No. 1%
Zaterdag SS December 1916
Sle Jaargang
9
Eerste Blad
De star uit het Oosten.
Leestafel.
Sit nummer bestaat uit twee bladen
9
9
9
9
Csroote Oari©£|*
Binnenland.
Uit d@ Provincie.
Uitgave van
<db Haam], Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
UNGE VORSTSTRAAT 213=
Bureau te Middelburg:
fSliHA F» P. DHUiJ L. BURG.,
Drukkers:
i&sterbaan Le CoSntre Goes.
De Zeem
in verband met bet Kerstfeest zal ons
blad a.s. Maandag en Dinsdag niet ver
schonen.
Bericht.
Zij die zich met ingang van 1 Ja
nuari e. k. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers KOSTE
LOOS.
Abonnementsprijs f 1.50 per 3 mnd.
O
-o
9
9
O
e
Wat nieuwe Star gaat blinkend op in 't Oosten,
En wandelt straks den halven hemel rond?
Nog nooit verscheen aan zwarten horizont
Zoo schoon een licht, om d' armen mensch te troosten
Naar Efrata bewegen zich heur stralen:
Daarheen, daarheen gaat zij den Wijzen voor.
Straks volgen al de volkren op hun spoor,
Om hulde en eer hun Koning te betalen.
Komt hier, buigt neer en groet met zalig beven
Uw Heer!.. Maar hoe? dat machtloos kindekijn
In de arme krib, kan dat de Koning zijn?
Ja, 't is de Heer', de Vredevorst, het Leven!
xMet trotschen hoon slaat Hem de wereld gade;
Wij, om -dien smaad, erkennen Hem te meer:
Die needrigbeid verkondigt juist Zijn eer,
Die armoe, heel den schat van Zijn genade,
ï^lsi -'i rt-rt. isÜ! jÉj
Gij; Morgenstar! ga op in' onze zielen!
Licht Giji ons voor naar Gods gezalfden Zoon,
Langs krib en kruis, tot aan den glorietroon,
Waar we aan Zijn voet aanbiddend nederknielen
9
9
9
0
9
f
Vredesklanken?
De vredesduif door Keizer Wilhelm de
Noordzee overgestuurd, is nog niet met
liet olijfblad des vredes in den bek terug
gekeerd.
De Geallieerden dit is het slot van
de geschiedenis willen er nog niet aan.
Zij willen voorwaarden zien.
Doch nu fheeft opk President Wilson
zijn vredesduif uitgelaten.
In zijn nota tot alle oorlogvoerenden
gericht, dringt bij, er op aan, dat niet
de eene maar ook de andere partij! haar
vredesvoorwaarden zal openbaren. Hij wil
gaarne de overbrenger zijn.
Dus toch nog voor Kerstmis vredeklan-
ken?
Laat ons hopen, dat wie om Von Beth-
mann niet blijken te geven, luisteren wil
len naar Wilson dat wie den Rijkskanse
lier niet te woord willen staan, den Pte-
sident althans gehoor verleenen.
Wij gelooven nog steeds aa.n de moge
lijkheid, omdat het Schriftwoord waarach
tig is, hetwelk wij lezen in Spreuken 211.
Sskr.opt overzicht van den toestand.
Wij mogen wel dankbaar zijn, dat onze
gedachten in de dagen vóór Kerstmis
meer bij de zaken des vredes dan |bij
die des oorlogs bepaald worden.
Nog wacht men met gespannen aan
dacht op het antwoord der geallieerden,
en een ander feit van beteekenis leidt
ons nog meer af van de bloedige foo-
neelen op de slagvelden van Euroipa.
Het zilveren geklingel van vredeswoor-
den en vredeswenschen wordt alom ge
hoord.
Nu 'heeft, gelijk de lezer gisteren heeft
kunnen zien, president Wilson een ern
stige tot vrede manende noita aan de
oorlogvoerende mogendheden, gezonden,
die haar beteekenis vooral daaraian ont
leent, dat ze niet alleen gesteund en ge
dragen wordt door het geheel© zedelijke
gewicht, hetwelk Amerika kan doen gel
den, maar oiok door de militaire kracht,
dio dit land zou kunnen ontwikkelen.
Is 'er verband te zoeken tusschen de-
zen stap en dien der centralen?
Wie gelooven het wel, ofschoon Wil
son het ontkent.
Hoe het zij, z'n woord brengt in ieder
§®val een stijgend vervolg op- het span
end onderwerp door de centralen aange-
v°erd, op het spel, door hen begonnen.
Slaagt bet eene niet, dan biedt helt
andere kans.
Sluit het anitwoord der Entente aan
het voorstel der centralen de deur
Wilson heeft dadelijk een andere openge
zet voor de neutralen, om te zien
of 'een poging tot bemiddeling niet tóch]
mogelijk zou zijn.
Do „N. H. Ct." is nog al optimistisch
aangelegd in dit opzicht, doch o.i. ofp
goede gronden.
Het blad (tpch schrijft:
„B'at dit voorstel, van president Wil
son meer kans van slagen moet hebben,
dan 'het Dluitsche is, dunkt ons, buiten kijf.
Afgewezen kan het alleen worden, in
dien-©ene der oorlogvoerende groepen niet
in staat zoiude zijn hetgeen waarvoor zij
naar hare meening strijdt, onder woorden
te brengen, of dit niet zou willen doen,
waarvoor geen© der oorlogvoerenden het
odium zal willen dragen. Hetgeen de heer
Wilson vraagt, is ook geheel los van
de vraag, wie oip het oiogenblik in |den
oorlog de overwinning behaald heeft. Dit
moeilijke twistpunt kan nu terzijde wor
den gelaten. Tie oorlogvoerenden zullen
ieder van hun kant, kunnen aangeven,
wat, in de overtuiging, dat z ij de zeg©
hebben bevochten, hun vredesvoorwaar
den zouden zijn.
Die voorwaarden, over en weer aan
een derde kenbaar gemaakt, zullen waar
schijnlijk ver uiteen liggen. De president
zet wel in zijne noita uiteen, in hoeverre
aller belangen samengaan, en in hoeverre
reeds nu allen zeggen hetzelfde te wen-
schen, doch wanneer het tot de formulee
ring daarvan komt, zal wel blijken, dat
wanneer twee hetzelfde doen, dit nog
volstrekt niet hetzelfde is.
Niettemin zullen er voor een onzijdigen
derde in die over en weer afgegeven
vredesvoorwaarden t— waarin natuurlijk
debeginselen voor 'een toekomstigen we
reldvrede, zonale de oorlogvoerenden zich
dien voorstellen, zullen zijn vervat
aanknoopingspunten liggen, om tot ©ene
bemiddeling te komen. Dergelijke poging,
wij stelden Jhet reeds verleden week in het
licht, zal uitermate veel beleid en door
zicht leiscben, doch van het oiogenblik
af, waarop men althans weet, wrft de
|oarlogvoerendenv verlangen, begint zij tot
de mogelijkheden te behoiorem. En dat
is dan althans zooveel gewonnen".
Juist, Wilson's nota brengt de zaak
van den vrede uit de honger© sferen
van den overwinningsroes naar den be-
ganen grond terug.
En mocht (de nota niet tot een gunstig
effect leiden, dan zal het opnieuw lui
den van de vredesklok zijn goede uitwer
king tenminste gehad hebben. Het klin
ken van die klok zal in de hoofden en
harten der oorlogvoerende volkeren en
hun leiders zijn weerklank weer hebben erf
het zal medewerken om er een meer
vredelievende stemming te wekken. En
daardoor 'zal een nieuwe stap, die mo
gelijk weer gedaan worden zal, beter zijn
voorbereid en een gunstiger resultaat misi-
schien hebben.
Korts Oorlopsberlohtsii.
De Turksche regeering heeft aan de
Duitsche het voorstel gedaan, tienduizend,
Turksche jongelieden van 12 tot 18 jaar
naar Duitscbland te zenden, om aldaar
tot arbeider te worden opgeleid.
Inhieit door de Duitschers niet bezeilt©
gebied van Roemenië is de mannelijke be
volking tusschen 18 en 46 jaar onder de
wapenen geroepen.
Het Hongaarsche Huis van Afgevaar
digden heeft minister-president graaf
Tisza met 210' tegen 103 stemmen tot
waarnemend paladijn benoemd, wat he-
teekent, dat Tisza dus den koning pal
kronen.
Volgens berichten uit Kopenhagen
heerscht te Hamburg een nieuwe ziekte,
marmelade-kanker geheeten, die veel
slachtoffers onder de kinderen maakt. De
ziekte zou veroorzaakt worden door het
bijzondere voedsel, dat er nu genuttigd
wordt.
Het Engelsche Parlement is ver
daagd tot 7 Februari.
In de sluitingsrede van den Koning,
in het Engelsche parlement gehouden,
sprak Z. M. o.m. het volgende: De krach
tige voortzetting vain den oorlog moet
onze ©enige inspanning zijn, tot wij' de
rechten, welke zooi schandelijk door onze
vijanden geschonden zijn, hersteld en de
Veiligheid van Europa op1 een hechte basis
verzekerd hebben. In deze heilige izaak
ben ik zeker van den eensgezinden steun
van al 'mijn volkeren jk smeek den
aJmachtigen God, dat Hij ons Zijn zegen
geve.
Te Londen is bericht ontvangen,
dat baron D© Reuter, de eenige zoon
van wijlen Reuter, den 13en November
gesneuveld is, terwijl hij als gewoon sol
daat bij het 42ste regiment Hooglanders
dienst deed. Door zijn volhardende dap
perheid en zijn bijzoinderen tact nam zijn
peloton van 20 man onlangs 1 Duitsche
officier en 97 man gevangen. Hij; werd
gedood, terwijl hij een gewonden kame
raad naar een veilige plaats bracht.
De noita van president Wjlson aan
do oorlogvoerende mogendheden is Don
derdagavond door den zaakgelastigde van
het Amerikaansche gezantschap Grew aan
het Diuitsche ministerie van buitenland-
sche zaken overhandigd.
De Russen hebben bij den Bosporus
twee Turksche motor-kanonneerbooten in
den grond geboord.
De Egyptische stad Elaresh, welke
twee jaar in handen van den vijand bleef,
is thans door de Engelsche troepen bei-
zet.
De Duitsche onderzeeër „U 46" is
in de Golf van Biskaye door vijandelijke
zeestrijdkrachten toit zinken gebracht.
De Engelsche stoomboot „Murex",
en de Noorsche „Asina" zijn gezonken.
De Deensche bark „Ausgar" is bran
dend op zee aangetroffen.
Het Engelsche ministerie wordt aan
gevuld met een minister van den Licht
dienst.
In het Lagerhuis heeft de onderminis
ter van oorlog gezegd, dat de Engelsche
opperbevelhebber in Frankrijk en alle an
dere bevelvoerende generaals, op één na,
handhaving van de kraisingsstraf in het
leger te velde noodzakelijk achtten ter
handhaving van de tucht.
In Engeland is een plan overwogen,
om vrachthooten zoo te houwen, dat ze
tegen torpedo's bestand zouden zijn. Blij
kens een mededeeling van de regeering
is het echter opgegeven, 'aangezien de
vrachtruimte er al te veel bij zou ver
minderen.
In het Lagerhuis is namens de re
geering yerklaard, dat het slachten van
biggen en varkens, wegens de ho-oge
vleeschprijzen (en het dure voeder) nog
niet algemeen is. De regeering hoopt, dat
de pnaatregelen, die- men ten bate |der
fokkers pal nemen, een algemeen wor
den van het slachten zullen verhoeden.
De Londenaars klagen er over, dat
de dure hotels en restaurants voor het
aanmerkelijk ingekrompen menu den
ouden prijs, zelfs met de oorlogsvermeer-
dering, handhaven. Alleen een enkele in
richting laat er iets op vallen, h.v. del
Savoy, waar men voor een lunch nu
5 inplaats van 6 shilling betaalt.
Een bericht uit Rome zegt, dat in
lichtingen uit Duitsche bron tot het ge
loof leiden, dat de centrale mogendheden
het niet eens zijin over de vredesvoor
waarden, die de entente voorgelegd
moeten worden. Oostenrijk en Bulgarije
staan het meest op hun stuk. Turkije
berust in offers'. Bij afwezigheid van di
plomatieke overeenstemming besloot
Diuitschland geen voorwaarden aan te bie
den en zich te vergenoegen met een
conferentie te vragen.
Gfove breekpreen.
In antwoord op' het telegram! van de
gezamenlijke veilingsvereeinigingen in
Zeeland aan den minister van landbouw
met verzoek om gedeeltelijken uitvoer
van grove breekpieen, is bericht, dat de
uitvoer van grove breekpieen niet kaïn
worden toegestaan.
Wenken voor huisvrouwen.
Het Ministerie van Landbouw, Nijver
heid en Handel publiceert de volgende
wenken aan de huisvrouwen:
In uw eigen 'belang hebt ..ge bij' het
doen Van uwe inkoopen er op te letten:
le. dat bij uw winkelier, spekslager,
groenteboer, markt- of straatventer, op
zeer duidelijk zichtbare ien van den opien-
baren weg waarneembare wijze lijsten
hangen, inhoudende de door hen ten ver
koop- voorradige artikelen, waarvoor ma
ximumprijzen bestaan met vermelding van
die maximumprijzen;
2e. dat de verkooper iu geen' geval een
hoogeren prijs Van u mag verlangen dan
de maximumprijzen en het hem verbo
den is iets' te berekenen Voor verpakking,
thuisbezorgen of eenige andere door hem
te verrichten werkzaamheid, alles op
straffe bij de Wet bepaald;
3e. dat hij niet van u mag verlangen,
dat gij iets anders bij hem koo'pt, dan
hetgeen gij. wenscht;
4e. dat gij' het algemeen belang dient,
door wanneer uw leverancier u te veel
vraagt, hiervan onmiddellijk kennis te
geven aan den burgemeester of de politie
uwer woonplaats.
Weest zuinig met levensmiddelen!
iMilitaire miss'ie naar het
Engelsche fron t.
Naar de N. R. C. verneemt zullen,
opi Uitnoodiging van de Britsche regeering,
drie officieren van bet Nederiandsche
leger een bezoek aan het Engelsche front
brengen. Daartoe zijn aangewezen gene-
raal-majoor J. Burger, commandant der
He disisieluitenant-kolonel jhr. J. LI.
Röell, van den staf der artillerie en
kapitein der infanterie J. W. Van Oor
schot, werkzaam aan het departement van
oorlog. Dieze officieren zullen daartoe in
den aanvang van Januari a.s. naar Lon
den vertrekken.
Middelburg. Bij de politie ïs aangifte
gjeidaan, dat Donderdag een rijwiel is: ont
vreemd, dat onbeheerd in de Langeviel©
stond,
-Thans circuleert alhier een adres
omi idiein raad te verzoeken geen verplichte
winkelsluiting in te voeren.
Goes. Daar de gewone marktdag-caril
lonbespeling op' Kerstdag valt, zal naar
wij vernemen den Eersten Kerstdag: .dia
klokkenist in het avonduur Kerstliederen
tein jgehoore brengen.
Gisterenavond trad alhier voor de
Vereeniging voor Algemeen© .Wetenschap
pelijke belangen op dhr. Hub. Hoste, Bel
gisch architect, (tijdelijk te S oester berg,
Spr. 'handelde over het onderwerp:
„Oude A'rchictectuur aan de Ys©r, en
toonde, na een korte inleiding1, aan de
hand van tal van lichtbeelden, de ver
gadering verschillende gebouwen, meest
kunstgewrochten van de 13e eeuw, van
Kust Vlaanderen, het gebied tusschen de
Yisier en Be kust van Vlaanderen.
Onderscheidene oude kerkgebouwen en
vooral die 'beroemde „Hallen" van Ypei-
ren, Dixui|uiden, Veurne, Nieuwpoiort enz
wlarden op het doek gebracht. Het was
taet veel moeite gelukt eenige kieken in
handen te krijgen van deze gehouwen,
zooals ze nu na den oorlog er uit zien'.
Na de pauze behandelde spreker meer
het kerfcmeubilair dezer gebouwen, als die
oude koorbanken, preekstoelen, doopvon
ten] enz., waarvan .gelukkig nog zieier veel
is behouden gebleven. Ten slotte .waren
het de onderscheidene artistieke huizen-i
gevels van Kust Vlaanderen's streek,
die on,3 /getoond werden.
nun— ■■in i ii ii n.i -■in i.n ■■-QJ3
VERSCHIJNT ELKEN WERKJAÊ.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. postf 1,8®
Losse nummers0,0i
Prijs der Advertentiën s
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 cft.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden,.
Familieberichten van 110 regels f 1.
iedere regel meer 10 ct.
Spr. eindigde met den wensch, dat spoe
dig de yrede daar mocht zijn en dat d©
talrijke verwoeste kunstgewrochten van
oude architectuur hersteld mochten wor
pen; in den'zelfden oud-Belgischen stijl.
Dhr. S. A. Leopold dankte spreker voor
zijn. warm woord en leerrijke lezing. De
zaal was tamelijk bezet.
Rilland-Bath. In die 'gisteren gehouden
raadsvergadering waarin wegens onge
steldheid de heer C. van 'der Wprff
afwezig was werd besloten een geldlee-
hing aan te gaan, groot f 10.000, voor
Uitbreiding der Gasfabriek „Oosteinde"
(waarvoor deze gemeente moet leenen
f 4000, de fgemeente Kj-abbendijfce even
eens! en de gemeente Wrfar.de f 2000.
Naar aanleiding eener opmerking van
Gedeputeerde Staten van Zeeland werd
het maximum van den hoofdelijken om
slag verhoogd1 van f 8000 pp f11850.
Aan) den heer P. Baas werd onder
dankbetuiging eervol ontslag verleend ala
lantaarnopsteker in de Bathpolders, zulks
Met in,gang van 1 'Februari 1917 of zoo-
Veel eerder als in de vacature ,z;al voor
zien zijri. Vervolgens1 werd nog ©ene wij
ziging aangebracht in de "begroeting van
1916.
Wolfaartsdijk. De raad dezer gemeente
hield Vrijdagnamiddag vergadering, waarin
tot afgevaardigde naar de in 1917 te hou
den aandeelhoudersvergadering der N. V.
Waterleiding Mij. werd benoemd de voor
zitter, dhr. Koert, ën tot zijn plaats
vervanger 'de le wethouder, dhr. P. Koe
man. Met algemeen© gtemimen weird ©en
Verordening krachtens' art. 114bis. der
glam.wet op het levensmiddelenbedrijf
vastgesteld in, verband miet de distribu-
tiawet 1916. In de begroeting voor 1916
Werd tot een bedrag van f228.90 ai- en
overgeschreven,, teneinde 'lerikeïe: betalin
gen, te kunnen doen, uit posten.die on
toereikend waren. Aan d© erfgenamen A.
Pot, werd ontheffing verleend van hoofd,
oimlslag ön: !h©t bedrag vastgesteld pp
f 18.08. Het isuppl. kohier 'honldenbelas1-
tinig Werd ^vastgesteld ,op f 10.50.
Eveneens werd het suppl. kohier van
diein hoofd, pmislag, na behandeling in
geheime zitting, vastgesteld op ©en bet-
drag van f28.76.
Westkapelle. Gistermiddag vergaderde
da Raad. Afwezig de heer A. Verhulst
Melt kennisgeving. Ingekomen stukken
worden voor kennisgeving aangenomen.
Alsidan volgt ©en wijziging in de begroo
ting '1917. Vervolgens' wordt besloten een
leening, groot f1500 aan te vragen voor
bestrating van de smddsstraat. Het aange
houdene in een vorige vergadering om
duurtetoeslag' voor de onderwijzers, wordt
met algemeen© stemmen afgewezen. Ver-
dier wordt benoemd tot lid van "het Bur
gerlijk Armbestuur, de heer Leemdert
Miniderhoiuid Jz. In geheime vergadering
Werden bezwaarschriften schoolgeld be
handeld.
Timotheus van deze week ligt
daar weer in zijn maandelijksch dubbel
formaat. Alles, ook weer in dit no., ademt
blijmoedig en levensernst en hi-engt on
der de bekoring van de rustigheid eener
gevestigde Christelijke overtuiging. Dit
bomt uit tot zelfs in de Briefwisseling.
De -overdenking „Hij maakt den vrede",
opi het Kerstfeest toepasselijk, is van den
hoofdredacteur, evenals het opstel „Vre
de op aarde" in de rubriek „Indrukken".
A. L. geeft een mooi vers bij die plaat
„Winternacht". Aardig is het plaatje met
toelichting „Kerstfeest in de lucht" (een
toekomstbeeld.) Met genoegen begroeten
wij- de reisbeschrijving van mej. H. S.
Kuyp'er, waarmede h-eden begonnen werd
onder het kopje: Met de Nederiandsche
ambulance naar Hongarije".
Christelijk Vrouwenleven, Maand
schrift onder redactie Van Anthonia
Margaretha, en anderen. Met mede
werking Van A. G. Brants, en andere
-dames. NijVerdal, E. J. Bosch.
D'at is nu eens! een echt maandschrift
Voor de Vrouw. Door hoogstaande Vrou
wen geredigeerd. Wij publiceerden reeds
hunne namen, doch noemen e'r gaarne
nog enkele vain: Jonkvr. v. d. Borch van
Verwolde, Johanna Breevoort, MeVrouw;
Diepenhorst, Mevrouw Norel, Mevr. v.
Hoogstraten, Mevr. Ilavelaar, Mevr. Wes
terbrink—Wirtz; H. S. S. KuypteP, Aleida
v. d. Flier. Dank zij den goeden smaak
dezer dames -en van den uitgever ziet
het eerste nummer er phachtig uit. Gla-
oépapier, fijrfe oliché's en filets), mooie
letter, pakkende rubrieken, en al de op
stellen lokken tot lezing uit. Na het
openingswoord lazen wij' de overdenking
van Joh. Breevoort, die den juisten tekst
had uitgekozen. Dlaarna de aflevering
