgesteld heeft, is de volgend© blief
van den keizer aan den rijkskanselier
©en bijdrage van bijzondere beteekenisi .-
"Beuee Palais, 31 October 1916
Mijn waarde Bethmaun,
Over ons gesprek heb ik' nog eens
goed nagedacht. Het is'duidelijk, dat "de
in -oorlogskoorts bevangen, door leugen
en bedrog' in dein waan van den strijd
en in den haat gehouden vijandelijke vol
ken geen mlannen hebben'die In staat
zijn <en den -moreelen moed bezitten olm
tot verlossende woord uit te spraken.
Een vredesvoorstel te doen, is een aede-
lijko daad, die noodwendig isom do
wereld, pok de neutralen, van (ten op
aDen drukkenden last te bevrijden. Vobf
een dergelijke daad is een heersctor noo-
dig, die een geweten hoeft en aich aan
God verantwoordelijk gevoelt, hart heeft
voor zijn eigen menschep en voor de vij
anden, en onbekommerd oml mogelijke
opzettelijk© verkeerde uitleggingen van zijn
stap, fd©n wil heeft de wereld van haar
lijden te bevrijden.
Ik tob den moed daartoe. Ik wil het
Met God wagen. Wilt gij mij spoedig een
nota voorleggen. Maakt gij alles in orde.
w.g. Wilhelm!. I. R.
De Norddeutsche Allgemeine Ztg. voegt
daaraan fiöec
Onze vijanden kunnen er op .rekenen,
dat aan de eerlijkheid van den in dezen kei
zerlijken brief tot uiting komenden wil tot
vrede beantwoorden zal de niets ontzien
de vastbeslotenheid, waarmede wij1 den
oorlog, welks voortzetting zij ons opge
drongen hebben, tot het zegevierende
einde Zullen doorzetten.
Korte Oorlogsberichten.
De twee oudste zoons van prins
Frederik Leopold van Pruisen, prins Fre-
derik Sigismund en prins Frederik Ka-
rel, die laatstelijk ritmeester bij de hu
zaren van de lijfwacht te Diantzig wa
ren, zijn naar het vliegeroorps overge-
gaan.
Het electrische-krachtweik Elver-
lingsen hij Hagen heeft wegens! -gebrek
aan steenkolen het bedrijf moeten sta
ken met het gevolg, dat alle daardoor
gedreven industriëele ondernemingen, in!
de dalen Van de Midden- en Boven-Lenne
en -aan de Boven-Volme stil liggen en
tal' van arbeiders werkeloos zijn.
Die restaurateurs te Koblenz zijn
overeengekomen voortaan slechte een ge
recht, bestaande uit soepi, visch of vleesdh
met aardappelen en groente, als middag
maal opi- te dienen, en ook het avond
maal zoo eenvoudig mogelijk samen te
stellen.
De biernood is jn Munchen zoozeer
gestegen, dat meestal na 8 uur 's avonds
reeds geen bier meer versteekt kan wor
den. Om een gelijkmatiger verdeeling te
verkrijgen gaat men nu bierz'egels in
voeren.
In Engeland en Wales zijn er, blij
kens een ambtelijke op'gave, in 1914
362.354 meer mensohen geboren dan ge
storven, in 1915 252.201 meer, een ver
mindering met een 110.000. En men let
te er wel op', dat in die statistiek geen
rekening wordt gehouden met hen, die
in den oorlog sneuvelen of bezwijken.
Nu het 'Hotel Cecil te Londen de
partement van luchtvaart is geworden,
hebben 500 gasten, van wie sommigen
sedert twintig jaar in het hotel woonden,
moeten vertrekken, alsook een personeel
van ongeveer 700 mannen en vrouwen.
De hotels te Londen kunnen de gasten
niet meer hergen.
De toestand in de zeer geteisterde
stad Leuven wordt voortdurend droevi
ger. Leuven zakt steeds dieper in den
schuldenlast weg. De prijzen der levens
middelen stijgen vooj-tdurend. Boter kost
100 K.G., brood fr. 1.10 pier K.G., vleesch
fr. 4.50—5.30 pier K.G.
Die koning van Noorwegen heeft
in de troonrede, waarmede hij den Stor
ting opende, gewezen op de toenemende
moeilijkheden, waarin de oorlog de neu
tralen brengt.
Generaal von Schwarzkopipen, die
als attaché-militair te Parijs in de jaren
18911897 een rol speelde in de bekende
spionnage-geschiedenis van Dreyfus, is
overleden.
Volgens een Barijsch blad heeft een
gepensioneerd 65-jarig Fransch generaal,
Amanrich genaamd, vrijwillig dienst ge-
nomlen bij een arlillerie-reigiment, dat
thans te Versailles ligt; vol trots draagt
hij thans op dei kraag van zijn eenvoudige
uniform bet commandeurskruis van het
Legioen vair Eer.
Volgens de Daily News zal men in
Engeland binnenkort uiting gunnen g'evea
aan zijn vaderlandslievende gevoelens
do-or(hjot dragen van' slappe boor
den. Week in week uit toch gebruiken
de waschvroiuwen en de strijkinrichtingen
geweldige hoeveelheden stijfsel en daar
stijfsel gemaakt wordt uit mais of rijst en
dikwijls Ook uit aardappelen, is het te
voorzien dat man op dew duur de waar
devolle grondstoffen voor beter doeleinden
zal wenschen te gebruiken.
De „Fïankf. jZ;tg." oppert het denk
beeld, ter herinnering aan de volgende
oorlogslöening een reeks artistiek .uitge
voerde postzegels uit te geven, uitslui
tend voo,r deelnemers aan de leeming, b.r.
voor iedere jOO Mark kat} ©e,p JO pf.
ziegel worden verkregen,. De voordellen
voor de personen, die op de leening in-
teekonen schuilen in de prijzen, die d.oor
verzamelaars van zulke zegels worden
besteed.
D© Magistraat der start Berlijn maakt
bekend, dat voor de nieuwe week1 'de
hoe^veelheid aardappelen per hoofd der
bevolking vier pond bedraagt en dat ev-en-
leens' 4 pond koolrapen per hoofd kan
worden verstrekt. De aardappel-commissie
heeft er "bij. de regeering op aangedrongen
te zorgen, dat de aardappels! niet, miet
het oog op de op 15 Febr. van kracht
wordende prijuverhooging, worden vast
gehouden.
Naar de Daily Mail verneemt, zal
in de eerstkomende maanden in Enge
land leen felle jacht op fazanten plaats
tobben, daar deze vogels groot nadeel
toebrengen aan tot gezaaide koren. Iedere
boer zal verlof krijgen fazanten die hjj
waar [dan ook op zijn weg ontmoet, neer
te schieten. Men verwacht een groote
aanvoer van deze vogels en hoopt de
bevolking er goedkoop en smakelijk voed
sel door te versohaffen.
De Handelslraad Oskar Bloedner uit
Gotha heeft ruim 1 millioen mark gege
ven voor de betrekkingen van gesneuvelde
krijgers!.
Te .Chemnitz, is: ©en firma wegens
het opdrijven van ievensmiddelenprijzen
tot 18.500 Mark boete veroordeeld.
Binnenkort ,zal de Bondsraad bij
den Duitschen Rijksdag een wetsont
werp indienen ter vereenvoudiging van
de rechtspraak in oorlogstijd.
De jveizer heeft in een kabinets
order Zijn hooge tevredenheid betuigd Met
de wijze waarop de jeugd door turnen
en andere sport voor den legerdienst
wordt voorbereid. Men moet daarbij ech
ter alle overspanning vermijden.
In verband met de dingen van dezen
dag ïs: tot niet bnaardig op te merken,
dat er zoo'n klankverwantschap bestaat
tusschen „F'riedenstaube" (vredesduif) en
„Friedenstaub" (doof voor den vrede).
Bij een raid van een eskader der
Russische vloot op de Anatolische kust
werden 40 Turksche zeilschepen tot zin
ken gebracht. De meeste vervoerden ver
schillende voorraden maar Conistamtinopel'.
Het tweede lid Van den Duitschen
Rijksdag is .in den oorlog gesneuveld.
Na Franok, Hans von Meding, die in een
Vviirtembergsch regiment als adspirant!-
officier diende.
-Die Gorriare della Sera schrijft, dat,
naar men in Italië heeft erkend, dat ook
generaal Bandini, bevelhebber van de
expeditiemiacht in Albanië, aan boord was
van de Regina Mar^herita en met dit
schipi naar de diepte is gegaan. Zijn ge
heele staf is tevens verdronken.
Het Noorsche s.s. Vestfold is ge
zonken.
Het Dieemsche s.s. Thyra van Ko-
piemhagen maar Noorwegen, is door een
Duitsch wachts'dhipi opgebracht.
Fransche bladen melden, dat van
de 600.000 man, die Roemenië bij het
netn had, er ongeveer 200.000 dood of
gewond zijn of vermist worden.
Voor de kust van Midden-Dalmatië
is het Oostenrijksche passagiersschip Zag
reb door een vijandelijken onderzeeër1 ge
torpedeerd. Dertien man van de equipage
en 13 passagiers zijn omgekomen.
Die Fransche vlieger Sauvage is
onlangs in een luchtgevecht aan de Som-
me neergeschoten.
Sixtus en Xaverius van Bour
bon, broeders van de keizerin van Oos
tenrijk, die als vrijwilligers in het Bel
gische leger hadden dienst genomen, zijn
onlangs in een rapport vermeld, wegens
hun toewijding en doodsverachting. i
Die Londensche „Observer" schrijft:
In de nota der entente wordt niets over
de toekomst van de door de geallieer
den veroverde Duitsehe koloniën en over
Engeland gezegd. Duitschland zal geert
duimbreed van zijn koloniaal bezit ooit
terugkrijgen, als het geen volkomen ze
kere waarborgen voor zijn toekomstig
goed gedrag' .geeft.
Uit sia Pers,
Een null
Uitkijk houdt in „Friesch Dagblad."
den weerzin tegen den toeslag op de
spoorkaartjes levendig door middel van
dit leuke stukje:
Z© kwaJmlen bij mij om voorlichting.
En ,als 'tkon, om raad.
Niu gebeurt dat meer met iemand, die
aan ct© Tyg-nt wgrkt,
Daar is een deel van 't publiek, 'twelk
in de vaste meening verkeert, dat ze „aan
dqi krant" allgs weten wat door menscheg.
göweten worden kan of zooals' mie eens
door iemand werd toegevoegd: „Jullie,
krantenlui, moeten van alles op de hoogte
zijn, dal is je vak!" waarop ik 'he!m|
antwoordde, dat ik ge-etn wandelende' en
cyclopaedic was en zoo al, dat ik dap
nóg niet voor Jan en Alleman maar klaar
lag.
Neen, wat dit alles-weten betreft
Dezer dagen vroeg me ©en qenvoudig
karreikoopman, die met z'n waar de
dorpen ver in 't rond afreist,, of ïk .ook
zeggen kon, hoeveel 20 pet. van een dub
beltje was.
„Jawel!" antwoordde ik, («lat is! 2 cie|nt'|i.
„Mis," Zieit-ie „'tis tegenwoordig vijf".
Ik haalde m'n schouders op en1 Wilde
doorgaan. De man drinkt nooit anders!...,'.
Maar hij hield mij staande.
,,'tls gelen gekheid", betoogde 'hij in
allen ernst: „U weet, dat de tarieven!
aan 't spoor met Januari verhoogd zijn)
om- de menscton 't reizen 'zwaar te
maken, dat zte wat meer thuis blijven...."
„Jawel, met 20 pet," zeg ik.
JuisteMent, mijnheerNu, ik móét voor
m'n zaken elke week naaf X en naar Yi
en naar Z, hier alle drie dicht bij. Naar
X en Z Was. Rvóór Nieuwjaar 'n dub
beltje en naar Y drie stuivers. Nu komt
daar 20 pet. bij en wat betaal' ik? Naar
X en Z drie stuivers en naar Y 20 oent
tob ïk nu gebtjk of niet?"
„Gelijk tob je", moest ik toegeven;
„'maar je moet reclameeren, man!"
„Heb ik gedaan, nqjhbeerEerst bij
'n doorgeschoten jog met 'n knijpbrilletje
op en 'n paar stekeltjes onder den neus;
nu, die wasi te grootsch an zeiOch,
vent klets niet! Later bij een hoogera
tm'neer, die was wel vriendelijker en leg
de me uit, dat ze aan de slpoor slechtfs;
kenden xiullen en vijven, andere cijfersi
daar (rekenden ze niet rnee. Dan is 'die
jongeheer daar zeker een nul, zei 'ik:
nog', want die weet niks;
Binnenland.
Wollen en ha 1 f-wo 11 en
manufacturen.
Tusschen de N. O. T. en de Engelsche
regeering is een voorloop'ige regeling ge
troffen betreffende den invoer van wol
len en half-wollen manufacturen.
Het zal waarschijnlijk mogelijk zijn een
voor Nederlandsch verbruik voldoende
hoeveelheid dier manufacturen in te
vloeren.
Cacao vrijgegeven.
Alle cacao, (17000 balen), die hier te
lande was .aangekomen vóór 31 Decem
ber 1916 en tot dusver was vastgehou
den, is thans vrijgegeven.
De „Bertonde" getorpedeerd.
Reuter seint uit Madrid: Visschers von
den in volle zee ©en verlaten reddings
boot welke toebehoorde aan bet' Neder-
landsche jstoomischip' „Bertonde".
Men vermoedt, da.t de „Bertonde" ia
getorpedeerd. De passagiers van de red
dingsboot zouden door oen ander stoom-
