Donderdag 11 «tannari 1817
Sic Jaarlaag
Sfaten-Oeneraal.
De nieuwe i3roodkaart@si.
en ears ftleid
enkfêööht
5ht gevraagd,
lit gevraagd,
serste Krs©cht,
lishosidster,
nstbode
lanstmeisje,
Dienstbode.
mstbode
iZf
Rijks-
Aanvullings-Broodkaart.
Slechts geldig voor de Ie week
5 3
i\o 85
KK*sMraacsraCK
- 1
P. DE BUCK,
Zandijk bij Veere..
Iskoeclit
iet boerenwerk en
fAAL, Mr. Smid te
ndknecht, genegen
I te gaan, bij
lIERE, Grijpskerke.
SEIDER
reik. Liefst die met
bij J. HU1JSMAN,
uigd
i een Arbeider met
zoning beschikbaar,
Wolphaartsdijk.
Hit met Maart of
KNECHT
IOUTERMAN, Ga-
lust".
Mei
Kachel- en Motor-
Mei
gen 1 Maart
J. A. NIEUWEN-
|ert, Nieuwdorp.
Jresticht voor Krank-
te Bergen op Zoom,
om tot
Het aanvangsalaris
vrije bovenkleeding.
in den Geneesheer-
[n de 80 en 40 jaar,
ld persoon. Te be-
ER, Biezeliuge.
lei
andig kan werken
KVEGE, Hoedekens-,
(RED ASteenkajieb
gt met 1 Mei
8 jaar. Werkvrouw
slijk tegen Mei
ids gevraagd,
UNS, Oostsingel, Goes
BRUGGEN, Kade
Mei
nevi'aaad
JLENBERG, Ierseke,
Postbrug-
oekh. Firma DHUU-
Uitgave van
do Naaiul. Venn- LUCTOR E P EIviERGG
gevestigd te Goes.
'Hoofdbureau te Goes-,
"i A N V08ST3TRAAT
Bureau te Middelburgs
'Ffi[;yjA F. P. DHUIJ - L.
Drukkers:
'iüostsrbsan Le Coirstre Qcos,
Toelichtinfl.
Van vrijzinnige zijde ergerde men zich
over onze opmerkingen aan het adres
der Liberalen die in onze provincie in
1913 met allerlei onjuistheden hebben ge
werkt om de meerderheid te behalen.
Omtrent de actie-Moojen zwijgen wij
liefst. Niet omdat zij niet ergerlijk was,
maar omdat er te veel kinderachtigs in
gemengd was om er op in te gaan. ,Wij
vernamen, ona slechts één voorbeeld te
noemen, dat op Tholen de liberale can
didaat meer door zijn „politiek" optre
den dan door zijn politieke redevoerin
gen de harten der eenvoudige Rechtsche
kiezers won, welke op hem overgingen.
Op Tholen werden tegen den heer Loh-
inan strooibiljetten verspreid, on werd
deze candidaat gesignaleerd als „gerefor
meerd coalitie-candidaat".
Op Walcheren werd de Hervormde Kerk
als zijnde in groot gevaar bij eeu gevreesde
herkiezing van den heer Blum door de
liberalen in 't geding gebracht, en oan
dat gevaar af te weren, als beschermer
dier kerk aanbevolen de heer Van Raait»,
eenIsraëliet.
Dan in alle districten het gezwaai met
Rome, in Middelburg onder anderen door
den candidaat mr. v. Raalte, het go-
scherm piet de groote cijfers, ter aan
duiding van de ontzaglijke verarming die
de huisgezinnen bij Tariefsherziening te
gemoet gingen, de oproep der huismoe
ders; 'de valsche voorstellingen in zake
Talma's wetgeving, in zake benoemingen,
in zake Indië (zie o.a. de „Middelburg-
sche Courant" van 30 en 31 Mei 1913),
om nu nog niet eens te spreken van
den onzin die in vrijzinnige kiesvergade-
ringen is verkocht geworden; dit al
les heeft, zoo niet het meest, dan toch
veel tot onze nederlagen in de Zeeuwsche
districten bijgedragen.
In Oostburg vooral hebben bovendien,
ook zonder door deze logen-campagne be-
invloed te zijn geworden, als van oud»,
vele Rechtsche kiezers Links gestemd.
Waarlijk, wie zich ook maar een klein
deel 'van de Zeeuwsche 1 ogen-campagne
te binnen brengt, kan niet anders wen-
schen dan dat de Grondwettelijke stem
busstrijd, ook dit jaar doorga, teneinde
eens enkele onrechtmatig bezette zebels
vrij te maken.
Het besluit zal echter wel vallen om
te laten zitten wat zit; derhalve kunnen
wij er verder wel 't zwijgen toe doen.
Doch wij dringen er ernstig op aan,
dat dan ook onze Kiesvereenigingen zich
Zullen beijveren, om in 1918 klaar te
Zijn.
En in 1917 inmiddels de krachten te
ordenen, het kiezerstal uit te breiden,
de kassen te stijven, en te bevorderen
dat overal Kiesvereenigingen van onze
(richting worden opgericht, in dit jaar
ïïog, teneinde in 1918 klaar te zijn,
In wetgeving en bestuur, alzoo door
deze candidaat, ziet men de Katholieke denk
beelden doorschemeren, om niet te spreken
van benoemingen die der schjjn van partij
digheid
Voorzichtig uitgedrukt, doch tegelijk door
zichtig en genoeg voor den halven verstaan
der. Of thans dit „euvel" is weggenomen
.tijdens mr. v. Raalte's Kamerlidmaatschap
.Hij zelf weet beter.
Tweede Kamer.
Opdrijving van huursom-
men." Klassebevoordeeling?
Andere bezwaren - Liever
recktstreeksche hulp. De
kansen van hetontwerp.
Gisteren heeft ons' Lagerhuis verga
derd onder voorzitterschap van den so
ciaal-democraat Sdhaper, hij afwezigheid
wegens ernstige ziekte van, den heer Goe-
tnan Borgesius..
De heer Schaper begon toet een warm
Woord te wijden aan de nagedachtenis
Van den pas overleden afgevaardigde jhr.
Van Nispen tot Sevenaer. Hij schetste
dezen als een voor ieder sympathieke
figuur, als een toan, bij wien geestkracht
aangevuld heeft, wat hem1 aan lichaams
krachten ontbrak.
Vervolgens kwam.1 de z.g. IluurcommiS-
(siewet in bespreking, welke, zooals men
weet, z'n ontstaan dankt aan de vele
gevallen van huuropdrijving, welke in de
laatste jaren geconstateerd werden.
Natuurlijk hadden de huiseigenaren
dikwijls gegronde redenen, om de huïen
van hun woningen op te slaan. De prij
ken der materialen stegen, de grondlasten
toto en de onderhoudkosten werden meer.
JJoch er waren er ook, die profiteerden van
tte woningschaarslchte of uit andere min-
,er toooie motieven hun huurders lie-
to11 bloeden.
't Spreekt, dat het hier een noodwet
geldt.
't Gaat om een nog al krassen vorm
van staatsbemoeiing, welken wel niemand
met vreugde zal begroeten. Dioch als
noodwet moet ze aanvaard.
Hoe werd het nu ontvangeu?
De socialisten wilden blijkbaar nog
veel verder dan de minister gaan.
Mendels althans ontwikkelde twee stel
lingen: In de eerste plaats ging het hui
dige ontwerp niet ver genoeg, en in de
tweede plaats was zijn, Mendels', ontwerp
veel beter. De minister wil commission
instellen, welke onredelijke huurprijzen
ongedaan zullen kunnen maken, maar
Mendels had het middel aangegeven, dat
men niet uit zijn woning zou kunnen
worden gezet.
En dat is eerst 'n goede maatregel 1
Ook Dhr. Lohman had heel wat op
het ontwerp! ,af te dingen, doch in gansch
anderen zin.
In de eerste plaats vond hij, dat het
tijdelijke karakter dei" wet niet voldoen
de uitkomt, en voorts: achtte hij1 ze een
sterke inbreuk op: ons burgerlijk recht.
Contracten worden zelfs nietig verklaard.
Aan den woning-nood zal dit ontwerp
biets tegemoet komen, meent Z.Ex. De
wetgever heeft z.i. trouwens niet het
recht in dien nood te voorzien ten koste
van particulieren. Hij heeft lang geaar
zeld of hij; aan dit ontwerp: zijn stem:
wel' zal geven. Alleen wanneer duidelijk
blijkt, dat het de bedoeling is om meer
huur te vragen omdat er woning-nood
bestaat, wil hij wel bepalingen daartegen
in het leven helpen roepen. Echter dient
men dan de beginselen van het burger
lijk wetboek daarbij te eerbiedigen. Alleen
onteigening valt daar buiten. Met dit ont
werp' wordt een klasse-bevoordeeling ge
pleegd op zuiver pluto-cratische gronden.
Meer bijval kreeg hij toen hij den mi
nister onder het oog bracht, dat voor
bestrijding van den woning-nood iets'
rechtstreeks dient gedaan te worden. Men
dels, Roodenburg, Jannink en Ankerman
wilden dat óók.
Die mees ten hunner vroegen om steun
voor het particulier initiatief.
Dian 'zou er wel gebouwd worden I meen
den zij.
Minister Ort meende echter, dat niet
te veel gebouwd moet worden van zulke
dure materialen.
En de premier geloofde, dat de par
ticuliere bouwnijverheid de bouwvereni
gingen zou scliaden, hetgeen natuurlijk
al een zéér gezocht motief is.
Verder is verzet gehoord tegen de be-
pialing, waardoor alle gevallen waarin 10
pet. of minder op' den huurprijs is ge-
legd, buiten bemoeienis der huurcom-
missies vallen.
Doch hieraan is niet veel te veranderen.
De regeering neemt de huurprijzen van
1 Januari 1916 als maatstaf.
Omstreeks dien tijd is het verschijnsel
van de onredelijke huren opgekomen, zei-
de Minister Ort, en hij zal er wel niet
toe te bewegen zijn om ,een anderen
datum tot uitgangspunt te nemen en de
wet nog éen jaar verder te laten terug
werken. Dit laatste wil de heer Men
dels door een amendement verkrijgen.
De kans, dat het ontwerp in hoofd
zaak ongewijzigd blijft is echter groot.
1 II.
Baar wij vermoeden, dat van de aan-
vullings-broodkaarten een druk gebruik ge
maakt zal worden, drukken wij in dit
nummer een model van zulk 'n kaart af.
Onder onze lezers zijn er ongetwijfeld
velen, vooral landarbeiders, die lange da
gen „maken" en zwaren handenarbeid
verrichten, en daarom aan 4 ons brood
per dag niet genoeg hebben.
Zij nemen dan hun toevlucht tot de
Rijksaanvullings-broodkaart, welke 8 ons
brood per week extra geeft.
Deze kaarten worden uitsluitend afge
geven op verzoek van den belangheb
bende, althans wanneer het gemeentebe
stuur geen bezwaar maakt.
Zooals men ziet staan de aanvullings
kaarten op naam.
De houders mogen het verkregen bruin-
brood of roggebrood niet doen strekken
ten behoeve van een ander dan hen
zei ven.
Trouwens ook de houders van alle an
dere kaarten zijn aan menigerlei bepa®
ling gebonden.
Hoort maar.
Het is aan houders van wittebrood-,
bruinbrood- en roggehroodkaarten verbo
den:
'lo. voor eigen persoon en voor een
zelfde week meer dan één kaart aan te
vragen of in ontvangst te nemen;
2o. datgene wat op de kaart verkrijg
baar is te koopen anders dan
VERSCHUDT ELKEft WERKDAG.
Abonnementsprijs s
Per 8 maanden fr. p. postf Ik
Losse nummersO.OSi
Prijs der Adverientiëns
11regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 «V
8-maaI plaatsing wordt 2-maal berekend,
Bijj abonnement voordeelige voorwaarden
Familieberichten van 110 regels f l.-v
iedere regel meer 10 ct,
a. op een broodkaart, welke is uit
gereikt aan hem zelf of eeu der leden
vau het gezin waartoe hij behoort;,
b. tegen bon of bons,, in aanduiding
van gewicht en van soort, overeenstem
mende piet hetgeen wordt gekocht, met
dien verstande, dat tarwebloem en tarwe
meel slechts kan worden gekocht op die
bons, waarop de aan brood evenredige
hoeveelheid tarwebloem resp. tarwemeel
Uitdrukkelijk .staat vermeld
c. op bons of "bons, welke bij den
koop van de broodkaart worden afge
scheurd
3o. een broodkaart in bewaring to ge
ven .aan een ander dan een der leden van
het gezin, waartoe hij behoort;
4o. bons van de broodkaart af te scheu
ren of te doen afscheuren, waarvoor niet
de overeenkomstige hoeveelheid brood,
tarwebloem, tarwemeel of bakkersbe
schuit werd in ontvangst genomen.
Voor de toepassing van een en ander
zijn de hoofden van gezinnen verant
woordelijk voor de houders van brood
kaarten welke tot het gezin behooren.
Hot .spreekt vanzelf, dat den bakkers
ook de wet woydt voorgeschreven, op
dat geen fraude kan ontstaan en opdat
de zekerheid besta, dat het brood en het
koren .alleen den menschen tot voe
ding strekken.
Ook houders van hotels, melksalons,
en dergelijke inrichtingen hebben menigë
bepaling ,in acht te nemen.
De hotelhouders hebben het meest te
maken met dagbroodkaarten, die op naam
gesteld moeten worden, en van welke
maar één ex. per dag mag worden uit
gegeven aan een vreemdeling.
De melksalonhouders en restaurateurs
zijn gehouden te leveren, wat de bons op
de wittebroodkaarten der bezoekers aan
wijzen. Tarwebloem zal wel niet gevraagd
worden.
Ze dragen de ontvangen bons af aan
dengene, die hui het 'brood verkoclft.
Door of vanwege den minister van
landbouw kan in door hem te bepalen
hoeveelheden tarwe ter vermaling wor
den gegeven aan fabrikanten en mole
naars.
Door hen, die krachtens de voorwaar
den bij de min. regeling te stellen ma
len, wordt uitsluitend meel, door hen
die ingevolge overeenkomst malen, wordt
bloem en zoo noodig ook meel vei-
vaardigd tot een hoeveelheid als door
of namens den minister zal worden vast
gesteld.
Het volledige eindproduct der verma
ling wordt in beide gevallen steeds ten
volle ter beschikking gehouden van de
consumptie; de aflevering van den tot
veevoeder verwerkten afval geschiedt
oyereenkomstig daartoe nader te .geven
voorschriften'. li. j_. N.N
Er wordt opgericht een Centraal Brood
kantoor (na te noemen C. B. K.), welks
inrichting en wijze van werken nader
door den minister wordt geregeld.
Aan bakkers en winkeliers worden
nieuwe voorraden grondstof voor hun be
drijf verstrekt tegen inlevering bij het
gemeentebestuur van de door hen ont
vangen Wr, B.- en R.-bons.
De verhouding van het gewicht, dat
de ingeleverde bons vertegenwoordigen en
het géwicht van de nieuwe grondstof
fen dat zal kunnen worden verstrekt,
wordt door den minister bepaald.
De bons worden wekelijks ingeleverd,
en wel op bladen geplakt; op één blad
worden slechts bons, éénzelfde gewicht
vertegenwoordigende gehecht. Iedere in
levering is vergezeld van een afzonderlij
ken verzamelstaat, waarop vermeld de
ingeleverde bladen en de daarop ge
hechte bons.
'n Heele administratie dus voor bak
kers en brood verkoopers
Indien de verzamelstaten overeenkomen
'met het aantal ingeleverde bladen en
bons, schrijft het gemeentebestuur ten na
me van hem, die 'die staten inleverde,
bestelkaarten pit ter verkrijging van de
daarop aangegeven gewenschte nieuwe
grondstoffen.
Op de bestelkaarten voor tarwebloem
en tarwemeel wordt tevens de naam en
woonplaats vermeld van hem, die inge
volge verzoek kan den belanghebbende
de bestelling zal uitvoeren. Op de be-
stelkaart voor Amerikaansche tarwebloem
staat vermeld, dat de bestelling wordt
gericht tot de Provinciale Broodcommis
sie.
De bestelkaarten worden door het ge
meentebestuur aan den rechthebbende uit
gereikt.
De levering van grondstoffen geschiedt
in den regel rechtstreeks aan den recht
hebbende. Het gemeentebestuur is noch
tans bevoegd de levering van rogge voor
grof roggebrood en van tarwemeel door
zijn tusschenkomst te doen geschieden.
Koek- en banketbakkersproducten zijn.
0p deze Aanvullings-Broodkaart is
uitsluitend Bruinbrood verkrijgbaar.
ten bate van
te
STRIKT PERSOONLIJK.
Noch geheel, noch gedeeltelijk
voor overdracht vatbaar.
Verboden deze kaart aan den bakker of
winkelier in bewaring te geven.
Losse bons zijn ongeldig.
0e yerkooper moet de bons afscheuren.
Verboden banslaf te geven
zonder daarvoor brood te ontvangen.
Overtreding van de bepalingen der
distributieregeling van brood, bloem,
meel en rogge is strafbaar volgens de
Distributie-wet 1916.
o Q
O
O
<B
c_
(5
_l
•O
O
2
Ni
■o
O
O
E
IS
L.
(9
klaarblijkelijk nog zonder broodkaart te
krijgen. Koekfabrikanten, koek- en ban
ketbakkers, kunnen op aanvrage meel Voor
hun bedrijf ontvangen.
De bepaling, dat men vier weken lang
hetzelfde brood zal moeten eten en van
te voren zal moeten bepalen welk soort
van brood dit zal zijn, zou kunnen lei
den tot een minder gewenschte eenvor
migheid, welke voor gezinnen echter is
te ondervangen, doordat voor de verschil
lende leden van het gezin een andere
broodsoort kan worden aangevraagd.
We herinneren er aan, dat de nieuwe
regeling 5 Februari in werking treedt.
Posfchèqu© en Girodienst.
Aan no. 1 der „Inlichtingen betref
fende den in te voeren Postchèque- cn
Girodienst", ontleenen wij1 het volgende:
Over enkele maanden wordt door het
Rijk bij alle 'postkantoren aan iedereen
gelegenheid gegeven om op zijn naam
een rekening te doen openen, waarop
men zelf gelden kan storten, of door
anderen kan laten storten, en waarop
van de rekeningen van .anderen Lan wor
den overgeschreven, ten einde over het
tegoed naar verkiezing te beschikken
hetzij door middel van een biljet van
overschrijving (giro) op de rekening van
een ieder, die ook zulk een rekening
bij de post heeft,
hetzij door middel' Van chèques, die
men afgeeft aan een ander of die men
zelf kan innen.
Over de behoefte aan zulk een in
stelling is1 veel geschreven en gesproken,
met het gevolg, dat het nut en het ge
mak meer en meer worden erkend.
Die zaak is dan ook uitermate een
Voudig en gemakkelijk. Men heeft slechts
naar het postkantoor te gaan, zich hekend
te maken, een zeker bedrag te storten,
en men is binnen ©en paar dagen reke
ninghouder. Niet alleen de rekeninghou
der zelf, maar ook ieder die hem geld
schuldig is, kan op de rekening stor
ten, van welke storting (vermeerdering
van het tegoed) de rekeninghouder door
het postkantoor dadelijk bericht ontvangt.
Alle rekeninghouders kunnen betalingen
aan anderen doen door van hunne re
kening op: die van een ander te laten!
overschrijven. Wie rekeninghouder® zijn,
blijkt uit een gedrukte lijst, die bij het
postkantoor verkrijgbaar" wordt gesteld.
Veel geld voor betalingen in huis
te hebben is dan niet noodig men
behoeft bij betaling geen geld meer af
te tellen of hij ontvangst na te tellen,
waarbij; men zich zoo licht vergist; verlies
door ontvreemding, brand, wegraken van
geld wordt voorkomen; de post zorgt voor
alles.
Als van deze instelling op elke plaats
waar een postkantoor is gevestigd, een
ruim gebruik wordt gemaakt, zal het ge
mak voor iederen deelnemer verrassend
zijn. Men betaalt zoo mogelijx
alles, door overschrijving (giEo)
zoowel" op de plaats waar men woont,
als overal elders in bet land, of wel
door chèques. Van alle af- en bijschrij
vingen ontvangt de rekeninghouder be
richt, en aan 't einde van de maand geeft
het postkantoor ter vergelijking het sal
do op of wel een rekening-courant, waar
op' men precies kan nagaan wat er ge
beurd is. Men behoeft geen postwissels
meer te gaan ontvangen, want de post
boekt die desverlangd op de rekening
van den geadresseerde; men behoeft de
afrekening van ter inning gegeven crui-
tantiën niet meer te gaan halen, want
ook dat geld wordt desgevraagd op de
rekening van den belanghebbende ge
hoekt; men behoeft geen geld pier post
wissel of per aangeteekenden brief meer
te verzenden, want enkel een biljet tot
overschrijving, in een postbus bezorgd,
is voldoende.
De instelling is .geenszins alleen dien
stig voor menschen, die zaken doen of
fortuin bezitten. Iedereen die vooï
zich zelf of voor anderen geldelijk be
heer heeft, kan een rekening nemen, om
het groote gemak te bezitten van geld
zaken zonder kasgeld te kunnen af
doen. Als de leveranciers, groot of
klein, een rekening bij de post hebben,
en de klant ook, dan betaalt de klant
zijn nota's door overschrijving van zijn
rekening op de hunne; hebben sommige
leveranciers in het begin nog geen re
kening, dan betaalt de klant per post
chèque. Abonnement op couranten of
tijdschriften, contribution van allerlei in
stellingen, premies van assurantie of
voor levensverzekering, betaalt men op
verzoek van de administraties dier cou
ranten,, instellingen of besturen van maat
schappijen door overschrijving van üe
eigen rekening op de rekening van ae
administraties of besturen, die deze na
tuurlijk alle hebben.
Als men belasting heeft te beta
len, behoeft men het geld niet naar liet
belastingkantoor te brengen en daar te
wachten tot alle aanwezigen geholpen
zijn: de ontvangers van de gemeenten
en van het Rijk zullen uit den aard der
zaak eeu postrekening hebben, waarop
de belastingschuldige kan betalen door
van zijn rekening opi de hunne te laten
overschrjjven .of door daarop: te storten.
Hetzelfde geldt voor allerlei andere be
talingen welke thans per quitantie aam
de huizen worden geïnd, zooals voor gas,
electrisch licht, enz., waarvoor dan niet
meer behoeft te worden gebeld, openge
daan, in huis geloopen, geld gevraagd,
afgepast en betaald, of gewisseld.
Wat betaald is of ontvangen, blijkt uit
de rekeningen op het postkantoor, want
daar is genoteerd hoeveel van ieders'
rekening is .afgeschreven en hoeveel daar
op: is bijgeschreven; do rekeningen wij
zen ook de herkomst of de bestemming
van het geld aan; samen levert dit een
voldoend bewijs opi. Zelf weet men over
hoeveel geld men heeft beschikt, omdat;
men dit in het boekje, waar de formu
lieren uitgenomen worden, kan aantee-
kenen op: het .gedeelte dat niet uitge
scheurd wordt, de zoogenaamde „sou
che".
Lastig zal het gebruik van de formu
lieren in het geheel niet zijn; men ont
vangt twee soorten boekjes', een giro-
boekje en een chèqueboekje, waar men
de noodige strooken (langs de perforatie)
uitscheurt, zoodat men de souche behoudt.
Men werpt het biljet van overschrijving
na invulling en onderteekening, onder
couvert, in de naastbij zijnde postbus en
heeft daarmede zijn doei bereikt. Mocht
degene die iets te vorderen heeft, nog
geen rekening bezitten, dan geeft of zendt
men hem een cheque betaalbaar op het
postkantoor van zijn woonplaats; en stuurt
aan het postkantoor (naaste postbus) een
formulier van advies, dat tegelijk met
de chèque uit het chèqueboekje wordt
genomen.
