vraagd. Vrijdag IS December 1 >o. US ilslfi laargiuïg )ENK: Hi kade 210 [schrijving en en loomen koop, Stier, ©Id iders, knecht, iecht, e Knecht, een. eid ide ieid Staten-Ssneraaf. Be Groote Oorlog. ik van een am en Utrecht. 1 7 srosti Paard, tkkersknecht ig. eisje, <v 9f- 1.1311 33 ,§301/1 i iKHr.r/ ■)jcl jbaW in 6 perceelen waarden geeft 9rland (Z.) waar a. s. worden load 2RFIULST, Biezelinge.. ili en 29 Novem 3E, Biggekerke g 3 Jz. te Nieuw- j I I "HI- Dec., een ge- ands Paard en 8 mnd., bij N, Tramstation, utelande. a. s. G. A. VAN ©polder, Rilland. •uiningen. 1 Januari Waarde. d een bekwame tij .T. LINDEN e Wolfaartsdijk art een kbaar, f HUIJSE, -P- iele, Middelburg. ari in een klein .gaiuow werken, P. G., schgeld f26. G. DE HAAS, aag. egen Mei MOENS, Biggekerke. TEL Jz., Oost- en kan bij sche weg Veere. ii LB. de .916 >1 1.20, voorm. 8. ,2, Woensdag 6, n Dinsdag 25 en ist. e n st ...-ROTTERD. plaatsen. des Zondags, i, van Middel- Uitgave van dnuaml Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: VORSTSTRA&T 219» Bureau te Middelburg: FBÜWSA F. P. BMUIJ - L. BURG., Drukkers: ®@8t0rbaan L© Gointr© - Goes» Bericht. Zij die zich met ingang van 1 Ja nuari e. k. op „De Zeeuw" abon- neeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers KOSTE LOOS. Centralen-Convent. Ofschoon, het een besloten vergadering was, zullen onze 'lezers toch wel een en ander mogen weten van hetgeen in de eerste vergadering van het Centralen Convent is:voorgevallen- Er waren 76 afgevaardigden van Cen trale A.-R. Kiesvereeai gingen. Uit Zee land zagen'wij O'.a. het oud-Kamerlid J. F. Heemskerk voor Middelburg; het Sta tenlid Willemisen .voor Hontenisse; ds. Sybeema voor Zierikz.ee, Koelmans voor Oostburg en Buij.se voor Goes. Ook waren aanwezig de meeste leden van het Cen traal Comité. Dr. Ivuyper presideerde. De voorzitter heette de deputaten wel kom en wenschte bij de installeering van dit Convent, een kort woord een in stallatie-woord te spreken. In deze installatie-rede deed de spreker uitkomen, dat het Convent is pen vrucht van de Grondwetsherziening van 1916, althans in verband met deze moet wor den beschouwd; gelijk ook eigenlijk pas in 1889, na die Grondwetsherziening Van 1887 de Deputateavergadeiingen krachtig zijn gaan opbloeien. De ouderen onder ons herinnieren zich nauwelijks dat er vóór dien tijd deputa- t&nveïgaderingen, zijn gehouden. Toch is dit reeds van 1.872 het geval geweest, doch op ongeregelde tijdstippen ©a met geringe 'opkomst. In 1872 bedroeg het aantal kiesvereenigingen slechts 40, en 't getal opgekomienen ter deputatenyerga- dering was niet grootei'. De eigenlijke actie ging dan ook in dien tijd niet van haar uit, maar van Christelijk Nationaal Schoolonderwijs; een stichting van Groen van Rrinsterer. Eerst Kappeyne's school wet bracht leven 'onder het Christen volk dat in groeten getal© ,in het Volks- petitionnemiemlt als1 zoodanig uitkwam, hetwelk gevolgd werd'door da stichting van d© Unie 'Een school met den Bijbel. Toch zwegen ook toen nog de Deputa- tenvergaderingen, tot de Grondwetsherzie ning in '87 met de daaraan verbon den kiesrechtuitbreiiing nieuwe bezieling bracht. De Deputatenvergadering van '89 werd geopend door Spr. met een rede: Niet de vrijheidsboom maai' het Kruis. Nu lag de grootheid van Groen niet in zijn organiseerend talent, hetwelk hij miste, maar in zijn parlementaire worste ling mef Thorbecke, waarbij hij de ken merken van de antithese vooropschoof, en .in zijn puntige geschriften en leu zen: Vrij onderwijs regel, Staatsonderwijs'! aanvulling. Tegen de Revolutie het Evan gelie! p<och het leven zelf was niet het terrein waarop hij zich bewoog. Er was wel partijbeleid maar op de allerzonder lingste manier. De toon werd, behalve door bovengenoemde Ver. voor C. N. S., aangegeven door een Heeren-Convent. Eenige Christelijk gezinde hoeren van goe den wille werden door mr. Groen bij eengeroepen, en die stelden de gedrags lijn voor de verkiezingen vast, doch zon der een bepaald program. Alleen in 1869 werd een klein program van actie vast gesteld doch alleen in betrekking tot de .Wet op hot Lager Onderwijs. Er was ook geen verband tusschen Groen en de toen nog kleine antirevolutionaire Kamerclub. In 18/1 moest Groen zich zelfs van haar losmaken, wegens de totale afwezigheid van instemming dier club met zijn denk beelden. En o.ok het volk bleef als dood. Totdat Groen in 1876, even voor zijn sterven, het hopelooze van den toestand ziende, tot de gedachte kwam 'tmaar op te geven en terug te keeren tot de Confessioneele .Staatsschool. Groen is dan ook gestorven onder de meest teleurstel lende .gegevens. Eenige jaren later bracht het Petitionnement uitgaande van C. N. S. de verrassing hoe velen het met hem eens geweest waren. Een rechtsch ka- binef-Mackay trad op, hetwelk de rechts gelijkheid .bracht. Maar toen was men er nog niet. De moeilijkheden begonnen toen juist pas. De formatie onzer partij was niet 'berekend op den nieuwen toe stand. Er was niet gedacht aan een t© regelen verhouding tusschen de partij en de a.-r. Ministers, de Kam er club, de an dere partijen en het Centraal Comité. In 1907 is een Commissie in het leven ge roepen welke in opdracht had te1 onder zoeken welke wijzigingen in d© formatie onzer partij zouden zijn te aanvaarden om te ontkomen aan conflicten. Deze Com missie heeft door velerlei omstandigheden pas in 1916 kunnen komen tot rondzen- mg van haar rapport, waarvan dit Cen- jraien-Convent de vrucht is. Zoo zijn we dan nu voor de eerste maal als Centralen-Convent bijeen. Het wil zijn een kleine vergadering, tegen over de deputatenvergadering in haar groote massaliteit. Het wil rustig de ver schillende vraagstukken bespreken en toifc hun recht doen komen. Werken Centraal Comité, Deputatenvergadering en Centra len Convent samen dan mag goede hop© gekoesterd worden op vermijding van con flicten en op behandeling van practisch© vragen, waarbij ook de kleine luyden hun aandeel zullen leveren. Laat toch nimmer bet kwaad insluipen van aan hen het recht van meespreken te ontzeggen. Er is een kleine kring, bekleed met de or chideeën van de geleerdheid of getooid met de roos van de sociale positie, die aan de vrucht van dat meespreken der kleine luyden zou twijfelen. Aan die mee ning mag niet worden toegegeven, omdat bij de kleine luyden de regel voor goed levensgedrag nooit zal worden gemislt. Uit het Convent zal een college voor de gemeenteraadsverkiezingen gekozen worden. In 1909 is door mr. Rutgers een Bond opgericht om voor die verkie zingen een oogje in 'tzeil te houden. De .Bond bedoelde de oproeping der partij tot plichtsbetrachting. Hij effende derhahte voor dit College den weg. Drie commis- siën, elk v.an drie leden (uit leden van dien gemeenteraad te- kiezen) zullen hier regelend optreden met een voorzitter en een secretaris zullen daartoe worden aan gewezen. In de vergaderingen van bot Convent zullen geen openingswoorden worden gesproken, maar zullen de werk zaamheden terstond aanvangen, zooda.t veel .ook op dat gebied zal kunnen wor den afgedaan. Moge .onder Gods zegen dit Convent vruchtbaar .werkzaam zijn. (Applaus!) Na .deze installatie ging de vergadering tot de verschillende werkzaamheden over. De commïssiën werden saamgesteld, en verschillende vragen en opmerkingen, ra kende het doel, de werkzaamheden, tijd en plaats van saamkomst, agenda's, enz. van het Convent beantwoord. Gekozen werden in do commissiën voor I. Gemeenten boven 50.000 zielen W. de Vlugt te Amsterdam met 58, H. Diemer te Rotterdam met 65 en Mr. J. A. de Wilde te Den Haag met 41 van de 76 stemmen. II. Gemeenten van 10.000 tot 50.000 zielen: Mr. F. Fernhout te Gorinchem met 52, Mr. D. Ökma te Leeuwarden met 51 en T. S. Goslinga te Schiedami met 40 van de 76 stemmen. III. Gemeenten tot 10.000 zielen: B. Anema te Minnertsga met 54, C. 'Roete- rink te Gorsel met 43 en A. S. J. Dekker te Goes met 49 van de 76 stemmen. Tot voorzitter mr. S. de Vries, wet houder van Amsterdam bij herstemming, met 40 stemmen tegen 28 op mr. V. II. Rutgers. En tot secretaris mr. P. E. Briët te Leiden met 59 stemmen tegen 16 op L. F. Duymaer van Twist te Den Haag. Tweede Kamer. Troelstra in de contra mine. Slechte bruine boonen. Zegel en-regi stratie. Gisteren is het nieuwgekozen lid voor Tiel, mr. H. C. Dresselhuijs geïnstal leerd. Vervolgens kwam een lange agenda vol verscheidenheid op tafel. Allereerst ging 'Lom een mobilisatie- ontwerp, waarbij gelden worden gevraagd voor het gemobiliseerd houden van Hr. Ms. zteestrijdkrachten. Het spreekt vanzelf, dat niemand hoof delijke stemming vroieg. Toch verdient opmerking, dat de so cialisten meer en meer in de contramine geraken. Troelstra heeft het nadrukkelijk gezegd, dat voorstemmen den socialisten steeds meer moeite kost. Wij ikomen, zeide hij, met dezen mi nister steeds meer in slechte verhouding. Zijn beleid maakt ons het stemmen voort durend moeilijker. Als hij niet verandert van beleid tegenover den bond van het personeel, dan krijgt hij ons tegen zich. Zijn verbod van alle bonds uitingen aan boord gaat verder dan alles wat de opeen volgende ministers hebben aangedurfd. Dat moet uit wezen, anders is het oorlog tusschen (Marine en S. D. A. P. Dat lijkt dus veel op dreigement. Troelstra voegde er echter aanstonds! enkele voorwaarden bij, waaronder de vrede ^ou zijn te sluiten. N.l. behoud en erkenning van den bond van minder marinepersoneel en vermijding door beide partijen van conflicten. Minister Rambonnet is niet diep op de zaak ingegaan, doch wat hij gezegd heeft bewijst te meer, Hvelk een ellendige geest het vlooitpersoneel vergiftigt. Aan boord van de „Heemskerk" is er een gevalletje geweest, dat veroorzaakt werd door ontevredenheid van het per soneel over bruine boonen, welke zij nog vóór dat deze werden opgediend als on gaar en slecht voedsel afkeurden. Nu wa ren deze boonen jarige boonen, zooals tot heden toe de zuinige huismoeders van verschillende standen gebruiken en.... waardeeren. Door de officieren en den commandant zijn die boonen ook goed bevonden. De minister liet duidelijk uitkomen, dat er geen sprake was van rechtsverkrach ting of onderdrukking bij bet gebeurde a. b. van de „Heemskerk". Verder is druk gediscussieerd o-ver de ontwerpen tot heffing van rechten vain registratie en recht .van zegel. De amendementen waren hieraan na tuurlijk niet vreemd. We zullen de bestudeering van het vraagstuk maar aan den fiscus en de no tarissen overlaten. Slechts zij opgemerkt, dat de beid© ont werpen tusschen zegel en registratie een nauwer verband leggen. Voor onderhandsche akten van elke soort wordt de registratie opengesteld gra tis, :als de aanbieding ter registreering binnen drie maanden geschiedt. De be palingen zijn aldus gemaakt, dat, wan neer eerlang de registratie-gelegenheden veel ruimer dooi' den wetgever worden opengesteld, deze nieuwe regeling mak kelijk is tot stand te brengen. Voor de akten -van notarissen en deurwaarders wordt de formaliteit der registratie be houden. Voor gerechtelijke akten en ak ten, ter griffie opgemaakt, wordt de for maliteit niet behouden. Alle zoogenaam- de evenredige registratierechten worden afgeschaft. Slechts twee worden er be houden en een derde ,.-ordt er nevens ingevoerd. Als evenredige rechten ken't men in den vervolge: dat wegens over dracht van onroerende goederen, dat we gens openbare' verkooping van roerende goederen, en dat wegens stichting van naamlooze vennootschappen. Bij de hy potheken schaft het ontwerp de rechten1 van inschrijving en overschrijving af. Daarvoor in de .plaats wordt het muta- tierecht verhoogd tot 2.5 procent. De overige ontwerpen zijn van min der belang, althans voor onze lezers. Bsknopt overzicht van Am toestaat'. Wij zullen ditmaal de voor ons over zicht bestemde pla.ats inruimen voor nieuws in verband met het vredes voorstel der centrale mogendheden. Die Duitsche nota is' thans te Washing ton .aangekomen en bevindt zich i n handen van Wilson. Men verwacht, dat ze onverwijld aan de oorlogvoeren den zal worden 'doorgezonden. Die „Lokal Anz." verneemt uit Zürich, dat in aansluiting op het vredeshanhod dei' Midden-Europeesche mogendheden d e Paus een nota zal zenden aan de oor logvoerende staten. Een verklaring van Bonar Law. In het Lagerhuis deelde Bonar Law mede, dat de regeering nog geen vre desvoorstellen heeft ontvangen. Bij het indienen van het laatste cre- dietvoorstel bezigde Asquith deze woor den Zij, de geallieerden, eischen daarom herstel van het verleden en voldoende zekerheid voor de toekomst. (Luide toe juichingen.) Welnu, dat is nog steeds de politiek en het besluit der regeering van Zijne Majesteit. (Hernieuwde langdurige toe juichingen.) Uit de RO'emeonsche pers. De Russische pers, aldus Reuter, .scheurt, wat zij üuitschland's huichel achtig vredesvoorstel noemt, in stukkeu en beschouwt het als voornamelijk bedoe lende het DuitsChe volk ervan te pver- tuigiein, dat ©en vredelievend, altruïstisch Duitschland gedwongen is den oorlog voort te zetten. Zij spreken "in scherpe bewoordingen over de apostelen der menschheid en der beschaving, die jarenlang wapenen hebben 'gesmeed voor een algemeenen moord. D© „Nowoje Wpemja" publiceert de volgende nota, die haar het blad mieldt uit zeer gezaghebbende bron komt: De vijandelijke oproep is; een nieu we po-ging om op Frankrijk, Rusland en Engeland de verantwoordelijkheid voor dien oorlog' 'te leggen en een nieuwe val voor de openbare meening der wereld D>e Eniente-m.O'gendh©clen zouden werkelijk een verschrikkelijk© verantwoordelijkheid, op zich laden voor hunne volkeren, in dien zij 'den istrijd staakten en een voor hangen vrede sloten, die hunne ontel bare offers van nul en geener waarde zou maken. Het krachtige besluit van Frankrijk, Rusland iein Engeland om den oorlog tot de eindoverwinning voort te zetten, kan niet wonden verzwakt door het een of ander bedriegelijk aanbod van den vijand. De Japansche bladen publicee- ren interviews ïnet politieke, financieel© en commercieel© persoonlijkheden, waar door eenstemmig de meaning wordt uit gesproken, dat de geallieerden elk voor stel zullen 'weigeren, dat Duitschland laat in de positie van vóór den oorlog of in ©enigerlei positie, 'die deze nabijkomt. De stemming te B, er lijn. In politieke 'kringen te Berlijn hecht men aan 'het bericht, over briefwisseling tusschen Bonar Law en Lloyd George gteen beteekeniS, evenals men ook tegen- O'Ver den afwijztenden toon van de Engel se he persstemmen, die trouwens dat bren gen, wat men verwacht had, zeer koel blijft. Nu het Tieginsel van ©en gemeenschap- pelijken Vrede voor de entente eenmaal ©en heilig huisje is, wordt algemeen aan genomen, dat een oordeel over den nieuw geschapen toestand eerst mogelijk zal zijn, indien er een directe uitlating van Pe- troigrad is. Ook het feit, dat het Engel- sch© Lagerhuis nog geen oordeel heeft uitgesproken en de beraadslaging over den stap van de centrale mogendheden tot 19 December heeft verdaagd, wordt hier opgevat als een aanwijzing, dat men onderling voeling wil nemen. Briand over het vredesaanbod. In de Fransche Kamer legde Briand de volgende verklaring af over het vre desaanbod van de centralen Na ©en opsomming van zijn successen, welke hij nog tracht uit. te breiden, zendt het .Duitsche rijk ons eenige woorden, waarover ik mij zal moeten uitlaten. Over den tekst van de rede van den rijkskanse lier, welke ik niet bezit, kan ik geen officieel© meerling uiten. Het valt echter te betwijfelen, of onder de huidige om standigheden degenen, wier bemiddeling gevraagd wordt, deze taaie op zich dur ven nemen, terwijl het vertrouwen van velen verontrust moet worden. Ik zal later de officieel© weloverwogen meening fier Entente mededeelen, maar thans ;reeds moet ik mijn vaderland be hoeden voor een mogelijke' vergiftiging. Wanneer ©en land tot de tanden is ge wapend, zijn geheel© civiele bevolking or ganiseert op gevaar van ontwrichting van handel ©n ruïneering van zijn volk, ter wijl alles in het werk wordt gesteld om het oorlogsmateriaal te vermeerderen, wanneer dit land de bevolking van bei- 'zètte gebieden in strijd mot het volken recht voor zich laat werken, dan zou mij teen groote schuld treffen, indien ik niet mijn land toeriepWeest op uw hoede! Men wil thans oyer vrede spreken, terwijl België, Servië en tien departemen ten van 'Ons vaderland in 's vijands mach't zijn. Men beroering wekken en het geweten en de harten verontrusten in die landen, idie rouwen om gevallen helden, door het verspreiden van vage, plechtig luidende woorden. Wat zegt de Rijks- Kanselier? Allereerst een poging om niet alleen de neutralen, maar ook het Duit sche volk te misleiden. „Wij hebben den oorlog niet gewild, doch deze is ons op gedrongen". Mijn antwoord kan niet anders zijn, dan altijd: Neen! Gij waart de overrom- pelaar. De 'feiten weerspreken uw woor den. De verantwoordelijkheid van het vree- selijke bloedbad drukt op uwe schouders. Ik mag zeggen, dat uw aanbod een groote valstrik is. De rijkskanselier zeide voorts, dat Duitschland (den volkeren alle middelen wil geven, die gewenscht worden om tot bloei te komen, maar aan andere naties wil hij een aalmoes geven, omdat zij goed kunnen vinden, dat zij niet ver nietigd werden. Na den slag aan de Marne, na de Roemrijke verdediging van Verdun, is het 't fiere Frankrijk, ons roemrijke vaderland, dat stand houdt en dat men deze aanbieding doet. Hierover moet men denken. Van deze plaats af mag ik zeggen: „Het is een manoeuvre in 'elkaar gezet om te trachten verdeeldheid te zaaien onder de geallieerden, om de gemoederen in beroering te brengen en de volkeren' te demoraliseeren. Onze Fransche repu bliek zal onder deze omstandigheden niet minder handelen, dan vroeger de con ventie". De rede van Briand werd telkens door daverend applaus afgebroken. VERSCHIJNT ELKEN Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. postf t. Losse nummers O.öfc Prijs der Advertentiën: 15 regels /"Ü.50, iedere regel meer 10 dk 8-maal plaatsing wordt 2-maaI berekend Brj abonnement voordeelige voorwaardenc Familieberichten van 1—10 regels ft-, iedere regel meer 10 ct. Korte Oorlogsberichten De „Sunday Times" schrijft, dat er een zekere teleurstelling heerscht over de samenstelling van het nieuw© Engel- sche kabinet. Lloyd George beeft een mooi© gelegenheid verzuimd. Het land heeft een regoering van de daad noodig. Was d© Minister-President 'flink genoeg geweest, om bij de bezetting van all© plaatsten slechts op de bekwaamheid der personen te letten, dan had hij op d© oprechte steun van het Lagerhuis kun nen rekenen. Maar de politiek heeft weer eens den doorslag gegeven. Volgens een 'bericht uit Parijs is de Servische koning met den minister president, zijn adjudant en zijn lijfarts aan boord van een Franschen torpedo jager te Salo'iüki aangekomen. Keizer Wil hel mi hield in tegenwoor digheid van den kroonprins op 13 dezer bij Miilhausiem in den Elzas een troe- peninspectie. Het s.s. „Harlyn" (2224 ton) van Londen, is gezonken op 12 dezer, het s.s. „Harlington" "(578 ton), eveneens van- Londen, is op denzelfden datum gezon ken. De bemanning werd door de Har lyn" opgepikt. Zeven menschenlevens ginj- gen verloren loen de „Harlyn" zonk. Het Britscbe s.s. „Saint Ursula" (3186 ton) "is gezonken. De Britscbe schoener „Roma" (99 ton) van St. Johns (Newfoundland) is op 30 November door een vijandelijken onderzeeër tot zinken, gebracht. De Engelsche stoomschepen „Buny hopè" en „Bretwalda" zijn gezonken. Het Portugeesche zeilschip „Brizela" zou gezonken zijn. Het zleilschip „Emma Laurans" is gezonken. De bemanning is gered. Het Noorsche stoomschip „Bob" landde de 'bemanning van 15 personen van het s.s. „Björ" uit Christiania, dat Maandagnamiddag 4 zeemijlen van Ry- vingen door een Duitschen onderzeeër tot zinken gebracht werd. Zuidelijk van de Soimme hevig© artilleriegevechten. Bij een verrassings aanval verwoestten de Franschen in de Argonne vijandelijke mijnwerken bij Four ■de Paris. De Fransche Kamer heelt met 314 tegen 165 stemmen een motie van ver trouwen jn de regeering aangenomen. De Basler Anzeiger verneemt, dat Japan op het punt zou staan zich van de entente af te scheiden, omidat deze zekere Japansche eischen van de hand heeft gewezen, die Duitschland geredelijk zou toestaan. Twee Duitsche deserteurs, die over de Belgische grens zijn ontsnapt, deelen mede, dat eergisteren door twee deser- teerende collega's een Duitsch officier werd doodgeschoten, die hun vlucht trachtte te beletten. Die „Times" verneemt uit Syra: Er zijn Venizelistisehe troepien ont scheept in de haven Hermopolis1 op' het eiland Syra, dat onder bestuur van de nationale regeering staat. De menigte juichte de troepen toe. De royalistische officieren en manschappen zijn onder Britsche bewaking gesteld. Een aantal soldaten heeft den wenisch te kennen ge geven zich bij het nationale leger aan te sluiten. De rest van de Cycladen zal zich eveneens weldra van de regeeringj los maken. De nieuwe gouverneur zal spoedig aanwezig zijn. Die gemeenteraad van Millau (Avey- ron) heeft tot de invoering van een ko len-kaart besloten. In de Fransche pers wordt voorge steld, het kerstfeest der scholen wegens het gebrek aan kolen geruimien tijd uit te stellen. De artillerie der centralen bombar deerde het geheele Servisch© front en de stad Monastir en maakte enkele slacht- offiersi onder de burgerlijke bevolking. In hiet Lagerhuis zeide Cecil in antwoord op ieen vraag, dat de regeet- ringen der geallieerden volkomen het ge vaar beseffen van uitsfel in het handelend optreden tegen den toestand in Grieken land, die niet tot voldoening stemt. Zij zijn op bet punt aan de Grieksche re- gieering zekere 'eischen te stellen, ten einde den toestand op te helderen. Aan de „New-York llerald" wordt uit Jasgy geseind, dat alle Roemeensche ministers hun ontslag aan Bratianu, den minister-president, hebben aangeboden. Het staat echter vast, dat Bratianu blijft. De Roeipenen zijn nu ook aan den beneden-Jalomita op den terugtocht.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1