mm EH eten Bietenlesf. irkcn.s, siefen, n k n e c h t dkn©cht dknechi Arbeider teo Handknecht •sknecht Mo. 18 £ater(joir 21 October 1916 31e Jaar^ao Jkneohf BODE. enoodigd, gevraagd gevraagd mende Meid O© Oroote Oorlog. Staten-GsneraaS. Binnenland. Uit de Provincie. evraagd. vraagd agd 15 regels 0.50, iedere regel meer li ofc 3-maai plaatsing rvordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden,. Familieberichten van 110 regels ƒ1.s iedere regel meer 10 ct. Gemeenteraad van Goes. bezorgen bij LSE „Koophandel". R. BE LATER. J. STURM. OOP uw en St. Joosland. OOP ;uw- en St. Joosland. OQPj I, Rapen, NUSSE, Westhoek, OOE Sr., te Oostkapelle. Mei d, bij P. SCHOUT, met Mei LDERMAN, Biggekerke. it met Mei rooiers gevraagd, eere, Veersche weg. f met Maart end een Hengst te 'EJAN, Zoutelande. PPE Kz. te Oost- "g i IIA R D T, Korte Jei o ER, 't Zand. eiti benoodigd, bij rooskerke. - v poedig mogelijk in nette Dienstbode, huisnouden, hoog r Z, aan het bureau onlijke aanmelding eentehuis, Rilland. met Mei w en St. Joosland. ei reendsrust) Seroos- NDE, Nieuw erve, ei a.s. een Kool te koop bij Nieuwlandsche ond of met Mei een RIJCKE, Koude- Uitgave van d-, Nfaaml Venn. LUCTO'xi ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: ïHGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: K(IAA F. p. DHU1J - L. SURG, Drukkers: .'«sterhaan Le Cointre - GGea. Beknopt overzicht van den toestand. Beginnen wij thans ons overzicht met het uitspreken van oen veronderstel ling. Volgens rapport van binnengekomen visschersvaarfcuigen werden niet ver van Ameland, ongeveer 30 Duitsche oorlogs schepen en een 12-ta.l Zeppelins waar genomen. Willen zij soms den vijand uit zijn „tent" lokken? De sterkte van deze vloot schijnt er op te wijzen, dat er iets op til is. Zou men 'ivveer eens op zee probeeren, nu andermaal gebleken is, dat de strijd op de .slagvelden niet tot een beslissing is te brengen Als wij al deze vragen konden beant woorden, zou de strijd wellicht heel an ders loopen dan nu het geval zal zijn. Want de partijen zullen wel zorgen, dat niets van hun plannen uitlekt vóór de slagen vallen. In het Westen doen de Duitschers steeds nog hevige tegenaanvallen, welke echter bloedig worden afgeslagen. De te genstand dei' Duitschers wordt steeds grooter aan de Somme, maar het initia tief blijft tot nu toe aan de entente. Met hun tegenaanvallen hebben de Duit schers nog weinig of geen heroveringen kunnen maken, en wellicht worden zij zuiver uit defensief oogpunt ondernomen. De Roemenen hebben in de Ojtozivallei de centraten weer op de grens terugge dreven, zoo wordt uit Boekarest gemeld. Doch.... de strijd duurt nog voort. Men zij niet voorbarig in z'n oordeel. Nog steeds weten we niet, wait er met Roemenië zal gebeuren. We hadden spoediger antwoord ver wacht. op de vraag: Willen de centra,len Roemenië slechts in ■bedwang houden of bestaat het plan om het land hetzelfde lot te doen deelen als Servië in de Dobroedsja hernamen de cen- lialen liet. offensief. Reeds weken de geallieerden een wei nig naar het Noorden" terug. Hier staan belangrijke dingen te ge beuren, waarvan we spoedig zullen hoo- reu. Korte Oorlogsberichten. Het woord „obus" moei afstammen van het Tsjechische woord „haufnice", dat tijdens den Hussietenoorlog een bij zondér soort kanon beteekende. Het werd later haufnitz, haubitze, obus. Met 'het oog op het duikbooten gevaar zal Italië de zeil schepen vaart in de Mid- dellandsche Zee geheel of gedeeltelijk stil leggen. Er is een nieuw ltaliaansch oorlogs schip gebouwd, dat dubbfel zoo snol loopt als de snelste dreadnought. Hel schip worm door turbines, die met petroleum gestookt worden, voortbewogen. Door een bizondey procédé wordt de petroleum in cylinders geperst en komt vervolgens in de vuren, terwijl gelijktijdig! lucht wordt toegevoerd. Het schip bezit 3 van zulke vuren, die elk 8400 P.K. kunnen ont wikkelen. Binnenkort zullen 8 zustersche pen van stapel loepen. Koning Albert heeft de Leopolds orde toegekend aan Verdun. Volgens reizigers uit Duitschland moet de laatste dagen te Berlijn een erns tige gisting geheerscht hebben en vooral Zaterdag de opwinding' groot geweest zijn, waarbij het tot een hevige uitbarsting kwam. De Russische aardkundige Iwof heeft, op den top van "ten Hamaixtaban in het Altai-gebergte, rijke lagen radio-actieve mineralen ontdekt. Een cavalerist van de 2e Zuid- Afrikaansche afdeeling werd door den vij and gevangfengenomen, op liet wiel van een kanon gebonden en door een inboor ling geranseld. Daarna werd hij door ze ven kogels doorboord. Twee dagen later stierf hij. 't Moet gebeurd zijn in Duitsch- Oost-Afrika. De te Berlijn wonende Roemeniërs zijn. te Holzminden geïnterneerd. In Oostfriesland zijn de prijzen voor runderen sterk dalende. Het melkvee kost pl.m. 300 mark minder dan begin dezer maand. Een oorlogscorrespondent seint uit het hoofdkwartier van generaal Von Fal- tenbayin, dat Russische troepen, helpen bij de verdediging der 'passen naai- Roe menië. Volgens „Az Est" is de' aanwezig heid van zeer groote Russische troepen machten o.p verschillende punten langs Roemenië en Hongarije De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WEKKI iCS Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. Losse nummers ƒ1. Prijs der Advertentiën: De geallieerden namen op verschil lende fronten van 916 October meer dan 20,000 man gevangen. - Op Cyprus wordl een kamp voor Mohamedaansche krijg-sgte-vangeuieïi opge richt. EenRussische onderzeeër bracht hij den Bosporus twee Turksche stoomsche pen tot zinken. Het Engelsclie s.s. l'enylan (2531 ton) is gezonken. Keizer Frans .fozef benoemde prins Heinrich van Pruisen tot groot-admiraal. Het Engelschc parlementslid King is beboet met 100 pond sterling, wegéns het Verstrekken van inlichtingen omtrent oorlogsmateriaal aan iemand te New-York. Bij den Duitschen Rijksdag zou van daag een wetsontwerp worden ingediend, waarbij een nieuw oorlogscrediet van. 12 milliard mark wordl gevraagd. Tweede Kamer. Niet evolutie, maar revo lutie. Gerhard, de socialist, sprak een verstandig woord. Voor de ouders een eere zaak. Onze eenige reserve. We hebben reeds mei weinige woor den vertelt, wat Tydéman van de Grond wetsherziening denkt. We weten, dat liij het algemeen kies recht voor mannen met instemming be groet, als liggende in de lijn der alge me ene evolutie van de vrijzinnige par tijen. Neen hoor, voor algemeen kiesrecht hebben - ze de hulp van de roede broe ders volstrekt niet noodig. Tydeman meende 't nog eens te moe ten zoggen. Wij weten verder, dat hij stemplicht zonder E. V. we kennen nu deze verkorting Wel van weinig beteeke- nis acht, en dat hij de kwestie van het vrouwenkiesrecht nog eens wil aanzien. Het voorstel om den slagboom tusschen mannen en vrouwen voor de stembus op te heffen vindt hij een ding wan vèr-strek- kendo staatkundige beteekënis en een be langrijk moment in de staatkundige ge schiedenis -en de beschaving van ons land. De verschijning van dit feit juicht hij van harte toe, omdat er een verhooging van het peil der algemeene ontwikkeling uit zou blijken. Hij noemt 't een zucht om de billijk heid te betrachten. Natuurlijk, dat is de lijn der revolutie; hij kan niet anders spreken De Staat bestaat uit individuen, waar toe zou nu de een meer rechten hebben) dan de ander. Algemeene ontwikkeling Intusschen acht hij de vrouw in ons land nog niet voldoende geschoold in de politiek, daaromeen geleidelijke in voering. DU soc.-dcm. lieer Gerhard gaf op zijn manier tndcrwijs-geschiedenis. Nu 't is onze geschiedschrijver niet. Toch heeft hij rake dingen gezegd, welk feit de boei- Lobman even later aanlei ding gaf zijn rede te bekorten, want hij wilde ongeveer hetzelfde zeggen als de roode afgevaardigde. Deze legde er o.a. vollen nadruk op, dat de liberalen in 1.857 zich heelcmaal niet aan hun vrijheidsbeginsel hebben ge houden, welk beginsel hen eigenlijk ge dreven moest hebben tot vrijmaking van het onderwijs. Verder konden de liberalen uit zijn ■mond hooren. dat de door de wet opge-. legde neutraliteit, praetisch niet uitvoer baar is. Wat is de openbare school nu? Ze beantwoordt het meest aan de ver langens van de modernen. Te 3 uur scheen het debat reeds afge- loopen Ie zijn, toen Lohman en V. d. V oort van Zijp nog een en ander in het midden brachten. De geachte afgevaardigde voor Goes sprak nog eens jnet overtuiging over het verantwoordelijkheidsgevoel waarmede de ouders zich straks de zaak van het on derwijs zullen aantrekken. Alle haat zal dan verdwijnen. De ouders zullen hun kinderen opvoe den in hun godsdienstig-' geloof. Zij ge bruiken de school echter niet als pro pagandamiddel, omdat zij niemand wil den dwingen. Indien dit. in het oog wordt gevat, zal men zien, dat er geen kwesties jneer zijn. Het is overbodig over de voorwaar den van deugdelijkheid te spreken, want, het is niet 'denkbaar, dat de voorstan ders van bijzonder onderwijs tevreden zul len zijn met minder opderwijs -dan op de openbare school wordt gegéven. Die kweé- dan een kwestie van woorden. Men is beducht voor een kwaadwillige meerder heid, die er misbruik van zal maken. Ce bezitters van privileges hebben nu erkend, dat zij rechtsgevoel hebben, nu zij van die privileges afstand willen doom. Lohman kon -daarom niet gelooven, dat. het Nedeiiandsche volk nu anders zal' willen. D-e heer van der Voort, van Zijp (a.-r.) deed goed werk met allen schijn af te wijzen, alsof van zijn fractie een poging zóu uitgaan om deze grondwetsherziening te doen mislukken. Een andere vraag is; of de Regeering -en de linkerzijde het aan onze mannen mogelijk willen ma ken, om mede te gaan. Do heer van Zijp wees er op, dat in de kringen van de openbare onderwijzers een eigenaardige beweging is ontstaan en herinnerde aan de beslissingen in de Vrij-LiberaJe partij, bij: Volksonderwijs" en de groote minderheden in andere on- derwijsvereenigingten. Dez-c bewegingen hebben onrust gewekt. Voorts wees hij er op, dat zijn fractie zonder eenige aar zeling is ingegaan op het voorstel van den Minister voor de vorming van een staatscommissie. Geneigdheid tot verzoe ning is er. Maar aan alle zijden wordt gezegd, dat aan de uitwerking alles hangt en lvet is daarom dat die beweging on rust verwekt. Voor -de indiening van een wijziging van art. 192 betuigde hij zijn dank. Hij; be treurt. het echter, dat de Minister geen tijd voorheeft om er additioneele artikelen: aan toe te voegen. Daardoor ligt er iets onbe vredigends in, juist omdat het op- de uitwerking .zal uitkom-en. Zelfs de be paling vóór welken datum de wijziging en aanpassing der onderwijswetten gereed zal moeten zijn, ontbreekt. Dinsdag zal de eindstemming plaats hebbeih over de wetsontwerpen betreffen de de instelling van clen Volksraad voor Indië en de wijziging der Indische Comptabiliteitswet. Zitting v a n V r ij d a g a v o n d 8 u u r. Voorzitter de burgemeester, de heer .1. B. de Beaufort. Afwezig de hoeren v. d. Bout en Brants met kennisgeving, De Paauw (gemobili seerd) en Dekker. 1. Na vaststelling der notulen, wordt voorlezing gedaan van de volgende inge komen stukken a. Bericht van aanneming der benoe niing als iregentesse van het Gasthuis van Mevrouw A. Duvekot—Van dén Heuvel. b. Goedgekeurd raadsbesluit dd. '25 September 1910 inzake aangaan k'aslee- ning f25000. c. Goedgekeurd raadsbesluit, d.d. 25 September 1.91.0 inzake verhuring veilings lokaal aan de veilingsvereeniging Zuid- Beveland. d. Verzoek van de N.V. Spoorweg-maat schappij Zuid-Beveland, tot wijziging dei voorwaarden, vastgesteld bij raadsbesluit van 29 jMei 1-916, no-. 2. inzake de sub- sidieverleening aan de N.V. voornoemd. e. Verzoek van de Zangvereeniging „Oefening baart kunst" om des Dinsdag avonds een lokaal te mogen gebruiken van de openbare bewaarschool voor het houden van zangoefening. f. Adres van de afdeelingen Goes van den Algemeenen Nederlajidschen Typo grafenbond en den Christelijken Typogra fenbond houdende verzoek om het druk werk van de gemeente Goes alleen te gunnen -aan leden van den Nederland- schen Bond van Boekdrukkerijen, die te vens voldoen aan de bepalingen van dé landelijke loonregeling. g. Verzpok van de afdeeling Goes van den Bond van Nederlandsche Onderwij zers. om in overweging te willen nemen zoodanige bepaling op te nemen ia dé politieverordening, dat het verschaffen on der welken vorm ook van tabak, sigaren of sigaretten aan kinderen zeker niet jon ger dan 14 jaar, algeheel verboden wordt. h. Verzoek van het bestuur der R.-K. bijzondere school te Goes om in overwe ging te nemen in de- naaste toekomst gemeentelijke subsidie te verleenen aan de R.-K. bewaarscholen. De sub d, e, f, g en h genoemde stukken worden in handen van R.en ■!W. gesteld. II. De rekening van het gasthuis over 1915 wordt (vastgesteld. Ontvangsten f25273.76, uitgaven f 21197.76% goed slot f 4075.99%. III. De begrooting van het gasthuis voor 1917 wordt vastgesteld op f25750.61 in ontvangst en uitgaaf. IVHet voorstel tot wijziging der be grooting van de geaneentogasfabriek, dienstjaar 1916, in verband met inbouw n het, buizen net, wordt zonder discussie en h. s. aangenomen. V. Het voorstel tot het toekennen van een toeslag van f59 aan den gepensi.on- neerden stoker van de gemeente-gasfabriek P. Harinck, wordt eveneens zonder dis cussie en z. h. s. aangenomen. VI. Het vo-orstel om aan de wed. Go- vers--Knuist weer voor één jaar onder bands te verpachten. 68 A. gemeente grond aan den Oosthavendijk, op de gis teren vermelde voorwaarden, wordt zon der discussie en z. h. s. aangenomen. VII. Vervolgens is aan de orde het verzoek van M. Goedhart om uitweg over het 'perceel kadastraal bekend gemeente Goes Sectie B no. 715 gelegen aan den Oost-Havendijk, welk perceel gemeente grond is verpacht aan de weduwe J. Gevers Knuist. li. en W. stellen voor het in te wil ligen, Qp voorwaarde, dat een retribu tie van f 2.50 per jaar betaald wordt, dat, piet buiten de paden geloopen of ge reden >vordt, en dat de hekken steeds gesloten worden. De financieel© commis sie heeft geen bezwaar. Ook dit voorstel wordt zonder discus sie en z. h. s. aangenomen. VIII. Op zijn verzoek wordt conform het advies der Jinancieele commissie, aan f. Corsta.nje Azn. afschrijving verleend van f 2 voor 1 kwartaal schoolgeld Avondschool voor Ambachtslieden. IX. Voor dr. J-. van Bruggen, leeraar wiskunde ,a:tiï de Avondschool voor Am bachtslieden, mej. J- ,M. van der Harst, onderwijzeres in de nuttige handwerken aan de Mulo-school en voor I. Allaart, beulsknecht, zijn de pensioengrondslagen voiorloopig bepaald op resp. f:780. f475 en f75. X. Een wijziging in.de gemeenlebe- groioting voor 1916 wordt z. h. s. goed gekeurd. Salarissen O n d e r w ij z e r s. XI. Voorts wordl behandeld het voor stel tol herziening der onderwijzerssala rissen. Op verzoek van eenige leden wordt eerst met gesloten deuren vergaderd. Na heropening der openbare zitting wordt de lieer Von Schmidt in do gelegenheid gesteld het voorstel van de finaneieele commissie toe te lichten. De bedoeling was om het aanvangsala- ris van f650 na 2 jaar te verhoogen tot f750 en na 6 jaar tot f800, enz., zoo dat na 20 jaren f 1200 verdiend wordt, d.i. hetzelfde maximum als B. en YV. voorstellen. De finaneieele commissie zal de voor gestelde verhooging tot f 1250 na 22 ja ren laten vervallen. De heer V om Schmidt verklaart, dat dc oom-missie niet vijandig staat te genover B. en W/s voorstel. Om niet in een moeilijke positie te komen ver zoekt spr. eerst te laten stemmen over het le gedeelte van het voorstel der com missie (aanvangsalaris f 650). Dit voo-rstel van dc fin. commissie wordt als amendement in stemming ge bracht en v e r w o- r pen" met 5 tegen 4 stemmen. Voor stemdenVan Dissef, lJonner, Pla- zier en Von Schmidt. Tegen: Fransen van de Putte, Hollmamn, Kakebeeke, v. d. Leeuw en Risch. Het. voorstel van B. en W., .aangevuld met de bepaling, dat de hoofden der scholen van f 1400f 1800 zullen ver dienen wordf in et algemeene s t e ta rnen aangen-o-"m e n. De verhoogingen der salarissen gaan in 1. Januari 1917. Be heer v. d. L e e u w vraag t of het geen tijd wordt, dat de distribu'tieoo-m- missie opgeroepen wordl. De levensmidde len zijn nu noodig, en met do voorzie ning gaat het reeds zeer lastig. Velen durven niet inkoopen, uit vrees straks tegen minder dan inkoopsprijs te moeten verkoopen. De' heer fransen v. d. Putte zegt, dat deze zaak van groote omvang en zeer ingewikkeld is. De taak van B. en W. is overgenomen door de Vereen, van burgemeesters en secretarissen, die een commissie heeft samengesteld, t-oit sa menwerking met de andere gemeenten op Zuid- en Noord-Beveland. Als v'oorzi. van die commissie deelt spr. mede, dat zie de zaak met kracht aanpakt. Ze zal zelf standig een regeling moeten ontwerpen. De zaak vordert echter goed. Hierop wordt de vergadering gesloten. iGeen deserteur? I Naar de „Resb." verneemt, heeft het vertrek naar Oostenrijk en het dienst- ncmen aldaar van 'den len luitenant G. A. Mallinckrodt geleid tot de ontdekking van een groote nalatigheid bij hel leger bestuur ia de eerste dagen der mobi lisatie. Daar -de in Albaneeschen dienst overgegane officieren hadden .opgehouden Nederland, sch officier te zijn, zouden zij bij liet wieder intreden in hel léger hier te lande opnieuw den eed of belofte hebben moeten afleggen. Dil nu, schijnt niet te hebben plaats gehad, zoodal het nog een groote vraag is of de van hier vertrokken officier zich aan desbr- tie volgens d-e wet heeft schuldig gé- maakt. J j a n d s l o r m-, D-e minister van oorlog brengt ter al gemeene ken nisi, dat nog niet kan wor den "bepaald, wanneer die in 1888 ge boren personen, die tot den landstorm belmoren of daartoe op of na 1 No vember komen te behooren, in werkelijken dienst zullen worden gesteld. Behoudens onvoorziene otalstandighelen zal-hun op komst niet nog in dit jaar moeten, plaats hebben, Zo-odra idle tijd van indien,ststelling zal zijn bepaald zal nattere bekendmaking volgen. i Prins Hendrik nam- gisteren en heden dieeli' aan een jachtpartij te Santpoort als gast van den oud-minister J'. T- CjRwner. R ,a, a d v a n S t a t Naar uit parlementaire kringen aan bot Gentrum wordt medegedeeld, is het zoo goed alis zeker, flat mr. dr. Dl, A. P. N. Kooien, lid van de Tweede K,a^ inner voor het district Grave, zal' wondêh benoemd tot lid vajn den Raad van State, te-v vervanging van .yitijltepp^taat^ raad De- Nerée van Babberich. Oud- minister Loeff, eerst aangezocht, w-enstdi- te -een eventueele b-enoeming niet te aanvaarden. - - Door den Commissaris deu Koningin is aan .G. J. Aphuis met ingang van- 1 November a,s. eoiwol ontslag veir- teend -als veldwachter der genneente 'Wjèstdorpe. A p ot heken. Zondag a.s. zal te Goes geopend, zijn -de apotheek van den heer L,. Ia Porte. Te 'Middelburg die van. dhr. J. ,WL v. d. Garidio. Door den minister van waterstaat is benoemd tot buitengewoon opzichter hij de werken van den Rottordamschen Waterweg de heer L. Melis te 0. en W. Souburg. Middelburg. In de St.ct. no. 246 zijn opgenomen dc statuten van de N. V. Mij. tot Exploitatie van den schoener Pacific, alhier. De, gisteren alhier aangehouden P. J. 11. die bekende zich aan diefstal te hebben schuldig gemaakt, is .hettenmoii" gén voor den officier v,an justitie ge- teid. j Vlissingen De onderzeeboot „O 6", ge bouwd op de werf de Schelde voor de Ne- do-rlandscbc miarinie heeft bij- den ge houden proeftocht goed voldaan. Goes, Door het Comité voor Christe lijke Win tori ezingen was tegen Vrijdag avond een lezing georganiseerd waartoe optrad de heer G. C. 1 tun, hoofd der Chr. school, Nieuwstraat alhier, het zaaltje in 'Samuël was vrijgoed bezet, en -een aandachtig publiek beluisterde on der schier ademlooze stilte de behan deling van Sprekers onderwerp „Oost- loorn". Wie dit schoone boek van Ulfers ken nen, zoo merkte Spr. in zijn inleidend woord terecht op, zullen bij menige pas sage nog eens met genot stilstaan, ent wie het niet kennen zullen zich geuooplj gevoelen met dit bgek kennis te maken, Spr. wees (allereerst -op de groote te genstelling tusschen poëzie en „poëzie". Wie Da C-osta's „Poëzie" leest: „Gevoel, Verbeelding, Heldenmoed", zegt: dat is poëzie. „Poëzie is overal, overal mijn vrinden; 'tis de vraag maar wie zé al, wie ze niet kan vinden". Toen de dichter Feith geus op een stillen winteravond met zijn vrouw in het veld wandelde onder 't prachtige sterrendak, werd hij zoodanig bezield dat hij de stilte verbre kend tot zijn vrouw zeideVoelt ge niets, vrouw? Waarop deze antwoordde: „Ja Feith, 'tis koud". I)at was proza. Maar er .is ook proza, dié poëzie mag heeten,- en dit geldt met name van Ulfers' Oost- loom. Spreker gaf eerst een overzicht van het boek. Het is niet één verhaal, doch bestaat uit tien schetsen, die elk op zich zelf een geheel vormen, elke schets heeft een hoofdpersoon. Oostloorn is een dorpje in Overijsei, dicht bij de Vecht; naar door ingewijden verzekerd wordt is 't Hardenberg, de twee predikanten die er een rol in spelen zijn Walter en Senserf. 'Deze laatste is dr. Schol, die er nog staat, de ge re-formeer-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1916 | | pagina 1