No. 41 Vrijdag 17 November III1H 31e Jaargang Staten-Generaal. De üreof© Oorlog. Uitgave van sa NaamL Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LENIGE VORSTSTRAAT 219= Bureau te Middelburg: {FORMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: ©esferbaan Le Coïntre Goes. Tweede Kamer. De vrouwen komen in de Kamer. Z\)n ze ge schikt voorafgevaardigde'? Een betreurenswaardig incident. Verwaten kri tiek. Nadat de heer Lobman verleden week' met geestdrift liet actieve kiesrecht der vrouw verdedigd had, kwam hij gisteren hij de behandeling van artikel 84. hetwelk de eischen van het lidmaatschap dei- Tweede Kamer bevat, met een amende ment, dat het passieve kiesrecht dei- vrouw, dus haar verkiesbaarheid, wilde uitsluiten. 'D© Grondwet cisclit nu nog, dat men is .mannelijk Nederlander".. In het regeeringsontwerp is het woord mannelijk" geschrapt, om ook de vrouw toe tc laten. Dat woord wenschte de afgevaardigde voor Goes dus te herstellen, om de deur van ons Lagerhuis voor de dames ge sloten te houden. Itiè opzet is niet gelukt. Wanneer het incident, dat tegen het einde dei' vergadering plaats had en waar op we straks nader terugkomen, wat eer der had plaats gehad, zou het allich't stemming gemaakt, hebben voor 's hoe ren Lohinan'a amendement, want ieder moet wel van meening geweest zijn, dat in die si'ecr, het voor een vrouw niejt uil te houden is. Hoe het zij, Lobman verloor zijn spel, dank zij de meeste Christelijk-Histoi- rische en Roonfsch-Katholieke afgevaar digden, die hun stem aan het amende ment. onthielden. Vóór stemden alleen de volgende liee- renv. d. Velden, Sehimmelpenninck, Qosterbaan, v. d. Molen, v. Nispen, v. Vliet, Lobman, v. Wijnbergen, v. d. Voort v. .Zijp, Duymaer van Twist, Brummel- kamp, De Monté Verloren. Van Veen. Arts en Scheurer. Hier beleefd© raien. dus; weer eens den goeden ouden tijd: dei lieer Lobman aan bet ho.ofil der anti-revolubionaiten De 'beer Lobman had twee gronden voor de uitsluiting van de vrouw. In de perste plaats is zij voor het ambt van Kamerlid minder geschikt. En in de tweede plaats brengt de verhoudingl der twee. geslachten in do Kamer bet gevaar mei©, dat niet op zakelijke gronden zal worden, beslist. Lenige ihkoiisékwientie inieenen we bij dez© redeneering wel te bespeuren. Immers hoe had de geachte afgevaar digde de vorig© week de geschiktheid der vrouw tot staatkundig oordeelen be pleit I hans deugt ze plotseling weer niet. Overigens waren wij 't nu groofendeels hartelijk eens met den heer Lohman en wij betreuren het, dat z-ijn opzet mislukt is. In het algemeen is de staatkundige cairière voor de vrouwen minder ver kieselijk. Vorstinnen maken daarop' een uitzondering: zij worden vdil haar jeugd af voor de staatkundige carrière ge traind. Bovendien hangt het belang van liet vorstenhuis ten nauwste samen met net belang van het volk. Voor dhr. Lob man ligt de quaestio echter opi geheel ander gebied. Hij heeft haar ook in de atdeelingen besproken, maar de rappor teur .schijnt het niet de moeite waard o hebben geacht, .zulks in het verslag \1ykfn- De qtiaestie ligt op! het- gebied als de bepalingen in de Gemeente- en de Provinciale Wét om trent lOnvereemgbare betrekkingen. De le den moeten vaak samenkomen in kleine commissies, avaar één stem den door slag kan geven. Wordt nu die stem uit gebracht uit genegenheid voor een vrou welijk (Kamerlid, dan heeft dit grooten! politieken invloed, dien men niet kan con- troleeren. Ook de persoonlijke gezindheid van een vrouw tegenover een Minister kan van grooten invloed zijn. De mo derne .geschiedenis bevat voorbeelden te over van geheimen invloed van vrouwen op, mannen. In de Staten-Generaal zul len zij grooteren invloed kunnen oefe nen dan in administratieve en besturende lichamen. Op! menig gebied kan do man beter over de belangen der vrouw oordeelen dan de vrouw zelf. Wij kunnen zeer goed over .onderwijszaken oordeelen, al zijn wij ook geen onderwijsmannen. Een goed jurist ,ziou de belangen der vrouw beter kunnen behartigen dan de vrouw zelf. Na ,hem stond van links de eene rid der na den ander opi om te komen be wogen, dat de vro.uw zoo uiterst be kwaam ©n geschikt is en dat in alle andere landen de ervaring toch zoo schit- erend is, en dat de man de belangen er vrouw onmogelijk zoo goed kan die- als, enzoovoorts. Ve Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERK!?*©., Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. postf 1.98 Losse nummersQ.öë Prijs der Advertentiën 15 regels /'0.50, iedere regel meer 10 d 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1.—» iedere regel meer 10 ct. Men kent liet deuntje wel. Nogmaals, we •betreuren het zeer, dat zoovele mannen van rechts zich aan de zijde van deze ridders met hun bedenke lijke theorieën geschaard hebben. We zullen 'tnu reeds spoedig beleven, dat de vrouwenstemmen zich mengen in het disharmonische koor in 'I Kamerge bouw. Spoedig zou 'teen janboel worden, als men in vele weken niet beleefd heeft. 't Kwam zoo Bij de behandeling van art. 89 moest het voorstel der Regeering in overwe ging genomen worden, 0111 de financieels vergoedingen der Kamerleden belangrijk uit te breiden. In plaats van de 2000 gul den schadeloosstelling" stelt de Regee ring voor: 3000 gulden schadeloosstel ling, vergoeding van reiskosten, toeken ning van pensioén (evenveel malen 100 gulden als 'jaren van lidmaatschap*) en eindelijk vijf gulden als presentiegeld, voor iedere vergadering. Wij verwachten, dat het laatste, waar tegen reeds een amendement door Rut gers (a.-r.) is ingediend, en dat reeds door enkele leden is afgekeurd, bijna al gemeen als der Kamer minderwaardig zal worden afgewezen. Overigens is het voorstel der regee ring zeer gematigd en niet onbillijk. Doch de v.-l. afgevaardigde Nierstrasz! dacht er anders over. Hij hield een smalende rede, waarin hij betoogde, dat de Kamer voor' wat •zilver 'baar waardigheid prijs gaf. Het slof zijner redevoering luidde on geveer aldus: „En. nu komt d© Minister en laat toet ©en royaal gebaar zonder cenige toe lichting a fortiori zonder ©enig© argu mentatie ©enige rijksdaalders vallen in. de handen van. afgevaardigden,, di© lie ver hun kiezers1 zand in de oogen strooien dan hun plicht te vervullen, of zich vastklampen aan hun mandaat als middel van bestaan." Di© beleediging was eerst nog door het ruinoier niet overal goed verstaan; maar ©énige leden liepen terstond op dm beer Nierstrasz to© en verweten hem in hevige opwinding zijn beleedi ging. D© ©en bracht het aan den ander .over ©n de ©rgenis groeide snel aan. Citciercn we ©ven het verslag van den ,N. R. 0."-overzichtschrijver: De heer Lohman. was. reeds opgestaan en. had den heer Nierstrasz eenige booze woorden toegevoegd ©n woedend de Ka mer verlaten; minister Gort. van der Linden begaf zich. 'kort daarop naar den afgevaardigd© voor Amsterdam VI om nadere rekenschap! t© vragen. Steeds inteer leden vernamen den tekst der gewraakte woorden (di© waarschijnlijk gaandeweg nog verscherpt en bijgewerkt werd); in mlenigte drongen zij om den heer Nier strasz; en den minister op. Het luidst Schreeuwde de heer Duymaer vau Twist: de minister mocht niet beleedigd wor den. „Schande, schande", riep de afge vaardigde v.oor Steenwijk. „Er uit, er uitl", gierden de sociaal-democraten. „Jij! moet hier spreken van idealen, krijsch- t© de heer Troielstra in ©en nieuwe oplaaiing van drift, d© beer Troelstra, die 'in deze herwogen oogenblikkem, een schier tragischem indruk' maakte, ©n vol passie meeleefde, waar anderen slechts mteieraasden. „Als Troielstra iets overkomt dreigde de heer Üuys: met ge bald© vuist. Maar ten slotte verstond Men niets meer; het was een wild gieren en tieren, waartegen noch de autori teit van een 'zoo. gezien spreker* als tor. L.oeff, noch het gezag van den voor zitter iets vermocht. Na ettelijke minuten lawaai had d© afgevaardigd© voor Waal wijk' notg niet het woord kunnen me nnen; toen gaf de voorzitter het op en schorste de, vergadering. Toen na ©en half uur wachtens, de ver gadering werd heropend d© zaal hing vol tabaksrook was de kalmte vrij wel teruggekeerd. De voorzitter nam het woord ©n las! uit het stenogram den woordelijken, tekst der gewraakte pas- sag© (drein wij; boven, reeds1 weergaven) voor. Deze woorden verklaard© de voorzitter zijn ,z.oo .ergerlijk, dat ik had jk z© verstaan onmiddellijk zou hebben voorgesteld, den hoer Nier strasz het woord te ontnemen. En nu heeft hij viel liet woord gevraagd om zijn bedoeling te verduidelijken, maar beter sc'hijint het Imlij to©, dat dei heer Nierstrasz nog ©ens nadenkt over het geen hij tegenover- dai minister .en de Kamer heeft misdreven m nog eens zal overwegen hetgeen hij morgen zal doen." Hierop wérd d© vergadering gesloten. Nierstrasz beeft dus tijd gekregen oui na te denken over zijn zonden. Hij zal wijs. doen de scherpe kantjes ran zijn betoog te laten vervallen en oxcuus, te vragen. Overigens moeten wij erkennen, dat hij menig waar woord gesproken hoeft, al kouten wij ten .sterkste, dan vorm af, waarin hij het meende, tei moeten kleeden. Wio meenen mocht zoo sprak de lieer Nierstrasz o.m. dat het aanzien der volksvertegenwoordiging niet geleden heeft tijdens dezen oorlog, begeve zich buiten de benauwde lucht der Kamer in het. volle leven. Dan ervaart men in een week meer van de werkelijkheid dan gedurende honderd dagen luisterens naar politieke en andere wijsheid binnen deze muren. De leden worden bedolven onder het papier; om dat alles te lezen is de volle arbeidskracht van een normaal menscli noodig; er wordt bij de regeling van werkzaamheden niet gevraagd, of men nog ander werk heeft. Daartegen kom ik op en ik beweer, dat de aanneming van het voorstel tot toekenning van presentie geld de gangbare opvattingen, welke mij verderfelijk toeschijnen, in de Grondwet zö.u vastleggen. Om die reden stem ik voor het amendement-Rutgers. In deze beschouwing is veel overdre vens, maar ook veel waars. Wij zijn op een tweesprong gekomen; eenerzijds wordt door den drang der omstandigheden de politiek steeds moer een beroep, dat geen anderen werkkring naast zich duildt; an derzijds blijft het in booge mate wen- schelijk, dat. onze volksvertegenwoordi ging voeling blijft houden met de slaag- werkende krachten der maatschappij, voor al met bedrijfstakken als handel, industrie en landbo.uw. Jammer, dat hij te. heftig, uitviel. Maar ook' jammer, dat de lvatner niet zichzelf kon blijven. Sommige leden vergaten, dat zij. zich boven critielc, voor zoover z© verwaten is, verheven moeten achten. Beknopt overzicht van den toestand. In het Westen duurt de strijd' hard nekkig voort. Alles wordt er opi haren en' snaren gezet. Opi het Somme-f-ront hebben d© Duit- schers als het ware nog eens willen toonen, hoe weinig zij! geneigd zijn om, zooals hun door enkelen werd toege schreven; min of meer vrijwillig het veld voor de aanvallend© geallieerden te ont ruimen en het front 'te verkorten. Zij héb ben o'p'nnieuw bewezen, dat zij alle krach ten willen inspannen om bet terrein, daf hun wordt bestreden, zooveel mogelijk te behouden en ,als het kan, voor .een deel weer te herwinnen. Toch trekken zij aan het kortste eind. Immers Havas meldt nieuwe succtessen der geallieerden. „Ten Zuiden der Soman© vielen kJ6 F ranse hen gedurende dun nacht het Oos telijke gedeelte van Press'oir aan, dat door de Duitse hers was bezet en waar de Fransche troepen met bewonderens waardige energie tegenstand botten. Dank zij deze hardnekkigheid ©n de aanvals- kracht der Fransche troepen werden de Dluitschers, na een hardnekkig 'geVecht onder 'een (uiterst hevig bombardement, uit het dorp verdreven. Pressloir is ge heel in h t bezit ld ie r Fransche n en dp winsten van 7 November zijn on geschonden door hen gehandhaafd". Die jonge officiëele aomtouniqué's Ja- ten niet veel los en Berlijn is .nog so berder. Hieruit zou af te leidon zijn, dat d© strijd nog: voortduurt en tot allerlei ver rassing' aanleiding kan geven. Een ding staat vast, dat de Engel- schen voorluopig moeten halt, houden voor dein tegenstand idetr Duitschiers, al kunnen dieizien niet 'heit yerloren tje,rrei11 'herwinnen. Op het Russisch© front plaatselijke. o.n- dermeirningen niet wisselend succes, op het Zievenbnrgsch© front ©en elkaar dn evenwicht houden van d© beide par tijen toet een klein overwicht nog steeds aan den kant der centralen. In Noord-Wallachije ..zoo méldde een Ooiste.nrijk'sc'h 'legerbericht, werd de strijd „toet succes" voortgezet en werden tal rijke. gevangenen genptoen. Een Roe- toeiemsfoh communiqué echter meldt, dat aan de westgrens) van Moldavië „de vijand door* onze troepen tot over de grenzen vervolgd wterd." Intusschen moet het legjerbericht uit B.oiekareist het terug nemen erkennen van d© Roemeensehe troepen, zoowel ju.' dia vallei van de Alt als in dia van de Jiu. D© lange ©n hardnekkige, worsteling om het 'lot van Roemenië duurt nog voort. „Op. het Tserna-froint duurde, het offen sief dier geallieerden, 'in weerwil van de regen en Wind, zegevierend voort," al dus „HaVas". „Ln d© bocht der rivier was, de slag uiterst verwoed. Hevige. Duitseh-B.ulgaar- sche tegenaaiivallien, in den nacht van 14 op. 15 November ondernomen slaag den .er op geen ©nkél punt in onzen opmnrsch tot staan t© brengen ©n wa ren moordend voor don vijand. rViar- hoinderd Duitsche gevangenen bleven in handen, der geallieerden. Ten Noorden van Tepavci rukten da F rans ch: Ser ri sc h© troepen, hun succes voortzettend, naar Jaratok op. „Tan Wasten van d© Tserna ontruimd© do vijand gedurende den nacht, door 'het machtig© vuur van het geschut ©u den krachtigen druk van de infanterie dei' geallieerden gedw.ongan, de hoofd'- sibedlingiön, die hij sedert maanden ver sterkt had. De Fransch-Russische troe pen bereikten, den vijand in de streek ten Noorden van Kenali achtervolgend, den rechteroever van de 'Virorivier, zee kilometers ten Zuiden van Mo n astir. De troepen der gealli eerden 'hébben de, dorpen Zabjani, Poro- din an Yelusina beziet." De bemanning van de „Koningin Regentes" tehuis, Men schrijft ons uit Vlissingen Nadat gisteren eerst de verblijdende tijding, dat de mailboot was losgelaten, spoedig gevolgd werd door een tegen spraak en bleek, dat zij naar Oostende was gebracht, en men de hoop op spoe dige terugkeer der bemanning ook reeds had opgegeven, kwam gisterenavond laat plotseling bericht, dat de mannen on derweg waren p.er trein en met den kuit sten trein konden worden verwacht. 'Daar dit aangename bericht niet meer aan familie of vrienden bekend werd, waren er geen belangstellenden, toen de trein met drie kwartier vertraging te ongeveer 12 uur binnenreed in het sta tion. Het bleek een goed bericht te» zijn geweest, want er stapten 35 leden der bemanning ,uit, terwijl reeds 14 van hen in Middelburg, hun woonplaats, waren uitgestegen. De geheele bemanning be stond met den loods, uit 52 personen, maar drie van hen, namelijk de admi nistrateur, een kwartiermeester en een steward waren achtergebleven, omdat men ben te Brugge nog een verhoor wilde afnemen. Wat betreft het gebeurde te Zeebruggo en Brugge vernamen wij nog het volgende Zooals gemeld, verliet het grootste deel der bemanning Maandagmorgen met de passagiers de boot en werd naar Brugge overgebracht, aan boord bieren de com mandant en vijf andere personen, die bleven tot Woensdagmorgen, toen ook z,ij naar Brugge werden gezonden. Het was toen bekend, dat de boot naar Oostende zou gebracht worden, omdat de sluizen te Zeebrugge te klein waren voor de raderboot. Toen men de boot verliet woei naast de Duitsche vlag ook de Neder- landsche vlag van de masten. Die boot stond te Zeebrugge onder bewaking van de Duitsche wachten, over de behande ling door deze en door de Duitsche of ficieren en andere autoriteiten had men niet te klagen, men was vriendelijk te genover onze mannen. Te Brugge werden de mannen in ver schillende logementen ondergebracht, een deel .in het Gildehuis, waar de ligging vrij veel te wenschen overliet. Het eten en drinken, vooral liet zwarte brood en de zwarte koffie was ongenietbaar. Men mocht te Brugge vrij rondloopen en kon daarom zien, dat er massa's Duitsche soldaten rondloopen, waarvan telkens treinen naar het front vertrek ken, terwijls steeds tallooze gewonden worden aangebracht. Gisterenmiddag te één uur kreeg men order zich tegen 1.50 uur voor vertrek gereed te houden en ziorgden allen met hun veelal zware ba gage de stokers en matronen enz1, had den alle hun hebben en houden medege nomen aan het station te zijn. Hier werden de drie genoemde personen ach tergehouden en over Brussel waar men een uur moest wachten ging het naar Antwerpen. Daar er geen trein meer naar Esschen ging, zorgden de Duitschers voor een extra-trein, terwijl uit Roosendaal een extra-trein de mannen te Esschen afhaal de, te Roosendaal wachtte de laatste trein op hen, en kwam dan ook met drie kwartier vertraging hier aan. Wij vroegen nog of men geen last had gehad van den vliegeraanval op Dinsdag morgen, maar men verzekerde ons er wel van te zijn geschrokken, maar de boot is niet getroffen, wat voor schade wercl aangericht 'kon men ons niet mede- deelen. Over het vermoedelijk verder lot van de boot kon .men ons niet inlichten, daal de commandant uit den aard der z'aak eerst rapport aan ,de directie en de auto riteiten moet doen .en de bemanning van die aangelegenheden niets weet. Wel ver namen wij nog, dat do mail naar Ber lijn moet zijn overgebracht en dat de drie man die zich verstapt hadden, twee koeriers en een Belgische jongen, nog te Brugge vertoefden. ,De verschillende! aangehouden schepen zag ,men te Zee brugge liggen, o..a. de „Brussels", die thans „Brugge" heet en voor vliegeniers- station dient. Men was natuurlijk ,zeer verheugd te huis te zijn, de meesten spoedden zich dan ook direct ,naar huis, maar de com mandant en de .officieren moesten on middellijk hunne verklaringen utleggen voor de marine. Al zal zeker het achterblijven van het schip aan ,onze regeering weder zeer moeilijk werk geven, hier is men blijde althans de mannen terug te 'hebben. Korte Oorlogsberichten. Het fonds van de Times) voor het Engelsche Roode Kruis bedraagt nu ruito rijf millioen pond sterling. Be bokser G'arpentier, thans: vlie ger in het Fransche legér, die reeds, drie maal in de lcgerrapporten met lof was vernield, heeft de militaire medaille ge kregen voor befoonden moed, v.oor Ven dun. Men verneemt, dat Cafpentier bin nenkort verlof zal krijgen om d.e Vettea- nigde Staten te bezoeken en daar voor stellingen te geven in het boksien. Langs de grens van Noord-Limburg zijn de Dluitschers bezig met hel. aanleg gen van dubbele rijen loopgraven. Woensdagmorgen zijn onder Texel treilers door een Diaitstoh© duikboot be schoten. Toen een boot uitgezet wérd', bemerkte de duikboot de vergissing. Treffers kwamen gelukkig niet voor. Die Burger maakt het geval bekend vfan een 19-jarigen zoon van Duitsche ouders, maar in de Unie van Zuid-Afri- ka geboren en daardoor Rritsch onder daan als hoedanig hij: zich dan ook bij de verdedigingsmacht had moeten laten inschrijven, die, op het punt, dat hij zou gaan studeeren, naar het intemeeringjsl- kamp te Pietermaritsburg yvas vervoerd. D*e regeering had bij zijn inlijving hij de weermacht aangenomen, dat hij: dub bele nationaliteit .had en als Britsch on derdaan moest dienen; bij; zijn meerder jarigheid zou (hij kunnen kiezen. Zijn in- terneering .wordt nu hieruit verklaard, zegt de Burger, dat bij gez©g|d moét heb ben, idat hij bij zijn meerderjarigheid zou verkiezen Duitschei' te jwordien. De jon gen font,kent dat, vervolgt het blacl, naaar al haid bij het gezegd, als minderjarigé kom :da,t geen wettelijk gevolg hebben. i— Het Noorsche s.s. Ullvang (282 ton) is gezonken, de bemanning geland. bi Rusland zijn alle lichtingen tot en met de in 1886 geborenen opgeroe pen. ln Roemenië moeten nu 20.000 Russische hulptroepen zijn. Diaar 48 piCt iyaln verwondingen van soldaten aan madilncge\vcren zijn toe ta schrijven, zal in Engeland ©en pirijisvraagj worden uitgeschreven voor het beste middel om dc soldaten te beschermen! tegefo het vuur van machinegeweren- Te Frankfurt kwam dezer dagen on der de benaming van „vuurvaste stoei- men" een wagen van 10.000 R.G. boter aan, die een firma tegen 5.20 mark per ptoind in Nederland had gekocht en buiten dc overheid om in den. handel dacht te brengen. Dé heel© zending werd ©venwel door de stad tegen tien maximumprijs! in beslag genomen. Eergisteren heeft voor liet bronzen beeld van den Apostel Petrus, in de St. Pieterkerk te Rome, ©en jonge Serviër zich een kogel door ,het hoofd gescho ten. .Hij was onmiddellijk dood. D© kerk werd dadelijk gesloten en moest op nieuw gewijd worden. Het Noorsche s.s. Forridal (367 ton) is gezonken. De koninklijke Engelsche commissie vlooi' de tarwevoorziening deelt mede, dat de regeering van Indië den uitvoer uit Indië heeft goedgekeurd van 400.000 tons tarwe, welke naar- Engeland, Frankrijk eh Italië zullen' worden Verscheept. De Rijksdag zal 5 December ver moedelijk weer bijéénkomen. De Italiaansche minister Van land bouw is naar Parijs vertrokken. 'Gistermiddag ié een jfnehtsfohip* gaan de om de West', ten N. Vair Ameland gepasseerd. j—- De Belgische minister Van der Vel de is de vorige week per vliegmachine Van Folkestone naar Calais* gevlogen. Dé boot was defect, du® koos de. minister de aeroplane. De overtocht duurde 25 minuten.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1