]\o. 71 Vrijdag 22 December 1916 Jaargang Statesi-Sesieraaf. Binnenland. Uit de Proviitéie, a o- ■ftWi'wrs ix ra&oaxjofcvi! Uitgave van de NaamI Venn. LUCTOK ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: L&iOil VORSTSTRA&T 219. Bureau te Middelburg: €MtSfSA F. P. DHUSJ L. BURG,, Drukkers: ®$*<erbaan Le CoinSre - Goes, Bericht. lij die zich met ingang van 1 Ja nuari e. k. op „De Zeeuw" abon- neoren, ontvangen c!e tot dien datum verschijnende nummers KOSTE LOOS. Abonnementsprijs ff.50 per 3 mrcd. VERSCHIJNT ELKEN WERK3AGL In vorbanri met bet Kerstfeest zal ons blad a.s. Maandag en Dinsdag niet ver schijnen. ■OiitMH zaaFcagggJs^iy/BurattBaCTaawr'uagamrwïMswaMBgiüjyiWjMBr'WSfc.nrrarw Tweede Kamer. Een felicitatie waard. De verdediging van Insu- linde. Glad ijs. Drie ministers aan liet woord. De 21e December, de kortste dag des jaars, zal in de parlementaire geschie denis ongetwijfeld met dikke letters ver meld worden. Immers de grondwetsontwerpen inza ke Kiesrecht en onderwijs zijn door de Tweede Kamer aangenomen! Zonder de bet eekenis van dezen uit slag op te schroeven, kunnen wiji wel zeggen, dat de dag van gisteren een historisch moment is in de wording der grondwetsherziening. Dat wij' niet bijzonder enthousiast zijn, hebben we reeds vroeger laten blijken. De geestdrift in onzen boezem trilt maar pianissimo. We kunnen echter begrijpen, dat de premier door vele leden hartelijk geluk- wenscht werd met het behaalde parle mentaire succes. Als we hem gedenken, denken wij aan veel sympathiek werk, dat uit zijn handen is gekomen. Het debat over de staatsbegrooting was gisteren meer een aaneenrijging van op>- merkingen dan een opeenvolging van re devoeringen. Duymaer van Twist toonde aan, dat aan het departement van oorlog de gel den [niet zuinig besteed worden. Zbo wordt hij de broodvoeding een overvloed aan getroffen, die de perken te'buiten gaan. Doch [herinneren wij ons goed» dan heeft 4e minister pas nog een waarschuwing tot de commandanten gericht om zuinig te zijin met heit brood. Moge die in goede aarde Vallen. Verder had Dnymaer veel aan te mer ken op de legeradministratie, waarvoor hij oorlog en financiën beide verantwoor delijk acht. De Meester begaf zich op spiegelglad ijs .met te beweren, dat de linkerzijde het bestand niet verbrokeh heeft. Ons (dunkt, dat nu toch reeds voldoende vaststaat, dat rechts vrij uitgaat in dit opzicht. En alleen door de' rechtscih© po litiek van .angstvallige verantwoordelijk heid heeft 'de breuk geen al te bedenke lijke gevolgen gehad voor ons nationaal' belang. Intusscben staan het getob met de levensmiddelen-voorziening en het ge sukkel met de defensie toch in nauw verband met het verbreken van den Godsvrede. Die Meester was o.i. ook ten aanzien van zijn vlootpi'ogram voor Indië minder, gelukkig. Van der Voort van Zijpr heeft zeer te recht nog eens op- voortgang biji den vlootbouw aangedrongen, doch hij kreeg den wind van voren van tie Meester, die Voorioopig „maar wat klein materiaal vil doen aanschaffen. Dat Troelstra krachtig op dit aanbeeld skeg, laiat zich licht verstaan. Er ware geen socialistische geur aan zijn rede geweest, als! hij niet te keer was gegaan tegen kapitalisme en militairisme. Gelukkig, dat zijn taal geneutraliseerd werd door een redevoering als van Rut gers, die deze onvoorzichtige politiek da nig hekelde'. Met ieder die voor vrede en ontwa pening is, wil de heer Rutgers mee strij den, maar iiitusiSche.il denkt bijl er niet over zich door vreugde over droombeel den de Nederlandsche onafhankelijkheid te laten ontrooven of een koloniaal be zit, waaraan ons volk een zeer groot deel van zijn welvaart dankt. Vrede en ontwapening liggen voor den heer Troel stra in een na verschiet. Hij heriep zich nog op den heer De Beaufort; die in een „Gids"-artikel getuigde aan ontwa pening na den oorlog te gekloven. Dut dezelfde gids in dezelfde „Gids" voor ecnige jaren den oorlog lusSchen Euro- peesche volken voor onmogelijk verklaar de en dus door 1914 en de gruwelfei ten yan den oorlog totaal is gedesavou eerd, scheen den heer Troelstra niet be kend te wezen. Troelstra 'en Marchant spraken nog over de werkwijze der Kamer en dron gen aan op vereenvoudiging. 'n Goede zaak dus. In de Avondvergadering hebben niet minder dan drie ministers het woord ge voerd. Onze premier kwam; geruststellend verklaren, dat de regeering de overtui ging. heieft, dat de defensie-belangen over wegend zijn aan alle andere belangen. Dat de uitvoering van het vlootplan voor Indië moet wachten, aldus de mi nister, belet niet, da.t de regeering doet wat zijl kan voor de Indische vloot en -strijdkrachten. Laten we hopen, dat 't waar is. Hij beloofde de Staten-Generaal zoo veel mogelijk te betrekken, inzake de vredesonderhandelingen, al werd het noo- dige voorbehoud hierbij gevoegd. Ten aanzien der uitwerking van art. 192 der nieuwe Grondwet is de Premier het eens met hen, die deze uitwerking in 1917 niet wenschen. De Regeering wacht mtet de afdoening der ouderdomswet omdat zij nog altijd hoopt op een compromis tusschen de ver schillende partijen. Met 'de invoering der Invaliditeitswet is het ha.ai' ernst. Ziji hoopt, dat die wet en de Ouderdomswet en de Aanpassings wet zullen kunnen worden ingevoerd. Ten aanzien der ministerieel© verant woordelijkheid is de Minister het niet eens met den heer Marchant, dat die verantwoordelijkheid zich uitstrekt oveï alle ambtelijke daden des Ministers. De Minister van Financiën betoogde naar aanleiding der rede van den heer Dluymaeï van Twist, dat de Minister van Financiën niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor alle uitgaven door de andere Departementen gedaan. En Minister Bosboom merkte tenslotte na,ar aanleiding van het citeeren van een artikel van den heer Colijn door den heer Van der Voort van Zijipi, op, dat hij er niet a,an twijfelt of de heer Colijn heeft bij' zijn optreden aan het Departement van O'oorlo'g alles gedaan voor de men taliteit, die hij er niet vond. Dit -echter wil hij wel zeggen, dat sinds Augustus 1914 het geheel© personeel van het Die- piartement bezield is met den geest om alles te doen w,at mogelijk i-s! om voorbe reid te zijin -op -den strijd om het bestaan, die ons kan wachten. Hij- betreurde het dat een man als Colijn zich liet verlei den tot neerdrukkende' uitingen als welke hij in het bedoelde artikel neerschreef, en kwam voorts op' tegen het verwijt van den heer Duymaer van Twist be treffende gebrek aan zuinigheid. Hij' heeft zei-de hij, alles gedaan en doet alles! om uitwassen van royaliteit af te snijden. Na de repbieken werden een paar hoofdstukken en andere wetsontwerpen! aangenomen. Ssknopt overzicht van dau toestand. f Als in gespannen verwachting uitzien de naar het antwoord der geallieerden, op het vredesaanbod der middellijken schijnen de legers1 te verslappen in de actie. Dit schier werkloos uitzien wordt na tuurlijk niet weinig in de hand gewerkt door de ongunstige weersgesteldheid. Wel wordt hier en daar zoo op het Somme-front als in Karpathen en Dobroedsja geschermutseld, doch grou- tere g-evechtsacties bleven achterwege. Heel de wereld beidt miet spanning het antwoord d-er geallieerden. W-el heb ben de toonaangevende woordvoerders niet veel goeds toegezegd, doch de kans bestaat toch nog, dat tusschen de regels in het officie-ele stuk meer te lezen is, dat naar den vrede voert, dan in de hartstochtelijke redevoeringen van Lloyd George en Briand. Vele bladen waren van oordeel, dat met de re-de van eerstgenoemde het ge- heele voorstel van de centralen als van de baan kan worden beschouwd. Men moet echter niet vergeten, dat de meeste commentaren gemaakt zijin op de -eerste korte samenvatting van de rede, door welke samenvatting echter de in houd zeer onvoldoende werd weergege ven, -en eenzijdig die passages op den voorgrond geschoven werden, die op' een weigering van het aanbod schenen te doelen. Zoo gecompliceerd is echter Ll-oyd Ge orge's redevoering geweest, dat men haar gelezen en herlezen moest hebben, voor dat men een eenigszins gegrond oordeel uitspreken kon en zijn voorzichtige con clusies kon trekken. Opmerkelijk is het dan ook wel, dat de bezadigde Duitsche bladen, die in de gelegenheid geweest zijn eerst kennis te nemen van den geh-e-elen inhoud van de rede, voordat zij hun me-ening neer schreven, zich op andere wijze uitdruk ken. Teekenend is in dit opzicht bijv. het commentaar van de „Börsenzeitung" die het karakter en de- bet-eekenis van de rede zeer juist daarmede aangeeft, dat Lloyd George den gulden midden weg koos, voorbehoud maakte op' alle punten, en daarmede den ernst erkende van de vraag van den Vierbond voor alle volkeren en tevens erkende, dat de gedachte, thans vre-desronderhandelin-gen! te beginnen, zoo machtig was, dat zij niet meer in de kiem kon worden ver stikt. Moge spoedig blijken, dat Lloyd Ge orge inderdaad er op uit geweest is zich voor de toekomst een achterdeurtje -open te- houden. Moge het zeer spoedig blijken. Korts Öf-riopsberiohten. Het verknopen van rijstenmeel voor het maken van Kerstmis-koeken is door de militaire autoriteiten in Pruisen ver boden. Door bemiddeling van de Vader- landsche vrouwenvereeniging -Le Duis burg zijn van 1 Nov. 1915 tot 30 Oct. 1916 oi.m. 3750 K.G. pitten van steen vruchten ten behoeve der oliefabricage ingezameld. De Duitsche pbrs had op grond van een korte .s ameavatting vrij algemeen aan genomen, dat Lloyd George het vredes aanbod van de centralen eenvoudig had afgewezen. Maar nu'de Köln. Ztg. een uitvoeriger tekst van zijn rede heeft ont vangen, merkt zij o-p, dat die toch een eenigszins airder beeld dan het eerste korte- uittreksel geeft. „Lloyd Ge-orge zegt zij verwringt do feiten, smaadt en lastert, zooals jvij niet -anders van hem verwacht hebben. Maar hij wijst het aanbod van het vier voudig verbond ten slotte niet geheel en al af, maar wil veeleer afwachten, welke voorwaarden en waarborgen het verbond aanbiedt. Als de nota van antwoord van de Entente hetzelfde- standpunt inneemt, zal do deur voor onderhandelingen niet gesloten zijn. In verband met, den algemeenen politieken toestand in Oostenrijk heeft Dr.. Von Spitzmüller voor de opdracht tot vorming van een ministerie bedankt. Ge meld wordt, dat de Minister van Land bouw, Graaf Clem—Martinitz, die thans met de vorming van een ministerie be last is, den Keizer reeds voorstellen ge daan heeft aangaande de samenstelling van een nieuw kabinet. Het Noorsche s.s. „Falk" (580 ton) is tot zinken gebracht. Die D-eensche stoombooten „Chassis Maersk" en „Gerda", de Engelsche s.s. „Bayhall" |en „Liverpool" en het Noor sche s.s. „Moidig" zijn gezonken. Het Fransche passagiersschip „Skif- tet" is voor Abö op' oen mijn geloopen en met bemanning en 60 passagiers naar den kelder gegaan. In de Zwarte Zee bracht een Rus sische onderzeeër in de 'iiabijheid van den Bosphorus een s.s. en 12 zeilsche pen tot zinken. i i Die nieuwe nota van de geallieer den .aan Griekenland zou gisteren over handigd worden. De voornaamste eischen der geallieerden zullen zijn: verbod van reservisten-vergaderingen in oud-Grieken1- land; controle over post- en spoorwegen; vrijstelling van de gevangengenomen Veni- zeüsten en onderzoek naar de wanorde lijkbeden, -op 1 -en 2 December, door een gemengde commissie. -Naar de Duitsche Tages'ztg." uit Stockholm verneemt, zijn op de verlies- lijsten van het Roemeensche leger 280.803 man vermeld en wel 272.873 soldatën en 7930 officieren. Naar ver houding buitengewoon zwaar zijn de ver liezen van hoofdofficieren, n.l. 13 gene raals ien 40 regimentscommandanten, worden als gesneuveld, gewond of ver mist opgegeven. - Maandag heeft men in bijna heel Spanje uit protest tegen de leviensmidde- lenduurbe het werk gestaakt. Die spoor wegen deden niet mee, maar de cou ranten bijv. wel. Onder -den titel Voter ist imi Erie- ge" heeft Kroonprinses' Oecilie ten bate van arme oorlogsmoeders. een oorlogs- prentanboek uitgegeven. Een reeks be kende kunstenaars' werkte er aan mee. Op e-enige lijnen in Duitschland zijn de goedkoope Zondagsbiljetten voorlooi- piig ingetrokken. Baron Karei d'Huart, neef van de Broqueville, is nauwelijks 20 jaar oud, op1 het veld vau eer gesneuveld. Hij had vrijwillig bij de artillerie dienst ge nomen. D© Zeeuwse.he spionnage- af f aire. De Nieuw© Ct. meldt nader, dat van ©enige spionnage tegen Nederland alleen bij één der gearresteerd© Belgen inder daad sprake m.oet zijn; hij is gevangen gehouden -en zal worden vervolgd. Alle anderen, -ook de heer Pj. F., waren toen het bericht gepubliceerd werd zonder uit- Zoinldering reeds 'weer op vrije voeten, zooidat hun blijkbaar niets' ten laste kon worden gelegd. DKon. familie zal morgenochtend uit de Residentie naar Apeldoorn vertrekken. M O- h a to medaansche e -d. De Avp. meldt, dat hij Ko-n. besluit bepaald is, dat officieren van ons leger, die den Mohamimedaanschen godsdienst belijden, p-p dezelfde wijze zullen wor den beëedigd als: de overige officieren van de landmacht, met dit onderscheid, dat zij niet de twee vingers! van de rech terhand zullen opsteken en dat de woor den ,„'zoo waarlijk 'helpe mij God Ah Imiachtig" voor ben zullen worden ver vangen door de woorden: „„Allahi, dat Kwleer ik bij' "Allah, den Almachtige." De heer C. Ger ret som, te 's-Gravenhage heeft de hem door de C. H. Kiesvereeniging te 'Haarlem aan geboden caudidatuur aanvaard. Tandbederf en Momdzieltten. Dr. C. v. d. Hoeven heeft in het maand blad van „het Groene en het Witte Kruis" een belangrijke verhandeling geschreven) over voiorbehoeding tegen tandbederf en ziekten van den mond. Die verhandeling wordt in groeten getale verspreid van wege "de Nederlandsche Vereeniging tolt Bestrijding van het Tandbederf, in het hoofdbestuur waarvan o.a. ook zitting heeft de Gotesche Districtsschoolopziener de heer Brants. Er begint .in alle landen een krachtige actie te bomen om evenals de tuber culosebestrijding doet, maatregelen te tref fen tot het tegengaan van de meest voor komende van alle ziekten, tandbederf en zijne gevolgen. 90 pCt. der menschhei.d lijdt in meerdere of mindere mate aan die ziekte; onder de schoolkinderen is reeds 78 pCt. er dooi' aangetast. 30 (piCt. van alle tanden is bij volwassenen ziek. Daarom moet de behandeling reeds bij het kind aanvangen en men schroto© niet den vaak droeven gang naar den tand arts te doen, zioiodra zich ook het geringste verschijnsel van de gevreesde ziekte ver toont. Er kan zooveel behouden worden wanneer men er bijtijds bij is. En hoe prachtig ook de tandtechniek werkt, met kunstgebitten, niets gaat .bb- ven „eigen spullen". De jonge kinderen gewenne men zoo vroeg mogelijk .aan vastvoedsel. Zoodra het kind door de natuur bedeeld is met ©enige (tanden is heit logisch, dat h(e|t die ook gaat gebruiken. Liever een brood korst dan geweekte beschuit. Dan moeit den kinderen goied geleerd worden elk hapje zooveel maal te kauwen als men tanden en Mezen heeft. Het 2i/2-jarig kind kan in ldeine hoeveelheden alles eten; men gewenne het aan drie maaltijden per dag, aan hard voedsel: hard gebak ken brood met korsten, geroosterd brood en aan vruchten. Tusschentijdsche snoepe rijen van suikergoed en chocolade blijven hooige uitzlonderingen. Getracht moet worden op de scholen den kinderen van deze dingen reeds wat mede te deefen en de onderwijzers moe ten hij hunne opleiding op kweek- en normaalscholen door deskundigen hierin) onderricht Worden hoe zij later de ze genrijke verspreiders moeten worden voor de .verzorging van dat belangrijk onderdeel van ons lichaam, G. B, Apotheke n. Zondag zal te Go-es geopend zijn de apotheek van den heer L. la Porte; Maandag die van dhr. G. v. d. Hoek en Dinsdag die van den heer J. B. v. Kalmt- hout. Te Middelburg: Zondag die van de fa. wed. A. A. Nonhebei; Maandag die van dhr. J. W. v. d. Garde en Dinsdag die van dhr. M. J. vair Pienbroek. Bij K. B. is de le luitenant B. v. d. Berg, van het 14e regiment infan terie ter zake van tijdelijke ongesteldheid -op nonactiviteit gesteld. Aan de Suikerfabriek de Coöpera tie Zeeland te Bergen op Zoom', is door het Bestuur .tot fabricage-chef benoemd Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers flM „0.0& Prijs der Advertentiën: 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer lGcfc 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden, Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. de heer A. Huekeshoven in gelijke betrek king thans aan de fabriek Wittouck werk zaam. In de Algemeen© Vergadering van aandeelhouders van genoemde fabriek werd tot lid van het Bestuur benoemd de heer Lamb, Franken, lid van den Gemeenteraad te Bergen op Zoom. (Zoom.) Die commandant van Zeeland heeft het verblijf (in Zeeland ontzegd aan: Camiol Veire, geboren, Juni 1890 te Watervliet (Bi) van beroep werkman, en Edmandus van Hammie, geboren 17 Juni 1873 te- Banevelde (B.) van beroep bier- Jiuisihou'dier, beiden Belg, wonende te IJizietnidijke, zulks wegens smokkelhandel. Bij K.B. zijn bij het departement van koloniën de Merken J. N. B.eizigerj P. v. Vliet, J. J. v. d. Berg en G. le Oointre, bevorderd tot adjunct-com'mies, Die -onlangs uit Oost-Indië terugge keerde officier-machinist 3e kï. P. J. Stroo is op' nonactiviteit gesteld. Goes. Wie iets in het belang van de Chr. Tuberculeus© Typografen wil doen, vrag© bij den 'heer C. Bdïstraan alhier ©on busje aan ter verzameling van giften of doe hem op andere wijze zfjn gelde- lijfcein steun toekomén. De sympathieke zaak isi gisteren door den heer B, vol doende en duidelijk toegelicht. Wielnu, 'laten velen 'zich geroepen gevoelen iets, zij het ook weinig, te doen voor onze Typografen, die door de tuberculose ge sloopt wordiein. 'Wie stellen ons gaarne ter beschikking loim gaven in ontvangst te- n-emten voor dit doel. lerseke. Gisteravond vergaderde de Ge meenteraad. Afwezig dhr. C. Hartoog. In gekomen was een verslag van kasopne- mers gemeente-ontvanger. In kas was f9420.30. Ook was van Ged. Staten be richt ontvangen, dat het salaris van bur gemeester, secretaris en gemeenteiOint- vanger alle met f 100 verhoogd moesten worden. Negen verzoeken tot afschrijving hoofdei, omslag en schoolgelden werden goedgekeurd. De Biouwverordening werd in cü-en zin gewijzigd, dat met ingang van 1 Januari 1917 alle nieuw te bouwen huizen, die niet verder dan 100 meter van de hoofdhuis zijn gelegen, aan de waterleiding moeten aansluiten. In de va cature voor lid van 'tB.urgerl. Armbest. had het voornoejind Bestuur het volgende tweetal voorgesteld: 'A. van der Biurght, gediplomeerd hoefsmid, en J. J. Huijssie, kachelsmid. Gekozen werd met 8 van de 10 stemmen dhr. A. van der Burght, 1' stem op J. J. de LeeuwGeluk. Benoemd tot afgevaardigden naar de vergaderingen van aandeelhouders der N.V. Wiaterl.-Mij. Zuid-Beveland de he-eren J. Sink© met 9 en T. Cupery met 7 stemmen. Voorts wordt besloten tot aankoop van een huisje naast het gemeentehuis op de Paarden markt voor het luttele bedrag van f750; 9 stemmen voor, teg'en de heer T. Cu pery. Gemeentebegrooting en beigrooting ■gasfabriek 1917 werden nu aangeboden. De heer Wpliemsen trad in algemeemel beschouwingen over deze' begroeting en den financieelen toestand. Hij zegt met verbazing de aanwas van den H. O. te hebben gezien, en dit hebben we nu hoofdzakelijk te danken aan de treurige en ellendige toepassing der Distributie- wet, ©en wet, die meest voor measchen is, die voor onze gemeente althans, deze zeer goed kunnen missen. Spreker bracht ter sprake de geheel© bestrating van den grintweg. We moeten na, het votum van' de Provinciale Staten de eerste jaren niet rekenen op een tram aan deze zijde van 't kanaal, dan kunnen we ook niet meer hopen op een begrinting van den Ouden Dijk, dus zit er niets anders o-p dan den grintweg te verbeteren. Spreker wilde de keien uit de straat van Langeviel© af tot 't gemeentehuis toe uitnemen en deze in den grintweg leggen en dan te be straten met klinkers als in de verlengde Langeviel-e. Diahkhaar .voor hetgeen tot nu gedaan is zou hij verder willen gaan. De burgemeester zegtDe financieel© toe stand is maar een schatting. Immers wat kan niet gebeuren bij een malaise? f5000 is een matige raming, dat kan heel goed het dubbele worden. Ik moet, zegt de- voorzitter verder, daar voor waarschu wen, en wat de bestrating grintweg aan gaat, "dit zal he-usch op de voorgestelde manier niet meevallen. Voor 't aanstaande jaar is voor bestratingen en straatverbete- ring f 1000 meer uitgetrokken dan dit jaar. Uit de begrooting blijkt, dat de wethou ders dit jaar f25, Van Oeveren f '200, Do» minicus f 150 meer krijgen. De nieuw benoemde klerk zal f 600 genieten. De gemeente-architect, die ten ernstigste op loonsverhoo'ging had aangedrongen, krijgt geen cent meer. Zijn salaris was, merkt hij treurig op, in 1888 reeds vastgesteld, 't Onderwijzend personeel der openbare school wordt evenals de havenmeester teleurgesteld.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1