Uit de Provincie.
ÏV> 83
Maandag 8 Januari Itillf
Sle «laargang
Hl
Uitgave van
êe Kaamt, Venn. LUCTÖft ET EMEEGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes;
S.AN VORSTSV^AAT s"?V
Bureau te Middelburg-
j?. po QHliy 8- K U R' «ft
Drukkers;
©osterbasn Va Coimtrö
mMmÊw
Oif cl© Hrs0
Een Israëliet over da Schoot mat dan Bijbel.
Bernard Canter, hoofdredacteur van het
weekblad „Holland Express", schrijver
van verschillende letterkundige werken,
stond aan een redacteur van „Het Le
ven" een interview toe.
De journalist-literator Canter vertelde,
blijkens het artikel in genoemde w-eek-
illustratie, interessante bijzonderheden
uit zijn veelbewogen leven. Zoo noemt
hij zich een schrijver, die vijf-en-twintig
oorspronkelijke werken heeft geschreven,
maar daarvan niet zóóveel materieel
voordeel heeft, dat hij een schrijftafel
kan koop-en". Hij, zoon van een deftig
J-oodsch winkelier uit Utrecht, -op-gevoed
aldaar en in Amsterdam, verklaart de
veelzijdigheid vap zijn geschriften aldus;
„Als ik, zooals nu. in het kort m'n
leven resumeer, dan zie ik duidelijk, waar
om in mijne werken zo-ov-eel richtingen
vertegenwoordigd schijnen- Ik kan geen
dogmaticus zijn. Mijn moeder zoogde met
mij het kind harer Katholieke vriendin;
ik ben opi de Christelijk Gereformeerde
School en later -door den streng Gere
formeerden heer De Vries liefdevol op
gevoed. Nog later heb ik van de weduwe
Douwes Dekker, van enkele voormannen
van de „Nieuwe Gids" en van de so-
ciaal-demokraten Gerhard en Penning
v-eel goeds ondervonden. Hoe zo-udt ge
dan willen, dat ik ooit partijganger kon
worden? Ik heb immers ondervonden, dat
goede menschen, van welke richting o-ok,
b-oven hun partij staan, of minstens, juist
hun partij -op- ideale wijz-e vertegenwoor
digen! Daarom- kan ik mij er niet van
onthouden, hoez-eer -dat ook som-s! aan
mijn rasgenoot en aansto-ot geeft, tege
tuigen van mijn eerbied voor het Evan
gelie -en toch ook kan ik weer niet na
laten, ik, de, feeding uit de School van
De K-oo, een open oog te houden voor
sociale misstanden"
Van zijn verblijf op- de Christelijke
school te- Am-sterdam vertelt Bernard Can
ter:
„Toen ik negen jaar was, vertrok mijn
vader naar Amsterdam en zette een zaak
op- in No. 181, in de Kalverstraat, een}
groot koopmanshuis. D-e zaken floreerden-.
Ik moest naar School. Maar op- de Open
bare Scholen was geen plaats'. Dichtbij,
in de Doelenstraat, was- een „School m-et
den Bijbel", -onder leiding v-an P. Ie
Grand. Diaar werd ik dus maar ter scho-
le gedaan bet eenige Jodenjongetje
op- een School, waar d-e- kind-eren van
de voornaamste Dioleerende families1, zoo
als -de Wormsers, de Hattinks, de
Groeneweg-ens ^enz. heengingen. Op- die
School heb ik als kind indrukken -op
gedaan, die mijn leven- grootend-eels heb
ben behe-erscht. De heer Le Grand en
de heer Yscrinckhuys-en toonden voor
het Joodsche knaapj-e een waarachtige
Christelijke liefde. Ik mag niet uitvoerig
Worden, dat kan ik altijd later nog in
een roman. Laat ik slechts- z-eggen, dat
de heer Le Grand toen reeds zag, -dat
er in den 9-jarigen knaapi een schrijver
stak. Zijn verpoozingsuurtjes tusschen 12
uur en half twee waarin de „Standaard"
van Kuyp-er van a tot z: moest gelezen,
werd, 't liepi toen tegen 80, gehalveerd
en ik kreeg gratis les in Taal en Stijl.
Op- deze School leerde ik ook, vroeg
rijp als ik was', het wezen van de N-e-
derlandsche Reformatie kennen. Ér
heerschte -op- School een goede toon, er
was beschaving en wij-ding, -er was lief
de. Later kwam zusje ook op- de School,
zusje, -die twee jaar ouder was dan ik
en die zooveel talent voor muziek loon-
de. -bn ais er dan zangles was, kw!a.rn
zij met haar kwartviooltje -en ik met mijn
dwarsfluit en wij moesten samen het or
kest vormen bij d-e zangles. Nu nog is
een der liederen, die ik het liefst speel,
het bekende lied van Gerdes„Er ruischt
langs de wolken
Een schtiotie vrucht
van Chr. vakorganisatie werd te Sche-
veilingen gezien. D-e briefschrijver in d-e
„Stand." verhaalde daar nog net in 't
0-udie jaar het volg-ende van:
V-oor -een 'tiental jaren beeft mdjii vriend.
Vink, een bekend strijder tegen den
drank, te- Schevening;en reeds- d-e- gedachte
opgeworpen, -dat de- drank ,toch eigenlijk
geheel van de proviandiijst verdwijnen
kon. To-en is- h-ein echter van d-e zij-de
dier leiders der vissch-ers gteantwo-ord, dat
toten aan zulke dingen niet denken moest,
daar bet op schade voor de yisschers
z-ou uitloopen.
Maar in tien jaren kan veel veranderen.
Dat isl ook ten deze gebleken. De- o-ud-e
leiders zijn verdwenen en nieuwe zijn op
gekomen. D-e beer Vink' -isl thans voor-
®tfcetr van een Christelijke organisatie te
oheveningen, waarin niet patroons en
ondergeschikten vereenigd zijn, m-aar al- j
leen de laatsten. Het is de Matro-zen-af-
-deeling Scheveningen van den jG(hrist.)
Zj-eelieden) B-(-ond).
Het was do-or dezte organisatie, dat ,een
nieuwe pro-viandlij-st aan de- reeders zou
worden aangeboden. Het m-oderamen durf
de vooralsnog daarbij niet verder gaan
dan het meenem-en -van drank facultatief
te stellen, in -dien zin, dat de feeders
in -stee van -drank desgevvenscht f5 per
man -zo-uden g-eve-n, uit te betalen aan het
-eind van de teelt.
Maar wat ge-beurt? Jl. Maandagavond
zo-u die vereenig-ing daarover vergaderen.
Het ge-matigde voorstel wordt toegelicht.
En zie, Idaar staat e-r een uit d-e verga
dering op-, -die vraagt waarom unen niet
onmiddellijk de 80 L. jenever geheel uit
de lijst schrappen .zon. En onmiddellijk
verklaart de gehoele vergadering zich
-daarvóór. Zo-o-dat nu aan d-e- feeders-,tzal
worden aangeboden eon proviandlijist..
zonder jenever.
Mijn vriend Vink wasi, toen -hij 'tmiiji
den volgenden dag vertelde, e-r nog van
onder -den indruk. De zaak zelf is dan
o-ok .schitterend. Maar daarbij ko-mit, dat
zulke- -dingen zoo bemoedigend werkiein.
Men meent zo>o dikwijl-si o-p- rotsen te
ploegen. En dan do-et God vaak opeens!
u Sets :zien, -dat u er iets van gewist,
hoe -er 'zegen op uw arbeid rust, hoe
het goede zaad goede vrucht gedragen
beeft.
De fóroote Oerlep.
Beknopt overzicht van do?» toestand.
Tenzij het antwoord der Entente -op-
Wilson's- nota verandering ten. gunste in
den toestand brengt, schijnt de toekomst
somber-der dan ooit.
Keizer Wilhelm en Keizer Karei heb
ben besloten -den oorlog Voort te zetten.
Wat dit beteek-ent, is ^uid-elijk.
Het beteekent, dat er Verwoed er, hard
nekkiger, m-et niets meer ontziende- mid
delen zal w-ord-en gestreden, totdat het
ruwe wapengeweld heeft beslist, totdat
de macht het recht of wat er voor
d-oor gaat zal kunnen Voorschrijven
en d-e -overwonnene zich onvoorwaardelijk
zal moeten buigen onder den wil van
den overwinnaar.
„Onze vijanden hebben 't door mij aan
geboden vergelijk niet gewild. Met Gods
hulp- zull-en onze wa-p-enen hen daartoe
dwingen". Z-oo luidt de voorspelling in
's Keizers leger- en vloot-order.
En -daarmede is de teerling geworpen.
De geschiedschrijver moet nu maar uit
maken -of de central-en werkelijk niet an
ders konden handelen.
't Blijft nog de vraag of de entente
een -daad van onwil heeft begaan, Waar
door de zware verantwoordelijkheid voor
all-e verd-ere vrees-elijke -offers op- haar
wordt gewenteld.
D-e- -openbare meening zal1 hier nog niet
aanstonds- aan willen.
Men vraagt toch -niet geheel1 ten on
rechte: Waartoe diende al die geheim
zinnigheid, waarmede- de centealen op -de
voorwaarden zinspeelden
Waarom heeft Duitschland z'n bedoe
lingen niet in vage lijnen medegedeeld
Zooals gezegd, óép. lichtpunt is! er nog
in het duister, dat ons, omringt.
President Wilson is e!r -nog.
Mogelijk geeft het antwoord d-er En
tente op- zijn nota uitzicht op ernstige
onderhandelingen.
En z-oo niet, als Wilsion een man van
eer is -en dat is- hij - zal hij 't
niet bij een enkele poging laten, maar
zal hij niet rusten, alvorens hij eenige
toenadering tusiseh-en" partijen heeft te
weeggebracht.
Mislukt -ook zijn arbeid, dan ziet 't
er droevig uit.
Ook voor de neutralen.
Een verscherpte duikbooteno-orl-og, die
dan in de eerste p-laats1 te verwachten!
is, kan -noodlottig voor hen worden.
Dagorder van Keizer Karei.
Uit het Oostenrijksch oorl-ogsperskwar-
tier wordt geme-ldD-e keiz-er vaardigde
het volgende leger- en .vloiotbevel uit:
Soldaten! Gij weet, dat .ik en de met
mij verbonden heerschers gepoogd hebb-en
een w-eg te banen tot den do-or de g-e-
heele wereld verlangden vrede. Het ant
woord onzer vijanden is nu daar. Zij
wijzen, zonder onze voorwaarden te ken
nen, de hun aangeboden hand terug. Wper
'gaat, wapenbroeders, mijn roep tot u.
Uw zwaard heeft in de 'dertig oorlogs
maanden, die achter -ons liggen, een hel
dere, duidelijke taal gesproken. Uw hel
denmoed en uw dapperheid zullen o-ok
in de toekomst aan he-t woord blijven.
Nog zijn er geen offers genoeg gebracht.
Nieuwe m-oete-n er gebracht worden. Op
o-nze vijanden alleen valt alle schuld. God
is mijn getuige. Vier vijandelijke ko
ninkrijken werden door u en de legers
uwer dappere Mondge-nooten verpletterd,
machtige vestingen bedwongen, gro-ote
stukken vijandelijk terrein veroverd. On
danks dat alles spiegelen de vijandelijke-
machthebbers hun volkeren en hun legers- j
steeds weer de hoop voor, dat hun lot
toch nog een andere- wending zal nemen, j
Welaan dan, aan u verder de taak "ijze- i
ren afrekening te ho-udenVervuld van j
tro-tsch vertrouwen in mijn weermacht sta i
ik aan uw spits. Voorwaarts met God!
Gegeven te Weenen 5 Januari 1917.
KAREL.
Het overlijden van dsn opperbevelhebber.
Aan de „N. R-ott. Ct." wordt uit Havre
gemeld ,-da.t -de luitenant-generaal Wiele-
m-ans, opperbevelhebber van het Belgi
sche leg-er, Vrijdagochtend in een dorp
aan het fr-ont is gestorven, te'n gevolge
van een longontsteking, die hij enkele
dagen geleden in de loopgraven had op-
geloop-en.
Wielemians was 10 Januari 1863 ge
boren. Hij werd tot onder-luitenant be
noemd; 'i Mei 1.881tot luitenant 27 De
cember 1888; kapitein 26 December 1894;
majoor 25 Diecember 1905; luitenant-ko
lonel 25 December 1912. Tot luitenant-
generaal is Wiel-emans tijdens den -oor
log bevorderd. Hij was een schitterend
soldaat, die algemeen, bemind werd'.
De d-oodsis'lrijd van generaal Wielemans
is zeer kort geweest. Zijn dood trad bij
na ©ogenblikkelijk in. Hij had een ge
voel, of hij stikte, riep- -om zijn dochter,
die verpleegster is en haar vader was
komen opzoeken: „0, mijn land, ik sterf"
en gaf -den geest. Die uitvaart en teraar
debestelling vinden in het niet bezette
deel van België plaats.
Korte Oorlogsberichten.
Hie-t „Journal Officieel" publiceert
©en aanvullingslijst van „Huizen, die als
vijandelijk bekend staan o-f waarvan men
gelooft, dat zij tegenover den vijand den
rol van tuisschenpersone-n spelen". De
nieuwe lijst omvat 228 firma's in Europa,
Amerika en Azië. De vroegere lijst gaf
ongeveer 2000 natnen aan.
Donderdag isl te -'Kopenhagen li-et
stelsel van suikertaart-en ingevoerd.
Eien neutrale, -die na een lang: ver
te- Constanlinopel te Zurich aan
kwam., verklaarde, dat er ontzettend ge
brek heerscht in Turkije; het vo-lk .sterft
letterlijk van honger, brood is; schaarsch,
evenals kolen.
De „Neuie Zürcher Zeitung" bevat
een no-odkreet uit Roemenië: „W-at moes
te-n wij do-en? Wat eten? .Waarmede ons
klie-e-den, wij, vijf millio-en bo-eren op éan
bevolking van een goede z-even pn e-en
half? IT-et beste cle-el o-nz-er akkers is
do-or d-e- aftrekkende en aanrukkend© troe
pen, -de ruiterij, -de zware artillerie, ver
treden, v-erreden, verwoest."
-Een inzender geeft in de Natio-n
©en reden aan, waarom? de ©nbe-nte haar
vpeidesvo-orwaarden nog niet wil ontbloo-
ten. „Er ijsi ve-el tegen te zieggein,"
(Schrijft hij, „en de p-ers heeft het gezegd,
om ^ich -door hie-t Duitsclie aanbod te
laten verleiden tot een discussie- over
bizlonderiieden van de regeling voor na
den oorlog als b.v. de territoriale yer-
an-de-ringe-n in den Balkan, een disf-
cus-si-e- die verschillende- -en so-mis tegen
strijdig© ©ischen van de entente-mo-gendhe-
dten zou openharen en, omi er bet minst
van te ,'zleggen, de- eendracht in dei entente
ZiOiUi kunnen schokke-n."
In 'Engtelan-d is- de verdeeling van
tarwie-, m-ais -en meel onder regeeringstoe-
zicht geplaatst.
D-e Wayfarer (Massinghami) in de
Nation twijfelt er niet aan of Wilson's
no-ta hieeft reeds- veel goe-d gedaan. ,,-Ze
heeft -een nieuwe atmosfeer gebracht. En
kele weken geleden leek het of de poort
van den tempel des- vr-edes op slot en
grendel was-; men wend-da er reeds d-e
gedachten van af. Nii zie even o-p- een
lric-r -staat, begint er een lucht van frisch
gevoel -en verwachting door d-e m-enschen
te gaan."
Wat den schrijver heeft getroffen is,
-dat mie-n in Engeland z|oo weinig heeft
gelet o-p -de deernis voor het lijden van
den oorlog die uit Wilson's nota spreekt.
D-e Koorsche stoomboot Fane is ge-
zlo-nken.
Van ld© getorpedeerde Ivernia wor
den 85 Man vermist.
Oo-k biet Zwitsërsche leger krijgt een
stalen helm. .De helm heeft een vizier.
Het Engels-die s.s. Allie en het
Deensche s.s. Ebroi 'zijn in den grond
geboord.
M-em 'gelooft dat het Deensche s.s.
Viking isi gekelderd.
Naar uit Duitschland wo-rdt gemeld,
bevindt dr. Karl Liebknecht zich sedert
begin December in de gevangenis! te Lu-
kan, waar hij1 zich met sfehoenmak-ers-
arbeid bezig houdt.
Het heet dat president Carranza de
onvoorwaardelijke terugtrekking heeft ge-
eischt van -de Amerikaansche troepen uit
Mexico. President Wilso-n zou dezen eisch
0-verw-egen, on-dauks ihet feit, 'dat het land
nog volstrekt niet rustig is en Villa nog
altijd in 'het veld is.
D-e- machine- en automobielfabrieken
Piccard, Pitied en Ci-e. te Genève maak
ten in het laatste bedrijfsjaar bij een
kapitaal van 1.5 millioen francs' een zui
vere winst van 3.833.600 francs-,
T-e-n O. van de Maas is een door
een hevige beschieting gesteun-de ver
rassende aanval van de Duitschers ten
iWi. van Vaux volslagen mislukt.
Na vuurvoorbcreiding, die- verschei
dene uren aanhield, hebben Engelsch©
bataljons te-n Z. van Atrecht een aan
val gedaan, die met gro-ote verliezen voor
de Engel-sch-en is gesmoord.
T-en Z.O. van FocsaUi, aldus het
Weensch-e stafbericht, hebben de Russ-en
o-p- een 25 K.M. breed front een groot
o-pgezetten verlichtingsaanval onderno
men. Het is- hun slechts gelukt ten noor
den van Obilesc-i ee,nig terrein te winnen,
-do-ch ook bi-er -is1 de aanval weldra Opge
vangen. Behalve zware "bloedige verlie
zen, heeft d-e vijand nog verscheidene hon
derden gèvangen-ein verloren.
Ten N. W. van Focsani heeft het
Munche-ner infanterie-regiment den top
van -den Mgr. Odobesci bestormd. Leger-
fro-nt aartshertog Jozef: D-e zuidelijke vleu
gel van -de O.-H. en Duitsche troepen on
der bevel van generaal y. Gero-ck beeft
al vechtend over Colacu aan de Putna
en tegen Ganpurule aan de Susita terrein
gewonnen.
-Bimneviland.
Mosselen.
[Wijl er niet genoeg zout in Friesland
is, worden er thans ook ongepelde mos
selen naar Duitschland gezonden.
K o-l e n n o o d.
Men schrijft aan de „N. Crt." uit Win
terswijk
Zo-oals men weet, is één van de oor
zaken van den gering-e-n aanvoer van
steenkolen gelegen in het gebrek aan
voldoende wagens. We vernemen thans,
dat bet plan bestaat -om 900 Duitschel
en 300 Nederlandsche wagens beschik
baar te stellen voo-r ,h-et vervoer van brand
stoffen.
Het Kamerlid van Nis-pen tot
Sevenaef.
Het lid d-e-r Tw-eed© Kamer voor Rhied-en,
d-e heer jhr J. W-. J. G. M. van Nisipen
tot Sevenaer, hoofdredacteur van „De
Residentiebode", is ernstig ongesteld Zijn
toestand w-e-kt groote- bezorgdheid én
geeft weinig hoop op herstel.
M i n i s ter PT e ij-1 e
isl Zaterdag 'van zijn reis uit Zwitserland
in de Residentie teruggekeerd.
jW;ilson's no-ta.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
van Best heeft minister London o.m. ge
antwoord, dat de N-ed. rege-ering geen
stappen gedaan heeft tetr bevordering Van
dien vrede- naar aanleiding van Wilson's
nota en de sympathiebetuiging van dein
Zwitserschen Bondsraad. Zij- deed zulks
niet, omdat zij overtuigd was, dat zoo
danige- stappen harerzijds o-nder de om
standigheden van het o-ogenblik het be
oogd© doel niet zouden dienen.
lil verband met dit antwoord beeft 't
Correisp-onde-ntiebureau bij navraag aan 't
idiapai-te-ment van Buitentands-che Zaken
vernomen dat de- tekst d-er vredesnota
van president Wjlsorn aan de oorlogvoeren-
-de-ii ni-e-t, gelijk te Madrid schijnt te zijln
geschied, schriftelijk en met verzoek om
-ondersteuning aan onzen minister van
Buit-enlandsche Zaken is .medegedeeld,
doch -eenvoudig1 door dr. Van Dijke aan
den heer Lo-udon is- overhandigd zonder
©enigerlei verzoek om ondersteuning.
De Veehandel.
Ook de Ned. Bond van Veehandelaars
heeft thans een -officieel orgaan gekre
gen, n.l. „De Veehandel", o-nder redac
tie (Van den heer P. Theunissen Jr., al
gemeen -secretaris van den Bond.
K alkindustrie.
Te iSimpelveld (L.), ,zal een nieuwe
kalkbranderij worden opgericht door de
heeren JBertholet van Bienzenrade te Heer
len, /terwijl binnenkort no-g een nieuw-e
zal W-o-rden opgericht.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. postf l.k
Losse nummers 0.C®
Prijs dar Advertentiën s
—6 regels /''0.50, iedere regel meer 10 cfc
S-ïiiaial plaatsing wordt 2-maal berekend!»
ijjonnement voordeelige voorwaarde©,,
Pkiiih ©berichten van 110 regels fl - -o
iedere regel meer 10 ct.
Kolenrantsoeneering?
In ee-n artikel in het Hbl., handelend-a
over den kolennood, heet het aan het
slot: t
Van overhouden is geen sprake. Het
is, door d-e stille yoorrad-en, heel moeilijk
van Inaand to t maand na te gaan „of het
verbruik precies gedekt wordt door aan-
voier en productie. Naar mijn zienswijze
teren we -eer notg iets- in. In -ieder geval'
blijft de meest mogelijke zuinigheid gebo
den, speciaal wat de gaskolen betreft.
Die toestand is echter, voor bot ©ogenblik
althans, ook weder niet zóó zorgwek
kend, dat to-t een rantsoeneering van de
industrie, welke aanvankelijk ernstig werd
overwogen, behoeft te worden overgegaan.
J)-e detacheering van den 1-en luit.
der i,nf. J. C. M. Simon Thomas bij, de
luchtvaartafdeeling is verlengd tot 1
Maart a.s. - j
Volgens de jongste gegevens be
draagt het aantal Belgische vluchtelingen]
in .Zeeland 10151. Hierbij zijn niet ge
rekend d-e Belgen, die verblijven te Eede,
Philippine, iWeme-ldinge, St. Jansteen eb
Sas van Gent.
Goes. Heden herdenkt de heer J. Win-
gonder den dag, waarop hij vóór 40' jaar
in dienst trad bij De Kanter Ho-rdijk's
Bank, alhier. D-e heer Wingender, die als
jongste bediend© hij genoiemde Bank zijn1
loopbaan begon, is thans procuratiehou
der. De jubilaris ontving zoowel van de
zijde van de patroons als van het .per
soneel en uit vriendenkring talrijke bewij
zen van belangstelling.
Vlissingen. Langer dan den laatsten tijd
mogelijk w-as 'hebben wij ons kunnen on
derhouden met enkele der geïnterneerde!
Duitschers, die Zaterdag met de mailboot
„Prins jHendrik" alhier aankwamen en
zijn daardo-or in de gelegenheid over het
leven, zooals het thans in de Engelscho
interneeringskampen is, enkele bijzond-ent
heden mede te deelen. Uit de mededelin
gen van de Duitschers bleek ons ten volle,
dat het lang niet in ieder kamp eend-er is,
zo-o is het bijv. in het kamp op- het eilandl
Man, waar nog ongeveer 23000 geïnter
neerden zijn, minder dan in de kampen
te Stratford en te Weckfield. In het laat
ste kamp is het al zeer co-mfo-rtabel inge
richt. -Over het algemeen ho-orden wij
geen ernstige klachten, vooral den laat
sten tijd was het in het algemeen ver
beterd. I-ederen dag wo-rdt no-g vleesch
verstrekt. ,Wij b-eklaagden de menschen,,
-o-mdat zij z-o-o'n slechte voorstelling heb
ben van hetgeen hun in Duitschland waclft
op het gebied van voeding enz'. In de
overwinning van de centraten hebben zij!
vast vertrouwen.
Dit had o-ok een dame, die 18 jaar in
Engeland had gewoond en den laatste-Q
tijd ziek was geweest, zij fco-n zich al
leen,met behulp van twee krukken voort
bewegen. In Duitschland heeft zij geen
familie of bekenden meer en zal zij daar
aan de liefdadigheid zijn overgelaten. Die
dame -dacht in Vlissingen, dat zij reeds
in Duitschland was, hetgeen wij haar an
ders hebben geleerd.
Zondagavond kwamen hier de En-
gelschen aan die reeds Zaterdag verwacht
werden. Er waren totaal 22 mannen, vrou
wen e-n kinderen.
D© mannen kwamen óf uit kampen
óf uit Gasthuizen, waar zij verpleegd wer
den, maar alten verklaarden ons als ge
zonde sterke mannen te zijn geïnterneerd,
en ,nu liepen de m-eesten met de-n do-o-d
in -de schoenen. Er zijn thans in 'Duitsch
land haast geen voedingsmiddelen en ver
sterkende middelen nog veel minder. Als
een voorbeeld van dure prijz-en vernamen-
wij, dat 30 pfennig vo-o-r een sinaasappel
wordt betaald. Een der jonge- mannen
moest zich in Londen weder direct vo-o-r
bet ziekenhuis -aanmeld-en. Trouwens ee-n!
verpleegster maakte de reis mede om
de ,arme stumpers te helpen. Enke-le der
vrouwen kwamen uit het kamp te Holz;-
mittel, waar zij 'gebracht werden omdat
zij weigerden voo-r den vijand te werken.
Daar zoowel als te Ruhleben leeft men
bijna alleen van hetgeen uit Engeland
wordt t oegezonden. Andere vrouwen kwa
men uit Berlijn zelve en bevestigden de
dro-eve berichten, die ten opzichte van
de voorraad voedingsmiddelen loopt. Over
den vrede- sprekende, zeiden zij, dat tal
rijke personen uit alle lagen van de Duit
sche bevolking naar vrede verlangen.
Gisterenavond begaven zij zich aan
boord van de „Koningin Regentes" om
evenals de h-e-lft der Fransche vrouwen
en kinderen, die hier Vrijdag aankwamen,
morgen naar Engeland over te steken.
De andere helft van deze laatsten ver
trekken met de volgende reis.
