No. 59
Vrijdag 8 December Ifllff
31e Jaargang
Da €!r©0te
Sfaten-Beneraal.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Uitgave van
-de NaamL Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
1ANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
S^MA F. P. DKUiJ L. BURS.
Drukkers:
©««itarbaan Le Colntre - Goes.
Tweede Kamer.
Weer een wiskundig ge
recht. Een toeschietelijke
minister. De gemeente
raadsleden zitten voor 4 jaar.
Het amendement v. d.
Molen ingetrokken.
Het wiskundige gerecht der E. V. heeft
ook gisteren weer een groot deel van
den kostbaren nationa.len tijd op-geëiscbt.
Toch liep 't debat goed van stapel, waar
•de minister zich buitengewoon toegeef
lijk toonde.
Achtereenvolgens hebben Drion, Al-
barda en Snoeck Henkemans daarvan ge
profiteerd. Zij zagen allen hun amende
menten door de regeering overgenomen.
Dat van den heer "Drion hield zich
bezig met de toewijzing van de 'zetels
der Kamer, die nog overblijven, als pik
der lijsten zooveel zetels heeft toegewe
zen gekregen .als haar stemmencijfer den
kiesdeeler bevat.
De Geer betoogde, dat het niet geheel
voldoen kan aan zijn bedoeling: de fou
ten van het stelsel der „grootste resten"
te verbeteren. Daartoe stelde D-rion voor
om een zetel, welke op grond van de
grootste rest zou moeten worden toege
wezen, niet toe te wijzen, a. indien daar
door een partij de volstrekte meerder
heid zou verkrijgen, terwijl die partij' biet
de volstrekte meerderheid van stemmen,
had behaald; b. indien de zetel zou toe
vallen aan een lijst, die nog geen Zetel
had en niet eens 50 pet. van den kiest-
deeler had behaald.
Als resultaat van een becijfering, welke
door den heer De Geer geleverd werd,
kwam vast te "Staan, dat hef onder a
genoemde niet aanbevelenswaardig was.
Daarentegen werd sub b des te hechter
en genoot het de eer dooi' de Regeering
te worden overgenomen en zonder stem
ming aangenomen.
Volgde een pleidooi van den heer Al-
barda. Wanneer de evenredige vertegen
woordiging over eenige jaren voor de
gemeenteraden ook zal gelden, dan Zou
volgens het regeeringsvoorstel in de ge
meenten van meer dan 20.000 inwoners
de verkiezing in drie tempoi's geschieden.
Om de twee jaar zou een derde worden
vernieuwd. In de andere1 gemeenten zou
de /raad om de zes jaar in zijn geheel
worden vernieuwd. Dat stelsel zou voor
de groote gemeenten een groot deel der
evenredigheid wegnemen, betoogde de
heer Albarda. Immers schoof de verkie
zing in drieën het stemmenaantal, dajt
met zekerheid een zetel geeft, veel hon
ger op.
D-e minister voelde het bezwaar, dus
werd bepaald, da.t voor alle gemeenten
de aftreding tegelijk zal plaats, hebben
om d© 4 jaar.
'Eindelijk zag Snoeck Henkemans zijn
amendement over- en aangenomen, het
welk gelijke grenzen voorschrijft voor de
kieskringen van Prov. Staten en Tweede
Kamer.
Vervolgens was aan de orde het voor
stel der regeering om een additioneel ar
tikel 'op te nemen, waarin beptiald wordt,
dat binnen 3 jaar het ontwerp tot Uit
voering van het nieuwe onderwijsartikel
der Grondwet moet ingediend wezen.
Komt de Grondwet in het najaar 1917
tot stand, dan moet in het najaar van
1920 de organieke onderwijswet in ont
werp verschenen zijn. Men was van rechts
dankbaar voor deze bepaling. Maar niet
voldaan. Door den heer Van der Molen
werd een tegenvoorstel ingediend, dat op
twee punten verschilde. Ten eerste gaf
het twee jaar tijd in plaats van drie;
en vervolgens belooft het, na verloop'
van drie jaren een verhooging der jaar
wedden van de onderwijzers.
Van der Molen heeft deze sympathieke
zaak op eenige wijze bepleit.
Terecht wees hij er op, dat de salaris-
regeling, (naar algemeen erkend wordt,
het meest-urgento deel der pacificatie is,
Wel geen essentieel deel der bevrediging,
maar er nauw mee saanigesnoerd.
Doch minister Cort schrikte terug voor
de kosten en vond, dat men tot zulk een
huitengewone uitgave niet mocht over
gaan zonder de middelen tot dekking te
gelijkertijd aan te wijizen.
Hoe men ook van alle kanten smeekte
om althans een moedgevende verklaring
pp| bet punt der jaarwedden, de minister
speende zich aan elk© belofte.
Ook van termijnverkorting wilde hij
niets weten-
En zwichtend voor 'den noodtoestand,
waarin v. d. Molen zich bevond, doordat
aanneming van Zijn amendement verwer
ping der geheele grondwetsherziening zout
hoteekenen, nam hij zijn voorstel ter.ug.
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WEKK?A«_
Abonnementsprijs
Per 8 maanden fr. p. post
Losse nummers
1.1
,0.Gfr
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 c4.
8-maal plaatsing wordt 2-maal berekend»
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.—».
iedere regel meer 10 ct.
I u
W- i i
i
Beknopt overzicht van den toestand.
De Duitsche en Oostemrijkscha bladen
staan natuurlijk vol met beschouwingen
over de zege van Boekarest.
Men put zich uit in lofliederen op1 de
„ongelooflijke Strategische koenheid" der
centralen.
Wie zouden niet gaarne ontkennen, dat
die vieugdie en dat enthousiasme zeer
begrijpelijk is.
Men haast Zich, .om er ,ook op te wijzten,
dat het viedesverlangen van Duitschland
piet voortspruit uit militair onvermogen.
Kortom-, de geheel© pers staat .onder
dien .overweldigenden indruk van do
blijde tijding der overwinningen in Roe
menië. De bladen bespreken de yvapen-
successen als .gebeurtenissen van- be
slissende beteek enis en noemen het ver
lies van Boekarest voor Roemenië en'de
Entente ©en geweldige nederlaag.
Met Boekarest is reeds de vierde vij
andelijke 'hoofdstad in handen der ver
bonden troepen gevallen. „Dit isjeen be
wijs van' 'de onbuigzame kracht dezer
troepen. Voor Roemenië en de Entente,
wier onmacht om haar beschermelingen
te hulp te komen op beschamende wijze
gebleken is, heteekent echter het verlies
yan Boekarest een catastrophe en een
nederlaagenz. enz.
Over de inneming worden p.m. de yol-
glemde officieel© mededeelingen verstrekt:
Den öden December des morgens om
half elf Wieod de kapitein bij' den. genie
raten :sta£ Lang© als onderhandelaar met
©en schrijven van generaal-veldmiaarschalk
von Mackiensen, dat de overgave van de
vesting eischte, naai' den commandant
van Boekarest gezonden. Een tweede
schrijven meldde den commandant, dat
bet vuur op de vesting zon geopend wor
den als de onderhandelaar niet binnen
24 .uur teruggekeerd was.
Kapitein Lang©, die bij de Roeaneen-
schie voorpos,tenlinie door een generaal
ontvangen ©n geblinddoekt in ©en auito
naar Boekarest gebracht werd, is in den
morgen van den Gen, voor het verstrij
ken van den gestel-den termijn terugge
keerd. I 1
De opperbevelhebber van het Roemeen-
schie Domaulegex weigerde den brief van
Von Mackensen te aanvaarden met het
motief, dat Boekarest geen vesting, maar'
een open stad was. Er waren geen ver
sterkte forten. Er was noch ©en gouver
neur, noch ©en commandant.
Kapitein Lang© wees daarop pp- het
karakter van Boekarest als vesting en op
het feit, dat een dergelijk ontwijkend ant
woord de Duitsche operaties niet belem
meren zou,
In den morgen van den 5en verover
den afdeelingen van het cavelarie-corps'
Schimettau een fort op het Noordelijk
front. Gedeelten van heit 54ste legercorps
drongen op en namen de fortenlinie van
Chiajua op het Westfront tot Odaile op
het Noordfront. De vijandelijke infante
rie bood tegenstand, welke echter snel
gebroken werd.
Van het Zuid-front drongen gedeelten
van het JTonauleger door den forteugor-
del de stad binnen. Hun werd g©en tegen
stand geboden.
De in Boekarest binnenrukkende troe
pen werden geestdriftig ontvangen en met
bloemen bestrooid.
Generaal-veldmaarschalk Von Macken
sen begaf zich on een auto- tot voor het
koninklijk slot, waar hij ihat ruikers be
groet wend.
Lloyd George had gisteravond een
audiëntie hij den koning. Hij aanvaardde
den post van minister-president on eersten
lo-rd 'der schatkist en kust© ''s Komngs
handen o-p zijn benoeming.
Deze mededeeling toont aan, dat Lloyd
George's! "succes met do vorming van een
ministerie verzekerd ia.
Korte Oorlogsberichten.
Door het Duitsch© volk' zijn tot
dusver l'2i/2 mill, mark bijeengebracht
voor Duitsche burgergevangenen in vij
andelijke landen.
Te Elten en Emmerik is door den
Duitscben garnizoenscommandant om
desertie tegen te- gaan bekend gemaakt,
dat militairen die 250 meters buiten de
stad ponder verlof worden aangetroffen,
met vestingstraf gestraft zullen werden.
In het kleine schooldistrict Panract
bij Langenschwajbach hebben de scholie
ren, onder leiding van 73 onderwijzers,
9 centenaars beukenoioten geraapt. Een
pond beukenooten moet ongeveer uit 1770
stuks bestaan.
Eerste-luitenant Berr ontving het
kruis „Pour le Mérite" nadat hg zijn tien
den luchtvijand geveld had.
Men meldt, dat tot 1 October 1.1. in
Duitschland gesneuveld zijd 10.499 onder
wijzers en leeraren. Daarom is bepaald,
dat onderwijzers in het vervolg niet meer
in de voorste gevechtslinie zullen worden
geplaatst.
De Duitschers melden, dat het totale
aantal Roemeensche gevangenen, sedert
het begin van den oorlog gemaakt, rond
100.000 man bedraagt.
Het Russische zeilschip „Ans" (318
ton) is gezonken.
In een beschouwing over vredes-
kansen zegt de Nation, 'dat een van de
hinderpalen is „de bonze manier waar
op Duitschland den oorlog voert". Maar
tegenover die opvatting staat „het meer
gematigde gevoelen van de legers, de we-
derzijdsche eerbied die, als een bloem,
uit de lange verschrikking van den slag
is ontloken", i
Er is sprake yan geweest, zivarten
als arbeiders in Engeland in te voeren.
De „Nation" hoopt, dat het gevaar voor
bij is. De regeering had de vakvereenigin
gen om raad gevraagd en die waren ©r
sterk tegen. Geen regeering ziou daar te
gen in kunnen gaan, meent het blad.
De Dieensche vredesvereeniging houdt
omstreeks Kerstmis in bet geheele land
bijeenkomsten voor den vrede. Zij heeft
3000 andere vereeni,gingen uitgenoodigd)
deze beweging -te steunen om zoo de
vredeswenschen van het Dieensche volk
duidelijk -tolt uiting te brengen.
Kolonel Feyler schrijft in' het „Jour
nal de Genève": „Men heeft zich afge
vraagd waar Roemenië zijn munitie van
daan heeft en zijln oorlogsavaterieel. In
dien ik ra-ij niet vergis is het jjeheel
voorzien door Frankrijk. Voor de Roe-
mieenische kanonnen, die van Krupp ko
men, heeft Frankrijk aan de Roemeniërs
al de munitie van 105, 150 en 210 ge
zonden, die het op de Duitschers' heeft
veroverd.
De Fransche torpedojager Yatagan
is bij Diepp-e gezonken na ,ian Varing miet
een Engelsch transportschip.
Die laatste weken zijn in de N.
IJszee 16 met voor Rusland bestemde
munitie geladen s.s. door Duitsche duik-
booten getorpedeerd. A
Zondagnacht^ heeft het te Londen
hard gevroren en in 't Noorden van En
geland is sneeuw gevallen.
V erhooging
spoorwegtarieven.
In verband met de beperking van den
treindienst worden de prijzen va-n de
abonnementskaarten met 15 December
met 20 percent verhoogd en zullen met
1 Januari de overige reizigers en baga
getarieven even-eens met 20 pet. verhoogd
worden.
Diensturen
D'ep-art em enten.
Een wijziging van de diensturen aan
de Departementen wordt overwogen in
Verhand met het verzoek tot besparing
Van kunstlicht. Om 12 uur zal het niet
meer geoorloofd zijn naar huis te gaan.
Na een half uur rust w-ordt het weik
weer hervat.
De zusters
van de Ned. Ambulance in Rusland zul
len per isms', dat 8 dezer van Gothen
burg naar Rotterdam vertrekt, terug-
kleeren.
Tweede Kalmer Verkiezing-Ti'el.
Bij de stemming Voor de vacature-wij
len Tydeman zijn uitgebracht 5522 gel
dige stemmen. Hi-erVan Verkregen de bee-
ren J. Beelaerts van Blokland (anti-rev.)
1594, mr. H. C. Dtesselhuys (vrijGib.)
2800, L. M- Hermans (s'.d.a.pl.) 1054, A.
G. A. van Rapp-ard 74 stemmen, zoodat
gekozen is mr. R. C. Dres'selhuys.
De Koningin Regentes.
Die 3 te Ze-ebrugge .achtergebleven per
sonen van dit S.s. zijn Dinsdag vrijge
laten en reeds te Vli-ssingen aangekomen.
Die heer Lohman
heeft nog, steeds niet de vergadering der
Tweede Kamer, in Verhand met zijln onge
steldheid, kunnen bijwonen.
Gem een te raden.
Minister Cort van der Linden beeft
door de overneming van amendementen
Van jd-e he er en Albarda en Van Beren-
steyn, de Voorloopige kies,Wet in de ad-
ditioneele artikelen der grondwetshet-
nling z-oodanig gewijzigd, dat dë leden
van den gemeenteraad Voortaan niet meer
zes jaar, doch jslechts Vier jaar zitting
zullen hebben en bovendien gelijktijdig
zullen aftreden op den derden Dinsdag-
van September.
De gemeenten boVen 20.000 inwoners
zullen Voor de verkiezing van gemeen
teraden in kieskringen worden verdeeld.
De Kamer heeft zich met deze nieuwe
bepaling vereenigd.
K unstm eelt.
Er zal teen aanVang worden gemaakt
met de tweede distributie der bestelde
super voor 1916/1917 en wel tot 30 pet
van ieder door de Kunstmest-commissie
goedgekeurde aanvrage.
Zeeland moet vóór half Januari af
nemen.
Spionnage.
Door de S. S. is opdrecht verl-eend
gestreng toe te zien, dat geen-e perso
nen opi de stationsterreinen worden toe
gelaten, die aldaar niet behooren en dat
door het publiek geen aanteekeningen
worden gemaakt omtrent de op het sta-
tionsterrein aanwezige zendingen en wa
gens.
Mocht een onbevoegd persoon zich op
verdachte wijze op het stationsterrein be
vinden, dan is tegen hem, indien ter
men aanwezig zijn, 'procesverbaal op te
maken.
Apotheken.
Zondag a.s. zal- te Goes .geopend zijn
de apotheek van den heer G. v. d. Hoek.
Te Middelburg die van 'den heer L.
K. V. d. Harst J.Jzn.
Door den commandant der stelling
van de Monden der Maas en der Schel
de is het verblijf in zijn ambtsgebied ont
zegd aan:
Comelis Dielemlan, arbeider, geboren
17 Maart '1886 te Axel, wonende te Ter-
neuzen; Christaan de Pooter, .arbeider,
geboren 9 April 1889 te Zaamslag, wo
nende te Temeuzen, beiden van Neder-
landsche nationaliteit en den Belg Edmond
Joseph N-eijt, geboren 29 April' ,1883 te
Bouchante, thans te Sas van Gent, al
len wegens het betrokken zijn bij den
smokkelhandel. l-.J.i
Middelburg. Woensdag vergaderde de
Vereeniging tot Onderlinge hulpverschaf-
fing bij Sterfte en Ongevallen van Paar
den „Walcheren", in het Schuttershof
alhier. Door afwezigheid Van den voor
zitter werd de vergadering door den
vice-voorzitter, den heer A. Geschi-ere,
geleid. Uit de presentielijst bleek, dat de
vergadering bestond uit 47 leden. Na het
lezen en- goedkeuren Van de notulen w-erd
een commissie benoemd voor het nazien
der rekening 1916, bestaande uit de hee-
ren P. van Leerdam en P. Kodde prim.,
C. Mesu en C. Jasperse, sec.
Verder werd overgegaan tot het stern-
toen van een assistent-schatter in de va
cature 7. Blaas, waarvoor gekozen werd
dhr. G. Coppoolse, maar uithoofde de
gekozene verklaarde die beneeming niet
te kunnen aannemen, werd, staande de
vergadering, een nieuw dubbeltal aan de
vergadering medegedeeld, waaruit geko
zen Werd dhr. I. Kodde te Aagte'kerke.
N-og volgde -een stemming voor het toe
laten van nieuwe leden tegen 1 Janu
ari e.k!, waardoor 13 nieuwe leden wer
den aangenom'en.
Vervolgens werd een voorstel van h-et
bestuur om de premie oVer het le half
jaar 1917 Voor landbouwpaarden te be
palen -op 1 perc., Voor gemengd bedrijf
ïy2 pterc. en- voor bedrijfspaarden op 2
pierc. Van het verzekerde kapitaal', aan
genomen.
Alnu komt aan de orde het vast
stellen van het maximum, bedoeld in art.
69 Vain het reglement. Dhr. F. J. Cas
te! doet een voorstel van verdere strek
king dan dat van 't bestuur, maar dit wordt
verworpen en het voorstel van het be
stuur om het maximum zooals het nu is,
onveranderd voo-r het le halfjaar 1917
vast te steJlen, werd aangenomen. Ver
der werd door den boekhouder rekening
en Verantwoording gedaan van de af-
deeling veul-enverzekering vanaf de ge
boorte. Naar aanleiding biervan werd be
sloten- om van het batig slot dier af-
deeling de som van f3.65 per veulen-
merrie aan de deelnemers terug te geven.
Hierna komt nog laan de orde een voor
stel van het 'bestuur om in de veulen-
afdeeling hoogere vergoeding fce géven,
doch -dit werd verworpen en een verder
strekkend voorstel van dhr. J. Louwerse
Wz., om hij levenl-ooze geboorte f80 en bij
later overlijden tot isn met 90 dagen oud,
f0.60 per dag -meer, tot een maximum
van 134 uit te kieeren, werd aangenomen.
-Naar aanleiding van het bericht,
voorkomende jn ons blad van 6 dezer,
deelt men .ons1 van vertrouwbar© zijde
miede, dat er noch pp de Centrale klets-
vereeniging, noch op de plaatselijke kies-
vereanigingen over het candidaatsltellen
voor het lidmaatschap van d© Tweege
Kamfer in 1917 is gehandeld. Dat er een
zeer sterke strooming in het'district Eou
zijn, die Zekere personen op den voor
grond zou willen plaatsen, daarvan is
officieel niets beklemd, dus kan men, vei
lig pit bericht als zeer overdreven be
schouwen, of geheel en pi uit do lucht
gegrepen.
Goes. Voorstellen, welke in do heden
avond te houden zitting van, den ge
meenteraad, aan de .orde zullen komen.
B. en W|. stellen voor de ^angver-
©emiging „Oefening baart Kunst" gele
genheid te geven dos Woensdagsavonds
van 810 uur gebruik te maken
van het bovenlokaal van het beursge
bouw 'tot het houden van zangoefening.
Omtrent het gebruik van vuur en licht
zal de Ver. zich moeten Verstaan met
„Euphonia." 1 I
Naar aanleiding; van het verzoek yan
d© N.' V. Spoorwegmaatschappij- „Z|Uid-
Beveland," tot wijziging van d-e voor
waarden inzake subsidieverleening aan
de 'N. V., stellen Dl en Wi. voor, niet
genoegen te nemen, met de subsidiever
leening zonder meer, doch te bedingen,
dat het Stationsemplacement van Goes
met de daarbij- behoorende gebouwen bin
nen het grondgebied der gemeente zullen
gelegen zijn of gebouwd worden, voor
zoover een en ander aanwezig moet zijn
op het tijdstip van den aanvang der-
exploitatie.
Ln verband met het verzoek van de
afd. Goes van de Typografenbonden, mer
ken B-. en VV. op, dat alle drukkers,
behalve TI. de Lange en Gebr. Siepmam
zijn aangesloten bij den Ned. Bond van
Boekdrukkerijen, en deze beiden dus
eventueel niet imeer voor gunning van
drukwerk in aanmerking zouden komen.
In verband ook met de hooge papier-
prijzen achten Bi. en Wi. het echter niet
raadzaam thans tot aanbesteding van het
drukwerk over te gaan. £ij stellen voor
het bestaande contract met A. Wi. A.
Ross met 1 jaar te verlengen, in de
hoop dat vóór het einde van 1917 betere
tijden zullen zijn aangebroken, zoodat
dan de aanbesteding weer mogelijk zal
zijn. De lieer Ross is daartoe bereid.
In verband met het verzoek van hel
bestuur der R. K. Bijzondere school, om
gemeentelijke subsidie te verleeuen aan
R. K. bewaarscholen, stellen B. en W.
voor, te wachten tot de „Bewaarschool-
wet" tot wet zal zijn verheven, en ,te
zijner tijd deze aangelegenheid jn den
Raad ter sprake te brengen.
'B. en W. stellen de volgende regeling
voor van de rangen en jaarwedden van
de ambtenaren 'ter secretarie:
J. A. J. Bekaar Commies, bestaand©
regeling 'f 1000, pieuwe jegeding f 1000,
na 3 jaar diensttijd f1200, na 6 jaar
f13000, na 9 jaar 'f1400, na 12 jaar
f1500.
J. M. Slegt, Adjunct-commies: bestaand©
regeling f975, nieuwe -regeling f975, na
3 jaar f950, na 6 'jaar £1025, na 9 "jaar
f1100 en na 12 jaar f1175.
Wi. .C-. de B©ste, le klerk, bestaand©
regeling f 675, nieuwe -regeling f 775,na
3 jaar f625, na 6 jaar f700, na 9 jaar
f775, na 12 jaar f850 plus f50 voor
diploma.
J. M. Meijler, 2e klerk, bestaande rege
ling, f200, nieuwe regeling f250, na 3
jaar f325, na 6 jaar f400, na 9 jaar
f475, na 12 jaar f550 plui £50 voor
diploma.
A. -0. de Wit, bode-conoierge, bestaande
regeling f750, nieuwe regeling f850 plus
vrije woning, vuur en licht.
Aan den adjunct-commies Zal geen hon
ger salaris worden toegekend, zoolang
door hem jtevens- de functies vervuld wor
den van burgemeester van HoedekenS-
kerke en secretaris van 's-Heer Abts-
kerke. Aan den bode-concierge zal een
jaarwedde worden verleend yan f850 in.
verband, waarmede het hem toegekende
schrijfloon ad £150, boven zijn. wedde
van f600 kan vervallen.
In verband met het verzoek van de
Districtsarbeidsbeurs te Middelburg, mer
ken B. en W. op, dat deze nuttig werk
verricht. Hoewel de belangen van Goes
bij deze instelling tot heden slechts matig
waren betrokken, aangezien de aanwezige
werkkrachten voldoenden arbeid konden
vindenen arbeidskrachten van elders niet
wei-den verlangd, mjeenen, B. en W|., dat
het op den weg; der gemeente ligt p-m,
zij: het dan o-ok' op bescheiden voet,
©enige financieel© bijdrage te verleenen.
Zij stellen Voor £25 per jaar te'geven,
waartegen de fin. commissie geen be
zwaar heeft.
Tot beperking van het gasver
bruik stellen B-. en Wi- voorn
De gascomtaissie adviseert om! de
winkels des avonds te 8 uur te doen
sluiten en café's te 10.30 uur, behalve
Zaterdags!; en des Zondags alleen wat
koffiehuizen betreft. B-. en W. vermie©-
mm, dat deze maatregel te ingrijpend is
