Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Uit de Pers.
Ingezonden Stukken.
Geme
I
2. Is 't juist, dat betreffende den te
rugkeer van Belgische vluchtelingen,
waarvan duizenden tlums gedeporteerd
wotrdetn naar Duitschland. destijds over
leg is gepleegd tusscbem do Nederland
scho regeeripg cn het Duitsche opper
bestuur. blijkens een publikatie van den
heer Zimmerman, burgemeester van Rol
tend am, dato 17 October 1914?
3. Is het juist, dat bij dit overleg
de Duitsche regeering zich tegenover de
Nederlandsche regeering verbonden heeft,
o.a. de terugkoaren.de vluchtelingen niet
naar Duitschland te vervoeren, zooals
blijkt uit een officieel© publikatie van
onzen Nederlandse hen consul-generaal te
Antwerpen, den hoer J. A. van den
Rergh. dato 17 October 1914.
4. Acht da regeering, indien boven
staande 'feiten juist zijn, hier aanwezig,
een woordbreuk dor Duitsclvc overheid
tegenover onze Nederlandsche regeering
begaan, en zoo ja. welke stappen denkt
de regeering te doen of heeft zij be-
reids gedaan oim het eens gegeven woord
der Duitsche overheid tegenover haar
te doen eerbiedigen? („Volk.")
Provinciale Staten van Zeeland.
I hans zijn nog enkele voorstellen van
(led. Staten in druk verschenen, waar
aan wij het volgende ontleenen:
Inzake de onder de wapenen zijinde
ambtenaren en bedienden der Provincie
stellen (!«d. Sdaten voor goed te keu
ren een door hen getroffen regeling, waar
bij op.de jaarwedden van die personen
een korting wordt toegepast en. wel voor
de ongehuwde een van 75 pet., voor
He gehuwde alleen als de totale inkonrs-
len uit militaire dienstbetrekking, ge
voegd bij tiet bedrag der jaarwedde, deze
met meer dun f200 overtreffen. Rij over
schrijding met f200 tot f400 wordt 20
pet., van f400 tot f600 35 pet., vari
f600 tot f800 50 pet., f800 lot 11000
65 pot. en boven f 1000 80 pet., met uien,
verstande, dat door de korting het to
naal der jaarwedde en de inkomsten uit
militaire betrekking niet •dalen berieden)
een bedrag f200 hooger dan de jaur-
wedde.
.Thans wordt deze regeling toegepast
op drie personen, namelijk 11. „1'. Dek,
adjunct commies ter Provinciale Griffie,
wien 80 pet., I'. \V. Adriaanse, klerk
ter griffie, wien 75 pet. en ,1. Hoekstra,
amanuensis bij de Provinciale Bibliotheek,
wien 65 pet. wordt gekort.
Naar aanleiding van adressen van de'
leden van de personeo-len der stoom-
bootdiensten öp' de W ester en op de
Oost er-Schelde, die niet in de verleen1-
do «dluurtoeslag doelen, om alsnog daar
van te mogen profiteeren, herinneren Ged.
Staten aan het besluit van 10 Decem
ber 1915, waarbij bepaald werd, dal bet
ink< men met de duurletoeslag Stamen
niet meer dan f 1000 mag bedragten. Daar
het rijk intusschen die grens verhoogd
heeft envoor gemeenten in de vierde
klasse van de person'eelebeiasting (waar
toe Vlissingen behoort) f 135!). voor die
der vierde klasse (waaronder .Middelburg)
i'1300 en voor de volgende klassen (alle
overige gemeenten in Zeeland) f 1250
heeft vastgesteld, stellen Ged. Staten voor
ook voor de provincie die maxima aan
te nemen. Ged. Staten stellen verder
voor die nieuwe regeling te doen ingaan
met 1 September 1916.
Door drie werklieden van de werk
plaats der Provinciale Stoombootdiensten
.7 fe Vlissingen, is een adres tot de Sta
ten gericht, waarin zij er op wijzen, dat
de jongste jaarwedde-verhooging' hen door
aftrek van pensioemstorting en gezien de
dure tijden, niet veel verbeterd heeft, en
.zij daarom verzoeken hun loon nog te
verhoogen.
Ged. Staten herinneren eraan, dat vol
gens "het voorstel dooi hen gedaan in
Mei 1914 het de bedoeling was een ze
kere stabiliteit te brengen in de rege
ling der jaarwedden en «lat daar in niet
steeds te pas en te onpas verandering
zou worden gebracht, reeds daarom kan
ami het verzoek niet worden voldaan,
maar tevens zijin Ged. Staten van oordeel,
dat de loonen van de adressanten in ver
band met hunne diensten en hun werk
tijd niet onvoldoende zijn. Adressanten
houden blijkbaar ook niet in het oog,
dat hunne opneming in de algenreene
jaarwedden regeling hen stempelde tot
ambtenaren en dat zij tengevolge duar-
Yan zonder e enige toelating van hun
nentwege aanspraak hebben verkregen op
eigen pensioen en voor een geringe op
offering hunnerzijds zich het recht koo
pen op pensioen voor hunne weduwen
en weezen. Tevens doelen zij in del duur-
tetoeslag. Ged. Staten stellen dan ook
voor afwijzend op het verzoek te bc
schikken.
De voorgestelde verhooging «Ier sim
«idie voor den autodienst tusschen Goes
en het W'o 1 pha a r t sd ij'ks ch e Veer van
flüOO tot f2000 is veroorzaakt door de
groote stijging der prijzen van benzine
olie, banden enz.
De voorgestelde wijziging van de Le
mooting voor. 1916„zal het eindcijfer ver
lagen met f 233.366.18'Uit de voor
gestelde wijzigingen blijkt o.a. dat het
Rijk vergoeding heeft toegezegd voor de
schade door de ontploffing der torpedo
in het begin van dit jaar toegebracht
aan de drijvende aanlegplaats tc lissin
gen en wel een bedrag van f ll.o83.8U;.:
verder, dat zal moeten worden overgegaan
tot aanschaffing van twee personenrij
tuigen en een goederenwagon voor tie
toain Hansweend—Vlak©, waarvoor
£12.225 is uitgetrokken. De uitkomsten
van den dienst Walzoordcn-Hanswoerd
- Vlake zullen echter weder zoo gunstig
zijn, dat de uitgaaf voor nieuw materieel
geen bezwaar kan opleveren
Tenslotte blijkt, nog, dat de houw van
een werk- en bergplaats te YTistsingert
voor de stoombootdiensten dit jaar.- nog
niet zal plaats hebben.
De voorgestelde wijziging in de be
groeting 1917, zaJ het eindcijfer verhoo
gen met f 289.002. De wijzigingen staan'
alle in verband met reeds genomen of
thans voorgestelde besluiten.
Tenslotte wordt nog een nieuw voor
stel overgelegd en wel, om een schil
derij van Brandon, voorstellende Willem'
III, Koning van Engeland, dat zich be
vindt in een der lokalen der Abdijge
bouwen, te laten behandelen door des
kundigen, zulks op advies van den heer
D. de Wild te 's-Gravenhage, oni te
voorkomen, dat het verloren zal gaan.
De kosten worden geraamd op £400 en
het Rijk zal de helfl voor zijn rekening
nemen. Ged. Staten stellen dan ook voor
te besluiten het schilderij te laten be
handelen en daarvoor een maximum van
f200 beschikbaar le stellen.
iti hel begin van dit jaar heeft,
gelijk bekend, te Vlissingen oen on go-
luk plaats gehad met oen torpedo, waar
bij o.a. de aanlegplaats! van de provin
ciale booten zwaar beschadigd werd.
Thans blijkt, dat het rijk bereid is do
kosten van herstel der schade groot
f 11.588.81' i, te vergoeden.
Te Uiescn (N. D.) zijn gistermorgen
de schuur cn stalling van 'de Zuid-Be-
volandsehe Heidemaatschappij, bewoond
dooi- A. do Rijke, geheel afgebrand; 56
stuks hoornvee, 9 paarden, 4 schapen
en 56 kippen kwamen in, de vlammen
om. Mede ging een groote partij hooi
en graan verloren. Verzekering dekt ge
deeltelijk de schade. II.
Door den commandant der monden
der Maas en der Schelde (Commando
Zeeland) is het verblijl in zijn ambts
gebied ontzegd aan Rioter Drenk waa rd
geboren te Giessen Nieuw kerk den 18
Mei 1897 wonende te Dordrecht, hui
ten Waalvesl 2 van beroep schippers
knecht en van Belgische nationaliteit,
tor zake van In t betrokken zijn bij den;
smokkelhandel
Middelburg, Zondagavond is alhier on
der hevig verzet gearresteerd een soldaat,
die in zéér hevige mate dronken was.
Bij de politie is aangifte gedaan,
dal bij oen weduwe, wonende in de Korte
Geere, die den kaatsten tijd dikwijls werd
lastig gevallen, een ruil is ingeslagen.
Zondagavond werd in hot Maia®'-
trichtsch# bierhuis van een soldaat 'n jror-
temoimaie met 114 gerold.-Als verdacht
fan dezen diefstal werd een soldaat, dïe
hier met iérlöf vertoeft, aangehouden,
maar er word niets op hem- bevonden.
Door onbekenden is de duiventil,
hangende' tegen het gebouw der Ambachts
school alhier afgerukt en zijn een paar
duiven gestolen en andere vermoedelijk
Vergiftigd.
- \an de heden gehouden verkiezing
an zes leden van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken werft' deelgenomen
door 36 stemgerechtigden
Uitgebracht wei-den op de hoeren H.
Boasson 36, C. Houdewijnse 36. 0. M.
i hijsen 35. C. -V. Sc hul te 36, A; .1, Yor-
hago .35, mr. .1. N. Fokker 23, mr. A.
Fokker 12 stemmen en op dén lieer
W- Sprenger 1 stem.
Herkozen zijn dim de heeren 11. Boas
san, C. Boude w ij nse. C. M. G hijs en,
A. Schutte en A. J. Vorhage éia gekoizmi.
de heer mr. J. A. Fokker.
De heer W. .1. Sprenger, die ook aan
dc beurt van aftreding vyas, 'wenschto
niet meer in aanmerking te kannen.
Bev olk i ng. In de eerste helft
van de maand November zijn in deaa
gemeente ingekomen:
Wed. A. Jacobson, Noordwest It 18fc,..
uit Nijmegen; Au. Ja. Ga. Reijers.apothi*-
kers assistente, 'Wagenaarstraat I) 89, uit
s GravenhageJ. Marijs-, fabrieksarbei
der. Schuitvlotstraat O 283, Rotterdam
H. J. van der Sluijs,. directeur Kinder
zorg", A'cersche Singel S 12a, 'Deventer
jkvr. C. G. J. B. Doogaert, Noordsingel R
67, DomburgA Wiüemseru klerk h.d.
Rijks Dir.. Rel-, Korte Noordstraat E13,
Rotterdam; -Vla. Striive, ondeiwijperes,
Molstraat N 23, Rijswijk (Z. H.).rit. Ma.
Sa. Snakenbroek, verpleegster, Laagc-vie
le H« 205 206, Rotterdam; J. I. Meijerv
bankMiffWc-erskryecht, Bange Burg 11 8„
TernauzenG. C. van Westering, kleur
makef, Sfegeerstj-aat 11 98, Haren (België)
K. Huizenga. lecraar, Londenscho kade
H 52, Koudekerk©J. (ten Roer, matroos.
Lange Giststraat F 196, ZierikzeeH.
Vermeide, commissionair. Zandstraat "Q
194, Ziorikz-eeW. C- J. Smit, schout
bij nacht, Rouaansche kade G 118. 's
Gravenhage; P. Monjé, schipper. Span-
jaandstraat E 89, Breskens; A. Hommes,
werkman, Segoerstraat V 98. SI. I .aureus
M. Cornu, gouvernante, Lange Gort-
straat K 23, Zwitserland.
er trokken:
J. Le Cointre, van Seaeer'straat 11
75, naar Koudekerke; A. Marijs, Vol-
derijlaagte M 90, 's Gravenhage\Y. I'.
Iti-emens, P-cenhouwerssingel K 72b.,
AmatcrdaniAa. Ma. Godschalk, Lange
Delft R 155, Rotterdam; Reijnoudt,
Segteorssingel V 62, ArnemuidenLa de
Vries, geb. Ovaa, Noordweg R 24, 's
Gravenhage; '1'. 11. den Turk, Rogaid-
straat I) 34, Koudekerke; TL van Dam,
Loskade P 267, AmsterdamC. A. Ale-
wijnse, Langeviele K 227, Koudekerke
wed. P. Poog aard, Noordweg S 201.
Vlissingen; T. Pennock. Langedpft H
148, 's Hceronlruek; Ca. Ca. Fa. van dei-
Woel©, Korte Delft G 27, Me.leniblik
C. tuut de Watering, Lombardstraat
59, WouwA. J. Akkenaar, Kleine
Wierfstraat T 36, Zuiddorpe; W. Akke-
ntiar, Kleine W'erfstraat i' 36, Breda:
F. H. Al art he; Looje'rssingel Q 255, 's
Gravenhage'L. J. van der Wel, Ye.n-
sélie singel S IV), O. en W. Souburg.
(M. Gt.)
Goes. Het carillont in den Gocsehon
klokkctorcn is defect, zoodat vandaag de
gebruikelijke bespelingen achterwege zijn
gebleven. Men neemt maatregelen, om het
weer spoedig in orde te krijgen.
Vlissingen Alhier worden hedenmiddag
weder ruim 200 Fransche vrouvyen cn
kinderen verwacht, die liier zeker eenigen
tijd zullen moeten vertoeven daar geen
booten van hier vertrekken.
Ovezand. De ontvanger dezer 'g --
nwente, dè heer J. G. P. limans-van
's Heoronhoek, herdenkt a.s. Donderdag
23 November, zijn 50 jarige ambtsver
vulling als zoodanig. Gedurende dit lan
ge tijdvak heeft hij steeds met ijver efi
nauwgezetheid zijn taak vervuld.
Terneuzen. Gisteren, d' dag der can
didaatsstelling, zijn bij den burgemeester
drie lijsten ingeleverd.
('andidaat zijn gesteld de heeren: P.
do Bakker, L. J. Geellnedt, A. Wie
land.
Op initiatief van enkele heer.'ig
in deze. gemeente, is alhier een 11. K.
Kiesvreroeniging opgericht, die zich ook
zal onledig |r houden met de Gemeen
teraadsverkiezing. In de eerst gehouden
vergadering werd canüidaat gedold öo
heer P. de Bakker.
Schoondijke. Dc heer I) v. Dun, hoopt
7 Dcc. as. zijln 25-j'arigen arbeid als»
Evangelist te herdenken, waarvan 23 jaar
in dienst der Ned. Ev. Prat. Vereeni-
ging, onder anderente Oetenvolde, Hans
weml en Schoondijke.
Wemeldinge. Tot diaKcn is h a kozen
do lieer E. Wabteke en gekozen tol ou-
derting de heer Jac. Wabek'è, in de
vacature Traas, die voor een hor-
benoeming niet meer in aanmerking
wille koni-etn.
Zondagmiddag nam. ds. J- Wil
kuise na- een ruim 22-jarig verblijf te
Kruining.cn in een stampvol kerkgebouw
afscheid van zijne gemeente naar aan
leiding van 2 Joh. 1 vers 8. Na. liet
eindigen van zijn rede werd do predi
kant toegesproken door den oudsten
ouderling, den heer P. de S.tnidt, in be
woordingen, die van groote waardeering
en dankbaarheid getuigden. De oudste
ringbroeder, Ts. Drast van )V©melding©;
wees up de jarenlaargo vriendschap van
ds. Wiilomse ondervonden, waarna de
consulent ds. Muller van krabbendijkc,
den scheidenden predikant ook namens
de gemeente dank bracht, vöoi' wat hij
in de gemeente geweest is on tot stand
bracht. Hij eindigde mei de gemeente-
te verzoeken den dominéé toe te zingen
Psalm 121. vers 4. M.
Geref. Kerken.
Beroepen te Alphen aan den Rijn U
Veder tc Zwolle.
Bedankt voor Rodegraven door li.
Hamming (e Jlroniiigen :- voor Bor
ger door J. M. de Jong te Won».
St-Laurens. Rooi den Raad werd gis
teren benoftmd tot .Hoofd der Openbare
Fchool de heer P. de Zeeuw, Hoofd der-
Openbare School te Afeliskerke.
Het kale b o TI c l j e. De geslo
ten tijd is voorbij en het jachtterrein,'
ligt nu open en bloot. Te Mep/'l is,
naar we reeds enkele weken geledon
meldden., door don Gemeenteraad een
Verordening aangenomen, die bedoelt
heI klein wild uit de school to weren.
Be strijd tegen bet hoof don rein hij-
schoolgaande kindeten wordt wol -rp
aval omslachtige manier geveerd,
kla.s,se-o,nd.oa-wrjzer, hoofd doe School,
College van BUrgewseester en Wethouders,
genreante-bode, ouders en in. laatste in
stantie die kapper moeten ei aan te pas
komen maar het blijkt nu, dat hot
gewapend optreden tegen het parasie-
tenkwaad lang niet onnoodfg is. \°olgena
de „Tel." zijn er in de School reeds
60 lciorliiajén «iet Icaalgefenipt lioofd te
tolk Tl
Echter zijn vete ouders v\ eigeracbtrg
hel hoog 'bevel op te volgen. Rredsf zijn
verschHideoe- proeessensverbaal tegen z.ul-
kc oU'Vurst -opgemaakt, tengevolge waarvan
sommigen hunner besloten hun kinde
ren niet langer naar Scholen in do
stad te 'zenden, maar naar darpsscW
len in den omtrek. Drie kinderen be
zoeken thans de Openbare School te
Hesselingen (onder den rook van Mep-
pe-1) in de gemeen!:- Staphorst en één
wordt door de ouders gezonden naar de
School te Nijevcen, welk voorbeeld zeer
zeker navolging zal vinden.
Znlk Wederstrevig volk putei Aan het
kale holletje niets hcbbeii en geefl lie
ver zjjn, kiiuleren 'aan het levend on
rein ten prooi, terwijl de verre vort
reis voor de scholiertjes hun blijkbaar
weinig kan schelen. („Rott.")
Geslaagd de Dniversiteit te
T/eiden voor het eandidaats-examian the-
ologte 'vëerste gedeelte de heei' J. N.
-Kakliuyzen van .ton Brink En le Rot
terdam voor de acte vrije en orde-oefe
ningen de heeren A. A'. T.eenhouts en
De overdracht van liet rectoraal
aan de Theologische School te Kampen
zal plaats hebben 'op 7 December 7 u.
ran., door prof. VIrHoekstra aan prof.
Lindeboom.
Voor de betrekking van hoofd der
school tc Wisseiikerke, heeft zich,
blijkens de ,,Z. N." tot heden nog gem
sollicitant aangcntekl.
l)e 1 nioeulteete beeft opgebracht
le A.nna-.lacobapokk r f 119.95; Hoek bij
Torneuzen 1142; Oostkapelle f65.94'
Schai-endijkc f98.50. (Te Amia-Jacobii-
poldcr is ook nog verzameld in de school-
busjes in de Geref. lverk f431.17).
Arr.-Rechtbank te Middelburg.
lieden, Dinsdag, deed bovengenoemde
rechtbank uitspraak in de door ons' reels
vernielde zaken, betreffende poging tot
verbotten uitvoer en verboden vervoer,
waarbij zijn veroordeeld: F. A 22 j.,
Overslag en .1. v. d. P, 25 j.. Dor
dreclit, beiden tol 14 d„ E. A 88 j
Zuiddorpe, lot 10 d„ S. J. d li., 28 p.
e.n L. D'h., 36 j., beiden Westdorpo, A
B-. 19 j Wachtebeke, I'. Al v. F,., 28
j.. Zuiddorpe, W. L„ 37 j, J 11. W.. 37
j., en f'. 1,1.. 26 j. allen zonder bekende
woonplaats, de le tot 2 maal 1 w. en de
overigen allen (tot 1 w., J. I. B., 19 j.,
Kruiningen, I'. F. 42 j. zoruler be
kende woonplaats, .1. AL, 48 j.. Sas \an
Gent, R. AL Al., 28 j„ en I. Al. S., 25
j., beiden Westdorpo, en J. II., 30 j,
Neuzen, allen tol 5 d. gev.-straf, en P.
II., 32 j., E. Al L„ 20 j H. H.. 67 j..
F. D. d. K 43 j„ L. II., 51 j„ J. ,T„
46 j., J. L. B. 32 j.. M. B. A„ 34 j..
H. I A\31 j, AL I) A., 34 j., en
•L v. d. G 56 jallen zonder bekende
woonplaats, allen tol f 15 b. s. 15 d. li A
L- L, 31 j„ Sas van Gent, tot f10
b. s. 10 d, h.; Al T. v. L„ 35 j., en E.
d Al 53 j.. beiden zonder bekende! woon
plaats, en F. IX V., 30 jcn M. II., 31
j beiden Koewacht, alten tot f7 1>. s.
7 d. li.; Al. T. S. 44 j. Sas van Gent,
A S„ 26 j., Philippine, en A. d. P
93 j.. Zuiddorpe, tulen tot f5 b. s.
d. h.; II. K, 41 j. Huizen, tot f3 b. s.
3 d. h... en II. 20 f., Glinge, en J.
d. \V„ 46 j.. Hulst, beiden tof fl li s.
1 d. ii„ terwijl F. A. Al 36 j., zonder
bekende woonplaats, voorwaardelijk is ver
oordeeld tot 2 maal 1 u. gev.-straf, niet'
een proeftijd van 1 jaar.
Rechtbank te Middelburg.
Voor de rechtbank alhier werden he
denmorgen v cd er 47 zaken raret 68 be
klaagden .behandeld, all m botrvfl' aide
verbüdcib uitvoer-, verboden vervoer of
erbock-n mederlggu. Slechts in een .zaak
was een getiiig-.: gedagvaard.
De belangrijkste zaak was wel die
togen zes personen uil Hooge-rlieide, die
onder HillaJid-Raitb. trafhtten-' zeéii wil te
voteren, terwijl een deel van hen zich
.hier mede- bezig hield, werd door -an.il--
trein, opgelet of ook politie of comnii-z-n
verschenen. De officier wees er op,
dat te RiOland-Oath de smokkelhaindel
welig tiert en daarom- kraclitig moot
Avonden opgetreden. Hij eischic-tegen ieder
der hekl. een uiaand gevangenis-sUaU'.
Togen een weduwe uit Westdorpo
die er blijkbaar een depot voor smok
kelaars op na houdt, zij had verschil
lende soorten z-eeji ua. groote hoeveel
beid voorhanden, die zij beweerde <bit
voor eigen gebruik was, werd f2.6 of.
50 dagen gcëiischt.
Een zellVtie straf werd gevorderd tegen
-een .winkelier uit AajjdenJrurg, di-- 102
pakken kaarsen in, vcvoi-raa-J had, bij
verdedigde, zich door te verzekeren, dat
hij om voordeelig ui te koop-en altijd
100 pakken tegelijk op doel.
Een drietal personen teil Eede waren
aan liet vervoeren van verboden waren.
Twee 11 roette" .de zeep en kaarsen, de
derde liep op den uitkijk, het was om
wat te verdienen, ciscti voor ieder f20
of 40 dagen.
Een veel begrijpelijker geval was dat
van ieen iman, die eten aan zijn in Bel
gië vertoevende vrouw en kinderen
wilde brengen. ELsch f 10 of 20 dagen.
Als waai-scItetwirrg vermelden wij nog
dien eisch van £3 of' 3 dagen tegen,
een schipper, dre zonder documenten op
de Westerse held" 49.353 KG. chichorei
wortels vervoerde.
Uitspraak in al deze zaken 5 l.te
oeniber.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
V o 1 k'sk un s t.
liet Hoofdbestuur van den National?n
Rond voor Volkskunst heeft besloten een
krachtige poging in liet werk te stel
len orn volkskunst en huisvlijt in den
besten zin des woords te bevorderen.
Hoor 'het organisearetn ©ener Tentoon
stelling v. Volkskunst in hel volgend jaar
te Amsterdam, het inrichten van win
kels tot verkoop van volksproducten,
(o.nv. eigengemaakt kinderspeelgoed,
snijwerk, weefwerk, kantwerk-, leerwerk,,
kope-r-drijfwiork, enz.) en het exposeeren
op de Jaarbeui-s te Utrecht, hoopt het
gelegenheden te scheppen o-m den volks
kunstenaars bekendheid en tevens een
afzetgebied te verschaffen.
Zij, die liun volkskunst-producten ter
efxpositie en ten verkoop w ensclien aan
te bi-eden, kunnen zich daartoe wen
den tot den Secretaris van d m N.
Bond v. Volkskunst, den beer. (L
niet
op.
merkt
Eigenaardige statistiek.
Dc heer Tv. Huizenga,- inspecteur van
N. S. ie Groningen, geeft dn de
„Ncdierl. de volgende eigenaardige cijj-
fers. om aan te toonen, hoe ons Chris
telijk volksdeel, dat een groot deel der
biz-ondere- scholen ip stand houdt, ijvert
voor opvoeding van het peil van ores
onderwijs. m
Men leze 'leens oplettend na:
Ons land lelt ongeveer anderhalf maal v4'
zooveel openbare als bi zonetere scholen.
Wfinnc.-r dus hel aantal schoten, waar
de niode-rne. talen worden onderwezen,
bij dc bijzondere be-t 'li deel was van
dat der openbare, dan zóu het gelijk
staan. Doch zoo is het niet. Integendeel.
Nu reeds is het aantal bijzondere scho
len van dien aard dat dei' openbar.- to
boven gaande.
Ei zijn thans 635 bijz. scholen in
ons land, waar Fransch wordt ondevwe-
zen, tegenover (ill openbare; 422 bijz.
scholen waar Duitsch wordt omterwo-
zcii tcgcnovier 341 openbare, 343 bijz.
scholen waar Engelsch wordt onder
wezen legen 201 openbaie, 274 bijz.
scholen waar Alge-mcene Geschiedenis
wordt oiulcrwezen tienen 246 openbare,
301 bijz. scholen waar wiskunde wordt
andci'wezcn t-ogenovor 273 openbare. 4
bijz. schoten, waar Tuinbouw wordt
onderwezen. tegeno\-er 3 openbare. 159
bijz. scholen, waar- les gegeven wordt in
de Fraaie Handwerken tegen 101. open-
hare.
Allc-en voor onderwijs in handtecke-
nc-n en gymnastiek )s liet aantal open
bare grxrter dan het aantal bijzondere.
Dit behoeft ons natuurlijk mei hel oog
o-|) dc duurte van lokalen en leermid
delen niét tg verwonde reu.
Uit dagen van ouds,
n.I. dc bekende' April beweging nu» ons
land tegen dc Roomselien in 1853', baal
de dezer dagen het „Centr." enkele bi-
zc-nderheden aan.
Zooals men weef. had Thorbecke de
wederinstelling der bisschoppelijke liiër-
archie mogelijk verklaard en de Paus
maakte hier diiecl gebruik van, óók door
bet houden van een o.i. onvoorzichliget
wijl ietwat prikkelende toespraak.
Maar toen ging het zoo
Onmiddellijk stak vanuit Utrecht een
geweldige storm op tegen de katholie
ken) en hun machtigen: beschermer, mi
nister Thorbecke. In woord en geschrift
werden' met laster en Leugen de gemoe
deren opgehitst. Groote opgewondenheid,
veroorzaakt door dc zotste vreesaanjagin
gen. heersclite alom. Een der ernstigste:
dagbladen durfde zelfs te schrijven, dat
liet dc-el van Rome was: Nederland le
maken „lot een territoir, een Pauselijk
wingewest, aan het gestoelte Van Petrus
geheel onderworpen!" De Pans werd weer
openlijk gescholden voor den Anticrist.
Bij woord-en bleef liet niet. In Utrecht
werden de Róomschc winkels „geboy
cot". 'l al van Roomscihe arbeider® wer
den afgedankt, fn Den Ilaag vonden do
katholieken op een goeden morgen luur
huizen gemerkt mei een kruis I Priesters
en Zusters werden publiek op straal be
leed igd.
De bekende Anisterdiunsche voorvech
ter der katholieken, Prof. I Albsrdingkj
Thijnii werd met slijk cn steenen gewor-
picii. Trouwe dienstboden werden heen
gezonden, omdat ze llooinsch waren.
Thorbecke werd bedreigd met liet lot vin
Okk'barneveldt en Jan de Wit Zelfs te
gen Koning Willem 111 klonk de kreet
van oproer en revolutie. En wat opmer
kelijk is. de felste drijvers der bewe
gingiwaren niel zoozeer de misleide, goed
g-ckiovige- Protestanten» alsw-el de
geheime genootschappen inel huil blad
Dc Fakkei
steerdere l'rotestaiitsche Predikanten
keurden de beweging heslist af.
Met cere in-ogefi eenoeind w orden Voor
al de dominé's Meyhoom en Koefs'véldi
Ook 'Groen van Prinslerer. overigens een
overtuigd tegansteuwter d-er katholieken
gum niet njee.
Ja, 't is een wonderlijk „protontant
risme geweesf", dal toen aan liet woord
kwam.
Anti-roomsch én anti-,.afgeschei
den".
Maar kracht zal er
Friesch Dagblad terecht
't Naderend Kerstfeest.
W.ij bieden onze instemming mei on
derstaand stukske van De Stand aar (I
Ook dit 'I jaar wivr leidt 'I ua lerend
Kerstfeest in schier atle ('hristenland
tot een opnieuw uitzien naar „A rede
op aarde."
Die to-azegging 'n den znng der En
gelen iu KJVata's velden, doelt, gelijk
elk kenner der Schrift weet, op een
heel anderen vrede; maar toch neemt
dit niet wieg, dat elk naderend Kerst
feest steeds opnieuw de ergernis doet
opkomen, die alle .oorlogsgerucht hij de
Kribbe van Bethlehem als vanzelf in
ons wekt
Een .oorlog vooral als thans, van 'L
Christelijk .Europa uil. heel 'I wereld
leuren in spanning brengt, is oen niel
te vergoelijken schande over den Chris
tennaam, en het kan bijna niet anders,
of, hoe nader we weer aan 25 De
comber komen) des le grievender doet
het ons aan, dat ook nu weer de En
gelenzang sloor lief gedreun van
geschut zal overstemd worden.
Het is dan ook ten volle begrijpelijk,
dat de Pacificisten op dit. oogenblik
vets staal it
de'vraag opk
neulralè Stal-I
a.-uici nsluiti-n f
te maken.
Daarbij trel
hoe klein lie
Pacificisten is.f
landen tellen
staat, dat he|
zoovei- het df
veelmeei nog
pacificistisch
Geen poginJ
kant omiaage]
voerende, niog
roejien. En tj
rust iu de
ruy,iir pp Di-ui
wegen. En d<|
ces trachten I
rondom zich
naani een gil
le spreken. <j
van Amerikal
zwijgen toe.
bet opkomen
In Engelaij
dat wie om ij
vrij over de
Van een
boel Europa
doen opgaan,
ren.
Alleen o-v- rl
men kwade n|
Dat maakt
de toekomst.
Toch kan
drongen, dat
Kerl
n. in zil
kring hiel m|
pleit voor lu|
te voeren.
W e ifUOgéli
rend herstel
geven, en w>(
blijven.
Gowaarschul
ding.
Ge moogl
den, alsof licj
blik liel we[
heerschen.
W ie di lx
voelt opkoni-
bidden en v-
in Wiens han|
reld rnsl.
li r
ven." Reeds]
werd-en plannl
t a uitgavi i ui
telijk-o Vrouw I
wereldoorlog
stoornis. Tharl
gevorderd, dal
eerste numanè
„Christelijk 'V
Bosch Jbzn.
nies Vntli mi
we F. Raj-.e
wolde, Johann
penhorst-de Gr
velaar-van Ree
straten-Schoch
de redactie
nn i r-dcre lurkt
vaste me.dewe
De bed oei ii
telijk (geen pc
genu ver dc v*i
wen bladen.
Onze G i d
Rond van A.-l
overdenking vi
met in stem mil
date-meditaties
onzer jongelin
is getiteld
Beumier 'levert
„Duurzame vr
Aan Daehm 1
Een mooie
1. mogen wi
V rouw." Reeds
haar sociale
positie. (Abusi
J'i'cbterlijkej.
Üad onder de
Tydeinan beho
Hot stuk is
schrijven nu 2
stierf 3 of 4
Voorts bevat
rer; De inhoi
Art. 8 van Oi
Iu liet „ben
een ernstige 1
secretaris. W'o
spoedig gcnadii
lang gespaard
arbeid!
O n g e 1
emplacement
een nogal ems
Bij het verric
Op -een tender
staande, bemei
de signalenbrug
hij met het 'hooi
van de maehin
loestand werd
jarige vrouw S.
haar kleeren in
mei vuur, waai
Met hevige br
