|e koop,
No.
Donderdag 26 October 1616
Hie Jaargang
land,
ischrijving:
Vulkachels,
ilfvaarzen,
idshit,
ti Handknecht
KAR
leisje,
een Meid
evraagd
gevraagd
>udsfer,
eid
dr©©fe 0©ri$€|B
•chrijving
Dec.,
te 0
rraagd
stbode
iLEMEKLNDERS,
;e.
jsr
f
ird „Teekenburg"
door den pachter
lelie, bij wien ook
ling liggen.
I de geheele partij
l'erd vóór of uiter-
nber a.8. aan het
IAN te Goes.
fN (165roeden)
Ifjes in te leveren
In Secretaris-Ont-
prlijk Armbestuur
Irdere inlichtingen
30 I LY
le no. 126.
LM, Koudekerke.
S0 i:;i i i
Kalfvaars,
Jen 12 November,
|Lz., [Koudekerke
Jo en jong Vee,
Tramstation
Zoutelande.
|Q0
SEN, Oostsingel,
P. DE KORTE,
PPE Kz. te Oost-
Middelburg.
fFORT te Goes
1917 j
lorzien, goed kun-
[ijken. Hoog loon.
ien geschiktheid.
iE te Koudekerke,
lein Lammerburg.
i a.s. een
[ooi te koop bij
Nieuwlandsche
•endsrustj^Seroos-
DE, Nieuw erve,
md. Adres Firma
urg.
igenwoordige ter-
Uitgave van
«le Naainl, Venn. LUCTO'R ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
£AMGE VORSTSTRAAT 219
Bureau te Middelburg:
Iffl&tKWA F. P. DHIIIJ L. BURG.
Drukkers:
Mterbaan Le Cointre - Goes.
KmvMmMm
De heer Lehman en de Grondwetsherziening.
III.
Vrouwenkio.s r«-eh t.
Zoover ik en mijn vrienden zien kun
nen, is er niets uit Christelijk oogpunt,
aan te voeren tegen het toekennen aan
de vrouw -van het recht om mede te
werken tot samenstelling van publiek
rechtelijke lichamen.
Bezwaren, ontleend aan den aard van
de vrotuw, 'zijn er evenmin in öinzte- oogen.
Zekerlijk kan men bij menige vrouw qua-
litoiten aantroffen, die haar niet geschikt
maken om oen zelfstandig en verstandig!
opi'deel te vellen over staatkundige aan
gelegenheden, iets da;t 'toit bepaling van
.iemands .stem noodig is. Maar precies
hetzelfde kan men zeggen van tal van
mannen.
Alleen igag in dit verband er op ge
wezen worden, dat -meer dan eens in
zaken, die van uiterst maatschappelijk!
en daarom ook van staatkundig "belang
zijn, needs nu dikwijls de medewerking
v-an vrouwen van buitengewone heteekenis
is gebleken.
Ik wijs op de bestrijding van den al
cohol qp 'de bescherming van de onge
huwde vrouw op sexueel gebied; op de
bestrijding van Inrichtingen, die het .ge
zond huwelijksleven bedreigen; op de be
strijding van internationalen haat; op
de bevordering van tal van inrichtingen
die bij ziekte en ongeval het lot der
menschen kunnen verzachten, ik wijs; er
ook op, hoe in den oorlog, is eenmaal
de strijd uitgebroken en landsverdediging
tot hot uiterste noodig, ook de vrouwen
krachtig medewerken oim den Staat in
stand te houden. En als ik lot óp haar
openlijke vergaderingen, op de wij-zie waar
op zij zlaken van publiek nut weten te
organiseer-en, dan zie ik niet, dat dit
alles zoo afsteekt bij het werk van man
nen.
Men moet I och jn dezen tijd gronden
kunnen aangeven, waarom men het toe
kennen yan het 'kiesrecht niet acht in
het belang van den Staat en waarolm
men aan de een weigert wat men aan
den ander toekent.
Voor de afwijzing van de ongehuwde
vrouw hebben wij geen goede gronden
gevonden. Wel bestaat er bij de meesten
onzer overwegend bezwaar -tegen toeken
ning van -dat recht aan de gehuwde vrouw.
Natuurlijk niet, omdat doze minderwaar
dig is vergeleken bij de ongehuwde vrouw,
maar evenals in liet burgerlijk recht do
-staat des huwelijks wijziging brengt in
het gewone recht, zoo moet -ook hier
mot dien staat gerekend worden.
-
i t s 1 u i t i n g gehuwde vrouw.
Maar het toekennen van het kiesrecht -
brengt mede de noodzakelijkheid om deel
te nemen aan het publieke leven, de
feladen te lezen, de publieke vergaderin
gen en meetings te bezoeken, va-ak uit
huizig te zijnbereikbaar te wezen voor
de propagandisten. Vooral in tijden van
spanning is de geest vol van politieke
bacteriën, die zich door heel het geeste
lijk leven, vaak op onrustbarende wijze,
verspreiden. Maar wat blijft er dan over
van do huisvrouw, van de moeder, wier
natuurlijke, onafwijsbare en h-o-oge plicht
bet is zich van den morgen tot den
avond bezig to h-o-uden met allerlei dage-
hjksche dingen, die niet kunnen worden,
verzuimd zonder het. gezin zelf te gronde
je richten? Wie zich een denkbeeld
Kan maken van de 'Veerkracht, de ar
beidzaamheid, de kunst om voor het min-
ste iet meeste te krijgen, noodig om oen
gezin te doen leven van een klein weke-
ltjksch loon, en wie weet hoe de vrouw
kan medewerken o-m het leven van den
schaars bezoldigden man 'te veraangena
men, zal beseffen boe treurig hot zijn
zou de vrouw v.a,n die roeping af te
trekken do-o-r haar hoofd te vullen met
politieke gedachten, om haar een recht
toe te kennen dat slechts op zeer proble
matiek© wijze kan medewerken tot ver
betering van haar maatschappelijke!! toe
stand.
Waren wij nog in de periode toen van
het kiesrecht de mindergegoeden waren
uitgesloten, dan ware de zaak minder
bedenkelijk. Gegoede huisvrouwen kunnen
lichter haar werk door anderen doen
verrichten en zich -dan wijden aan de
publieke zaak; maar de gehuwde werk
vrouw kan dat niet.
Evenredig K ié s recht.
Het. evenredig kiesrecht is ook mij lan
gen tijd toegeschenen naar onze beginselen
kwalijk verdedigbaar te zijn. Het scheen;
mij toe geheel te passen in het atomis
tisch kiesrecht, waarbij alle individuen
precies deztelfde rechten hebben bij de
stembus, em waarbij wij niet een verte
genwoordiging v.a,n het volk als geheel,
uit op denzelfden persoon, die dus de
meening uitspreekt van zijn kiezers, en
aan hun meening de zege bezorgt mits
deze door de meerderheid wordt gedeeld.
Maar stellen wij o-ns v-oor -oogen lioe
zulk een, stelsel in de practijk moet wer
ken, Man komt men tot andere conclusies.
Het aantal stemmen dat een lid op zich
veréenigën moet 0111 gekozen te worden
is te groot dan dat, behalve bij vraagstuk
ken. van hot allergrootste belang en
dan dient met zulk. .een meening ook gere
kend te worden de liefhebbers van stok
paardjes onkel belijders van speciale mee
ningen in do Kamer zullen kunnen bren
gen. Evenals nu zullen de kiezers zich
verdoelen in groepen, die politieke doel
einden najagen, d. w. z. doeleinden die
op de -ontwikkeling van den politiekéin]
toestand het -oog hebben. De kunstmatige
verdeel,ing tier stemmen om uit te ma
ken wie de gekozenen zijn zal ongetwij
feld meer heteekenis dan nu aan li-et
leiderschap v-an de kiezers verleenen
het gevaar dat aan leiders ook op het
stellen en -op den voorgrond do-en tre
den van candidate!) te gro-ote invloed zal
worden toegekend is niet denkbeeldig,
doch kan door doelmatige regeling wor
den getemperd. En wat den invloed be
treft van ze-er kleine groepjes, die nu door
zich :aan te sluiten bij een aanzienlijke
minderheid zoo- licht de politieke weeg
schaal kunnen doen -overslaan, ook al lieB-
hen Zij -overigens met die minderheid niets
gemeen, de invloed va,n zulke groepjes
zal .qer verminderen dan vermeerderen.
Da organen, die voorheen aangewezen
waren om een behoorlijke volksvertegen
woordiging samen te stellen zijn allengs
afgestorven of kunnen voor dat doel geen
dienst meer doen. Overal is als vanzelf
een nieuwe toestand ontstaan, waarin het
individueele steeds meer -op den voorgrond
treedt. Maai' het sociale element, dat. in
elke maatschappij leeft, doet zich niet
temin gevoelen en dringt vo-oral -op maat
schappelijk gebied" tot kunstmatige sa
menbinding. Overal vormen zich, voor
allerlei doeleinden, bonden en maatschap
pijen. Slechts conservatieve geesten, al
tijd verslagen bij .het ontwaren van iets
nieuws, slaan de handen in elkaar van
verbazing, vaak van ergernis. Maar is
daartoe waarlijk aanleiding? Ook de kie
zers hebben geleerd zich te groepeeren,
-onder verstandige leiding, met wel over
wogen program. 'Zoo ontstaat wel niet
een organisch kiesrecht, maar toch een,
op natuurlijke wijze aan historisch gewor
den .toestanden 'zich aansluitende organisa
tie. De wetgever bemoeit zich niet met
het vermen der groepen zelf: hij laat de
leiding geheel over aan de maatschappe
lijke krachtenalleen stelt hij de lijlnen,
de hanen vast, langs welke die groepen en
inzichten het best tot hun recht kunnen
komen. Hij doet wat de Overheid -zoo
vaak moet doen, hij leidt en steunt wat
zonder leiding en steun tot onvruchtbaar
heid is gedoemd.
S t e m p 1-i c b t.
Spreker bestrijdt de leer dat v.an na
ture het kiesrecht aan het volk toe
komt en het volk uit zichzelf het
parlementaire recht van controle toe
komt. Wat dan?
Ik -stel er tegenover, da,t naar onze
mecning volk en Overheid niet als twee
rechthebbenden hetzij naast, hetzij 'tegen
over elkander staan, maar dat de Overheid
ligt onder hoogere verplichting, en gee-n
ander [fecht bezit dan zij behoeft ter
naleving van die verplichting; dat zij er
is 0-111 en voor het volk en daarom, ter
richtige uitoefening van haar taak, aan
het volk -allerlei, verplichtingen mag op
leggen; -o-.a, belastingplicht, -militaire
dienstplicht, plicht om medewerking te
verleenen tot behoorlijken gang in" het
inwendig bestuur, plichten die, te rechit,
tegenwoordig gemeenlijk geremuneneerd
worden, maar die ook zeer dikwijls op
gelegd zijn zonder dat eenige vergoeding
daarvoor gegeven werd.
Alle publieke rechten zijn in de eerste
plaats verplichtingen tegenover* de ge
meenschap waarin men leeft. Zo-o- bijv. de
verplichting om zijn land te verdedigen,
die bij -ons bij de wet is geregeld, doch,
nog in Engeland vrijwillig heet. Ziet
men -echter h-o-e daar te lande diegenen
behandeld w-orden die handelen alsof het
dienen -een ingeschapen recht is waarvan
men nl dan niet gebruik kan maken,
dan rijst de vraag, of het maar niet
v-oor die - vrijheidlievende menschen zelf
wenschelijkef is bij de wet èn die ver
plichting precies te omschrijven, èn bij-
niet-naleving de straf vast te ste-llen.
Zoo is het ook hier. Indien het voor
een ïlichtig landsbestuur' noodig is een
staatscollege in het leven te roe-pen, en
dat door geheel de bevolking te doen sa
menstellen, dan is liet plicht van dein- goe-
den burger, niet in zijn persoonlijk, maar
pi ic faling 11a te komen. Op dien grond is
ook, m.i. terecht, verplicht schoolgaan ver
dedigd tof wering van relatief schoolver
zuim.
tn hoever en op welke wijze de nale
ving v-an die publieke verplichting moet
warden verzekerd, is slechts een quaestie
van staatsbeleid.
Tot dusver had die verplichting tot na
leving geen zin, -omdat voor vele kie
zers bet uitbrengen van hun stem geen he
teekenis kan hebben. De gang naar de
stembus was vaak slechts een ijdële ver
tooning, die alleen in tooreeleri zin eenjige
uitwerking kon hebben.
Komt er een kiesrecht, zoo ingericht)
dat elke stem waarde verkrijgt, dan wordt
de zaak anders. Tot de uitoefening van
stemplicht k-an niemand worden gedwon
gen, omdat men in blanco stemmen kan.
Die vrijheid wordt niet aangerand. Maar
de Overheid mag vorderen, dat de kie
zer niet uit lichtzinnigheid of luiheid z-ich
aa,n zijn publiekrechtelijke verplichting
onttrekt. Daarom mag zij nu en dan het
kiezersvolk voor de stembus -mob'ilisee-
ren. Natuurlijk moet bij de uitvoering
veel -a,an het gezond verstand der magi
straten worden overgelaten.
De bewering dat de tegenwoordige
.thuis blijvers onverschillig zijn, of belmo
ren tot de zoo-genaamde gematigden, acht
ik niet juist. Er zijn allerlei redenen,
ook bij i.n den regel belangstellende ki-e-,
zers, die den Nederlander bewegen na te
Ja,ten wat hij zelf 'zijn plicht acht.2)
Maar or is in ■elk geval één reden, die
den wetgever bewegen moet den stem
plicht. in te voeren, en moeilijk kan wor
den weersproken. Propagandisten zijn
veelal ijverige en goedgezinde menschen,
die do kiezers opjagen naar de stembus.
Maar de middelen, die daarvoor gebe
zigd worden, mogen vaak het licht niet
zien. Geld kan daarbij een groote rol
spelen, en het is niet twijfelachtig, dat
de geldinvloed bij de stembus zooveel
'doenlijk moet worden geweerd. Ik doel
hier niet op directe o-nikooping van kie-
.z'ers, ma,ar eenvoudig op de vele gelden]
die noodig zijn bij de verkiezingen, waar
door men soms -a-an menschen, die het
toch niet verdienen, -staatkundigen invloed
verschaft, -soms ook middelen te baat-
neemt, waarvoor een fatsoenlijk mênsch
zich te schamen heeft.
De lieer Lobman spreekt liier namens
de Christelijk Histoiisclie, niet namens
de Anti-Revolutionaire partij.
-) Wij zijn 'tmet den geacliten redenaar
niet in alles eens, ook niet inzake den stem
plicht. Wij meenden echter zijn kiezers in
cle gelegenheid te moeten stellen te vernemen
hoe hun afgevaardigde over dit en andere
vraagstukken denkt.
Beknopt overzicht van den toestand.
Terwijl de centralen den Roemeniërs
slag op slag toebrengen, zijn 'de Russen
op het Oostelijk -en de Franschen en En-
gelschen op het 'Sommefront niet in' staat
enkele vorderingen van heteekenis te ma
ken.
De' D-uitschers hebben echter een ge-
duchten klap gehad op het Verdunfro-nt.
De Franschen hebben er een v-oorwaart-
schen sprong gemaakt, die hun in één
slag -de herovering bracht van verschil
lende stellingen, waaronn de Duitschers
weken -en weken lang soms hebben ge
vochten.
We behoeven cle namen zeker niet te
herhalen.
Ten N.-W. van Verdun is -over ee-n
belangrijk deel van liet Verdunfro-nt dus
weer de toestand teruggekeerd -v-an vóór
25 Februari, toen de Brandenburgers
D-ouaumont waren binnengedrongen.
Nu zijn ze den hoekpijler v-an Verdun
weer kwijt.
Het is -een zeer opmerkelijk succes do-or
de Franschen hier met een offensieven
stoot behaald, e-en winst, die naast de
meest -succesvolle dagen van liet entente-
offensief aan de Somme gesteld mag wor
den, ja verschillende van die succesvolle
dagen belangrijk zal overtreffen.
De vreugde in de Fransche' gelederen
laat zich niet beschrijven.
Joffre woonde den strijd bij en volgde
alle fazen, met een steeds toenemende)
vreugde -en ontroering.
De bladen juichen de schitterende over
winning toe, wélke zij liet beste bewijs
noemen, dat "de onderneming van den
kroonprins definitief mislukt is.
Zij bewonderen den moed en de be
kwaamheid van het opperbevel, dat aan
den vijand en de geheele wereld toonde,
dat- het offensief aan de Somme geens
zins nieuwe, machtige en welgeslaagde
offensieven uitsluit. De 'bladen brengen
ook buide -aan de bewonderenswaardige
on
wankelbare vitaliteit van Het Fransche
ras 1i
De vreugde zal niettemin wel ©eniger
mate getemperd worden door het feit,
dat de centralen in Roemenië lauweren
oogsten.
'De successen, welke zij hier wisten
te behalen aan twee zijden 110,g wel
vallen niet te onderschatten.
Roemenië verkeert thans in een zëer
hachelijke positie.
Het is v-an de zee afgesloten 011 staat
nu nog slechts aan zijn N.-W;. grens met
Rusland in verbinding.
De snelle terugtocht der Roemeniërs
duidt op een volkomen prijsgeven der
Dobroedsja; het 'is -echter de vraag of
het Ro-emeensch—Russische leger nog tij
dig den Don-a u heeft kunnen overschrij
den, zoo niet dan zou een groote strijd
macht ten Noorden van den spoorweg
ingesloten zijn, daar de D-oiiaubrug zich;
direct hij Eern-avo-da bevindt.
Intusschen neemt de druk iier Cen
tralen in Zevenburgen ook belangrijk toe.
'Door de vermeestering van Predeal is
den Duitsch-Oos'tenrijkschen troepen den
weg naar Boekarest -over Ploesti aan
merkelijk verkort. Ook de Vulkaanpas is
wederom, do-or Von Falk-enhayn heroverd.
De ten Noorden van Kamp-olung strij
dende verbonden troepen wonnen even
eens terrein.
Aan de Hongaarsche Oostgrens wordt
verder gestreden.
liet Sz-eklcr infanteric-regimeiil 82 ver
overde in liet "Bereiz-gebergte na verbit
terde gevechten van man tegen man de
sterk verschanste grensho-ogte. De .bezet
ting werd gedeeltelijk gevangen genomen,
gedeeltelijk in de pan gehakt. 'Niemand
ontkwam.
Inderdaad, deze feiten zijn wel geschikt,
0111 de vervoering Van de geallieerden over
de successen bij Verdun, schoon deze
van groot militair belang zijn, ietwat Weg
te nemen.
Duikboot-leven.
We hebben reeds een staaltje gegeven
van het jdnjkbootleven, zo-o-als kapitein
Köh-ig en zijn mannen liet medegemaakt
hebben aan boord van den hattdelsondeir-
jseeër .„Deutschland" op de groote wate
ren.
In het interes,sA-ntc boek v,an kap. Kö-
nig, waarin liij zijn reis beschrijft, komen
nog tal van bijzonderheden voor, di-e den
lezer belang zullen inboezemen.
Zoo vertelt hij ook van een duikproef
bij hooggaande zeeën:
Rondom huizen-hoog© golven met
schuimkoppen. De boot had zwaar werk;
het geheele dek werd overstroomd. Elk
oogenblik -ging leen dichte sp-roeireg-en van
de tegen den toren aanbotsende zeeën
over dan kapitein been.
Dian ziet hij klein horizon af.
Juist wou ik bevel geven, de olie-mo
toren aan to zetten, aldus 'Vertelt hij
Vórder, ma-ar wat was dat?
Biie donkere streep daar, was dat geen
rookzuil?
Dioch een hooge g-olf schoof zich er
reeds voor.
Ik wachtte en keek Idoor den kijker,
tot miji de -oogen pijn deden
Diaa.r was het wieer, werkelijk een
donk-ere rookzuil, en daar: de
top' van. een mast, zoo idun al-s- een naald,
maar ik had 'm in den kijke-r, en nu,
nuik druk m'n -ooge-n in 't glas,
wat h-et g-olvendal juist laat zien/
dat donkere daarmet d-en rook er
boven, vier lage schoorsteenen
't Is dus e-en vijandelijk -oorlogsschip 1
In -een hand-omdraaien ben ik in den
toren, lh-et luik dicht: Alarm", „Snel
duiken", „Diiep'teroer", „Op 20 M. gaan!"
D-e bevelen volgden elkaar spel -op.
Maar -o, de uitvoering!
Bij zulk 'n zeegang duiken is Volgens
allé -ervaringen bijna waanzinnig werk.
Maar wat zou ik aniders do-en
De vijand kon ons reeds gezien hebben.
W-e moesten dus naar beneden, -en wel
zoo gauw mogelijk.
Onder mij in d-e centrale werkten m'n
m'attnen m-et geluidlooz-e-n spoed.
Ik sta m-et -op- -elkaar gep-erste lippen,
kijk door -h-et torenvenster over! de on
stuimige z-ee, -en let nauwkeurig op het
eerste teeken, dat we naar beneden
gaa,n
Maar ik zie nog steeds -ons dek, tel
kens be-ukt een g-olf -ons weer omhoog.
AV-e hebben g-een oogenblik meer te.
verliezen. Ik la.at het di-epteroer nog
meer -overhalen 'en beveel„Beide ma
chines m-et Volle kracht vooruit!"
De h-eele boot trilt en beeft onder dein
Versterkten druk -der machines en maakt
stellig ipe.il paar sprongen; ze tuimelt
rechtuit in d-e wilde zee-; wil ze nog
steeds niet?.... Dian duikt d-e punt met
e-en ruk plots naar beneden ,en gaat ze
in -steeld-s schuiner stand snel -naar de
diepte. Het sclieinerdaglicTii is nu niet
VERSCHIJNT ELXEN WEKK!>Aft.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post. L.o3
Losse nummers0.ÖS
Prijs der Advertentiën i
15 regels /"0.50, iedere regel meer löd-
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend!.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden,
Familieberichten van 110 regels f 1
iedere regel meer 10 ct.
meer te zien door bet torenvtensteiii, dg
Manometer vliegt snel door: twee drie
zes ti-en meterMaa-r de boot
helt ,nog steeds meer naai' voren.
We vallen -ondersteboven, staan weer
op, glijden uit; we verliezen allen steun
aan den bodem-, die in steeds schuiner
stand komt te liggenik kan mij.
nog juist aan het raam van de kijkbui®
vlasthouden-en ben-eden in d-e cen
trale kleminen d-e mannen zich vast aan
de handrad-eren -van bet diepteioeT
zoo gaan -een paar vreeselijke seconden
voorbij.
AVij hebben ons de nieuwe situatie nog
niet kunnen indenken plotseling wordt
een heftige stoot gevo-eld, wij worden te
gen den bodem geslingerd, en alles' wat
niet spijkervas't zit, wordt wild door el
kaar geworpen
Wij keken elkaar eens aan; wij wareil]
toch wat bleek geworden. Eindelijk vfeEr
minderde de afschuwelijke spanning.
Waardoor was de boot in dezen 01111a-
tuurlijk-en stand gekomen? En waarom
stampten de machines er telkens z-oo ra
zend op los, zoodat d-e heele boot sid
derde 1
Atoor -een onzer tijid tot overleg kreeg,
was onz-e kleine Klees', de eerste inge
nieur, -opgesprongen -en had hij, zoo- stiel
als 't maar kon -de machin-e-tclegraaf op
„Stop-" omgerukt.
Plotseling trad nu een diepe stilte in.
Wat wa,s er nu gebeurd?
De boot was Van voren met een hoek
van -ongeveer 36 graden naar beneden
gedoken en -stond nu -afe 't war-e op
d-en k-op; we moesten met den boeg op
d-en grond zitten, en het achtereind slin
gerde heftig op en neder; de manometer
wees daarbij een diepte van ongeveer
15 meter aan- I
Volgens d-e kaart hadden wij hier pn-
geVeer 31 meter water; onze boot moest
dus een eind boVen het water uitsteken
en k-on zoo -een prachtig doel vormen
voor d-en' vijand. E11 telkens nadat een
groote .golf o-Ver ons was heengegaan!,
moesten de Schroeven zeker in de lucht
slaan, daardoor onze aantrekkingskracht
n-og grootei" makende door wilde fontei
nen -en schuimidwarlingen.
Kle-e-s had dus het -ergste gevaar ver
meden. Altijd n<og was echter onze lig
plaats door een eigenaardigen boei aan
gegeven en we verwachtten elk AOgeii-
blik vanuit het hoog boven ons hangende
achterschip Id-eln krakenden, inslag van
©en granaat te hoor-en
Second-em van vreeselijke spanning ver
liepen.
Alles bleef -echter s'til.
De boot had d-en schok goed doorstaan,
zoo-dat we haar door h-et vullen van de
achtertanks in m-eer normalen stand kon
den brengen. Vervolgens moesten de
vóórtanks 1-eeggep-erst worden.
Eindelijk was d-e kop der boot uit den
bodem .gerukt en was weer het even
wicht verkregen. Ik had de Deutschland-
w-e-er in m'n macht.
Alleen -de bodem der Noordzee ka.n
op x graiden Noorder Breedte en y gra
den Oosterlengte ietwat beschadigd ge
worden zijn.
Hoe de Entente de inname van Constanza
opneemt.
Die inname Van Constanza wordt vol
gens oen Londensch telegram aan de Se
c-oio in politi-ek-m'ilitaire kringen van En
geland als h-et slechtste sedert velé maan
den ingekom'en bericht beschouwd.
D-e C-orri-ere 'della Ser,a meent-, dat,,
boewel het verlies niet onoverkomelijk is,
h-et toch van, onberekenbaar politiek-mo-
reel nut voor -de Central-en is. H-et blad
rekent er -overigens op, dat de Roemenen
voor -den dubbelen druk VValachije ont
ruimen -ein zich, -om hun front te Ver
korten, tot -d-e verdediging van Moldavië
beperken zullen.
Korte Oorlogsberichten.
Het te Zurich verschijnende tijd
schrift „Das inémie Euro-pa^' oppert het
denkbeeld, dat Oostenrijk en Italië vrede
Ziullein -sluite-n do-or Trent© tot een pa,u-
sielijk-en sta,at te maken. Zulk een lcleino
Wereldlijke staat zou, betoogt hot tijd
schrift, ©era. n-eutmal forum vormen, dat
voor la-lle Europeesch-e staten e-en zegen
z-ou kunnen zijn.
De Duitsche keizerin heeft een groot
laantal gouden sieradiën van groote waal
de, voor d© inzameling van goud afge
staan.
D-e- Duitsche Bondsraad zal het
verwedden van aardappelen tot sjiiritus,
in kfein© stokerijen in he-t belang van
d-e laardappe-lvoorziening verbieden.
Den ltsgatston tijd wordt in D.uitsch-
lalnd -e-en zie-e-r verscherpte controle uit
geoefend op reizigers. Bijna op elk
©enigszins belangrijk station en soms ook.
nog onderweg, vertoont zich een per-