halfwas, sen, "zeeig |e Knecht snstbode de leid e i d eisje, *id No. 7© Donderdag SI December 1916 31e Jaargang Staten-Oeneraal. •MEN, :necht, Binnenland. hrijving |of Weiland, loopers, en tuig, ckersknecht Vleisje, ïorsele. I te zenden tot Walcheren: den hoogsten kleigrond en weg gelegen. Iter A bureau [muan. Kleverskerke. sweg, Souburg. bij J. KOOI J- [AL, Bruinisse. paarden kan |cliikbaar) lariahoeve, Grijp,skerke. Ï.ANSE, 5, St. Laurens. lienstplicht van I Maart jevraagd, te. la. s. fders, G. A. VAN bpolder, Rilland. riningen. Januari baarde. svraagd, i gaan, bij z., Oostkapelle. tegenwoordige AGER, Pastorie m kan bij che weg Veere. OEIJER, Land- 1R DE BRUINE, vraagt metFebr, a en iswerk. rgemeester van m— 4SWMMIM1» «sr. Uitgave van «la Naaroi Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: 'L&NQE VOSSTSTRAAT 2ï9= Bureau te Middelburg: F. P. DHUU - L. BURG, Drukkers: c&sSerbaan L© Cointr© - Goes. VERSCHIJNT ELKEN WEKKZLA6L Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. postf 1.8$ Losse nummers 0.Q2 Prijs der Advertentiën: 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 tók 3-maal plaatsing wordt 2-niaal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1,— iedere regel meer 10 ct. Bericht. 23j die zich met ingang van 1 Ja nuari e. h. op „De Zeeuw" abon- neeran, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers KOSTE LOOS. Abonnementsprijs f).50 per 3 mnd. *v±a-nvicstpmttaamaatarojv: mwnJ—ifcurg» Wat nint opgaat. Steeds moet behoorlijk toegegeven, dat Engeland een hoogstaande natie is die in den loop der jaren aan menig in cul tuur achterlijk volk den zegen der bescha ving heeft gebracht. Een geschrift van een Engelschman, waarop ook De Standaard indertijd wees (J. P. H. Kerr: „De politieke ver houdingen tusschen de verst gevorderde en de achterlijk gebleven volkeren) strekt om dit nog eens met de feiten aan te toonen. Met name wijst de schrijver op de Zuidzee-eilanden. De bewoners dezer eilanden waren schoon ,van aangezicht, zedig van levenswijs, ^uitmuntend in be schaving van taal en in ontwikkeling. Hunne eilanden waren vruchtbaar en me- talenrijk. En zij zeiven leefden, dank zij hunne geïsoleerdheid, o, zoo gelukkig. Doch de communicatie (gemeenschaps onderhouding en verkeer) ter 'zee werd gemakkelijk, en ten gevolge hiervan kwa men uit Amerika en Australië allerlei schoeljes opdagen, die de bevolking ver volgden, de mannen, zoo mogelijk dood schoten, de vrouwen misbruikten en zich gedroegen als waren zij er de heeren en meesters. Aan dien goddelo-ozen toestand heeft Engeland, zoodra 't er achter kwam, een einde gemaakt. Engelsche mariniers land den op de Zuidzee-eilanden en verjoe gen of vermoordden de tirannen die deze nijvere bevolking wilden uitroeien. Hiermee is een goed werk verricht, hetwelk den Zuidzee-eilanders tot zegen is geweest. En toen (Engelsche zendelin gen daar later ook nog het Evangelie brachten was het goede werk der En gelsche natie volmaakt. Maar nu verbeeldt de Engelschman zich, dat de Engelsche natie alzoo overal moet optreden, en dat zij van dit goede werk liet monopolie heeft; dat andere naties het niet kunnen of mogen doen. Dit nu is een dwaling. Er zijn nog meerdere Christenvolken, die in achterlijke streken den zegen der cultuur hebben gebracht, en door de Zen ding de bevolking dier streken tot een hoogere trap van beschaving hebben op gevoerd. Amerika deed zulks op de Philippij- nen. Duitschland, althans de Rijnsche- Zen ding, deed zulks op ons Borneo-. Wij zei ven deden het in Suriname. Bovendien heeft, onder voorwendsel dat Engeland alle achterlijke volken moest zegenen, Engeland in den loop der ja ren oiok met-achterlijke, hoogst beschaaf de volken aan zich onderworpen, zelfs volken, die, in doorsnede, het in zedelijk heid van de Engelsche natie wonnen of met haar gelijk stonden. Denk maar aan de Zuid-Afrikaansche Republieken. Wat erger is, Engeland heeft genoemde republieken, die heelemaal van zijn zege ningen niet gediend waren, ze zelfs niet noodig hadden, door concentratie- of tewel moordkampen, waarin hij vrouwen en meisjes bij duizendtallen als muiz-en v an gebrek en ellende heeft doen om komen, gedwongen die zegeningen uit zijn ijzeren hand te aanvaarden. Dat de volken, eenmaal -onder die hand gebracht, zich ten slotte daarbij vrijwel bevinden, en tot op Zekere hoogte die hand zegenen, doet aan het feil niet af dat Engeland zich over hen een gezag aan gematigd heeft waarop het geen recht kon doen gelden. Dit geldt tot op zekere hoogte ook van Engelsch Indië. Immers de In diërs waren van -ouds een hoogstaande natie, die de- bescherming o-f opvoeding van Engeland, of van welk volk ook, niet van noode hadden. Er valt derhalve op die theorie van het Engelsche monopolie van opVoeding der achterlijke volken, met hoe groote verwaandheid zij ook door den Brit wordt geponeerd, wel een en ander af te din gen. noodigd, Vemeldinge. Tweede Kamer. Comité-generaal. Waar over? Het moeilijke productie-vraagstuk. t Begon met -een rede van den heer X- <1. .Voort van Zijp over de defensie- aangelegenheden. l Een[ ernstig woord ter waarschuwing, om n,iet te rusten voor onze defensie- middelen in goeden staat zijn. In den rusitigen tijd van vrede -is veel te weinig gedaan aan de oorlogsvoorbe- reidinjg. Heeft Goiijn er niet reeds1 op gewezen? Slapheid en -een streven naar bezuini ging in de Kamer heeft de mentaliteit bedorven. Niettemin willen do anti-revolutionai ren den minister krachtig blijve-n steunen-. Hun kritiek richt zich op 's: lands- belang, dat ook de minister heeft te behartigen. Waar blijft die -uitvoering van het vloot- plan? vraagt de 'heer van Zijp verder. Ik hoop- (niet, dat het uit financiëele overwegingen in de doofpot gedaan is. Aan ervaring ontbreekt het niet: de jacht der kruisers, de- duikboioitenoorlog en de slag bij Skagerak hebben duidelijk gee to-onid wat ten aanzien van den zeeoor log valt te wachten. Zoo kwam de geachte afgevaardigde langzamerhand over den munitie-aanmaak tie spreken. Hij wilde wol wat meer weten, doch dat ging zoo miaar niet. Dan moes ten de -de-uren dicht. En schier (ongemerkt stond men voor het feit van een comité-generaal. Het omgekeerde dus van den berg, die een -muis 'baart. Men liet het voorkomen alsof in de geheime zitting alleen over dien munitje- aaniin-aak zo-u gehandeld worden, doch het isi waarschijnlijker, dat z-e ge-vraagd is in Iwe-i'banid imiet de tekortkomingen, welke oud-Minister C-olijn in zijn artikel beeft opgesomd. Ondenkbaar is het, dat in, ieder tgeval het comité-generaal niet zou benut zijn door -de 'leden der Kamer die onkundig staan tegenover onze «te- feinjsie, Loim fhun ongerustheid ta 'luchten oinltreuft den munitie-dienst -en andere technische -diensten, omtrent de granaat- gc'hol-ea, -de iinitrailleurs-afdeelingten en de aanschaffing- van geschut. 's Avonds is over het productie-vraag stuk gesproken. 't Waren goedbedoeld© Ieekepraatjesi, die echter hun uitwerking; ni-eit misten of niieit zullen missen. Het pessimisme- van minister Po-sthuma heeft wel we-eirklanjk gevonden. Ieder voelt, dat die -de toestand der levens- Imidd-elenvoorziening zorg baart. Maar wat 'moet er dan toch gedaan w-orden. D-e -minister doet al zoo v-eel. Sno-eck He-nkemans- deed -drie- middel-en aan de- hand. In de eerste plaats diende z.i. de minister te bewerk-en, dat een groot-ere oppervlakte dan tot dusver met graan werd bebouwd; voorts moest door ruime to-epassing van bet (negatieve) ar tikel 7 der Distrihutiewet de verbo-uwiitg Vah. bepaalde gewassen verboden wor den; ton derde behoorden reeds, thans de graanprijzen voor -den aanstaanden o-ogst te Worded vastgesteld. Do-or to-epassing der twee laatstgenoem de -middelen bleek veel sympathie te be- staan); in al te sterke miate heeft men zich -op, den verbouw van „luxegewass-en" toe-gelegd; de boeren, mioie-ten met zeker heid weten, -dat zijl bij graanb-ouw eer lang loion-e-nde prijzen z,uilen maken. Scheuren van weiland bleek een af (e keuren paardenmiddel. Het zo-u hoog© prijzen maken, pm niet te spreken van allerlei andere bezwaren. Wiel is -d-e (minister te vinden vo-or minimumprijzen. Doch laat onsi voor ditmaal het inge wikkelde producti-evraag-stuk! laten rusten. D® Oorlog* Beknopt overzicht vat! den toestand. Thans zijn bladen aan het woord over de belangrijke redevoering van Lloyd George. Wat blijft er over, als men de orato rische optuiging er af denkt? We hebben gisteren reeds deze- vraag gesteld en -ons aan een voorloopig, ant woord gewaagd. Men. blijkt -er 't er algemeen over e.ens te 'zijn, dat de rede ©en besliste wei gering v-an het aanbod niet brengt, zoo- dat dus het antwoord der geallieerden, dat dezer dagen zal worden gepubliceerd, -ook geen afwijzing a la. Pokrowski bren gen' izal. Het duidelijkste blijkt dat uit de passage van Lloyd George's rede, waarin hij -zei-deWij zullen daarom wach ten tot wij vernemen, welke voorwaar den -en welke waarborgen de Diuitscbe regeering zal aanbieden; andere dan die, beter dan die, zekerder dan die, welke zij zoo lichtzinnig verbrak". Hieruit zou dus opgemaakt kunnen worden, -dat Engeland zich bereid ver klaart om de v.o-orwaarden en waarbor gen, -die Diuitschland stellen en igeveq wil te aanhooren en daarop- te wachten. De deur wordt dus op- een kier gelaten. En dat is reeds iets gewonnen. Maar de vraag is, of de centralen van hun kant wel door een kier zullen willen spreken en -of zij niet vprwacht zullen hebben door een open deur binnen te treden. Ook na de rede van Briand moet men: wel den indruk behouden, dat door het antwoord der entente een gelegenheid aan de central-en geboden wordt om te toonen, dat hun aanb-od waarlijk au se- rieux te nemen is en ernstige overwe ging verdient, door het doen hooren van de Voorwaarden, die zij willen stellen. Met spanning wordt nu het officiëele bescheid verbeidt. Bidden wij den Heer onzen God, dat Hij de harten der staatslieden neige, op dat aan -den onm-enschelijkcn -strijd spoe dig een -einde worde gemaakt. Laat -ons nu ©ven het woord geven aan Duitsche p-ersvoerders. Het „Berl. Tagebl." zegt van de rede van Lloyd George Zij schijnt vervaardigd te zijn naar het recept van naar, beide zijden bezien. D-e Engelsche minister-pre sident kondigt .aan, dat d-e Entente ha-ar formeel antwoord binnen enkele dagen geven zal. Voorloopig is échter de klove tusschen zijn standpunt en dat, wat van Duitsche zij-de als grondslag voor dein vrede aangeduid wordt, zeer groot. D-e „L-okal Anzeiger" meent, dat de phrase-, betreffende genoegdoening vol slagen waardeloos' is, daar van vredes-. voorwaarden nog in het geheel niet ge sproken is. Wanneer Lloyd George het verlangen naar vrede van Europa vertroost met den tijd .waarop- -de entente er in geslaagd zal zijn, de Duitsche legers en hunne bo-ndgenooten neder te- werpen, weeit ge heel Europa even goed als Lloyd George, da,t dit de aankondiging van een eeuwi gen oorlog heteekenen zou, wanneer het niet in de macht der Duitsche oorlog voering zou liggen, te dwingen tot een vroeger einde dan Lloyd George zou wil len aanvaarden. D-e „V-orwarts" -schrijft: Wie -den oor log lichtzinnig zou willen verlengen, zou de schuld voor deze misdaad op1, zich laden. Sluiten deze woorden niet e-eu sterke eigen veroordeeling in zich, wan neer Engeland de door de centrale mo gendheden aangeboden onderhandelingen afwijst? Na de ministerredev-o-ering-en te Parijlsl, Peteogra-d en Londen zal de spanning), waarmede men het formeel© antwoord der -entente tegem-oetziet, ni-et zeer groot meer zijn. Met moraliseerende voorwend sels pn uitvluchten zullen zij het vre desaanbod ider centrale mogendheden ver werpen, doch de sterker moraal blijft toch aan de zijde van hen, die aandrin gen op- het beëindigen van den grooten Volkenmoord. i s In het N. -deel der Dobroedsja heb ben de tot daartoe geweken Russen en Roemenen weder den strijd aanvaard. 't Ga-at nu om Moldavië en Bess'arabië. Oeriogsberlchten. D© Italiaanis'che Nationalisten kwa- taie-ni met een interpellatie vo-or den dag, oiml alle zich in het rijk ophoudende- ophoudende Duitschers direct t© laten ge vangen nemien. De -socialist D-efe-lics inter pelleerde, oirn -de uitzetting van dien Duit- Sfchieiq geheimfkamerheer van -den paus, prelaat Ge-rlach te bewerken, -die naar tniein; zegt propaganda voor d-en vredia maakt. In de zitting der Octobristen der, Do-e-mia werd de opmerking: g-euit, dat de bo-erenbevolking in het lag-er tegen een dire-ct afslaan van het vredesaanbod op hoogst ongewensehte wijzle zou reageeren. In de fabriekswijken van St. Petersburg vonden AViOe-nsdagavond reeds demtonstra- ti-es vo-or -den vrede plaats, waarbij po litie en! kozakken moesten ingrijpen. Twaalf ruillio-en ®lachto-f- f ie r s b ij d e Entent e. Aan gevange nen bevinden zich thans' in Duitschland ruiml -een millioen en z-even honderd dui- zlanjd -officieren, fin Oostenrijk ongie-veeii een -mill-io-en man, en in B-ulgarije en in Turkije tezamen -ongeveer honderddui zend -man. Volgens het „Genootschap ter bestudeering van sociale oorlogsvraag- stukkisn" te Ivopenhagpn, heeft Rusland anldierhalf imdllioen ge-sneuvelde-n en vier inlillioiein -gewonden, Engeland 225.000 ge sneuvelden, -en 800.000 gewonden, Italië 110.000 gesneuvelden en 250.000 gewon- (d-en,, Servië 110.000' -gesneuvelden en 150.000 giewo-raden, België 50.000 gesneu velden -en 110.000 gewonden, Roemenië o-mgieve-er 250.000 alle verliezen te s-amlen gieaioinien. Hoe groet de buit aan kanonnen eigen lijk is, (schrijft de Frankfurter Z-eitungi kan mlen niet juist berekenen, want vele stukken- worden direct weder door de Duitschers in gebruik genomen. Naar D-uitschlan-d zijn getransporteerd ruimi plf duizend kanonnen -en over de vijf milli oen granaten, vijf en -dertig honderd ma chinegeweren, anderhalf millioen gewe ren en tienduizend munitiewagens. Het algemeen congres der Franseho socialisten komt den 23en dezer bijeen en zal zich ook met het vredesvoorstel der mid-delrijken bezig houden. Te Vlissingen werden gisteren be, vige ontploffingen lilt Z. W. richting ge hoord. Vermoedelijk deden vliegers een aanval -op- Zeebrugge. Een Duitsche onderzeeër beeft den 26sten November ongeveer 50 zeemijlen ten Noord-Oosten van Li-ssabon een vij andelijk linieschip- door -een to-rp-edosichot tot zinken -gebracht. Het gaat hier over het Fransche linie schip, „Suffren", dat, zooals het Fransche ministerie van marine den 8sten d-ezci aneldde, met de ge-heele bemanning ver loren is gegaan. Het Btólgischc leger is nu g-o-ed uit gerust m-et stalen helmen, zware water laarzen, 'dikke jassen, enz. In het Roemeensche leger is over de Russen de volgende vriendelijkheid verspreid: „-drie uren marcheeren zij, rijf uren -drinken ze en de rest van dein dag slap-en z-e". Die kazerne Leop-old II te Gent is her-doopt (m-et -den naam van kazerne „Kei zer "Wilhelm". De „XX-e Siècle" meldt, dat do p'astoor M-egen, van Hartmann-sweiler (El- zas) tengevolge va,n de slechte b-eban d-eling, die de- Duitschers hem geduren de de bezetting deden ondergaan, gestor ven is. 'I D-e bekende suffragettes'-leidster, mrs. Pankhurst, is wegens het veroor zaken van een volksoploop, welken zij w-easchte toe te s'preken, en haar wei gering om zich op- bevel der politie te verwijd-eren, tot een bo-ete van 40 schil ling veroordeeld. Generaal Nivelle, de ni-euwbenoemi- de Fransche opperbevelhebber, heeft als zinspreuk aangenomen; „Geef mij kanon nen -en granaten in onuitputtelijke hoe veelheden. Het vraagstuk is', tonn-en van sta,al- en ijzer op- den vijand neer te slingeren". In -diplomatieke kringen te Washingj- ton is men van meening dat de gealli eerden als eerste en Voornaamste vre desvoorwaarde zullen ei-schen, dat d-e Duitsche regeerin-gsvorm, in dien geest wordt veranderd, dat de bevolking meer invloed krijgt op d-e beslissing in geval van een toekomstigen oorlo-g. 'Het Noorsche s'.s. Prima is gezonken, Lord Robert Cecil heeft in het La gerhuis m-et -statistieken tegengesproken, dat Duitschland door Nederland en Skau- dinavië vet -en koper krijgt, die do-o-r de blokkade zijn heengekom-en. L-ord Devonpiort, de voedingsminis t-er in Engeland, heeft in het Ho-o-ger- huis verschillende maatregelen aangekon digd, en in het Lagerhuis heeft zijn woord voerder het eveneens gedaan. Uit een en ander blijkt, dat er spoedig een sui kerrantsoen zal' worden bep-aald, dat het gebruik van m-elk voor chocoladefabrie ken zal worden beperkt, dat p-ootaard- appelen niet voor mensch en dier mogen worden,- gebruikt, dat vermoedelijk weldra de beschikbare rijst en thee zal1 wor den) -opgenomen. In hotels en restaurants is het beperkt menu ingevoerd. - Die Engelsche verlieslijsten in de Times van 15 en 16 dezer geven de namen van 91 officieren en 2660 min deren. In het Duitsche oorlogsbureau voor den- vaderlan-dschen hulpdienst is een bij zondere afdeeling ingericht vo-or de re geling Van de -door vrouwen te verlee- nen diensten. Een die boft. De heer IJzerman bóft. Het district D-en Haag II is op-en ge komen door 't bedanken van den heer Dolk en nu werd h ij candidaat. Op- 't nippertje, tegen den heer D. de Klerk, bekend. Dat w-as dus- de eerste bof. Nu k-omt hij denkelijk zelfs zonder stembusstrijd in de Kamer, want de an dere partijen blijven thuis, mits de heer IJ. belooft, dat hij zich straks- n a de Grondwetsherziening niet opnieuw ver kiesbaar steil. Dat is dus de tweede bof. Maar nu komt de grootste nog;l Die heer IJ. is n.l. oud-lid der Ka mer en die krijgen strak® geen pen sioen. Wordt hij nu echter opnieuw lid, dan tellen al die oude „dienstjaren" mee. Als dat nu geen boffen i-s! Jammer voor den heer De Klerk H-o-ewel, hier of daar mocht waarlijk wel een liberaal eens 'n maand of drie voor hem opistaan! Hij heeft genoeg kastanjes v-oor de liberale partij uit het vuur gehaald; genoeg karweitjes voor haar opgeknapt! Maar 't is pen rare regeling. Moesten ze nog 'n soort, „inkoopsom" betalen, 't was nog wat, maai' zóó i-s 't fameus Qnbillijk: de heer Staalman heeft daar 'in een adres terecht op ge wezen. (Friesch Dagbl.) Grove breekpeen. De veUingsvereenigingen in de provin cie Zeeland, negen in aantal en inge schreven bij de Gro-entencentrale, hehbe-ni den minister van landbouw telegrafisch verzocht, alsnog ©c-n regeling te treffen vo-or den gedeeltelijken uitvoer van grove breekpeen, van welk artikel, blijkens een, onderzoek, alleen in Zeeland ongeveer twaalf millioen kil-o-gram voorradig zijn. Adressanten wijzen op het feit, dat dooi den uinguus-tigen koude-n zomer verschei dene partijen thans do-o-r rot en schimmel aangetast zijn en daardoor binnen korten tijd waardeloos zullen worden. SEMEENTERAAO VAN GüdS. Zitting Van Woensdag-avond 8 uur. Voorzitter, d-e heer D. D. V. d. Bout, oudste w-etbouder, bij afwezigheid van den burgermeester. Afwezig h-et lid de heer Plazier, met kennisgeving. Voorlezing wordt gedaan van de vol gende ingekomen stukken Goedkeuring der verordening pp- d-e heffing van marktgeld. Diverse berichten van aann-eming vani herbenoemingen in verschillend© bestu ren, gedaan bij raadsbesluit van 8 De cember 1916. De notulen worden tot de volgende vergadering aangehouden. II. Vervolgens wordt gestemd over h-et voorstel'-van Dissel -om in beginsel te besluiten, dat aan de bijzondere bewaar scholen gemeentelijke sdb-sidie moet worden verleend. Dit voorstel is gedaan naar aanleiding van de besprekingen in den vorigen Raad over bet verzoek der R. K. bijzondere school om gem. subsidie te verleenan aan de R. K. bewaarscholen, in welke vergadering de stemmen staakten. De h-e-er Brants vraagt vooraf waar om ide beide magistraten tegen hun eigen prae-advies hebben gestemd. Het voorstel van B. en W. is' niet in stemming g-ek-omen, doch wel de prin- cipiëel-e- kwestie, welke in het prae-advies neergelegd is, gelijk d-e heer v. Dissel' ze voorstelde. In het prae-advies ligt de erkenning van het recht, al' was men van meening, dat er nu geen geld voor uitgetrokk-en kon worden. D-e beer v. d. Bout meende, dat het voor de hand lag, -dat dadelijk om geld aangeklopt zou worden. D-e heer Brants wijst opi de vrijh-eid, die d-e Raad en de financiëele commis sie zich altijd zouden kunnen/ voorbe houden. De h-e-er v. d. Bout zegt, dat vóór stemmen mede zou brengen, dat ook de andere scholen binnenkort zouden aan kloppen, en dat de Raad dan zou vast zitten. 't Is overigen-s' wel spitsvondig door den heer Brants gezegd. D-e heer Fransen van de Putte onderschrijft (een en ander. De h-eer Brantsi weet, dat B. en W. zullen wachten tot dc Bewaarschool-wet wet is1 geworden. Dit is ook in den geest van onzen Pre mier, ten op-zichte van het lager onder wijs. Als de zaak in beginsel beslist is, moe ten -ook de gelden voor de uitvoering gezocht worden. B. en AV. blijven daar om van meening, dat het noodig is te wachten o-p de wet. Ze zijn zich vol komen gelijk gebleven. Het is ontijdig, nu reeds tot subsidie geven te besluiten. Die heer Brants: Intusschen heb ik geen antw-oord gekregen. Ik zal verder; er niet -op- ingaan, ofschoon nu nog an dere motieven aangevoerd worden. De p'as aangenomen gelijkstelling van open baar en bijzonder onderwijs was' hier niet in bespreking. Alleen ging het om de Bewaarscholen. Het vtoorstel-van Dissel werd vervol gen® met 7 tegen 5 (stemmen verworpen. Vóór de h-eeren v. Dissel, Dekker, Brants, D'onner -en de Paauw.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1